B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
TRNG TH THU HNG
GII PHÁP HOÀN THIN HOT NG BO
LÃNH TI NGÂN HÀNG THNG MI C
PHN Á CHÂU
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. LÊ TH MN
TP. H CHÍ MINH – NM 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan: Lun vn “Gii pháp hoàn thin hot đng bo lãnh ti Ngân
hƠng Thng mi C Phn Á Chơu” lƠ công trình nghiên cu riêng ca tôi.
Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc. Các s liu có ngun trích
dn, kt qu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng công b trong các công trình
nghiên cu khác.
Tp. HCM, ngƠy 10 tháng 10 nm 2013
Tác gi lun vn
Trng Th Thu Hng
MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC S , BIU
LI M U
CHNG I : TNG QUAN V HOT NG BO LÃNH TI NGÂN HÀNG
THNG MI 1
1.1. Tng quan v bo lãnh ngân hàng 1
1.1.1 Khái nim, chc nng vƠ vai trò ca bo lãnh ngân hàng. 1
1.1.1.1 Khái nim v bo lãnh ngân hàng 1
1.1.1.2 Chc nng ca bo lãnh ngân hàng 2
1.1.1.3 Vai trò ca bo lãnh ngân hàng 3
1.1.2 Phân loi bo lãnh ngân hàng 4
1.1.2.1 Cn c vƠo phng thc phát hành bo lãnh: 4
1.1.2.2 Cn c vào mc đích bo lãnh 6
1.1.2.3 Cn c theo tính cht bo lãnh ngân hàng 7
1.1.3. Các ch tiêu phn ánh s hoàn thin hot đng bo lãnh ca ngân hàng
thng mi 8
1.1.3.1 Mt s ch tiêu đnh lng 8
1.1.3.2 Mt s ch tiêu đnh tính 10
1.1.4. Các nhân t nh hng ti hot đng bo lãnh ca ngơn hƠng thng mi11
1.1.4.1 Nhân t bên trong 11
1.1.4.2 Nhân t bên ngoài 14
1.1.5 Nhng ri ro phát sinh trong hot đng bo lãnh 16
1.1.5.1 Ri ro đi vi ngân hàng 16
1.1.5.2 Ri ro đi vi ngi đc bo lãnh 16
1.1.5.3. Ri ro đi vi ngi th hng bo lãnh 17
1.2. S cn thit phi hoàn thin nghip v bo lãnh ngân hàng 17
1.2.1. Quan nim hoàn thin nghip v bo lãnh ngân hàng 17
1.2.3 S cn thit phi hoàn thin nghip v bo lãnh ngân hàng 18
1.3. Kinh nghim v hot đng bo lãnh ca mt s ngơn hƠng thng mi ti
Vit Nam và bài hc cho Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu 19
1.3.1 Kinh nghim v hot đng bo lãnh ca mt s ngơn hƠng thng mi ti
Vit Nam 19
1.3.2 Bài hc cho Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu 21
KT LUN CHNG 1 23
CHNG 2: THC TRNG HOT NG BO LÃNH TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN Á CHÂU 24
2.1 Gii thiu v Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu 24
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca Ngơn hƠng Thng mi C phn Á
Châu 24
2.1.2 Khái quát v hot đng chung ca Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu
26
2.2. Thc trng hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi C phn Á
Châu. 27
2.2.1 C s pháp lỦ trong nc khi thc hin nghip v bo lãnh ngân hàng ti
Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu 27
2.2.2 Tng quan thc trng vn dng nghip v bo lãnh ngân hàng ti Ngân
hƠng Thng mi C phn Á Châu 28
2.2.2.1 i tng khách hàng 28
2.2.2.2 iu kin đi vi khách hàng 29
2.2.2.3 Phm vi bo lãnh 29
2.2.2.4 Gii hn bo lãnh 30
2.2.2.5 Các sn phm bo lãnh ca ACB 30
2.2.2.6 H s đ ngh bo lãnh 31
2.2.2.7 Các bin pháp đm bo 31
2.2.2.8 Phí và lãi sut 32
2.2.2.9 Cam kt bo lãnh 32
2.2.3 Phân tích hot đng bo lãnh lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi C phn Á
Châu 33
2.2.3.1 Nhng ch tiêu đnh lng 33
2.2.3.2 Nhng ch tiêu đnh tính 38
2.3 ánh giá thc trng hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi C
phn Á Châu 43
2.3.1 Kt qu đt đc và nguyên nhân 43
2.3.1.1 Kt qu đt đc 43
2.3.1.2 Nguyên nhân 47
2.3.2 Nhng hn ch cn khc phc và nguyên nhân 48
2.3.2.1 Hn ch 48
2.3.2.2 Nguyên nhân 54
2.4 Nhng ri ro phát sinh trong hot đng bo lãnh 56
2.5 Nhng nhân t nh hng đn hot đng bo lãnh 57
CHNG 3: GII PHÁP NHM HOÀN THIN HOT NG BO LÃNH
TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU. 60
3.1. nh hng phát trin hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi C
phn Á Châu 60
3.1.1.Mc tiêu vƠ đnh hng phát trin chung ca Ngơn hƠng Thng mi C
phn Á Châu 60
3.1.2 nh hng hoàn thin nghip v bo lãnh Ngơn hƠng Thng mi C phn
Á Châu 62
3.2. Gii pháp nhm hoàn thin hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi
C phn Á Châu 63
3.2.1. Gii pháp nghip v 63
3.2.1.1 Hoàn thin vƠ đm bo tính tuân th trong quy trình, th tc bo lãnh
