BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTp.HCM
HÀăNGăKHÔI
HOÀNăTHINăHOTăNGăCHUIăCUNGăNGă
TIăCÔNG TY CăPHNăTHNGăMIăNGUYNă
KIM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.ăHăChíăMinhă– Nmă2014
BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTp.HCM
HÀăNGăKHÔI
HOÀNăTHINăHOTăNGăCHUIăCUNGăNGă
TIăCÔNGăTYăCăPHNăTHNGăMIăNGUYNă
KIM
ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mưăs:ă60340102
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
PGS TS.ăHăTINăDNG
TP.ăHăChíăMinhă– Nmă2014
LIăCAMăOAN
KínhăthaăquýăThyăCô,ăkínhăthaăquýăđc gi,ătôiălƠăHƠăngăKhôi,ăhc viên
Cao hc ậ khóa 21 ậ ngành Qun tr Kinh doanh ậ trngăi hc Kinh t thành
ph H ChíăMinh.ăTôiăxinăcamăđoanătoƠnăb đ tài lunăvnăắHoƠnăthin hotăđng
chui cung ng ti công ty c phnăthngămi NguynăKim”ădoăchínhătôiătin hành
nghiên cu, tìm hiu vnăđ, áp dng nhng kin thcăđưăhcădi s hng dn
ca thy PGS.TSăHăTinăDng.
Căs lý thuyt liên quan và nhng trích dn trong lunăvnăđu có ghi ngun
tham kho t sách, tp chí, các nghiên cu, báo cáo hay bài báo. Các s liu và kt
qu trong lunăvnănƠyălƠătrungăthcăvƠăđc kho sát t đúngăthc t.
TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăcu ca riêng tôi, không sao chép
t các công trình nghiên cu khoa hc khác.
TP.ăHăChíăMinh,ăngƠyă3 tháng 12 nmă2014
Tácăgi
HÀăNGăKHÔI
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH
DANH MC PH LC
TÓM TT LUNăVN
LIăCAMăOAN 1
LIăM U 1
1. Lý do chnăđ tài nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu caăđ tài 2
3. iătng và phm vi nghiên cu 3
4. Phngăphápănghiênăcu và thu thp s liu 3
5. Kt cu ca lunăvn 4
CHNGă1: CăS LÝ THUYT V HOTăNG CHUI CUNG NG
CA DOANH NGHIP 5
1.1 Khái quát v chui cung ng 5
1.1.1 Khái nim chui cung ng 5
1.1.2 Phân bit chui cung ng vi các hot đng liên quan 7
1.1.3 S phát trin chui cung ng 8
1.2 Cu trúc chui cung ng 9
1.3 Ni dung hotăđng ca chui cung ng 10
1.3.1 K hoch 10
1.3.2 Mua hàng và tn kho 11
1.3.3 T chc bán hàng 13
1.3.4 Phân phi 13
1.3.5 H thng thông tin 14
1.3.6 Dch v khách hàng 15
1.4 Các tiêu chunăđoălng hiu qu thc hin chui cung ng 16
1.4.1 Tiêu chun “Giao hàng” 16
1.4.2 Tiêu chun “Cht lng” 16
1.4.3 Tiêu chun “Thi gian” 17
1.4.4 Tiêu chun “Chi phí” 17
1.5 Mt s bài hc kinh nghim hotăđng chui cung ng 18
1.5.1 Chui cung ng ca Wal-Mart 18
1.5.2 Chui cung ng ca Best Buy 22
1.5.3 Chui cung ng ca Amazon 25
1.6 Thách thc cho chui cung ng hƠngăđin t trong tngălai 28
CHNGă2: THC TRNG HOTă NG CHUI CUNG NG TI
NGUYN KIM 31
2.1 Gii thiu tng quan v công ty: 31
2.1.1 S ra đi và phát trin ca công ty 31
2.1.2 ánh giá t chc ca công ty 32
2.1.3 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 34
2.2 Thc trng hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim 38
2.2.1 Thc trng các ni dung hot đng chui cung ng ti Nguyn Kim
38
2.2.2 Phân tích các tiêu chun đo lng hiu qu chui cung ng 49
2.3 ánhăgiáăchung v hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim 53
2.3.1 V ni dung hot đng chui cung ng 53
2.3.2 V tiêu chun đo lng hiu qu thc hin chui cung ng 57
CHNGă3: HOÀN THIN HOTă NG CHUI CUNG NG TI
NGUYN KIM 60
3.1 nhăhng phát trin ca côngătyăthngămi Nguyn Kim 60
3.2 nhăhng và mc tiêu hoàn thin hotăđng chui cung ng ti Nguyn
Kim 61
3.2.1 nh hng hot đng chui cung ng ti Nguyn Kim 61
3.2.2 Mc tiêu hot đng chui cung ng ti Nguyn Kim 62
