Luận văn thạc sĩ Các yếu tố tác động đến hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thương mại tại Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM





Phan Th Cm Tú






CÁC YU T TÁC NG N HIU QU KINH DOANH
CA NGỂN HÀNG THNG MI TI VIT NAM




LUN VN THC S KINH T








TP. H Chí Minh - Nm 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM



Phan Th Cm Tú





CÁC YU T TÁC NG N HIU QU KINH DOANH
CA NGỂN HÀNG THNG MI TI VIT NAM



Chuyên ngành: Tài chính - ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
GS. TS. DNG TH BÌNH MINH

TP. H Chí Minh - Nm 2014
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan: Lun vn “Các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca

ngân hàng thng mi ti Vit Nam” là công trình do chính tôi nghiên cu và thc hin
di s hng dn khoa hc ca GS. TS. Dng Th Bình Minh
Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc, các thông tin trong lun vn
đc ly t nhiu ngun và đc ghi chú chi tit v ngun ly thông tin.

TP. H Chí Minh, ngày ……tháng……nm 2014
Tác gi lun vn


Phan Th Cm Tú
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC CÁC THUT NG VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC  TH
M đu 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. Phm vi nghiên cu 2
4. D liu nghiên cu vƠ phng pháp nghiên cu 2
4.1. D liu nghiên cu 2
4.2. Phng pháp nghiên cu 3
6. im mi vƠ Ủ ngha ca lun vn 3
7. Kt cu ca lun vn 4
Chng 1. C s lý thuyt đánh giá các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi 5
1.1. Khái nim ngơn hƠng thng mi và hiu qu kinh doanh ca
ngơn hƠng thng mi 5
1.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca ngân hàng

thng mi 5
1.2.1. T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE) 6
1.2.2. T l thu nhp trên tng tài sn (ROA) 7
1.2.3. T l thu nhp cn biên 7
1.2.4. Thu nhp trên c phiu (EPS) 7
1.2.5. Chênh lch lãi sut bình quân 8
1.2.6. T l hiu sut s dng tài sn c đnh 8
1.2.7. T l tài sn sinh li 8
1.2.8. Mc tng giá c phiu ca ngân hàng trên th trng 9
1.3. Các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng
thng mi 9
1.3.1. Các yu t ni ti ca ngân hàng tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi 9
1.3.1.1. Quy mô và cht lng tài sn 9
1.3.1.2. Vn ch s hu 10
1.3.1.3. Nng lc qun tr, điu hành 10
1.3.1.4. Cht lng ngun nhân lc 10
1.3.1.5. Các yu t khác 11
1.3.2. Các yu t ngoi sinh tác đng đn hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng thng mi 11
1.3.2.1. c đim ngành ngân hàng 11
1.3.2.2. c đim kinh t v mô 12
1.4. Mô hình nghiên cu v các yu t quyt đnh hiu qu kinh
doanh ca ngân hƠng thng mi 12
1.4.1. Mô hình nghiên cu trong và ngoài nc v các yu t tác đng
đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 12
1.4.1.1. Các mô hình nghiên cu trên th gii v các yu t tác đng
đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 12
1.4.1.1.1. Các mô hình nghiên cu trên th gii trc nm 2000 v các
yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 12

1.4.1.1.2. Các nghiên cu trên th gii t nm 2000 đn nay v các
yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 15
1.4.1.2. Tình hình nghiên cu trong nc v các yu t tác đng
đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi 18
1.4.1.2.1. Nghiên cu ca Nguyn Vit Hùng (2008) 18
1.4.1.2.2. Nghiên cu ca tác gi Liu Thu Trúc và
Võ Thành Danh (2012) 20
1.4.1.2.3. Nghiên cu ca Nguyn Phúc Cnh (2012) 20
1.4.2. Mô hình nghiên cu các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam 21
1.4.2.1. Các yu t ni ti ca ngân hàng thng mi 21
1.4.2.1.1. Quy mô ngân hàng 21
1.4.2.1.2. Vn ch s hu 22
1.4.2.1.3. Tính thanh khon 22
1.4.2.1.4. S lng và cht lng cho vay 23
1.4.2.1.5. Kh nng huy đng vn 24
1.4.2.1.6. Hiu qu s dng tài sn 24
1.4.2.1.7. Nng lc qun lý chi phí hot đng 25
1.4.2.1.8. Nng sut lao đng ca nhân viên 25
1.4.2.1.9. Cu trúc thu nhp – chi phí 25
1.4.2.1.10. Loi hình s hu ca ngân hàng 26
1.4.2.2. Các yu t ngoi sinh 26
1.4.2.2.1. c trng ca ngành ngân hàng 26
1.4.2.2.2. c đim kinh t v mô 28
Kt lun chng 1 31
Chng 2. Phơn tích các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh
ca ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 32
2.1. Tình hình kinh doanh ca các ngơn hƠng thng mi
ti Vit Nam giai đon nm 2006-2013 32
2.1.1. S lng và quy mô các ngân hàng thng mi ti Vit Nam

