Tồn tại hay không hiệu ứng tuyến J trong trường hợp của Việt Nam Luận văn thạc sĩ 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

BÙI TH HNG




TN TI HAY KHÔNG HIU NG TUYN J
TRONG TRNG HP CA VIT NAM?






LUN VN THC S KINH T





TP H Chí Minh ậ Nm 2014


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

BÙI TH HNG

TN TI HAY KHÔNG HIU NG TUYN J
TRONG TRNG HP CA VIT NAM?

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
GS.TS TRN NGC TH


TP H Chí Minh ậ Nm 2014

LI CM N
Tôi xin trân trng cm n GS.TS Trn Ngc Th, ngi thy hng dn
khoa hc, thy V Vit Qung cùng các thy cô trng i hc Kinh t TP H Chí
Minh đư nhit tình truyn đt nhng kin thc quý báu, nhng phng pháp hc tp
và nghiên cu khoa hc trong thi gian hc tp và thc hin lun vn. Bài lun vn
này thc s là mt kt qu ca sut mt quá trình hc tp và t nhng bài hc mà
bn thơn tôi đư gt hái đc di s hng dn ca thy Trn Ngc Th vƠ các thy
cô khác ca trng.
Tôi cng xin dƠnh li cm n chơn thƠnh đn gia đình thân yêu; các bn lp
Cao hc êm 11 và lp Cao hc êm 5, Khóa 22; ch Trn Th Mai Phng, anh

Hunh Quang Anh và các anh ch đng nghip ti ni tôi đang công tác đư to điu
kin, giúp đ vƠ đng viên tinh thn trong sut quá trình hc tp và nghiên cu va
qua. Tt c đu là ngun đng lc mnh m giúp tôi vt qua nhng khó khn trong
thi gian nghiên cu và dành tâm huyt thc hin lun vn nƠy.

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan bài lun vn v đ tài: “Tn ti hay không hiu ng tuyn
J trong trng hp ca Vit Nam?” là công trình nghiên cu ca bn thơn di s
hng dn ca GS.TS Trn Ngc Th vƠ cha tng đc công b trc đơy. Các
trích dn trong lun vn đu đc dn các ngun trong phm vi hiu bit ca tôi.
Ngun s liu và kt qu thc nghim đc thc hin trung thc và chính xác.

Tác gi


Bùi Th Hng

MC LC
Trang ph bìa
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, biu
Danh mc các hình v, biu đ
TÓM TT 1
CHNG I: GII THIU 2
1.1. Lý do chn đ tài 2
1.2. Tính cp thit ca đ tài 2
1.3. Mc tiêu nghiên cu 3

1.4. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.5. Kt cu ca lun vn 5
KT LUN CHNG I 6
CHNG II: TNG QUAN LÝ THUYT V HIU NG TUYN J 7
2.1. Tng quan lý thuyt v hiu ng tuyn J 7
2.2. Tng quan các nghiên cu trc đơy v hiu ng tuyn J 10
- Nghiên cu s dng phng pháp VAR 10
- Nghiên cu s dng phng pháp ARDL 11
- Bng tng hp mt s nghiên cu v hiu ng tuyn J. 12
KT LUN CHNG II 26

CHNG III: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 27
3.1. Mô hình nghiên cu 27
3.2. K vng du 32
3.3. D liu nghiên cu 33
KT LUN CHNG III 35
CHNG IV: KT QU NGHIÊN CU THC NGHIM 36
4.1. Ni dung và kt qu nghiên cu 36
4.1.1. Mi quan h thng mi song phng gia Vit Nam và M 37
4.1.2. Mi quan h thng mi song phng gia Vit Nam và Nht Bn 43
4.1.3. Mi quan h thng mi song phng gia Vit Nam và Hàn Quc 48
4.1.4. Mi quan h thng mi song phng gia Vit Nam và EU 54
4.1.5. Mi quan h thng mi song phng gia Vit Nam và Trung Quc 60
4.2. ánh giá kt qu nghiên cu thc nghim 64
KT LUN CHNG IV 71
CHNG V: KT LUN 72
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1
PH LC 2

