CÁC YẾU TỐ KINH TẾ VĨ MÔ TÁC ĐỘNG ĐẾN LÃI SUẤT TIỀN GỬI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH





HOÀNG QUC KHÁNH

CÁC YU T KINH T V MÔ TÁC NG
N LÃI SUT TIN GI
CA NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM



LUN VN THC S KINH T



TP.H CHÍ MINH – NM 2014





B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH




HOÀNG QUC KHÁNH

CÁC YU T KINH T V MÔ TÁC NG
N LÃI SUT TIN GI
CA NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM

Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. LÊ TN PHC

TP. H CHÍ MINH – NM 2014







LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn “ Các yu t kinh t v mô tác đng đn lãi
sut tin gi ca Ngân Hàng Thng Mi Vit Nam” này là bài nghiên cu ca
chính tôi. Các s liu trong bài lun vn đc thu thp t nhng ngun chính thng

và đáng tin cy.
Lun vn này cha bao gi đc công b trong bt k công trình nghiên cu
nào ti các trng đi hc và c s đào to khác. Các thông tin và s liu đc nêu
trong lun vn hoàn toàn trung thc và đúng vi ngun trích dn.
TP. H Chí Minh , nm 2014.

HOÀNG QUC KHÁNH







MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH, BIU 
DANH MC VIT TT
LI M U 1
CHNG 1 : TNG QUAN V LÃI SUT TIN GI VÀ CÁC YU T KINH
T V MÔ 4
1.1 Tng quan v lãi sut tin gi 4
1.1.1 Khái nim v lãi sut và lãi sut tin gi 4
1.1.2 Phân loi các lãi sut tin gi 4
1.1.3 C s hình thành mc lãi sut tin gi 6
1.1.4 Vai trò ca lãi sut tin gi:. 7
1.1.4.1 i vi ngân hàng thng mi 7

1.1.4.2 i vi cá nhân và doanh nghip 8
1.1.4.3 i vi nn kinh t xã hi 10
1.1.4.4 i vi Ngân hàng trung ng 10
1.2 Các yu t kinh t v mô tác đng đn lãi sut tin gi 10
1.2.1 Yu t cung, cu vn 11
1.2.2 Yu t ch s lm phát 14
1.2.3 S n đnh ca nn kinh t 16

1.2.4 T giá hi đoái 17
KT LUN CHNG 1 19
CHNG 2:THC TRNG LÃI SUT TIN GI CA NHTM VIT NAM VÀ
MÔ HÌNH NGHIÊN CU 20
2.1 Thc trng lãi sut tin gi ca ngân hàng thng mi trong thi gian t
01/2010- 12/2013 20




Thc trng lãi sut tin gi ca NHTM nm 2010 : 20
Thc trng lãi sut tin gi bình quân nm 2011 24
Thc trng lãi sut tin gi bình quân nm 2012 : 29
Thc trng lãi sut tin gi bình quân nm 2013: 33
2.2 Gii thiu các yu t phân tích và cách thc thc hin bài nghiên cu 36
2.2.1 Gii thiu v các yu t trong mô hình 36
2.2.2 Chiu hng tác đng ca các yu t kinh t v mô đn lãi sut tin gi
thông qua thc trng t 2010 – 2013 . 37
2.2.3 Thông tin d liu phân tích và cách thc chn mu 37
2.2.4 Mô hình c lng đ tài 38
2.3 Nghiên cu đnh lng các yu t kinh t v mô tác đng đn lãi sut tin
gi ca h thng NHTM: 39

2.3.1 Quy trình thc hin nghiên cu đnh lng : 39
2.3.2 Phân tích s phù hp các yu t trong mô hình 39
2.3.3 Kim đnh s cn thit ca các bin trong mô hình 43
2.4 Tng hp kt qu quá trình phân tích mô hình đnh lng 46
KT LUN CHNG 2 48
CHNG 3 :  XUT MT S GII PHÁP CHO NHTW, NHTM VÀ CÁC
THÀNH PHN KINH T KHÁC 49

3.1 i vi Ngân hàng trung ng và Chính ph 49
3.1.1 i vi Ngân hàng trung ng 49
3.1.2 i vi chính ph 50
3.2 i vi h thng Ngân Hàng Thng Mi 52
3.2.1 Kh nng huy đng vn 53
3.2.2 V c cu ngun vn đu t 54
3.3 i vi các cá nhân, t chc sn xut kinh doanh và các doanh nghip
thng mi, xut nhp khu. 56
KT LUN CHNG 3 57
KT LUN 58




TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Tp s liu thu thp.
Ph lc 2: Ma trn h s tng quan gia các bin.
Ph lc 3: Kt qu hi quy các bin.
Ph lc 4: Mô hình Unit Root Test bin R.
Ph lc 5: Mô hình Unit Root Test bin CPI.
Ph lc 6: Mô hình Unit Root Test bin SXCN.

Ph lc 7: Mô hình Unit Root Test bin M2.
Ph lc 8: Mô hình Unit Root Test bin EX
Ph lc 9: Mô hình Unit Root Test bin TMBL.
Ph lc 10: Kim đnh Redundant Variables bin EX.
Ph lc 11: Kim đnh Redundant Variables bin CPI.
Ph lc 12: Kim đnh Redundant Variables bin TMBL.
Ph lc 13 : Kim đnh Redundant Variables bin M2.
Ph lc 14: Kim đnh Redundant Variables bin SXCN.
Ph lc 15 : Mô hình hi quy 4 bin sau khi loi bin tha EX.
Ph lc 16 : Mô hình hi quy ti u.






