B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG H KINH T TP. H CHÍ MINH
oo0oo
Dng Th Ngc Phng
ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
V DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NGÂN HÀNG TMCP
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG H KINH T TP. H CHÍ MINH
oo0oo
Dng Th Ngc Phng
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.34.02.01
ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
V DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NGÂN HÀNG TMCP
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Thanh Phong
Tp. HChí Minh – Nm 2013
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc biu đ, hình v
Li m đu 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V DCH V NGÂN HÀNG IN T VÀ
MÔ HÌNH ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG 3
1.1 Dch v ngân hàng 3
1.1.1 Khái nim dch v ngân hàng 3
1.1.2 c tính dch v ngân hàng 3
1.1.2.1 Tính vô hình 3
1.1.2.2 Tính không đng nht 4
1.1.2.3 Tính không th tách ri 4
1.1.2.4 Tính không th ct tr 4
1.1.3 Phân loi dch v ngân hàng 5
1.1.3.1 Huy đng vn 5
1.1.3.2 Cp tín dng 5
1.1.3.3 Thanh toán 5
1.1.3.4 Dch v khác 6
1.2 Dch v ngân hàng đin t 6
1.2.1 Dch v ngân hàng t đng qua đin thoi 8
1.2.2 Dch v ngân hàng qua thit b di đng 8
1.2.3 Dch v ngân hàng ti nhà 8
1.2.4 Dch v ngân hàng qua Internet 8
1.2.5 Dch v Kiosk ngân hàng 9
1.2.6 Dch v Call center 9
1.3 C s lý lun s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng 9
1.3.1 Khái nim s hài lòng ca khách hàng 9
1.3.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng 10
1.3.3 Tiêu chí đánh giá s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng
11
1.3.3.1 Ch tiêu đnh tính 11
1.3.3.2 Ch tiêu đnh lng 12
1.3.4 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng 12
1.3.4.1 Cht lng dch v 12
1.3.4.2 Giá c dch v 14
1.3.4.3 Vic duy trì khách hàng 14
1.4 Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng v sn phm dch v 15
1.4.1 Thang đo SERVQUAL 15
1.4.2 Mô hình SERVPERF 20
1.4.3 Mô hình nghiên cu ca đ tài 20
KT LUN CHNG 1 23
CHNG 2: THC TRNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V
DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NH TMCP U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GÒN 24
2.1 Gii thiu v NH TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn 24
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 24
2.1.2 Thành tu 25
2.1.3 Kt qu hot đng trong thi gian qua 26
2.1.3.1 Kt qu hot đng kinh doanh 27
2.1.3.2 Hot đng huy đng vn 29
2.1.3.3 Hot đng tín dng 32
2.1.3.4 Hot đng dch v 35
2.2 Thc trng v dch v ngân hàng đin t ti NH TMCP u t và Phát
trin Vit Nam – CN Sài Gòn 38
2.2.1 Tim nng phát trin th trng dch v ngân hàng đin t 38
2.2.2 Li ích cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng t s phát trin
dch v ngân hàng đin t 40
2.2.3 nh hng phát trin dch v ngân hàng đin t ca BIDV 40
2.2.4 Thun li và khó khn ca BIDV trong vic phát trin dch v ngân
hàng đin t 42
2.2.4.1 Thun li 42
2.2.4.2 Khó khn 42
2.2.4.3 Gii pháp tip cn khách hàng 43
2.2.5 Các sn phm dch v ngân hàng đin t 43
2.2.5.1 SMS banking 46
2.2.5.2 IBMB 47
2.2.6 Nhn đnh đánh giá v dch v ngân hàng đin t 49
2.2.6.1 Tng quan v sn phm dch v ngân hàng đin t mà các ngân
hàng đang cung cp 49
2.2.6.2 Dch v ngân hàng trc tuyn dành cho doanh nghip 50
2.2.6.3 Dch v ngân hàng trc tuyn dành cho khách hàng cá nhân 52
2.2.6.4 Dch v ngân hàng qua đin thoi di đng dành cho khách hàng cá
nhân và doanh nghip 55
2.3 Kim đnh s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đin t ti NH
TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn 58
2.3.1 Quy trình kho sát 58
2.3.2 Xây dng thang đo 61
2.3.3 Kt qu kho sát 62
2.3.3.1 Thông tin mu nghiên cu 62
2.3.3.2 ánh giá các thang đo 64
2.3.3.2.1Kim đnh thang đo bng h s tin cy Cronbach Alpha: 64
2.3.3.2.2Phân tích nhân t khám phá (EFA) 67
2.3.3.2.3Phân tích hi quy bi 71
2.3.3.3 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu 72
2.3.3.4 Nhn xét v s hài lòng ca khách hàng 75
2.3.3.5 Hn ch ca kho sát 77
KT LUN CHNG 2 78
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
V DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NH TMCP U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM – CN SÀI GÒN 79
3.1 nh hng phát trin ca BIDV giai đon 2013 – 2015 79
3.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đin
