ỨNG DỤNG THẺ CÂN BẰNG ĐIỂM ĐỂ ĐÁNH GIÁ THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN KIỂM TOÁN AS.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGÔ BÁ PHONG


NG DNG TH CÂN BNG IM  ÁNH GIÁ
THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY TRÁCH
NHIM HU HN KIM TOÁN AS





LUN VN THC S KINH T






TP. H CHÍ MINH - NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGÔ BÁ PHONG

NG DNG TH CÂN BNG IM  ÁNH GIÁ

THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY TRÁCH
NHIM HU HN KIM TOÁN AS


LUN VN THC S KINH T

Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60340301


NGI HNG DN KHOA HC: TS. OÀN NGC QU





TP. H CHÍ MINH - NM 2013
LI CAM OAN

 tài lun vn thc s kinh t “ng dng th cân bng đim đánh giá thành qu
hot đng ti Công ty trách nhim hu hn Kim toán AS” là công trình nghiên cu
ca riêng tôi. Lun vn này cha đc công b di bt k hình thc nào
Tác gi


Ngô Bá Phong
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan

Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hình v
PHN M U 1
CHNG 1: TNG QUAN C S LÝ LUN V TH CÂN BNG IM 6
1.1 TNG QUAN V TH CÂN BNG IM 6
1.1.1 Ngun gc và s phát trin ca th cân bng đim 6
1.1.2 Khái nim th cân bng đim 7
1.1.3 S cn thit phi s dng th cân bng đim đ đánh giá thành qu hot
đng 7
1.2 CÁC NI DUNG CH YU CA TH CÂN BNG IM 10
1.2.1 Tm nhìn, chin lc 10
1.2.2 Bn phng din ca th cân bng đim 11
1.2.2.1 Phng din tài chính 11
1.2.2.2 Phng din khách hàng 13
1.2.2.3 Phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 14
1.2.2.4 Phng din hc hi và phát trin 17
1.2.3 Bn đ chin lc 18
1.3 Liên kt nhng thc đo trong th cân bng đim vi chin lc ca doanh
nghip 19
1.3.1 Mi quan h nhân qu 19
1.3.2 Các nhân t thúc đy hiu qu hot đng 21
1.3.3 Liên kt vi nhng mc tiêu tài chính 21
KT LUN CHNG 1 23
CHNG 2: THC TRNG ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG CA
CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS. 24
2.1 TNG QUAN V CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS 24
2.1.1 Lch s hình thành, phát trin 24
2.1.2 c đim hot đng kinh doanh 24

2.1.3 C cu t chc 26
2.1.4 Công tác t chc tài chính k toán 28
2.2 THC TRNG V ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY
TNHH KIM TOÁN AS 29
2.2.1 Tm nhìn và chin lc ca công ty 30
2.2.2 V phng din tài chính 30
2.2.2.1 Tình hình tài chính ca công ty 30
2.2.2.2 ánh giá thành qu hot đng v phng din tài chính ca
công ty 32
2.2.3 V phng din khách hàng 33
2.2.3.1 Tình hình khách hàng hin nay ca công ty 33
2.2.3.2 ánh giá thành qu hot đng v phng din khách hàng ca
công ty 34
2.2.4 V phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 36
2.2.4.1 Tình hình v quy trình hot đng kinh doanh ni b ca công ty 36
2.2.4.2 ánh giá thành qu hot đng v phng din quy trình hot đng
kinh doanh ni b ca công ty 38
2.2.5 V phng din hc hi và phát trin 38
2.2.5.1 Tình hình nhân lc và h thng thông tin trong công ty 38
2.2.5.2 ánh giá thành qu hot đng v phng din hc hi và phát trin
a công ty 41
2.3 NHN XÉT V THC TRNG ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG
HIN TI CA CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS 41
2.3.1 V phng din tài chính 42
2.3.2 V phng din khách hàng 42
2.3.3 V phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 43
2.3.4 V phng din hc hi và phát trin 44
KT LUN CHNG 2 45
CHNG 3: VN DNG TH CÂN BNG IM VÀO THC TIN ÁNH
GIÁ THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS 46

