B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN KIM ANH
S HUăNC NGOÀI VÀ BINăNG GIÁ CHNG
KHOÁN : BNG CHNG THC NGHIM
TI VIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP H CHÍ MINH - NMă2014
`z
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP H CHÍ MINH
NGUYN KIM ANH
S HUăNC NGOÀI VÀ BINăNG GIÁ CHNG
KHOÁN : BNG CHNG THC NGHIM
TI VIT NAM
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HCă:ăTSăLểăT CHÍ
TP H CHÍ MINH - NMă2014
LIăCAMăOAN
TôiăxinăcamăđoanălunăvnăắăS HUăNC NGOÀI VÀ BINăNG GIÁ
CHNG KHOÁN : BNG CHNG THC NGHIM TI VIT NAMẰălàăcôngătrìnhă
nghiên cu ca chính tác gi, niă dungă đúcă kt t quá trình hc tp và các kt qu
nghiên cu thc tin trong thi gian qua. S liu s dng là trung thc và có ngun gc
trích dn rõ ràng. Lunăvnăđc thc hinădi s hng dn khoa hc ca TS. Lê
t Chí.
Tp, H ChíăMinh,ăngàyă30ăthángă6ănmă2014
Nguyn Kim Anh
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOANă
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC KÝ HIU
DANH MC CÁC BNG VÀ HÌNH V
TÓM TT
CHNGă1. GII THIU 1
1.1 Gii thiuăđ tài 1
1.2 Lý do chnăđ tài 3
1.3 Vnăđ nghiên cu 3
1.4 McăđíchăvƠăcơuăhiăđ tài 4
1.5 D liu nghiên cu 4
1.6 Phngăphápănghiênăcu 4
1.7 Cu trúc bài nghiên cu 5
1.8 ụănghaăcaăđ tài 5
CHNGă2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăỂY 6
CHNGă3. PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 19
3.1 D liu và mu 19
3.2 Phngăphápănghiênăcu 20
3.3 Các bin s dng trong mô hình 20
3.3.1 T l nm gi c phiu caănhƠăđuătănc ngoài FH
i,t
20
3.3.2 Tngăthayăđi tuytăđi caănhƠăđuătănc ngoài nm gi c phiu FTi,t : 21
3.3.3 Binăđng giá chng khoán
i,t 22
3.3.4 Giá tr vn hoá th trng MACPi,t 23
3.3.5 T s vòng quay ca c phn TOVERi,t 23
3.3.6 T sut sinh li hàng tháng r
i,t
(return) 24
3.4 Gi thit và mô hình nghiên cu 25
3.4.1 Mô hình (1) nghiên cuătácăđng ca binăđng giá c phiu vi chênh lch t l s hu
nc ngoài 26
3.4.2 Mô hình (2) nghiên cuătácăđng ca t l s huănc ngoài vi binăđng. 27
CHNGă4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU 28
4.1 Thng kê mô t 28
4.2 Kt qu nghiên cu 35
4.2.1. Kimăđnh nhăhng ca binăđng lên chênh lch s huănc ngoài. 35
4.2.2. Kimăăđnh s thích caănhƠăđuătăncăngoƠiăđi vi tính bin đng ca c phiu. 43
CHNGă5. KT LUN 56
5.1 Các kt qu chính 56
5.2 Các hàm ý t kt qu nghiên cu 59
5.2.1. i vi hochăđnh chính sách 59
5.2.2. i viăđuătăc phiu 59
5.3 Hn ch caăđ tài 60
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
STT
T VIT TT
DIN GII
1.
SGDCK
S giao dch chng khoán
2.
VN ậ Index
Ch s chng khoán sàn TPHCM
3.
HASTC ậ Index
Ch s chng khoán sàn TP Hà Ni
4.
TPHCM
Thành ph H Chí Minh
5.
HN
Hà Ni
6.
NT
Nhàăđuătă
DANH MC CÁC KÝ HIU
Ký hiu
Din gii ting Anh
Din gii ting Vit
FT
Foreign trading
Giao dch c phiu caănhàăđuătănc ngoài
FH
Foreign holding
T l nm gi c phiu caănhàăđuătănc ngoài
TOVER
Turn over
T l doanh thu
R
Return
Thu nhp ( Li nhun ) c phiu
MACP
Maket capital
Vn hoá th trng
Ln
Natural logarit
Logarit t nhiên
Mean
Trung bình
Median
Trung v
DANH MC CÁC BNG VÀ HÌNH V
STT
KÝ HIU
TÊN
TRANG
1.
Bngă1ăA
TngăquanăthătrngăchngăkhoánăVităNamătănmă2009ă-
2014
28
2.
Bngă1ăB
Săhuăncăngoàiătheoăvnăhoáăthătrng
30
3.
Bngă1ăC
GiaoădchăcaănhàăđuătăncăngoàiătiăsànăHNX
31
4.
Bngă1ăD
GiaoădchăcaănhàăđuătăncăngoàiătiăsànăHSX
32
5.
Bng 2
Mô t d liu thng kê ca các bin quan sát
33
6.
Bng 3
Ma trnătngăquanăca các bin nghiên cu
34
7.
Bng 4
Kimă đnh nhă hng ca bină đng giá chng khoán lên
chênh lch s hu caănhàăđuătănc ngoài theo mô hình (1)
39
8.
Bng 5
Kimăđnh nhăhng ca s hu ca nhà đuătănc ngoài
đn binăđng giá chng khoán theo mô hình (2)
47
9.
Bng 6
Kimăđnh nhăhng ca s hu caănhàăđuătănc ngoài
đn bină đng giá chng khoán theo mô hình (2) theo phân
nhóm t l
50
10.