3.3 Gii pháp hoàn thin hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim 63
3.3.1 Hoàn thin mô hình chui cung ng 63
3.3.2 Hoàn thin các ni dung hot đng chui cung ng ti Nguyn
Kim 64
3.3.3 Nâng cao hiu qu các tiêu chun đo lng chui cung ng 71
3.4 Hiu qu ca các gii pháp hoàn thin hotăđng chui cung ng ti
Nguyn Kim 74
3.4.1 Hiu qu mang li cho Nguyn Kim 74
3.4.2 Li ích đem li cho khách hàng 76
KT LUN 79
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
B2B: Business to business
CE: Consumer Electronics:ăin t tiêu dùng
CPFR: Hochăđnh, d báo, b sung và cng tác
CRM: Customer Relationship Management: qun tr mi quan h vi khách hàng
EDI: Electronic Data Interchange: h thngătraoăđiăthôngătinăđin t
ERP: Enterprice Resource Planning: gii pháp qun tr tài nguyên cho doanh nghip
MRP: Manufacturing Resource Planning: Hochăđnh ngun lc sn xut
Nguyn Kim: công ty c phnăthngămi Nguyn Kim
OEM: Original Equipment Manufacturer: Nhà sn xut thit b gc
RFID: Công ngh nhn dng bng sóng radio
SC: Supply Chain Chui cung ng
SCM: Supply chain management: qun lý chui cung ng
WMS: Warehouse Management System: h thng qun lý kho
DANH MC BNG BIU
Bng 1-1:ăCácăđnhăngha v chui cung ng 5
Bng 2-1: Kt qu sn xut kinh doanh t 2010 ậ 2013 (VT:ăt đng) 36
Bng 2-2: Tn kho và khon phi thu t 2010 ậ 2013 (VT:ăt đng) 37
Bng 2-3: Kt qu đánhăgiáănhơnăt k hoch 39
Bng 2-4: Kt qu đánhăgiáănhơnăt mua hàng 42
Bng 2-5: Kt qu đánhăgiáănhơnăt bán hàng 44
Bng 2-6: Kt qu đánhăgiáănhơnăt phân phi 45
Bng 2-7: Kt qu đánhăgiáănhơnăt công ngh thông tin 46
Bng 2-8: Kt qu đánhăgiáănhơnăt dch v khách hàng 48
Bng 2-9: Các ch s doanh thu và thi gian tn kho 51
Bng 2-10: Chi phí hotăđng ca Nguyn Kim 52
DANH MC HÌNH
Hình 1-1: Mô hình chui cung ngăđin hình 6
Hình 1-2: Mi quan h giaăcăs và chcănngătrongăchui cung ng ca Wal-Mart
18
Hình 1-3: Mô hình trung tâm phân phiăđaănng 19
Hình 1-4: Mô hình gii pháp CPFR và h thng thông tin bán l 20
Hình 1-5: Mô hình chui cung ngăắTpătrungăvƠoăkháchăhƠng” 22
Hình 1-6: Quy trình x lýăđnăhƠngăca Amazon 26
Hình 2-1:ăCăcu t chc ca Nguyn Kim 33
Hình 2-2: Biuăđ nhn dinăthngăhiu NguynăKimăvƠăcácăđi th khác 34
Hình 2-3: Doanh thu ca các công ty bán l đin t hƠngăđu 35
Hình 2-4: Quy trình d báo nhu cu và lp k hoch 38
Hình 2-5: Quy trình mua hàng 40
Hình 2-6: Quy trình chuyn kho ni b 41
Hình 2-7: Quy trình x lý mua hàng 43
Hình 2-8: Quy trình mua hàng trc tuyn 43
Hình 2-9: Quy trình giao hàng 45
Hình 3-1: Mô hình chui cung ngăđ xut 63
1
LIăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠiănghiênăcu
Chui cung ng là mt b phn quan trng trong hotă đng sn xut kinh
doanh ca mt doanh nghip, và luôn nhnăđc s quan tâm ca các cpălưnhăđo.
Lý thuyt v chui cung ngăđưăđc ging dy chính thc nhiuătrngăđi hc
VităNam,ătrongăđóăcóătrngăi hc Kinh t Tp HCM. Bên cnhăđó,ălýăthuyt v
chui cung ngăđưăđc áp dngăvƠăđemăli thành công mt s doanh nghip ti
Vit Nam. Tuy nhiên, nhiu doanh nghip vnăchaăhiu rõ v hotăđng ca chui
cung ng, thng có s nhm ln chui cung ng vi chui phân phi, hay logistic.
iu này dnăđn s quanătơmăvƠăđuătăchaăđúngămc dành cho hotăđng ca
chui cung ng, áp dng các lý thuyt chui cung ngăcònăsăsƠi,ăchaătrităđầ
dnăđn hotăđng chui cung ng còn ri rc,ăđnăl, thiu gn kt vi các b phn
khác và không thc s đemăli hiu qu cao cho doanh nghip.