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

Ký hiu
Din gii t vit tt
ARDL
Autoregressive Distributed Lag
CN
Trung Quc
CUSUM
Cumulative Sum
CUSUM
SQ

Cumulative Sum of Squares
DB
Bin Dummy
ECT
Error Correction Term
EU
European Union
JP
Nht Bn
KR
Hàn Quc
OLS
Ordinary Least Squares
RE
Real Exchange Rate
TB
Trade Balance

US
M
VAR
Vector Autoregression
VECM
Vector Error Correction Model
VN
Vit Nam
Y
Gross Domestic Product

DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 2.1. Hiu ng ròng ca cán cơn thng mi 8
Bng 2.2. Mt s nghiên cu v hiu ng đng cong J 13
Bng 3.1. K vng du 32
Bng 4.1. Kim đnh nghim đn v ADF 36
Bng 4.2. Thng kê la chn đ tr (Vit Nam - M) 37
Bng 4.3. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn (Vit Nam - M) 38
Bng 4.4. Phân tích mi quan h dài hn (Vit Nam - M) 39
Bng 4.5. Phân tích mi quan h ngn hn (Vit Nam - M) 40
Bng 4.6. Thng kê la chn đ tr (Vit Nam - Nht Bn) 43
Bng 4.7. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn (Vit Nam - Nht Bn) 43
Bng 4.8. Phân tích mi quan h dài hn (Vit Nam - Nht Bn) 44
Bng 4.9. Phơn tích mi quan h ngn hn (Vit Nam - Nht Bn) 45
Bng 4.10. Thng kê la chn đ tr (Vit Nam ậ Hàn Quc) 48
Bng 4.11. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn (Vit Nam ậ Hàn Quc) 49
Bng 4.12. Phân tích mi quan h dài hn (Vit Nam ậ Hàn Quc) 50
Bng 4.13. Phơn tích mi quan h ngn hn (Vit Nam ậ Hàn Quc) 51
Bng 4.14. Thng kê la chn đ tr (Vit Nam ậ EU) 55
Bng 4.15. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn (Vit Nam ậ EU) 55

Bng 4.16. Phân tích mi quan h dài hn (Vit Nam ậ EU) 56
Bng 4.17. Phơn tích mi quan h ngn hn (Vit Nam ậ EU) 57
Bng 4.18. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn
(Vit Nam ậ Trung Quc) 60
Bng 4.19. Phân tích mi quan h dài hn (Vit Nam ậ Trung Quc) 61
Bng 4.20. Phơn tích mi quan h ngn hn (Vit Nam ậ Trung Quc) 61
Bng 4.21. Các mt hƠng xut nhp khu nhiu nht ca Vit Nam 69
Bng PL1.1. Kim đnh F v tn ti mi quan h dài hn 79
Bng PL2.1. Các kim đnh đc trng 80

DANH MC CÁC HÌNH V, BIU 
Hình 1.1. T trng xut nhp khu ca Vit Nam vi nm đi tác ln 4
Hình 2.1. Hiu ng tuyn J 9
Hình 4.1.  th CUSUM và CUSUM
SQ
(Vit Nam - M) 42
Hình 4.2.  th CUSUM và CUSUM
SQ
(Vit Nam - Nht Bn) 48
Hình 4.3.  th CUSUM và CUSUM
SQ
(Vit Nam ậ Hàn Quc) 54
Hình 4.4.  th CUSUM và CUSUM
SQ
(Vit Nam ậ EU) 59
Hình 4.5.  th CUSUM và CUSUM
SQ
(Vit Nam ậ Trung Quc) 64

1

TÓM TT
Nghiên cu này nhm kim tra s tn ti ca hiu ng tuyn J trong nn kinh t
Vit Nam s dng d liu cán cơn thng mi song phng hàng quý trong giai
đon Quý 1/1996 đn Quý 2/2014 vi nm đi tác thng mi ln. Phng pháp
kim đnh gii hn ARDL đc s dng đ kim tra tác đng ngn hn cng nh
dài hn ca s gim giá thc ca Vit Nam ng lên cán cơn thng mi Vit Nam.
Kt qu thc nghim cho thy hiu ng đng cong J tn ti trong trng hp ca
Vit Nam vi M và Hàn Quc. Tác đng ca gim giá thc trong dài hn ca Vit
Nam ng lên cán cơn thng mi Vit Nam lƠ không đáng k đi vi trng hp
vi Trung Quc và khu vc EU, mang hiu ng tiêu cc trong trng hp vi Nht
Bn và Hàn Quc và mang hiu ng tích cc trong trng hp vi M. Trong ngn
hn, gim giá thc có tác đng xu lên cán lên cơn thng mi ca Vit Nam trong
tt c nm trng hp.