Hình 1
Vnindex-HNX index và vn hoá th trng nmă2009-2014
29
11.
Hình 2
Giao dch chng khoán t thángă01/2009ăđn tháng 05/2014
33
TÓM TT
Bài nghiên cuănàyăđc thc hin nhm tìm hiu mi quan h gia s hu
nc ngoài và binăđng th trng chng khoán ti Vit Nam. S dng d liu hàng
ngày t l s hu nhàăđuătănc ngoài nm gi s c phiu niêm yt trên 2 sàn giao
dch là s giao dch chng khoán TPHCM và SGD Hà Ni trong khong thi gian t
ngàyă01ăthángă01ănmă2009ăđnăngàyă31ăthángă05ănmă2014.ăB d liu gm 755 c
phiu giao dch trong thi k này.
Nhàăđuătăncăngoàiăaăthíchăc phiu có binăđng quá kh thp. Bin
đng chngăkhoánătngălai chuătácăđng ca binăđng chng khoán quá
kh và t l s huănc ngoài quá kh.
Giao dch caănhàăđuătăncăngoàiăkhôngăcóătácăđngăđn binăđng giá
chng khoán.
T khoá: s hu nhà đu t nc ngoài, binăđng giá chng khoán
1
CHNGă1. GII THIU
1.1 Gii thiuăđ tài
Trên th gii, ngun vnăđuătănc ngoài ngày càng gi vai trò quan
trngăđi vi s phát trin ca mi quc gia. Vit Nam ging các qucăgiaăđangă
phát trin, là mt nn kinh t mi niă đangă có nhu cu vn rt ln. thu hút
ngun vnăđuătănc ngoài chính ph VităNamăđangăthc hin nhiu bin pháp
boăđmămôiătrng chính tr - xã hi năđnh, bo h quyn và liăíchăchínhăđángă
caă cácă nhàă đuă t,ă cngă nhă to miă điu kin thun li cho nhàă đuă tă nc
ngoài. VităNamăđangăngàyăcàngăth hin là mtămôiătrng hp dn và timănngă
tngătrng mnh m đ thu hút nhiu dòng vn trc tip t cácănhàăđuătănc
ngoài. Mt trong các kênh thu hút vnă đuă tă nc ngoài là th trng chng
khoán.
T vic hn ch quyn s huăđi viănhàăđuătănc ngoài, chính ph
Vită Namă đưă m rng hnă quyn s hu choă nhàă đuă tă nc ngoài. Cui
nm 2005, gii hn s hu c phiu caănhàăđuătănc ngoàiăđcătngălênă49%,ă
ngoi tr đi vi ngân hàng vn gi là 30%. cătrngăca th trng tài chính ca
các nn kinh t mi ni đu có th trng chng khoán vi binăđng giá chng
khoánăcao.ăiu này dnăđn tâm lý e ngi caănhàăđuătătrênăth trng chng
khoán. Binăđng cao dnăđn ri ro mà nhàăđuăt phi gánh chu giaătngăđc bit
nhàăđuătănc ngoài khi tham gia th trng tài chính Vit Nam.
T nmă 2007ă th trng chng khoán Vit Nam bùng n khiă đóă
VNIndexăđtăđnhă1.170,67ăđim và HASTC-Indexălàă459,36ăđimă(ănmă2007ă).ăă
nănmă2008ăcuc khng hong kinh t toàn cu xy ra, th trng chng khoán
Vit Nam chmăđáyălúcăVNIndexăch cònălàă235.5ăđim và HASTC-Index là 78,06
đim (ngày 24/2/2009). Th trng chng khoán VităNamătngăđim tr li cho
2
đn nay vi s tr li caănhàăđuătănc ngoài.Vic kéo dài thi gian giao dch,
áp dng lnh th trng, niăbiênăđ giao dch,ăđiu chnh t l giao dch ký qu t
40/60ălênă50/50ăcngăđưăh tr giúpătngăthanhăkhon th trng chng khoán.
Kt thúc phiên giao dch cui cùng ca tháng 6, ch s VN-Indexăđng
mcă578,13ăđim,ătngă14,6%ăsoăviăđuănm,ătngăt, ch s HNX-Indexăcngă
tngătiă14,9%ăvàăđng mcă77,93ăđim.Cùng vi nhng din binăsôiăđng ca
cácănhàăđuătătrongănc, khi nhàăđuătăncăngoàiăđưăcóănhngăđóngăgópăkháă
ln vào s tngătrng tích cc ca th trng chng khoán Vit Nam trong na
đuănmă2014.
C th, khiă nhàă đuă tă ncă ngoàiă 6ă thángă quaă đưă giaoă dch rt sôi
đng,nhàăđuătăncăngoàiăđư mua vào 1,18 t c phiu, tr giá lên ti 35.719 t
đng, trong khi bán ra 855 triu c phiu,ă tngă ng 28.635 t đng.Tng khi
lngămuaăròngăđt ti 328 triu c phiu,ătngăđngăgiáătr muaăròngăđtăhnă
7.084 t đngă(hnă337,ă35ătriu USD), gp 2,8 ln so vi mc mua ròng 2.472 t
đng ca 6 tháng cuiănmă2013ăvàătngă62,6%ăsoăvi mc 4.356 t đng ca cùng
k nmă2013. iu này chng t th trng chng khoán VităNamăđangăthuăhútă
vn t nhàăđuătănc ngoài.
