B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
VNăTH THANH VÂN
GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM BO HIM QUA
NGÂN HÀNG TI CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN
BO HIM NHÂN TH AIA VIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.H Chí Minh - Nm 2014
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.HCM
VNăTH THANH VÂN
GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM BO HIM QUA
NGÂN HÀNG TI CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN
BO HIM NHÂN TH AIA VIT NAM
Chuyên Ngành: Tài Chính - Ngân Hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN THANH PHONG
TP.H Chí Minh - Nm 2014
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan rng lun vn “Gii pháp phát trin sn phm bo him qua
ngân hàng ti Công ty Trách Nhim Hu Hn Bo Him Nhân Th AIA Vit Nam”
là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Các thông tin d liu đc s dng trong lun vn là trung thc, các ni dung
trích dn đu có ghi ngun gc và các kt qu trình bày trong lun vn cha đc
công b ti bt k công trình nghiên cu nào khác.
TP.HCM, tháng 08 nm 2014
Hc viên
VnăTh Thanh Vân
MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
PHN M U 1
CHNGă 1:ă TNG QUAN LÝ THUYT V PHÁT TRIN SN PHM
BO HIM QUA NGÂN HÀNG 3
1.1 C s lý lun v kinh doanh bo him 3
1.1.1 Kinh doanh bo him 3
1.1.2 Các sn phm kinh doanh bo him 4
1.1.2.1 Cn c vào đi tng bo him 4
1.1.2.2 Cn c vào phng thc qun lý 5
1.1.2.3 Cn c vào k thut bo him 5
1.1.2.4 Cn c vào tính cht các khon bi thng 5
1.1.3 Ngun thu t kinh doanh bo him 6
1.1.3.1 Ngun thu t phí bo him 6
1.1.3.2 Ngun thu t hot đng đu t tài chính: 7
1.2 C s lý lun v kinh doanh ngân hàng 8
1.2.1 Kinh doanh ngân hàng 8
1.2.2 Các sn phm kinh doanh ngân hàng 10
1.2.2.1 Cn c vào quy mô giao dch dch v ngân hàng 10
1.2.2.2 Cn c vào thi hn cung cp dch v 11
1.2.2.3 Cn c vào tính cht ca nghip v ngân hàng thng mi 11
1.2.2.4 Cn c vào quá trình phát trin ca ngân hàng thng mi 12
1.2.3 Các ngun thu t kinh doanh ngân hàng 12
1.3 Mi quan h gia kinh doanh bo him và kinh doanh ngân hàng 13
1.4 Tng quan lý thuyt v sn phm bo him qua ngân hàng 14
1.4.1 Lch s hình thành và phát trin bo him qua ngân hàng 14
1.4.2 Khái nim sn phm bo him qua ngân hàng 15
1.4.3 c đim ca sn phm bo him qua ngân hàng 16
1.4.4 Vai trò ca sn phm bo him qua ngân hàng 16
1.4.4.1 i vi ngân hàng 17
1.4.4.2 i vi công ty bo him 17
1.4.4.3 i vi khách hàng 18
1.4.5 Các mô hình kinh doanh bo him qua ngân hàng 19
1.4.5.1 Mô hình liên kt phân phi 19
1.4.5.2 Mô hình liên kt chin lc 19
1.4.5.3 Mô hình liên doanh 19
1.4.5.4 Mô hình tp đoàn tài chính 20
1.4.6 Các sn phm bo him qua ngân hàng 20
1.4.6.1 Bo him nhân th 20
1.4.6.2 Bo him phi nhân th 21
1.4.7 Các nhân t nh hng đn s phát trin sn phm bo him qua ngân
hàng 22
1.4.7.1 Chi phí hoa hng cho đi lý 22
1.4.7.2 S lng chi nhánh (tng đng vi s lng chi nhánh ngân
hàng) 22
1.4.7.3 S lng nhân viên ngân hàng phc v cho kênh phân phi sn
phm qua ngân hàng 23
1.4.7.4 C s pháp lý 24
1.4.7.5 Th phn bo him 25
1.4.7.6 Yu t kinh t 26
1.4.7.7 Yu t nhân khu 26
1.4.7.8 Nhn thc ca khách hàng 26
1.5 Phát trin sn phm bo him qua ngân hàng: 26
1.5.1 Bancassurance vi s phát trin ca công ty bo him: 26
1.5.2 Bancassurance vi s phát trin ca ngân hàng: 28
1.5.3 Bancassurance đi vi khách hàng: 29
1.6 Các tiêu chí đánh giá mc đ phát trin ca sn phm bo him qua ngân
hàng 30
1.6.1 i tác kinh doanh 30
1.6.2 S lng sn phm 31
1.6.3 Doanh s 32
1.6.4 Cht lng sn phm 33
1.7 Tng quan các nghiên cu v bo him qua ngân hàng: 34
1.7.1 Các nghiên cu ca nc ngoài v bo him qua ngân hàng 34
1.7.2 Các nghiên cu trong nc 38
1.8 Mô hình nghiên cu các yu t nh hng đn bo him qua ngân hàng 40
1.8.1 Mô hình lý thuyt 40
1.8.2 Mô hình nghiên cu đ xut 40
KT LUNăCHNGă1 42
CHNGă2:ăTHC TRNG PHÁT TRIN SN PHM BO HIM QUA
NGÂN HÀNG TI CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN BO HIM
NHÂN TH AIA VIT NAM 43