giai đon nm 2006-2013 32
2.1.2. Tình hình huy đng và cho vay ca các ngân hàng thng mi
ti Vit Nam giai đon nm 2006-2013 33
2.1.3. Tình hình n xu ca các ngân hàng thng mi ti Vit Nam
giai đon nm 2006-2013 35
2.1.4. Tình hình thanh khon ca các ngân hàng thng mi ti Vit
Nam giai đon nm 2006-2013 36
2.1.5. Kt qu kinh doanh ca các ngân hàng thng mi ti
Vit Nam giai đon nm 2006-2013 38
2.2. Phân tích các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca
ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 39
2.3. Phân tích mô hình nghiên cu các yu t tác đng đn
hiu qu kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 46
2.3.1. Phân tích d liu nghiên cu 46
2.3.2. Phân tích tng quan 46
2.3.3. Phân tích hi quy, thc hin các kim đnh và điu chnh mô hình . 47
2.3.3.1. Phân tích mô hình 1 – ROA và các yu t nh hng 47
2.3.3.2. Phân tích mô hình 2 – ROE và các yu t nh hng 50
2.3.3.3. Phân tích mô hình 3 – NIM và các yu t nh hng 52
2.4. Tho lun và kt lun v các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 54
2.4.1. Tác đng ca nhóm các yu t ni ti ca ngân hàng đn
hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam 55
2.4.2. Tác đng ca nhóm các yu t ngoi sinh đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam 60
2.4.2.1. Tác đng ca đc trng ca ngành ngân hàng đn hiu qu kinh doanh
ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam 60
2.4.2.2. Tác đng ca đc đim kinh t v mô đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam 62
2.5. ánh giá các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca

ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 63
2.5.1. Các yu t ni ti tác đng đn hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng thng mi ti Vit Nam 63
2.5.2. Các yu t ngoi sinh tác đng đn hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng thng mi ti Vit Nam 64
Kt lun chng 2 66
Chng 3. Gii pháp và kin ngh nhm kim soát các yu t tác đng
đn hiu qu kinh doanh ca ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 67
3.1. Gii pháp đi vi các ngơn hƠng thng mi ti Vit Nam 67
3.1.1. Tng cng các khon thu ngoài lãi 67
3.1.2. Cân bng gia ngun vn huy đng và cho vay 68
3.1.3. X lý và hn ch n xu phát sinh 68
3.1.4. S dng hiu qu ngun nhân lc 69
3.1.5. Qun lý vic s dng tài sn 70
3.1.6. Tng vn ch s hu phù hp tng giai đon 70
3.1.7. Nâng cao qun lý chi phí hot đng 71
3.1.8. Nâng cao hot đng ca b máy kim tra, giám sát
đc lp và thng xuyên 71
3.1.9. Gii pháp khác 72
3.2. Kin ngh đi vi Ngơn hƠng NhƠ nc, Chính ph 73
3.2.1. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 73
3.2.2. Kin ngh đi vi Chính ph 74
3.3. Các gii pháp h tr khác 76
Kt lun chng 3 77
Kt lun 78
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
Ting Vit
Ting Anh
Cng thông tin đin t
PH LC

Ph lc 1: Danh sách các ngân hàng trong mu nghiên cu
Ph lc 2: D liu nghiên cu
Ph lc 3: Kt qu phân tích ban đu d liu nghiên cu
Ph lc 4: Kt qu phân tích tng quan gia các bin
Ph lc 5: Kt qu chy mô hình “ROA và các yu t nh hng” ln đu tiên
Ph lc 6: Kt qu chy mô hình “ROA và các yu t nh hng” ln cui sau khi đã loi
các bin có VIF>10
Ph lc 7: Kt qu chy mô hình “ROE và các yu t nh hng” ln đu tiên
Ph lc 8: Kt qu chy mô hình “ROE và các yu t nh hng” ln cui sau khi đã loi
các bin có VIF>10
Ph lc 9: Kt qu chy mô hình “NIM và các yu t nh hng” ln đu tiên
Ph lc 10: Kt qu chy mô hình “NIM và các yu t nh hng” ln cui sau khi đã
loi các bin có VIF>10