2

CHNG I: GII THIU
1.1. Lý do chn đ tài
Trong lnh vc kinh t quc t, hin tng đng cong J đư đc s dng
rng rưi đ gii thích mi quan h gia t giá vƠ cán cơn thng mi. Tuy nhiên,
tính hp l ca hin tng đng cong J có th không phù hp trong các nn kinh t
đang phát trin, ni t giá hi đoái b kim soát nhiu bi ngơn hƠng trung ng
bng cách thc hin t giá c đnh hoc có qun lý. Mt mt, n đnh kinh t v mô
trong điu kin t giá n đnh và kim ch lm phát là mt trong nhng u cho
chính sách tin t. Mt khác, chính sách tng trng da vào xut khu là mt trong
nhng chính sách quan trng. Vì vy, qun lý t giá hi đoái lƠ mt trong nhng
vn đ quan trng nht đi vi các nc đang phát trin trong đó Vit Nam trong
điu kin cân bng s n đnh ca kinh t v mô vƠ xúc tin thng mi.

Trong hn hai thp k va qua, nn kinh t Vit Nam thng xuyên ri vƠo
trng thái nhp siêu hàng hóa. Vic nhp siêu hàng hóa liên tc kéo dài s gây rt
nhiu khó khn cho vic n đnh kinh t v mô vƠ gia tng áp lc đi vi d tr
ngoi t Có ý kin cho rng s mt giá thc t hoc gim giá đng ni t làm cho
xut khu r hn vƠ nhp khu đt tin hn vƠ do đó dn đn mt cán cơn thng
mi đc ci thin. Tuy nhiên, cán cơn thng mi ban đu b xu đi trong ngn
hn. Kt qu nghiên cu ti nhiu nc cho thy nhng kt qu thc nghim khác
nhau v vic liu điu chnh t giá có thc s tác đng tích cc lên cán cơn thng
mi hay không. Vy đi vi trng hp ca Vit Nam thì nh th nào? Bài nghiên
cu mang tên: “Tn ti hay không hiu ng tuyn J trong trng hp ca Vit
Nam?” đc thc hin nhm đích tr li câu hi đó thông qua vic kim chng
thc t hiu ng tuyn J gia Vit Nam vƠ các đi tác thng mi ln.
1.2. Tính cp thit ca đ tài
S lng ln các nghiên cu thc nghim đư đc tìm thy là cho các nn
kinh t phát trin và tiên tin, ni mƠ ngơn hƠng trung ng có quyn t ch cho
vic thc hin chính sách tin t. Trong đó, s tn ti ca đng cong J đc xác
3

nhn bi mt s nhà nghiên cu  các nc khác nhau. Tuy nhiên nhng phát hin
trc đơy v lý thuyt đng cong J không nht quán trong bi cnh các nn kinh t
đang phát trin vƠ đc bit là nn kinh t đang trong quá trình chuyn đi. c bit,
các nghiên cu v hiên tng đng cong J ti Vit Nam tng đi ít vƠ cha s
dng nhiu phng pháp khác đ kim đnh. Bài nghiên cu nƠy, do đó, s đc
thc hin theo phng pháp đc các nghiên cu gn đây áp dng (ARDL) và s
dng loi d liu đư đc nhiu tác gi khuyn ngh nhm đem đn kt qu kim
đnh tin cy hn (d liu cán cân thng mi song phng).
Trc thc t Vit Nam đang ngƠy cƠng hi nhp sâu rng vào nn kinh t
th gii, bt đu thc hin t do hóa thng mi vƠ đu t, áp lc cnh tranh trong
các mi quan h thng mi song phng ngƠy cƠng khc lit thì vic kim chng
thc nhim nhm đánh giá tác đng ngn hn và dài hn ca vic gim giá đng ni

