MỐI QUAN HỆ GIỮA FDI, PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH VÀ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM







NGUYN TH ÁNH TUYT





MI QUAN H GIA FDI,
PHÁT TRIN TÀI CHÍNH VÀ TNG TRNG
KINH T









LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM







NGUYN TH ÁNH TUYT




MI QUAN H GIA FDI,
PHÁT TRIN TÀI CHÍNH VÀ TNG TRNG
KINH T

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS. TRN NGC TH





TP. H Chí Minh – Nm 2013

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan rng lun vn “Mi quan h gia FDI, phát trin tài
chính và tng trng kinh t” là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
D liu đc s dng trong lun vn là trung thc đc thu thp t
nhng ngun đáng tin cy và các kt qu trình bày trong lun vn cha đc
công b ti bt k công trình nghiên cu nào trc đây. Nu phát hin có bt
k gian ln nào, tôi xin chu toàn b trách nhim trc Hi đng.

TP.HCM, tháng nm
Tác gi lun vn



Nguyn Th Ánh Tuyt

MC LC

Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc cm t vit tt
Danh mc các bng, biu
Tóm tt Trang 1
1. Gii thiu Trang 2
2. Tng quan các kt qu nghiên cu trc đây Trang 6
2.1 Mi quan h hai chiu gia FDI, phát trin tài chính Trang 6
2.2 Phát trin tài chính và tng trng kinh t Trang 9
2.3 FDI, phát trin tài chính và tng trng kinh t Trang 10
3. D liu và phng pháp nghiên cu Trang 13
3.1 D liu Trang 13
3.2 Phng pháp nghiên cu …………………………………………… Trang 20
4. Ni dung và các kt qu nghiên cu …………………………………… Trang 24
5. Kt lun Trang 42
7.Các kt qu hi quy trên Stata bng phng pháp GMM Trang 44
Tài liu tham kho




DANH MC CM T VIT TT
Cm vit tt
Tên đy đ ting Anh
Tên đy đ ting Vit
CAP
Gross Capita Formation
(%/GDP)

Tích ly tài sn c đnh gp trên
GDP
DBA/GDP
Deposit Money Bank Assets
to GDP
T l tin gi ngân hàng trên GDP
FD
Financial Development
Phát trin tài chính
FDI
Foreign Direct Investment
u t trc tip nc ngoài
GDP
Gross Domestic Product
Tng sn phm quc ni
GDPGR
GDP per capita growth
Tc đ tng trng GDP bình quân
trên đu ngi
GMM
Generalized Method of
Moments
Phng pháp c lng GMM
IMF
International Monetary Fund
Qu tin t quc t
INF
Inflation, GDP deflator
(annual %)
Lm phát

M2/GDP
Money and quasi money
(M2) as % of GDP
T l tin M2 trên GDP
MNEs
Multinational Enterprises
Công ty đa quc gia
NSAV
National Saving
Tit kim quc gia
OLS
Ordinary Least Squares
Phng pháp bình phng nh nht
PCGDP
Domestic credit to private
sector (% of GDP)
T l tín dng t nhân trên GDP
PO
Population growth
Tng trng dân s
Cm vit tt
Tên đy đ ting Anh
Tên đy đ ting Vit
UNCTAD
United Nations Conference
on Trade and Development
Din đàn thng mi và phát trin
ca Liên Hip Quc
WB
World Bank

Ngân hàng th gii

DANH MC CÁC BNG, BIU

Bng 1.1: Dòng vn FDI ròng chy vào các quc gia đang phát trin t 1995-2011
Bng 3.1: Các quc gia đang phát trin đc chn mu.
Bng 3.2: Bng mô t các bin s dng trong mô hình hi quy
Bng 4.1: Mô t thng kê các bin trong mô hình
Bng 4.2: Mô t hình dáng phân phi ca các bin
Bng 4.3: Hi quy vi DBAGDP là bin đi din cho phát trin tài chính (không
có bin tng tác).
Bng 4.4: Hi quy vi DBAGDP là bin đi din cho phát trin tài chính (có
bin tng tác).
Bng 4.5: Hi quy vi M2GDP là bin đi din cho phát trin tài chính (không
có bin tng tác)
Bng 4.65: Hi quy vi M2GDP là bin đi din cho phát trin tài chính (có
bin tng tác).
Bng 4.7: Hi quy vi PCGDP là bin đi din cho phát trin tài chính (không
có bin tng tác)
Bng 4.8 : Hi quy vi PCGDP là bin đi din cho phát trin tài chính (Có bin
tng tác)
Bng 4.9: FDI, phát trin tài chính (DBAGDP) và các giai đon phát trin kinh
t
Bng 4.10: FDI, phát trin tài chính (M2GDP) và các giai đon phát trin kinh t
Bng 4.11: FDI, phát trin tài chính (PCGDP) và các giai đon phát trin kinh t

