Luận văn thạc sĩ Quản trị thanh khoản tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển Việt Nam

BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH



HăHOĨNGăTHÙYăDNG



QUNăTRăRIăROăTHANHăKHONăTIăNGỂNă
HĨNGăTMCPăUăTăVĨăPHỄTăTRINăVITăNAM





LUNăVNăTHCăSăKINHăT









TPăHăCHệăMINHă- 2013

BăGIỄOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTPăHăCHệăMINH



HăHOĨNGăTHÙYăDNG


QUNăTRăRIăROăTHANHăKHONăTIăNGỂNă
HĨNGăTMCPăUăTăVĨăPHỄTăTRINăVITăNAM


Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣăsăăăăăăăăăăăăăă:ăăăă60340201


LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHCă
PGS.TSăTRNăHUYăHOĨNG

TPăHăCHệăMINHă- 2013




LIăCAMăOAN
Tôi cam đoan nhng ni dung trong lun vn này là kt qu ca quá trình hc tp,
nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc ca tôi. Các s liu trong lun vn là
trung thc và đáng tin cy. Tôi cam đoan rng lun vn này cha đc công b trên
bt k mt công trình nghiên cu nào.
TP. H Chí Minh, nm 2013
Tác gi
HăHOĨNGăTHÙYăDNG







MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCỄCăKụăHIU,ăVITăTT
DANHăMCăBNG
DANHăMCăHỊNHăV,ăăTH
PHNăMăU
1. Tính cp thit caăđ tàii
2. Mc tiêu nghiên cui

3. i tng và phm vi nghiên cui
4. Phngăphápănghiênăcui
5. ụănghaăthc tin caăđ tàii
6.

CHNGă 1:ă TNG QUAN V QUN TR RI RO THANH KHON TRONG
HOTăNG KINH DOANH CAăNGỂNăHĨNGăTHNGăMI 1
1.1. Ri ro thanh khon trong NHTM 1
1.1.1. Khái nim thanh khon và ri ro thanh khon 1
1.1.1.1. Khái nim thanh khon 1
1.1.1.2. Khái nim ri ro thanh khon 1
1.1.2. Cung - cu thanh khon và trng thái thanh khon 1
1.1.3. Nguyên nhân ca ri ro thanh khon 3
1.1.4. Hu qu ca ri ro thanh khon 4
1.2. Qun tr ri ro thanh khon trong NHTM 5
1.2.1. Khái nim 5
1.2.2. Mc tiêu ca qun tr ri ro thanh khon 5
1.2.3. Nhn dng thanh khon có vn đ 5
1.2.4. Chin lc qun lý ri ro thanh khon 7
1.2.4.1. Qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn có - chin lc d tr 7
1.2.4.2. Qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn n - chin lc huy đng 8
1.2.4.3. Qun tr ri ro thanh khon kt hp 8




1.3. Phng pháp qun tr ri ro thanh khon 9
1.3.1. Phng pháp tip cn ch s thanh khon 9
1.3.1.1. T l tài sn thanh khon so vi tng tài sn (LQR) 9
1.3.1.2. T l an toàn vn riêng l (CAR: Capital Adequacy Ratio) 10