t lên cán cơn thng mi là mt vn đ rt cn thit và hu ích.
1.3. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca bài nghiên cu là kim tra s tn ti ca hiu ng tuyn J trong
trng hp ca Vit Nam, tp trung vào s thay đi ca t giá vƠ cán cơn thng
mi gia Vit Nam vi mt s đi tác thng mi ln. Bài nghiên cu s xem xét
không ch phn ng trong ngn hn mà còn phn ng trong dài hn nhm kim đnh
hiu ng đi du ca bin t giá hi đoái t ơm sang dng đi vi các phn ng
trong ngn hn hoc hiu ng dng trong phơn tích dƠi hn trong khi h s ngn
hn ơm có ý ngha.
1.4. i tng và phm vi nghiên cu
- Bài nghiên cu đc thc hin cho mi quan h thng mi song phng
gia Vit Nam và nm đi tác: M, Nht Bn, Trung Quc, Hàn Quc và
EU. ơy lƠ nm đi tác ln trong quan h thng mi ca Vit Nam, chim
hn 50% dòng chy thng mi (k c xut khu và nhp khu). Do đó,
nhng thay đi trong quan h thng mi song phng gia Vit Nam và
nm đi tác này nh hng ln đn cán cân thng mi tng th.
4

T trng xut khu
T trng nhp khu
Nm 2014: 6 tháng đu nm
Nm 2013
Th t t mƠu đm đn nht:
EU, Hàn Quc, M, Nht Bn, Trung Quc và các quc gia khác.
Ngun s liu: Tng cc thng kê Vit Nam
Hình 1.1. T trng xut nhp khu ca Vit Nam vi nm đi tác ln
- Phm vi nghiên cu: trong khong thi gian t Quý 1 nm 1996 đn Quý 2
nm 2014.
14.2%
4.3%

18.7%
10.1%
10.4%
42.3%
5.0%
15.1%
4.6%
8.3%
28.5%
38.5%
13.8%
5.0%
18.1%
10.3%
10.0%
42.8%
6.1%
15.7%
4.0%
8.8%
28.0%
37.5%
5

1.5. Kt cu ca lun vn
Lun vn đc chia thƠnh 5 chng. Trong các chng tip theo, Chng II
nêu lên tng quan v lý thuyt hiu ng tuyn J và các nghiên cu thc nghim
trc đơy v hin tng này ti mt s quc gia trên th gii. Chng III s trình
bày v mô hình nghiên cu vƠ phng pháp kim đnh mô hình. Kt qu thc
nghim đc th hin theo tng đi tác thng mi ti Chng IV. VƠ chng cui

cùng, bài nghiên cu s tng kt li nhng kt qu nghiên cu chính, mt s gi ý
cho nhng chính sách thc t vƠ cng nêu lên nhng hn ch ca bài nghiên cu
nhm m ra hng nghiên cu tip theo.

6

KT LUN CHNG I
n đnh kinh t v mô vƠ tng trng kinh t luôn là hai mc tiêu quan trng
ca điu hành và qun lý nn kinh t ti Vit Nam cho dù s dng công c ca
chính sách tin t hay chính sách tƠi khóa. i vi mt quc gia mà ngân hàng
trung ng có s kim soát nhiu đn t giá hi đoái thì bên cnh vic xác đnh các
nhân t nh hng đn t giá hi đoái, vic kim đnh nhng tác đng ca s thay
đi t giá hi đoái cng không kém phn quan trng. Trong đó, mi quan h gia t
giá vƠ cán cơn thng mi là mt trong nhng mi quan h lý thuyt ph bin trong
kinh t.
Vi mc tiêu tr li cho câu hi vic điu chnh t giá có tác đng tích cc
ti cán cơn thng mi hay không? Bài nghiên cu thc hin kim đnh hin tng
đng cong J gia Vit Nam vƠ 5 đi tác thng mi ln trong khong thi gian t
Quý 1 nm 1996 đn Quý 2 nm 2014.
7