3.1 CÁC YU T TÁC NG N S HÌNH THÀNH TH CÂN BNG IM
TRONG ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT NG TI CÔNG TY 46
3.1.1 Các yu t khách quan 46
3.1.2 Các yu t ch quan 46
3.2 TM NHÌN VÀ CHIN LC CA CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS 47
3.2.1 Tm nhìn 50
3.2.2 Chin lc 50
3.3 XÂY DNG CÁC PHNG PHÁP ÁNH GIÁ THÀNH QU HOT
NG TAI CÔNG TY TNHH KIM TOÁN AS DA VÀO TH CÂN BNG
IM 52
3.3.1 Phng din tài chính 52
3.3.1.1 Mc tiêu ca phng din tài chính 52
3.3.1.2 Thc đo ca phng din tài chính 53
3.3.2 Phng din khách hàng 56
3.3.2.1 Mc tiêu ca phng din khách hàng 56
3.3.2.2 Thc đo ca phng din khách hàng 57
3.3.3 Phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 60
3.3.3.1 Mc tiêu ca phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 60
3.3.3.2 Thc đo ca phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b 61
3.3.4 Phng din hc hi và phát trin 65
3.3.4.1 Mc tiêu ca phng din hc hi và phát trin 65
3.3.4.2 Thc đo ca phng din hc hi và phát trin 66
3.3.5 Bn đ chin lc 70
3.4 TRIN KHAI S DNG TH CÂN BNG IM CA CÔNG TY TRONG
NM 2013 72
3.4.1 Quy trình thc hin trin khai th cân bng đim đ đánh giá thành qu hot
đng ca công ty 72
3.4.2 S dng th cân bng đim trong ch đ đãi ng 74
3.4.3 S dng th cân bng đim đ truyn đt chin lc và đánh giá thành công
ca chin lc 75

KT LUN CHNG 3 77
PHN KT LUN 78
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Phc lc 01: Danh mc các đ tài nghiên cu có liên quan đn Th cân bng đim
(Balanced Scorecard) đã công b i
Ph lc 02: Phiu thm dò ý kin khách hàng ii
Ph lc 03: Báo cáo đánh giá nhân s iv
Ph lc 04: Cách tính các thc đo trong phng din tài chính v
Ph lc 05: Cách tính các thc đo trong phng din khách hàng vi
Ph lc 06: Cách tính thc đo trong phng din quy trình hot đng kinh doanh
ni b ix
Ph lc 07: Cách tính các thc đo trong phng din hc hi và phát trin xi
Ph lc 08: ánh giá kt qu đt đc trong th cân bng đim ca công ty nm
2013 xiv

DANH MC CH VIT TT

ASCO: Công ty TNHH Kim toán AS
BSC: (Balanced Scorecard): Th cân bng đim
CCDC: Công c dng c
DN: Doanh nghip
DT: Doanh thu
EVA: (Economic Value Added): Giá tr kinh t tng thêm
FDI: (Foreign Direct Investment): u t trc tip nc ngoài
KH: Khách hàng
KTV: Kim toán viên
MCE: (Manufacturing Cycle Efficiency): Hiu qu ca quy trình kim toán
ROA: (Return on Assets): T sut sinh li trên tng tài sn
ROCE: (Return on Capital Employed): Ch s thu nhp trên vn s dng

ROE: (Return on Equity): T sut sinh li trên vn ch s hu
SWOT: (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats): im mnh, đim yu, c
hi, thách thc
TGNH: Tin gi ngân hàng
TNDN: Thu nhp doanh nghip
TSC: Tài sn c đnh
VACPA: Hi kim toán viên hành ngh Vit Nam

DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 1.1: Các mc tiêu và thang đo ca phng din tài chính 12
Bng 1.2: Các mc tiêu và thang đo ca phng din khách hàng 13
Bng 1.3: Các mc tiêu và thang đo ca phng din quy trình hot đng
kinh doanh ni b 16
Bng 2.1: Bng cân đi k toán và Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh tóm
tt cho nm tài chính 2012 30
Bng 2.2: Bng ch s tài chính ca công ty nm 2011 và nm 2012 32
Bng 2.3: Kt qu kho sát ý kin khách hàng 2012 35
Bng 2.4: S lng kim toán viên đng ký hành ngh ti công ty qua các nm 39
Bng 2.5: C cu nhân viên nm 2012 theo trình đ, gii tính và đ tui 39
Bng 3.1: Mc tiêu và thc đo trong phng din tài chính ca công ty
trong nm 2013 55
Bng 3.2: Mc tiêu và thc đo trong phng din khách hàng ca công ty
trong nm 2013 59
Bng 3.3: Mc tiêu và thc đo trong phng din quy trình hot đng kinh
doanh ni b ca công ty trong nm 2013 63
Bng 3.4: Mc tiêu và thc đo trong phng din hc hi và phát trin ca
công ty trong nm 2013 68
DANH MC HÌNH V
Trang