1.3.1.3. T l v kh nng chi tr 11
1.3.1.4. Ch s trng thái tin mt 11
1.3.1.5. Ch s nng lc cho vay 12
1.3.1.6. Ch s cho vay/tin gi 12
1.3.1.7. Ch s ngun vn ngn hn cho vay trung dài hn 13
1.3.1.8. Ch s chuyn hóa vn 13
1.3.2. Mt s tiêu chí qun tr ri ro thanh khon khác theo Basel III 13
1.3.2.1. T l đm bo kh nng thanh khon ( LCR - Liquidity Coverage Ratio)
13
1.3.2.2. T l s dng ngun vn n đnh trung dài hn (NSFR- Net Stable
Funding Ratio) 14
1.3.3. Phng pháp phân tích thanh khon đng 14
1.3.3.1. Lp báo cáo d tính thanh khon 14
1.3.3.2. Phân tích mô phng thanh khon, xây dng kch bn thanh khon 16
1.3.3.3. Phân tích kh nng thanh khon 18
1.3.3.4. ánh giá ri ro thanh khon 18
1.4. Kinh nghim v qun tr ri ro thanh khon trên th gii – ti Vit Nam và bài hc
cho các ngân hàng Vit Nam 19
1.4.1. Kinh nghim v vn đ thanh khon trên th gii 19
1.4.1.1. Ri ro thanh khon  các NHTM  Argentina nm 2001 19
1.4.1.2. Nguy c ngân hàng Trung Quc đi mt vi ri ro thanh khon 20
1.4.1.3. Nht Bn – Qun tr ri ro thanh khon hiu qu do s n đnh h thng
tài chính ca Ngân hàng trung ng 20
1.4.2. Khng hong thanh khon ti mt s NHTM ti Vit Nam 21
1.4.2.1. Trng hp ca Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) nm 2003 21
1.4.2.2. S c Ngân hàng TMCP Phng Nam nm 2005 22
1.4.2.3. Ri ro thanh khon  Ngân hàng TMCP Nông Thôn Ninh Bình nm
2005 23
1.4.2.4. ACB li gp nn trong nm 2012 24

1.4.3. Bài hc kinh nghim cho ngân hàng Vit Nam 25
1.4.3.1. i vi NHNN 25
1.4.3.2. i vi NHTM 25
Kt lunăchngă1 27
CHNGă 2:ă THC TRNG QUN TR RI RO THANH KHON TI NGÂN
HĨNGăTMCPăUăTăVĨăPHỄTăTRIN VIT NAM 28
2.1. Khái quát v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam 28
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam 28
2.1.2. B máy t chc và mng li 29
2.1.2.1. B máy t chc 29
2.1.2.2. Mng li phân phi 31
2.1.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca BIDV giai đon 2009 -2013 31
2.1.3.1. V quy mô tng tài sn 32
2.1.3.2. V hot đng huy đng vn 32
2.1.3.3. V hot đng tín dng 34
2.1.3.4. V hiu qu và an toàn 35
2.2. Tng quan qun tr ri ro thanh khon ti ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam 36
2.2.1. Tác đng ca điu kin kinh t v mô đn tính thanh khon ca các NHTM 36
2.2.2. C s pháp lý v qun tr ri ro thanh khon ca BIDV 38
2.2.3. C cu t chc qun tr ri ro thanh khon 39
2.2.4. Nguyên tc qun lý thanh khon 40
2.2.5. Quy trình qun lý thanh khon ti BIDV 40
2.2.5.1. Quy trình qun lý thanh khon hàng ngày. (Ph lc 1 – Lu đ qun lý
thanh khon hàng ngày) 41
2.2.5.2. Quy trình qun lý thanh khon đnh k (Ph lc 2 - Lu đ qun lý thanh

khon đnh k) 44
2.2.6. Quy trình x lý các tình trng thanh khon 46
2.2.6.1. X lỦ d tha thanh khon 46
2.2.6.2. X lý khi thiu ht thanh khon 47
2.2.6.3. Khng hong thanh khon 49




2.3. Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng thng mi c phn u T
và Phát Trin Vit Nam giai đon 2009 -2013 52
2.3.1. Vn điu l 52
2.3.2. H s CAR 54
2.3.3. Ch s trng thái tin mt 54
2.3.4. Ch s cho vay/tin gi 55
2.4. ánh giá công tác qun tr ri ro thanh khon Ngân Hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam 55
2.4.1. Nhng u đim 55
2.4.1.1. V b máy t chc 55
2.4.1.2. V nng lc tài chính 56
2.4.1.3. V c ch qun lý vn 56
2.4.1.4. V công ngh 56
2.4.2. Nhng hn ch 57
2.4.2.1. Công tác qun tr ri ro thanh khon vn cha hoàn toàn đáp ng đc
các chun mc quc t 57
2.4.2.2. S phi hp trong trin khai thc hin qun lý thanh khon còn cha
nhp nhàng, cha phát huy đc sc mnh tng th ca h thng 57
2.4.2.3. Hn ch v cht lng ngun nhân lc cng nh hng đn công tác
qun tr ri ro thanh khon 58
2.4.2.4. H thng x lỦ thông tin còn cha kp thi và đy đ 58