CHNG II: TNG QUAN LÝ THUYT V HIU NG TUYN J
2.1. Tng quan lý thuyt v hiu ng tuyn J
Mi quan h gia t giá vƠ cán cơn thng mi là mt trong nhng mi quan
h lý thuyt ni ting ph bin trong kinh t. Do giá c hàng hóa không co giãn
trong ngn hn nên vic gim giá đng ni t s làm t giá thc tng. T giá thc
tng làm cho xut khu r hn vƠ nhp khu đt tin hn, kích thích tng khi
lng xut khu và hn ch khi lng nhp khu vƠ do đó dn đn mt cán cân
thng mi đc ci thin. Tuy nhiên, theo điu kin Marshall Learner (ML), s
thành công ca mt chính sách gim giá nh vy hoàn toàn ph thuc vƠo đ ln

ca giá tr tuyt đi ca các đ co giãn ca tng cu xut khu và nhp khu ln
hn 1.
Trc ht cn thy rng cán cơn thng mi đc biu th bng giá tr xut
khu và nhp khu ch không phi bng khi lng. Khi gim giá đng ni t s
to ra hiu ng lên giá c và hiu ng lên khi lng (Nguyn Vn Tin, 2009), c
th:
- Hiu ng khi lng: gim giá đng ni t làm cho khi lng xut khu
tng, khi lng nhp khu gim, do đó cán cơn thng mi có xu hng
đc ci thin.
- Hiu ng giá c: gim giá đng ni t, tc là t giá thc tng. Xét trng hp
cán cơn thng mi Vit Nam tính bng USD thì khi t giá thc tng lƠm
cho giá c hàng hóa xut khu tính bng ngoi t gim (giá c hàng hóa nhp
khu tính bng ngoi t không đi), do đó cán cơn thng mi có xu hng
xu đi.
Hiu ng ròng ca cán cơn thng mi (đc ci thin hay tr nên xu đi)
ph thuc vào tính tri ca hiu ng khi lng hay hiu ng giá c nh th hin
trong Bng 2.1:

8

Bng 2.1. Hiu ng ròng ca cán cơn thng mi

Hiu ng tri
Din gii
Cán cân
thng mi
Kh nng 1
Hiu ng giá
c
Khi lng xut khu tng vƠ

khi lng nhp khu gim
không đ đ bù đp cho gim
giá tr xut khu tính bng
ngoi t (hoc tng giá tr nhp
khu tính bng ni t)
Xu đi
Kh nng 2
Trung hòa gia
2 hiu ng

Khi lng xut khu tng vƠ
khi lng nhp khu gim va
đ đ bù đp cho gim giá tr
xut khu tính bng ngoi t
(hoc tng giá tr nhp khu
tính bng ni t
Duy trì
Kh nng 3
Hiu ng khi
lng
Khi lng xut khu tng vƠ
khi lng nhp khu gim
tha đ đ bù đp cho gim giá
tr xut khu tính bng ngoi t
(hoc tng giá tr nhp khu
tính bng ni t)
Ci thin

Trong thc t, khi gim giá đng ni t, ngi ta thng mong đi cán cân
thng mi s đc ci thin (tc kh nng th 3). Tuy nhiên, tip theo chúng ta

xem xét vn đ trên mt khía cnh khác, đó lƠ theo chiu thi gian. Hiu ng giá c
có tác dng ngay lp tc ngay sau khi gim giá ni t, trong khi đó hiu ng khi
lng ch có tác dng sau mt thi gian nht đnh. iu này xy ra là vì khi lng
9

xut khu và nhp khu không co dãn trong ngn hn, mà ch co dãn t t trong dài
hn. Do đó, s mt giá thc t hoc gim giá đng ni t khó tránh khi đc mt
hiu ng đó lƠ cán cơn thng mi trong ngn hn b xu đi trc khi ci thin cán
cơn thng mi trong dài hn. Hay nói cách khác, trong ngn hn, hiu ng giá c
có tính tri hn so vi hiu ng khi lng, nên đư lƠm cho cán cơn thng mi b
xu đi. Trong dƠi hn, khi lng xut khu và nhp khu bt đu co giãn, làm cho
hiu ng khi lng có tính tri hn hiu ng giá c, do đó cán cơn thng mi
đc ci thin. Magee (1973) đt tên cho điu này là hin tng đng cong J,
trong trng hp này din bin theo thi gian ca cán cơn thng mi tng t nh
ch J.