DANH MC BNG, BIU

Bng 2.1 Chiu hng tác đng ca các yu t kinh t v mô đn lãi sut huy
đng vn da trên đánh giá thc t khách quan.
Bng 2.2 Ma trn h s tng quan gia các bin.
Bng 2.3 Kt qu hi quy ban đu ca các bin.
Bng 2.4 Kim đnh Redundant Variables bin EX.
Bng 2.5 Kim đnh Redundant Variables bin CPI.
Bng 2.6 Kim đnh Redundant Variables bin TMBL.
Bng 2.7 Kim đnh Redundant Variables bin M2.
Bng 2.8 Kim đnh Redundant Variables bin SXCN.
Bng 2.9 Kt qu hi quy các bin cui cùng.
Bng 2.10 Kt qu hi quy ti u ca các bin.

DANH MC HÌNH,  TH

Hình 1.1 Mô hình lãi sut gia các thành phn kinh t.
Hình 1.2 Cung cu tin t  trng thái cân bng.
Hình 1.3 Tác đng ca chính sách tht cht tin t - lãi sut.
Hình 1.4 Tác đng ca chính sách ni lng tin t - lãi sut.
Hình 2.1 Biu đ bin đng ca bin M2 và R nm 2010.
Hình 2.2 Biu đ bin đng ca bin CPI và R nm 2010.
Hình 2.3 Biu đ bin đng ca bin SXCN và R nm 2010.
Hình 2.4 Biu đ bin đng ca bin M2 và R nm 2011.
Hình 2.5 Biu đ bin đng ca bin CPI và R nm 2011.
Hình 2.6 Biu đ bin đng ca bin TMBL và R nm 2011.
Hình 2.7 Biu đ bin đng ca bin SXCN và R nm 2011.
Hình 2.8 Biu đ bin đng ca bin M2 và R nm 2012.
Hình 2.9 Biu đ bin đng ca bin CPI và R nm 2012.
Hình 2.10 Biu đ bin đng ca bin TMBL, SXCN và R nm 2012.
Hình 2.11 Biu đ bin đng ca bin M2 và R nm 2013.
Hình 2.12 Biu đ bin đng ca bin CPI và R nm 2013.






DANH MC CÁC T VIT TT
CPI : Ch s giá tiêu dùng hàng hóa

EX : T giá hi đoái
GDP : Tng sn phm quc ni
NHTW : Ngân hàng trung ng
NHTM : Ngân hàng thng mi
M2 : Tng lng cung tin M2.
TCTD : T chc tín dng
SXCN : Sn xut công nghip
TMBL : Tng mc bán l hàng hóa và doanh thu dch v
R : Lãi sut tin gi bình quân ca NHTM
1



LI M U

1. Lý do chn đ tài :
Trong nn kinh t th trng, lãi sut là mt trong các loi giá c có nh hng
rt ln đn đi sng kinh t xã hi. Trong đó lãi sut tin gi là mt trong nhng
khái nim rt quen thuc đi vi các cá nhân và t chc có lng tin nhàn ri. i
vi cá nhân có lng tin nhàn ri thì h s đa ra hai s la chn là gi tin vào
ngân hàng hoc đu t vào lnh vc khác đ sinh li. Bc đu tiên h thng ngh
ti là tìm lãi sut huy đng tin gi ca ngân hàng nào cao nht đ có th gi tin.
Bc th hai là h quan tâm lãi sut s nh hng nh th nào đn các yu t kinh
t khác, công vic đu t nên đi theo chiu hng nào và th trng nào. Ngoài ra
ngân hàng trung ng coi lãi sut là công c điu tit kinh t v mô và chính sách
tin t. Lãi sut tin gi đc thông báo ra ngoài th trng thông qua h thng các
ngân hàng thng mi, vi vai trò là công c trong vic điu hành chính sách tin t
quc gia ca ngân hàng trung ng, ngân hàng thng mi s dng lãi sut tin gi
làm c s đ to nên ngun vn cho bn thân ngân hàng và đây cng chính là giá c
s dng vn trong hot đng tín dng. Lãi sut có tác đng to ln đn vic tng hay

gim lng tin trong lu thông, thu hp hay m rng tín dng, kích thích hay cn
tr đu t, to thun li hay gây khó khn cho hot đng lnh v
c tài chính và lnh
vc sn xut kinh doanh.
Lãi sut đc xem là loi giá c c bn ca th trng tài chính và có nh
hng quan trng đn các hot đng kinh t, tài chính và xã hi. Thông qua lãi sut
tin gi chúng ta có th s d báo đc tình hình phát trin ca nn kinh t nói
chung và hot đng ca các ngân hàng, các công ty tài chính, doanh nghip sn xut
kinh doanh, các cá nhân và h gia đình nói riêng. Các thành phn kinh t da vào
lãi sut tin gi đ làm nn tng c bn cho vic to lp c cu ngun vn n đnh
trong ngn, trung và dài hn. Hu ht ai cng nhn thy đc khi chính ph có đng
thái thay đi các vn đ v kinh t, chính tr, chính sách xã hi thì s kéo theo s
thay đi v lãi sut tin gi ca ngân hàng thng mi, tuy nhiên không phi bt c
ai cng bit đc c th lãi sut tin gi ph thuc vào các yu t nào và thay đi
2