Th trng chng khoán VităNamăđưăhotăđngăhnă14ănm nhngăđn
nay các nghiên cu v mcăđ nhăhng caănhàăđuătănc ngoài vnăchaăcóă
nhiuăvàăđaăđng. Trong nhng nmăgnăđây,ănhàăđuătănc ngoài tham gia th
trng chng khoán Vit Nam phát trinăhnăv quyămôăcngănhăđaădngăhn.ă
đánhăgiáăv s nhăhng caănhàăđuătănc ngoài vi th trng chng khoán,
cn thit có các nghiên cuăđánhăgiáăđyăđ nhngătácăđng caănhàăđuătănc
ngoàiăđemăli cho VităNam.ă t đóăchínhăph VităNamăđaăraăcácăchínhăsáchă
hiu qu đ mi gi s tham gia caă nhàă đuă tă nc ngoài giúp phát trin th
3
trng chng khoán VităNamăđúngăhngă,ălàăniăphát huy kh nngăhuyăđng
vn cho nn kinh t.
1.2 Lý do chnăđ tài
Khi tham gia th trng chng khoán, bt c nhàăđuătănàoăcngăphiăđt ra
câu hi vnăđuătăs thuăđc bao nhiêu li nhun? Bên cnhăđóăriăroănàoănhàăđuătă
s phiăđi mtăkhiăbc chân vào th trng chng khoán. Riăroăthng hay xy ra
các th trng chngăkhoánăcácănc có nn kinh t mi niănhăVit Nam là ri ro v
giá. Binăđng chng khoán quá cao, hoc giá chng khoán d thayăđiăđt ngt s làm
nhăhngăđnănhàăđuăt.ăBinăđng giá chng khoán cngălàăthcăđoăhiu qu ri ro
và li nhun chng khoán. Hiuărõăhnăcăch binăđng giá chngăkhoánălàăđiu quan
tâm ca tt c cácănhàăđuătătrênăth trng chng khoán.
Trong thi gian qua, khi th trng có nhng phiên giao dch binăđng giá
rt mnh, chúng ta chng kinănhàăđuătănc ngoài vnătngăcng mua ròng mc
dù mc giao dch caănhàăđuătănc ngoài vnăchaăphi là vai trò dn dt th trng
Vyăvìăsaoănhàăđuătănc ngoài vn mua ròng chng khoán khi lúc binăđng chng
khoánăcao?ăCóăhayăkhôngătácăđng bình n binăđng giá chng khoán có nhăhng
t nhàăđuătănc ngoài.
1.3 Vnăđ nghiên cu
Da vào mu nghiên c t nmă2009ăđnăthángă5ănmă2014ăca các công ty
niêm yt trên c hai sàn TPHCM và HN, bài nghiên cu s tp trung nghiên cu kim
tra mi quan h gia s hu nhàăđuătănc ngoài và binăđng giá chng khoán. Kt
hp vi các binătácăđng là vn hoá th trng ca công ty, doanh thu chng khoán,
li nhun chng khoán, binăđng t sut sinh li trong quá kh, binăđng t sut sinh
4
liătngălai.ăT kt qu nghiên cuăđ có chính sách phù hp viănhàăđuătănc
ngoài.
1.4 McăđíchăvƠăcơuăhiăđ tài
Mcăđíchănghiênăcu caăđ tài này là tìm ra bng chng thc nghim v
mi quan h ca quyn s huănc ngoài và binăđng giá chng khoán ti th trng
chng khoán Vit Nam và các yu t nhăhngăđn miătngăquanănày.ă
Câu hi nghiên cu caăđ tài :
Quyn s hu caănhàăđuătănc ngoài có b tácăđng bi binăđng
giá chng khoán quá kh không?
Binăđng giá chngăkhoánătngălaiăcóăb tácăđng bi quyn s hu
nc ngoài không?
Nhng nguyên nhân nào to ra miătngăquanăquyn s hu ca nhà
đuătănc ngoài và binăđng giá chng khoán?
1.5 D liu nghiên cu
D liu nghiên cu thng kê dãy s liu theo thi gian hàng tháng t nmă
2009ăđnă31ăthángă05ănmă2014. Bao gm 755 công ty tên hai sàn giao dch TPHCM
và HN. Các s liu ly t d liu chngăkhoánăhàngăngàyăsauăđóătínhătheoă ch tiêu
tháng.
1.6 Phngăphápănghiênăcu
S dng mô hình hiăquyăđ călng các tham s viăcácăphngăphápă
OLS, GLS, REM và FEM. Tìm mô hình hi quy nào phù hp nht.ăSauăđóăđaăcácă
bin vào kimăđnhătácăđng ca bin cn nghiên cu.
5
1.7 Cu trúc bài nghiên cu
Bài nghiên cu có cuătrúcănhăsauă:
Phn 1 : Gii thiu
Phn 2 : Tng quan nghiên cu
Phn 3 : D liu,ăphngăphápăvàămôăhìnhă
Phn 4 : Ni dung và kt qu nghiên cu
Phn 5 : Kt lun
1.8 ụănghaăcaăđ tài
Bài nghiên cu này gii thích mi quan h gia s huănc ngoài và binăđng
c phiu ti VităNam.ăNhàăđuătăncăngoàiăaăthíchăloi c phiu có mc binăđng
nhăth nào trong quá kh? Khi nào s huănhàăđuătăncăngoàiătácăđngăđn bin
đng c phiuătrongătngălai?ăâyălàămi quan h rt quan trngăđ tìm hiuăđng lc
và li ích caănhàăđuătăncăngoàiăđi vi th trng vn caăcácănc có nn kinh t
mi ni.