Hình 1.1: Tình hình s dng các khuôn mu lý thuyt vào vic đánh giá thành
qu hot đng ti các t chc trên th gii 10
Hình 1.2: Mi quan h nhân qu ca các mc tiêu  phng din khách hàng 13
Hình 1.3: Bn đ chin lc mô t làm th nào đ doanh nghip theo chin lc
dn đu v chi phí to ra giá tr cho c đông và khách hàng 19
Hình 1.4: Mi quan h nhân qu gia các phng din trong th cân bng đim
vi mc tiêu ci thin ch tiêu ROCE 20
Hình 2.1: C cu doanh thu theo khách hàng qua các nm 25
Hình 2.2: S đ c cu các b phn – phòng ban trong công ty 26
Hình 2.3: S đ c cu t chc b phn k toán trong công ty 29
Hình 2.4: S lng khách hàng qua các nm 33
Hình 2.5: C cu doanh thu t dch v kim toán nm 2012 đc phân loi
theo đi tng khách hàng 34
Hình 2.6: Quy trình hot đng kinh doanh tng quát ca dch v kim toán 37
Hình 3.1: Bn đ chin lc v các mc tiêu ca công ty trong nm 2013 70
Hình 3.2: Bn đ chin lc v các thc đo ca công ty trong nm 2013 71
1

PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Nn kinh t trong nhng nm gn đây đang ri vào tình trng khng hong
và suy thoái. Do đó, đ có th tìm ra chin lc hot đng tt và tn ti đc trong
điu kin kinh doanh khc nghit nh hin nay không phi là mt điu d dàng vi
bt k mt doanh nghip nào. Tuy nhiên, đ có th đánh giá và đo lng đc thành
qu hot đng ca doanh nghip có đi theo mc tiêu đ ra hay không còn khó hn
rt nhiu. Nht là đi vi các doanh nghip hot đng trong lnh vc dch v, khi
mà vic to ra giá tr hu nh ph thuc toàn b vào tài sn vô hình, tài sn phi vt
cht.
T đu nhng thp niên 90 ca th k XX, nhm giúp các t chc chuyn
tm nhìn và chin lc thành nhng mc tiêu và thc đo c th đ có th đo lng

thành qu hot đng, Robert S.Kaplan và David P.Norton đã cho ra đi th cân
bng đim (Balanced Scorecard) da trên 4 phng din: tài chính, khách hàng, quy
trình hot đng ni b và hc hi - phát trin. Th cân bng đim là mt công c
qun lý hiu sut sáng to và đa chiu đang đc s dng rng rãi ti nhiu t chc
và công ty trên th gii.
Công ty TNHH Kim toán AS là mt đn v đã có hn 10 nm hot đng
trong lnh vc cung cp dch v kim toán cho nhiu đi tng khách hàng khác
nhau: các công ty có vn đu t nc ngoài, công ty c phn, công ty đi chúng,
doanh nghip và t chc có vn góp ca nhà nc,… Vic làm th nào đ khng
đnh vai trò và v trí ca công ty trong lnh vc k toán – kim toán, đng thi vt
qua nhng khó khn v tình hình hot đng kinh doanh trong nhng nm gn đây
đã đt ra mt vn đ cho công ty là phi xây dng mt k hoch, chin lc tt và
xây dng đc mt h thng đo lng, đánh giá thành qu hot đng mt cách hu
hiu và hiu qu.
Vi nhng hiu bit v môi trng hot đng kinh doanh thc t ti công ty,
tác gi nhn thy th cân bng đim là mt gii pháp tt đ ng dng trong vic
2

chuyn tm nhìn và chin lc thành các mc tiêu và thc đo c th nhm giúp
công ty có th đánh giá thành qu hot đng mt cách tt nht. Vic đo lng thành
qu hot đng ca mi b phn mt cách xác đáng, công bng và hp lý s giúp cho
các b phn phát trin tt hn na, đng thi mi cá nhân ca tng b phn cng s
phát huy nng lc, ra sc đóng góp đ hoàn thành mc tiêu ca công ty. Xut phát
t tm quan trng ca vn đ nêu trên, tác gi quyt đnh chn la đ tài: “ng
dng th cân bng đim đ đánh giá thành qu hot đng ti công ty TNHH
Kim toán AS” đ làm lun vn thc s kinh t.
2. Nhng nghiên cu có liên quan đn BSC đã công b
Vì tm quan trng ca Balanced Scorecard (BSC) đi vi vic qun tr chin
lc nên có khá nhiu các nghiên cu liên quan đn vic ng dng BSC vào các t
chc ti Vit Nam hin nay. Có th đim qua mt s các đ tài nghiên cu đã công