Th trng bán l đin máy Vit Nam là mt th trng ln, tngătrng
nhanh và trin vng hp dn vi quy mô th trng trong quý I/2014 là 35 ngàn t
đng,ătng 27,5% so vi cùng k 2013. Tuyănhiên,ăđơyăcngălƠăth trng có s
cnh tranh quyt lit ca các doanh nghipă trongă nc, các doanh nghipă nc
ngoài, s ln sân ca các công ty công ngh, s gia nhp ca các t chcăđuătăcóă
vnăncăngoƠiầ.,ătrongănmă2013ăvƠă6ăthángăđuănmă2014,ăđưăcóă40ătrungătơmă
đin máy miăđc thành lp. Công ty c phnăthngămi Nguyn Kim là doanh
nghip dnăđu v th trng bán l đin máy ti Vit Nam vi 8% th phn, 22 siêu
th đin máy 11 tnh thành trên c nc. Doăđó, NguynăKimăđưăphi cnh tranh
vi rt nhiuă đi th truyn thngă nh, Pico Plaza, Ch Ln, Thiên Hòa, Best
caring, Phan Khang, Ideas, Media mart;ăcácăđi th mi nhădienmay.comă(th gii
diăđng), Home Center (VHC), Trn Anh ậ Nojima;ăvƠătngălaiălƠănhng nhà bán
l hƠngăđu khu vc và th gii s gia nhn th trng VităNamănhăAEONă(Nht),
Best Buy (M),ăAmazonă(thngămiăđin t)ăầ
2
Là doanh nghip hot đng bán l đină máy,ă hoată đng kinh doanh ca
Nguyn Kim chu mt s riăroăđc thùănhămu mã hàng hóa, th hiu mua sm
caăkháchăhƠngăthayăđi nhanh, hàng tn kho ca doanh nghipăđc tài tr bng
vn vay ngn hn doăđóătn kho ln s lƠmătngăchiăphi lãi vay, phi bán gim giá
đ x lý hàng tn kho. Bên cnhăđó,ăNguyn Kim phi chimălnhăth trng, m
các siêu th đin máy mi trên c nc. Nhngăđiu này đòiăhi doanh nghip phi
có s phi hp các b phn trên toàn h thng, h thng thông tin thông sut, qun
tr hàng tn kho hiu qu, vn chuyn giao hàng chtălngăcaoầ. Quaăđó,ăNguyn
Kim có th nơngăcaoănngălc cnh tranh, chimălnhăth trng và phát trin.ăóălƠă
lý do tác gi chnăđ tài “Hoàn thin chui cung ng ti công ty c phn thng
mi Nguyn Kim” lƠmăđ tài vit lunăvnăthcăsăkinhăt.
Trên c s nhng lý thuyt chui cung ng, cùng vi thc trng v ni dung
hotăđng chui cung ng ca Nguyn Kim. Nghiên cu ca lunăvnăcóăýănghaă
khoa hc, mang tính thc tin nhm mc tiêu hoàn thin hotăđng chui cung ng
ti công ty c phnăthngămi Nguyn Kim, giúp công ty kim soát tt, vƠătngătc
đ luăchuyn hàng hóa, nâng cao chtălng phc v khách hàng, gimăchiăphíăđu
vào, chi phí hotăđngầăđemăli cho khách hàng s hài lòng ttăhn, m rng th
trng và tiăđaăhóaăli nhun cho doanh nghip. Nghiên cuăcngălƠătƠiăliu tham
kho áp dng chui cung ng ti các doanh nghipăthngămiăđinămáy,ăđin t.
2. Mcătiêuănghiênăcu caăđătƠi
Mc tiêu nghiên cu chính caăđ tài là tìm bin pháp hoàn thin hotăđng
chui cung ng ca Nguyn Kim. C th là:
Trênă că s lý thuyt v hotă đng chui cung ng ca doanh nghip,
nghiên cu thc hinăđánh giá thc trng, phân tích hotăđng chui cung
ng ti Nguyn Kim.
xut gii pháp hoàn thin hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim.
3
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
- iă tng nghiên cu: Hotă đng chui cung ng ti công ty c phn
thngămi Nguyn Kim và các khách hàng ca công ty.
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu th trng bán l đin máy ti Vit Nam
và phng vn chuyên gia ti th trng Tp H Chí Minh
4. Phngăphápănghiênăcu
4.1 Ngun d liu
Nghiên cuăđưăs dng đaăd liu, gm có các s liu thng kê mô t nhăs
liu tài chính, th trng,ăđi th cnhătranhầ.ăvƠăs liuăđiu tra thông qua hình
thc gi bng câu hiăđn các chuyên gia, qun lý b phn ca Nguyn Kim và
ngi tiêu dùng. C th:
- Căcu t chc và thc trng kinh doanh ca Nguyn Kim.
- Thông tin hotăđng kinh doanh ca các trung tâm bán l đin máy
- Hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim
- Kho sát ý kin chuyên gia, và ý kin khách hàng v ni dung hotăđng
chui cung ng ti Nguyn Kim
Phngăphápăx lý s liu: D liuăsauăkhiăđưăthuăthpăđc hiu chnh, phân
tích và x lý bng SPSS to ra kt qu phc v mc tiêu nghiên cuăđ tài.
4.2 Phngăphápănghiênăcu
Phngăphápănghiênăcuăđnh tính kt hp viăđnhălng vi vic phng vn
sơuăcácăchuyênăgiaătrongălnhăvc chui cung ng và các qun lý chuyên môn
Nguyn Kim, và thc hin kho sát ý kin khách hàng, thu thp s liu thng kê mô
t v Nguyn Kim và th trngăđin máy. T đó,ănghiênăcu thc hin vic phân
tích thc trngă vƠă đ ra gii pháp nhm nâng cao hotă đng chui cung ng ti
Nguyn Kim.
4
5. Ktăcuăcaălunăvn
Lunăvnăbaoăgm 2 phnăvƠă3ăchng:ăphn m đu, ni dung chính gm ba
chngăvƠăphn kt lun:
- Phn m đu
- Chngă 1:ă Că s lý thuyt v hotă đng chui cung ng ca doanh
nghip.
- Chngă2:ăThc trng hotăđng chui cung ng ti Nguyn Kim.
- Chngă3:ăGii pháp hoàn thin chui cung ng ti Nguyn Kim.