2.1 Gii thiu tng quan v lch s hình thành và phát trin ca Công ty Trách nhim
hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam (AIA Vit Nam) 43
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca AIA Vit Nam 43
2.1.2 Gii thng và danh hiu ca AIA Vit Nam 45
2.2 Thc trng phát trin sn phm bo him qua ngân hàng Công ty Trách nhim
hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam (AIA Vit Nam) 46
2.2.1 Khung pháp lý 46
2.2.2 Các Ngân hàng đang liên kt phát trin sn phm bo him qua ngân hàng
vi AIA Vit Nam 47
2.2.2.1 Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam (BIDV) 47
2.2.2.2 Ngân hàng Quc t 48
2.2.2.3 Ngân hàng HSBC 49
2.2.2.4 Ngân hàng Vit Nam Thng Tín (VietBank) 49
2.2.2.5 Ngân hàng Standard Chartered 50
2.2.2.6 Ngân hàng Á Châu 50
2.2.2.7 Ngân hàng ANZ 51
2.2.2.8 Ngân hàng Ngoi Thng Ngoi Thng (Vietcombank) 51
2.2.2.9 Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn (Agribank) 52
2.2.2.10 Ngân hàng Citibank 52
2.2.3 Các sn phm bo him qua ngân hàng ti Công ty Trách nhim hu hn Bo
him Nhân th AIA Vit Nam 52
2.2.3.1 An nghip bo tín 52
2.2.3.2 An tâm bo gia 53
2.2.3.3 An phúc trn đi 54
2.2.3.4 . An lc phát 55
2.2.4 Kt qu hot đng kinh doanh bo him qua ngân hàng ca công ty AIA Vit
Nam giai đon 2008 – 2013 57
2.2.5 ánh giá mc đ phát trin sn phm bo him qua ngân hàng ca Công ty
Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam trong thi gian qua 61
2.2.5.1 Nhn xét v mc đ phát triên sn phm bo him qua ngân hàng ti
AIA Vit Nam 61
2.2.5.2 Nhng thun li và khó khn trong vic phát trin sn phm bo him
qua ngân hàng ti Vit Nam 64
2.2.5.3 Nhng hn ch ca hot đng bo him qua ngân hàng ti Vit Nam
nh hng nh th nào đn s phát trin các sn phm bo him qua ngân hàng
ti AIA Vit Nam 68
2.3 Kim đnh các nhân t nh hng đn s phát trin ca sn phm bo him qua
ngân hàng ti Công ty Trách Nhim Hu Hn Bo Him Nhân Th AIA Vit Nam
(AIA Vit Nam) 70
2.3.1 Nghiên cu đnh lng: 70
2.3.1.1. Thit k mu nghiên cu 70
2.3.1.2 Thit k bng câu hi 70
2.3.1.3 Thông tin mu nghiên cu 71
2.3.1.4. Phng pháp phân tích thng kê mô t 71
2.3.2. Phân tích nhân t EFA đi vi các nhân t nh hng đn s phát trin hot
đng bo him ti công ty AIA Vit Nam 71
2.3.3 Kim tra đ tin cy ca thang đo 77
2.3.4 Phân tích hi quy các nhân t nh hng đn s phát trin sn phm bo him
qua ngân hàng 79
KT LUNăCHNGă2 82
CHNGă 3:ă GII PHÁP PHÁT TRIN SN PHM BO HIM QUA
NGÂN HÀNG TI CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HN BO HIM
NHÂN TH AIA VIT NAM 83
3.1 nh hng phát trin ca AIA Vit Nam v sn phm bo him qua ngân
hàng 83
3.2 Gii pháp đ phát trin sn phm bo him qua ngân hàng 84
3.2.1 V sn phm bo him qua ngân hàng 84
3.2.2 V kênh phân phi sn phm bo him qua ngân hàng 87
3.2.3 V ngun nhân lc cho hot đng bo him qua ngân hàng 89
3.2.4 V tuân th h thng pháp lut v hot đng bo him 90
3.2.5 Mt s gii pháp khác: 91
3.3 Mt s kin ngh góp phn phát trin sn phm bo him qua ngân hàng 92
3.3.1 V phía các ngân hàng đi tác ca AIA Vit Nam 92
3.3.2 V phía các c quan qun lý 93
KT LUNăCHNGă3 95
KT LUN 96
DANH MC CÁC TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Doanh thu Bancasurance theo sn phm t nm 2008-2012 ……………58
Bng 2.2: Doanh thu Bancasurace theo ngân hàng t nm 2008 – 2012 ……….….59
Bng 2.3: Kim đnh KMO và Bartellt‟s 73
Bng 2.4: H s phng sai trích Eigenvalue 74
Bng 2.5: H s truyn ti Factor loading 74
Bng 2.6: Kim đnh KMO và Bartellt‟s 75
Bng 2.7: H s phng sai trích Eigenvalue 75
Bng 2.8: H s truyn ti Factor loading 75
Bng 2.9: Kim đnh KMO và Bartellt‟s 76
Bng 2.10: H s phng sai trích Eigenvalue 76
Bng 2.11: H s truyn ti Factor loading 76
Bng 2.12: Kt qu phân tích Cronbach‟ Alpha các nhân t 77
Bng 2.13: Bng tóm tt s dng phng pháp Enter 80
DANH MC CÁC HÌNH V,ă TH
Hình 2.1: th doanh thu bancasurance theo sn phm t 2008-2012…… ….58
Hình 2.2: th doanh thu bancasurance theo ngân hàng t 2008-2012……… 60
DANHăMCăTăVITăTT
1. Bo him qua ngân hàng : Bancassurance
2. Công ty Trách nhim hu hn bo him nhân th : AIA Vit Nam
AIA Vit Nam