1

Tóm tt
u t trc tip nc ngoài ngày càng đóng vai trò quan trng trong tng ngun
vn quc t  các quc gia đang phát trin. Bài nghiên cu này đi sâu tìm hiu
v mi quan h gia FDI và tng trng kinh t, đc bit là nghiên cu vai trò
ca phát trin tài chính ca các nc s ti nh hng đn kh nng tn dng
ngun vn FDI góp phn tng trng kinh t quc gia nh th nào. Lun vn s
dng mô hình GMM (Generalized Method of Moments ) chy hi quy trên d
liu bng gm 45 quc gia đang phát trin t nm 1995-2011, kt qu cho thy
FDI cha tht s tác đng rõ ràng đn tng trng kinh t. Tuy nhiên, bài nghiên
cu cng đã tìm ra bng chng cho thy s phát trin ca h thng tài chính là
điu kin tiên quyt quan trng giúp FDI có tác đng tích cc lên tng trng
kinh t. Nhng ci cách chính sách nhm thúc đy ci thin s phát trin ca h
thng tài chính và ngân hàng trong nc đ hng li nhiu hn nh s hin
din ca FDI.







T khóa: FDI, phát trin tài chính và tng trng kinh t.
2

1. Gii thiu
u t trc tip nc ngoài (ting Anh: Foreign Direct Investment, tên vit
tt là FDI) đang tr thành mt xu th đu t tt yu, mt nhu cu không th thiu
 các quc gia trên th gii t các nc đang phát trin, các nn kinh t mi ni
cho đn các quc gia có nn kinh t phát trin cao. Tng lng vn FDI cho nn
kinh t toàn cu tng lên qua các nm, đc bit là  các nc đang phát trin.
Nhìn vào bng 1.1 có th thy dòng vn FDI chy vào các khu vc trên th gii
hu ht tng qua các nm, đc bit là chy vào các khu vc các nc đang phát
trin nh Bc Á và Thái Bình Dng nm 2011 đt xp x 335 t đô la M, M
La-tin và Caribe là 142 t đô la M.
Bng 1.1: Dòng vn FDI ròng chy vào các quc gia đang phát trin t 1995-
2011
n v tính: t đôla M
Year
East Asia &
Pacific
Europe
&
Central
Asia
Latin
America
&
Caribbean
Middle
East &
North
Africa
South
Asia

Sub-
Saharan
Africa
1995
50.79
8.27
27.05
0.91
2.93
4.41
1996
58.56
7.18
38.84
1.36
3.51
4.12
1997
62.59
11.64
60.29
1.95
4.90
8.50
1998
57.85
11.25
68.88
2.64
3.55

6.88
1999
50.49
9.95
78.99
1.91
3.08
8.95
2000
45.31
9.06
73.67
3.92
4.37
6.57
2001
48.93
14.67
67.25
3.72
6.15
14.04
3





2002
59.35

12.88
52.59
8.20
6.77
11.15
2003
59.34
17.79
40.37
10.08
5.46
13.65
2004
77.76
30.03
59.28
10.38
7.81
11.29
2005
129.15
49.44
67.09
18.47
10.89
20.52
2006
152.94
86.49
65.68

29.80
25.78
17.25
2007
196.49
158.81
112.11
33.79
32.47
30.53
2008
211.33
165.94
121.36
35.57
50.87
44.03
2009
154.55
51.12
71.29
29.59
39.47
36.14
2010
289.53
22.91
109.83
25.62
30.31

31.15
2011
335.47
74.32
142.54
16.31
36.07
41.44
Ngun: World Bank
Theo báo cáo đu t nm 2013 ca C quan liên hp quc v đu t và
thng mi (UNCTAD) cho bit nm 2012 th gii ghi nhn con s 1.300 t
USD vn FDI đc luân chuyn toàn cu, so vi con s 1.600 t USD nm
2012. Nguyên nhân gim là do tình hình kinh t v mô th gii bt n, cùng hàng
lot các yu t ri ro nh cuc khng hong n kéo dài  Khu vc Eurozone,
“vách đá tài khóa”  M ( là nhng nguy c mà chính ph M s gp phi vi
mt lot các thay đi trong chính sách s t đng có hiu lc vào cui nm 2012
nu nh Quc hi M không hành đng), v.v…iu này khin cho FDI tt gim
nhiu  các nc phát trin nh M, Châu Âu. Nhng ngc li dòng vn FDI
ti các nc đang phát trin vn  mc tt trong nm 2012, và ch gim c 3%,
vào khong xp x 680 t USD. Nh vy, các nn kinh t đang phát trin có mc
hp th vn FDI cao hn các nn kinh t phát trin.
4