- Phn kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
5
CHNGă1: CăSăLụăTHUYTăVăHOTăNGă
CHUIăCUNGăNGăCAăDOANHăNGHIP
1.1 Kháiăquátăvăchuiăcungăng
1.1.1 Kháiănimăchuiăcungăng
Chui cung ng là mt tng th gia hàng lot các nhà cung ng và khách
hƠngăđc kt ni viănhau,ătrongăđóămiăkháchăhƠngăđnălt mình li là nhà cung
ng cho t chc tipătheoăchoăđn khi thành phm tiătayăngi tiêu dùng. Thut
ng ắchui cung ng”ăxut hin cui nhngănmă1980ăvƠătr nên ph bin t nhng
nmă1990.ăDiăđơyălƠămt vài đnhănghaăv chui cung ng:
Bng 1-1:ăCácăđnhănghaăv chui cung ng
Nghiên cu
nhăngha
Ganeshan, Ran and Terry
P.Harrison (1995), An
introduction to supply chain
management
Chui cung ng là mt mng li các la chn sn
xut và phân phi nhm thc hin các chcănngăthuă
mua nguyên liu, chuynă đi nguyên liu thành bán
thành phm và thành phm, phân phi chúng cho
khách hàng.
Lambert, Stock and Ellram
(1998), Fundaments of Logistics
Management, Boston MA:
Iwin/McGraw-Hill, c.14
Chui cung ng là s liên kt các công ty nhmăđaă
sn phm hay dch v vào th trng.
Chopra Sunil and Pter Meindl
(2001), Supplychain
Management: strategy, planning
and operation, Upper Saddle
Riverm NI: Prentice Hall c.1
Chui cung ng bao gm miăcôngăđon có liên quan
trc tip hay gián tipăđn vicăđápăng nhu cu khách
hàng. Chui cung ng không ch gm nhà sn xut và
nhà cung cp mà còn nhà vn chuyn,ăkho,ăngi bán
l và bn thân khách hàng.
(ngun: tác gi tng hp)
6
Cácăđnhănghaăv chui cung ng ngày càng m rng, t hotăđng sn xut
đn s liên kt vi các công ty và tng th hotăđngăliênăquanăđn sn xut, vn
chuyn và phân phi: (i) hotăđng cung ng: tp trung vào các hotă đng mua
nguyên liuănhăth nào? Mua t đơuăvƠăkhiănƠoănguyênăliuăđc cung cp nhm
phc v hiu qu quá trình sn xut, (ii) sn xut kinh doanh: là quá trình chuyn
đi các nguyên liu thành sn phm cui cùng, sn sàng chuynăgiaoăđn khách
hàng, (iii) và phân phi: là quá trìnhăđm bo các sn phm s đc phân phiăđn
khách hàng cui cùng thông qua mngăli phân phi, kho bãi, bán l mt cách kp
thi và hiu qu.
Chui cung ng là chui thông tin và các quá trình kinh doanh cung cp mt
sn phm hay mt dch v cho khách hàng t khâu sn xut và phân phiăđnăngi
tiêu dùng cui cùng (H TinăDng,ă2012). nhănghaă mi b sung mt yu t
quan trng trong chui cung ng hinăđi là dòng thông tin xuyên sut qua tt c
các khâu trong chui cung ng.
Theo H TinăDng (2012), mô hình ca chui cung ng đin hình gm có 5
thành phn chính: các nhà cung cp, các nhà máy, các nhà kho, nhà bán l và khách
hàng. Các thành phn này thit lp các mi liên kt cht ch vi nhau da trên h
thng thông tin chung, chia s thun tin và đápăng nhanh.
Các
nhà
cung
cp
Các
nhà
kho
Các
nhà
máy
Nhà
bánăl
Khách
hàng
Hăthngăthôngătin
Hình 1-1: Mô hình chui cung ngăđin hình
(ngun: H Tin Dng, 2012)
7
1.1.2 Phơnăbităchuiăcungăngăviăcácăhotăđngăliênăquan
Kênh phân phi là mt thut ng thngăđc s dng trong marketing, là quá
trình t sn xutăđn khách hàng thông qua nhà phân phi. Nóiăđn kênh phân phi
lƠănóiăđn h thng bán hàng hóa, dch v choăngi tiêu dùng cui cùng. Nhăvy,
nó ch là mt b phn ca chui cung ng t nhà sn xutăđn khách hàng.
Qun tr nhu cu là qun lý nhu cu v hàng hóa và dch v. Nhu cu có th
đc qunălýăthôngăquaăcăch nhălƠăsn phm, giá, khuyn mãi và phân phi, nhìn
chungăđơyălƠănhng nhim v ch yu thuc v marketing. Qun tr nhu cu là mt
b phn trong qun tr chui cung ng và cn thit cho vic kim soát các mc nhu
cu ca h thng. Qun tr nhu cu có vai trò quan trngănhăqun tr lung nguyên
vt liu và dch v trong qun tr chui cung ng.
Qun tr logisticsăđc hiuătheoănghaărng thì nó là qun tr chui cung ng.
Mt s nhà qun tr đnhă nghaă logisticsă theoă nghaă hp khi ch liên h đn vn
chuyn bên trong và phân phiăraăbênăngoƠi.ăTrongătrng hp này thì nó ch là mt
b phn ca qun tr chui cung ng.
phân bit chui cung ng và nhng hotăđng khác, ta có th da trên 3
đim chính v tínhănngăđng ca hotăđng chui cung ng so vi nhng hot
đngăliênăquanănhăsau:
u tiên, chui cung ng là mt h thngăcóătínhătngătácărt cao. Các
quytăđnh mi b phn ca chui cung ng nhăhngăđn toàn b các
b phn khác.