2.4.3. Nguyên nhân ca hn ch 58
2.4.3.1. Qun tr ri ro thanh khon theo chun mc quc t vn cha ph bin
đi vi các NHTM 58
2.4.3.2. Thông tin thiu minh bch và công khai 58
2.4.3.3. Th trng tài chính cha phát trin 59
2.4.3.4. Công tác d báo và phân tích th trng ca các NHTM cha đc quan
tâm đy đ và đúng mc 59
2.4.3.5. Công tác cân đi ngun vn – s dng vn còn nhiu bt cp 60
2.4.3.6. Cht lng ngun nhân lc trong qun tr thanh khon cha cao 60
2.4.3.7. C s vt cht cha thc s đáp ng đc nhu cu 61
Kt lun chngă2 62




CHNGă 3:ă KHUYN NGH GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR RI RO
THANH KHON TIă NGỂNă HĨNGă TMCPă Uă Tă VĨă PHỄTă TRIN VIT
NAM 63
3.1. nh hng chin lc và mc tiêu phát trin ca BIDV 63
3.1.1. Mc đích s mnh và tm nhìn ca BIDV đn nm 2020 63
3.1.2. Mc tiêu u tiên 63
3.1.3. Mc tiêu c th 64
3.1.4. Mt s ch tiêu k hoch kinh doanh nm 2014 65
3.1.4.1. V đnh hng tín nhim 65
3.1.4.2. Mt s ch tiêu k hoch kinh doanh 2014 66
3.2. nh hng v qun tr ri ro thanh khon ti BIDV giai đon 2014 - 2015
66
3.3. Gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti BIDV 67
3.3.1. i mi và hoàn thin mô hình t chc qun tr ri ro thanh khon 67
3.3.1.1. V công tác qun tr ca Hi đng qun tr 67

3.3.1.2. V vai trò nhim v ca các b phn tham gia vào công tác qun tr
thanh khon 67
3.3.2. Hoàn thin c ch, chính sách, quy trình và phng pháp qun lý ri ro thanh
khon 68
3.3.2.1. V c ch, chính sách, qui trình 68
3.3.2.2. V phng pháp qun lý ri ro thanh khon 69
3.3.3. Xây dng chin lc qun lý thanh khon 69
3.3.4. Tng cng công tác kim tra kim soát ni b 71
3.3.5. m bo t l cân đi gia tài sn n và tài sn có 72
3.3.6. Xây dng và phát trin ngun nhân lc có trình đ, nng lc và đo đc ngh
nghip 73
3.3.7. Phát trin h thng công ngh thông tin 75
3.3.8. Phát trin thng hiu - mng li 77
3.4. Mt s kin ngh đi vi NHNN 78
3.4.1. Thc thi chính sách tin t linh hot và va đ 78
3.4.2. Kim soát vic thành lp ngân hàng thng mi 78
3.4.3. Tng cng và nâng cao hiu qu công tác giám sát t xa hot đng ca các
ngân hàng thng mi 78




Kt lun chngă3 80
KT LUN 81
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANHăMCăCỄCăKụăHIU,ăCHăVITăTT
STT
CH VIT TT
DIN GII
1
ACB
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu

2
ALCO
Hi đng qun lý tài sn n - có
3
BDR
T l n xu/Tng tài sn
4
BIDV
Ngân hàng TMCP u T và Phát Trin
Vit Nam
5
CAR
T l an toàn vn
6
CIC
Trung tâm thông tin tín dng thuc Ngân
hàng nhà nc
7
CT
Ch tch
8
CV
Cho vay
9
DTBB
D tr bt buc
10
DTTT
D tr thanh toán
11