b có liên quan đn vic trin khai BSC nh sau: trin khai BSC ti các trng hc
(2 bài), trin khai BSC ti ngân hàng (1 bài), trin khai BSC ti công ty dch v vn
ti (1 bài), trin khai BSC ti công ty kinh doanh bt đng sn (1 bài), trin khai
BSC ti công ty sn xut phn mm (1 bài), trin khai BSC ti công ty thng mi
(1 bài). (xem chi tit tên các đ tài nghiên cu ti ph lc 01)
Hu ht các đ tài nghiên cu k trên ch yu đi vào ng dng th cân bng
đim nh là mt công c đ đánh giá thành qu hot đng ti đn v. T đó tin
hành phân tích, đ xut các gii pháp đ giúp đn v thc hin tt vic qun tr
chin lc. Thông qua đó, thit lp các thc đo hp lý cho tng phng din trong
th cân bng đim đ có th đánh giá thành qu hot đng da trên chin lc phát
trin ca đn v.
V nghiên cu tng th ca vic trin khai BSC ti các doanh nghip  Vit
Nam cng đã có mt bài vit ca tác gi ng Th Hng: “Áp dng th đim cân
bng ti các doanh nghip dch v Vit Nam”; tuy nhiên bài vit ch nêu lên nhng
thun li và khó khn nói chung ca các doanh nghip dch v ti Vit Nam khi tin
3

hành trin khai BSC trong thc t. C th, theo nghiên cu ca ng Th Hng
(ng Th Hng, 2010) nhng thun li và khó khn bao gm:
- V mt thun li:
 S ch đng trong đi mi, tip cn các mô hình qun lý hin đi và kh
nng t điu chnh đ thích ng vi môi trng kinh doanh ca các doanh
nghip dch v Vit Nam.
 Các doanh nghip kinh doanh dch v ngày càng nhn thc đc v vai trò
ca chin lc và thc thi chin lc đi vi hot đng ca doanh nghip.
 Lc lng lao đng Vit Nam đc đánh giá là khá thông minh và cn cù.
 S phát trin ca công ngh thông tin hin nay.
- V mt khó khn:
 S thiu nhn thc và s cam kt t phía các nhà lãnh đo.
 Trình đ vn hóa, nng lc và kh nng lãnh đo ca các nhà qun lý, điu

hành doanh nghip Vit Nam còn hn ch.
 Vn hóa doanh nghip cha đc chú trng.
 Ngun tài chính b hn ch.
 Vit Nam cha có bt k mt đ tài nào đã công b thc hin vic trin
khai BSC ti công ty hot đng trong lnh vc kim toán. c bit là vic nghiên
cu liên quan đn cht lng hot đng kim toán ti Vit Nam vn còn khá ít. Tác
gi nhn thy vic kim soát cht lng kim toán ti các công ty kim toán s có
mi liên h khá cht ch đn vic đánh giá thành qu hot đng. Do đó, vic liên kt
đc các nhân t tác đng đn kim soát cht lng kim toán vào vic thit lp các
thc đo đ đánh giá thành qu hot đng ca các công ty kim toán là mt vic
làm rt quan trng trong vic qun tr chin lc ti các đn v này.
3. Mc tiêu nghiên cu
- Gii thiu th cân bng đim (Balanced Scorecard) nh mt h thng đo
lng thành qu hot đng ca mt t chc đ đnh hng cho vic ng dng lý
thuyt này vào thc tin.
4

- Phân tích nhng đim mnh, đim yu trong vic đánh giá thành qu hot
đng hin nay ti Công ty TNHH Kim toán AS.
- S dng 4 phng din ca th cân bng đim đ xây dng và hoàn thin
h thng đánh giá thành qu hot đng hiu qu cho công ty.
4. Phng pháp nghiên cu
Tác gi s dng phng pháp duy vt bin chng nghiên cu các vn đ
trong mi liên h ph bin, trong s vn đng, phát trin và kt hp đng b vi các
phng pháp nh: quan sát, chn mu, phng vn, thng kê mô t, so sánh, tng
hp và phân tích, đánh giá c th nh sau:
• i vi mc tiêu nghiên cu 1: Tác gi s dng c s lý thuyt v th cân
bng đim (Balanced Scorecard) ca Robert S.Kaplan và David P.Norton đ
làm ni bt lên nhng đim chính ca h thng này da trên bn phng
din: tài chính, khách hàng, quy trình hot đng ni b và hc hi-phát trin.