DANH MC CÁC THUT NG VIT TT

CG: t l cho vay ca ngành ngân hàng trên tng sn phm quc ni
CPI: ch s giá tiêu dùng
DG: t l vn huy đng ca ngành ngân hàng trên tng sn phm quc ni
DP: t l tng tin gi t t chc kinh t, dân c trên tng tài sn
EA: t l vn ch s hu trên tng tài sn
GDP: tng sn phm quc ni
GNP: tng sn phm quc dân
HH: ch s đo lng đ tp trung ca ngành ngân hàng
IMF: qu tin t quc t
INF: t l lm phát
LLR: t l chi phí d phòng ri ro tín dng trên tng d n
LOGTA: lg(tng tài sn)
LQD: t l tài sn lu đng trên tng tài sn
MN: t l thu nhp ngoài lãi

NH: ngân hàng
NHNN & LD: Ngân hàng nc ngoài và liên doanh
NHTM: ngân hàng thng mi
NHTM CP: ngân hàng thng mi c phn
NHTM QD: ngân hàng thng mi quc doanh
NIM: t l thu nhp lãi cn biên
NLA: t l d n thun trên tng tài sn
OEA: t l chi phí qun lý trên tng tài sn
OIA: t l thu nhp trên tng tài sn
RI: t l lãi sut thc
RGDP: t l tng trng tng sn phm quc ni hàng nm đƣ điu chnh lm phát.
ROA: T l thu nhp trên tng tài sn
ROE: t l thu nhp trên vn ch s hu
ROL: t l li nhun sau thu trên chi phí cho nhân viên
T: t l thu thu nhp doanh nghip trên li nhun trc thu ca ngân hàng
TMCP: thng mi c phn
U: t l tht nghip hàng nm
VCBS: Công ty trách nhim hu hn Chng khoán Ngân hàng Thng Mi C Phn
Ngoi Thng Vit Nam
DANH MC CÁC BNG BIU

Trang
Bng 2.1: Thông tin d liu nghiên cu 40
Bng 2.2: Bình quân ch s ROA qua các nm theo tng nhóm ngân hàng 41
Bng 2.3: Bình quân ch s ROE qua các nm theo tng nhóm ngân hàng 42
Bng 2.4: Bình quân ch s NIM qua các nm theo tng nhóm ngân hàng 43
Bng 2.5: Mt s ch tiêu khác v hiu qu kinh doanh ca các ngân hàng 44
Bng 2.6: Tng hp tng quan gia các bin theo mô hình thu hi đc 54

DANH MC  TH

Trang
 th 2.1. Tc đ tng trng huy đng qua các nm 34
 th 2.2. Tc đ tng trng tín dng qua các nm 34
 th 2.3: T l n xu toàn ngành qua các nm 36
 th 2.4: Các mc quy đnh trn lãi sut trong giai đon
2006-2013 (bt đu là ngày 03/03/2011) 37
 th 2.5. C cu thu nhp ca 10 ngân hàng ln nm 2010 38
 th 2.6:  th ca giá tr d đoán chun hóa và phn d
chun hóa ca mô hình “ROA và các yu t nh hng” 49
 th 2.7:  th ca giá tr d đoán chun hóa và phn d
chun hóa mô hình “ROE và các yu t nh hng” 51
 th 2.8:  th ca giá tr d đoán chun hóa và phn d
chun hóa ca mô hình “NIM và các yu t nh hng” 53

1
M U
1. Lý do chn đ tài
H thng tài chính đóng vai trò rt quan trng trong nn kinh t ca bt k mt
đt nc nào. c bit đi vi Vit Nam, h thng tài chính nói chung và h thng
ngân hàng nói riêng ch yu là ni đ khi thông lung vn, giúp cung và cu vn gp
nhau, h tr cho chính sách đu t phát trin đt nc ca Chính ph.
Trong quá trình hot đng, các ngân hàng luôn phi chu sc ép rt ln t nhiu
phía: mt mt phi đáp ng mc tiêu li nhun ca các c đông; mt khác, các ngân
hàng phi chu s qun lý riêng t các nhà lp pháp trong danh mc vn và s dng
vn. Ngoài ra, các ngân hàng hot đng còn chu sc ép t phía các nhân viên, ngi
gi tin và khách hàng vay vn.
Hin nay, hot đng ca các ngân hàng đang tin dn đn s t do hóa tài chính.
iu này đòi hi các nhà qun lý phi có chin lc qun tr rõ ràng hn trong hot
đng đ có th tn ti vng mnh đc.

