B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
PHAN TH KIM CHI
TÁC NG CA THNG HIU N QUYT NH
GI TIN CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI KHU VC TP.HCM
Chuyên ngành : K toán
Mã s : 60.34.02.01
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. LÊ TH THANH HÀ
TP. H CHÍ MINH – NM 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Tác đng ca thng hiu đn quyt đnh gi
tin ca khách hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H
Chí Minh” là công trình nghiên cu khoa hc đc lp ca tôi. Các s liu điu tra và
kt qu nghiên cu trong lun vn đc thc hin nghiêm túc và trung thc. Nu
phát hin có bt c s gian ln nào, tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi
đng.
Tp. H Chí Minh, ngày tháng nm 2015
Ngi thc hin lun vn
Phan Th Kim Chi
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH
LI M U
Chng 1:
TNG QUAN S TÁC NG CA THNG HIU N
QUYT NH GI TIN CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN
HÀNG THNG MI 1
1.1. Lý thuyt v thng hiu 1
1.1.1. Khái nim thng hiu 1
1.1.2. Các yu t cu thành thng hiu 1
1.1.3. Vai trò ca thng hiu 2
1.1.3.1. i vi doanh nghip 2
1.1.3.2. i vi ngi tiêu dùng 3
1.1.4. Giá tr thng hiu 4
1.1.5. nh v thng hiu 4
1.1.6. Thng hiu ngân hàng 4
1.1.7. Phát trin thng hiu và các chin lc phát trin 6
1.1.7.1. Phát trin thng hiu 6
1.1.7.2. Các chin lc phát trin thng hiu 7
1.1.7.3. Tin trình phát trin thng hiu trong doanh nghip 7
1.1.7.4. ánh giá kt qu và bo v thng hiu 9
1.1.8. Kinh nghim xây dng và qung bá thng hiu ca mt s ngân hàng
nc ngoài 10
1.1.8.1. Kinh nghim ca ngân hàng HSBC 10
1.1.8.2. Kinh nghim ca ngân hàng Standard Chartered 12
1.1.8.3. Mt s kinh nghim quc t trong vic xây dng và phát trin
thng hiu ngân hàng ti Vit Nam 15
1.2. Hành vi ngi tiêu dùng 17
1.2.1. Khái nim hành vi ngi tiêu dùng 17
1.2.2. Nhng yu t nh hng đn hành vi ngi tiêu dùng 17
1.2.2.1. Tin trình din bin tâm lý ni ti ca ngi tiêu dùng 17
1.2.2.2. Tin trình ra quyt đnh 18
1.2.2.3. Nhân t bên ngoài (vn hóa ngi tiêu dùng) và cá nhân 18
1.2.2.4. Các kiu tin trình ra quyt đnh ca ngi tiêu dùng 19
1.2.2.5. Tin trình sau quyt đnh 20
1.3. Các thành phn ca thng hiu ngân hàng 20
1.3.1. Nhn bit thng hiu 20
1.3.2. Cht lng cm nhn 21
1.3.3. Hình nh thng hiu 21
1.3.4. Lòng trung thành thng hiu 22
1.3.5. Nim tin thng hiu 23
1.3.6. Mi quan h gia các thành phn ca thng hiu 24
1.4. nh hng ca thng hiu đn quyt đnh gi tin ca khách hàng cá
nhân ti ngân hàng thng mi 25
1.4.1. Các nghiên cu có liên quan 25
1.4.2. Các gi thuyt nghiên cu, mô hình nghiên cu và quy trình nghiên
cu 26
1.4.2.1. Nhn bit thng hiu và quyt đnh gi tin 26
1.4.2.2. Hình nh thng hiu và quyt đnh gi tin 26
1.4.2.3. Cht lng cm nhn và quyt đnh gi tin. 27
1.4.2.4. Lòng trung thành thng hiu và quyt đnh gi tin 27
1.4.2.5. Nim tin thng hiu và quyt đnh gi tin 28
1.4.2.6. Mô hình nghiên cu 28
1.4.2.7. Quy trình nghiên cu 29
Chng 2: THC TRNG TÁC NG CA THNG HIU N
QUYT NH GI TIN CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI KHU VC THÀNH PH H CHÍ MINH 32
2.1. Thc trng huy đng tin gi ca khách hàng cá nhân và vn đ phát
trin thng hiu ca các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí
Minh 32
2.1.1. Tình hình huy đng tin gi ca khách hàng cá nhân ti các ngân hàng
thng mi khu vc thành ph H Chí Minh 32
2.1.2. Vic phát trin thng hiu ti các Ngân hàng thng mi khu vc
thành ph H Chí Minh 36
2.1.2.1. c đim ca khu vc thành ph H Chí Minh tác đng đn vic
phát trin thng hiu ca các ngân hàng thng mi 38
2.1.2.2. V hình nh thng hiu 39
2.1.2.3. V nhn bit thng hiu 42
2.1.2.4. V nim tin thng hiu 44
2.1.2.5. V trung thành thng hiu 45
2.1.2.6. V cht lng cm nhn 47
2.2. Nghiên cu đnh tính 48
2.2.1. Mc đích nghiên cu đnh tính 48
2.2.2. Kt qu nghiên cu đnh tính 49
2.3. Nghiên cu đnh lng 50
2.3.1. Xây dng thang đo 50
2.3.1.1. Mt s bin sàng lc và bin nhân khu hc 50
2.3.1.2. Thang đo chính thc 52
2.3.1.3. Tính đáng tin cy và giá tr hiu dng ca thang đo 54
2.3.2. Mu nghiên cu và phng pháp thu thp thông tin 56
2.3.3. Phng pháp phân tích d liu 57
2.3.4. Thng kê mô t d liu 58
2.3.5. ánh giá đ tin cy ca thang đo 59
2.3.6. Phân tích nhân t 61
2.3.7. Kim tra các gi đnh ca mô hình hi quy bi 63
2.3.7.1. Kim tra gi đnh v phng sai ca sai s không đi 63
2.3.7.2. Kim tra gi đnh v phân phi chun ca phn d 64
2.3.7.3. Kim tra gi đnh v tính đc lp ca sai s(không có tng quan
hng gia các phn d) 65
2.3.7.4. Kim đnh không có mi tng quan gia các bin đc lp (đo