6
CHNGă2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CUăTRCăỂY
Bekaert và Harvey (1997) nghiên cu cho thy vic t do hóa th trng vn
thng kéo theo gia tngămi tngăquanăgia li nhun th trngătrongănc và th
trng th gii nhngăkhôngălàmătngăbinăđng th trngăđaăphng. Mcăđ gia
tngătoànăcu hóa và t do hóa tài chính trong th trng mi ni thu hút vn đuătă
gián tipănc ngoài và dnăđn c ci thin thanh khon th trng và gim chi phí
vn. Tác gi phân tích binăđng li nhun chng khoán ti các th trng mi ni.
Wang (2007) dn chng mi quan h mnh m cùng lúc gia các giao dch ca
nhàăđuătăncăngoàiănc ngoài và binăđng th trng chng khoán ti Indonesia
và Thái Lan. Mcădùălng bán ra ch chim mt phn nh trong giao dch hàng ngày,
nó có sc mnh gii thích cao nht cho binăđng th trng trong c nc. Giao dch
caănhómănhàăđuătătrongăvàăngoàiăncăthngăliênăquanăngc chiuăđn binăđng.
Nhng phát hin này mnh m hnătrong thi gian ph khác nhau và các bin pháp
khác nhau đi vi các binăđng và hotăđng giao dch. Tác gi khám phá hai cách
gii thích kinh t cho các hiu ng btăđi xng caăcácănhàăđuă tătrongăvàăngoàiă
nc. Tác gi tp trung vào nhng nhăhng ca giao dchănc ngoài hàng ngày rt
lâu sau khi t do hóa th trng và tìm cách gii thích s thayăđiănngăđng trong bin
đng th trng v hotăđng giao dch ca các bên tham gia th trng.ăTrc khi t
do hóa, binăđngălàăhoànătoànăxácăđnh bng cách giao dch các hotăđng caănhàăđu
tătrongănc. Tác gi kim tra làm th nào mi quan h nàyăthayăđi vi s tham gia
caăncăngoài.ăTácăđng ca giao dchăncăngoàiăđcăđoăbng kh nngăgii thích
caănóăđi vi binăđng th trng. Giao dch khi ngoi có th khôngăcóătácăđng
mnh ngay sau khi m ca th trng khi s tham gia caănc ngoài là thp. Mi
quan h kinh t cung cpăcáiănhìnăsâuăvàoăđng lcătngălaiăca binăđng th trng,
đóălàăquanătrngăđi viăcácănhàăđuătăvàăhochăđnh chính sách. Tác gi xem xét giao
7
dch caănhàăđuătăncăngoàiăvàănhàăđuătătrongănc bng cách phân tích các giao
dch hàng ngày caăcácănhàăđuătănc ngoài.
Không k thi gian binăđng trong cuc khng hongăchâuăỄănmă1997,ă
đuătăt nc ngoài giúp n đnh th trng chng khoán, gim binăđng
Indonesia và Thái Lan.
Bng cách phân tích các giao dch hàng ngày caăcácănhàăđuătănc ngoài,
nghiên cu này cung cp mt s nhng phát hin mi v mi quan h gia
giao dchănc ngoài và binăđng th trngăđaăphng.ăTrc tiên, có mt
miătngăquanăthun cht ch gia lng bán caănhàăđuătănc ngoài và
binăđng th trng cùng mt ngày. Nhàăđuătănc ngoài giao dch bán
chi phi mi quan h gia các hotăđng giao dch và binăđng th trng,
mc dù nó ch chim 15% giá tr giao dch hàng ngày Indonesia và 18%
Thái Lan. Phát hin này là mnh m các bin pháp thay th hotăđng giao
dch và thi gian binăđng và muătrc, trong và sau cuc khng hong tài
chính châu Á. Th hai,ăkinhădoanhătrongăcácănhómănhàăđuătătrongăvàăngoàiă
ncăthngăliênăquanăngc chiuăđn binăđng th trng ti Indonesia.
iu này phù hp viăquanăđim rng trong miănhóm,ăcácănhàăđuătătngă
điăđng nht v ngun lc vn và thông tin.
Nhàăđuăt nc ngoài giao dch mua ròng tng quan nghch vi binăđng
th trng, do giao dch mua ròng caă nhàă đuă t nc ngoài cung cp
ngun cung thanh khon cho th trng. Trong khiă cácă nhàă đuă tă đa
phngăli b áp lc cngăthng phi bán làm cho binăđngăgiáătngălên.ă
Vic này làm gim bină đng trong cuc khng hong châu Á bng cách
ngnăchn các th trngăđaăphngăgim giá. .
8
Tác gi cho thy vic m rng mngăliănhàăđuătăci thin tính chính xác
ca thông tin th trng và làm gim s binăđng ca giá c phiu.ăDoăđóă
mua bán nhàăđuătăncăngoàiăcóăxuăhng gim binăđng do giaătngăm
rng mngăliănhàăđuătăti các th trng mi ni. Giao dch bán ca nhà
đuăt nc ngoài gim bt mngă liănhàăđuătăvàăgiaătngăbină đng.
Giao dchătrongăcácănhómănhàăđuătătrongăvàăngoàiăncăkhôngăthayăđi
mngăliănhàăđuăt,ădoăđóăkhôngănhăhngăđn binăđng. Mc dù phân
tích thc nghim cho thy mt mi quan h đngăthi mnh m, tác gi luă
ý rng c haiăcăch kinh t ch ra nguyên nhân t giao dch bán caănhàăđu
tănc ngoài đn binăđng th trng.