Th hai, chui cung ng có nhăhng rt lnăđn s thayăđi ca nhu cu.
Kho và nhà máy phiăđm bo đ đápăngăđyăđ đi viăcácăđnăhƠng.
Th ba, cách tt nhtăđ ci thin chui cung ng là rút ngn thi gian b
sung và cung cp thông tin v nhu cu thc t đn tt c các kênh phân
phi. Thi gian trong chui cung ng ch dùngăđ to ra s thayăđi trong
cácăđnăđt hàng và hàng tn kho.
8
1.1.3 Săphátătrinăchuiăcungăng
Nmă1980,ăcùngăvi s phát trin ca h thng MRP II - Hochăđnh ngun
lc sn xut ậ Logistics phát trinăvt bc. MRP II cho phép doanh nghip kim
soát và liên kt các hotăđng ca doanh nghip t k hoch nguyên vt liu, k
hoch tài chính ti k hoch sn xut chính. Chính s phát trinănƠyăđưăđánhădu s
raăđi ca chui cung ng.
Nmă1990,ăcùngăvi s phát trin caăinternetăđưătr thành công c hu hiu
ca chui cung ngăvƠăđánhădu s phát trinăvt bc ca chui cung ng. Thông
qua h thngătraoăđiăthôngătinăđin t EDI và gii pháp qun tr tài nguyên cho
doanh nghipăERPăđưăci tinăvc bc cho vic truyn thông trong chui cung ng,
trongăthngămiăđin t và mua hàng qua mng.
T nmă 2000ă đn nay, chui cung ngă hng ti khách hàng, dòng luân
chuyn ca nguyên vt liu, s lin mch và thông sut caădòngăthôngătinănhngă
quan trng nht vn là cung ng và s hp nht ca các nhà cung ng.
S hp nht các chui cung ngăcngălƠăhinătng ni triăđ nơngăcaoănngă
lc cnh tranh, 3 yu t chính sau s tácăđng trc tip ti s thayăđi cuătrúcăđ
các công ty duy trì hotăđng ca chui cung ng: (i) liên kt chui cung ng ni b
vi các chui cung ng caăđi tác và hp nht hotăđng vi nhau, (ii) công ngh
vƠăinternetălƠăchìaăkhóaăđ ci thin chinălc qun tr chui cung ng, (iii)ătáiăcă
cu hotăđng chui cung ngăđ đtăđc mc tiêu ca công ty.
Công ngh RFID s phát trinăvƠăđc ng dng rng rãi trong qun tr chui
cung ng,ăđc bit trong ngành hàng tiêu dùng. Công ngh nƠyăgiúpăđnh dng sn
phm, vn chuyn và kim soát tnă kho,ătránhăhƠngă hóaătrongăkhoăkhôngăđ đ
phc v nhu cu ca th trngăđng thi gim thi gian hàng hóa, nguyên vt liu
b luăkhoăch sn xut hay xutăxngăđaăraăphơnăphi trên th trng.
9
1.2 Cuătrúcăchuiăcungăng
Trong mt chui cung ng, mi doanh nghip là mt mt xích ca mt hay
nhiu chui cung ngă khácă nhau,ă chúngă đană xenă to thành mngă li phc tp.
Trong mi doanh nghipăđu có nhng b phn chcănngăphi hp hotăđng vi
nhauăđ thc hin mc tiêu ca t chc, đóălƠănhng chui cung ng nh bên trong.
Mi quan h gia các doanh nghip sn xut vi các doanh nghip cung ng, phân
phi, tiêu th to thành mi quan h bên ngoài chui cung ng. Nhăvy, có nhiu
cáchăđ phân loi cu trúc chui cung ng da trên các chui cung ng bên trong và
bên ngoài ca sn phm.
- Theo đc tính ca sn phm:
Chui có sn phm mang tính ci tin (Innovative Supply Chain): Các sn
phm thayăđi liên tc trên th trng. căđim ca loi chui này là thông tin
đc chia s tt, thiăgianăđápăng rt nhanh, tcăđ qua chui ln,ăvòngăđi sn
phm ngn, mcăđ tn kho ít.
Chui có sn phm mang tính chcănngă(Functional Supply Chain):ăc tính
sn phmăítăthayăđi, nhu cu trên th trng ít binăđng.ă tngăhiu sut hot
đng ca chui, nên tìm cách gim chi phí trong sn xut, vn chuyn và giao dch,
chú trng gim tnăkho,ăvƠătngăchiaăs thông tin gia các thành viên vi nhau.
- Da vào cách thc đa sn phm ra th trng:
Chuiăđy (Push Supply Chain): Sn phmăđc sn xut dng tn kho, sn
xut song song vi vic tìm kim th trng tiêu th. Các nhà qun lý c gngăđy
sn phm ra khi kho caămìnhăđn lp tip theo trong kênh phân phi. Quyn lc
nm trong tay nhà cung cp, h có nhiu v th trongăđƠmăphánăv giá c,ăđc bit
đi vi các sn phm mi. Khách hàng không có nhiuăcăhi chn la.
Chui kéo (Pull Supply Chain): Sn phm xut phát t nhu cu ca khách
hàng trên th trng, h tìm kim các nhà sn xut có th đápăng nhu cu ca h.