Hình 2.1. Hiu ng tuyn J
Có nhiu nguyên nhân gii thích ti sao khi lng xut khu và nhp khu
không co dãn ngay lp tc. Nhìn chung ngi tiêu dùng  trong nc và  nc
ngoài cn có mt thi gian đ điu chnh c cu u tiên tiêu dùng sau khi đng ni
t gim giá bi vì h có nhng lo lng v cht lng hƠng hóa, đ tin cy, danh
ting c s sn xut v.v… Bên cnh đó, mc dù t giá thc tng to thun li cho
xut khu nhng các nhƠ sn xut cn phi có mt thi gian nht đnh đ m rng
sn xut, chng hn nh xơy dng thêm nhƠ xng, tuyn dng nhân viên mi, ci
10

to đt trng v.v… hoc đn gin lƠ vì các đn hƠng xut khu và nhp khu đư
đc thit lp t trc và thc hin trong mt khong thi gian nht đnh (Trn
Ngc Th vƠ Nguyn Ngc nh, 2012). Ngoài ra, bn thân các nhà sn xut 
nc ngoƠi cng không hn s ngi yên, h có th h giá hàng hóa ca h xung đ

có th lƠm tng tr li kh nng cnh tranh ca mình.
2.2. Tng quan các nghiên cu trc đơy v hiu ng tuyn J
- Nghiên cu s dng phng pháp VAR
Rt nhiu nghiên cu thc nghim v hiu ng tuyn J s dng các k thut
v chui thi gian. Mô hình Vecto t hi quy (Vector Autoregression) đc gii
thiu bi (Sims, 1980) đư đc ng dng rng rưi trong lnh vc kinh t v mô.
Ngi nghiên cu tp trung vào các hàm phn ng xung th hin phn ng ca 1
bin theo thi gian sau mt cú sc đn các bin khác trong h thng. ng biu
din theo thi gian ca cán cơn thng mi sau 1 cú sc tác đng lên t giá theo
cách đó có th đc nghiên cu. Mô hình VAR cng đa đn phng pháp đng
liên kt ph bin nht, (Johansen, S. and Juselius, K., 1990). Onafowora (2003) s
dng hàm phn ng xung tng quát đ nghiên cu các đng thái trong ngn hn và
mi đng liên kt đ nghiên cu các hiu ng trong dài hn ca cán cơn thng mi
song phng gia Thái Lan, Malaysia và Indonesia vi M và Nht Bn. Mt s
nghiên cu khác tp trung vƠo cán cơn thng mi tng hp ca các quc gia châu
Á bao gm Akbostanci (2004) không tìm thy bng chng thc nghim v hiu ng
tuyn J đi vi cán cơn thng mi Th Nh K cho khong thi gian t 1987-2000,
Singh (2004) cng không tìm ra hiu ng đng cong J cho n  t 1975-1996,
De Siva, D. and Zhu, Z. (2004), v.v… đu s dng các phng trình phn ng
xung. H đu nhn thy, cán cơn thng mi có s ci thin nhng GDP li không
có du hiu tích cc đi vi gim giá ni t.
Mt s nghiên cu khác na kt hp các phng trình phn ng xung và
phơn tích đng liên kt cng tht bi trong vic tìm ra bng chng thc nghim. Bao
gm: Rahman, M. and Islan, A. (2006) s dng phng pháp đng liên kt Engle ậ
11

Granger vƠ phng trình phn ng xung đ phơn tích cán cơn thng mi
Bangladesh; Halicioglu, (2007) nghiên cu cán cân ca Th Nh K vi 9 đi tác
thng mi s dng mô hình VECM, phng pháp đng liên kt Johansen và các
phng trình phn ng xung tng quát; và Yusoff (2007) ch tìm ra hiu ng tuyn