3. Ngân hàng u T và Phát Trin : BIDV
4. Ngân hàng Hng Kong – Thng Hi : HSBC
5. Ngân hàng Vit Nam Thng Tín : Vietbank
6. Ngân hàng Á Châu : ACB
7. Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn : Agribank
8. Ngân hàng Ngoi Thng : Vietcombank
9. Ngân hàng thng mi : NHTM
1
PHNăMăU
SăCNăTHITăCAăăTẨI:
Mô hình bo him qua ngân hàng (Bancassurance) đư ra đi và phát trin mnh
Châu Âu t nhng nm 70 ca th ký XX và nhng sn phm bán qua kênh này
chim hn 50% li nhun cho các công ty bo him. Nhng nm gn đây, mô hình
này cng đc trin khai và áp dng đi vi mt s Công ty bo him và ngân hàng
ti Vit Nam. Tuy nhiên, s kt hp này hin ti vn cha phát huy đc tác dng
ca mình và hiu qu hot đng còn thp. Mc dù đư có khá nhiu nghiên cu lý
thuyt và thc nghim v hiu qu ca mô hình bo him qua ngân hàng và phng
pháp nâng cao hiu qu hot đng ca Bancassurance song Vit Nam vn đ này
còn khá mi m.
Công ty Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam là mt trong
nhng công ty bo him đu tiên trin khai sn phm bo him qua ngân hàng ti
Vit Nam, tuy nhiên, hin nay các sn phm này vn cha thc s mang li li
nhun cao cho công ty và li nhun ca các sn phm này hin ti đang có xu hng
gim dn. Mc dù vy, sn phm bo him qua ngân hàng cng nh s hp tác gia
ngành bo him và ngành ngân hàng li có tim nng phát trin rt ln, minh chng
là s thành công ca nó các nc Châu Âu và mt s th trng Châu Ễ. Do đó,
tp đoàn AIA cng nh Công ty Bo him nhân th AIA Vit Nam vn đang không
ngng ci thin sn phm và cho ra đi các sn phm mi bán qua kênh ngân hàng.
Cn c vào các lý do nêu trên, tác gi đư la chn vn đ ắGii pháp phát
trin sn phm bo him qua ngân hàng ti Công ty Trách nhim hu hn Bo
him nhân th AIA VităNam” làm đ tài nghiên cu nhm đa ra các gii pháp đ
góp phn phát trin các sn phm bo him qua ngân hàng và phát trin mô hình bo
him qua ngân hàng, mt mô hình đy tim nng phát trin trong tng lai.
2
MCăTIểUăNGHIểNăCU:
- H thng hóa c s lỦ thuyt v sn phm bo him qua ngân hàng
- Phân tích thc trng phát trin sn phm bo him qua ngân hàng ti Công ty
Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam
- xut các gii pháp đ phát trin các sn phm bo him qua ngân hàng ti
Công ty Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam
IăTNGăVẨăPHMăVIăNGHIểNăCU:
- i tng nghiên cu: sn phm bo him qua ngân hàng ti Công ty Trách
nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam
- Phm vi nghiên cu: tài đc nghiên cu ti công ty Trách nhim hu hn
Bo him nhân th AIA Vit Nam, s liu đc s dng trong nghiên cu là
các d liu đc tác gi thu thp t nm 2008-2013
PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU:
- Phng pháp nghiên cu đnh tính: thng kê, mô t,…
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: phân tích hi qui tuyn tính đ đo lng
các yu t nh hng đn s phát trin ca bancassurance ti AIA giai đon
2008-2013.
KTăCUăăTẨI:
Bao gm 03 chng:
- Chng 1: Tng quan lỦ thuyt v phát trin sn phm bo him qua ngân
hàng
- Chng 2: Thc trng phát trin sn phm bo him qua ngân hàng ti Công
ty Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam
- Chng 3: Gii pháp phát trin sn phm bo him qua ngân hàng ti Công ty
Trách nhim hu hn Bo him nhân th AIA Vit Nam
3
CHNGă1:ăTNG QUAN LÝ THUYT V PHÁT TRIN
SN PHM BO HIM QUA NGÂN HÀNG
1.1ăCăs lý lun v kinh doanh bo him
1.1.1 Kinh doanh bo him
Kinh doanh bo him là hot đng ca doanh nghip bo him nhm mc đích
sinh li, theo đó doanh nghip bo him chp nhn ri ro ca ngi đc bo him,
trên c s bên mua bo him đóng phí bo him đ doanh nghip bo him tr tin
bo him cho ngi th hng hoc bi thng cho ngi đc bo him khi xy ra
s kin bo him.
Trên góc đ tài chính, kinh doanh bo him là mt hot đng dch v tài chính
nhm phân phi li nhng tn tht khi ri ro xy ra. Trên góc đ pháp lý, kinh doanh
bo him thc cht là mt bn cam kt mà mt bên đng ý bi thng cho bên kia
khi gp ri ro nu bên kia đóng phí bo him. Do đó, kinh doanh bo him là các
quan h kinh t gn lin vi vic huy đng các ngun tài chính thông qua s đóng
góp ca các t chc và cá nhân tham gia bo him.