t ti BIDV Sài Gòn 80
3.2.1 Gii pháp nâng cao s tin cy 81
3.2.1.1 Ci tin công tác gii quyt khiu ni cho khách hàng 81
3.2.1.2 Hoàn thin quy trình, th tc theo hng đn gin hóa, rút ngn
thi gian giao dch và nâng cao tính chuyên nghip 82
3.2.1.3 To điu kin cho khách hàng góp ý kin 83
3.2.1.4 Nâng cao hình nh, uy tín BIDV Sài Gòn 83
3.2.2 Gii pháp nâng cao s bo đm 84
3.2.3 Gii pháp nâng cao s đng cm và kh nng đáp ng 85
3.2.3.1 Có các chng trình chm sóc khách hàng chu đáo 85
3.2.3.2 Nâng cao trình đ và đào to k nng mm cho nhân viên 86
3.2.3.3 ào to nâng cao trình đ chuyên môn nghip v 86
3.2.4 Gii pháp nâng cao phng tin hu hình 87
3.3 Kin ngh vi BIDV Hi s 88
3.3.1 Tng cng công tác Marketing, PR hình nh ngân hàng 88
3.3.2 Tip tc ci thin và phát trin công ngh thông tin 88
3.3.3 Phát trin ngun nhân lc 89
KT LUN CHNG 3 91
KT LUN 92
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC KÝ HIU, CH VIT TT
Ch vit tt Tên đy đ
ACB Ngân hàng TMCP Á Châu
ANZ Ngân hàng TNHH MTV ANZ Vit Nam
Agribank Ngân hàng Nông nghip và Phát trin nông thôn Vit
Nam
BIDV Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
BIDV Sài Gòn Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam – Chi
nhánh Sài Gòn
CN Chi nhánh
Eximbank Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
HSBC Ngân hàng TNHH MTV HSBC Vit Nam
Maritime Ngân hàng TMCP Hàng Hi Vit Nam
MB Ngân hàng TMCP Quân i
NHTM Ngân hàng thng mi
NH TMCP Ngân hàng thng mi c phn
Sacombank Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
Techcombank Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
Vietinbank Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
WB Ngân hàng th gii
WTO T chc thng mi th gii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Kt qu kinh doanh 27
Bng 2.2: Tc đ tng trng huy đng vn giai đon 2008 – 2012 29
Bng 2.3: C cu huy đng vn giai đon 2008 – 2012 31
Bng 2.4: C cu d n tín dng giai đon 2008 – 2012 34
Bng 2.5: Thu dch v theo dòng sn phm 37
Bng 2.6: So sánh giao din s dng dch v và thông tin chi tit tài khon
ca BIDV và Techcombank, ACB 52
Bng 2.7: So sánh tín nng dch v ngân hàng qua đin thoi di đng ca
BIDV và các ngân hàng khác 56
Bng 2.8: So sánh hn mc và phí dch v ngân hàng qua đin thoi di đng
ca BIDV và các ngân hàng khác 57
Bng 2.9: Cronbach anpha ca các thành phn nghiên cu 65
Bng 2.10: Cronbach anpha ca thang đo s hài lòng 67
Bng 2.11: KMO and Bartlett’s Test 68
Bng 2.12: Total Variance Explained 69
Bng 2.13: Rotated Component Matrixa 70
Bng 2.14: KMO and Bartlett’s Test 71
Bng 2.15: Model Summary 72
Bng 2.16: ANOVAb 73
Bng 2.17: Coefficients 74
DANH MC BIU , HÌNH V
BIU :
Biu đ 2.1: Biu đ li nhun trc thu ca chi nhánh 28
Biu đ 2.2: Huy đng vn giai đon 2008 – 2012 30
Biu đ 2.3: D n tín dng giai đon 2008 – 2012 33
Biu đ 2.4: Biu đ thu dch v ròng 36
Biu đ 2.5: Biu đ thu và chi phí dch v ngân hàng đin t ti chi nhánh
45
Biu đ 2.6: S lng khách hàng s dng dch v BSMS ly k qua các
nm 47
Biu đ 2.7: tui theo mu nghiên cu 62
Biu đ 2.8: Ngh nghip theo mu nghiên cu 63
Biu đ 2.9: Mc đích s dng dch v ngân hàng đin t theo mu nghiên
cu 64
Biu đ 2.10: S hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đin t ti
BIDV Sài Gòn 76
HÌNH V:
Hình 1.1: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng 13
Hình 1.2: Mô hình cht lng dch v 16
Hình 1.3: Mô hình lý thuyt ca đ tài 21
Hình 2.1: Quy trình kho sát 60
1
Li m đu
S cn thit ca đ tài:
T khi Vit Nam tr thành thành viên chính thc ca T chc thng mi
th gii - WTO (07/11/2006), ngành ngân hàng Vit Nam tr thành mt trong
nhng ngành thu hút s quan tâm đc bit ca các nhà đu t trong và ngoài nc.
Tuy nhiên bn thân ngành ngân hàng cng đang đi mt vi nhiu thách thc, đó là
s gia tng áp lc cnh tranh trên th trng ni đa t các Ngân hàng nc ngoài
và t chính các Ngân hàng trong nc. Các ngân hàng Vit nam bt đu chú trng
đn vic nâng cao cht lng dch v, đa dng hóa sn phm cng nh làm tng
mc đ hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đ có th thu hút và gi
chân khách hàng.
Hin nay, trong thi k hi nhp quc t, đu t và phát trin dch v ngân
hàng đin t là mt trong nhng bin pháp nhm nâng cao v th ca ngân hàng
trên th trng. Theo ni dung án H tr k thut do Ngân hàng th gii (WB)
tài tr, nm 2008, Ngân hàng TMCP u t Phát trin Vit Nam (BIDV) đã thc
hin c cu li toàn din và sâu sc tt c các hot đng ca toàn h thng nhm
tin ti mc tiêu tr thành ngân hàng bán l hin đi nht.