MDN
i mi doanh nghip
12
EUR
ng tin chung Châu Âu
13
HQT
Hi đng qun tr
14
HV
Huy đng vn
15
IR
Lãi sut bình quân liên ngân hàng
16
KBNN
Kho bc nhà nc
17
KDV & TT
Kinh doanh vn và tin t
18
LDR
T l cp tín dng t ngun vn huy đng
19
LNH
Liên ngân hàng

20
LQR
T l tài sn thanh khon/Tng tài sn
21
MMR
T l huy đng vn th trng 2/Tng tài
sn
22
MOODY'S
T chc đnh hng tín nhim toàn cu
23
NHBL
Ngân hàng bán l
24
NHNN
Ngân hàng nhà nc
25
NHTM
Ngân hàng thng mi
26
NHTW
Ngân hàng trung ng
27
NOSTRO
Tài khon tin gi ca BIDV ti t chc
tín dng khác
28
NPL
Trng thái thanh khon ròng
29

NPT
N phi tr
30
ODA
Official Development Assistance, tm
dch: Vin tr phát trin chính ph
31
OLS
Phng pháp bình phng bé nht
32
OMO
Nghip v th trng m
33
QLRRTT & TN
Qun lý ri ro th trng & tác nghip
34
REPO
Bán chng khoán có cam kt mua li
35
ROA
T s li nhun ròng/Tng tài sn
36
ROE
T s li nhn ròng/Vn ch s hu
37
S&P
T chc đnh hng tín nhim toàn cu
Standard & Poors
38
SFR

T l ngun vn ngn hn cho vay trung
dài hn
39
SHB
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn –
Hà Ni




40
TCKT
T chc kinh t
41
TCTD
T chc tín dng
42
TMCP
Thng mi c phn
43
TSC
Tài sn có
44
TSCTTN
Tài sn có thanh toán ngay
45
TT
Thông t
46
TTg

Th Tng
47
TTS
Tng tài sn
48
USD
ô La M
49
VBARD
Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin
Nông Thôn Vit Nam
50
VND
Vit Nam ng
51
VPCP
Vn Phòng Chính Ph




DANHăMCăBNG

Bng 2.1: C cu c đông 28
Bng 2.2: T l trích lp d phòng 34
Bng 2.3: T l n xu trên tng d n ti BIDV giai đon 2009 – 2013 35
Bng 2.4: Mt s ch tiêu tài chính c bn BIDV giai đon 2009 – 2013 35
Bng 2.5: Du hiu d tha thanh khon 46
Bng 2.6: Du hiu thiu ht thanh khon 47
Bng 2.7: Bin pháp x lý thiu ht thanh khon 48

Bng 2.8: Vn điu l ca mt s NHTM Vit Nam thi đim
31/12/2012 53
Bng 2.9: H s CAR trong giai đon 2009 - 2013 54
Bng 2.10: Ch s trng thái tin mt ca BIDV trong giai đon
2009 – 2013 54
Bng 2.11: Ch s cho vay/tin gi giai đon 2009 – 2013 55





DANHăMCăHỊNHăV,ăăTH

Hình 2.1: Mô hình t chc h thng BIDV 30
Hình 2.2: Tng tài sn ca BIDV qua các nm t 2009 – 2013 32
Hình 2.3: Tình hình huy đng vn BIDV 2009 – 2013 33
Hình 2.4: Hot đng tín dng ca BIDV trong giai đon 2009 – 2013 34
Hình 2.5: C cu t chc qun tr ri ro thanh khon BIDV 40
Hình 3.1: Th phn BIDV tháng 6/2012 66




PHN M U
1. Tính cp thit caăđ tài
Ri ro thanh khon đc cho là đc bit nguy him, bi nó không ch đe da s
an toàn ca bn thân tng Ngân hàng thng mi (NHTM) nói riêng, mà còn liên
quan đn s an toàn ca c h thng tài chính nói chung. Nhn thc đc tính cp
thit ca vn đ trên, tác gi tin hành nghiên cu đ tài:


khon ti Ngân hàng Thng Mi C Phn u t và Phát trin Vit Nam” vi
mong mun đ xut mt s gii pháp nhm hoàn thin
 n
cho ngân hàng trong thi gian ti.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Nghiên cu tng quan v qun tr ri ro thanh khon trong hot đng ca
NHTM.
-  
Thng Mi C Phn (TMCP) n
2009-2012.
- n ngh hoàn thin phng
pháp qun tr ri ro thanh khon trong h th