63
3.2.1.2 Qun lý ri ro đi vi bo lãnh ngân hàng trong hot đng kinh doanh
ngân hàng 64
3.2.1.3 Quy đnh v qun lý mc du 66
3.2.1.4 Quy đnh v vic kim tra, giám sát khon cp bo lƣnh nh mt
khon cp tín dng thông thng 66
3.2.1.5 Hoàn thin tin ích xác thc th bo lãnh online 67
3.2.2 Gii pháp h tr 68
3.2.2.1 V công ngh 68
3.2.2.2 Tng cng qun bá thng hiu 68
3.2.2.3 Chính sách khách hàng 69
3.2.2.4 Thay đi nhn thc v nghip v bo lãnh 70
3.2.2.5 Tng cng phi hp gia các kênh phân phi vi Hi s 71
3.2.2.6 Gii pháp v nhân s 72
3.2.2.7 Gii pháp v chính sách đƠo to 73
3.3. Kin ngh 74
3.3.1. i vi Chính ph 74
3.3.2 i vi Ngơn hƠng NhƠ nc 74
3.3.2.1 Quy đnh thng nht v thm quyn ký phát trên chng th bo lãnh
74
3.3.2.2 Cn có mt chun mc chung v mu bo lãnh 75
3.3.2.3 Quy đnh cht ch v trích lp d phòng ri ro bo lãnh 76
3.3.2.4 Hoàn thin h thng thông tin tín dng ca ngành ngân hàng 76
3.3.2.5 Hoàn thin h thng pháp lut ngân hàng 78
KT LUN CHNG 3 79
KT LUN 80
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
Ch vit tt
Ting Anh
Ting Vit
ACB
Asia Commercial
Bank
Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu
ACB Online
Dch v ngơn hƠng đin t ca ACB
CIC
Credit Information
Center
Trung tâm thông tin tín dng
CLMS
Customer Loan
Manager System
Phn mm qun lý thông tin khách hàng,
h tr son tho th bo lãnh
Kênh phân phi
S giao dch/Chi nhánh/Phòng giao dch
Loan CSR
Loan Credit service
relationship
Nhân viên dch v khách hàng tín dng
Lotus
H thng thông tin ni b ca Ngân hàng
Thng mi C phn Á Châu
NHNN
Ngơn hƠng NhƠ nc
NHTM
ngơn hƠng thng mi
TCBS
The Complete
Banking Solution
Phn mm chính trong hot đng ti
Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu
TCTD
t chc tín dng
TMCP
thng mi c phn
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
Trng đn v
Giám đc S giao dch/Chi nhánh/Phòng
giao dch
VND
Vit Nam đng
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: D n bo lƣnh qua các nm 33
Bng 2.2: So sánh t trng bo lƣnh qua các nm 34
Bng 2.3: Tng hp v thu nhp phí và dch v ti ACB qua các nm 36
Bng 2.4: So sánh thu nhp t dch v bo lãnh vi tng thu nhp phí và dch v ti
ACB qua các nm 49
DANH MC CÁC S , BIU
Biu đ 2.1
: Biu đ th hin t trng thu nhp t dch v bo lƣnh qua các nm 37
S đ 2.1: Quy trình nghip v bo lãnh ti ACB 3
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Nn kinh t Vit Nam đang ngƠy cƠng hi nhp vào mng li kinh t toàn cu,
song song vi s phát trin ca các hot đng giao thng thì hot đng bo lãnh ngân
hàng cng ngày càng tr nên quan trng. Hot đng nƠy nh mt công c đ thuyt
phc bên th ba tin tng rng đi tác ca mình s thc hin đúng các ngha v nh đƣ
giao kt. Bo lãnh ngân hàng là mt kênh mà các doanh nghip cn tn dng đ m
rng mng li giao dch kinh doanh, đng thi là mt kênh mƠ các ngơn hƠng thng
mi cn khai thác đ phát trin khách hƠng, đa dng các sn phm, dch v cung cp
cho khách hàng.
Thi gian gn đơy, trên th trng liên tc xut hin các v tranh chp liên quan
đn dch v bo lƣnh, khi phía ngơn hƠng đa ra nhiu lỦ do đ t chi ngha v thanh
toán. Tình trng nƠy đang “bƠo mòn” nim tin ca các doanh nghip vào mt nghip v
vn đc coi lƠ “bo bi” trong các giao dch kinh doanh. iu này khin doanh
nghip dn mt nim tin vi bo lãnh ngân hàng, làm nh hng đn nghip v cp
bo lãnh ca toàn b h thng ngân hàng.
Ngơn hƠng Thng mi C phn Á Châu là mt trong nhng ngơn hƠng thng
mi thc hin nghip v bo lãnh khá lâu, vi quy trình vƠ hng dn c th. Tuy
nhiên đng trc nhng ri ro tim n ca nghip v bo lãnh ngân hàng và nhng yêu
cu pháp lý cng nh cht lng dch v. Vic hoàn thin nghip v bo lãnh là ht
sc cn thit.
Cn c vƠo c s các lý lun v bo lãnh ngân hàng cng nh thc t v hot
đng bo lãnh ti Ngân hƠng Thng mi C phn Á Châu, tôi đƣ chn đ tài: ắGII
PHÁP HOÀN THIN HOT NG BO LÃNH TI NGỂN HÀNG THNG
MI C PHN Á CHỂUẰ. Qua lun vn tôi mong mun tìm hiu, nhìn nhn các ri
ro, hn ch ca nghip v bo lãnh ti Ngân hƠng Thng mi C phn Á Châu, góp
phn hoàn thin hot đng bo lãnh ti đn v.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là h thng hóa c s lý lun bo lãnh ngân hàng,
nhn din các ri ro, hn ch vƠ đ xut mt s gii pháp hoàn thin hot đng bo
lãnh ngân hàng ti Ngân hƠng Thng mi C phn Á Châu.