 có chin lc qun tr thích hp trong tng giai đon, các ngân hàng cn phi
bit rõ yu t nào là tác đng đn đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
Trong các nghiên cu trc đây ti Vit Nam v các yu t nh hng đn hiu
qu hot đng ca ngân hàng, các nghiên cu đnh lng thì đa s chú trng vào các
yu t thuc đc trng riêng ca ngân hàng, còn li là mt s bài nghiên cu đnh tính.
Bài nghiên cu “CÁC YU T TÁC NG N HIU QU KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI TI VIT NAM” nhm đa ra đánh giá tng quát
nht v các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng  3 cp đ: cp đ
tng ngân hàng, cp đ ngành, cp đ v mô.
2. Mc tiêu nghiên cu
Bài nghiên cu thc hin phân tích, đánh giá và kt lun v các yu t tác đng
đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam trong giai đon 2006-
2013.
2
T đó, đa ra các gii pháp và kin ngh nhm kim soát các yu t tác đng đn
hiu qu kinh doanh ca các ngân hàng thng mi ti Vit Nam trong thi gian ti.
Mc tiêu nghiên cu c th là:
Thit lp mi quan h có ý ngha thng kê gia các yu t đc đa ra vi hiu
qu kinh doanh ca ngân hàng theo mt mô hình xác đnh.
Bài nghiên cu nhm giúp tr li câu hi:
- Các yu t nào tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi, t
các cp đ đc đim riêng ca tng ngân hàng, đc đim ngành đn tình hình kinh t v
mô.
-  tng cp đ, yu t c th nào là có mi quan h vi hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng và mc đ tác đng là bao nhiêu.
Kt qu mong đi:
- Xây dng đc mô hình đnh lng xác đnh các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
- Kim đnh mô hình cho mu nghiên cu trong giai đon 2006-2013.
- ánh giá các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca các ngân hàng

thng mi ti Vit Nam trong các nm va qua và đa ra các gii pháp và kin ngh
thích hp da trên mô hình đƣ xây dng đc.
3. Phm vi nghiên cu
Bài nghiên cu đc thc hin trong phm vi nh sau:
- i tng nghiên cu: hiu qu kinh doanh và các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi ti Vit Nam.
- Không gian nghiên cu: các ngân hàng thng mi đang hot đng ti Vit
Nam.
- Thi gian nghiên cu: giai đon hot đng ca các ngân hàng t nm 2006-2013
4. D liu nghiên cu vƠ phng pháp nghiên cu
4.1. D liu nghiên cu
3
D liu nghiên cu ca bài là d liu th cp ly t báo cáo tài chính ca các
ngân hàng thng mi ti Vit Nam giai đon t nm 2006-2013 và các d liu liên
quan đn ngành ngân hàng , kinh t v mô ly t các trang web nh trang web ca tng
cc thng kê, vietstock, ngân hàng th gii, báo cáo ngành ca các công ty chng
khoán.
4.2. Phng pháp nghiên cu
Bài nghiên cu s dng phng pháp hi quy đa bin, s dng phn mm SPSS
đ phân tích d liu:
- S dng ch tiêu sinh li ROE, ROA và NIM đ đo lng hiu qu kinh doanh
ca ngân hàng.
- Thc hin mô hình hi quy da trên tng hp các mô hình nghiên cu trc đây
ca các nhà nghiên cu trên th gii và trong nc.
Ngoài ra, bài nghiên cu là s kt hp gia nghiên cu đnh tính và đnh lng
nên cng s dng mt s phng pháp khác nh thng kê, phân tích, tng hp…
5. im mi vƠ Ủ ngha ca lun vn
im mi:
Lun vn thc hin nghiên cu nhm xác đnh các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca các ngân hàng thng mi  Vit Nam vi c 3 cp đ: cp đ v mô,