Trong bng báo cáo, UNCTAD cng cnh báo rng các yu kém cu trúc
đang tn ti  phn ln các nn kinh t phát trin và trong h thng tài chính toàn
cu cng nh s bt đnh trong chính sách là các yu t ln nht nh hng ti

nim tin ca gii đu t. Dòng vn FDI trên toàn cu s luân chuyn chm li
chng nào các vn đ trên không đc gii quyt.
Hin nay, các quc gia trên th gii đang n lc thu hút dòng vn này vào
quc gia ca mình nhm gia tng lng vn trong nc và quan trng là h tin
rng FDI có vai trò quan trng đn s phát trin ca nn kinh t trong nc. S
d h có nim tin nh th vì h cho rng s hin din ca FDI làm gia tng nng
sut sn xut; đc chuyn giao nhng công ngh tiên tin t các tp đoàn đa
quc gia; đc gii thiu nhng quy trình mi, nhng k nng qun lý mi; lao
đng đc đào to bài bn; đc gia nhp vào mng li sn xut quc t và tip
cn th trng quc t mt cách d dàng hn. Hn th na, thúc đy các doanh
nghip trong nc đy mnh ci tin công ngh đ cnh tranh vi các doanh
nghip đc đu t t ngun vn FDI. Nh vy, có th thy FDI đóng vai trò
quan trng trong vic hin đi hóa nn kinh t ti quc gia tip nhn vn và thúc
đy kinh t phát trin.
Xét  mt nghiên cu đnh lng thì vai trò ca FDI đn tng trng kinh t
ti các quc gia tip nhn ngun vn này đã đc nhiu nhà nghiên cu trên th
gii nghiên cu và lng hóa chúng bng d liu ca nhiu nc, trong nhiu
nm, bng nhiu phng pháp khác nhau. ã có nhiu quan đim khác nhau v
mi quan h này nhng tu trung li thì có hai trng phái chính. Mt là h tin
rng FDI có tác đng tích cc đn tng trng kinh t thông qua hiu ng lan ta
nh chuyn giao công ngh, tích ly vn, nâng cao hiu qu qun lý cho các
5





công ty  quc gia s ti, phát trin ngun lc con ngi v k nng và nghip
v và m rng giao thng quc t (De Mello,1997; Blomstrom and Kokko,
1998, Todo, 2003; Basu and Guariglia, 2007). Hai là, mt s các nghiên cu

khác không đng ý nh th. H không tìm thy bt k mi quan h có ý ngha
thng kê nào gia FDI và tng trng kinh t (Haddad và Harrison,1993; Aitken
và Harrison,1999; Carkovic and Levine,2005…). Ví d nh, Aitken và Harrison
1999 s dng phân tích d liu bng  Venezuela đã không tìm thy bng chng
cho thy đc hiu ng lan ta t các công ty nc ngoài tác đng đn các
doanh nghip trong nc. Nguyên nhân có th là do đu t nc ngoài ti
Venezuela quá thp hoc nn kinh t không đnh hng theo xut khu mt cách
đy đ đ nhn đc nhng khon li ích to ln t đu t nc ngoài.
Tuy nhiên, xét  khía cnh ca ngi đem vn đi đu t thì vic cân nhc
gia li ích và chi phí đu t trong nc hay đem vn đ đu t  mt quc gia
khác là mi quan tâm hàng đu. Tiêu chí đ la chn đu t có th lit kê đó là
môi trng đu t hp dn và tim nng tng trng cao. Môi trng đu t phi
k đn nh tài nguyên, con ngi, c s h tng, chính tr n đnh, các chính
sách v thu, th ch, v.v…. Các nghiên cu trc đó và gn đây cng đã chng
minh phát trin tài chính là mt trong nhng nhân t tác đng đn vic thu hút
FDI, thông qua nó mà FDI tác đng tích cc lên tc đ tng trng chung ca
nn kinh t. Chính s phát trin ca th trng tài chính là mt trong nhng điu
kin tiên quyt quan trng vì nó s giúp tng cng phân b hiu qu các ngun
lc ca nn kinh t, do đó giúp hp th tt hn nhng li ích t ngun vn FDI
mang li.
6





Nh vy, câu hi nghiên cu đt ra là liu FDI có tht s tác đng tích cc
lên tng trng kinh t hay không? Và s phát trin ca th trng tài chính có
phi là điu kin tiên quyt giúp FDI tht s có tác đng tích cc đn tng trng
kinh t hay không?