Lun vn nghiên cu các vn đ c th sau:
- Tng quan v bo lãnh ngân hàng.
- Nghiên cu c s pháp lỦ liên quan đn bo lãnh ngân hàng.
- Phơn tích đánh giá thc trng hot đng bo lãnh ti Ngân hƠng Thng mi C
phn Á Châu t đó tng hp các kt qu đt đc, các hn ch còn tn ti, các ri
ro phát sinh và các vn đ cn lu Ủ trong nghip v phát hƠnh th bo lãnh.
- xut mt s gii pháp nhm hoàn thin hot đng bo lãnh ngân hàng ti Ngân
hƠng Thng mi C phn Á Châu.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu là hot đng bo lãnh ngân hàng trong nc.
- Phm vi nghiên cu: Ngân hƠng Thng mi C phn Á Châu.
- Thi gian nghiên cu: t nm 2010 đn tháng 6 nm 2013.
4. Phng pháp nghiên cu ca đ tài
hoàn thành mc tiêu nghiên cu đt ra, đ tài s dng các phng pháp
nghiên cu: nghiên cu đnh tính vƠ phng pháp thng kê, suy lun logic.
5. Kt cu ca đ tài
Bao gm 3 chng:
CHNG I : Tng quan v hot đng bo lãnh ti ngơn hƠng thng mi.
CHNG 2: Thc trng hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng mi C phn Á
Châu.
CHNG 3: Gii pháp nhm hoàn thin hot đng bo lãnh ti Ngơn hƠng Thng
mi C phn Á Châu.
1
CHNG I : TNG QUAN V HOT NG BO LÃNH TI NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1. Tng quan v bo lãnh ngân hàng
1.1.1 Khái nim, chc nng vƠ vai trò ca bo lãnh ngân hàng.
1.1.1.1 Khái nim v bo lãnh ngân hàng
Bo lƣnh ngơn hƠng đc đnh ngha nh sau:
Bo lãnh ngân hàng (sau đơy gi là bo lãnh) là hình thc cp tín dng, theo đó
bên bo lãnh cam kt bng vn bn vi bên nhn bo lãnh s thc hin ngha v tài
chính thay cho bên đc bo lƣnh khi bên đc bo lãnh không thc hin hoc thc
hin không đy đ ngha v đƣ cam kt vi bên nhn bo lƣnh; bên đc bo lãnh phi
nhn n và hoàn tr cho bên bo lãnh theo tha thun.
Bên bo lãnh là t chc tín dng, chi nhánh ngơn hƠng nc ngoài thc hin
nghip v bo lãnh.
Bên đc bo lãnh là t chc (bao gm t chc tín dng, chi nhánh ngân hàng
nc ngoƠi), cá nhơn lƠ ngi c trú vƠ t chc lƠ ngi không c trú đc t chc tín
dng, chi nhánh ngơn hƠng nc ngoài bo lãnh.
Bên nhn bo lãnh là t chc, cá nhơn lƠ ngi c trú hoc ngi không c trú có
quyn th hng bo lãnh do t chc tín dng, chi nhánh ngơn hƠng nc ngoài phát
hành.
Cam kt bo lãnh lƠ vn bn bo lãnh ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lãnh
theo mt trong các hình thc sau:
- Th bo lãnh lƠ vn bn cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lãnh v vic
bên bo lãnh s thc hin ngha v tƠi chính thay cho bên đc bo lãnh khi bên
đc bo lãnh không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v đƣ cam kt
vi bên nhn bo lãnh;
2
- Hp đng bo lãnh lƠ vn bn tha thun gia bên bo lãnh và bên nhn bo lãnh
hoc gia bên bo lãnh, bên nhn bo lãnh và các bên có liên quan (nu có) v
vic bên bo lãnh s thc hin ngha v tƠi chính thay cho bên đc bo lãnh khi
bên đc bo lãnh không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v đƣ cam
kt vi bên nhn bo lãnh;
- Hình thc cam kt khác do các bên t tha thun không trái vi quy đnh ca
pháp lut Vit Nam.
1.1.1.2 Chc nng ca bo lãnh ngân hàng
Công c bo đm
Chc nng quan trng nht ca bo lãnh là cung cp mt s đm bo cho ngi
th hng. Mc đích ca bo lãnh là s cung cp cho ngi th hng mt khon bi
hoàn tài chính cho nhng ngi thit hi do hành vi vi phm hp đng ca ngi đc
bo lƣnh gơy ra. Hn na, bo lƣnh đc dùng trong nhng hp đng thi công, hp
đng bo hành sn phm, d thu công trình… thì đơy lƠ nhng tha thun không mua
bán hay thanh toán. Do vy, bo lãnh ch đc dùng cho mc đích bo đm an toàn cho
ngi th hng khi có mt bin c vi phm hp đng ca ngi đc bo lãnh.
Công c tài tr
Hu ht các hp đng thi công, buôn bán ln đòi hi phi có mt khong thi
gian dài mi hoàn tt. iu nƠy đt ra mt nhu cu tài tr cho d án. Công ty xây dng
s gp khó khn v tài chính và chu nhiu ri ro nu nh phi hoàn tt công trình mi
nhn đc thanh toán t ch công trình. Do đó, công ty xơy dng s thng lng vi
ch công trình ng trc cho mình mt khon tin. Lúc đó, ngơn hƠng ca công ty xây
dng s phát hành mt bo lãnh hoàn tin ng trc nh mt công c tài tr đ cho
công ty nhn đc khon tin đó. Ngơn hƠng phát hƠnh cam kt bo lãnh cho công ty
xây dng đ thanh toán cho ch công trình trong trng hp công ty xây dng vi phm
ngha v trong hp đng.