Choe, Kho, and Stulz (1999), nghiên cu nàyăxemăxétătácăđng caăcácănhàăđu
tă nc ngoài vào Hàn Quc li nhun chng khoán trong khong thi gian t 30
ThángăMi Mtănmă1996,ăđn cui 1997. Nmă1996,ă nn kinh t Hàn Quc là ln
hnănn kinh t Mexico,ănhngănh hnăsoăvi nn kinh t Canada v GDP và vn hóa
th trng chng khoán. Thi k mu ca nghiên cu bao gm cuc khng hong kinh
t mnh m ca Hàn Quc trong nhng tháng cui cùng caănmă1997. Mt bin pháp
tt caăcngăđ ca cuc khng hong này là mtăđngăđôălaăđuătăvàoăch s th
trng chng khoán Hàn Qucăvàoăngàyă1ăthángă10ănmă1997ăđưăcóăgiáătr 35 cent vào
ngày cui cùng caăkinhădoanhănmă1997.ăThôngătinăchoămi giao dch trên th trng
chng khoán Hàn Qucăđ phân loiămuaăbánănhàăđuătăthànhăbaăloi:ănhàăđuătăHànă
Quc cá nhân, t chcăđuătăHànăQuc,ăvàăcácănhàăđuătănc ngoài.
Nhà đuătănc ngoài không phi là tác nhân gây ra bt n ti th trng
chng khoán Hàn Quc k c giao dch caă nhàă đuă tă nc ngoài trong
phân tích d liu trong ngày (intraday)
9
Tácăđng bán caănhàăđuătănc ngoài b nhăhng bi sc mua trong
nc và mc t sut sinh li c phiu.
Hathaipat&Chaiyuth ( 2013) trình bày mt mi quan h quan trng và ngc
chiu giaăđuătănc ngoài và t sut sinh li ca th trng chng khoán, vai trò n
đnh ca nhàăđuătănc ngoài trên th trng chng khoán Thái Lan.
Các nhàăđuătănc ngoài, nhngăngi t chc phi tài chính, thng quan
tâmăđn các khonăđuătădàiăhn. Vì vy,ăcácănhàăđuătăs quan tâm hnă
đn các khía cnh ni ti caăcácăcôngătyăhn.ăDoăđó,ăđiu này to ra mt tác
đng năđnh đi vi công ty doănhàăđuătănc ngoài s hu.
Tác gi tìm thy bng chng hin din caăcácănhàăđuătănc ngoài ln
đóngăvaiătròănăđnh trong th trng chng khoán. Theo tác gi có th do lý
thuyt v thông tin bt cân xng.ăCácănhàăđuătăncăngoàiăcóăđ kh nngă
tài chính s hu c phn chi phi đ đ tham gia vào hotăđng công ty và
h có kin thc qun tr doanh nghipăvt triăhn.ăVìăli th thông tin này
so viăcácănhàăđuătătrongănc,ănhàăđuătănc ngoài có th có nhng
hànhăđng giúp năđnh giá c phiu,ăđc bitălàăkhiăgiáăđiăchch khi các
giá tr căbn ca doanh nghip.
Nghiên cu ca Donghui Li, Quang, Pham and Steven (2005) xây dng mô hình
thc t s huănc ngoài ln (LFO) và s dng c hai bin ct ngang và thiăgianăđ
nghiên cuătácăđng ca các c đôngănc ngoài ln vào binăđng li nhun chng
khoán trong 31 th trng mi ni.ăLFOăđcăxácăđnh bi tng hp các c phn ca
mi nhàăđuătănc ngoài s hu t 5% tng s c phiuăluăhànhătr lên, phát hành
trongănmă2002ăvàănmă2006.ăNghiên cu này tìm hiu mô hình thc t quyn s hu
ca c đôngănc ngoài ln gia các quc gia trong t do hóa th trng và lý thuyt
liên quan khác.
10
Có mi quan h tiêu cc giaănhàăđuătănc ngoài ln ( mc s hu trên
5%) và binăđng chng khoán sau khi kim soát niăsinhăvàătácăđng ca
các c đôngălnătrongănc ti 31 th trng mi ni.ăiu này cho thy vai
trò năđnh ca nhàăđuătănc ngoài ln trong th trng mi ni, phù hp
viăcácăđ xutătrcăđóătrongăcácătàiăliu v các cam kt mnh m và vai trò
giám sát timănngăca c đôngănc ngoài ln. Trongămôiătrng có giám
sát, binăđng thpăhnăđángăk các công ty có c đôngănc ngoài ln,
đc bit trong vic sáp nhp th trng vi qun tr doanh nghipătngăđi
mnh. Lúc này mi quan h binăđng-nhàăđuătănc ngoài ln là yu khi
c đôngăch theo dõi có th không hiu qu.ăCóănghaăt do hóa th trng
chng khoán s có li nht nu ci cách qun tr doanh nghip hiu qu.
Li ích ca vic t do hóa th trng có th b hn ch bi s tht bi thin
th ch pháp lý và nn tng qun tr ca nc ch nhà
Nghiên cu ca Richard (2005) s dng d liu hàng ngày ca giao dch nhà
đuătănc ngoài tiăsáuănc có nn kinh t mi ni Asian. Sáu th trngăôngăỄăđưă
nghiên cu là th trng chng khoán Jakarta (JSX), th trng chng khoán Hàn Quc
(KSE), th trng chng khoán Philippines (PSE), th trng chng khoán Thái Lan
(SET), th trng chng khoán àiăLoană(TWSE),ăvàăth trng chng khoán Kosdaq.