KháchăhƠngăcóăcăhi chn la nhng nhà cung cp mà h cm nhn là tt nht.
10
1.3 Niădungăhotăđngăcaăchuiăcungăngă
Nghiên cu v nhng hotăđng ca chui cung ng, chúng ta có th s dng
đc mô hình nghiên cu hotă đng cung ng SCOR (Supply Chain Operations
Research),ăđc Hiăđng cung ng phát trin. Theo mô hình này, có bn yu t
đcăxácăđnhănhăsau:ăLp k hoch, tìm ngun cung ng, sn xut, phân phi.
Các nghiên cu v hotăđng chui cung ng Vit Nam tp trung nghiên cu
nhng hotăđng c th trong chui cung ng: D báo, k hoch, mua hàng, tn
kho, sn xut, phân phi, thông tin và dch v khách hàng.
Trong nghiên cu ca mình, vi mc tiêu nghiên cu chui cung ng doanh
nghip bán l, tác gi tp trung vào sáu hotăđng chính,ăđc sp xp trình t th
hin quy trình hotăđng ca chui cung ng: K hoch, mua hàng và tn kho, t
chc bán hàng, phân phi, h thng thông tin vƠădch v khách hàng.
1.3.1 Kăhoch
K hoch là mt phn quan trng và là phn khiăđu trong chui cung ng.
Cn phi có mt k hoch xuyên sut quá trình hotăđng ca chui cung ngăđ
các nhà qun lý da vào k hochănƠy,ăcơnăđi nhu cu nguyên vt liu, k hoch
sn xut, vi chi phí thp nhtăđ sn xut sn phmăvƠăgiaoăhƠngăđúngăhn.
Thôngăthngăcóăhaiăphngăphápălp k hoch: Mt là, lp k hoch theo d
báo yêu cu t khách hàng: b phn nghiên cu th trng, b phn bán hàng s d
báo, phân tích v nhu cu th trng, th hiu caăngiătiêuădùng,ăxuăhng tiêu
dùngătrongătngălaiăđ đaăraănhng con s d báo cho xuăhng tiêu dùng thi
gian ti. Thông tin d báo gm có (i) nhu cu tng quan cho th trng sn phm,
(ii) tng s sn phm có sn,ă(iii)ăđcăđim sn phm nhăhngăđn nhu cu, (iv)
nhngă hƠnhă đng ca nhà cung cp trên th trng. Sauă đó,ă thôngă tină nƠyă đc
chuyn ti các b phn khác đ daăvƠoăđóălp k hoch cho các khâu tip theo, đápă
ng nhu cu sn xut kinh doanh.
11
Phngăphápălp k hoch th hai là, lp k hoch vi s hp tác t khách
hàng: khách hàng cung cp s lng d báo s đt hàng trong mt khong thi gian
nhtăđnh. iu này giúp gimăđc các khâu thu thp s liu, phân tích s liuăđ
cóăđc kt qu d báoăđng thiătngămcăđ chính xác ca k hoch. Trênăcăs
nhng thông tin d báo, b phn chu trách nhim có th dùngăcácăphngăphápă
khác nhauă đ lên k hoch c th nh đnh tính, nhân qu, chui thi gian hay
phngăphápămô phng, kt hpăđc sc mnh ca máy tính và kinh nghim ca
ngi lp k hoch.
1.3.2 Mua hàng vƠătnăkho
Hotă đng mua hàng trong chui cung ngă đm trách nhim v cung cp
nguyên vt liu phc v cho sn xut, sn xut ra sn phmăđápăng nhu cu khách
hàng. Công vic ca nhân viên qun lý mua hàng là tìm kim nhà cung cp tim
nngăda vào mcăgiáăvƠăsauăđóămuaăsn phm ca nhà cung vi chi phí thp nht
có th. Hotăđng mua hàng hinănayăđc xem là mt phn ca mt chcănngăm
rngăhnăđc gi là thu mua. Chcănngăthuămuaăcóăth đcăchiaăthƠnhănmăhot
đng chính sau: (i) Mua hàng là nhng hotăđngăthngăngƠyăliênăquanăđn vic
phát hành nhngă đnă hƠng cnă muaă đ cung cp cho b phn kinhă doanhă nhă
nguyên vt liu trc tip hay sn phm đ bán cho khách hàng hoc nhng dch v
MRO (bo trì, sa cha, và vn hành) cn thit cho công. (ii) Qun lý mc tiêu
dùng nhm bităđc toàn công ty s mua nhng sn phm nào vi s lng bao
nhiêu, t nhà cung cp nào và vi giá c bao nhiêu, đnh k so sánh vi mc tiêu
dùng d tính và thc t đ điu chnh. (iii) La chn nhà cung cp là mt hotăđng
din ra liên tcăđ xácăđnh nhng kh nngăcungăng cn thităđ thc hin k
hoch kinh doanh ca công ty, các tiêu chí liênăquanăđn la chn caănngălc nhà
cung cp gm mc phc v, thiăgianăgiaoăhƠngăđúngăthi gian, hotăđng h tr k
thut. (iv) Thngălng hpăđng vi nhà cung cp đ gii quyt các vnăđ nhă
danh mc sn phm, giá c, mc phc v. (v) Qun lý hpăđng: đánhăgiáăhiu qu
hotăđng nhà cung cp và kim soát mcăđápăng dch v cung ngăđưătha thun
trong hpăđng, thu thp d liu v tính hiu qu ca nhà cung cp.