nh th nào.  đây có rt nhiu yu t nh hng đn s bin đng ca lãi sut tin
gi, tuy nhiên đ có mt cái nhìn c th và sâu sc thì tác gi quyt đnh chn các
yu t kinh t v mô đ vit đ tài “ Các yu t kinh t v mô tác đng đn lãi
sut tin gi ca Ngân hàng thng mi Vit Nam”.
2. Mc tiêu nghiên cu đ tài :
Tìm hiu trong các yu t kinh t v mô mà chính ph và ngân hàng trung ng
đã, đang và s thay đi có tác đng nh th nào đn lãi sut tin gi ca h thng
ngân hàng thng mi ti Vit Nam trong ngn hn, trung và dài hn.  t đó giúp
cho bn thân tác gi có cái nhìn sâu sc hn v th trng tài chính – ngân hàng và
v s thay đi các chính sách tin t cng nh giúp cho ngân hàng thng mi và
các thành phn kinh t sn xut kinh doanh ch đng hn trong vic qun lý, hoch
đnh phân b ngun vn kinh doanh. ng thi giúp cho chính ph và ngân hàng

trung ng có đnh hng chính sách đúng đn trc và sau khi có s điu chnh
các yu t kinh t v mô.
3. i tng và phm vi nghiên cu :
- i tng nghiên cu: Nhm đt đc mc tiêu đ ra trên, đ tài b qua s
tác đng ca các yu t kinh t vi mô, hành vi tiêu dùng… mà ch tp trung nghiên
cu các yu t kinh t v mô có tác đng đn lãi sut tin gi ti Vit Nam nh: ch
s lm phát, ch s cung cu vn, s n đnh v kinh t và các chính sách ca chính
ph trong thi gian t nm 2005- 2013.
- Phm vi nghiên cu là tp hp s liu v lãi sut tin gi bình quân ca các
NHTM Vit Nam, các yu t kinh t v mô ti Vit Nam đc thu thp t tháng
01/2005 đn ht tháng 12/2013.
4. Phng pháp nghiên cu :
-  tài s dng c s lý lun làm nn tng nghiên cu các yu t kinh t v
mô tác đng đn lãi sut tin gi sau đó kt hp phng pháp thng kê và phng
pháp đnh lng.
3



- Phng pháp thng kê : thu thp s liu v lãi sut tin gi bình quân ti các
ngân hàng thng mi, các yu t kinh t v mô ca nc Vit Nam di dng s
liu bng trong giai đon t 01/2005 đn ht 12/0213.
- Phng pháp tng hp và phng pháp phân tích kinh t lng : nghiên cu
đnh lng, tin hành chy các mô hình hi quy, kim đnh s phù hp ca các bin
cng nh đ tr ti u ca các bin đó…da trên kt qu x lý s liu thng kê ca
phn mm Eviews 5.1.
5. Kt cu ca lun vn : gm 3 chng
- Chng 1 : Tng quan v lãi sut tin gi và các yu t kinh t v mô.
- Chng 2 : Thc trng lãi sut tin gi ca NHTM Vit Nam và mô hình
nghiên cu.

- Chng 3 :  xut mt s gii pháp cho NHTW, NHTM và các thành
phn kinh t khác
4



CHNG 1 : TNG QUAN V LÃI SUT TIN GI VÀ CÁC YU T
KINH T V MÔ
1.1 Tng quan v lãi sut tin gi
1.1.1 Khái nim v lãi sut và lãi sut tin gi
Nn kinh t ca bt k mt quc gia nào cng luôn tn ti nhng ch th tm
thi d tha vn và nhng ch th có c hi đu t nhng li thiu vn. Th trng
tài chính ra đi là kênh tài chính trung gian đáp ng nhu cu vn này vi hình thc
chu chuyn vn t ni tha ti ni thiu vn thông qua quan h vay mn tín dng
hoc mua bán các công c n. Thông qua hot đng này thì ngi tha vn va
đm bo đc vn va có li nhun t ngun vn, ngi thiu vn thì có vn đ
đu t kinh doanh. T th trng đó đã hình thành nên lãi sut là giá c ca hàng
hóa đc bit tin t. Lãi sut đc xem là chi phí mà ngi đi vay phi tr cho
ngi vay đ đc quyn s dng vn. Nó vn đng theo quy lut cung cu th
trng và đc xác đnh trên c s cân bng gia cung và cu v vn.
Tóm li chúng ta có th đa ra mt khái nim chung cho lãi sut : lãi sut là
giá c ca quyn s dng vn vay hay là chi phí mà ngi đi vay phi tr cho vic
s dng vn ca ngi cho vay trong mt khong thi gian nht đnh.
Lãi sut tin gi là mc lãi sut mà ngân hàng đa ra cho các cá nhân, t chc
và doanh nghip gi tin vào ngân hàng nhm mc đích phc v cho các hot đng
thanh toán không dùng tin mt, tit kim và mt s mc đích khác…
1.1.2 Phân loi các lãi sut tin gi
Lãi sut tin gi có nhiu cách thc phân loi khác nhau, tuy nhiên trong bài
tác gi xin phân loi theo hình thc ch th đi gi tin, k hn, hình thc lãnh lãi và
đn v tin t ca khon tin gi ti ngân hàng.