lng a cng tuyn) 66
2.3.8. Kt qu hi quy bi 67
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN THNG HIU NHM THU HÚT
TIN GI CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI KHU VC THÀNH PH HÒ CHÍ MINH 71
3.1. nh hng phát trin khu vc ngân hàng đn nm 2020 71
3.1.1. Nhng nhân t chi phi xu hng phát trin khu vc ngân hàng đn
nm 2020 71
3.1.2. Nhng thách thc ch yu 72
3.1.3. Tm nhìn và mc tiêu phát trin khu vc ngân hàng 74
3.1.3.1. Tm nhìn ca khu vc ngân hàng 74
3.1.3.2. Mc tiêu 74
3.1.3.3. Vin cnh khu vc ngân hàng đn 2020 75
3.2. Các gii pháp phát trin thng hiu 76
3.2.1. Gii pháp nâng cp hình nh thng hiu 76
3.2.2. Gii pháp tng cng kh nng nhn bit thng hiu 78
3.2.3. Gii pháp nâng cao nim tin thng hiu 80
3.2.4. Gii pháp nâng cao cht lng cm nhn 82
3.2.5. Gii pháp gia tng lòng trung thành thng hiu 86
3.3. Hn ch ca đ tài và hng nghiên cu tip theo 89
3.3.1. Hn ch ca đ tài 89
3.3.2. Hng nghiên cu tip theo 90
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CH VIT TT
ACB, ngân hàng Á Châu : Ngân hàng TMCP Á Châu
ATM : Máy rút tin t đng (Automatic Teller Machine)
ANZ : Ngân hàng TNHH MTV ANZ
Bac A Bank : Ngân hàng TMCP Bc Á
BIDV : Ngân hàng TMCP u t & Phát trin Vit Nam
Dong A Bank : Ngân hàng TMCP ông Á
Eximbank : Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
GPBank : Ngân hàng TMCP Du Khí Toàn Cu
Habubank : Ngân hàng TMCP Nhà Hà Ni
HDBank : Ngân hàng TMCP Phát Trin TP. H Chí Minh
HSBC :Ngân hàng TNHH MTV HSBC
KHCN : Khách hàng cá nhân
Lien Viet Post Bank : Ngân hàng TMCP Bu in Liên Vit
MDB : Ngân hàng TMCP Phát Trin Mê Kông
Maritime Bank : Ngân hàng TMCP Hàng Hi Vit Nam
Navibank : Ngân hàng TMCP Nam Vit
PGBank : Ngân hàng TMCP Xng Du Petrolimex
POS : Máy chp nhn thanh toán th (Point of Sale)
Sacombank : Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
Saigonbank : Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thng
SeAbank : Ngân hàng TMCP ông Nam Á
Techcombank : Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
Tien Phong Bank : Ngân hàng TMCP Tiên Phong
VIB : Ngân hàng TMCP Quc T
VPBank : Ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng
Vietcombank : Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
Vietinbank : Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
Westernbank : Ngân hàng TMCP Phng Tây
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Tình hình huy đng tin gi ca khách hàng cá nhân ti mt s ngân hàng thng mi 33
Bng 2.2: Tc đ tng trng tin gi ca khách hàng cá nhân ti mt s ngân hàng thng mi . 34
Bng 2.3: Các bin nhân khu hc 51
Bng 2.4: c đim mu nghiên cu 58
Bng 2.5: H s Cronbach’s Alpha ca các nhân t 59
Bng 2.6: Phân tích nhân t EFA nm thành phn ca thng hiu 61
Bng 2.7: Phân tích nhân t EFA ca khái nim quyt đnh gi tin 63
Bng 2.8: Kim đnh gi đnh v phng sai ca sai s không đi 64
Bng 2.9: Bng giá tr VIF nm thành phn ca thng hiu 67
Bng 2.10: Kt qu hi quy 68
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Mô hình nghiên cu 29
Hình 1.2: Quy trình nghiên cu 30
Hình 2.1: Logo c (trái) và mi (phi) ca Vietcombank. 39
Hình 2.2: Logo c (trái) và mi (phi) ca Eximbank 40
Hình 2.3: Logo c (trái) và logo mi (phi) ca HDBank
40
Hình 2.4: Logo c (trên) và mi (di) ca ngân hàng i Dng 40
Hình 2.5:Logo c (trái) và logo mi (phi) ca TPBank
41
Hình 2.6: Logo ca mt s ngân hàng thng mi khác 41
Hình 2.7: th th hin phân phi chun ca phn d 65
i
LI M U
1. Xác đnh vn đ nghiên cu
Trong thi gian qua, ngành ngân hàng đã có s tng trng nhanh chóng c
v s lng ln quy mô. S lng ngân hàng tng thêm tp trung vào hai khi ngân
hàng thng mi c phn và chi nhánh ngân hàng nc ngoài cho thy sc hp dn
ca ngành ngân hàng Vit Nam đi vi các nhà đu t trong nc cng nh các t
chc tài chính quc t. Nhng nm 2000 – 2007 có th nói là thi k hoàng kim ca
các ngân hàng Vit Nam. Làm ngân hàng giai đon này có v nh khá d dàng và
sinh li nhiu. Làn sóng đu t, chuyn đi và thành lp mi to mt s đt bin
trong lch s ngành ngân hàng. S phát trin nhanh ca th trng chng khoán và
th trng bt đng sn giúp cho h thng ngân hàng phát trin hn na trc nhu
cu đu t ca các thành phn trong nn kinh t nhng đa đn hu qu là tín dng
tng trng nóng; lm dng vn ngn hn cho vay dài hn,…đ ri bài hc thanh
khon khc nghit t khng hong kinh t nm 2008 vn còn đng li đn nay và
hot đng ca các ngân hàng cng bt đu l din nhng yu kém, bt cp, n xu
tng cao, vic huy đng vn cng gp nhiu khó khn.