3
Công c đánh giá
Khi nhn mt đ ngh bo lãnh ngân hàng s phi đánh giá tình hình hot đng,
nng lc tài chính ca khách hƠng. ng thi đánh giá kh nng thc hin hp đng đƣ
ký gia bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh, hiu qu ca hp đng… Khi khách
hƠng đm bo đ các điu kin ngân hàng đt ra thì hp đng mi đc ký kt.
1.1.1.3 Vai trò ca bo lãnh ngân hàng
i vi nn kinh t
Bo lãnh ngân hàng ngày càng đóng vai trò quan trng trong nn kinh t. Công c
này góp phn thúc đy s hp tác trên tt c các lnh vc kinh t - xã hi, trong phm
vi quc gia và trên toàn th gii. Bo lãnh ngân hàng còn góp phn tích cc đy mnh
tín dng thng mi gia các đi tác và có tác dng gii quyt đáng k nhu cu v vn
trong hu ht các ngành, các lnh vc kinh t. Bo lãnh ngân hàng thc s tr thành
công c thông dng đm bo thc thi ngha v, đc bit là ngha v tài chính, trong các
giao dch tài chính ln phi tài chính, giao dch thng mi ln phi thng mi hu ht
các quc gia trên th gii.
S tn ti bo lãnh ngân hàng là mt khách quan đi vi nn kinh t, đáp ng yêu
cu làm cho nn kinh t ngày mt phát trin. Nó có vai trò nh mt cht xúc tác làm
điu hoà, xúc tin hàng lot các quan h trong hp đng kinh t. Nh có bo lãnh mà
các bên có th tin tng yên tâm tham gia ký kt các hp đng kinh t và có trách
nhim vi hp đng ca mình đƣ kỦ kt.
Bo lãnh có vai trò quan trng trong vic tng thêm ngun vn cho các doanh
nghip, thu hút vn đu t cho nn kinh t, nh vào uy tín ca ngân hàng bo lãnh, bo
lãnh tr thành công c tip cn ti các ngun vn ca nc ngoài. Ngun vn này
thng đc tp trung vào sn xut, to điu kin cho doanh nghip t đó giúp doanh
nghip sn xut ra các sn phm đáp ng nhu cu th trng. Bo lãnh ngân hàng góp
phn tng cng mi quan h thng mi quc t gia các quc gia.
4
i vi ngơn hƠng thng mi
Bo lãnh va là hot đng cp tín dng, va là dch v có thu phí, góp phn gia
tng ngun thu dch v ngoƠi lƣi vay, đc các NHTM quan tơm vƠ luôn hng đn
trong kinh doanh.
Bên cnh đó, bo lãnh còn góp phn đa dng hóa sn phm tài chính ca NHTM,
đc bit là sn phm tín dng bên cnh các dch v truyn thng nh cho vay, chit
khu, đng thi, giúp NHTM bán thêm và bán chéo sn phm. ó cng là bin pháp
hu hiu thu hút và gi chân khách hàng - yu t ct lõi quyt đnh s thành công.
Ngoài ra, nghip v bo lãnh góp phn khng đnh uy tín, v th và kh nng tƠi chính
ca NHTM, nên rt đc chú trng. ây là hot đng tim n ri ro nhng hiu qu
khi đc x lý tt.
i vi khách hàng s dng dch v bo lãnh
i vi khách hƠng đc bo lãnh, bo lãnh ngân hàng hu thun h trong các
giao dch mà h tham gia. Nh đc bo lãnh, h đc đi tác tin tng hn, đc
thun li nh: đc chim dng vn hp lý t ngi bán, đc vay vn, đc ng
trc tin,…Bo lãnh ngân hàng còn góp phn nâng cao trách nhim ca bên đc bo
lãnh v ngha v h phi thc hin.
Trong các quan h kinh t không phi lúc nƠo các đi tác cng tin tng nhau do
rt nhiu nguyên nhân. Vì th, đ đm bo an toàn quan h lƠm n, bên cung cp
thng yêu cu bên kia phi có bo lãnh ca ngân hàng thì giao dch mi thc hin. Do
đó bo lƣnh ngơn hƠng đôi khi lƠ yêu cu bt buc đ bc đu giúp cho doanh nghip
có c hi tip cn vi hp đng. Ngoài ra, bo lãnh giúp cho doanh nghip tit kim
đc khon vay vn đáng k, có thêm ngun tài tr cho nhu cu vn lu đng và
doanh nghip ch phi tr mt khon phí tng đi thp.
1.1.2 Phân loi bo lãnh ngân hàng
1.1.2.1 Cn c vƠo phng thc phát hành bo lãnh:
Bo lãnh trc tip
5
Là loi bo lãnh mà bên bo lãnh cam kt thanh toán trc tip cho bên nhn bo
lãnh nu bên đc bo lãnh vi phm hp đng. Bo lãnh trc tip có ba bên tham gia:
bên bo lƣnh, bên đc bo lãnh và bên nhn bo lãnh. Nu trong trng hp bên nhn
bo lƣnh lƠ ngi nc ngoài thì có th thêm mt ngân hàng khác cùng quc gia vi
bên nhn bo lãnh gi là ngân hàng thông báo.