D liu v muaăròngăhàngăngàyăđc ly t các sàn giao dch đưăchoăthy :
Dòng vn nc ngoài vào mt s th trng hin giao dch tích cc phn hi
mnh m đi vi li nhunăncăngoàiă(đc bit là M) vi,ăđc bit là hai
th trng ln nht Hàn QucăvàăàiăLoan.ă
Kt qu quan trng là vicăxácăđnh các miătngăquanăthun cht ch gia
vic mua ròng ca khi ngoi và li nhun th trng cùng mt ngày ti th
trng. Bài nghiên cu cung cp mô hình tt nht có th gii thích lý do ti
11
sao mua ròng caăngiăncăngoàiăcóăxuăhngăđc liên kt vi s gia
tngăgiáăc phiu. Do vic mua bán ròng ca khi ngoiăđi din cho nhu cu
đuătăròngătrongăcácăth trng này. Tácăđngăc tính giá ca dòng vn
nc ngoài ln th hin mt vai trò quan trng hnăchoăcácănhàăđuătănc
ngoài.
Wang (2000) nghiên cu d liu t th trng chng khoán Indonesia t nmă
1996ăđnănmă2000. Nghiên cu này cung cp bng chng v li ích và ri ro tim n
liênăquanăđnăđuătăvn ch s huănc ngoài. Các binăđng th trng Indonesia
đc xem xét trong mi quan h vi các loi khác nhau ca các giao dch caănhàăđu
tătrongăvàăngoàiănc. Giao dchăbánăcóătácăđngăđángăk đn binăđng th trng
trong sut thi gian mu, mcă dùă cácă nhàă đuă tă nc ngoài mua ròng c phiu
Indonesia và tài khon h bán ra cho ch có 13% giao dch hàng ngày. Mt khác, giao
dch giaăcácănhàăđuătănc ngoài chim 26% giao dchăhàngăngàyănhngăkhôngănh
hngăđn binăđng th trngăđaăphng.ă
căđim khác ca nghiên cuănàyălàă tácăđng th trng giao dchănc
ngoàiăđc kimătraăliênăquanăđn bn loi giao dch caănhàăđuătătrongăvàă
ngoàiănc: giao dch giaăcácănhàăđuătănc ngoài, giao dch bán gia
nhàăđuăt nc ngoài và nhà đuătătrongănc giao dch mua gia nhà nhà
đuăt nc ngoài và nhà đuătătrongănc, và giao dch giaăcácănhàăđu
tă đaă phng.ă Mcă dùă đc thành lp trong lý thuyt cu trúc vi mô th
trngă màăcácă nhàă đuă tă khácă nhauă vàă cácă loi giao dch có nhă hng
chênh lch giá do thông tin btăđi xng, nhngăcác nghiên cuătrcăđóă
ca t do hóa th trngăđưăkhôngăth phân bitătácăđng ca giao dchănc
ngoài khác nhau do gii hn d liu. Không ch cácă nhàă đuă tă trongă vàă
ngoàiăncăcóătácăđng th trng khác nhau, các giao dch khác nhau ca
nhàăđuătăncăngoàiăcóătácăđng th trng khác nhau. Nghiên cu có th
12
xácăđnh các loi giao dchănc ngoài có li cho th trngătrongănc và
loiăhìnhătrongăđóămangări ro nht. Có hai phát hin chính trong bài nghiên
cu này:
u tiên, mc dù có mt mi quan h tích cc mnh m gia binăđng và
giao dch tng hp hàng ngày, ba trong s bn loi giao dchănêuătrênăđưă
khôngăđóngăgópăvàoăbinăđng th trng cho hu ht các thi k mu.ăc
bit, giao dch giaăcácănhàăđuătăncăngoàiăcóăkíchăthc lnăhnănhiu
(5-8 ln) so viă cácă nhàăđuă tă đaă phng,ă nhngă khôngă nhă hngăđn
bină đng th trng. Lnh lnă đcă đt bi các t chcă nc ngoài cho
phép giao dch ln din ra viătácăđng th trng ti thiu,doăđóăcóăli cho
cácănhàăđuătăt chcătrongănc và phát trin th trng niăđa. Phát hin
này cung cp bng chng mi v li ích ca s tham gia caănc ngoài: ci
thinăđ sâu th trng niăđa và thanh khon.ăNóăcngăchoăthy nim tin
caăcácănhàăđuătăncăngoàiăđng nht và phù hp vi các nghiên cu
khác trên tp hp caănhàăđuătănc ngoài.
Th hai, giao dch bán caănhàăđuătănc ngoài vi nhàăđuăt Indonesia
cóătácăđng chi phi trên th trng binăđng trc và trong khi cuc khng
hong châu Á, và vn còn là mt yu t quan trng sau khng hong Mi
quan h tích cc gia binăđng và khiălng đưăđc phn ln là do đc
bit này ca các giao dch ch chim 13% giao dch hàng ngày và 23% giao
dch nc ngoài. Th trngătrongănc là cc k nhy cm đ giao dch nhà
đuătănc ngoài bán ra, mc dù cácă nhàăđuăt nc ngoài mua ròng
Indonesia trong sut thi gian mu. Khi mt phn nh ca giao dch nc
ngoài là yu t quan trng nhă hngă đn bină đng th trng ch di
nhiu điu kin th trng, nóăđi din cho mt nguyăc đángăk đi vi s
nă đnh ca th trngă đaă phng và phi là mt mi quan tâm ln cho
13
hochăđnh chính sách và các nhà nghiên cu. Phát hin này khngăđnh tm
quan trng ca vic duy trì nim tin nhàăđuăt nc ngoài vàăcácăđimăđn
s cn thit phi phát trin các t chc tàiăchínhătrongănc. Nó cngăch ra
rng không phi là dòng vn ròng cngăkhôngăphi là giao dchănhàăđuătă
nc ngoài tng hp làăđi din ca các tácăđng tim tàng ca s tham gia
ca nc ngoài.