Sau khng hong kinh t th gii nm 2008, các doanh nghip hot đng
cm chng, và có không ít doanh nghip phá sn, ngun vn huy đng t kênh
doanh nghip gp nhiu khó khn, hu ht các ngân hàng thng mi đu tp trung
mnh hn vào nhóm khách hàng cá nhân.Nhng các khách hàng cá nhân đang tr
nên dè dt hn khi s dng đng tin ca mình đ đu t và cng thn trng hn khi
quyt đnh la chn ngân hàng đ gi tin. Tt nhiên, nhng ngân hàng ln, vn
mnh, có ting tm s là u tiên hàng đu. Khó khn trong huy đng vn đ đy
mnh hot đng cng nh đm bo cho s phát trin ca ngân hàng càng làm cho
s cnh tranh gia các ngân hàng ngày càng gay gt. Chúng ta cng có th thy các
sn phm, dch v dành cho khách hàng cá nhân gia các ngân hàng không có nhiu
khác bit, do đó, các ngân hàng ch yu cnh tranh v lãi sut, lãi sut huy đng
càng cao càng thu hút đc nhiu khách hàng cá nhân gi tin hn vàgiúp duy trì
nhng khách hàng hin có, bt chp nhng quy đnh v mc trn lãi sut huy đng
ii
ca Ngân hàng Nhà nc. Tuy nhiên, cách này không đa đn cho ngân hàng mt
s phát trin bn vng và to ra mt lng khách hàng không trung thành, chính
ngân hàng cng gp phi nhng bin pháp x lý t phía Ngân hàng Nhà nc.
Lúc này, các ngân hàng nhn thy đ có mt s phát trin bn vng thì cn
phi chú trng đn nhng yu t t bên trong ngân hàng cng nh đim mnh ca
ngân hàng và phát trin nó hn na nhm to dng, cng c và tng cng nim tin
ca khách hàng cá nhân cng nh nhn đc nhng đánh giá tích cc ca cng
đng. Và có mt yu t có nh hng rt ln đn tâm lý ca khách hàng cá nhân, là
mt tiêu chí rt quan trng khi khách hàng cá nhân quyt đnh có gi tin và trung
thành vi ngân hàng hay không, cng nh nh hng ca nó đn v trí ca ngân
hàng trong toàn h thng, yu t đó chính là thng hiu. Bên cnh đó, các khách
hàng cá nhân gi đây, đng trc nhiu la chn hn và cng đã có nhiu kin thc
hn, h s chn nhng ngân hàng mang li nhiu li ích và cng quan tâm đn hình
nh ca ngân hàng hn,… Chính vì vy, thng hiu ngày càng đóng mt vai trò
quan trng trong chin lc phát trin và hot đng huy đng tin gi ca khách
hàng cá nhân ti các ngân hàng.
Nh vy, thng hiu tác đng đn tin gi ca khách hàng cá nhânti các
ngân hàng thông qua các yu t nào? Tâm lý, nhn thc ca khách hàng cá nhân đi
vi thng hiu ngân hàng ra sao? T đó nh hng đn quyt đnh gi tin ca
khách hàng cá nhân nh th nào? Qua đó, tôi đa ra đ tài nghiên cu “Tác đng
ca thng hiu đn quyt đnh gi tin ca khách hàng cá nhân t
i các ngân hàng
thng mi khu vc thành ph H Chí Minh” đ làm rõ hn mc đ tác đng và
tm nh hng ca thng hiu đi vi quyt đnh gi tin ca khách hàng cá nhân.
2. Mc tiêu nghiên cu
i vi ngân hàng, vic thng hiu đc phát trin và chú trng hn liu có
tác đng nhiu đn kt quhot đng huy đng tin gi ca khách hàng cá nhân hay
không? i vi khách hàng cá nhân, liu thng hiu ca ngân hàng có phi là yu
t quan trng khi quyt đnh la chn ngân hàng đ gi tin hay không? Ngân hàng
có thng hiu tt có làm tng mc đ an toàn và s tin tng ca khách hàng cá
iii
nhân hn nhiu hay không? T đó đa mc tiêu nh sau:đánh giá mc đ tác đng
ca thng hiu đn quyt đnh gi tin ca khách hàng cá nhân ti các ngân hàng
thng mi khu vc thành ph H Chí Minh và đ xut nhng kin ngh v phát
trin thng hiu cho các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh
nhm thu hút tt hn na ngun tin gi ca khách hàng cá nhân.
3. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu s b đc thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh tính và
đc thc hin ti thành ph H Chí Minh. Nghiên cu đnh tính đc thc hin
thông qua k thut tho lun nhóm. Thông tin thu thp t nghiên cu đnh tính
nhm khám phá, điu chnh và b sung các thang đo thành phn ca thng hiu.
Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp nghiên cu đnh
lng và đc thc hin bng k thut phng vn trc tip các khách hàng cá nhân
ti các ngân hàng thông qua bng câu hi chi tit. Thông tin thu thp t nghiên cu
đnh lng này dùng đ sàng lc các bin quan sát dùng đ đo lng các khái nim
thành phn ca thng hiu. Phng pháp đ tin cy Cronbach’s Alpha, phân tích
nhân t khám phá EFA thông qua phn mm SPSS đc s dng bc này.
Phng pháp phân tích hi quy bi đc s dng đ kim đnh thang đo và mô hình
nghiên cu.
4. Phm vi nghiên cu
Bài nghiên cu tp trung nghiên cu hành vi, tâm lý, nhn thc, đánh giá ca
khách hàng cá nhân đi vi thng hiu ca ngân hàng, qua vic điu tra kho sát
và thc hin kim đnh các yu t có liên quan cng nh s dng ngun d liu th
cp t nm 2009 đn nm 2013 đ phân tích v tình hình huy đ
ng tin gi ca
khách hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh.
tài đc thc hin và kho sát trên đa bàn thành ph H Chí Minh t
gia tháng 9 đn gia tháng 10 nm 2014, t đó đánh giá tác đng ca thng hiu
ngân hàng đn quyt đnh gi tin ca khách hàng cá nhân đ đa ra kt qu nghiên
cu đóng góp thêm cho vic xây dng mt chin lc phát trin thng hiu thành
iv
công cng nh chin lc huy đng tin gi ca khách hàng cá nhân ti các ngân
hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh.