Các nghiên cu trc ch yu là nghiên cu  các nc đã phát trin hoc đã
và đang phát trin. Bài nghiên cu này s tin hành nghiên cu  các nc đang
phát trin trên c s chn mu ngu nhiên gm 45 quc gia đang phát trin trên
th gii t nm 1995 đn 2011nhm mc tiêu kim tra thc nghim mi quan h
gia FDI - tng trng kinh t và vai trò ca th trng tài chính đn mi quan
h này. Bài nghiên cu còn phân loi d liu theo nhóm thu nhp đ chy hi
quy nhm mc đích kim đnh liu có s khác bit trong kt qu gia các nhóm
nc hay không.
Bài vit có cu trúc nh sau: Phn 2 s tng quan v các nghiên cu trc
đây. Phn 3 mô t các bin, d liu và phng pháp nghiên cu s dng. Phn 4
mô t kt qu nghiên cu thc nghim. Phn 5 liên h vai trò ca FDI ti Vit
Nam. Phn 6 là kt lun.
2. Tng quan các nghiên cu trc đây
2.1 Mi quan h hai chiu ca FDI và tng trng kinh t
Cách nhìn nhn FDI nh hng đn t l tng trng tùy thuc vào các
mô hình phát trin kinh t khác nhau. Trong mô hình tng trng tân c đin, c
Harrod – Domar và Solow đu xét đn và nhn mnh vai trò ca vn sn xut
thông qua tit kim và đu t trong phng trình tng trng kinh t. Mô hình
tng trng ca Solow là mt s m rng ca mô hình tng trng Domar và
7





ging mô hình Harrod Domar đã nhn mnh đn tm quan trng ca tit kim,
lao đng và tin b công ngh. Mô hình ca Solow đc coi là mt s ci tin
so vi mô hình Harrod-Domar, bi vì nó đã ch ra cách s t do hoá các th
trng quc gia có th thu hút nhiu đu t trong nc cng nh nc ngoài
và vì th làm tng t l tích lu vn hay nói cách khác là làm tng t sut tit

kim.
Hàm Cobb-Douglas có dng: Y= F(K,AL)= K

(AL)
-1
, 0 < < 1 , trong đó sn
lng nn kinh t là Y, mc vn K, s lao đng L, A là tin b công ngh hay
hiu qu ca lao đng. Mc vn K bao gm vn tích ly đc t tit kim trong
nc và các ngun vn huy đng đc t bên ngoài. FDI đc xem nh là mt
trong nhng ngun vn quan trng trong vic gia tng vn  mt quc gia do
FDI không ch là ngun vn b sung mà còn là lung vn n đnh hn so vi các
ngun vn đu t quc t khác. FDI da trên quan đim dài hn v th trng, v
trin vng tng trng và không to ra n cho chính ph. Theo trng phái này
thì không có s khác bit gia ngun vn trong nc hay vn nc ngoài nh
hng đn tng trng kinh t. Mt khác, vi gi thit sut sinh li gim dn
theo quy mô vn thì FDI ch có tác đng trong ngn hn mà không liên tc trong
dài hn vì tng trng trong dài hn s dng li. (Barro và Sala-i-Martin, 1995).
Mô hình Solow cng d đoán rng nhng nc có tng trng dân s cao hn s
có mc vn và thu nhp trên lao đng thp hn trong dài hn. Tip thu công
ngh mi là trng tâm đ tng tc và duy trì tng trng bn vng. Tuy nhiên
nhc đim ca mô hình này là không xem xét đn các yu t ni ti trong nn
kinh t nh các vn đ v chính tr, n đnh kinh t, th ch, qun lý nhà nc,
tích ly tài sn c đnh, tích ly con ngi, v trí đa lý, v.v…có nh hng đn
8





phng trình tng trng kinh t, và mi quan h gia tng trng và các yu t

tác đng nh vn, lao đng, tin b công ngh là ngoi sinh vi nhau.
Trong mô hình tng trng ni sinh thì nh hng ca FDI lên tng trng
mang tính dài hn bi FDI có liên quan đn các yu t khác nh vn, ngun
nhân lc, xut khu, chuyn giao công ngh (Borensztein et al, 1998). Nó khác
vi mô hình tng trng tân c đin Solow  ch nhn mnh vai trò ca nghiên
cu và phát trin, tích ly vn con ngi, tin b công ngh. Chính các s phát
trin ca các yu t này s nh hng đn hàm sn xut,làm gia tng sut sinh
li trong tng lai. Do đó, hàm sn lng không còn là mt hàm đn gin truyn
thng ch gm có vn và lao đng mà còn các yu t khác nh vn con ngi và
FDI. Và FDI đóng vai trò nh là mt kênh chuyn giao công ngh và làm tng
kh nng tích t vn con ngi ti các nc tip nhn ngun vn đu t thông
qua các khóa đào to k nng cho đi ng lao đng đa phng, các hot đng
nghiên cu và phát trin (R&D), các hot đng h tr k thut và công ngh cho
các doanh nghip đa phng (các doanh nghip cung cp các yu t đu vào)
(Blomstrom and Kokko,1998).
Mt khác, theo lý thuyt chit trung (the Eclectic Theory of FDI), đc phát
trin bi Dunning (1988) đã cung cp mt phng pháp phân tích khác v mi
quan h gia FDI và tng trng kinh t. Da trên phân tích v li th cnh
tranh, lý thuyt này ch ra rng vic thu hút ngun vn FDI ph thuc rt nhiu
vào các nhân t và đc tính ca nc s ti. Mt trong các nhân t đó là tng
trng kinh t. Tng trng cao ti các nc s ti s thu hút đc nhiu nhà
đu t nc ngoài đn tìm hiu th trng và b vn đu t.
Gi thuyt 1: FDI có tác đng tích cc đn tng trng kinh t.
9