Kinh doanh bo him là s đóng góp ca s đông vào s bt hnh ca s ít.
Kinh doanh bo him có th là mt phng sách h gim ri ro bng cách kt hp
mt s lng đy đ các đn v đi tng đ bin tn tht cá th thành tn tht cng
đng và có th d tính đc. Hot đng này giúp mt cá nhân có quyn đc hng
tr cp nh vào mt khon đóng góp cho mình hoc cho ngi th ba trong trng
hp xy ra ri ro. Khon tr cp này do mt công ty bo him có trách nhim đi vi
toàn b các ri ro và đn bù các thit hi theo các phng pháp ca thng kê. Kinh
doanh bo him là mt loi dch v đc bit và va mang tính bi hoàn, va mang
tính không bi hoàn. Bo him có vai trò nhm bo toàn vn sn xut kinh doanh và
n đnh đi sng ca ngi tham gia bo him, đ phòng và hn ch tn tht, góp
phn thúc đy phát trin quan h kinh t gia các nc thông qua hot đng tái bo
him.
4
1.1.2 Các sn phm kinh doanh bo him
1.1.2.1 Cnăc vƠoăđiătng bo him
- BoăhimătƠiăsn:ălà loi bo him ly tài sn làm đi tng bo him. Khi xy
ra ri ro tn tht v tài sn nh mt mát, hy hoi v vt cht, ngi bo him có
trách nhim bi thng cho ngi đc bo him cn c vào giá tr thit hi
thc t và mc đ đm bo thun tin hp đng. Các loi bo him tài sn nh
bo him hàng hóa xut nhp khu, bo him thân tàu, thuyn, ô tô, bo him
ha hon…
- Boăhimătráchănhimădơnăs:ăđi tng bo him là trách nhim phát sinh do
ràng buc ca các quy đnh trong lut dân s, theo đó, ngi đc bo him phi
bi thng bng tin cho ngi th ba nhng thit hi gây ra do hành vi ca
mình hoc do s vn hành ca tài sn thuc s hu ca chính mình. Bo him
trách nhim dân s có th là bo him trách nhim ngh nghip hoc bo him
trách nhim công cng.
- Boăhimăconăngi:ăđi tng ca loi hình này chính là tính mng, thân th
và sc khe ca con ngi. Ngi kỦ kt hp đng bo him, np phí bo him
đ thc hin mong mun nu nh ri ro xy ra làm nh hng tính mng, sc
khe ca ngi đc bo him thì h hoc mt ngi th hng hp pháp s
nhn đc khon tin do ngi bo him tr. Bo him con ngi có th là bo
him nhân th hoc bo him tai nn, bnh tt. Các loi bo him con ngi bao
gm:
Bo him nhân th: bo him trn đi, bo him sinh k, bo him t k,
bo him hn hp, bo him tr tin đnh k và các sn phm bo him nhân
th khác do Chính ph quy đnh.
Bo him phi nhân th: bo him sc khe và bo him tai nn con ngi,
bo him tài sn và bo him thit hi, bo him hàng hóa vn chuyn
đng b, đng bin, đng sông, đng st và bo him hàng không, bo
him xe c gii, bo him cháy n, bo him thân tàu và trách nhim dân s
ca ch tàu, bo him trách nhim chung, bo him tín dng và ri ro tài
5
chính, bo him thit hi kinh doanh, bo him nông nghip và các nghip
v bo him phi nhân th khác do Chính ph quy đnh.
1.1.2.2 Cnăc vƠoăphngăthc qun lý
- Bo him t nguyn: là nhng loi bo him mà hp đng đc kt lp da
hoàn toàn trên s cân nhc và nhn thc ca ngi đc bo him. ây là tính
cht vn có ca bo him thng mi khi nó có vai trò là mt hot đng dch vu
cho sn xut và sinh hot con ngi.
- Bo him bt buc: đc hình thành trên c s lut đnh nhm bo v li ích
ca nn nhân trong các v tn tht và bo v li ích ca toàn b nên kinh t - xã
hi. Các hot đng nguy him có th dn đn tn tht con ngi và tài chính
trm trng gn lin vi trách nhim dân s ngh nghip thng là đi tng ca
s bt buc này. Ví d bo him trách nhim dân s ch xe c gii, trách nhim
dân s ca th sn. Tuy nhiên, s bt buc ch là bt buc ngi có đi tng
mua bo him ch không bt buc mua bo him đâu. Tính cht tng thun
ca hp đng bo him đc ký kt vn còn nguyên vì ngi đc bo him vn
t do la chn nhà bo him cho mình.
1.1.2.3 Cnăc vào k thut bo him
- Các loi bo him da trên k thut phân b: là các loi bo him đm bo
cho các ri ro có tính cht n đnh (tng đi) theo thi gian và thng đc lp
vi tui th ca con ngi (nên gi là bo him phi nhân th). Hp đng bo
him loi này thng là ngn hn (mt nm).
- Các loi bo him da trên k thut tn tích vn: là các loi bo him đm
bo cho các ri ro có tính cht thay đi (rõ rt) theo thi gian và đi tng,
thng gn lin vi tui th con ngi (nên gi là bo him nhân th). Các hp
đng loi này thng là trung và dài hn (10 nm, 20 nm, trn đi…).