5. Kt cu ni dung nghiên cu
Bài nghiên cu bt đu bng vic nêu ra các gi thuyt và c s lý lun có
liên quan đn ni dung nghiên cu, sau đó da vào các phng pháp nghiên cu đã
nêu trên đ đánh giá tác đng ca thng hiu đn quyt đnh gi tin ca khách
hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh và cui
cùng là đ xutmt s gii pháp vi các ngân hàng thng mi. B cc bao gm:
- Chng 1: Tng quan s tác đng cathng hiu đn quyt đnh gi tin
ca khách hàng cá nhân ti ngân hàng thng mi.
- Chng 2: Thc trng tác đng ca thng hiu đn quyt đnh gi tin ca
khách hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh.
- Chng 3: Gii pháp phát trin thng hiu nhm thu hút tin gi ca
khách hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H Chí Minh.
6. Ý ngha ca đ tài
Nghiên cu cho thy mc đ tác đng và li ích ca thng hiu đi vi
khách hàng cá nhân gi tin ti các ngân hàng thng mi khu vc thành ph H
Chí Minh. Nghiên cu cng đa ra nhng suy ngh, nhn thc và đánh giá ca
khách hàng cá nhân đi vi thng hiu ca ngân hàng khi h có ý đnh gi tin và
mc đ quan trng ca thng hiu khi h la chn ngân hàng đ gi tin. T đó
làm c s đ ngân hàng hoch đnh chin lc phát trin thng hiu phù hp nhm
tng đc ngun tin gi t các khách hàng cá nhân trong nn kinh t cng nh có
th gia tng th phn và v th ca ngân hàng trong toàn h thng ngân hàng.
1
Chng 1: TNG QUAN S TÁC NG CA THNG HIU N
QUYT NH GI TIN CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN
HÀNG THNG MI
1.1. Lý thuyt v thng hiu
1.1.1. Khái nim thng hiu
Thng hiu là mt trong nhngyu t quan trng giúp cho doanh nghip
duy trì, m rng, phát trin v trí ca mình trong môi trng cnh tranh gay gt,
giúp doanh nghip to du n riêng đi vi ngi tiêu dùng và góp phn làm môi
trng kinh doanh tr nên tt hn. Hin nay, thut ng thng hiu đang đc s
dng rng rãi Vit Nam. Tuy nhiên,trong vn bn pháp lut ca Vit Nam không
đnh nghathut ng thng hiu mà ch có các thut ng liên quan khác nh: nhãn
hiu hàng hóa, tên thng mi, tên gi xut x hàng hóa, Mt s đnh ngha
thng hiu trên th gii:
Theo Hip hi Marketing Hoa K (1960):“Thng hiu là tên gi, thut ng,
thit k, biu tng, hay làbt k yu t nàonhmxác nhn hàng hóa hay dch v
ca mt ngi bán đ phân bit vi hàng hóa, dch v nhng ngi bán hàng khác”.
Theo Al Ries(1981):“Thng hiu là khái nim duy nht trong đu khách
hàng khi h nghe nói đn công ty bn”.
Theo David Aaker (1996):“Thng hiu là hình nh có tính cht vn hóa, lý
tính, trc quan và đc quyn mà bn liên tng khi nhc đn mt công ty hay mt
sn phm”.
Nh vy,thng hiu là thông đip tc thi mà mi ngi có khi h ngh v
mt công ty hoc mt sn phm.Thng hiu đc đnh ngha bi khách hàng ch
không phi các công ty và mi cá nhân có mt s mô t riêng. Vn đ không phi là
sn phm hay dch v nào tt nht, vn đ là ngi ta ngh sn phm hay dch v
nào là tt nht.
1.1.2. Các yu t cu thành thng hiu
Mt thng hiu có th đc cu to bi 2 thành phn:
2
- Phát âm đc: là nhng yu t có th đc đc, tác đng vào thính giác ca
ngi nghe nh tên công ty, tên sn phm, câu khu hiu, đon nhc hát đc trng
và các yu t phát âm đc khác.
- Không phát âm đc: là nhng yu t không đc đc mà ch có th cm
nhn đc bng th giác nh hình v, biu tng, biu trng, màu sc, kiu dáng
thit k, bao bì, phong cách, cht lng phc v, hình nh ngi bán hàng và các
yu t nhn bit khác.
1.1.3. Vai trò ca thng hiu
1.1.3.1. i vi doanh nghip
Thng hiu nh là mt tuyên b v s có mt ca doanh nghip trên th
trng, làm ni bt và khác bit hóa các đc tính ca sn phm so vi các đi th
cnh tranh. Thng hiu to ra s kích thích, lôi cun khách hàng thông qua các
thông đip v cht lng hàng hóa, li ích t vic s dng hàng hóa mà thng hiu
mang đn.
Thng hiu giúp doanh nghip duy trì, thu hút thêm khách hàngđng thi ít
b tác đng bi hot đng tip th ca đi th: Thng hiu mang li nhng li th
cnh tranh to ln cho doanh nghip. Các đi th cnh tranh có th d dàng bt
chc quy trình sn xut, thit k sn phm nhng n tng lâu dài trong tâm trí
khách hàng thì khó có th so sánh đc, nht là vi các thng hiu ni ting, lâu
đi vì đã to đc mt v trí vng chc trong tâm trí khách hàng. Thng hiu còn
đem li s bo v hp pháp ca doanh nghip v các đc tính hay khía cnh đc đáo
ca sn phm, dch v.