12
Trong hotăđng bán l, chi phí mua sn phm t nhà cung cp là yu t chi
phí chim t trng ln trong tng chi phí, Vit Nam bình quân là 88% tng chi
phí. S binăđng ca mc chit khuăkhiămuaăhƠngăthng nhăhngăđángăk đn
tngăchiăphí,ătheoăđóănhăhngăđn giá bán và li nhun ca doanh nghip.
Qun lý tn kho vi mc tiêu gim chi phí tn kho càng nhiu càng ttănhngă
vnăđápăngăđc mc phc v cho yêu cu ca khách hàng. Qun lý tnăkhoăđc
coi là hiu qu khi nguyên vt liu phc v trong sn xutăđc cung cpăđúngălch,
đúng chtălngăđng thiăđm bo nguyên vt liu tn kho mcăquyăđnh ca
công ty. Qun lý tn kho có chcănngăliên kt gia sn xut và tiêu th sn phm,
đm bo cho quá trình sn xutăkinhădoanhăđc tinăhƠnhăđiuăđn, liên tc. Ngoài
ra, qun lý tn kho còn giúp ngnăngaătácăđng ca lm phát, giúp doanh nghip
tit kim mtălngăchiăphíăđángăk khi nguyên vt liuăhayăhƠngăhóaătngăgiáădi
tácăđng ca lmăphát,ăđây cngălƠălà chcănngăbo toàn vn ca hàng tn kho.
c bit quan trng vi nhng doanh nghip bán l ln là chcănngăkhu tr theo
s lng, khi doanh nghip mua hàng tn kho vi s lng ln s đcăhng mt
t l gim giá gi là khu tr theo s lng.
Tùy theo mcăđíchăkinhădoanh,ăqun lý tn kho s áp dng nhng mô hình tn
kho khácănhauăđ đt hiu qu kinh t tiău.ăMt s mô hình tn kho ch yu là (i)
Môăhìnhălngăđt hàng kinh t căbn (EOQ - Order Quantity Model) là mô hình
đnăgin, áp dng cho nhiu ngành hàng, tuy nhiên yêu cu phi có các thông tin d
báoăđyăđ, (ii) Môăhìnhălngăđt hàng theo lô sn xut (POQ ậ Production Order
Quantity Model) là ci tin ca mô hình EOQ cho nhngăđnăhƠngăliênătc theo lô,
(iii) MôăhìnhăđtăhƠngăđ li (BOQ) b sung thêm s quanătơmăđn hao ht hàng
hóa trng tn kho, (iv) Mô hình khu tr theo s lng (QDM ậ Quantity Discount
Model) phù hp vi nhng doanh nghip bán l vi nhngăđnăhƠngăln, liên tc s
cóăđc chit khu cao và Mô hình xác xut vi thi gian phân phiăkhôngăđi vi
gi đnh thông tin là không chc chn, phi có lng hàng d phòng an toàn.
13
1.3.3 TăchcăbánăhƠng
Sn xut là vic to ra sn phmăđápăng yêu cu ca khách hàng. i vi
doanh nghip bán l, thì sn xut chính là vic t chc bán hàng: đóngăgói, trngă
bày gii thiu sn phm, tăvnăhng dn khách hàng la chn sn phm phù hp
vi nhu cu, giao dch bán hàng và thanh toán vi khách hàng, cui cùng là thc
hinăcácăbc chun b đ chuyn giao sn phm cho khách hàng thông qua b phn
phân phi.
Trongălnhăvc bán l, các doanh nghip phiăđi mtăthng xuyên vi vic
tìm khách hàng mi,ănênăđu b ám nh vi vic làm th nƠoăđ các n lc qung
cáo, tip th vƠăđnh giá có th thuăhútăđc các khách hàng mi. Trong quá trình
kháchăhƠngătiămuaăhƠng,ăsătipăxúcăcaănhơnăviênălƠăyuătăquanătrng.ăTháiăđă
phcăv,ăsănhitătìnhăchădnăkháchăhƠng,ăcùngăviăkinăthcăchuyênămônăcaănhơnă
viênăsălƠmăchoăkháchăthyăthoáiămái,ăsătoănătngăttătrongătơmătríăhăvƠălƠmă
choăkháchăhƠngătrungăthƠnhăviăcôngăty.
BánăhƠngăcóăthăbánătrcătipătiăcôngătyăvƠăcácătrungătơmăhocăthôngăquaăcácă
kênhăbánăhƠngălƠăcácăđiălý,ănhƠăphơnăphiăhocăwebsiteăcaăcôngăty.ăViăđcăđimă
ngƠnhăbánălăđinămáyăthìăbánăhƠngăchăyuălƠăbánăhƠngătrcătipăvƠămtăsăítăthôngă
quaăwebsite,ămtăphnănaălƠăkháchăhƠngătăchc,ătuyănhiênăch chimăphnănhă
trongătngădoanhăthu.ăCăsăvtăchtăphcăvăcôngătácăbánăhƠngăthngăđcăđuătă
viăquyămôăln:ădinătíchămtăbngărng,ăthiăgianăthuêălơuădƠi,ăhƠngăhóaădaădngă
chngăloi.
1.3.4 Phơnăphi
Thành phm sau khi sn xutăđc vn chuyn ti kho luătr và ch phân
phi tiătayăngi tiêu dùng cui cùng thông qua h thng phân phi ca công ty.
mt s công ty vicănƠyăthng do b phn logistics thc hinăvƠăđôiăkhiănóăđc
thc hinăbiăbênăth ba khi công ty không có chuyên môn và kinh nghim.