1.1.2.4 Cnăc vào tính cht các khon biăthng
- Các loi bo him có s tin bo him phi tr theo nguyên tc biăthng:
theo nguyên tc này, s tin mà ngi bo him tr cho ngi đc bo him
không bao gi vt quá giá tr thit hi thc t mà ngi đc bo him đư phi
6
gánh chu. Các loi bo him này gm có bo him tài sn và bo him trách
nhim dân s (gi chung là bo him thit hi). Vi loi hình bo him này, v
nguyên tc ngi mua bo him không đc ký hp đng trên giá.
- Các loi bo him có s tin bo him tr theo nguyên tc khoán: ngi
đc bo him s nhn đc s tin khoán theo đúng mc mà h đư tha thun
trc trên hp đng bo him vi ngi bo him tùy thuc và phù hp vi nhu
cu cng nh kh nng đóng phí. ây chính là các loi bo him nhân th và
mt s trng hp ca bo him tai nn, bnh tt. Vi loi bo him này, v
nguyên tc ngi mua bo him có th cùng mt lúc ký nhiu hp đng bo
him cho mt đi tng và không b hn ch s tin bo him.
1.1.3 Ngunăthuătăkinhădoanhăboăhimă
1.1.3.1 Ngunăthuătăphíăboăhim
Khi mt công ty bo him thc hin kinh doanh bo him thì công ty này đang
thc hin mt quan h kinh t vi ngi tham gia bo him nhm x lỦ các ri ro,
các bin c và các tn tht v tài chính, nhân mng có th xy ra trong cuc sng ca
ngi tham giao bo him. Hn na, kinh doanh bo him bo đm cho quá trình tái
sn xut và đi sng ca xư hi đc din ra bình thng và là bin pháp chia s ri
ro ca mt ngi hay ca s mt ít ngi cho c cng đng nhng ngi có kh
nng gp ri ro cùng loi; bng cách mi ngi trong cng đng góp mt s tin
nht đnh vào mt qu chung và t qu chung đó bù đp thit hi cho thành viên
trong cng đng không may b thit hi do ri ro đó gây ra. Bo him đc xem nh
là mt cách thc chuyn giao ri ro tim nng mt cách công bng t mt cá
th sang cng đng thông qua phí bo him.
Ngi tham gia bo him phi đóng phí bo him tùy theo hp đng gia công
ty bo him và ngi tham gia bo him. ây là ngun thu t kinh doanh bo him
ca công ty bo him. Nu nh ngi tham gia bo him gp các bin c nh tn
7
tht v tài chính hay nhân mng thì công ty bo him có trách nhim bi thng theo
hp đng.
1.1.3.2ăNgunăthuătăhotăđngăđuătătƠiăchính:
Ngun thu t hot đng đu t tài chính là ngun thu t vic s dng các khon
phí bo him thu đc đ đu t tài chính nh: tin gi, đu t bt đng sn, chng
khoán…
Thu nhp t hot đng đu t tài chính giúp doanh nghip bù đp các chi phí
kinh doanh, có điu kin đ gim phí bo him, tng kh nng kỦ kt hp đng bo
him, nâng cao mc gi li tron các hp đng tái bo him, t đó n đnh và nâng
cao kt qu hot đng kinh doanh. Trong doanh nghip bo him nhân th, đu t
qu d phòng là bt buc vì tính cht k thut ca nghip v bo him này. Nu các
doanh nghip bo him nhân th không đu t hoc thu nhp t hot đng đu t
không đ ln đ bù đp “các khon n tit kim” đi vi ngi bo him thì doanh
nghip bo him s lâm vào thua l; trm trng hn có th dn ti phá sn. Nh vy,
đu t là mt hot đng có vai trò rt quan trng đi vi vic tn ti và phát trin ca
doanh nghip bo him nhân th.
Ngoài tm quan trng đi vi s tn ti và phát trin ca mt doanh nghip thì đu
t còn gi mt s vai trò quan trng nh sau:
Bo him nhân th không ch bo đm ri ro cho ngi tham gia mà còn là mt
hình thc tit kim. Do đó, hot đng đu t giúp các công ty bo him thc hin
ngha v tài chính đi vi ngi tham gia bo him, hay nói cách khác là tr lãi
trên s tin khách hàng tham gia.
Thu nhp t hot đng đu t và ngun tài chính đ doanh nghip thc hin cam
kt vi khách hàng, tng các khon li tc chia thêm cho các hp đng bo him,
qua đó nâng cao tính hp dn cho các sn phm bo him nhân th.
u t giúp các công ty bo him bù đp s mt giá ca đng tin, bo toàn qu
tài chính trc các ri ro lm phát, đm bo kh nng chi tr ca công ty trong
tng lai.
8
1.2ăCăs lý lun v kinh doanh ngân hàng
1.2.1 Kinh doanh ngân hàng
Hot đng kinh doanh ngân hàng là hot đng kinh doanh tin t và dch v
ngân hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng s tin này đ cp
tín dng, cung ng các dch v thanh toán ca các ngân hàng.