ngành, đc đim tng ngân hàng. ng thi, bài lun vn s dng thêm 1 bin đ đo
lng hiu qu kinh doanh ca các ngân hàng thng mi là NIM (t l thu nhp lãi
cn biên). Ngoài ra, d liu nghiên cu ca lun vn bao gm các ngân hàng đc
phân chia theo loi hình s hu nhm so sánh và đa ra đánh giá đi vi các ngân hàng
thng mi có loi hình s hu khác nhau.
Ý ngha:
Kt qu nghiên cu ca bài lun vn không ch giúp đnh hng cho công tác
qun tr ca các nhà lƣnh đo ngân hàng mà còn có ý ngha đi vi các c quan Chính
4
ph, Ngân hàng Nhà nc và Hip hi ngân hàng dùng làm c s đ đa ra các quy
đnh và chính sách phù hp trong tng giai đon.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn có kt cu gm 3 phn chính:
- Chng 1. C s lý thuyt đánh giá hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng
mi
- Chng 2. Phân tích và đánh giá các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh
ca các ngân hàng thng mi  Vit Nam
- Chng 3. Mt s kin ngh nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ca các ngân
hàng thng mi  Vit Nam
5
CHNG 1. C S LÝ THUYT ÁNH GIÁ CÁC YU T TÁC NG
N HIU QU KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Khái nim ngơn hƠng thng mi và hiu qu kinh doanh ca ngân
hƠng thng mi
Theo Peter S. Rose, “ngân hàng là các t chc tài chính cung cp mt danh mc
các dch v tài chính đa dng nht, đc bit là tín dng, tit kim và dch v thanh toán
và thc hin nhiu chc nng tài chính nht so vi bt k mt t chc kinh doanh nào
trong nn kinh t”
Ti Vit Nam, theo điu 4, Lut các t chc tín dng Vit Nam s 47/2010/QH12
quy đnh: “Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot

đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm
mc tiêu li nhun.”. Cng theo lut này thì hot đng ngân hàng chính là vic kinh
doanh, cung ng thng xuyên mt hoc mt s các nghip v: nhn tin gi,
cp tín dng và cung ng dch v thanh toán qua tài khon.


Theo Võ Thanh Thu, Ngô Th Hi Xuân (2010), “Hiu qu kinh doanh là nhng
ch tiêu phn ánh kt qu thu đc so sánh vi chi phí b ra đ thc hin kinh doanh
thng mi. Hay nói cách khác là nhng ch tiêu phn ánh đu ra ca quá trình kinh
doanh trong quan h so sánh vi các yu t đu vào”. Theo đó, ta có th hiu hiu qu
kinh doanh phn ánh trình đ s dng các ngun lc (lao đng, máy móc, thit b,
nguyên vt liu và tin vn) nhm đt đc mc tiêu mà doanh nghip đƣ xác đnh.
T đó suy ra, hiu qu kinh doanh ca NHTM là s so sánh gia kt qu kinh
doanh và chi phí mà mi ngân hàng b ra đ đt đc kt qu đó, thng đc đo bng
các ch tiêu c bn nh: Li nhun, t sut li nhun và các ch tiêu trung gian khác. Vì
vy, hiu qu kinh doanh là yu t tác đng đn s tn ti và phát trin ca các NHTM.

1.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Theo
Peter S. Rose
, v mt lý thuyt, giá tr th trng (th giá) ca c phiu là
ch s tt nht phn ánh tình hình hot đng kinh doanh ca công ty bi vì nó th hin
6
s đánh giá ca th trng đi vi công ty đó. Tuy nhiên, ch s này thng không
đáng tin cy trong lnh vc ngân hàng. Vì hu ht c phiu ngân hàng, đc bit là các
ngân hàng nh không đc giao dch tích cc trên th trng quc t cng nh th
trng trong nc. Do đó, phi s dng t l v kh nng sinh li thay th.
Theo đó, đ đánh giá hiu qu kinh doanh ca ngân hàng, ngi ta thng dùng
các ch tiêu liên quan đn kh nng sinh li nh sau:
1.2.1. T l thu nhp trên vn ch s hu (ROE)