Nh có thng hiu mà các doanh nghip ít chu tác đng do khng hong
th trng: Khi nn kinh t gp khó khn, khng hong, vic tiêu dùng s đc cân
nhc k lng hn. Gia vô s các sn phm trên th trng, ngi tiêu dùng ch
mua nhng gì thc s cht lng, uy tín và cn thit. Thng hiu tt s giúp các
doanh nghip, nhà sn xut thu hút khách hàng trong thi đim này. Chính s n
lc, c gng xây dng mt uy tín, ting tm tt trong mt thi gian dài s giúp cho
doanh nghip tr vng và vt qua đc thi k khó khn v kinh t.
3
Nhng doanh nghip s hu mt thng hiu mnh có th gia tng thu nhp
và li nhun nhiu hn, to ra nhng giá tr ln hn cho các c đông. Thng hiu
cnggiúp doanh nghip thu hút ngun nhân lc tài nng cng nh các nhà đu t.
Nhng doanh nghip có thng hiu mnh s gim thiu chi phí hot đng
xúc tin thng mi, marketing: Khi doanh nghip đã có mt ch đng nht đnh
trong tâm trí ca khách hàng, vic doanh nghip đnh m rng sn phm hay đa ra
mt dòng sn phm mi s d đc th trng chp nhn và quan tâm hn. S trung
thành thng hiu cng to ra rào cn gây khó khn cho s thâm nhp th trng
ca các công ty khác.
Thng hiu giúp cho doanh nghip có th tip cn th trng quc t mt
cách thun li hn: Nu doanh nghip đã có mt thng hiu vng mnh và uy tín,
đc th trng nc ngoài bit đnthì khi doanh nghip mun đa sn phm, dch
v ra nc ngoài cnh tranh cng s d đc th trng này chp nhn hn.
1.1.3.2. i vi ngi tiêu dùng
Thng hiu giúp ngi tiêu dùng xác đnh ngun gc ca sn phm, dch
v. Khi tiêu dùng mt sn phm, dch v đã có uy tín trên th trng, ngi tiêu
dùng hoàn toàn có th yên tâm v cht lng, giá c.
Qua thng hiu, ngi tiêu dùng có th la chn và mua đc sn phm tt
nht và phù hp mc đích c th, đng thi tit kim đc thi gian: Cùng mt sn
phm, dch v có th có rt nhiu nhà cung cp khác nhau vi nhiu cht lng
khác nhau, thng hiu giúp ngi tiêu dùng d dàng nhn din hàng hóa, dch v
ca tng nhà cung cp, đánh giá khác bit mt dòng sn phm tng t thông qua
kinh nghim tng tri vi sn phm và nhng chng trình tip th. Thng hiu
còn là tín hiu v cht lng, do đó ngi mua đã hài lòng có th ddàngtip tc s
dng chúng cho nhng ln tiêu dùng sau.
Nh có thng hiu mà ngi tiêu dùng gim thiu đc ri ro trong tiêu
dùng, thng hiu cng to s tin cy và giúp bo v li ích chính đáng ca ngi
tiêu dùng: Khi cuc sng ca ngi tiêu dùng tr nên phc tp, đt đ, thiu thi
gian, thng hiu giúp đn gin hóa vic ra quyt đnh và gim ri ro, ci thin
4
cuc sng và tha mãn s hài lòng ca ngi tiêu dùng. Vic quy trách nhim cho
mt nhà sn xut hay nhà phân phi nào đó s d dàng hn khi có s c xy ra.
1.1.4. Giá tr thng hiu
Theo Keller (1993): “Giá tr thng hiu là hiu ng khác bi t ca kin thc
thng hiu lên phn ng khách hàng đi vi hot đng marketing thng hiu”.
Theo Kamakura &Russell (1993): “Giá tr thng hiu da vào khách hàng
hình thành khi khách hàng quen thuc vi thng hiu và nm gi nhng liên tng
thun li, mnh và duy nht trong b nh ca mình”.
Theo David Aaker (1996): “Giá tr thng hiu là lòng trung thành (s tha
mãn ca khách hàng ), cm nhn cht lng , cm nhn s lãnh đo thng hiu ,
cm nhn giá tr thng hiu , cá tính thng hiu , nhn thc ca khách hàng đi
vi t chc , cm nhn khác bit , nhn thc thng hiu , đnh v th trng , giá và
mc đ phân phi”.
Tóm li, giá tr thng hiu đc đánh giá theo quan đim ngi tiêu dùng
là toàn b giá tr tng thêm mà công ty đó có đc da trên phn ng ca khách
hàng dn đn hành vi tiêu dùng sn phm hoc dch v ca thng hiu đó.
1.1.5. nh v thng hiu
Theo Brandchannel: “nh v thng hiu là mt v trí ni bt thng hiu
hng ti trong bi cnh cnh tranh đ đm bo rng các cá nhân ti th trng mc
tiêu có th phân bit thng hiu vi các đi th cnh tranh”.
Theo Philip Kotler: “nh v thng hiu là tp hp các hot đng nhm to
ra cho sn phm và thng hiu sn phm mt v trí xác đnh (so vi đi th cnh
tranh) trong tâm trí ca khách hàng”.
Nh vy, đnh v thng hiu nói ti ý ngha đc trng dành cho mt thng
hiu trong tâm trí ca khách hàng, là điu tác đng đn tâm trí khách hàng tim
nng. nh v thng hiu nêu rõ mc tiêu mà ngi tiêu dùng s đt đc bng
vic s dng thng hiu và gii thích vì sao vic s dng cách này đ đt đc
mc tiêu thì u vit hn nhng cách khác.
1.1.6. Thng hiu ngân hàng
5
Thng hiu ngân hàng là nhng gì còn li v mt ngân hàng trong tâm trí
khách hàng sau khi h s dng các sn phm, dch v ca ngân hàng đó. Thng
hiu là nhn thc ca khách hàng v ngân hàng, khách hàng có th không bit đn ý
ngha tên gi, biu tng ca ngân hàng nào đó nhng khi h có nhu cu v tài
chính, h lp tc ngh đn ngân hàng đó thì ngân hàng đã xây dng đc mt
thng hiu vng chc trong tâm trí khách hàng.