Hot đng kinh doanh ngân hàng ca các ngân hàng thng mi đa dng, phc
tp và luôn thay đi đ bt kp s đi thay đn chóng mt ca nn kinh t. Mi mt
nn kinh t có mt đc thù riêng, tp quán và lut pháp mi quc gia mt khác nên
hot đng kinh doanh ngân hàng ca mi nc khác nhau. Tuy nhiên, hot đng
kinh doanh ngân hàng c bn ca mt ngân hàng thng mi bao gm ba nghip v
c bn là nhn tin gi, cho vay và cung cp các dch v thanh toán cho khách hàng.
Hot đng kinh doanh ngân hàng có nhng đc thù nh sau:
HotăđngăkinhădoanhăngơnăhƠngăhƠmăchaănhiuăriăro
Là doanh nghip hot đng kinh doanh trên lnh vc tin t, hot đng ca các
ngân hàng thng mi hàm cha rt nhiu ri ro bao gm: ri ro tín dng, ri ro lưi
sut, ri ro thanh khon, ri ro ngoi hi, ri ro hot đng ngoi bng, ri ro công
ngh và hot đng…
NgơnăhƠngălyăđiătngăkinhădoanhăchínhălƠătinăt.
Ngân hàng đư kinh doanh mt hàng hóa đc bit trên th trng, đó chính là tin
t vi đc tính xư hi hóa cao, tính cm ng và nhy bén vi mi thay đi trong nn
kinh t. ây chính là đc đim c bn phân bit lnh vc kinh doanh ngân hàng so
vi các lnh vc kinh doanh khác. Giá c trong kinh doanh ngân hàng chính là lưi
sut. S vn đng lên hoc xung ca lưi sut bao hàm, nh hng đn rt nhiu mi
quan h kinh t – xư hi khác nhau.
9
S bin đng ca lưi sut có tác dng điu tit cân bng th trng và là tín hiu
thông báo, hng dn ngi sn xut và ngi tiêu dùng trong các hành vi kinh t
ca h. Lưi sut cng là mt trong các yu t thu hút khách hàng đn vi ngân hàng
hiu qu nht. Do vy, tt c các NHTM trong thc tin hat đng hàng ngày đu
xây dng cho mình biu lưi sut hp lỦ nht đ tng sc cnh tranh ca ngân hàng
mình trên th trng.
Ngună vnă chă yuă đă cácă ngơnă hƠngă hotă đngă kinhă doanhă chínhă lƠă
ngunăvnăhuyăđng.
Xut phát t chc nng th nht ca ngân hàng là: các ngân hàng thng mi là
trung gian tài chính làm nhim v thu hút tin gi và tit kim trong nn kinh t các
NHTM đư to ra đc ngun vn khng l đ s dng cho hot đng kinh doanh ca
mình. ây là ngun vn di dào và chim t trng ln nht trong tng ngun vn
ca ngân hàng. c đim ca ngun vn này là ngân hàng không có quyn s hu và
đáp ng nhng điu kin đư tha thun vi khách hàng mà ngân hàng đc s dng
trong mt khong thi gian nht đnh đ cho vay hoc đu t vào nhng lnh vc
khác nhau.
Kinh doanhăngơnăhƠngălƠălnhăvcăkinhădoanhămangătínhăhăthngăcaoăvƠă
phiăchuăsăqunălỦănghiêmăngtăcaăNhƠănc
Tình hình phát hành, lu thông và giá tr ca tin t có nh hng sâu rng đn
tng th nn kinh t, hn na, đc đim ca lnh vc kinh doanh ngân hàng là mang
tính lan truyn, tính h thng cao hn hn nhng lnh vc kinh doanh khác. Do đó,
mt mt đòi hi phi có s qun lỦ nghiêm ngt ca các c quan qun lỦ Nhà nc
nhm thc thi chính sách tin t quc gia, nhm bo v s an toàn ca h thng tài
chính ngân hàng, bo v quyn li ca ngi gi tin và ngi đu t. Mt khác, đ
bo đm an toàn trong hot đng kinh doanh ngân hàng cng nh đ có th to ra
các dch v toàn din cho ngân hàng, luôn đòi hi phi duy trì tính ràng buc theo h
thng trong quá trình hot đng ca các ngân hàng, bao gm c nhng ràng buc v
10
mt k thut và v mt t chc, có th do các ngân hàng t thit lp hay do các yêu
cu ca c quan qun lỦ Nhà nc.
Tính h thng không ch đn thun là do yêu cu có s thng nht v k thut
nghip v trên phm vi ngày càng rng mà nó còn đc b sung bi nhu cu phi h
tr ln nhau gia các ngân hàng v thanh khon, vn kh dng, v chia s ri ro đ
đm bo s an toàn ca bn thân ca c h thng và nn kinh t.
Hot đng kinh doanh ca các ngân hàng luôn đc đt trong mt môi trng pháp
lỦ nghiêm ngt, b chi phi rt mnh bi tác đng ca chính sách tài chính – tin t
quc gia. Hot đng kinh doanh ca mi ngân hàng có đc mc đ nào cng luôn
là kt qu không ch nhng n lc ca bn thân ngân hàng đó mà còn l thuc cht
ch vào kh nng liên kt ca ngân hàng đó vi các ngân hàng khác và vi các th
trng tài chính.