K t ngày vn dng mô hình mi đn nay, vi s h tr ca công ngh
thông tin nói chung và hot đng dch v bán l nói riêng, Ngân hàng TMCP u
t Phát trin Vit Nam – Chi nhánh Sài Gòn đc vn hành mt cách trôi chy và
mang li hiu qu kinh doanh cao cho chi nhánh. Bên cnh đó, trong điu ki
n
cnh tranh gay gt gia các Ngân hàng ti đa bàn Thành ph H Chí Minh, vic
nâng cao s hài lòng ca khách hàng ti chi nhánh s góp phn giúp ngân hàng
luôn thành công và không ngng phát trin.
ó là lý do tôi chn đ tài: “ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH
HÀNG V DCH V NGÂN HÀNG IN T TI NGÂN HÀNG TMCP
U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM – CHI NHÁNH SÀI GÒN”
2
Mc tiêu ca đ tài:
H thng hóa các lý thuyt v dch v ngân hàng đin t.
Phân tích thc trng dch v ngân hàng đin t ti NH TMCP u t và
Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn.
ánh giá s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đin t ti NH
TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn.
T kt qu nghiên cu thc tin, đa ra mt s bin pháp góp phn nâng
cao s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng đin t ti NH TMCP u t
và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn.
i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: S hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng
đin t.
Phm vi nghiên cu: tài đc nghiên cu ti NH TMCP u t và Phát
trin Vit Nam – CN Sài Gòn. S liu phc v nghiên cu đc thu thp t nm
2011 đn nm 2013.
Phng pháp nghiên cu: Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai
đon chính: (1) nghiên cu đnh tính nhm xây dng và hoàn thin bng câu hi
phng vn, (2) nghiên cu đnh lng thông qua k thut phng vn trc tip
nhng khách hàng đã và đang s dng dch v ngân hàng đin t ti NH TMCP
u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn.
Kt cu lun vn
Chng 1: C s lý lun v dch v ngân hàng đin t và mô hình đánh giá
s hài lòng ca khách hàng
Chng 2: Thc trng s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng
đin t ti NH TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân
hàng đin t ti NH TMCP u t và Phát trin Vit Nam – CN Sài Gòn
3
CHNG 1: C S LÝ LUN V DCH V NGÂN HÀNG IN T VÀ
MÔ HÌNH ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
1.1 Dch v ngân hàng
1.1.1 Khái nim dch v ngân hàng
Dch v ngân hàng đc hiu là các dch v tài chính mà ngân hàng
cung cp cho khách hàng nhm đáp ng nhu cu kinh doanh, sinh li, sinh hot
cuc sng, ct tr tài sn… Qua đó, ngân hàng thu chênh lch lãi sut, t giá
hay thu phí t các dch v này. Trong xu hng phát trin hin nay, ngân hàng
đc coi nh mt siêu th dch v vi hàng trm dch v khác nhau tùy theo cách
phân loi và tùy theo trình đ phát trin ca ngân hàng. Nh vy, có hai khái nim
dch v ngân hàng:
Quan đim th nht cho rng, các hot đng sinh li ca ngân hàng ngoài
hot đng cho vay thì đc gi là hot đng dch v. S phân đnh nh vy cho
phép ngân hàng thc thi chin lc tp trung đa dng hóa, phát trin và nâng cao
hiu qu ca các hot đng phi tín dng.
Quan đim th hai thì cho rng, t
t c các hot đng kinh doanh ca mt
ngân hàng đu đc coi là hot đng dch v, bao gm c hot đng tín dng.
Trong phân t các ngành ca nn kinh t thì ngành ngân hàng thuc lnh vc
dch v; vì th có th xem hot đng cho vay là mt hot đng dch v ca ngân
hàng.
tài tip cn theo quan đim th hai ngha là dch v ngân hàng bao
gm c dch v ròng và hot đng tín dng.
1.1.2 c tính dch v ngân hàng
Dch v ngân hàng cng có các đc tính ging nh các dch v khác, là mt
“sn phm đc bit” có nhiu đc tính khác vi các loi hàng hóa khác. Chính
nhng đc tính này làm cho dch v ngân hàng tr nên khó đnh lng và không
th nhn dng bng mt thng đc.
1.1.2.1 Tính vô hình
Tính vô hình ca dch v là tính cht không th s mó hay nm bt dch v,
4
không có mt hình dng c th nh mt sn phm.
Nhng kinh nghim v dch v mà cung cp cho khách hàng thng bao
gm mt chui các hot đng. Mi hot đng đi din cho mt vài tng tác gia
t chc cung cp dch v vi khách hàng. Do đó v c bn sn phm dch v là
vic thc hin, mà nó trái ngc vi sn phm vt lý vn hu hình. Mt dch v
không phi là vt th đ có th gi trong tay hay kim tra, cng không th s mó,
nm th hay mc th.
1.1.2.2 Tính không đng nht
c tính này còn đc gi là tính khác bit ca dch v. Tính không đng
nht đây mun nói đn s khác nhau ca các mc đ thc hin dch v. Có ngha
là dch v có th đc xp hng t rt kém cho đn rt hoàn ho.