Hin nay, sn phm, dch v ca các ngân hàng tr nên ging nhau và khách
hàng có rt nhiungân hàng có th giao dch. Các ngân hàng nhn thy rng thng
hiu không phi là tt c mi th đi vi ngân hàng, nhng đó là th duy nht giúp
ngân hàng khác bit. Thng hiu to ra s yêu mn và s khác bit trong trái tim
và suy ngh ca khách hàng. ó là lý do vì sao khách hàng chn ngân hàng này mà
không phi là ngân hàng kia. Do đó, các ngân hàng bt đu quan tâm đn vic “đnh
v” bn thân trên th trng nhm to ra s khác bit đi vi khách hàng trong th
trng mc tiêu ca mình, giúp khách hàng có th d dàng tìm hiu đ la chn
ngân hàng phù hp vi nhu cutrong điu kin cnh tranh ngày càng gay gt vì
khách hàng không ch mua sn phm, dch v mà còn mua c thng hiu và sn
sàng tr mt mc giá cao hn cho nhng sn phm, dch v có thng hiu mnh
hn so vi nhng sn phm, dch v tng đng.
Nhng đim đc bit ca thng hiu ngân hàng:
- Ngân hàng hot đng trong lnh vc đc bit: tài chính tin t. Nhng vn
đ liên quan đn tin thng rt nhy cm, nht là khi đem tin ca mình gi vào
mt ni khác. Không nh tiêu dùng mt sn phm nào đó, ban đu thng hiu có
th không đc quan tâm lm, ch cn bn cm thy thích và sn phm đó phù hp
vi mình thì có th mua và s dng, còn đi vi thng hiu ngân hàng, vn đ
nhn bit và tin tng ngân hàng s gi tin đc ngi gi đc bit quan tâm
(ngân hàng đó có đc nhiu ngi bit ti và gi tin hay không, ngân hàng có uy
tín và an toàn hay không,…) vì đi vi khách hàng gi tin thì ngân hàng trc ht
là ni đ ct tr tài sn mt cách an toàn ch không phi là ni đ tiêu tin.
6
- Không nh các doanh nghip sn xut – thng mi, các ngân hàng không
ch hot đng ti mt đa bàn nht đnh nào đó mà có mng li khp các tnh thành
trên toàn quc và cng không có các trung gian đ cung cp các sn phm, dch v
đn vi khách hàng nên phi có mt thng hiu tt, xuyên sut khp các chi nhánh
và phòng giao dch nh vy mi đc khách hàng d dàng chp nhn và giao dch
vi ngân hàng.
- Vi các sn phm hàng hoá dch v thông thng, ngoài yu t thng hiu
thì giá c là mt yu t đc bit quan trng khi khách hàng quyt đnh có mua sn
phm đó hay không, còn đi vi ngân hàng thì giá c không phi là mi bn tâm ln
nht ca đa s các khách hàng, không phi là lý do quyt đnh đ khách hàng chn
ngân hàng gi tin, cái mà khách hàng quan tâm luôn là uy tín, cht lng phc v,
s an toàn và nhng cam kt ca các ngân hàng. Các khách hàng hài lòng thì mi
tip tc giao dch và đem li các c hi kinh doanh khác cho ngân hàng.
- Khách hàng đn giao dch, tip xúc trc tip vi ngân hàng, không phi là
tiêu th thông qua các trung gian (đi lý, bán l), đây là c hi đ các ngân hàng
đa thng hiu ca mình đn gn vi khách hàng hn, thông qua đó, cng c và
phát trin hn na thng hiu ca mình đi vi khách hàng (v nim tin, cht
lng phc v, hình nh thng hiu,…).
1.1.7. Phát trin thng hiu và các chin lc phát trin
1.1.7.1. Phát trin thng hiu
Khái nim:phát trin thng hiu là tng hp các hot đng đa thng hiu
và sn phm đn vi ngi tiêu dùng, nhm duy trì và gia tng hình nh thng
hiu trong tâm trí khách hàng và xã hi, to nên s trung thành ca khách hàng đi
vi thng hiu.
Yêu cu:phát trin thng hiu phi xut phát t nghiên cu th trng v
khách hàng mc tiêu, đi th cnh tranh, chin lc tng th kt hp vi chin lc
phát trin sn phm ca doanh nghip.
Mc đích: phát trin thng hiu đ có nhng li th cnh tranh hn so vi
các đi th trên th trng.
7
1.1.7.2. Các chin lc phát trin thng hiu
M rng dòng:là tung ra thêm mt s mt hàng mi ca loi sn phm hin
ti vi cùng mt tên nhãn hiu nh hình thc mi, thành phn mi, bao bì mi,…
M rng nhãn hiu: là vic s dng nhãn hiu thành công đ tung ra mt sn
phm mi hoc mt sn phm đc đi mi, ci tin.
a nhãn hiu: là chin lc tung nhng nhãn hiu khác cho cùng loi sn
phm.
Nhãn hiu mi: là to ra mt tên nhãn hiu mi khi h tham gia vào mt loi
sn phm mi theo đó không có nhãn hiu nào hin ti ca công ty phù hp. Hoc
khi công ty có th tin rng sc mnh ca nhãn hiu hin ti đang đi xung và nhãn
hiu mi là cn thit.
1.1.7.3. Tin trình phát trin thng hiu trong doanh nghip
- Xác đnh mc tiêu phát trin thng hiu:
+ Nhóm mc tiêu v giá tr thng hiu
+ Nhóm mc tiêu v marketing
+ Nhóm mc tiêu v kinh doanh
- Phân khúc và la chn th trng mc tiêu:
+ Phân khúc th trng: là mt tin trình đt khách hàng ca mt th
trng, sn phm vào các nhóm mà các thành viên ca mi phân đon có đáp ng
tng t nhau đi vi mt chin lc đnh v c th.