1.2.2 Các sn phm kinh doanh ngân hàng
1.2.2.1ăCnăcăvƠoăquyămôăgiaoădchădchăvăngơnăhƠngă
- Dchăvăngơnă hƠngă bánăbuôn:ă là dch v cung ng cho tp đoàn ln và các
ngân hàng thng mi khác vi quy mô và giá tr ln. Vi dch v ngân hàng bán
buôn, ngân hàng thng mi cung ng dch vu vi chi phí thp nht đ các tp đoàn
và các ngân hàng thng mi khác có th tip cn và đu t vi chi phí thp nht th
trng.
- DchăvăngơnăhƠngăbánăl: là nhng dch v cung ng tin ích và sn phm dn
tn tay ngui tiêu dùng (tiêu dùng cho sn xut và tiêu dùng cho sinh hot). Do dó,
đi tng khách hàng ca dch v ngân hàng bán l bao gm các cá nhân, các doanh
nghip va và nh và da dng v hình thc phc v. Dch v ngân hàng bán l bao
gm rt nhiu món giao dch vi giá tr ca mi giao dch không ln nên chi phí bình
quân trên mi giao dch khá cao.
11
1.2.2.2 Cnăc vào thi hn cung cp dch v
- Dch v ngân hàng ngn hn: là các dch v đc ngân hàng cung cp có thi
hn di 1 nm bao gm dch v tin gi ngn hn, cho vay ngn hn hot đng tài
tr thng mi…
- Dch v ngân hàng trung dài hn: các dnh v ngân hàng cung cp có thi hn
t 1 nm tr lên bao gm tin gi trung và dài hn, cho vay trung và dài hn hot
đng tài tr thng mai…
1.2.2.3 Cnăc vào tính cht ca nghip v ngơnăhƠngăthngămi
Ngân hàng thng mi là loi hình t chc tài chính đc phép hot đng kinh
doanh đa dng nht trên th trng tài chính bao gm sn phm huy đng vn, sn
phm tín dng và sn phm dch v tài chính khác nh dch v thanh toán, t vn tài
chính, qun lý h tài sn, kinh doanh ngoi t…
- Dchăvăhuyăđngăvn:ădch v huy đng vn bao gm: huy đng vn tin gi
và huy đng vn phi tin gi. Các ngân hàng thng mi huy đng các ngun vn
nhm đm bo cho hot đng kinh doanh thông qua các nghip v: tit kim, tin
gi dân c, tin gi giao dch, phát hành giy t có giá, đi vay trên th trng tin t,
vay Ngân hàng trung ng…
- Dchăvătínădng:ăđây là mt trong nhng dch v quan trng nht ca các ngân
hàng thng mi. Các sn phm gn lin vi hot đng tín dng bao gm: cho vay
kinh doanh, cho vay tiêu dùng, đu t vào giy t có giá, góp vn liên doanh liên kt
- Dchăvăthanhătoán:ălà hình thc thanh toán tin hàng hóa, dch v thông qua
vai trò trung gian ca ngân hàng, trong đó ph bin là thanh toán không dùng tin
mt. Thanh toán không dùng tin mt là hình thc thanh toán trong đó ngân hàng s
thc hin vic trích t tài khon tin gi theo yêu cu ca ngi tr tin đ chuyn
vào tài khon cho ngi th hng.
12
- Dch v khác : trong nn kinh t hin đi, yêu cu v các sn phm tài chính
ngày càng gia tng mnh m. Bên cnh đó, ngày càng có nhiu hn s cnh tranh
khc lit trên th trng t các t chc tài chính phi ngân hàng, các ngân hàng
thng mi. Do vy, xut hin mt xu hng đáp ng nhu cu ca mi đi tng
khách hàng mt cách tt nht, đang dng hoá các sn phm dch v ngân hàng, tin
ti gim dn s ph thuc thu nhp ca ngân hàng vào thu nhp t hot đng tín
dng. Dch v ngân hàng khác bao gm: kinh doanh ngoi hi, dch v môi gii, bo
lưnh, t vn tài chính …
1.2.2.4 Cnăc vào quá trình phát trin caăngơnăhƠngăthngămi
- Dch v ngân hàng dch v truyn thng: bao gm dch v nhn tin gi, chit
khu và cho vay thng mi và dch v thanh toán.
- DchăvăngơnăhƠngăhinăđi: bao gm cho vay tiêu dùng, tài tr d án, th tín
dng, dch v môi gii và đu t chng khoán, dch v y thác và t vn, qun lỦ
đu t, cung cp các dch v bo him, bo lưnh.
1.2.3 Các ngun thu t kinh doanh ngân hàng
Mt ngân hàng có th to ra doanh thu theo nhiu cách khác nhau bao gm tin
lãi, và các phí dch v nh t vn tài chính, dch v thanh toán, dch v kinh doanh
ngoi hi, bo lưnh, dch v môi gii. a s ngun thu nhp hin nay ca ngân hàng
thng mi là t hot đng tín dng. Thu nhp chính ca ngân hàng thng mi là
chênh lch lãi sut gia lãi sut cho vay và lãi sut tin gi tr cho khách hàng. Hot
đng nhn tin gi ca ngân hàng có Ủ ngha to ln vi ngi gi tin, nn kinh t,
cng nh bn thân Ngân hàng. Thông qua hot đng này mà Ngân hàng có th tp
hp đc các khon tin nhàn ri, nh bé, phân tán tm thi cha s dng vi các
thi hn ht sc khác nhau thành ngun tin ln tài tr cho nn kinh t, hoc cho các
cá nhân có nhu cu s dng. iu khó khn nht mà ngân hàng phi thc hin là s
dng các khon tin gi có thi hn rt khác nhau đ cho vay nhng món có thi hn
xác đnh,vì th mà ngân hàng phi qun lý tt thi hn ca các ngun vn ca mình
13
thì mi duy trì đc hot đng có hiu qu, tránh đc nhng ri ro v kh nng
thanh toán.