Nhng vn đ thit yu và cht lng ca mt dch v có th thay đi tùy
theo ngi phc v, khách hàng và thi gian. c đim này làm cho vic chun
hóa dch v tr nên khó thc hin hn
1.1.2.3 Tính không th tách ri
Tính không th tách ri ca dch v đây mun nói ti vic khó khn trong
vic phân bit gia vic to thành mt dch v và vic s dng dch v nh là hai
công vic riêng bit hoc hai quá trình riêng bit. Mt dch v không th tách ri
thành hai giai đon: giai đon to thành và giai đon s dng nó.
S to thành và s dng ca hu ht các dch v s xy ra đng thi vi
nhau. Dch v và hàng hóa không ging nhau. Hàng hóa đu tiên đc sn xut,
đa vào kho, bán và s dng. Còn dch v đc to ra và đc s dng sut quá
trình to ra dch v đó.
1.1.2.4 Tính không th ct tr
Dch v không th nhp kho đ lu tr nh hàng hóa hu hình.Ta không th
ct dch v và sau đó ly ra dùng. Mt dch v s bin mt nu ta không s dng
nó. Ta không th tn tr dch v, vì vy mt dch v không th đc sn xut, tn
kho và sau đó đem ra bán. Sau khi mt dch v thc hin xong, không mt phn nào
ca dch v có th phc hi li đc.
5
1.1.3 Phân loi dch v ngân hàng
1.1.3.1 Huy đng vn
Huy đng vn là mt trong nhng hot đng ch yu và quan trng nht ca
ngân hàng. Hot đng này mang li ngun vn đ ngân hàng có th thc hin các
hot đng khác. Huy đng vn mang tính đc thù riêng ca ngân hàng thng mi,
là đim khác bit gia ngân hàng thng mi và các t chc tín dng phi ngân hàng.
Ngân hàng thng mi đc huy đng vn di các hình thc sau:
• Nhn tin gi ca các t chc, cá nhân và các t chc tín dng khác
di hình thc tin gi không k hn, tin gi có k hn và các loi
tin gi khác.
• Phát hành chng ch tin gi, trái phiu và giy t có giá khác đ huy
đng vn ca t chc, cá nhân trong nc và ngoài nc.
• Vay vn ca các t chc tín dng khác hot đng ti Vit Nam và ca
các t chc tín dng nc ngoài.
• Vay vn ngn hn ca Ngân hàng Nhà nc.
• Các hình thc huy đng vn khác theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà
nc.
1.1.3.2 Cp tín dng
Cp tín dng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân hàng cho
khách hàng trong mt khong thi gian nht đnh vi mt khon chi phí nht đnh.
Ngân hàng thng mi đc cp tín dng cho t chc, cá nhân di các hình thc
cho vay, chit khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài
chính, bao thanh toán, … Trong hot đng cp tín dng, cho vay là hot đng quan
trng và chim t trng ln nht.
1.1.3.3 Thanh toán
Thanh toán qua ngân hàng là các nghip v chi tr tin hàng, dch v và các
khon thanh toán khác gia các t chc, cá nhân trong nc và quc t đc thc
hin thông qua h thng ngân hàng.
Hot đng thanh toán ngày càng chim v trí quan trng trong hot đng ca
6
NHTM, bi nó to điu kin cho nhiu hot đng khác ca ngân hàng phát trin và
là c s đ phát trin thanh toán không dùng tin mt trong nn kinh t. Chc nng
trung gian thanh toán ca ngân hàng có ý ngha rt ln trong hot đng ca nn kinh
t xã hi, góp phn gim chi phí, lng tin mt lu thông và đm bo an toàn trong
thanh toán. Vic la chn phng thc thanh toán không dùng tin mt thích hp
cho phép khách hàng thc hin thanh toán nhanh chóng, hiu qu, góp phn tng
tc đ lu thông hàng hóa, tc đ luân chuyn vn và hiu qu ca quá trình tái sn
xut xã hi. Ngoài ra, vic phát trin hot đng thanh toán không dùng tin mt giúp
cho ngân hàng có th huy đng đc ngun vn tin gi thông qua các tài khon
thanh toán đc m ti ngân hàng.
1.1.3.4 Dch v khác
Bên cnh 3 dch v chính mà ngân hàng thng mi cung cp nêu trên thì
ngân hàng còn cung cp nhiu dch v khác phù hp vi chc nng nghip v ca
mình, đng thi không b lut pháp nghiêm cm nh: dch v ngân qu, dch v
kinh doanh ngoi t, kinh doanh vàng, qun lý tài sn và y thác đu t, t vn tài
chính, dch v bo him, dch v môi gii đu t chng khoán, dch v bo qun
giy t có giá, cho thuê t két st, …
Trong điu kin công ngh ngày càng phát trin nh hin nay, các dch v
ngân hàng đc nâng cp, phát trin da trên nn tng công ngh hin đi. Nhng
dch v đc phân phi qua kênh phân phi đin t (đin thoi, internet) đc gi
là dch v ngân hàng đin t. Vi dch v này, khách hàng tit kim đc thi gian,
chi phí, vi nhiu tin ích đm bo an toàn, bo mt. Ngân hàng phát trin dch v
này có th thu hút thêm khách hàng, góp phn tng doanh thu. Mt s dch v ngân
hàng đin t đc s dng ph bin nh: Dch v ngân hàng ti nhà (Home
Banking); Dch v ngân hàng qua Internet (Internet Banking); Dch v ngân hàng t
đng qua đin thoi (Phone Banking); Dch v ngân hàng qua thit b di đng
(Mobile Banking); Dch v Kiosk ngân hàng (Kiosk Banking).