+ La chn th trng mc tiêu: bao gm đánh giá và la chn mt hoc
mt s phân khúc th trng mà các yêu cu v giá tr ca sn phm phù hp vi
kh nng ca t chc. ánh giá mc đ hp dn da trên quy mô và mc tng
trng, mc đ hp dn v c cu ca phân đon th trng, nhng mc tiêu và
ngun lc ca doanh nghip. La chn khúc th trng mc tiêu là quyt đnh phc
v bao nhiêu khúc th trng mà doanh nghip có li th cnh tranh tng ng. Các
cách la chn th trng mc tiêu: tp trung vào mt đon th trng, chuyên môn
hóa chn lc, chuyên môn hóa theo th trng, chuyên môn hóa sn phm, phc v
toàn b th trng.
8
- nh v, tái đnh v trên th trng mc tiêu:
+ nh v thng hiu nhm to n tng cho thng hiu trong tâm trí
khách hàng, làm cho th trng mc tiêu nhn thc đc s khác bit ca thng
hiu.
+ Tái đnh v thng hiu đi vi khách hàng hin ti, khách hàng mi,
tái đnh v cho nhng công dng mi.
- La chn chin lc phát trin thng hiu:
+ Phng pháp: t s mnh và mc tiêu phát trin thng hiu, phân tích
môi trng bên ngoài đ nhn dng các c hi và đe da, phân tích môi trng bên
trong đ nhn dng các đim mnh và đim yu ca thng hiu. La chn chin
lc phát trin thng hiu trên c s tìm kim và phát huy các ngun lc, kh
nng và nng lc ct lõi.
+ Tiêu chí la chn:
• Các nhóm khách hàng mc tiêu khác nhau, tp hp sn phm đa
dng hoc đang phát trin nhiu lnh vc kinh doanh vi nhng cp cht lng khác
nhau, không th tiêu chun hóa đc thì có th áp dng chin lc đa nhãn hiu
hoc chin lc nhãn hiu mi.
• Khi th trng mc tiêu có các đng c khác nhau v cùng chng
loi sn phm, s dng chin lc đa nhãn hiu đ thit lp các đc đim hp dn
khác nhau tng ng vi tng phân khúc.
• Th trng mc tiêu và tp hp sn phm tng đi đng nht v
tiêu chun mua hoc yêu cu v cp cht lng có th s dng chin lc m rng
dòng hoc m rng nhãn hiu.
- Trin khai các chính sách phát trin thng hiu:
+ Chính sách truyn thông thng hiu: xác đnh khách hàng đang giai
đon nào ca mô hình tip nhn truyn thông đ truyn thông hng đn các giai
đon tip theo. Công c s dng: qung cáo, khuyn mãi, bán hàng cá nhân,
marketing trc tip và s phi hp các phng tin truyn thông.
9
+ Chính sách sn phm: sn phm là yu t quan trng đ hình thành giá
tr thng hiu trong tâm trí khách hàng. Doanh nghip cn đa ra nhng quyt
đnh phát trin sn phm, dch v liên quan đn vic thit k các li ích mà sn
phm cung ng thông qua các đc tính ca sn phm nh cht lng, kiu dáng và
thit k đ khách hàng có nhng hành vi và thái đ đi vi thng hiu theo hng
tích cc.
+ Chính sách nhân s: nhân viên to ra hình nh v thng hiu t
nhng ngi thit k, nhng ngi trc tip sn xut sn phm đn lc lng bán
hàng trc tip tip xúc vi khách hàng. Doanh nghip thit k cu trúc t chc và h
thng kim soát quá trình phát trin thng hiu.
+ Các gii pháp phi hp khác:
• Giá c: mc giá sn phm trên th trng mt phn do nng lc ca
thng hiu quyt đnh. Khách hàng s sn sàng tr vi mt mc giá cao cho nhng
thng hiu to mt nhn thc rt tt.
• Phân phi: phát trin và m rng kênh phân phi s góp phn tng
cng qung bá thng hiu mt cách nhanh chóng.
1.1.7.4. ánh giá kt qu và bo v thng hiu
- ánh giá sc mnh thng hiu:
+ Sc mnh thng hiu trong tâm trí khách hàng thông qua các tiêu chí
v giá tr thng hiu.
+ Sc mnh thng hiu trên h thng phân phi thông qua các tiêu chí:
đ bao ph, th phn.
+ Sc mnh thng hiu v mt tài chính th hin qua s tng trng
doanh thu, li nhun.
- Bo v thng hiu: ng ký bo h nhãn hiu, ngn chn tt c nhng
xâm phm đn thng hiu nh hàng gi, hàng nhái, s nhm ln c ý hay vô tình,
s sa sút t bên trong thng hiu nh gim uy tín do suy gim cht lng, gim
lòng tin ca khách hàng,…
10
1.1.8. Kinh nghimxây dng và qung bá thng hiu ca mt s ngân
hàng nc ngoài
1.1.8.1. Kinh nghim ca ngân hàng HSBC
Pháttrinthaitchcđutiên,tchcngânhàngHngKôngvàThngHitt
hkXIX,HSBCđãthíchngvithtrngthgiibngcáchtothànhvàtipnhnnhng
côngtycon.Chinlcnàyđcbtđutnhngnm1950vàlênđnđnhđimvàonm19
92vimttrongnhngvtipnhnlnnht–
mualiNgânhàngMidlandBankcaAnhquc.Thnghiunàynhanhchóngsápnhpthê
mnhngt
chctàichínhlnkhácna,chnghnnhCreditCommercialdeFrancevàRepublicNew
YorkCorporation,vàodanhsáchtipnhnkhôngngngmrngcamình.
Nm2003,chinlctipnhnnàytinlênmtcpđmivimtthngvđyt
ranhcãikhiHSBCmualitpđoàntàichínhtiêudùngHoaK,HouseholdInternational,v
igiá14tUSDvìnhucucnphicómtcáitênMquantrngtrongtchcđythamvngc
amình.VicnàycngphnánhmthngđimicaHSBC:trthànhmtngânhàngdat
rêncnbntiêudùng.