 Lãi sut tin gi đi vi dân c
• Lãi sut tin gi tit kim
Các tng lp dân c đu có nhng khon thu nhp tm thi nhàn ri cha s
dng và đc gi vào ngân hàng thng mi vi mc tiêu đm bo an toàn và sinh
5



li.  có th gia tng huy đng đc ngun tin nhàn ri nay trong dân c thì ngân
hàng thng mi đã đa ra nhiu hình thc huy đng vn, trong đó lãi sut tin gi
tit kim cnh tranh là điu ch cht. Hin nay các ngân hàng thng mi có 2 loi
lãi sut tin gi tit kim nh sau:
+ Lãi sut tin gi tit kim không k hn : đây là mc lãi sut ngân hàng đa
ra cho các khon tin gi không có k hn xác đnh, ngi gi tin có th rút vn ra
bt c thi đim nào. Lãi sut tin gi tit kim không k hn cng thng thp hn
các lãi sut tin gi khác. Do tính không n đnh ca ngun vn này nên các ngân
hàng ch s dng ngun tin gi này  mt t l nht đnh vào các hot đng cho
vay.
+ Lãi sut tin gi tit kim có k hn: là loi lãi sut đc ngân hàng đa ra
cho các khon tin gi mà khách hàng và ngân hàng có s tha thun v s tin gi,
k hn gi xác đnh, đn v tin t và lãi sut c th. Khách hàng khi s dng loi
hình này ch đc rút gc và lãi khi ti k hn. Tuy nhiên đ to tính hp dn và
thun tin cho khách hàng, cng nh tng kh nng thu hút vn và cnh tranh trên
th trng ngân hàng thì trong thc t, nu khách hàng đn rút tin trc hn thì s
đc hng lãi sut theo mc lãi sut tin gi tit kim không k hn.
• Lãi sut tin gi thanh toán : là mc lãi sut ngân hàng đa ra cho các khon
tin gi vi mc đích an toàn và đc s dng cho các dch v thanh toán thun tin
nh thanh toán séc, y nhim chi, chuyn khon… Tng t vi lãi sut tin gi
tit kim không k hn thì mc lãi sut tin gi thanh toán cng thp hn.


Lãi sut tin gi đi vi doanh nghip và các t chc sn xut
Cng tng t nh đi vi các nhân, các doanh nghip và các t chc sn xut
cng bao gm 2 loi lãi sut tin gi có k hn và lãi sut tin gi không có k hn.

Phân loi theo đn v đng tin
Ti các ngân hàng thng mi chúng ta s d dàng nhn thy ngoài lãi sut
tin gi cho đng ni t thì còn có các mc lãi sut tin gi cho ngoi t.
6



C th các ngân hàng thng mi s thông báo mc lãi sut tin gi đi vi
đng ôla M.  Vit Nam thì lãi sut tin gi ca đng ngoi t có xu hng thp
hn so vi lãi sut huy đng tin gi ni tê.

Phân loi theo hình thc tr lãi
i vi cá nhân, t chc và các doanh nghip thì lãi sut tin gi còn đc
chia nh ra theo hình thc tr lãi nh :
+ Lãi sut tin gi có k hn tr lãi trc
+ Lãi sut tin gi có k hn tr lãi khi đáo hn
+ Lãi sut tin gi có k hn tr lãi hàng tháng
+ Lãi sut tin gi có k hn tr lãi theo hàng quý.
Tùy theo tng hình thc tr lãi và k hn khác nhau mà gia các lãi sut này s
có s chênh lch vi nhau.
1.1.3 C s hình thành mc lãi sut tin gi
C s hình thành lãi sut tin gi chính là cung – cu vn trên th trng và s
tác đng ca các điu chnh chính sách tin t ca NHTW cùng vi bn thân các
ngân hàng thng mi.
 Cung cu vn
Ngun cung vn : i vi các NHTM thì ngun cung vn cho ngân hàng rt

nhiu c th t lng tin nhàn ri ca các các nhân trong nc, ngi nc ngoài
c trú và làm vic ti Vit Nam, các t chc kinh doanh. Gia các NHTM vi nhau
cng có th huy đng vn trên th trng liên ngân hàng, ngun vn t NHTW,
ngun vn t vic phát hành chng ch tin gi, tín phiu.
Cu v vn ca ngân hàng : chính là nhu cu chi tiêu dùng ca các cá nhân,
nhu cu đu t ca các t chc sn xut kinh doanh, nhu cu v vn ca NHTM đ
đáp ng lng vn theo qui đnh ca NHTW, nhu cu đu t ca chính NHTM.
 S điu hành chính sách tin t ca NHTW tác đng ti các NHTM
Cùng vi s can thip ca NHTW thông qua t l d tr bt buc đi vi
ngun vn ca các NHTM, mc lãi sut c bn, lãi sut tái chit khu cùng vi mt
s yu t khác xut phát t chính bn thân các NHTM, t đó s hình thành nên lãi
7



sut tin gi và lãi sut cho vay đ thông báo ra th trng. Các yu t đó là yu t
nào thì chúng ta s đi tìm hiu vào các mc tip theo ca bài nghiên cu.