1.2 Dch v ngân hàng đin t
Ngân hàng đin t là mt trong nhiu ng dng công ngh hin đi ca ngân
7
hàng vi kh nng x lý thông tin trc tuyn. Dch v ngân hàng đin t cung cp
các dch v thanh toán và truy vn online cho mi đi tng khách hàng cá nhân và
doanh nghip. Các dch v này mang li nhiu thun tin cho ngi s dng, giúp
khách hàng tit kim thi gian và giao dch đn gin.
Nm 1989 ngân hàng ti M (WellFargo), ln đu tiên cung cp dch v
ngân hàng qua mng, đn nay có rt nhiu tìm tòi, th nghim xây dng h thng
ngân hàng đin t hoàn ho đáp ng tt nht nhu cu ca khách hàng, nhìn chung
h thng ngân hàng đin t tri qua nhng giai đon sau:
- Website qung cáo ( Brochure – Ware) là hình thái đn gin nht ca ngân
hàng đin t, hu ht các ngân hàng đu bt đu xây dng ngân hàng đin t theo
hình thái này. Thc cht là các ngân hàng xây dng mt Website qung cáo, trên
đó đng ti các thông tin v ngân hàng mình, các sn phm, dch v mà ngân hàng
cung cp cng nh các thông tin ch dn, liên lc Mi giao dch ngân hàng vn
đc thc hin qua kênh phân phi truyn thng đó là các chi nhánh và phòng giao
dch.
- Thng mi đin t ( E- Commerce ): Ngân hàng s dng internet nh
mt kênh phân phi mi cho nhng dch v truyn thng nh xem thông tin tài
khon, nhn giao dch chng khoán internet đóng vai trò là dch v cng thêm đ
to điu kin thun li cho khách hàng trong vic kim tra các giao dch tái chính
đã thc hin.
- Qun lý đin t (E- Business) trong hình thái này các x lý c bn ca
ngân hàng c khía cnh khách hàng
và ngi qun lý đu đuc tích hp trên
internet và các kênh phân phi khác. Giai đon này đánh du s phát trin v sn
phm dch v cng nh chc nng ca ngân hàng. Các sn phm đc phân bit
theo nhu cu và quan h vi khách hàng. ng thi s phi hp, chia s d liu
gia hi s chính ca các ngân hàng và chi nhánh cng đc thc hin thông qua
internet, mng không dây giúp cho vic x lý các yêu cu ca khách hàng nhanh
chóng và chính xác hn.
- Ngân hàng đin t (E-banking): ây chính là mô hình lý tng ca mt
8
ngân hàng trc tuyn trong nn kinh t đin t. Thông qua sc mnh ca mng
toàn cu cung cp đn cho khách hàng nhng dch v ngân hàng tin ích nht bng
các kênh phân phi riêng bit, đa ra các gii pháp tài chính hiu qu, khách hàng
có th thc hin t c các giao dch tài chính mà không cn đn quy giao dch ca
ngân hàng.
1.2.1 Dch v ngân hàng t đng qua đin thoi
Là loi sn phm cung cp thông tin ngân hàng qua đin thoi hoàn toàn t
đng, còn gi là Phone banking. Các loi thông tin đc n đnh trc, bao gm
thông tin t giá hi đoái, lãi sut, thông tin cá nhân khách hàng nh s d tài khon
ngay khi có giao dch phát sinh, các giao dch gn nht, các thông báo mi nht…
1.2.2 Dch v ngân hàng qua thit b di đng
Cùng vi s phát trin ca mng đin thoi di đng, các ngân hàng thng
mi đã nhanh chóng ng dng nhng công ngh mi này vào dch v ngân hàng.
Là sn phm giúp khách hàng thanh toán trc tuyn qua mng đin thoi di đng
(Moblie banking), song hành vi phng thc thanh toán qua mng Internet. Các
dch v hin đang cung cp qua kênh này bao gm: Truy vn thông tin tài khon,
thông tin ngân hàng; chuyn khon; thanh toán hóa đn đin, nc, đin thoi; …
1.2.3 Dch v ngân hàng ti nhà
Vi dch v này khách hàng giao dch vi ngân hàng qua mng nhng là
mng ni b do ngân hàng xây dng riêng, còn đc gi là Home banking. Các
giao dch đc tin hành ti nhà, vn phòng công ty thông qua h thng máy tính
ni vi h thng máy tính ca ngân hàng. Thông qua dch v này, khách hàng có
th thc hin các giao dch v chuyn tin, xem s d trên tài khon, lit kê giao
dch, t giá, lãi sut, … mà không cn phi đn ngân hàng, giúp khách hàng tit
kim đc thi gian và chi phí
1.2.4 Dch v ngân hàng qua Internet
Là sn phm giúp khách hàng thanh toán trc tuyn qua mng thông qua tài
khon cng nh kim soát các tài khon này. Dch v này mang ngân hàng đn tn
nhà cho khách hàng mt cách an toàn, nhanh chóng, tin li và tit kim thi gian.