T đó, tác gi s đa ra mi liên h, cng nh cách thc liên kt gia chin
lc và tm nhìn ca doanh nghip vi bn phng din nêu trên.
• i vi mc tiêu nghiên cu 2: Tác gi tin hành quan sát, phng vn, thu
thp cách thc đánh giá thành qu hot đng hin ti trong công ty. T đó
tin hành phân tích, đánh giá u, nhc đim ca nhng cách thc này nhm
làm rõ nhng khó khn và hn ch mà công ty đang gp phi đ làm c s
trin khai và hoàn thin h thng đánh giá thành qu hot đng.
• i vi mc tiêu nghiên cu 3: Tác gi thc tin hành so sánh gia tình
hình thc tin và lý thuyt đ tin hành trin khai thit lp các thang đo cho 4
phng din ca th cân bng đim. ng thi, trong quá trình trin khai
ng dng th cân bng đim, tác gi cng tin hành phng vn, thng kê, và
đánh giá vic ng dng trong thc tin nm 2013.
5. Phm vi nghiên cu
- Phm vi không gian: ti công ty TNHH Kim toán AS.
- Phm vi thi gian: t nm 2013 đn nm 2020.
5

- Phm vi v đi tng nghiên cu: ch nghiên cu, trin khai BSC đ đánh
giá thành qu hot đng trên góc đ tng th công ty, không đi vào chi tit cho tng
phòng ban.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn gm phn m đu, phn kt lun và 3 chng:
- Chng 1: Tng quan c s lý lun v th cân bng đim
- Chng 2: Thc trng đánh giá thành qu hot đng ca Công ty TNHH
Kim toán AS
- Chng 3: Vn dng th cân bng đim vào thc tin đánh giá thành qu
hot đng ti Công ty TNHH Kim toán AS

6

CHNG 1: TNG QUAN C S LÝ LUN V TH CÂN
BNG IM

1.1 TNG QUAN V TH CÂN BNG IM
1.1.1 Ngun gc và s phát trin ca th cân bng đim
Th cân bng đim (Balanced Scorecard) đc phát trin bi Robert Kaplan
– mt giáo s chuyên ngành k toán thuc đi hc Harvard và David Norton – mt
chuyên gia t vn thuc vùng Boston vào đu thp niên 1990. Cun sách “Th cân
bng đim: Bin chin lc thành hành đng” ca hai ông đã đc dch ra 22 th
ting và dành huy chng vàng gii thng Wildman nm 2001 do Hip hi K
toán Hoa K trao tng vì tính thit thc ca nó.
Hin nay, BSC đã đc áp dng hn mt na  các t chc có tên trong tp
chí Fortune 1000. BSC đã đc áp dng ti các công ty ln, va và nh nhm tn
dng li th ca s đn gin và hiu qu c th ca công c này. BSC đã tng đc
coi là công c ch dành cho các t chc hot đng vì li nhun, tuy nhiên nó đã
đc chuyn đi và thc hin có hiu qu trong c khu vc phi li nhun và khu
vc công. Harvard Business Review gn đây đã ca ngi công c này nh là mt
trong s 75 ý tng có nh hng nht ca th k XX (Niven, 2006).
Th cân bng đim đã nhanh chóng đc áp dng rng rãi không ch trong
các t chc kinh doanh, mà còn các t chc phi chính ph và các c quan chính ph
ti nhiu quc gia tiên tin  châu M, châu Âu và nhiu quc gia  châu Á nh n
, Thái Lan, Singapore, Trung Quc, Malaysia… 43,9% các công ty ti M áp
dng và t l này  các công ty ti n  là 45,28%. Ti Vit Nam, th cân bng
đim vn là mt công c qun lý khá mi m đi vi hu ht các doanh nghip và
các t chc. S lng các doanh nghip áp dng th cân bng đim vn còn rt hn
ch, ch yu tp trung vào các tp đoàn ln nh FPT, Phú Thái, Gami Group,
VietinBank, Kinh ô, Ngân hàng ACB, Searefico Theo thng kê nm 2009, trong
500 doanh nghip hàng đu Vit Nam có 7% doanh nghip đang áp dng và 36%
7

đang có k hoch áp dng th cân bng đim trong quá trình xây dng chin lc
(ng Th Hng, 2010).
1.1.2 Khái nim th cân bng đim
Th cân bng đim là phng pháp lp k hoch và đo lng hiu qu công
vic nhm chuyn đi tm nhìn và chin lc chung ca t chc, doanh nghip
thành nhng mc tiêu, thc đo c th (Kaplan and Norton, 1996).
Th cân bng đim đc thit lp da trên bn phng din có tính liên kt
vi nhau bao gm: tài chính, khách hàng, quy trình hot đng kinh doanh ni b,
hc hi - phát trin nhm đo lng thành qu hot đng ca t chc. BSC là mt
công c đánh giá thành qu trong qun tr chin lc, công c truyn đt thông tin
ca nhà qun lý, đng thi cng là mt công c qun lý chin lc hu hiu.
Vi h thng đo lng ca BSC, các công ty s theo dõi kt qu v mt tài
chính, nhng đng thi cng quan tâm đn các thang đo phi tài chính nh: khách
hàng, quy trình hot đng, nhân viên và h thng, nhng th to ra s tng trng
và kh nng sinh li trong tng lai ca công ty. Bi l, thang đo tài chính ch phn
ánh các ch s, nhng s tác đng v mt tài chính ca các quyt đnh trong hin ti
và quá kh. Còn các thang đo phi tài chính s ci thin đc các ch s v tình hình
hot đng tài chính trong tng lai ca công ty (Kaplan et al, 2012).