Bo lãnh gián tip
ơy lƠ loi bo lãnh mà phi thc hin qua hai ngân hàng, mt ngân hàng nhn
yêu cu bo lãnh t phía khách hƠng đc bo lãnh gi là ngân hàng ch th, và mt
ngân hàng thc hin cam kt bo lƣnh cho ngi th hng gi là ngân hàng phát hành
bo lƣnh. i vi loi bo lãnh này thì ngân hàng phát hành s không nhn bi hoàn t
khách hƠng đc bo lãnh mà nhn khon đó t ngân hàng ch th thông qua mt cam
kt na gi là bo lƣnh đi ng do chính ngân hàng ch th đa ra. Mi quan h trong
bo lãnh gián tip là mi quan h bn bên nên nó phc tp hn nhng li đm bo chc
chn hn, nó thng đc s dng trong các hp đng vi các đi tác nc ngoài.
Khi bên nhn bo lƣnh không tin tng vào tim lc tài chính, uy tín ca ngân
hàng ca bên đc bo lãnh nên mun ch đnh ngân hàng phát hành phi là ngân hàng
trong nc ca mình hoc ngân hàng mình bit, do đó nu bên đc bo lãnh có quan
h vi ngân hàng đc ch đnh đó thì bo lãnh trc tip xy ra, ngc li thì phát sinh
nghip v bo lãnh gián tip.
Bo lƣnh giáp lng
Bo lƣnh giáp lng có vai trò ca mt ngi trung gian thc hin hp đng thi
công hay mua bán. Ví d bo lƣnh thanh toán giáp lng: ngi bán hàng trung gian ký
hp đng mua bán hƠng cho ngi mua sau đó kỦ hp đng mua hàng vi nhà cung
cp. Nu c hai hp đng đu quy đnh bo lƣnh, sau khi ngi bán hàng trung gian th
hng mt bo lãnh thanh toán t ngân hàng ca ngi mua thì mi yêu cu ngân hàng
ca mình phát hành mt bo lƣnh cho ngi cung cp hàng th hng đ mua lô hàng
6
vƠ giao cho ngi mua ban đu. Khi s dng bo lƣnh giáp lng thì các điu khon
phi phù hp vi các điu khon ca bo lãnh chính.
Bo lƣnh đc xác nhn
Là mt bo lƣnh ngơn hƠng đc mt ngân hàng khác xác nhn đ bo đm kh
nng thc hin ngha v bo lãnh ca ngơn hƠng phát hƠnh th bo lƣnh. Trng hp
ngơn hƠng phát hƠnh th bo lãnh không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha
v ca mình nh đƣ cam kt vi bên nhn bo lãnh thì ngân hàng xác nhn s thc hin
ngha v thay cho ngân hàng phát hành bo lãnh.
ng bo lãnh
Khi thc hin nhng d án có giá tr ln, đ gim thiu các ri ro thì các ngân
hàng có th thc hin đng bo lƣnh. thc hin đc hot đng đng bo lãnh này
thì mt trong s các ngân hàng tham gia phi đóng vai trò lƠ ngơn hƠng đu mi phát
hành bo lƣnh, còn các ngơn hƠng khác lƠ thƠnh viên tham gia. Trong trng hp phi
bi hoƠn cho ngi th hng thì ngơn hƠng đu mi có th đòi tin t các ngân hàng
đng minh theo t l tho thun trc và các ngân hàng này s đòi n t khách hàng
đc bo lãnh.
1.1.2.2 Cn c vào mc đích bo lãnh
Bo lãnh ngân hàng có nhiu mc đích s dng, tùy theo loi ri ro nào có th
phát sinh mƠ ngi ta dùng loi bo lƣnh nƠo, theo đó bo lƣnh đc chia thành:
Bo lãnh d thu
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lãnh (tc là bên mi thu) đ bo
đm ngha v tham gia d thu ca bên đc bo lãnh. Trng hp bên đc bo lãnh
vi phm quy đnh d thu mà không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha v
tài chính tham gia d thu thì bên bo lãnh s thc hin thay.
Bo lãnh thc hin hp đng
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lƣnh đ bo đm vic thc hin
đúng, đy đ các ngha v ca bên đc bo lãnh theo hp đng đƣ kỦ kt vi bên
7
nhn bo lƣnh. Trng hp bên đc bo lãnh vi phm hp đng b pht hoc phi bi
thng cho bên nhn bo lãnh mà không thc hin hoc thc hin không đy đ ngha
v tài chính thì bên bo lãnh s thc hin thay.
Bo lãnh bo hành
Bo lãnh bo hƠnh hay còn đc gi là bo lãnh bo đm cht lng sn phm:
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lƣnh đ bo đm vic bên đc bo lãnh
thc hin đúng các tha thun v cht lng ca sn phm theo hp đng đƣ kỦ kt vi
bên nhn bo lƣnh. Trng hp bên đc bo lãnh vi phm tha thun v cht lng
sn phm và phi bi thng cho bên nhn bo lãnh mà không thc hin hoc thc
hin không đy đ ngha v tài chính thì bên bo lãnh s thc hin thay.
Bo lãnh thanh toán
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lãnh v vic s thc hin ngha v
thanh toán thay cho bên đc bo lƣnh trong trng hp bên đc bo lãnh không thc
hin hoc thc hin không đy đ ngha v thanh toán ca mình khi đn hn.
Bo lãnh hoàn tr tin ng trc
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lƣnh đ bo đm ngha v hoàn tr
tin ng trc ca bên đc bo lãnh theo hp đng đƣ kỦ kt vi bên nhn bo lãnh.
Trng hp bên đc bo lãnh phi hoàn tr tin ng trc mà không hoàn tr hoc
hoàn tr không đy đ thì bên bo lãnh s thc hin thay.
Bo lãnh vay vn
Là cam kt ca bên bo lãnh vi bên nhn bo lãnh v vic s tr n thay cho bên
đc bo lƣnh trong trng hp bên đc bo lãnh không thc hin hoc thc hin
không đy đ, đúng hn ngha v tr n vay.