9
Khách hàng ch cn truy cp đn website ca ngân hàng là có th kim tra s d tài
khon, xem và in sao kê hàng tháng, chuyn tin, cp nht nhng thông tin mi nht
v ngân hàng, tham kho thông tin v t giá, lãi sut, giá chng khoán…
1.2.5 Dch v Kiosk ngân hàng
Dch v Kiosk Banking là dch v ngân hàng ng dng công ngh cao hng
ti vic phc v khách hàng vi cht lng cao và thun tin nht. Trên đng ph
các ngân hàng s đt các trm làm vic có cha các thit b ngân hàng giao dch t
đng vi khách hàng có kt ni Internet tc đ cao hoc các mng ni b ca ngân
hàng. Khách hàng s dng thit b máy tính trong trm đ truy cp vào trang web
ca Ngân hàng, nhp mã s dng (User name) và mt khu truy cp (Password),
hoc cho th vào máy ri nhp mã pin và bt đu tin hành các giao dch nh: xem
lch s các giao dch qua tài khon, thanh toán hoá đn, chuyn khon, cp nht các
thông tin v các sn phm, dch v ca ngân hàng đang cung cp.
1.2.6 Dch v Call center
Call center là dch v giao dch vi ngân hàng qua đin thoi. Khách hàng
gi đin ti s đin thoi c đnh ca trung tâm này s đc gii đáp các thc mc,
gii quyt các khiu ni cng nh đc cung cp các dch v ca ngân hàng mà
không phi trc tip đn ngân hàng. Nhc đim ca Call center là phi có ngi
trc 24/24.
1.3 C s lý lun s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân hàng
1.3.1 Khái nim s hài lòng ca khách hàng
Có rt nhiu nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng và thc t có nhiu
cách hiu khác nhau v khái nim s hài lòng ca khách hàng.
Nói mt cách đn gin, s hài lòng ca khách hàng chính là trng thái/ cm
nhn ca khách hàng đi vi nhà cung cp dch v sau khi đã s dng dch v đó
(Terrence Levesque và Gordon H.G McDougall, 1996).
Theo Kotler (1996) thì s hài lòng ca khách hàng là mc đ ca trng thái
cm giác ca mt ngi bt ngun t vic so sánh kt qu thu đc t sn phm
vi k vng ca ngi đó.
10
Trong đó k vng đc xem là c mong hay mong đi ca con ngi. Nó
bt ngun t nhu cu cá nhân, kinh nghim trc đó và thông tin bên ngoài nh
qung cáo, thông tin truyn ming t bn bè, gia đình.
Vì vy, s hài lòng ca khách hàng có th đc coi nh là s phn ng ca
khách hàng đi vi vic c lng s khác nhau gia nhng mong mun trc đó
hay nhng cái b ra ban đu và nhng cái thu đc sau t vic s dng sn phm,
dch v.
Theo Bachelet (1995) cho rng s hài lòng ca khách hàng là mt phn ng
mang tính cm xúc ca khách hàng đáp li vi kinh nghim ca h đi vi mt sn
phm hay dch v.
S tha mãn là s đáp ng và đánh giá ca khách hàng v trng thái mãn
nguyn, ngha là hài lòng ca khách hàng đc xem nh s so sánh gia mong đi
trc và sau khi mua mt sn phm hoc dch v (Oliver, 1997).
Theo Hurbert (1995) thì trc khi s dng dch v hay sn phm, khách
hàng đã hình thành mt kch bn v dch v hay sn phm đó. Khi kch bn ca
khách hàng và nhà cung cp không ging nhau, khách hàng s cm thy không hài
lòng.
1.3.2 Phân loi s hài lòng ca khách hàng
Theo Bernd Stauss và Patricia Neuhaus (1997), có th phân loi s hài lòng
ca khách hàng thành ba loi và chúng có s tác đng khác nhau đn nhà cung cp
dch v:
- Hài lòng tích cc (Demanding customer satisfaction): đây là s hài lòng
mang tính tích cc và đc phn hi thông qua các nhu cu s dng ngày mt tng
lên đi vi nhà cung cp dch v. i vi nhng khách hàng có s hài lòng tích
cc, h và nhà cung cp s có mi quan h tt đp, tín nhim ln nhau và cm thy
hài lòng khi giao dch. Yu t tích cc còn th hin ch, chính t nhng yêu cu
không ngng tng lên ca khách hàng mà nhà cung cp dch v càng n lc ci
tin cht lng dch v ngày càng tr nên hoàn thin hn.
- Hài lòng n đnh (Stable customer satisfaction): đi vi nhng khách
11
hàng có s hài lòng n đnh, h s cm thy thoi mái và hài lòng vi nhng gì
đang din ra và không mun có s thay đi trong cách cung cp dch v ca ngân
hàng. Vì vy, nhng khách hàng này t ra d chu, có s tin tng cao đi vi ngân
hàng và sn lòng tip tc s dng dch v ca ngân hàng.
- Hài lòng th đng (Resigned customer satisfaction): nhng khách hàng
có s hài lòng th đng ít tin tng vào ngân hàng và h cho rng rt khó đ ngân
hàng có th ci thin đc cht lng dch v và thay đi theo yêu cu ca mình.
H cm thy hài lòng không phi vì ngân hàng tha mãn hoàn toàn nhu cu ca h
mà vì h ngh rng s không th nào yêu cu ngân hàng ci thin tt hn na. Vì
vy, h s không tích cc đóng góp ý kin hay t ra th vi nhng n lc ci tin
ca ngân hàng.
Cng cn phi nói thêm rng ngoài vic phân loi s hài lòng ca khách
hàng thì mc đ hài lòng cng nh hng rt ln đn hành vi khách hàng. Ngay c
khi khách hàng có cùng s hài lòng tích cc đi vi ngân hàng nhng mc đ hài
lòng ch mc “hài lòng” thì h cng có th tìm đn các ngân hàng khác và không
tip tc s dng dch v ca ngân hàng. Ch nhng khách hàng có mc đ hài lòng
cao nht “rt hài lòng” thì h chc chn s là nhng khách hàng trung thành và
luôn ng h ngân hàng.