1.1.3 S cn thit phi s dng th cân bng đim đ đánh giá thành qu
hot đng
Th cân bng đim t khi đc đa vào ng dng dng trong thc t đã phát
huy mnh m tác dng ca nó đi vi mi t chc. Vic ngày càng nhiu các t
chc trên th gii áp dng th cân bng đim mt phn vì nhng li ích to ln mà
nó đem li và cng mt phn vì nhng hn ch vn có ca các h thng kim soát
tài chính truyn thng. Có hai nguyên nhân chính dn đn s cn thit phi s dng
th cân bng đim đ đánh giá thành qu hot đng, đó là:
• Hn ch ca các thc đo tài chính truyn thng
• S gia tng ca tài sn vô hình
8

i vi hn ch ca các thc đo tài chính truyn thng, chúng ta nhn thy
mt điu rng: vic s dng các ch s tài chính truyn thng nh: doanh thu, chi
phí, ROI,… đ đánh giá thành qu hot đng ca t chc đã không còn phù hp
trong thi đi phát trin hin nay. iu này có th đc lý gii bi nhng nguyên
nhân ch yu sau đây (Niven, 2006):
- Th nht, các thc đo tài chính không cung cp đy đ thông tin đ
đánh giá thành qu hot đng. Vic to ra giá tr cho các doanh nghip
hin nay không phi ch ph thuc vào các tài sn hu hình, mà còn ph
thuc nhiu vào giá tr ca các tài sn phi vt cht, đc bit là nhng tài sn
vô hình thuc v trí tu ca t chc và nng lc ca t chc. Do đó, ch s
dng các thc đo tài chính s không th đánh giá đy đ và xác đáng thành
qu hot đng ca t chc.
- Th hai, vic s dng các thc đo tài chính không tiên liu đc nhng
yu t đnh hng cho s thành công trong tng lai. Các ch s tài chính
đc tính toán da vào thông tin đc phn ánh trong các báo cáo tài chính
ca đn v. ó là nhng thông tin ca quá kh, không có giá tr d báo
tng lai. Hu ht, nhng yu t dn dt hiu sut cho tng lai thc cht là
các yu t phi tài chính.
- Th ba, các nhà qun lý có th hy sinh li ích trong dài hn đ đt đc
mc tiêu tài chính trong ngn hn. Khi các nhà qun lý phi đi mt vi
nhng áp lc t các c đông, các ch n,… đi vi tình hình tài chính ca
doanh nghip, h có th s phi: ct gim chi phí bao gm các chi phí có liên
quan đn vic chm sóc khách hàng, nghiên cu – phát trin, ct gim nhân
s, thu hp quy mô,… Nhng tác đng này đu s nh hng xu đn kh
nng phát trin trong dài hn ca doanh nghip.
- Th t, vic thc hành k toán có th b bóp méo đ phc v cho mc
đích tài chính. iu này rt d xy ra khi các nhà qun lý mun s dng các
th thut k toán nhm làm đp báo cáo tài chính cho các c đông, nhà đu
t…