3. iătng và phm vi nghiên cu
Nhng lý lun nn tng và thc trng qun tr ri ro thanh khon t
n 2009-2012; Và gii pháp
hoàn thin công tác qun tr ri ro thanh khon ti BIDV.
4. Phngăphápănghiênăcu
- Phng pháp đnh tính: mô t - gii thích, so sánh- đi chiu, phân tích - tng
hp, thng kê mô t.
5. ụănghaăthc tin caăđ tài
Qun tr ri ro thanh khon là mt phm trù rng ln, do đó có nhiu cách tip
cn và phân tích khác nhau. Trong phm vi bài nghiên cu này, tác gi đi sâu vào




phân tích thc tr
qun tr ri ro và thanh khon trong 5 nm
t 2009 - 2012,

-
khon ti BIDV trong bi cnh tình hình kinh t trong
nc và th gii đang bin đng phc tp nh hin nay.
6.

Ngoài phn m đu, danh mc các kỦ hiu – ch vit tt, danh mc bng biu,
danh mc hình v – đ th, kt lun, danh mc tài liu tham kho, ph lc, lun vn
bao gm 3 chng sau :
CHNG 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon trong hot đng kinh doanh
ca ngân hàng thng mi.
CHNG 2: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti Ngân hàng TMCP u t
và Phát trin Vit Nam.
CHNG 3: Khuyn ngh gii pháp hoàn thin qun tr ri ro thanh khon ti Ngân
hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam.

1



CHNGă 1: TNGă QUANă Vă QUNă TRă RIă ROă THANHă KHONă
TRONGăHOTăNGăKINHăDOANHăCA NGỂNăHĨNGăTHNGăMI
1.1. Ri ro thanh khon trong NHTM
1.1.1. Khái nim thanh khon và ri ro thanh khon
1.1.1.1. Khái nim thanh khon
- Di góc đ tài sn: thanh khon là kh nng chuyn tài sn thành tin đc
đo bng thi gian và chi phí. Mt tài sn đc coi là có tính thanh khon cao
khi chi phí chuyn hóa thành tin thp và thi gian chuyn hóa thành tin
nhanh.
- Di góc đ ngun vn: ngân hàng huy đng vn đ to lp nên các tài sn,
trong đó có các tài sn có tính thanh khon cao. Nh vy kh nng huy đng

to kh nng thanh toán cho ngân hàng, phn ánh đc tính thanh khon ca
ngun vn. tính thanh khon ca ngun đc đo bng thi gian và chi phí đ
m rng ngun khi cn thit. Ngun vn có tính thanh khon cao khi chi phí
huy đng thp và thi gian huy đng nhanh.
- Di góc đ ngân hàng: thanh khon là kh nng ngân hàng đáp ng kp
thi và đy đ các ngha v tài chính phát sinh trong quá trình hot đng kinh
doanh nh chi tr tin gi, tin vay, thanh toán và các giao dch tài chính
khác.
Nh vy, thanh khon là kh nng tip cn các khon tài sn hoc ngun vn
có th dùng đ chi tr vi chi phí hp lý ngay khi nhu cu vn phát sinh.