1.1.2.3 Cn c theo tính cht bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh tr ngay vô điu kin
Là bo lãnh mà vic thanh toán ca nó đc thc hin ngay khi ngân hàng phát
hành nhn đc yêu cu đu tiên bng vn bn ca bên nhn bo lƣnh vƠ xem đơy nh
8
mt lnh thanh toán, không đòi hi phi có chng t kèm theo. Cn lu Ủ lƠ vn bn
đòi tin do bên nhn bo lƣnh đn phng lp, không cn có s xác nhn ca bên đc
bo lãnh hoc ca bên th ba nƠo khác. Ngơn hƠng phát hƠnh không đc vin dn bt
c lỦ do nƠo liên quan đn hp đng gc đ trì hoãn vic thanh toán. Do đó, ch bên
nhn bo lãnh là có li th tuyt đi trong loi bo lƣnh nƠy; còn đi vi ngân hàng và
bên đc bo lãnh luôn th b đng và d b li dng la đo.
Bo lãnh kèm chng t
Trng hp nƠy ngi th hng mun đc ngân hàng thanh toán thì phi cung
cp chng t có xác nhn ca mt bên th ba có đ chuyên môn v s vi phm hp
đng ca bên đc bo lãnh. Chng t có th xut trình theo mt trong hai cách sau:
Mt là, bên nhn bo lƣnh (ngi th hng) xut trình các chng t xác nhn hành vi
vi phm hp đng ca bên đc bo lãnh; các chng t này phi do bên th ba có t
cách đc lp phát hành. Hai là, bên nhn bo lãnh xut trình yêu cu thanh toán, ngoài
ra không cn xut trình bt k loi chng t nƠo khác; nhng ngơn hàng phát hành có
quyn dng thanh toán nu bên đc bo lãnh cung cp các chng t ca bên th ba
đc lp xác nhn hp đng không vi phm. Loi bo lãnh này bo v bên đc bo
lãnh tt hn so vi trng hp bo lãnh theo yêu cu. Trc khi thanh toán, ngân hàng
phi tin hành kim tra các chng t gi đn.
1.1.3. Các ch tiêu phn ánh s hoàn thin hot đng bo lãnh ca ngân hàng
thng mi
1.1.3.1 Mt s ch tiêu đnh lng
Thu nhp t dch v bo lãnh
Ch tiêu này cho bit tng s tin phí mƠ ngơn hƠng thu đc t các hp đng bo
lãnh. Cht lng bo lãnh tt đng ngha vi vic nó mang li thu nhp ln cho ngân
hƠng, đ đánh giá chính xác cht lng bo lãnh qua thu nhp t dch v bo lãnh
chúng ta xem xét ti các tiêu chí: tc đ tng trng thu nhp phí bo lãnh, t trng thu
nhp t dch v bo lãnh trên tng thu nhp, t trng thu nhp phí t hot đng bo
9
lãnh so vi các hot đng khác trotng ngân hàng, quy mô thu nhp phí bo lƣnh,… Thu
nhp t hot đng ngƠy cƠng tng chng t quy mô dch v bo lƣnh ngƠy cƠng đc
m rng vi s tng trng n đnh.
Tuy nhiên đ có s đánh giá mt cách toàn din nghip v bo lãnh ca ngân
hàng, cn kt hp các ch tiêu trên trong mi quan h tng quan vi các hot đng
khác thông qua các ch s nh:
T trng thu nhp t dch v
bo lãnh trong thu dch v(%)
=
Thu nhp t dch v bo
lãnh
x
100
Thu nhp t dch v
T trng thu nhp t dch v
bo lãnh trong thu phí tín
dng(%)
=
Thu nhp t dch v bo
lãnh
x
100
Thu phí tín dng
Tc đ tng trng d n bo lãnh
Tc đ tng trng d n bo lãnh càng cao cho thy dch v bo lãnh ca ngân
hƠng đang phát trin n đnh. D n bo lãnh cho bit tng giá tr các khon bo lãnh,
s tng trng d n bo lãnh phn ánh ngơn hƠng đang thu hút đc rt nhiu khách
hàng, dch v bo lƣnh ngƠy cƠng đc m rng. Do đó khi đánh giá cht lng bo
lãnh cn phi xem xét ti tc đ tng trng d n bo lãnh, tc đ tng trng cao là
mt tín hiu tt ca dch v bo lãnh.
Tc đ tng trng
d n bo lãnh(%)
=
D n bo lãnh nm n
x
100
D n bo lƣnh nm (n-1)
D n bo lãnh quá hn
Là ch tiêu phn ánh khon vn ngân hàng thanh toán cho bên nhn bo lãnh thay
cho bên đc bo lƣnh. Nhng khi đn hn thanh toán bên đc bo lƣnh không đ kh
nng tr, tr không đ hoc không chu tr cho ngơn hƠng. D n bo lãnh quá hn ln
cho thy dch v bo lãnh ca ngân hàng không hiu qu, ngơn hƠng đng trc nguy
10
c b mt vn. Khi nói đn d n bo lãnh quá hn ta quan tơm đn t l d n bo
lãnh quá hn.
T l d n bo
lãnh quá hn(%)
=
D n bo lãnh quá hn
x
100
Tng d n bo lãnh
C cu bo lãnh
C cu bo lãnh ca ngân hàng cho thy chin lc phát trin sâu rng ca ngân
hàng v loi hình doanh nghip nào, loi hình bo lƣnh nƠo… Mi ngơn hƠng đu chú
trng vào mt loi hình bo lƣnh nƠo đó da vƠo nng lc ca ngân hàng. Do đó, xơy
dng các loi hình bo lƣnh cƠng đa dng th hin s phát trin ca ngân hàng. Nu
xây dng mt c cu bo lãnh hp lý phù hp vi xu hng phát trin chung ca nn
kinh t, ngân hàng tn dng đc li th ln trong kinh doanh đng thi góp phn
gim thiu ri ro t đó cht lng bo lƣnh đc nâng lên.