9

- Th nm, không cung cp thông tin kp thi cho nhiu cp đ trong t
chc. Các báo cáo tài chính đc lp ra, cung cp các thông tin tng hp ca
toàn b đn v. Do đó, nguyên nhân sâu xa dn đn vic kinh doanh b l
hoc thành công không đc th hin rõ ràng.
Cui th k XX, các doanh nghip nhn ra vic to ra giá tr cho doanh
nghip không phi ch thông qua các tài sn vt cht và ti sn tài chính mà còn ph
thuc nhiu vào các tài sn vô hình ca h (Kaplan and Atkinson, 1998). Các tài sn
vô hình đó bao gm:
- Phát trin các mi quan h vi khách hàng đ duy trì lòng trung thành ca
khách hàng hin có, phân khúc khách hàng mi và các khu vc th trng
đc phc v mt cách hu hiu và hiu qu.
- Gii thiu nhng sn phm sáng to và các dch v mong mun ca phân
khúc khách hàng mc tiêu.
- Sn xut nhng sn phm và dch v cht lng cao, chi phí thp và thi
gian ngn.
- Huy đng k nng nhân viên và to đng lc đ ci to liên tc nhm phát
trin kh nng, cht lng và thi gian phn hi.
- Trin khai h thng công ngh thông tin và c s d liu.
Giá tr ca các tài sn vô hình không ch gii thích cho t chc thy đc kt
qu mà t chc đã đt đc trong quá kh mà còn là c s đ d đoán cho s phát
trin trong tng lai ca t chc. Chính vì th mà ngày nay các t chc đã ra sc
đu t vào các tài sn vô hình này đ nâng cao li th cnh tranh ca mình. S gia
tng giá tr ca tài sn vô hình trong các t chc t ch tài sn vô hình ch chim
38% ngun giá tr ca t chc vào nm 1982 thì đn nm 1992 con s này đã là
62% và đn nhng nm đu th k XXI con s này là 75% (Niven, 2006).
Nu các doanh nghip mun qun lý và ci thin các giá tr đc to ra t
các tài sn vô hình, h cn mt h thng đo lng đc thit k dành riêng cho các
loi tài sn vô hình này. Mt vài khuôn mu đã đc đ xut s dng trong các t

chc nh sau:
10


Hình 1.1: Tình hình s dng các khuôn mu lý thuyt vào vic đánh giá thành
qu hot đng ti các t chc trên th gii
(Ngun: Kaplan et al, 2012, trang 19)
Qua hình 1.1, chúng ta đã thy đc s nh hng to ln ca BSC trong vic
đánh giá thành qu hot đng ca các t chc trên th gii (chim đn 62%). iu
này li càng cng c thêm cho s cn thit phi s dng công c BSC cho vic đánh
giá thành qu hot đng không ch  các doanh nghip hot đng vì mc tiêu li
nhun mà còn  các t chc phi li nhun và các khu vc công đ có th qun lý giá
tr mà các t chc này to ra cho xã hi.
1.2 CÁC NI DUNG CH YU CA TH CÂN BNG IM
1.2.1 Tm nhìn, chin lc
Tm nhìn: là mt ý tng cho nhng gì mà mt t chc mong mun đt
đc. Nó ging nh là c m ca nhà lãnh đo hoc các nhà sáng lp. Tm nhìn
cho thy phng hng tng lai mà t chc đó mong mun hng đn.
Có hai phng pháp đ phát trin tm nhìn:
- Phng pháp 1: Phng pháp phng vn trc tip nhà qun tr.
- Phng pháp 2: Phng pháp hng v tng lai.
62%
15%
13%
3%
7%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Th cân bng đim
Tùy chnh
Qun lý cht lng toàn din

EVA
Khác
% các t chc s dng nhng
khuôn mu này
11

Chin lc: là cách mà t chc vi nhng ngun lc ni ti ca mình nm
bt nhng c hi ca th trng đ đt đc nhng mc tiêu ca t chc. Mt công
ty nu mun phát trin th cân bng đim da trên chin lc thì phi hiu rõ chin
lc ca mình là gì? (Kaplan et al, 2012)
Mt chin lc tt s có hai thành phn quan trng nh sau:
- S xác đnh rõ ràng v li th ca công ty trong th trng cnh tranh.
- Phm vi chin lc, ni mà công ty có ý đnh cnh tranh mt cách tích
cc nht.
Có hai nhóm chin lc cnh tranh c bn:
- Chin lc sn phm khác bit: là chin lc mà các doanh nghip cung
cp cho các khách hàng vi nhng tính nng ni tri hoc có nhng đim
khác bit vi các loi sn phm ca các doanh nghip khác trong ngành.
- Chin lc dn đu v chi phí: là chin lc mà doanh nghip đt đc
chi phí thp hn so vi các đi th cnh tranh thông qua vic gia tng
hiu qu sn xut kinh doanh, thc hin các bin pháp hu hiu đ qun
lý chi tiêu.
1.2.2 Bn phng din ca th cân bng đim
1.2.2.1 Phng din tài chính
Phng din tài chính ca th cân bng đim bao gm các mc tiêu và các
thang đo đ th hin cho s thành công toàn b ca các doanh nghip hot đng đ
tìm kim li nhun. Và mt doanh nghip thành công khi to ra giá tr tng thêm
cho c đông. Hiu sut tài chính ca công ty đc ci thin thông qua hai phng
pháp tip cn: ci thin nng sut và tng trng doanh thu (Kaplan et al, 2012).