Hình 1.1 : Mô hình lãi sut gia các thành phn kinh t.
Ngun: Tác gi t tng hp
1.1.4 Vai trò ca lãi sut tin gi: nh tác gi tìm hiu thì lãi sut tin gi có
vai trò và tác đng rt ln đn ngân hàng thng mi, các các nhân và doanh nghip
sn xut kinh doanh trong xã hi hin nay.
1.1.4.1 i vi ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi vi hai nghip v chính trong hot đng kinh doanh
ca mình là huy đng vn và s dng vn đ cho vay, ngoài ra lãi sut huy đng
tin gi còn là công c đ phn ánh quy mô hot đng ca ngân hàng thng mi.
Vi hình thc “ đi vay đ cho vay”, ngân hàng thng mi huy đng lng vn
nhàn ri trong th trng thông qua lãi sut tin gi đ đáp ng nhu cu vn kinh
doanh và tiêu dùng ca xã hi.  huy đng vn và cho vay mt cách hiu qu thì
NHTM phi xác đnh lãi sut tin gi và lãi sut cho vay mt cách hp lý. Lãi sut
huy đng tin gi s quyt đnh chi phí vn ca NHTM cng nh tình hình li
NHTW
NGI
GI TIN
NGI I
VAY
NHTM
Lãi sut tin gi
Lãi sut c bn
Lãi sut cho vay
8



nhun trong nm kinh doanh ca ngân hàng. Do đó, lãi sut tin gi là điu không
th thiu s quan tâm chú trng  các ngân hàng thng mi. Ngoài ra lãi sut còn
có nhiu tác đng ti dân c cng nh chính bn thân các NHTM nh sau:

Lãi sut tin gi là công c đ thu hút ngun vn, thu hút s chú ý và quan tâm
ca khách hàng gi tin, đng thi nó cng là mt ch s th hin s uy tín và nim
tin ca khách hàng đi vi ngân hàng.
Lãi sut tin gi là công c th hin s cnh tranh lành mnh ca chính các
ngân hàng trong h thng.
Bi vì lãi sut tin gi huy đng s quyt đnh chi phí ngun vn ca NHTM
nên nó s có tác đng ln trong vic hoch đnh ngun vn đ cho vay và đu t các
lnh vc khác ca ngân hàng. T đó ngân hàng có th tip tc kinh doanh và có
ngun vn đ đáp ng nhu cu vn ngoài th trng tin t.
Lãi sut tin gi là c s đ NHTM đa ra các mc lãi sut cho vay, t đó
cung cp vn cho th trng và c tính li nhun ca ngân hàng trong quá trình
hot đng.
Lãi sut tin gi đng ni t s có tác đng ti tâm lý ca các nhà đu t ngoi,
nu lãi sut đng ni t cao hn lãi sut ngoi t thì s thu hút ngun vn ngoi t
nhàn ri chuyn đi sang đng ni t, t đó gây sc ép cho đng ni t tng giá có
th gây thit hi cho ngân hàng trong vic nm gi ngoi t và các khon đu t liên
quan ti ngoi t.
1.1.4.2 i vi cá nhân và doanh nghip
Lãi sut tin gi chính là cn c đ các doanh nghip c tính chi phí vn đu
vào (thông qua lãi sut cho vay), t đó nh hng ti vic phân b ngun vn cho
các lnh vc đu t và hot đng ca doanh nghip.
i vi các doanh nghip không a mo him, nu có vn nhàn ri ln trong
điu kin kinh doanh khó khn thì h s cân nhc vic gi tin  ngân hàng đ bo
toàn ngun vn vi vic đu t sinh li ít ri ro.
Còn đi vi các doanh nghip còn li, trc khi quyt đnh đu t vào bt c
lnh vc, ngành ngh kinh doanh nào thì doanh nghip đu phi cân nhc chi phí
9

đu vào và t sut li nhun t ngành ngh đó. iu này có ngha là doanh nghip
phi xem xét mt ngành, mt d án kinh doanh có đem li li nhun, đm bo hiu
qu kinh doanh và đ li nhun đ tr khon tin lãi ca s tin vay ban đu hay
không. Ngành nào, d án kinh doanh nào có t sut li nhun cao hn lãi sut đu
vào thì các doanh nghip s cân nhc tp trung vn cho d án kinh doanh đó.
Do đó lãi sut tin gi cng có th là mt tín hiu đ d báo nn kinh t s
phát trin nhanh vào ngành ngh, lnh vc nào.
Ngoài ra chúng ta đu bit lãi sut và đu t có mi quan h nghch bin vi
nhau. Có ngha là khi mc lãi sut cao thì đu t s gim. Khi lãi sut cao thì các
doanh nghip s hn ch đu t vào máy móc sn xut hàng hóa, hn ch sn xut
hàng hóa nên s gây nên tình trng khan him hàng hóa, t đó s gây ra hin tng
lm phát do cu kéo.
Mt khác trong ngn hn thì lãi sut gia đng ni t và ngoi t có nh hng
và tác đng ti t giá hi đoái. S thay đi lãi sut đng ni t  đây là s thay đi
trong lãi sut danh ngha. Nu lãi sut danh ngha tng do t l lm phát d kin
tng (lãi sut thc không đi) thì giá đng ni t s mt giá, t đó kích thích xut
khu. Nu lãi sut danh ngha tng do lãi sut thc tng thì giá đng ni t s tng,
t đó kích thích nhp khu. T giá hi đoái có nh hng rt ln đn các doanh
nghip xut nhp kh
u cng nh nhu cu tiêu dùng hàng ngoi ca dân c. Khi t
giá hi đoái tng s kích thích các doanh nghip xut khu hàng hóa, ngc li khi
t giá hi đoái gim s kích thích các doanh nghip nhp khu và gia tng tiêu dùng
hàng nhp. Do đó gián tip thông qua t giá hi đoái, lãi sut tin gi cng có tác
đng ti tình hình xut nhp khu ca các doanh nghip và ca nn kinh t.
Còn đi vi các cá nhân thì lãi sut tin gi s tác đng chính ti vic chi tiêu
dùng hay là tit kim. Khi d báo t l lm phát tng thì các cá nhân s có xu hng
gi tin vào ngân hàng đ hn ch s mt giá tr ca đng tin. Ngc li khi t l
lm phát gim kéo theo lãi sut tin gi gim, đng ngha vi lãi sut cho vay s
gim s kích thích các cá nhân chi tiêu dùng nhiu hn, đng thi s có mt s
10