Vì vy, khi nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng thì vic làm cho
khách hàng hài lòng là rt cn thit, nhng vic giúp h cm thy hoàn toàn hài
lòng li quan trng hn nhiu. i vi nhng khách hàng hài lòng th đng, h có
th ri b ngân hàng bt c lúc nào, trong khi nhóm khách hàng “hoàn toàn hài
lòng” thì s là nhng khách hàng trung thành ca ngân hàng. S am hiu này s
giúp ngân hàng có nhng bin pháp ci tin cht lng dch v linh hot cho tng
nhóm khách hàng khác nhau.
1.3.3 Tiêu chí đánh giá s hài lòng ca khách hàng v dch v ngân
hàng
1.3.3.1 Ch tiêu đnh tính
Ch tiêu đnh tính là các ch tiêu không cân đong đo đm, s nm đc, mà
12
th hin qua cm xúc con ngi. Ch tiêu đnh tính là cm nhn khác nhau ca
khách hàng th hin qua s đa dng ca dch v, nhng tin ích mà dch v đem
li, chính sách hu mãi ca ngân hàng, uy tín, hình nh ngân hàng, s phc v ca
nhân viên
1.3.3.2 Ch tiêu đnh lng
Ch tiêu đnh lng v s hài lòng ca khách hàng có th đo lng đc qua
s gia tng s lng khách hàng s dng dch v, s gia tng thu dch v Phí
dch v gm phí thng niên, phí đng ký, phí giao dch đc khách hàng so
sánh và đánh giá vi các ngân hàng khác. S hài lòng ca khách hàng ch gia tng
khi phí dch v phù hp vi cht lng dch v mà sn phm cung cp.
1.3.4 Các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng
1.3.4.1 Cht lng dch v
a. Khái nim
Trong mt thi gian dài, nhiu nhà nghiên cu đã c gng đnh ngha và đo
lng cht lng dch v. Cht lng dch v đc đnh ngha bng nhiu cách
khác nhau tuy thuc vào đi tng nghiên cu, nhng nhìn chung ngi ta đnh
ngha cht lng dch v là nhng gì mà khách hàng cm nhn đc. Cht lng
dch v đc xác đnh da vào nhn thc hay cm nhn ca khách hàng liên quan
đn nhu cu cá nhân ca h.
Lehtinen & Lehtinen (1982) cho là cht lng dch v phi đc đánh giá
trên hai khía cnh, (1) quá trình cung cp dch v và (2) kt qu ca dch v.
Gronroos (1984) cng đ ngh hai thành phn ca cht lng dch v, đó là
(1) cht lng k thut, đó là nhng gì mà khách hàng nhn đc và (2) cht lng
chc nng, din gii dch v đc cung cp nh th nào.
Tuy nhiên, khi nói đn cht lng dch v, chúng ta không th nào không đ
cp đn đóng góp rt ln ca Parasuraman & ctg (1988, 1991). Parasuraman & ctg
(1988, trang 17) đnh ngha cht lng dch v là “mc đ khác nhau gia s mong
đi ca ngi tiêu dùng v dch v và nhn thc ca h v kt qu ca dch v”.
Các tác gi này đã khi xng và s dng nghiên cu đnh tính và đnh lng đ
13
xây dng và kim đnh thang đo các thành phn ca cht lng dch v (gi là
thang đo SERVQUAL).
b. Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng
Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng là ch
đ đc các nhà nghiên cu đa ra bàn lun liên tc trong các thp k qua. Nhiu
nghiên cu v s hài lòng ca khách hàng trong các ngành dch v đã đc thc
hin (ví d: Fornell 1992) và nhìn chung đu kt lun rng cht lng dch v và
s hài lòng là hai khái nim phân bit.
Thc s trong lnh vc dch v, hai khái nim “cht lng dch v” và “s
hài lòng ca khách hàng” có s khác nhau c bn da trên vic phân tích nhng
quan h nhân qu gia chúng (Parasuraman, 1991).
Theo Zeithalm và Bitner (2000) thì s hài lòng ca khách hàng b tác đng
bi nhiu yu t nh: cht lng sn phm, cht lng dch v, giá c, yu t tình
hung, yu t cá nhân.
Nh vy, s hài lòng ca khách hàng nhìn chung là mt khái nim rng ln
hn khái nim cht lng dch v. Vi cách nhìn này ta có th xem cht lng dch
v nh là mt yu t tác đng vào s hài lòng ca khách hàng. Mô hình sau s nói
lên điu này.
Hình 1.1: Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng
(Ngun: Zeithalm và Bitner, 2000)
Nh vy, s hài lòng ca khách hàng là mt khái nim rng, bao gm các
Nhng nhân t tình hung
(Situation Factors)
Cht lng dch v
(Service Quality)
S hài lòng ca khách hàng
(Customer Satisfaction)
Cht lng sn phm
(Product Quality)
Nhng nhân t cá nhân
(Personal Factors)
Giá
(Price)
14
yu t tác đng đn nó nh: cht lng dch v, cht lng sn phm, giá, các
nhân t cá nhân và các nhân t tình hung.