1.1.1.2. Khái nim ri ro thanh khon
Hin ti có nhiu đnh ngha khác nhau v ri ro thanh khon, nhng tng
hp li có th hiu, ri ro thanh khon là loi ri ro xut hin trong trng hp
ngân hàng thiu kh nng chi tr, không chuyn đi kp các loi tài sn ra tin
hoc không có kh nng vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh
toán.
1.1.2. Cung - cu thanh khon và trng thái thanh khon
2



- Cung thanh khon: là các khon vn làm tng kh nng chi tr ca ngân
hàng, là ngun cung cp thanh khon cho ngân hàng: tin gi đang đn (S1),
doanh thu t các dch v (S2), thu hi tín dng đư cp (S3), bán tài sn đang
kinh doanh và s dng (S4), vay th trng tin t (S5).
- Cu thanh khon: là nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca ngân
hàng, các khon làm gim qu ca ngân hàng. Các b phn to nên cu thanh
khon bao gm: khách hàng rút các khon tin gi (D1), yêu cu cp các
khon tín dng có cht lng cao (D2), hoàn tr các khon vay mn phi tin

gi (D3), chi phí phát sinh khi kinh doanh các sn phm dch v và thu
(D4), chi tr c tc bng tin (D5).
- Trng thái thanh khon ròng: hay còn gi là khe h thanh khon (Net
Liquidity Position - NLP): là chênh lch gia tng cung và tng cu thanh
khon ti mt thi đim và đc xác đnh nh sau:


Có ba kh nng có th xy ra:
- Thng d thanh khon: Khi cung thanh khon vt quá cu thanh khon
NLP > 0), ngân hàng đang  trng thái thng d thanh khon. Nhà qun tr
ngân hàng phi đa ra quyt đnh  đâu và vào thi đim nào cn phi s
dng ngun thanh khon tha đ đu t kim li cho đn khi ngun thanh
khon này đc s dng đ đáp ng nhu cu thanh khon trong tng lai.
Ngân hàng có th s dng ngun thanh khon tha vào vic mua các chng
khoán d tr đư bán trc đó; cho vay trên th trng tin t (phù hp vi
thi hn nhàn ri ca s thanh khon tha), gi tin ti các t chc tín dng
(TCTD) khác…
- Thâm ht thanh khon: Khi cu thanh khon ln hn cung thanh khon
(NLP < 0), ngân hàng phi đi mt vi tình trng thâm ht thanh khon. Nhà
3



qun tr phi xem xét, quyt đnh  đâu và thi đim nào cn phi b sung
thanh khon đ đáp ng nhu cu vn vi chi phí thp nht và kp thi nht.
Ngân hàng có th x lý thâm ht thanh khon bng cách: s dng d tr bt
buc d ra nu có; bán các chng khoán ngn hn do chính ph phát hành;
vay qua đêm, vay tái chit khu ti Ngân hàng Nhà nc (NHNN); hoc huy
đng t th trng tin t thông qua vic phát hành các chng ch tin gi có
mnh giá ln đ huy đng…

- Cân bng thanh khon: Khi cung thanh khon cân bng vi cu thanh
khon (NLP = 0), tình trng này đc gi là cân bng thanh khon. Tuy
nhiên, đây là tình trng rt khó xy ra trên thc t.
1.1.3. Nguyên nhân ca ri ro thanh khon
Th nht, do ngân hàng huy đng và đi vay vn thi hn ngn, sau đó chuyn
hóa chúng thành tài sn đu t dài hn. Do đó, đư xy ra tình trng mt cân đi v
k hn gia ngun vn và s dng vn. Chính điu này đư to ra ri ro thanh khon
cao đi vi ngân NHTM.
Th hai, s thay đi ca lãi sut có th tác đng đn ngi gi tin và ngi vay
vn. Khi lãi sut gim, mt s ngi gi tin rút vn khi ngân hàng đ đu t vào
ni có t sut sinh li cao hn, còn nhng ngi đi vay tích cc tip cn các khon
tín dng vì lãi sut thp hn trc. Nh vy, lãi sut thay đi s nh hng trng
thái thanh khon ca ngân hàng. Ngoài ra, lãi sut thay đi s nh hng đn giá tr
th trng ca các tài sn mà ngân hàng có th đem bán đ tng thêm ngun cung
cp thanh khon và trc tip nh hng đn chi phí vay mn trên th trng tin t.
Th ba, do chin lc qun tr ri ro thanh khon ca ngân hàng không phù hp
hoc kém hiu qu: duy trì d tr thanh khon  mc đ quá thp không đ nhu cu
chi tr, thiu bin pháp ngn chn ngun tin st gim, cha có phng án d phòng
hu hiu khi mc tin gi suy gim đt bin, cha linh hot trong kinh doanh ngun
vn
Th t, ri ro thanh khon đn t bên tài sn n: có th phát sinh bt c lúc nào
khi ngi gi tin rút tin ngay lp tc. Khi lng tin gi ln đt ngt rút ra, ngân
4