lng ln ngun vn nhàn ri chuyn sang đu t vào ngoi t hoc vàng đ gia
tng li nhun.
Tóm li lãi sut tin gi s tác đng ti s phân b ngun vn đu t, lnh vc
đu t và li nhun ca các doanh nghip, ngoài ra lãi sut tin gi còn nh hng
ti tâm lý tiêu dùng và tit kim ca cá nhân.
1.1.4.3 i vi nn kinh t xã hi
Lãi sut tin gi là bin s rt quan trng và đc theo dõi cht ch trong nn
kinh t th trng vì nhng nh hng trc tip ca nó đn đi sng hàng ngày ca
mi chúng ta và có nhng h qu quan trng đi vi “sc khe” ca nn kinh t.
Khi nn kinh t chính tr xã hi n đnh thì s to tâm lý tt cho các doanh
nghip kinh doanh sn xut trong nc, cng nh là tâm lý đu t ca các nhà đu
t nc ngoài vào Vit Nam, t đó s nh hng ti lãi sut thông qua các yu t
nh tng sn phm quc ni, sn lng công nghip cng nh tng ngun vn đu
t FDI…
1.1.4.4 i vi Ngân hàng trung ng
i vi ngân hàng trung ng thì lãi sut chính là công c đ điu tit v mô
nh kim ch và kim soát lm phát hu hiu thông qua chính sách tin t. C th
lãi sut thp s kích thích đu t, kích thích chi tiêu dùng, làm tng cu và sn
lng hàng hóa tng, giá c tng và tht nghip gim, ni t có xu hng gim giá
so vi ngoi t. Trong trng hp nn kinh t lm phát thì NHTW s áp dng chính
sách tht cht tin t, tng lãi sut đ thu hút lng tin trong lu thông nhm điu
hòa lng tin trong th trng và cân đi khi lng hàng hóa.
Ngân hàng trung ng s thông báo mc lãi sut c bn, trn lãi sut huy đng
t đó thông qua lãi sut huy đng ca h thng các NHTM đ kim soát tình hình
cnh tranh trên th trng tin t.
1.2 Các yu t kinh t v mô tác đng đn lãi sut tin gi
Trong th trng hin nay có rt nhiu yu t kinh t v mô khác nhau có tác

đng và nh hng lên lãi sut tin gi ca ngân hàng thng mi nh: ch s tng
trng GDP, ch s qun lý mua hàng PMI, ch s gia tng cung tin M2, ch s sn
11



xut công nghip, ch s giá tiêu dùng, lm phát, t giá hi đoái, li sut trái phiu
chính ph, t l d tr bt buc, lãi sut c bn, t l tht nghip,tc đ gia tng dân
s, t l đ tui dân c… mi yu t có nhng tác đng khác nhau lên lãi sut tin
gi.
Tuy nhiên xem xét trong hn ch v kh nng thu thp s liu, thi gian, cng
nh đ cp nht thông tin ca các yu t kinh t v mô trên nên trong bài nghiên cu
ca mình, tác gi xin chn các yu t đin hình và thng xuyên đc quan tâm ti
lãi sut ngân hàng thng mi.
Cùng vi vic lc tho qua các n phm nh “n đnh kinh t v mô và phát
trin đt nc” ca trng i Hc Kinh T TP.HCM, bài lun vn thc s “Các
nhân t tác đng đn lãi sut Vit Nam” ca hc viên Kiu ình Trang, bài lun
vn thc s “ Kim đnh mi quan h ca lãi sut và lm phát ti Vit Nam” ca hc
viên Nguyn Th Thanh Tuyn. Sau đó tác gi đã đa đn quyt đnh chn các yu
t kinh t v mô nh cung cu vn, ch s lm phát, ch s t giá hi đoái, ch s n
đnh nn kinh t đ thu thp s liu và đa vào mô hình nghiên cu.
1.2.1 Yu t cung, cu vn
Cung v vn đc xác đnh là lng tin mt và các phng tin tham gia
thanh toán trong th trng, cu tin phn ánh nhu cu vn trong th trng đ đu
t, chi tiêu dùng, mua sm trang thit b, máy móc…
Cung vn là tng th tin t đc dùng đ tin hành giao dch trong th trng.
Các nhà kinh t hc đã đnh ngha và phân loi nhiu loi cung tin bao gm M1,
M2, M3, M4 trong bài nghiên cu ch nghiên cu M2 là tng lng tin mt do
NHTW phát hành, lng tin gi ti NHTW ca các t chc tài chính, lng tin
gi tit kim và thanh toán ca các cá nhân và t chc sn xut ti các t chc tín