ROE =
Li nhun ròng
Vn ch s hu (Vn t có bình quân)
ROE đo lng t l thu nhp cho các c đông ca ngân hàng. Nó th hin thu
nhp mà các c đông nhn đc t vic đu t vn vào ngân hàng.
ROE ph thuc vào kh nng sinh li ca tài sn mà ngân hàng nm gi và c
cu ngun vn ca ngân hàng. ROE ca ngân hàng s tng nu hiu qu s dng tài
sn ca ngân hàng tng hoc t trng vn ch s hu ca ngân hàng trên tng ngun
vn gim. Ngoài ra, ta còn có th xét thy:
ROE
=
Thu nhp sau thu
x
Tng thu t hot đng
x
Tng tài sn
Tng thu t hot đng
Tng tài sn
Vn ch s hu
ROE = t l sinh li hot đng x t l hiu qu s dng tài sn x t trng vn ch
s hu.
Trong đó:
- T l sinh li hot đng phn ánh hiu qu ca vic qun lý chi phí vá các chính
sách đnh giá dch v. Ch tiêu này càng ln chng t ngân hàng kim soát tt các
ngun thu và gim đc chi phí hot đng.
- Hiu qu s dng tài sn phn ánh các chính sách qun lý danh mc đu t đc
bit là cu trúc và thu nhp ca tài sn.
7
- T trng vn ch s hu (chính xác là nghch đo ca t trng vn ch s hu)
phn ánh chính sách đòn by tài chính. T trng này càng ln thì ri ro phá sn ca

ngân hàng càng cao nhng đi li thu nhp ca c đông càng ln.
1.2.2. T l thu nhp trên tng tài sn (ROA)
ROA =
Li nhun ròng
Tng tài sn (tài sn có bình quân)
ROA là ch tiêu đánh giá hiu qu công tác qun lý ca ngân hàng, cho thy kh
nng trong quá trình chuyn tài sn ca ngân hàng thành thu nhp ròng.
1.2.3. T l thu nhp cn biên
T l thu nhp cn biên đo lng tính hiu qu và kh nng sinh li. Bao gm 3
ch tiêu sau:
- T l thu nhp lãi cn biên (h s lãi ròng biên t - NIM): H s này giúp cho
ngân hàng d báo trc kh nng sinh lƣi ca ngân hàng thông qua vc kim soát cht
ch tài sn sinh li và vic tìm kim nhng ngun vn có chi phí thp nht.
NIM =
Thu nhp lãi – Chi phí lãi
Tài sn có sinh lãi
- T l thu nhp ngoài lãi cn biên (MN): đo lng mc chênh lch gia ngun
thu ngoài lãi (thu phí dch v) vi mc phí ngoài lãi (tin lng, sa cha, bo hành
thit b, chi phí tng tht tín dng…)
MN =
Thu nhp ngoài lãi – Chi phí ngoài lãi
Tài sn có sinh lãi
- T l sinh li hot đng (NPM): phn ánh hiu qu ca vic qun lý chi phí và
các chính sách đnh giá dch v
NPM =
Thu nhp sau thu
Tng thu t hot đng
1.2.4. Thu nhp trên c phiu (EPS)
o lng trc tip thu nhp ca các c đông tính trên mi c phiu đang lu hành
8

EPS =
Thu nhp sau thu
Tng s c phiu thng phát hành
Nguyên tc c bn v qun tr tài chính đƣ khng đnh rng ti đa hóa giá tr c
phiu ca ngân hàng là mc tiêu then cht cn đc u tiên hn các mc tiêu khác.
1.2.5. Chênh lch lãi sut bình quân
Chênh lch lãi sut bình quân tc là chênh lch lãi sut đu vào và đu ra ca
ngân hàng. ây là ch tiêu truyn thng đánh giá thu nhp ca ngân hàng, đo lng
hiu qu đi vi hot đng trung gian ca ngân hàng trong quá trình huy đng vn và
cho vay, đng thi đo lng cng đ cnh tranh trong th trng ca ngân hàng.
Trong điu kin các yu t khác không đi, chênh lch lãi sut bình quân ca ngân
hàng s gim khi cng đ cnh tranh tng lên, buc ngân hàng phi tìm cách bù đp
mc chênh lch lãi sut b mt đi.
Chênh lch lãi
sut bình quân
=
Thu t lãi
-
Tng chi phí lãi
Tng tài sn sinh li
Tng ngun phi tr
1.2.6. T l hiu sut s dng tài sn c đnh
T l này gm 2 phn:
- Mc thu lãi bình quân trên tài sn
- Mc thu ngoài lãi bình quân trên tài sn
Tng thu t hot đng
=
Thu nhp lãi
+
Thu nhp ngoài lãi