 Ci thin nng sut bao gm 2 yu t:
- Th nht: Ct gim chi phí.
- Th hai: S dng hp lý hn tài sn tài chính và vt cht ca công ty.
 Tng trng doanh thu bao gm 2 yu t:
12

- Th nht: to ra nhiu hn doanh thu và thu nhp t các khách hàng hin
ti.
- Th hai: to ra doanh thu tng thêm bng cách gii thiu nhng sn phm
mi, bán cho nhiu khách hàng mi và m rng vào các th trng mi.
Mt s mc tiêu và thang đo ca phng din tài chính:
Bng 1.1: Các mc tiêu và thang đo ca phng din tài chính
Mc tiêu Thang đo
Tng thêm giá tr cho c
đông
- Ch s thu nhp trên vn s dng (ROCE)
- Giá tr kinh t tng thêm (EVA)
- H s giá ghi s trên giá th trng
Ci tin cu trúc chi phí - Chi phí cho mi đn v, ci thin hot đng đ
cnh tranh
- Chi phí bán hàng, qun lý doanh nghip cho mi
đn v đu ra hoc % doanh s
Tng tài sn s dng - H s doanh s bán hàng/tài sn
- H s vòng quay hàng tn kho
- % nng sut s dng
Nâng cao giá tr khách hàng
hin ti
- % tng trng trong kinh doanh t khách hàng
hin ti
- % tng trng doanh thu

M rng doanh thu - % doanh thu t sn phm mi
- % doanh thu t khách hàng mi
(Ngun: Kaplan et al, 2012, trang 28)
13

1.2.2.2 Phng din khách hàng
Phng din khách hàng s mô t cách thc đ công ty có th thu hút, gi li
và đi sâu vào mi quan h vi khách hàng mc tiêu nhm to ra s khác bit đi vi
các đi th cnh tranh. Thông qua phng din này có th bit đc doanh nghip
cn phi cái tin cái gì trong lnh vc kinh doanh ni b. S thành công v mt
phng din khách hàng s dn đn s ci thin các mc tiêu v tng trng trong
doanh thu và li nhun ca phng din tài chính (Kaplan et al, 2012).
Trong phng din này, mc tiêu ca mi doanh nghip là làm sao đ gia
tng th phn khách hàng mc tiêu ca mình. Mun làm đc điu này, doanh
nghip cn phi gi chân đc khách hàng c và thu hút khách hàng mi. Tuy
nhiên, nhng vic làm này s không có ý ngha nu nh kh nng sinh li t khách
hàng không đc gia tng.
Mc tiêu tài chính
Mc tiêu khách hàng






Hot đng kinh doanh ni b
Hình 1.2: Mi quan h nhân qu ca các mc tiêu  phng din khách hàng
(Ngun: Kaplan and Norton, 1996, trang 59)

Mt s mc tiêu và thang đo ca phng din khách hàng:

Bng 1.2: Các mc tiêu và thang đo ca phng din khách hàng
Th phn
Kh nng
sinh li t
khách hàng
Gi chân
khách hàng
Th phn
mc tiêu
Tha mãn
khách hàng
Thu hút
khách hàng
14

Mc tiêu Thang đo
t đc s tha mãn và lòng
trung thành ca khách hàng
- S tha mãn ca khách hàng trong th phn mc
tiêu
- % khách hàng quay li
- % tng trng trong doanh thu t khách hàng
hin ti
- S sn sàng gii thiu
Thu hút khách hàng mi - % khách hàng mi kim đc
- Chi phí cho mi khách hàng mi kim đc
- % doanh s t khách hàng mi
Nâng cao th phn - Th phn trong phân khúc khách hàng mc tiêu
Ci thin li nhun thu đc
t khách hàng

- S lng hoc t l phn trm khách hàng
không có li nhun.
(Ngun: Kaplan et al, 2012, trang 28)
1.2.2.3 Phng din quy trình hot đng kinh doanh ni b
Phng din hot đng kinh doanh ni b xác đnh các quy trình qun tr
hot đng, quy trình qun tr khách hàng, quy trình ci tin, quy trình liên quan đn
pháp lý và xã hi mà các t chc cn phi vt tri đ đt đc các mc tiêu v
khách hàng, tng trng doanh thu và kh nng sinh li (Kaplan et al, 2012).
Quy trình qun tr hot đng là quy trình c bn hng ngày đ cung cp các
sn phm, dch v đn cho khách hàng. Mt s mc tiêu đin hình cho quy trình
qun tr hot đông bao gm:
 t đc kh nng cung cp cao
 Ci thin chi phí, cht lng và thi gian ca chu k sn xut