J cho cán cân ca Malaysia.
- Nghiên cu s dng phng pháp ARDL
Trong khi khá nhiu nghiên cu trc đơy v hiu ng tuyn J đư s dng
phơn tích đng liên kt và sai s điu chnh. Tuy nhiên, trc ht, bc ca các bin
có th không bng nhau; th hai, nhng bin đng ngn hn và dài hn có th
không đc nm bt ht nu các bc phc tp đc đòi hi đ thit lp mô hình
hiu chnh sai s. Mt phng pháp khác đc phát trin khá ph bin trong nhng
nm gn đơy bi thành công ca nó khi gii quyt 2 vn đ phía trên: mô hình
ARDL (Autoregression Distributed Lag) ca Pesaran et al. (2001).
Trong s các nghiên cu cán cơn thng mi tng hp s dng phng pháp
ARDL, Rehman, H. and Afzal, M. (2003) nghiên cu Pakistan tìm thy bng chng
thc nghim cho hiu ng tuyn J và h đ ngh rng nên phi tng hp d liu;
Arora, A., Bahmani-Oskooee, M. and Goswami, G. (2003) đư kim tra cán cân
thng mi n  vi 6 đi tác công nghip tìm thy hiu ng trong dài hn (vi 4
quc gia) nhng không có hiu ng tuyn J; Bahmani-Oskooee, M., Goswami, G.
and Tulukdar, B. (2005) cng tht bi khi tìm bng chng thc nghim cho Úc;
Bahmani-Oskooee, M. and Wang, Y. (2006) cng tìm thy nhng h s có ý ngha
ngn hn trong c lng cán cơn thng mi Trung Quc vi 13 đi tác thng
mi; v.v…
Khá nhiu các nghiên cu thc nghim tt v đng cong J đư đc tin
hành trong ba thp k qua s dng hai phng pháp tip cn riêng bit; phng
pháp tip cn cán cơn thng mi tng hp vƠ phng pháp tip cn cán cân thng
mi song phng. C hai loi phng pháp tip cn, mt lƠ phng pháp giao dch
cán cơn thng mi tng hp vi dòng chy thng mi gia mt quc gia và phn
12

còn li ca th gii trong khi phng pháp còn li thì xem xét dòng chy thng
mi gia mt quc gia vƠ các đi tác kinh doanh ca mình. iu hin nhiên t các
nghiên cu da trên phng pháp tip cn tng hp đó đu gp phi nhng vn đ
sai lch kt hp. Vì mt thc t nh vy, các nhà nghiên cu đ xut x lý song

phng vƠ nhng ngi tiên phong trong trng hp này Rose, A.K and, Yellen,
J.L. (1989) đư tìm ra bng chng cho s tn ti ca đng cong J gia M và sáu
đi tác thng mi ln ca M.
- Bng tng hp mt s nghiên cu v hiu ng tuyn J
13

Bng 2.2. Mt s nghiên cu v hiu ng đng cong J
Tên nghiên cu
Tên tp
chí
Quc gia
S lc phng pháp
nghiên cu
Kt qu nghiên cu
Phng pháp cán cơn thng mi tng hp
Magee, S.P. (1973)
Currency
contracts, pass-
through, and
devaluation.
Brookings
Papers of
Economic
Activity, 1,
303ậ325
Nghiên cu
trng hp
cán cân
thng mi
ca M

S dng d liu thng
kê theo tháng trong
khong thi gian 1969 -
1973. Tác gi phơn tích
3 trng hp:
- Các hp đng ký trc
khi phá giá tin t
- Các hp đng ký mi
sau khi phá giá tin t,
c th lƠ giai đon xy
ra hin tng truyn dn
- S điu chnh s lng
u tiên, nhng hp đng đư ký trc đó
đóng vai trò chi phi cán cơn thng mi.
Theo thi gian, nhng hp đng ký mi sau
khi phá giá tin t bt đu chim u th, trong
thi gian ngn xy ra hin tng truyn dn
nƠy, cán cơn thng mi có th tng lên,
nhng vn cha thay đi ngay tc khc do
hiu ng giá c vn chim u th hn hiu
ng s lng. Tác gi xác đnh có th có hay
không có đng cong ch J, tuy nhiên trong
dƠi hn, s phá giá tin t có trin vng tác
đng đn cán cơn thng mi.
14