dng.
M
2
= M1 + tin gi có k hn + tin gi tit kim + chng t n + tin gi th
trng tin t ngn hn. (Ngun : Nhp môn tài chính tin t - 2008)
Cu v vn là nhu cu tin t đ các cá nhân và h gia đình chi tiêu dùng, các
thành phn kinh t sn xut kinh doanh làm phng tin thanh toán, phng tin
12



trao đi mua bán hàng hóa và dch v, nhu cu đu t ca các thành phn kinh t và
nhu cu chi đu t ca chính ph và ca chính ngân hàng trung ng.Vi yu t
cung và cu vn đc th hin thông qua hình 1.2 s hình thành nên mc lãi sut
cân bng.










S : ng cung tin
D : ng cu tin
i: Lãi sut cân bng
Hình 1.2 : Cung cu tin t  trng thái cân bng.
Ngun : Giáo trình kinh t v mô- Nguyn Nh Ý (2009)

Vi các chính sách tin t đc ngân hàng trung ng đa ra trong mi thi
đim nhm mc đích thay đi cung, cu tin t s làm nh hng trc tip ti lãi
sut, c th khi thc hin chính sách tht cht tin t : NHTW mun kim ch lm
phát s thc hin chính sách tht cht tin t thông qua các công c lãi sut nh tng
lãi sut d tr bt buc, tng lãi sut c bn, tng lãi sut tái chit khu, khi đó kh
nng huy đng vn trên th trng liên ngân hàng s gim, lng vn tái chit khu
ti ngân hàng trung ng ca các các ngân hàng thng mi cng gim. Cùng vi
tâm lý các cá nhân và t chc sn xut rút tin nhiu hn đ thun tin cho vic chi
tiêu dùng và khc phc s mt giá do lm phát. Chính các yu t này làm gim
ngun cung vn mnh m ca NHTM đc th hin thông qua đng S dch
i
D
S
M
I
13



chuyn sang trái thành S’ làm cho lãi sut tng thành i’. ng thi khi lãi sut tng
thì mc đu t s gim, các doanh nghip và các thành phn kinh t hn ch đu t
làm cho cu tin t gim (đng D dch chuyn sang bên trái thành D’) và to nên
mc lãi sut i’’.  ln ca vic gim lãi sut này ph thuc vào đ nhy cm ca
cung cu tin t ti s bin đng ca lãi sut .

Hình 1.3 : Tác đng ca chính sách tht cht tin t - lãi sut.
Ngun : Giáo trình kinh t v mô- Nguyn Nh Ý (2009)
ng thng S biu th NHTW mun gi lng cung tin t nht đnh là M.
S d đng cong v mc cung tin t đc v thng đng vì vi mi lãi sut thì
NHTW luôn gi c đnh lng cung tin M. Giao đim gia cung và cu tin t trên
đ th xác đnh đc lãi sut cân bng trên th trng. ây chính là lãi sut i mà
NHTW đ ra đ phù hp vi mc tiêu nm gi tin ca công chúng.
Tng t nh trên, trong trng hp NHTW thc hin chính sách ni lng
tin t: khi NHTW lo s sp có suy thoái s tng mc cung tin t bng cách “bm”
tin vào lu thông qua chính sách ni lng tin t nh gim t l d tr bt buc,
gim lãi sut tái chit khu, trong ngn hn s to nên 1 ngun cung vn vay t
chính bn thân các NHTM, t đó s làm đng S dch chuyn sang phi thành S’,
kt qu làm lãi sut có xu hng gim xung. Khi lãi sut gim s kích thích ngi
i’’
D
S
M
I
S’
D’
i ‘
14

i’’
D’
S’
M
I
S
D
i ‘
dân gia tng tiêu dùng, gia tng đu t nhà xng, máy móc thit b, hàng hóa t đó
làm cho nhu cu vn tng lên th hin bng đng D chuyn sang phi thành D’, t
đó th trng hình thành mt mc lãi sut cao hn là i’’.










Hình 1.4: Tác đng ca chính sách ni lng tin t - lãi sut.
Ngun : Giáo trình kinh t v mô- Nguyn Nh Ý (2009)
Sau khi phân tích hai yu t cung, cu tin t thì tác gi nhn thy yu t mang
tính quyt đnh trong vic tng và gim lãi sut tin gi chính là yu t nhu cu vn,
do đó trong bài nghiên cu này, s s dng ch s tiêu dùng hàng hóa và doanh thu
dch v đ đi din cho nhu cu tin t, nhm phân tích s thay đi lãi sut tin gi.
1.2.2 Yu t ch s lm phát
Theo kinh t hc Paul Anthony Samuelson, lm phát là s tng lên theo thi
gian ca mc giá chung ca nn kinh t. Có nhiu nguyên nhân dn đn vic gia

tng lm phát nh do cu kéo, chi phí đy, tng lng cung tin hay do lm phát d
kin gia tng. Lm phát do cu kéo xy ra khi tng cu tng lên mnh m cao hn
tng cung hàng hóa. Lm phát do chi phí đy xy ra khi chi phí đu vào ca hàng
hóa tng cao nên đy giá thành sn phm bán ra cng gia tng. Lm phát d kin
gia tng làm cho lm phát thc cng có xu hng gia tng đ hn ch s mt giá
đng tin ca các cá nhân và t chc sn xut. Lm phát do cung tin đc th hin
c th nht thông qua lãi sut th trng và lãi sut tin gi ca các NHTM.
15