2.2 Phát trin tài chính và tng trng kinh t

Vai trò ca FDI và phát trin tài chính đi vi tng trng kinh t đã đc
tho lun rng rãi. Ln đu tiên đc nghiên cu bi Schumpeter (1911). Ông
lp lun rng các trung gian tài chính phát trin tt đóng vai trò quan trng trong
vic tng cng đi mi công ngh, tích ly vn và tng trng kinh t vì chúng
giúp gim chi phí giao dch, có kh nng huy đng tin gi tit kim h gia đình,
đánh giá hiu qu ca các d án đu t thông qua vic mua li các thông tin ,đm
bo ngun vn đc phân b vào các d án mang li li nhun cao nht. King và
Levine (1993b) cng cho rng lp lun ca Schumpeter (1911) là đúng. Hai ông
đã nghiên cu trên mu d liu gm 80 quc gia trong khong thi gian t 1960
đn 1989, xây dng bn ch s đ đo lng phát trin tài chính là ch s đo lng
quy mô ca khu vc tài chính vi GDP, t l phn trm ca tín dng phân b
cho khu vc t nhân, t s tín dng cho khu vc t nhân so vi GDP. Các tác gi
đã chng minh phát trin tài chính có tng quan mnh và vng vi tng trng.
Greenwood và Jovanovic (1990) cng lp lun rng các trung gian tài chính và
tc đ tng trng có quan h cht ch và đc xác đnh là ni sinh vi nhau.
Tng trng cao cung cp các điu kin thun li đ phát trin cu trúc tài chính
mt cách đy đ, toàn din và hin đi. Mt khác, s phát trin ca các t chc
trung gian tài chính đóng mt vai trò quan trng trong vic thu thp, phân tích
thông tin ca các công ty và th trng, phân b ngun vn hp lý, giám sát rt
hn, gim thiu bt cân xng thông tin do đó thúc đy kinh t phát trin (Shen &
Lee, 2006).
Mt khác, khi th trng tài chính phát trin đn mt mc đ nào đó có th
to điu kin cho các công ty nc ngoài tip cn đc ngun vn đ m rng
10





đu t ti nc s ti, t đó quá trình khuch tán công ngh vào các công ty

trong nc s tt hn (Hermes và Lensink, 2003). Nh Demetriades và
Andrianova (2004) gii thích, s tn ti ca mt khu vc tài chính lành mnh là
điu kin tiên quyt đi vi đt nc đ thc hin nhng phát minh mi và khai
thác nhng ngun lc mt cách hiu qu. Bng cách này, tài chính đc coi là
yu t h tr cho tng trng.
Hn th na, mt quc gia có h thng tài chính phát trin vng vàng s ít b
nh hng bi nguy c các cuc khng hong tài chính tin t xy ra (Bordo và
Meissner, 2006; Beck et al., 2000).
Gi thuyt 2: Phát trin tài chính là yu t h tr cho tng trng.
2.3 FDI, phát trin tài chính và tng trng kinh t
Nhng nghiên cu gn đây đã s dng lý thuyt tng trng ni sinh đ
nghiên cu vai trò ca phát trin tài chính đi vi s tác đng ca FDI lên tng
trng kinh t. De Mello (1997) đã lp lun rng FDI có tác đng dài hn đn
tng trng kinh t thông qua các tin b trong công ngh, s tích ly vn và gia
tng ngun nhân lc.
Theo Hermes và Lensink (2003), s phát trin ca h thng tài chính ca
nc tip nhn ngun vn FDI là tin đ quan trng đ FDI có tác đng tích cc
đn tng trng kinh t do kh nng hp th quá trình chuyn giao công ngh tt
hn ca nc s ti. S dng phng pháp OLS nghiên cu cho thy,trong s 67
quc gia ly mu thì có 37 quc gia, hu ht là các quc gia thuc M Latin và
Châu Á, có h thng tài chính phát trin hiu qu và FDI đóng góp tích cc vào
11





s tng trng kinh t. Các quc gia khu vc Châu Phi cn Sahara có h thng
tài chính rt yu, do đó FDI không có nhng tác đng tích cc lên tng trng.
Kt qu tng t cng đc Alfaro và các cng s (2004) nghiên cu bng