1.3 Mi quan h gia kinh doanh bo him và kinh doanh ngân hàng
Kinh doanh bo him qua ngân hàng ngày càng đc đánh giá là kênh phân
phi hiu qu đi vi các sn phm bo him; do vy, kinh doanh bo him qua ngân
hàng đư và đang dn thay th, b tr cho kênh phân phi truyn thng (kênh phân
phi qua đi lý và môi gii). ng thi, bo him qua ngân hàng cng đc coi là
bc đi có tính chin lc ca các ngân hàng. Tuy nhiên, không ít tht bi ca kinh
doanh bo him qua ngân hàng cng đư đc ghi nhn khp các châu lc. Bo
him nhân th vi đi tng khách hàng ch yu là cá nhân, đư thúc đy mnh m
s phát trin ca kinh doanh bo him qua ngân hàng trên th gii.
Ngân hàng đang có sn c s khách hàng truyn thng và không ngng đc
m rng có nhu cu mua bo him cao. ây là mt trong nhng đim thun li nht
cho vic trin khai sn phm bo him qua ngân hàng. C s h tng và công ngh
thông tin ca các ngân hàng rt hin đi có đ kh nng đáp ng yêu cu phân phi
sn phm bo him qua ngân hàng. Các ngân hàng có c hi bán chéo sn phm mà
giúp ngân hàng ngun vn huy đng t hot đng bo him, góp phn giúp ngân
hàng tng kh nng duy trì khách hàng và thu hút thêm nhiu khách hàng mi s
dng các dch v ngân hàng. Song song vi cung cp dch v bo him, khách hàng
có th s dng các dch v sn có ca ngân hàng nh m tài khon đ thanh toán
chuyn khon, s dng th ATM, th tín dng. Sc ép gim li nhun do s cnh
tranh ngày càng mnh m gia các ngân hàng trong vic cung cp các sn phm
ngân hàng truyn thng (tín dng, thanh toán, dch v th,…) buc các ngân hàng
phi n lc tìm kim các sn phm mi. Sn phm bo him qua ngân hàng chính là
mt kênh phân phi đem li li nhun cho ngân hàng mà không cn nhiu vn đu t
và m ra cho các ngân hàng mt phng thc gia tng li nhun ngoài lãi sut.
Hin nay, th trng bo him đang din ra s cnh tranh gay gt gia các
doanh nghip bo him đ m rng th phn, và gia tng li nhun. Các công ty bo
14
him không ch cnh tranh v mc phí, t l hoa hng cho đi lý hay các chng
trình khuyn mi cho ngi mua bo him, mà còn đa ra nhng sn phm tin ích
đ thu hút khách hàng. Hn na, ngành ngân hàng cng đang gp không ít khó khn
trong hot đng kinh doanh trong thi k suy thoái kinh t toàn cu. Các sn phm
hin nay ca ngân hàng không còn hp dn khách hàng. Vì th s liên kt ca kinh
doanh bo him và kinh doanh ngân hàng s mang li nhiu c hi cho c công ty
bo him và ngân hàng. Vic liên kt bán sn phm bo him qua kênh ngân gia
công ty bo him và ngân hàng s m rng sn phm ca ngân hàng và mang li
nhiu khách hàng cho công ty bo him.
Bo him qua ngân hàng ha hn nhiu tim nng phát trin trong nhiu nc
trên th gii bi vì nhng li ích mà nó mang li cho các bên tham gia rt nhiu. C
th, đi vi ngân hàng s có thêm ngun thu nhp thông qua hoa hng bo him, thu
hút dòng tin gi ca công ty bo him, tng thêm khách hàng giao dch. V phía các
các công ty bo him, bo him qua ngân hàng là mt công c đ m rng th phn,
gia tng doanh s, tit kim chi phí bán hàng và to nên hình nh chuyên nghip.
Khách hàng có li ích trong vic la chn nhiu sn phm dch v tài chính mt cách
thun tin t ngân hàng, các nhu cu tài chính lâu dài và bn vng đc qun lý ti
cùng mt t chc.
1.4 Tng quan lý thuyt v sn phm bo him qua ngân hàng
1.4.1 Lch s hình thành và phát trin bo him qua ngân hàng
Bancasurance là t ghép gia “Bank” và“Assurance” xut phát t Pháp, ch
hot đng phát sinh do nhu cu thc t phát sinh trong lnh vc dch v tài chính.
Vào nm 1974, Crédit Lyonnais – mt ngân hàng ca Pháp hp tác vi Tp đoàn
Médicales de France thành lp Assurances du Credit Mutuel (ACM) Vie et IARD –
Công ty bo him hn hp (kinh doanh bo him nhân th và bo him phi nhân
th). Công ty bo him hn hp này hot đng da vào c ch s dng li th ca
Crédit Lyonnais đi vi các khách hàng ca ngân hàng: Khi ngân hàng cp mt
khon tín dng cho khách hàng s đng thi cp đn bo him kèm theo đ bo him
cho các khách hàng đó mà không cn s dng mt trung gian bo him khác. Hot