Khôngnhnhiutchckhnglkhácluôntipnhnnhngcôngtyđãđcthit
lp,HSBCchchnlanhngcôngtycómttínhcáchthnghiuđngnht.Mctiêulàlà
mchotêntuivàmubiutngHSBCđcnhnbitrngrãinhttrêntoànthgii.Slpl
inàydnđnsquenthucvàriđnstintng.Mtngânhàngcàngđcbitđntrênth
giinhiubaonhiêuthìcngtothànhnimtinnhiunhvyđaphng,mtsnghchlý
đãđcphnánhquaslogancaNgânhàngnày–“Ngânhàngtoàncuamhiuđaphng”.
HSBClàngânhànglnnhtChâuÂu,lnthhaithgiivilinhunluônđuđ
nmccaonhtChâuÂutnm1998.
HSBClàmttrongnhngthnghiuđngđutrongcucbìnhchnthnghi
utoàncudotpchíBusinessWeekkthpviInterbrandtchc.Nm2006,HSBCđãv
tlênvtríth28,tng1bcsovinm2005trongbngxphng100thnghiumnhnhtth
gii.
11
Vikhuhiu“Ngânhàngtoàncuamhiuđaphng”,HSBCđãchnlaram
tstiêuchíchohotđngtoàncu,đólà:
- Tínhtoànvn
- Kháchhànglàtrungtâm
- Nóiđúngstht
- Thanhnnhngsaisót
- Nêucaotinhthnđngđi
TrênđâylànhngđiumàHSBCluôncoiđólàphngchâmhotđngvicamk
tchtlngluônluônđiđuvàmctiêutrthànhthnghiudnđuthgiitronglnhvc
ngânhàng.
ÔngFriedlander–
GiámđcMarketingHSBCAustralia:“TheonghiêncucaHSBCchothyrngkháchhà
ngmongmunđclngnghe,hmunđctôntrngnhngsthíchcánhânvàhssđán
hmtnhngsthíchđókhitoàncuhóa.Khiđimtvinhngththáchtkinhdoanh,HSB
Cđãđúcktrarng,đthitlpmiquanhvikháchhàngmithìkhôngchdatrênstôntr
nglnnhaumàcònphidatrênsđithoigiahaibênhaynóicáchkhácđólàmtstraođ
iquanđim”.
Trongnm2005,HSBCđãthayđiphngthcqungbáhìnhnhcamìnhtvi
cgiithiunhnggìmàngânhàngcóvàthayvàođólàhikháchhàngvnhnggìmàhcn.
Nóicáchkhác,thayvìtipthnhngtiníchcasnphmđntngcánhânthìngânhàngmr
anhngdchvmàngânhàngcóthđithoi.Trongnm2005,HSBCđãmchindchqu
ngcáođaphngtintoàncuviýtngxâydngthnghiu“Ngânhàngmanglinhn
ggiátrđadng”.
Chindchnàyđcthchintrênnhiulnhvcnhnghthut,kthut,mth
cvàconngi.Chindchtptrungqungcáothôngqua12kênhtruynhìnhnitingnhB
BC,CNN,CNBC ,qua12nphmvimcđíchthuhútvàlàmchocôngchúngbitđnweb
site
www.yourpointofview.com,nimingicóthđaraquanđimcamình.Sđadn
glàtrungtâmcathnghiu.
12
Vikhuhiu“Ngânhàngtoàncuamhiuđaphng”,HSBCphiđánhgiásk
hácnhauvconngicngnhmôitrngmàngânhàngđanghotđng.Sđadngtrongn
hânscangânhànggiúpchonóthíchnghnvimôitrnghotđngmi,cngnhtos
cânbngvàhoànthintrongtchc.Viđnhhngtrthànhmtthnghiutoàncu,H
SBCluônluônthhinnhnggiátrđótrongmikhíacnhhotđng,đcbitlàmthnàođ
thamãnđckháchhàngvàđingnhânviêncamình.HSBCnhnthcrõlànhngthành
côngcamìnhđuđctodngtnhngnhânviênutú.Ngânhàngluôntìmkimnhngc
onngitàinngvàluôncótinhthncutin.Trongnm2004,HSBCđãthchinmtcuc
điutrađlàmrõhntrìnhđcngnhnhngthôngtinliênquanđnnhânviêntrongngânhà
ngthôngquanhngdinđàntvnvàđidinchotoànbnhânviên,vàđãcótrên90%nhânv
iênnghvàthamgiavàochngtrìnhnày.Ngânhàngrtcoitrngnhngnhânviênyêuthíc
hcácchivàtngthamgiavàonhnghotđngbênngoàimôitrnglàmvic.
Bêncnhchinlckháchhàng,truynthông,connginhmqungbáthnghi
uthìHSBCcònxâydngchomìnhmtchinlcthnghiulâudài,đólàviccamktthc
hincáchotđngcngđng.Làmtngânhàngtoàncu,HSBChiurngphicótráchnhi
mvicngđngmàmìnhđangphcv.Dođó,nhnghotđngtàitrcaHSBCtptrungvà
ohailnhvctrngtâm:giáodcvàmôitrng.Nm2005,HSBCđãđuttrêntoàncu69tri
uUSDchocácchngtrìnhtthinvànhânviêncangânhàngđãsdng230.000gilàmv
icđthamgiavàocácchngtrìnhtthinnày.Nhnghotđngtrongchngtrìnhđcc
hialàmbalnhvc:giáodc,cngđng,vàmôitrng.
Trongchngtrìnhhotđngcngđngđctchcvàotháng8nm2005Brunei
đãthuhútvàkhuynkhíchttcnhânviênHSBCmilatuivàcngvthamgiagiúpđc
ngđngmànhânviênđangsinhsngvàlàmvic.Chngtrìnhnàylàmtsángkinnhmh
trnhngdánkhthivgiáodc,môitrng,đngthihtrnhngtremkhókhnvàthi
unngcóđcnhngknngsngcnthit.Ngoàira,HSBCcònlàthànhviêncaSIFE(Stu
dentsInFreeEnterprise)nhmhtrnhngkinthcliênquanđntàichínhchonhngdoan
hnhântrvàndoanhnhân,giúptrangbvàtngkhnngcnhtranhchonhngdoanhnghip
trmikhinghip.
1.1.8.2. Kinh nghim ca ngân hàng Standard Chartered