Phân tích chng minh tm quan trng ca vicăxácăđnh các ngun giao dch
đ hiu mi quan h binăđng khiălng th trng tài chính. Các thành
phn khác nhau ca khiălng giao dch có ni dung thông tin khác nhau
tácăđng th trngădoăđóăkhácă nhau.ăKhiătng giao dchăhàngăngàyăđc
phân tách ra thành bn loi giao dch, R
2
điu chnh các c tính quan h
binăđng khiălngătngătrungăbìnhă19%,ăcaoăhnămcătngă14,5%ăt phân
rã thêm vào các thành phn k vng và bt ng.
Chun vàăChină(2013)ăđưănghiênăcu đuătănc ngoài là mtăphngătin chính
mà th trng chng khoán mi niătíchălyăvn. Tuy nhiên, tínhăthayăđi nhanh ca
các qu nc ngoài là mt miăquanătâmăchoăcácănhàăđuătătrongănc và nhà hoch
đnh chính sách cácăncăđangăphátătrin bi vì nó có th gây ra binăđng giá c
phiu cao. Trong nghiên cu này, tác gi s dng mt cách tip cn riăroăcăbn đ
xem xét các c phiuăđcăaăthích nht caănhàăđuătănc ngoài là riăroăhnăsoăvi
các c phiuăđcăaăchung nhtăítăaăthíchăhn biăcácănhàăđuătănc ngoài.
Tác gi chia c phiu mu thànhănhómăaăthíchănhtăvàănhómăítă aăthíchă
nht và phân loi giaiăđon d liuăgiaiăđon khng hong tài chính và mt
thiăgianăsauăđó.ăSauăđóătác gi c tính 1% VAR và d kin s ri ro tiăđaă
thông qua mt GARCH -giá tr ccăphngăphápălýăthuyt copula cho nhóm
aăthíchănht và ítăaăthíchănht caănhàăđuătănc ngoài.
14
Tác gi s dng li nhun chng khoán hàng ngày ca 50 c phiuăđcăaă
thích nht và 50 c phiuăítăaăthíchănht caănhàăđuătănc ngoài giao
dch ti th trng chngăkhoánăàiăLoanăt thángă12ănmă2007ăđn tháng
12ănmă2011.ăng thi tác gi chia khong thi gian t thángă1ănmă2007ă
đnăthángă6ănmă2009ă(ăthi gian xy ra khng hong kinh t) và t tháng 7
nmă2009ăđnăthángă12ănmă2011ă(ăthi gian sau cuc khng hong).
Kt qu thc nghim cho thy VARs ca nhóm aăthíchănht nh hnăsoăvi
ca nhóm ítăaăthíchănht caănhàăđuătănc ngoài trong c haiăgiaiăđon
khng hong tài chính và hu qu ca nó, ng ý rng dòng vnăđuătănc
ngoàiă tngă đi nă đnh và không chuynă điă trongă thi gian cuc khng
hong tài chính. Tuy nhiên, d kin tiăđaări ro caoăhnă nhóm aăthíchă
nht caănhàăđuătănc ngoài cngăch ra cácănhàăđuătăcác c phiu này
th b nhăhng nhiuăhnăt khng hong. Vì vy,ăcácănhàăđuătătrongă
nc có th thc hin ttăđuătăthn trng khi vào các c phiu thuc nhóm
aăthíchănht caănhàăđuătănc ngoài.
Menelaos và Catherine (2011) nghiên cu v t do hóa th trng mi ni sau
cuc khng hongătàiăchínhăvàoănmă1997 thông qua nghiên cu quan h gia bin
đng chng khoán khiălng Hàn Qucăchoăgiaiăđon 1995-2005.
Tác gi xemăxétătácăđng ca cuc khng hong nhăhngăđnătngătácă
đng lc gia khiălng và binăđng. Các hành vi phc tp ca th trng
chng khoán Hàn Quc đưăđc tính trong môăhình.ăSauăđóătác gi xem xét
GARCH-loi mô hình Mackey-Glassă đ cho phép các giá tr tr ca khi
lng th trng cngănhăd đoánăca binăđngătrongătngălai.ă
Tng khiălng giao dchăđc chia thành khiălng caăcácănhàăđuătă
trongănc và nhàăđuătănc ngoài. Bngăcáchănàyăcácăthôngătinăđc s
15
dng biăhaiănhómăkhácănhauăđc tách ra. Cui cùng, bng cách thc hin
mu ph phân tích, cho thy có s thayăđiă căcu các mi quan h nhân
qu. C th,ătrc khi cuc khng hongătàiăchínhănm 1997 không có mi
quan h nhân qu gia khiălngătrongănc và binăđng c phiu trong
khiăđóătrongăvàăsauăkhiăcuc khng hong btăđu tn ti mt mi quan h
cùng chiu. Ngoài ra, nhăhng ca khiălngănc ngoài hoc tng s
trên binăđngălàăngc chiuătrongăgiaiăđonătrc khng hongănhngăđưă
chuyn sang cùng chiu trong và sau cuc khng hong.
Wang (2007) nghiên cu bină đng gia s huă nc ngoài và bină đng
Indonesia. Tác gi s dng d liu s c phiu caăIndonesiaădoănhàăđuătănc ngoài
nm gi hàng ngày t thángănmă1996ăđnăthángă12ănmă2000,ăcho thy rng các nhà
đuătănc ngoài thích nm gi c phiu vi lch s binăđng thp. Tuy nhiên s
thích này yuăhnătrongăgiaiăđon mu.