ã có nhiu công trình nghiên cu thc tin v mi quan h gia cht lng
dch v và s hài lòng ca khách hàng. Cronin & Taylor (1992) đã kim đnh mi
quan h này và kt lun rng cm nhn cht lng dch v dn đn s hài lòng ca
khách hàng. Các nghiên cu khác đã kt lun rng cht lng dch v là tin đ ca
s hài lòng (Cronin & Taylor, 1992; Spreng & Mackoy, 1996) và là nhân t nh
hng ch yu đn s hài lòng (Ruyter, Bloemer, Peeters, 1997).
1.3.4.2 Giá c dch v
Giá c là cái mà ngi mua phi tr đ có đc sn phm mình mong mun.
Giá c cm nhn là đánh giá ca chính ngi mua v nhng gì mình đánh đi, so
sánh vi giá s có đc. Khách hàng s cm nhn giá c trên hai quan đim: chi
phí bng tin phi tr và chi phí c hi do phi t b s dng s tin đó đ mua sn
phm dch v khác.
Theo Cronin & Taylor (1992) thì khách hàng không nht thit mua dch v
có cht lng tt nht mà h mua dch v nào cung cp cho h mc đ hài lòng
nhiu nht. Vì vy, nhng yu t nh nhn thc ca khách hàng v giá c có th
tác đng đn mc đ hài lòng ca h mc dù chúng không nh hng đn cht
lng dch v. Mt khác, Zeithaml & Bitner (2000) cho rng giá c dch v có th
nh hng đn nhn thc ca khách hàng v cht lng, mc đ hài lòng và giá tr
dch v, bi vì dch v có tính vô hình cao và khó xét đoán trong vic thc hin.
1.3.4.3 Vic duy trì khách hàng
Ngoài vic làm tng s hài lòng ca khách hàng, ngân hàng ngày này còn
phi ra sc phát huy các mi ràng buc bn vng và lòng trung thành ni khách
hàng ca mình. Chng hn nh mt ngân hàng có th mt đi 100 khách hàng mt
tun nhng vn có th kim đc 100 khách hàng mi. Tuy nhiên, vic xáo trn
khách hàng nh th này có th phi tr giá cao hn so vi vic ngân hàng gi đc
100 khách hàng hin hu và không tip th thêm khách hàng mi.
Cnh tranh làm gia tng phí tn đ thu hút khách hàng mi ngày mt cao, có
15
th cao hn nhiu so vi vic gi khách hàng hin có. Vì vy, tip th tn công, nói
chung, tn kém hn tip th phòng v, bi phi mt rt nhiu n lc và tin bc đ
lôi kéo đc khách hàng đã hài lòng đi th cnh tranh chu b sang giao dch vi
mình.
Vì vy, bên cnh vic tp trung k hoch tip th khách hàng mi, ngân
hàng vn phi duy trì, gi gìn và chm sóc khách hàng hin ti. Và cách tip cn
tt nht đ gi gìn khách hàng tt nht chính là mang li cho h s hài lòng, điu
này đa đn s trung thành rt cao ca khách hàng.
1.4 Mô hình nghiên cu s hài lòng ca khách hàng v sn phm dch
v
1.4.1 Thang đo SERVQUAL
SERVQUAL là công c đo lng cht lng dch v kinh đin đc
Parasuraman công b. SERVQUAL đo lng cht lng dch v da trên s cm
nhn bi chính các khách hàng s dng dch v. Cho đn nay, SERVQUAL đc
các hc gi và nhà qun lý doanh nghip khng đnh là thang đo có đ tin cy cao
và có giá tr. SERVQUAL đc áp dng rng rãi trong nhiu ngành, lnh vc dch
v khác nhau nh nhà hàng, khách sn, du lch, vui chi gii trí, bo him, ngân
hàng…
Thang đo SERVQUAL bao gm 22 bin (câu hi) thuc 5 thành phn đc
s dng nhm đ đo lng cht lng dch v k vng và dch v cm nhn ca
khách hàng, bao gm: tin cy (Reliability), đáp ng (Responsiveness), bo đm
(Assurance), đng cm (Empathy) và phng tin hu hình (Tangibles).
16
Hình 1.2: Mô hình cht lng dch v
B thang đo SERVQUAL ca gm 2 phn. Phn th nht nhm xác đnh k
vng ca khách hàng đi vi loi dch v ca doanh nghip nói chung. Ngha là
không quan tâm đn mt DN c th nào, ngi đc phng vn cho bit mc đ
mong mun ca h đi vi dch v đó. Phn th hai nhm xác đnh cm nhn ca
khách hàng đi vi vic thc hin dch v ca doanh nghip kho sát. Ngha là cn
c vào dch v c th ca DN đc kho sát đ đánh giá. Kt qu nghiên cu nhm
nhn ra các khong cách gia cm nhn khách hàng v cht lng dch v do
doanh nghip thc hin và k vng ca khách hàng đi vi cht lng dch v đó.
C th, theo mô hình SERVQUAL, cht lng dch v đc xác đnh nh sau:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn – Giá tr k vng.
Khong cách 1: Xut hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng
Kinh nghim
KHÁCH HÀNG
Nhu cu cá nhân
Khong cách 5
Dch v cm nhn
NHÀ TIP TH
Dch v k v
ng
Khong cách 2
Thông tin truyn ming
Thông tin đn
khách hàng
Dch v chuyn giao
Khong cách 4
Chuyn đi cm nhn
ca công ty thành tiêu
chí cht lng
Khong cách3
Khong cách 1
Nhn thc ca công ty v k
vng ca khách hàng