Bahmani-Oskooee, M. (1985) (Bahmani-Oskooee, 1985)
Devaluation and
the J-curve:
Some evidence

from LDCs
The
Review of
Economics
and
Statistics,
67, 500ậ
504
Nghiên cu
cho 4 quc
gia: Hy Lp,
n , HƠn
Quc, Thái
Lan
S dng d liu thng
kê theo quý trong
khong thi gian t
1973-1980, áp dng mô
hình chui thi gian vƠ
cu trúc đ tr Almon
Tác gi tìm thy bng chng v ch J ngc
trong trng hp Hy Lp, n  vƠ HƠn
Quc. VƠ mt điu mƠ tác gi cho rng "thú
v" lƠ trong dƠi hn, s phá giá ch tác đng
đn cán cơn thng mi ca Thái Lan
Narayan, P. K. and Narayan, S. (2004).(Narayan, P. K., and Narayan, S., 2004)
The J-curve:
Evidence from
Fiji
Applied

Economics
Letters, 11,
351ậ354.
Fiji
S dng d liu theo
nm t 1970-2002 và mô
hình ARDL.  co giưn
theo thi gian đc c
tính bng cách s dng
phng pháp DOLS
(Dynamic ordinary least
squares) và FMOLS
(Fully Modified
Trong s các kt qu quan trng ca tác gi,
tác gi thy rng có mt mi quan h dƠi hn
gia cán cơn thng mi vƠ các yu t tác
đng đn nó. Có bng chng ca hiu ng
tuyn J; đng thi tng trng thu nhp
trong nc nh hng xu đn cán cơn
thng mi ca Fiji trong khi thu nhp nc
ngoƠi thì ci thin nó.
15

Ordinary Least Squares)
Singh, Tarlok (2004)
Testing J-curve
hypothesis and
analysing the
effect of
exchange rate

volatility on the
balance of trade
in India
Empirical
Economics,
29(2),227-
245
n đ
S dng d liu quý t
nm 1975 đn 1996 vƠ
mô hình VECM
Nghiên cu nƠy không tìm thy bt k bng
chng v s hin din ca hiu ng đng
cong J trong cán cơn thng mi. Nghiên cu
cho thy s hin din ca ARCH yu nhng
hiu ng GARCH mnh m trong lot t giá
hi đoái. Tuy nhiên, bin đng t giá hi đoái
nƠy không có vai trò quan trng trong vic
nh hng đn cán cơn thng mi  n .
Sergio Da Silva and Guilherme Moura, (2005) (Sergio Da Silva and Guilherme Moura, 2005)
Is there
Brazilian J-
curve?
Economics
Bulletin,
6(10), 1-17
Brazil
S dng d liu theo
tháng t nm 1990-2003
kt hp vi kim đnh

đng liên kt Johansen,
mô hình ECM vƠ phn
ng xung
Không có hiu ng tuyn J, tuy nhiên vn đáp
ng đc điu kin Mashall-Lerner.
16

Ardalani, Z. and Bahmani-Oskooee, M. (2007) (Ardalani, Z. and Bahmani-Oskooee, M., 2007)
Is there a J-
curve at the
industry level
Economics
Bulletin,
6(26), 1-12
M vi d
liu phơn cp
thành 66
ngành công
nghip
S dng d liu theo
tháng t tháng 1 nm
1991 đn tháng 8 nm
2002 kt hp mô hình
ARDL
Kt qu cho thy bng chng v hiu ng
tuyn J ch trong sáu ngƠnh công nghip. Tuy
nhiên, tác đng tích cc trong dƠi hn ca
gim giá đng ni t đc ghi nhn cho 22
ngƠnh công nghip.
Bahmani-Oskooee, M., Kutan, A.M., (2009) (Bahmani-Oskooee, M. and Kutan, A.M., 2009)

The J-curve in
the emerging
economies of
Eastern
Europe.
Applied
Economics
Letters, 41,
2523ậ
2532.
11 nn kinh t
mi ni ông
Âu, hu ht
trong s đó lƠ
Liên minh
châu Âu (EU)
hoc ng c
viên cho
thành viên
mi ca EU
S dng d liu hƠng
tháng trong giai đon
tháng 1 nm 1990 đn
tháng 6 nm 2005
Tìm thy s h tr cho hiu ng tuyn J đi
vi 2 quc gia: Bulgaria, Croatia và Nga