Nghiên cu thy rng mc dù tng giao dchăncăngoàiălàătngăquanăthun
vi binăđng cùng thiăđim, c phiuănhàăđuătănc ngoài nm gi vào
cui tháng hin tiă(quý)ăcóătngăquanăngc chiu, không nhăhngăđn
binăđng trong tháng ti (quý). Hiu ngăônăhòaănàyăđc lp vi tng giao
dch và giao dch ròng caănhàăđuătăncă ngoài,ăvàăđưăhin dinătrc,
trong và sau cuc khng hong tài chính châu Á. s giaătngăhiu ng ôn hòa
vi mc c phnănc ngoài. Phát hin này cho thy s hin din caăcăch
kinh t khác nhau dnăđn nhăhng binăđngăngc li t s huănc
ngoài và giao dchănhàăđuătănc ngoài.
Kt qu nghiên cu nàyăđc lp vi tng giao dch và giao dch ròng ca nhà
đuătănc ngoài: nu hai c phiu có cùng mt s lng giao dchănc
ngoài trong cùng mtăhng, mt là vi quyn s huăncăngoàiăcaoăhnă
16
có binăđng thpăhn.ăHnăna mi quan h gia binăđng và s huănc
ngoài là phi tuyn: hiu ng năđnhăcóătngăvi mcăđ s huănc ngoài.
Nhng phát hin này gi cho các muăđyăđ và tt c cácăgiaiăđonătrc,
trong và sau cuc khng hong tài chính châu Á. Chúng cho thy rng tác
đng ca s tham gia caănc ngoài không phi là mt chiu,ăvàăcóăcăch
kinh t khác nhau dnăđn phn ngăngc chiu t s huănc ngoài và
giao dch ca nhàăđuătănc ngoài.
Nhiu nghiên cu trên cho thyă tácă đng caă nhàă đuă tă ncă ngoàiă đn th
trng chng khoán caănc s ti.ăNhăm ca th trng chng khoán làm gim chi
phí vn,ăthuăhútăđuătănc ngoài. Không có lmăphátătngăcaoăhayănhàăđuătănc
ngoàiătácăđngăđn t giá hiăđoái.ăNhàăđuătănc ngoài làm gimăncăđ binăđng
ca th trng chng khoán. Vai trò năđnh caănhàăđuătănc ngoài trong vic thúc
đy giám sát ttăhnăchoăcácăcôngătyăbn đa gúp qun tr doanh nghip hiu qu.
Qua nghiên cu ca Thùy Linh (2013) v nhăhng ca s huăncăngoàiăđn
thanh khon ca th trng chng khoán Vit Nam. Vi d liu ca 703 công ty giao
dch t ngàyă01/01/2010ăđn ngày 15/08/2013. Tác gi đưătìmăđc mi liên h gia s
huănhàăđuătănc ngoài và th trng chng khoán Vit Nam là :
- Nhóm c phiu có li nhunăcaoăthuăhútănhàăđuătăncăngoàiăhn,ă
trong khi binăđngăgiáăcaoăhnălàmăgim mong mun nm gi c
phiu caănhàăđuătănc ngoài. Tuy nhiên, vic nm gi c phiu
đcăthúcăđy k vng dài hn trong khi các giao dchăthngăđc
điu kin bi binăđng ngn hn. Vì vy, mua ròng caănhàăđuătă
nc ngoài huănhăch b nhăhng bi li nhun c phiu. Khi giá
c phiuătngă1%ăs dn đn t l s hu trung bình caănhàăđuătă
ncăngoàiătngă0.4%.ă
17
- T l s hu caănhàăđuătănc ngoài gim theo chênh lch giá mua
bánăvàătngătheoăchiuăsâu.ăiuăngàyăcóănghaănhàăđuătănc ngoài
Vit Nam có s thíchăđuătăvàoăcácăc phiu có tính thanh khon
cao.
- T l s huănc ngoài hin tiăcóătácăđng tích ccăđn thanh khon
c phiuătrongătngălai.ăTuyănhiênănu t l ngàyătngăđn mcăđ
nhtă đnhă nàoă đóă s gây ra nhă hng xuă đn thanh khon trong
tngălaiăca c phiu. Do s hin din ca c phiuănc ngoài và
s cnh tranh caăchúngălàmătngătcăđ truyn dn vào thông tin giá
c.ăiu này giúp ci thiên tính thanh khon ca c phiu.
- Bên cnhăđó,ătácăgi cngănênănhng rào cnăđi viănhàăđuătănc
ngoài là hn ch room làm choănhàăđuătăncăngoàiăkhôngătácăđng
đn quyn qun tr doanh nghip không nhă hngă đn chină lc
kinh doanh caăcôngătyăđangănm gi.ăQuanăđim và mc tiêu kinh
doanh khác nhau s dnă đn vică nhàă đuă tă nc ngoài s không
nm gi lâu dài c phiu.
Nghiên cu ca Linh Nguyn và Nhung Lê (2013) trong bài nghiên cu v
danh mcăđuătănc ngoài và binăđng th trng chng khoán. Kt qu nghiên
cu cho thy mt liên kt mnh m gia các dòng danh mcăđuătănc ngoài và bin
đng th trng chng khoán Vit Nam. Tuy nhiên các mi quan h khác nhau v đ
tr khác nhau và rt ngn. Khi tác gi phân tích d liu hàng tun xem xét mt mi
quan h lâuădàiăhn,ăhu ht các h s tngăquanătr nênăkhôngăđángăk. C hai mi
quan h nngăđng và quan h nhân qu (Granger) gia các ngun t nc ngoài trong
quá kh và binăđng th trngăđc tìm thy. Trong th trngătngă(26/10/05ăđn
15/10/07), c ba dòng: Tng mua caănhàăđuătănc ngoài nc ngoài, tng bán nhà
đuătănc ngoài và tng mua ròng ca nhàăđuăt nc ngoài là nguyên nhân gây ra