cách s dng các ch s khu vc ngân hàng và th trng chng khoán đi din
cho bin phát trin tài chính. Nhóm tác gi s dng d liu chéo các quc gia t
1975 đn 1995 đ đa ra bng chng rng mi quan h gia FDI và tng trng
là mi quan h nhân qu, FDI thúc đy tng trng kinh t thông qua th trng
tài chính. Các công ty đa quc gia quyt đnh m rng sn xut  mt quc gia
khác vì  đó có chi phí r hn và hiu qu cao hn. Còn  nc s ti thì không
nhng s dng hiu qu ngun lc trong nc mà còn tip thu công ngh và bí
quyt qun lý tiên tin, b sung ngun vn trong nc, tng s lng vic làm và
đào to nhân công, tham gia mng li sn xut toàn cu. Vì th hu ht các
nc đã và đang phát trin đu thành lp các c quan đu t cng nh các chính
sách khuyn khích tài chính, ci thin môi trng pháp lý đa phng và các chi
phí kinh doanh nhm thu hút FDI.
Choong và các cng s (2004) đã phân tích tác đng b sung bng cách s
dng k thut đng liên kt đa bin Johansen và kim đnh nhân qu Granger
cho ba nc phát trin (Nht Bn, Hoa K, Anh) và 6 nc ông Á (Indonesia,
Hàn Quc, Malaysia, Philipin, Singapore và Thái Lan). Kim đnh đng liên kt
cho thy mi quan h dài hn gia phát trin tài chính giúp cho FDI có tác đng
tích cc đn tng trng  7 trong s 9 quc gia ly mu, trong khi kim tra quan
h nhân qu ngn hn cho thy phát trin tài chính rt quan trng trong 6 trên 9
quc gia ly mu.
12





Phù hp vi các nghiên cu trc đây, nh các nghiên cu  các quc gia riêng
l nh  Úc (Caves, 1974), Canada (Globerman, 1979) và Mexico (Blomstrom
và Person,1983) cho rng s hin din ca các công ty đa quc gia
(Multinational Enterprises (MNEs)) có tác đng tích cc đn quc gia s ti. Tuy

nhiên, các nghiên cu  Morocco (Haddad và Harrison, 1993) và Venezuela
(Aitken và Harrison, 1999) thì cho rng các MNEs không có tác đng tích cc
lên tng trng nng sut cho các doanh nghip trong nc.  nghiên cu khác,
Kholdy (1995) xác đnh mi quan h nhân qu gia FDI và hiu ng lan ta (nh
đc xác đnh bi nng sut lao đng cao hn và s hình thành vn)  các quc
gia nh Mexico, Brazil, Chile, Singapore và Zambia. Kt qu là không có mi
quan h nhân qu gia FDI và nng sut lao đng cng nh vi s hình thành
vn (ngoi tr Singapore). Kt lun cng tng t khi tác gi s dng Pooled
data đ c lng li hi quy. Tuy nhiên, kt qu cng ng h gi thuyt công
ngh tiên tin là yu t quyt đnh quan trng nht trong vic thu hút ngun vn
FDI. Nghiên cu ca Tu (1990) và Schive (1990)  ài Loan, nghiên cu tác
đng ca FDI lên tng trng, đu t t nhân c đnh, tiêu dùng cá nhân, xut
khu và nhp khu. H lp lun rng mi quan h gia FDI và hot đng kinh t
có th đc thc hin thông qua đu t t nhân c đnh và xut khu, nhng
không thông qua tiêu dùng cá nhân và nhp khu. Nghiên cu ca Jansen (1995)
cng đa ra lp lun tng t. Mt khác, FDI có th nh hng xu đn tng
trng nu nó ln át tit kim trong nc và có th gây ra s ph thuc kinh t
vào các nc khác (McCombie và Thirlwall 1994).  các nc đang phát trin,
đc bit là các nc nghèo nht thì h thiu kh nng thu hút và gia nhp đy đ
vào th trng vn quc t (Borensztein 1998, Alfaro 2004, Durham 2004). iu
này ngn cn các quc gia này hng li mt cách đy đ các li ích do FDI
13





mang li. Hu ht các nhà nghiên cu đu tin rng s thiu hiu qu trong vic
s dng FDI nm hoàn toàn  trình đ ca quc gia. Bi vì  nhiu quc gia
đang phát trin thiu nhng điu kin tiên quyt đ đm bo nhng li ích chc