1.1.3.2 Mt s ch tiêu đnh tính
Kh nng đáp ng nhu cu ca khách hàng
Cht lng bo lƣnh đc cho là tt khi mƠ ngơn hƠng đáp ng mt cách tt nht
nhu cu ca khách hàng. Trong khi nhu cu ca khách hàng cn rt nhiu các loi hình
bo lƣnh khác nhau nhng hin ti các NHTM mi ch đáp ng đc mt phn nh
trong s đó, các NHTM tp trung ch yu vào các loi hình nh bo lãnh d thu, bo
lãnh thc hin công trình. iu đó gơy ra rt nhiu khó khn đi vi các doanh nghip
xut khu, các doanh nghip có s vn ít thng xuyên phi mua chu hoc cn ng
trc, các doanh nghip đó ch yu là các doanh nghip va và nh. Vì vy, vic đáp
ng đc nhu cu ca các doanh nghip va và nh chng t cht lng bo lƣnh đƣ
đc nâng lên.
Trình đ chuyên môn ca cán b ngân hàng ph trách dch v bo lãnh
ơy lƠ mt yu t ht sc cn thit, nu nh trình đ chuyên môn ca cán b
ngân hàng tt nó s tng tính cnh tranh và thu hút khách hàng cho ngân hàng. Mt
11
ngơn hƠng có nhơn viên có trình đ cao, luôn luôn thc hin các công vic mt cách tt
nht, tuân th đúng quy trình, đm bo tính cht ch, hn ch ti đa ri ro có th xy ra.
ng thi to mi quan h tt vi khách hàng s duy trì nhng khách hàng tt, khách
hàng tim nng…Cht lng bo lƣnh qua đó s đc đm bo.
Quy trình bo lãnh cht ch và tuân th các chun mc pháp lý
ơy lƠ yu t đc bit quan trng trong vic đánh giá cht lng bo lãnh ca
ngân hàng. Cng ging nh đi vi các dch v khác trong ngân hàng, dch v bo lãnh
luôn phi tuân th nhng quy đnh ca NHNN, đng thi quy trình bo lãnh phi cht
ch hn ch ti đa các ri ro nhng vn to điu kin thun li nht cho khách hàng.
1.1.4. Các nhân t nh hng ti hot đng bo lãnh ca ngơn hƠng thng
mi
1.1.4.1 Nhân t bên trong
Con ngi
ơy đc coi là nhân t quyt đnh s thành công trong hot đng ca ngân hàng
nói chung và nghip v bo lãnh ngân hàng nói riêng. Vi chc nng vƠ vai trò ca
nghip v bo lãnh, nhân t con ngi đem li cho ngân hàng khá nhiu ngun li, vì
vy ngân hàng luôn mun phát trin nghip v này. Cng là mt hình thc cp tín
dng, khi phát hành bo lãnh ngân hàng cn thm đnh tng t mt khon cp tín
dng. Vì vy yu t con ngi rt quan trng, đòi hi t cp chuyên viên đn cp qun
lý phi vng chuyên môn, có kinh nghim, kh nng tác nghip, cung cách phc v
khách hàng tt…
Hin nay các ngân hàng ngày càng chú trng đn cht lng phc v khách hàng,
trong đó yu t con ngi đóng vai trò quan trng. i ng cán b có đo đc, ngh
nghip tt và chuyên môn gii s giúp cho ngân hàng có th ngn nga đc nhng sai
phm trong hot đng bo lƣnh. Hn na, vic ngơn hƠng đƠo to nghip v, nâng cao
tay ngh, thc hin chuyên môn hóa cho đi ng cán b ngân hàng s gim đc chi
phí nghip v và thm đnh. Do đó, ngơn hƠng có th đa ra đc biu phí hp dn,
12
mang tính cnh tranh cao nhng vn đm bo đc li ích ca ngơn hƠng đ thu hút
khách hàng.
Công ngh
Trong bi cnh nn kinh t ngày càng khó khn nh hin nay, đc bit trong lnh
vc tài chính ngân hàng, vic ng dng công ngh thông tin đ đi mi quy trình, giúp
nâng cao hiu qu, nng sut lao đng là vic quan trng. Có th nói, ngân hàng là mt
trong nhng ngƠnh đi tiên phong trong vic ng dng công ngh thông tin. Vi xu th
công ngh liên tc đi mi và phát trin nhanh chóng nh hin nay, vic đy mnh đi
mi công ngh là yu t quyt đnh mang tính "sng còn" đi vi s phát trin ngành
ngân hàng. Các quy trình nghip v cn phi tin hc hóa, t đng hóa mc đ cao
mi có th x lỦ vƠ đáp ng đc yêu cu ng dng công ngh thông tin trong lnh vc
ngơn hƠng. ơy lƠ yu t h tr, thúc đy ng dng công ngh thông tin ca các ngành
và lnh vc khác, đc bit nh thng mi đin t vi nhng dch v ngân hàng thun
tin đang đc cung cp hin nay nh Internet banking, mobile banking, xác thc và
qun lỦ th bo lãnh online
Phí dch v
Các ngơn hƠng đu có biu phí dch v riêng ca mình trong đó có quy đnh phí
bo lƣnh. i vi ngân hàng phí là ngun thu ngc li đi vi khách hàng nó là chi
phí s dng dch v, vì vy vic xây dng mt chính sách v phí phù hp là rt cn
thit đ đm bo hài hòa li ích ca các bên. Tùy loi nghip v bo lãnh, tùy mc đ
ri ro, mc đ phc tp, tài sn đm bo… mƠ ngơn hƠng áp dng mc phí khác nhau
đ mang li s hài lòng cho khách hàng. Ngân hàng cn xây dng mt mc phí cnh
tranh đ th hin rõ chính sách khách hƠng. Có ngơn hƠng có chính sách u đƣi vƠ mc
phí riêng theo xp loi khách hàng, xp loi khách hàng da vào nhiu yu t: doanh
s giao dch, thu nhp mang li cho ngơn hƠng…
Chính sách phí dch v tác đng nhiu đn hiu qu hot đng bo lãnh trong tình
hình cnh tranh gia các ngân hàng hin nay.