14
Trongălnhăvc bán l đinămáyăthìăđơyălƠămt khâu cc k quan trng, nh
hng lnăđn chtălng sn phm và s hài lòng ca khách hàng. Sau khi khách
hàng mua hàng, sn phm cn chuynăđn tay khách hàng trong thi gian sm nht,
boăđm chtălng sn phm không b thayăđiăvƠăhng dnăcƠiăđt s dng cho
khách hàng lnăđu. Viăđc thù giao thông Vit Nam: xe c đôngăđúcă cácăđôă
th, nht là gi tan tm và đng ph nh,ăthng giao nhau, nhiu con hm nh mà
xe ti không th điăvƠoăđng thì hotăđng phân phi là khá phc tp, quy mô
ln, đòiăhi nhiu nhân s và chi phí cao.
Dch v vn chuyn hàng hóa có tính vô hình bi khách hàng không th nhìn
thy, không th cm nhn, không nghe thyăđcătrcăkhiămuaănó.ăNgi ta không
bitătrcăđc là chuynăhƠngăđóăcóăđc vn chuynăđúngălch trình hay không,
cóăđm boăanătoƠnăhayăkhông,ăvƠăcóăđúngăđaăđim hay không. Chtălng dch v
vn chuyn hàng hóa chu nhăhng ca nhiu yu t khách quan và ch quan.
Chính vì th các nhà qunălýăthng b qua yu tt chtălng ca giao hàng mà ch
tp trung vào yu t chi phí giao hàng. Dnăđn vic chtălngăhƠngăhóaăthayăđi,
làm nhăhngăđn lòng tin ca khách hàng dành cho công ty.
1.3.5 Hăthngăthôngătin
H thng thông tin là mt công c then cht trong vic qun tr chui cung
ng hiu qu, rt nhiuăcăhiăcóăđuc t s xut hin khiălng ln nhng d liu
và vic phân tích nhng d liu này. Vnăđ then cht trong qun tr chui cung ng
không phi là d liuăđc thu thp, d liuăđc chuyn dch,ămƠăđóălƠăd liu nào
là quan trngăđi vi qun tr chui cung ng và d liu nào có th đc b qua, d
liuăđc phân tích và s dng th nào, căs h tng thông tin nào cn cho c các
đi tác trong chui cung ng. ÔngăShawnăCasemore,ăngi sáng lp Casemore &
Co là mt chuyên gia v chui cung ngătrìnhăbƠyăắCácăgii pháp ca doanh nghip
nên h tr vic thu thp thông tin, d dàng tip cn và h tr cho vicăđaăraăquyt
đnh nhanh chóng”. Qun lý nhng thông tin phù hp và có liên quan vi các mc
tiêu kinh doanh riăhưyănghăđn vic khin miăngi có th tip cn chúng”
15
H thng thông tin có th h tr nhng hotăđng tác nghipăvƠăđng thi
cngălƠăs hp tác gia các công ty trong chui cung ng. Bng vic s dng h
thng mng d liu tc đ caoăvƠăcăs d liu, các công ty có th chia s d liuăđ
qun lý toàn din chui cung ng. Hiu qu s dng công ngh này là mt vnăđ
ct yuăđ thành công trong công ty. Ba chcănngăcu to nên mt công ngh cho
tt c các h thng thông tin hotăđngăđóălƠ: Thu nhp và giao tip d liu, Luătr
và phc hi d liu, X lý và báo cáo d liu. H thng thông tin to ra nhiu công
ngh bng mt vài s kt hp hotăđng ca nhng chcănngătrên.ăKh nngăkt
hp c th là tùy thuc vào nhu cu công vic mà h thngăđóăđc lpăđ hot
đng. H thngăthôngătinăđc thc hin nhm h tr nhiu khía cnh khác nhau
trong qun lý chui cung ng.
1.3.6 DchăvăkháchăhƠng
Dch v khách hàng là quá trình cung cp li th cnh tranh và giá tr cng
thêm trong chui cung ng nhm tiăđaăhóaătng li ích cho khách hàng. Dch v
khách hàng là dch v điăkèmăvi các sn phm chính yu nhm cung cp s tha
mãn tiăđaăchoăkháchăhƠngăkhiăđiămuaăsm. Dch v khách hàng mang tính vô hình
và to ra phân giá tr cng thêm hu ích cho sn phm.
Dch v khách hàng có s liên h cao viăkháchăhƠngănênăđòiăhi các k nngă
phc v cao. Các kinh nghimăquanăsátăđc t dch v khách hàng và tip thu trc
tip t khách hàng s lƠmăphátăsinhăýă tng v dch v mi và nhngăđiu kin
thun liăđ ci tin dch v đangătn ti.
Dch v kháchăhƠngăđóngăvaiătròăquanătrng trong vic to ra các khách hàng
quen thuc và duy trì lòng trung thành ca h. Tip xúc trc tip vi khách hàng,
dch v khách hàng là hotăđng ch yuătácăđng lên tâm lý khách hàng qua thái
đ phc v, tính chuyên nghip,ănngălcăđápăng và s tha mãn nhu cu cao.
iu này trc tip to ra s hài lòng, hình thành nhng mi quan h cht ch lâu
bn và duy trì thói quen mua hàng lp li gia khách hàng và nhà cung cp.