chn ca dòng vn FDI. Do đó, các quc gia này phi đi mt vi thách thc
trong vic thit k nhng chính sách kinh t và th ch nhm gia tng môi trng
hi nhp tài chính đ đt đc nhiu li ích nht t dòng vn FDI.
Gi thuyt 3: Phát trin tài chính là điu kin tiên quyt đ FDI có tác đng tích
cc đn tng trng kinh t.
3. D liu và phng pháp nghiên cu
3.1 D liu
Phn này mô t các d liu đc s dng trong phng trình hi quy tng
trng kinh t gm tc đ tng trng GDP bình quân trên đu ngi, FDI, mt
vài ch s đo lng phát trin tài chính và mt s bin kim soát khác có tác
đng đn tng trng kinh t đc đa vào mô hình là lm phát, tích ly tài sn
c đnh gp, tng trng dân s, tit kim quc gia. D liu đc thu thp t 45
quc gia có nn kinh t đang phát trin, t nm 1995 đn 2011. Vic s dng d
liu bng đ hi quy có u đim. Th nht, d liu bng làm tng kích thc
mu mt cách đáng k, gim thiu s thiên lch có th xy ra nu ta ch s dng
d liu chéo hoc d liu theo thi gian. Th hai, vì d liu bng liên quan đn
các cá nhân, doanh nghip, đt nc…theo thi gian nên chc chn có tính d
bit (không đng nht) gia các đn v này. K thut c lng d liu bng có
th xem xét các bin s có tính đc thù theo tng đn v. Th ba, thông qua kt
hp các chui thi gian ca các quan sát, d liu bng cung cp nhng d liu có
nhiu thông tin hn, đa dng hn, ít cng tuyn hn gia các bin s, nhiu bc
14





t do hn và hiu qu hn. Th t, có th phát hin và đo lng tt hn nhng
nh hng mà không th quan sát đc trong d liu chui thi gian hoc d
liu chéo thun túy. Th nm, d liu bng phù hp hn đ nghiên cu tính đng

ca thay đi do nghiên cu các quan sát theo không gian lp li. Bên cnh nhng
u đim thì cng tn ti mt s nhc đim nh vn đ phng sai không đng
nht (d liu theo không gian) hoc t tng quan (d liu chui thi gian) hoc
tng quan chéo trong các đn v theo thi đon.Tóm li, d liu bng có th
làm phong phú các phân tích thc nghim theo nhng cách thc, mô hình phc
tp hn mà nu ta ch s dng d liu theo chui thi gian hay không gian thun
túy thì không th đt đc.
Các quc gia này đc sp xp thành 3 nhóm thu nhp bình quân đu ngi
thp, trung bình và cao theo phân loi ca UNCTAD.
Bng 3.1: Các quc gia đang phát trin đc chn mu
STT
Nhóm nc có thu
nhp thp
Nhóm nc có thu
nhp trung bình
Nhóm nc có thu
nhp cao
1
Bangladesh
Angola
Arghentina
2
Cambodia
Algeria
Bahamas
3
Cameroon
Bolivia (Plurinational
State of)
Brazil

4
Ethiopia
China
Trinidad &Tobago
5
Ghana
Colombia
Chile
15





6
India
Egypt
Costa Rica
7
Indonesia
Honduras
Korea, Republic of
8
Lao People's Dem. Rep.
Jamaica
Malaysia
9
Myanmar
Jordan
Mexico

10
Mozambique
Paraguay
Panama
11
Nigeria
Peru
Singapore
12
Senegal
Philipines
South Africa
13
Uganda
Sri Lanka
Turkey
14
Viet Nam
Thai Land
Uruguay
15
Zimbabwe
Tunisia
Venezuela
(Bolivarian
Republic of)

Bin tng trng kinh t đc đo lng bng tc đ tng trng ca GDP
thc bình quân trên đu ngi (GDP per capita growth (annual %)) (GDPGR),
d liu đc ly t World Bank. GDP thc đc tính bng tng giá tr tng thêm

ca tt c các ngành kinh t cng vi thu nhp khu tr đi tr cp sn xut. Bài
nghiên cu s dng GDP thc nhm đ đánh giá tc đ tng trng ca toàn b
nn kinh t, nghiên cu s thay đi v khi lng hàng hóa và dch v mi đc
16





to ra theo thi gian, không xem xét đn s thay đi ca tc đ tng trng do
bin đng v giá c hàng hóa, dch v.
i vi bin FDI, bài nghiên cu s dng d liu dòng vn FDI vào ròng
(net FDI inflows) ca World Bank. Theo báo cáo trong ‘International Financial
Statistics’ ca Qu Tin t quc t (2000), dòng vn FDI vào ròng là dòng vn
đu t dài hn ca các cá nhân hoc t chc nc ngoài, trc tip tham gia qun
lý điu hành hot đng (nm gi 10% hoc nhiu hn quyn biu quyt) ca mt
công ty  mt quc gia khác. Nó bao gm tng ca vn đu t ban đu, cng vi
li nhun tái đu t và các khon n ni b trên cán cân thanh toán. Net FDI
inflows có th âm hoc dng. Âm có th là do nhà đu t nc ngoài rút vn
hoc phi thanh toán các khon n vay ni b tng đt bin. Mô hình này tp
trung vào các dòng vn nc ngoài thc vào nn kinh t, do đó s s dng FDI
vào ròng (% ca GDP) đ phân tích.
 đo lng phát trin tài chính ca mt quc gia, các nhà nghiên cu trc
đó đã xây dng nên nhiu loi thc đo đ đo lng và so sánh tình trng phát
trin tài chính gia các quc gia. King và Levine (1993a), Levine và Zervos
(1998), Levine và các đng s (2000) đã đo lng s phát trin ca th trng
chng khoán thông qua hai ch tiêu là giá tr giao dch và quy mô th trng (vn
hóa th trng). Th hai, da vào các ch s trong lnh vc ngân hàng. Alfaro và
các đng s (2004) đã s dng 4 bin trong lnh vc ngân hàng đó là: tính thanh
khon ca h thng tài chính (liquid liabilities of the financial system); t l ca