13
Quy trình nghip v
Quy trình bo lãnh th hin s cht ch trong phân công tác nghip, đng thi
phn ánh cách thc qun lý ri ro trong hot đng này. Hin nay phn ln các ngân
hƠng đu có quy trình thc hin thng nht trên toàn h thng. Quy trình nghip v
giúp cho hot đng bo lãnh chuyên nghip hn, hiu qu hn, qun lý ri ro tt hn.
Tuy nhiên nu quy trình không đc thit k mt cách khoa hc thì nh hng rt ln
đn cht lng phc v. K nng nghip v và ý thc tuân th ca nhân viên tác
nghip quyt đnh hiu qu ca quy trình nghip v.
Nng lc tài chính ca ngân hàng
Vn là nhng khon tin do ngân hàng to lp hoc huy đng đc, ngân hàng
dùng các khon tin nƠy đ đu t vƠ thc hin các dch v kinh doanh. Mt ngân hàng
có vn càng ln càng có th mnh trong kinh doanh, đng thi vn còn quyt đnh ti
các hot đng ca ngân hàng.
Mt khác, đ đm bo an toàn cho NHTM, pháp lut thng quy đnh gii hn v
t l gia giá tr bo lƣnh đi vi mt khách hàng và quy mô vn ca ngân hàng. Do
đó, vn điu l ca ngân hàng cng nh hng đn hot đng bo lãnh. Nhng ngân
hàng có vn ln có th cung ng dch v bo lãnh cho nhiu đi tng vi giá tr hp
đng ln hn so vi các ngân hàng có vn nh.
Mt khác, vi quy mô vn ln ngơn hƠng có điu kin đu t vƠo con ngi và
phng tin k thut uy tín ca ngơn hƠng đc nâng lên, to s cnh tranh mnh m.
Ngân hàng m rng hot đng kinh doanh trên th trng, đa dng các loi hình bo
lãnh tip cn vi các khách hàng ln và tim nng có kh nng tham gia vƠo các hp
đng bo lãnh có cht lng.
Qua đơy chúng ta có th thy nng lc tài chính ca ngân hàng là vô cùng quan
trng, là yu t tiên quyt đ phát trin và nâng cao cht lng bo lãnh ngân hàng.
Mt s yu t ni ti khác ca ngân hàng
14
Có th k đn uy tín, mng li đi lý, chính sách phát trin và chin lc tip th
ca ngơn hƠng. i vi hot đng bo lãnh, uy tín là yu t nh hng hƠng đu, đc
bit là vi bo lƣnh ra nc ngoài.
Bên cnh đó, mng li đi lý giúp thu thp thông tin, phi hp kim soát ri ro
và hp tác vi các đi tác quc t. Ngoài ra, chính sách phát trin và chin lc tip th
ca ngơn hƠng thng mi, đnh hng phát trin cng qung bá v s đa dng ca sn
phm bo lãnh cung cp cho khách hàng.
V chin lc phát trin kinh doanh ca ngân hàng: nó không ch nh hng ti
s phát trin ca nghip v bo lãnh mà còn nh hng ti tt c các hot đng khác
ca ngơn hƠng. phát trin tt, chin lc ca ngân hàng s đ ra đc nhng
phng hng, nhim v, mc tiêu c th trong tng thi kì ngn hn và dài hn.
Trong ngân hàng cn phi xác đnh rõ sn phm dch v nào cn tp trung phát trin,
sn phm nƠo cha cn phát trin. T đó tp trung ngun vn, nhân lc, vt lc đ phát
trin sn phm. Nu chin lc phát trin ca ngân hàng có mc tiêu phát trin nghip
v bo lƣnh điu đó có ngha là có nhiu điu kin v nhân lc, ngun lc, vt lc tp
trung đ có th phát trin nghip v bo lãnh sao cho có kt qu tt nht.
1.1.4.2 Nhân t bên ngoài
Mt là: Nhng nhân t thuc v khách hàng
Trc khi có quyt đnh bo lãnh, ngân hàng cn xem xét, đánh giá khách hƠng k
lng. Khi thm đnh khách hàng, ngân hàng phi xem xét k các ni dung sau: Kh
nng tƠi chính ca khách hƠng, phng án sn xut kinh doanh kh thi, kh nng đáp
ng các bin pháp đm bo. Các ngân hàng cn xem xét các ni dung trên vì chúng nh
hng trc tip đn kh nng hoƠn thƠnh ngha v đi vi bên th hng hoc trong
trng hp xu nht xy ra khi ngân hàng phi cho vay bt buc, thc hin ngha v
thay khách hàng ca mình thì ngân hàng vn có kh nng truy đòi t ngi đc bo
lãnh hoc x lý tài sn đm bo đ thu hi n.
Hai lƠ: Môi trng kinh t xã hi