Tng tài sn
Tng tài sn
Tng tài sn
Khi cnh tranh trên th trng tín dng gia tng và các khon cho vay kém cht
lng ngày càng nhiu thì các ngân hàng s chuyn hng gia tng thu nhp ngoài lãi
1.2.7. T l tài sn sinh li
T l này cho thy tài sn sinh li chim bao nhiêu phn trm trong tng tài sn
ca ngân hàng. Khi t l này gim s làm gim mc thu nhp hin ti ca ngân hàng.
T l tài sn sinh li =
Tng tài sn sinh li
Tng tài sn
9
Trong đó, tng tài sn sinh li bao gm các khon cho vay, các khon cho thuê,
đu t chng khoán (còn bng Tng tài sn – Tài sn không sinh li).
1.2.8. Mc tng giá c phiu ca ngân hàng trên th trng
Li nhun ca ngân hàng là mt ch tiêu đc các nhà qun lý Ngân hàng và các
c đông đc bit quan tâm và đc coi là mt mc tiêu quan trng trong nhng mc
tiêu kinh doanh ca ngân hàng. Vì vy, h thng xuyên phân tích và đánh giá kh
nng sinh li ca ngân hàng.
Tuy nhiên, v phía ngân hàng, mt tín hiu đ nhn bit rng th trng đƣ công
nhn hiu qu ca mình chính là s gia tng c phiu ca ngân hàng trên th trng
Trong các ch tiêu trên thì ch tiêu đc các nhà qun lý ngân hàng và các nhà đu
t quan tâm hn ht chính là kh nng sinh li ca ngân hàng mà ch yu là 3 ch tiêu
tài chính liên quan đn li nhun: ROE, ROA và NIM. Do đó, bài nghiên cu thc hin
phân tích và chy mô hình cho 3 bin ph thuc  trên.
1.3. Các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngơn hƠng thng
mi
Có rt nhiu yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi.
Theo Nguyn Phúc Cnh (2012), ngoài các yu t ni ti ca ngân hàng thì các yu t
ngoi sinh cng tác đng nhiu đn hiu qu kinh doanh ca các ngân hàng thng mi.

C th nh sau:
1.3.1. Các yu t ni ti ca ngân hàng tác đng đn hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng thng mi
1.3.1.1. Quy mô và cht lng tài sn
Khi quy mô tài sn tng lên, ngân hàng có th m rng hot đng nh đa bàn
hot đng, tng th phn khách hàng … T đó, giúp ngân hàng thng mi có điu kin
nâng cp cht lng phc v, tng cng cung cp các sn phm ca mình đn khách
hàng nhanh chóng và hiu qu, t đó giúp tng doanh thu và li nhun ca ngân hàng
thng mi.
10
Tuy nhiên, không phi bt c khi nào tng quy mô tài sn ca ngân hàng thì có
th tng li nhun, khi quy mô tài sn tng lên đòi hi vic qun lý phi đc thc hin
tt hn. c bit là cht lng tài sn cn đc chú trng quan tâm, nu không ri ro
s cao hn và tác đng xu đn hiu qu hot đng ca ngân hàng. Chng hn, nu
tng tng tài sn mà trong đó, cho vay khách hàng ri ro cao tng nhanh thì kh nng
thu hi thp và s nh hng đn kt qu kinh doanh ca ngân hàng.
1.3.1.2. Vn ch s hu
i vi các ngân hàng thng mi, vn ch s hu tuy chim t trng nh trong
tng ngun vn nhng nó đóng vai trò rt quan trng. Vn ch s hu hay vn t có
luôn đc chú trng nhm đm bo ngân hàng thng mi hot đng an toàn và hiu
qu. Do đó, trong các quy đnh v t l an toàn vn ti thiu ca Basel I, Basel II,
Basel III đƣ quy đnh mc ti thiu ca vn t có.
Vn t có là yu t quan trng trong qun tr ri ro ca ngân hàng. Ngun vn t
có cao và n đnh s giúp ngân hàng thng mi có nn tng vng chc, hn ch ri ro
phá sn, to nim tin t khách hàng, t đó giúp hot đng ca ngân hàng n đnh và
hiu qu hn. Tuy nhiên, vn t có ln mà không đc qun lý cht ch s d dn đn
vn đ ri ro đo đc, s dng không hiu qu.
1.3.1.3. Nng lc qun tr, điu hành
Nng lc qun tr, điu hành th hin  c ch t chc b máy qun lý, c cu ban
điu hành, chính sách nhân s, hiu qu s dng chi phí và tính hu hiu ca c ch