tài sn ngân hàng thng mi trên tng tài sn ngân hàng thng mi cng vi
tài sn ca ngân hàng trung ng (commercial –central bank assets); tín dng
cho khu vc t nhân (private sector credit) t ngun ca các t chc tài chính
17





ngân hàng và phi ngân hàng; tín dng ngân hàng (bank credit): tín dng cho khu
vc t nhân bng tin gi ngân hàng, ch tiêu này không tng quát bng tín dng
t nhân do ngun cho tín dng ch ca các t chc ngân hàng. Bài nghiên cu
này s s dng 3 ch tiêu đ đo lng đ sâu cho phát trin tài chính:
Mt là, tng các khon tin gi: không k hn, có k hn, gi tit
kim, gi ngoi t chia cho GDP (Deposit Money Bank Assets - DBA/GDP). Nó
đánh giá kh nng ca các ngân hàng trong vic thu hút tit kim tài chính và
kh nng cung cp phng tin tích ly có tính thanh khon.
Hai là, ch s thanh khon ca h thng tài chính (Liquid Liabilities of
financial system – M2/GDP): bng tng lng tin mt do ngân hàng trung ng
phát hành đang đc lu thông cng vi các khon tin gi ca các ngân hàng
thng mi gi ti ngân hàng trung ng và các khon tin gi tit kim, tin
gi có k hn… ti các t chc tín dng chia cho GDP. ây là thc đo rng
nht ca các trung gian tài chính, bao gm c 3 loi ca các t chc tài chính:
ngân hàng trung ng, tin gi ti các ngân hàng và các t chc tài chính khác.
M2 càng ln cho thy đc lng vn huy đng đc trong nn kinh t ln, kh
nng to tin ca h thng ngân hàng ln, ngoài ra còn th hin  lng tín dng
tng. Vì th, M2/GDP là ch s đi din tt cho s phát trin v chiu sâu ca th
trng tài chính. Ch s này đo lng mt cách tng quát quy mô ca th trng
tài chính mà không phân bit gia các t chc tài chính khác nhau.
Ba là tín dng cho khu vc t nhân t ngun tài chính ca các t chc

tài chính chia cho GDP. Ch s này đo lng c th hn v s phát trin ca hot
đng ca th trng tài chính, nó phn ánh chính xác hn khi lng thc t ca
18





ngun qu chuyn vào khu vc t nhân. Nó liên quan trc tip hn đn vic đu
t và tng trng kinh t.
Bài nghiên cu còn s dng bin tng tác gia FDI và phát trin tài chính
đ đo lng xem liu s phát trin ca th trng tài chính có to điu kin cho
các quc gia tip nhn ngun vn FDI hng li do ngun vn này mang li, t
đó giúp tng trng kinh t hay không. Kim đnh này cng đc nghiên cu bi
các tác gi nh Alfaro et al.(2004), Hermes Lensinky ( 2003), Choong et al
(2004).
Các bin kim soát bao gm:
Bin tích ly tài sn c đnh gp (Gross capita Formation - CAP) d
liu ly t World Bank. Nó bao gm tng chi phí tng thêm vào tài sn c đnh
ca quc gia cng vi nhng thay đi trong mc đ hàng tn kho. Tài sn c
đnh bao gm nhà máy, trang thit b, xây dng đng giao thông, trng hc,
bnh vin, v.v…Hàng tn kho là hàng hóa trong kho ca các doanh nghip nhm
đáp ng các bin đng tm thi hoc đt xut trong sn xut, kinh doanh và sn
xut kinh doanh d dang.
Bin tng trng dân s (PO) ly d liu t World Bank, là t l tng
trng dân s gia nm t nm t-1 đn nm t.
Lm phát (INF) đc đo bng tc đ tng trng hàng nm ca ch s
gim phát GDP tim n cho thy tc đ thay đi giá c trong nn kinh t nói
chung.
Tit kim quc gia (NSAV) đc tính bng tng thu nhp quc gia gp

tr đi tng các khon tiêu dùng trong nn kinh t, chia cho GDP (đn v tính là