Trong mt nn kinh t lm phát không ch có tác đng xu mà còn có tác đng
tt đn s tng trng và phát trin. Khi lm phát va phi s có tác đng làm gim
giá tr đng ni t, t đó kích thích xut khu đ tng cung ngoi t, khuyn khích
phát trin sn xut trong nc. Bên cnh đó lm phát còn gây nhiu khó khn cho
cuc sng ca tng lp dân c, gây sc ép v giá tr đng ni t cng nh gây sc
ép cho h thng ngân hàng trong vic điu chnh lãi sut phù hp. Khi so sánh vi
các nn kinh t khác thì lm phát là s phá giá tin t ca quc gia này vi quc gia
khác, điu này s nh hng đn khi lng hàng hóa xut nhp khu ca các nc
liên quan
Khi lm phát tng có ngha là giá c hàng hóa s tng, đng ngha vi chi phí
đu vào ca các doanh nghip sn xut cng tng. Khi giá c hàng hóa tng thì nhu
cu nm gi tin đ thanh toán tng lên và đ hn ch “ chi phí hao mòn giày”, theo
ngôn ng kinh t hc thì đây là mt loi chi phí thay vì phi nm gi tin mt thì
ngi tiêu dùng phi thng xuyên ti ngân hàng đ rút tin, công vic này s gây
nên vic hao mòn giày, đng thi các đi tng cung tin s có xu hng đu t
sang các lnh vc khác nh ngoi t, vàng đ bo toàn sc mua ca tin t, điu này
làm cho cung tin huy đng ca các NHTM gim. Ngoài ra khi lm phát gia tng,
lãi sut danh ngha cha kp thay đi theo, có ngha là lãi sut thc gim, điu này
s khuyn khích các thành phn kinh t đi vay tin nhiu hn làm cho cu tin gia

tng. S kt hp gia cung tin vay gim và cu tin vay gia tng đã đy lãi sut
tng lên. iu này cng phù hp vi ý ngha ca phng trình Fisher: khi t l lm
phát tng 1% thì lãi sut danh ngha s tng 1%.
Tóm li, khi lm phát gia tng thì lãi sut tin gi s có xu hng gia tng.
iu này có mt ý ngha quan trng trong vic d đoán bin đng ca ch s lm
phát, khi kim soát tt đc lm phát thì mi có th kim soát đc lãi sut tin gi,
t đó giúp cho nhà đu t s ch đng hn v ngun vn, NHTM s có phng án
kinh doanh phù hp và NHTW s xây dng mt chính sách lãi sut phù hp hn.

16



1.2.3 S n đnh ca nn kinh t
Tình trng phát trin n đnh ca nn kinh t là mt yu t v mô, đc xem
nh là môi trng hot đng kinh t cho mi quc gia và có tác đng trc tip đn
hot đng ca NHTM nói chung và đn hot đng huy đng vn nói riêng.
Có nhiu ch tiêu đ đánh giá s n đnh ca mt nn kinh t nh ch s GDP,
ch s sn xut công nghip, ch s tht nghip, ch s hiu qu đu t vn, ch s
thu nhp trên đu ngi, sc mua hàng hóa tng đng ca ngi dân trong nc,
lm phát và chi phí sinh hot trong nc, cán cân thanh toán trong nc… Các ch
s này đu th hin đc nn kinh t đang phát trin có n đnh hay không, t đó có
th nhìn nhn đc tình hình kinh t chính tr, d đoán chính sách và hoch đnh
các k hoch kinh doanh.
Trong quá trình thc t thì tác gi nhn thy nhim v trng tâm ca vn đ n
đnh nn kinh t chính là các đng thái đ đm bo “n đnh kinh t v mô”. Tht ra
cha có mt khái nim c th nào v “n đnh kinh t v mô” tuy nhiên trong nhng
nm gn đây nó chính là u tiên hàng đu trong chính sách phát trin kinh t ca
nc Vit Nam.
Thc t trên th gii, cm t "n đnh kinh t v mô” đc dùng vi ngha bao

hàm c nhng mc tiêu khác nh gi n đnh các ch tiêu v tc đ tng trng
(tim cn vi mc tng trng tim nng), mc giá c hàng hóa và t l tht nghip.
Cách dùng này da trên khái nim v "kinh t v mô” là mt h thng kinh t ca c
mt quc gia, vi các ch tiêu đo lng "sc khe" ca nó nh tc đ tng trng
thu nhp, tht nghip, lm phát
Còn  Vit Nam thì cm t “n đnh kinh t v mô” đc th hin vi các mc
tiêu nh kim ch lm phát, n đnh t giá hi đoái, thúc đy, h tr, n đnh tc đ
tng trng kinh t.
Trong điu kin nn kinh t phát trin, tng trng n đnh, thu nhp ca
ngi dân đc đm bo thì nhu cu tích lu ca dân c cao hn t đó lng tin
gi vào Ngân hàng tng lên hay kh nng huy đng tin gi tng lên. Khi nn kinh
t tng trng cao và n đnh thì nhu cu s dng vn tng, ngân hàng có th m