điu hành. Hin nay, lnh vc tài chính nói chung và lnh vc ngân hàng nói riêng đang
phi đi mt vi nhiu thách thc to ln trong nc và trên th gii. Do đó, đòi hi b
máy qun lý, điu hành ngày càng phi nâng cao nng lc, phi hoch đnh chin lc
kinh doanh sao cho tht hiu qu.
1.3.1.4. Cht lng ngun nhân lc
Nhân viên là tài sn ca mi ngân hàng, cht lng ngun nhân lc mà mi ngân
hàng có đc s nh hng trc tip đn hiu qu hot đng ca nó. Cht lng đó bao
11
gm c s lng và trình đ ca nhân viên mà mi ngân hàng s dng. Nó đc th
hin thông qua nng sut lao đng trên tng nhân viên.
1.3.1.5. Các yu t khác
Ngoài các yu t trên, hiu qu hot đng ca ngân hàng còn ph thuc vào các
yu t nh: cht lng các sn phm dch v mà ngân hàng cung cp, trình đ khoa
hc – công ngh.
Hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi không ch ph thuc vào chính
bn thân các đc tính riêng ca tng ngân hàng mà còn ph thuc vào mt s yu t
bên ngoài, không thuc phm vi kim soát tác đng ca ngân hàng. ó là các đc đim
phát trin chung ca ngành ngân hàng và tình hình kinh t v mô mà ngân hàng đó
đang hot đng.
1.3.2. Các yu t ngoi sinh tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng
thngmi
1.3.2.1. c đim ngành ngân hàng
Mc đ phát trin ca th trng tài chính và ca ngành ngân hàng cng là yu t
góp phn tác đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng.
Khi th trng tài chính phát trin và hot đng hiu qu, lung vn s đc luân
chuyn tt trong nn kinh t, bên thiu vn có th d dàng tip cn ngun vn thì lúc
đó buc các ngân hàng phi tng cng nâng cao cht lng và đa dng hoá các sn
phm dch v ngoài vic tp trung huy đng – cho vay nh trc kia.
Các điu kin pháp lý đt ra cho hot đng ca các đnh ch tài chính trung gian
cng có nh hng va tích cc va tiêu cc đn hot đng ca ngân hàng thng mi.

Các ngân hàng thng mi trong hot đng ca mình ngoài vic phi tuân th theo
pháp lut, các vn bn di lut còn phi tuân th quy đnh ca ngân hàng nhà nc
ban hành tng ng vi tng thi k v lãi sut, d tr bt buc, hn mc cho vay,
trích lp d phòng… Khi các quy đnh này thay đi, buc các ngân hàng phi nm bt
kp thi đ có chin lc kinh doanh phù hp. Mt mt, các quy đnh ca pháp lut
12
giúp các ngân hàng hot đng trong mc an toàn, qun lý cht ch, mt mt nó cng
gây khó khn cho các ngân hàng trong vic thích ng và thay đi chin lc.
Cui cùng, mc đ phát trin ca ngành ngân hàng là yu t không th không k
đn. Khi tng th mt ngành nào đó có mt trình đ phát trin nht đnh thì các đn v
trong ngành đó mi có th phát trin tng ng đc.
1.3.2.2. c đim kinh t v mô
Môi trng kinh t, chính tr, xã hi có nh hng rt ln đn hot đng kinh
doanh ca ngân hàng. Trình đ phát trin ca nn kinh t mt phn quyt đnh trình đ
phát trin ca ngành ngân hàng. ng thi, các ngân hàng hot đng phi phù hp vi
đnh hng phát trin nn kinh t ca đt nc.
Trong giai đon nn kinh t phát trin n đnh, hot đng sn xut kinh doanh
đc duy trì và m rng có hiu qu, các ngân hàng thng mi có điu kin tt đ
kinh doanh vì nhu cu vn và nhu cu s dng sn phm dch v ngân hàng cng tng
lên.
Ngc li, nu nn kinh t ri vào suy thoái, sn xut trì tr có th khin các ngân
hàng khó phát trin, vic cung cp sn phm dch v b gim sút, n quá hn tng …
dn đn gim sút hiu qu hot đng ca ngân hàng.
1.4. Mô hình nghiên cu v các yu t tác đng đn hiu qu kinh doanh ca
ngơn hƠng thng mi
1.4.1. Mô hình nghiên cu trong và ngoài nc v các yu t tác đng đn
hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi
1.4.1.1. Các mô hình nghiên cu trên th gii v các yu t tác đng đn hiu qu
kinh doanh ca ngân hàng thng mi
1.4.1.1.1. Các mô hình nghiên cu trên th gii trc nm 2000 v các yu t tác

đng đn hiu qu kinh doanh ca ngân hàng thng mi
Trong thi gian qua có khá nhiu bài nghiên cu trên th gii liên quan đn vn
đ li nhun, hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. c đim chung ca các bài nghiên