hàng buc phi đi vay thêm đ b sung hoc bán bt tài sn đ đáp ng kh nng
thanh khon. Vì nhu cu cn gp nên khi huy đng thì ngân hàng phi chu lãi sut
cao, hoc bán gp tài sn vi giá thp so vi giá trên th trng và t đó làm gim
thu nhp ca ngân hàng.

Th nm, ri ro thanh khon t bên tài sn có: ch yu phát sinh khi khách hàng
tng s dng các hn mc đc cam kt hoc nhu cu vay tin ca khách hàng tng
đt ngt s làm cho ngân hàng không đm bo đ tin ngay lp tc theo yêu cu ca
khách.
Th sáu, ri ro thanh khon t hot đng ngoi bng: s phát trin mnh m ca
các công c phái sinh khin cho ri ro thanh khon đn t hot đng ngoi bng
cng ngày càng gia tng. Khi mà các ngha v thanh toán xy ra nh: cam kt bo
lưnh, ngha v thanh toán các hp đng k hn, hoán đi hay quyn chn đn hn
thì s phát sinh nhu cu thanh khon và ngân hàng có th đi mt vi ri ro thanh
khon.
1.1.4. Hu qu ca ri ro thanh khon
- Nhng nghiên cu gn đây chng t rng hin tng thiu ht thanh khon
thng là du hiu đu tiên cho thy ngân hàng đang ri vào tình trng khó
khn tài chính mt cách thng xuyên và ngày càng nghiêm trng.
- Ngân hàng mt dn các khon tin gi c vì áp lc rút tin ngày càng gia
tng, không th thu hút thêm nhng khon tin gi mi do công chúng mt
dn nim tin.
- Gim hiu qu kinh doanh do phi đi phó vi tình trng thiu ht thanh
khon. Vd: các ngân hàng phi huy đng vn vi chi phí cao hn lưi sut cho
vay
- Uy tín ngân hàng b gim sút và có nguy c b đình ch giao dch hoc b phá
sn, b bán hoc b sáp nhp. Nghiêm trng nht là t ri ro thanh khon ca
mt ngân có th tr thành hiu ng lây lan cho toàn h thng ngân hàng, có
th đe da đn s n đnh ca c h thng ngân hàng.

5

1.2. Qun tr ri ro thanh khon trong NHTM
1.2.1. Khái nim

Là vic qun lý có hiu qu cu trúc tính thanh khon (tính lng) ca tài sn và
cu trúc danh mc ca ngun vn.
Bn cht ca công tác qun tr ri ro thanh khon có th đúc kt  hai ni dung:
- Mt là, him khi ti mt thi đim tng cung bng tng cu thanh khon. Vì
vy, ngân hàng phi thng xuyên đi phó vi tình trng thâm ht hay thng
d thanh khon.
- Hai là, thanh khon và kh nng sinh li là hai đi lng t l nghch: mt
tài sn có tính thanh khon càng cao thì kh nng sinh li ca nó càng thp
và ngc li; mt ngun vn có tính thanh khon cao thng có chi phí huy
đng ln, t đó, nu s dng ngun này vào kinh doanh s làm gim kh
nng sinh li.
1.2.2. Mc tiêu ca qun tr ri ro thanh khon
- m bo cho các NHTM luôn có đ tin mt, hoc vay mn đc các
ngun vn tin t t bên ngoài vi mc chi phí hp lỦ đ gii quyt vn đ
thiu ht thanh khon ngay khi nó xut hin.
- Tính toán chính xác yêu cu thanh khon tng thi k ngn hn, xác đnh
mc d tr thanh khon hp lý.
- To th ch đng cao nht cho ngân hàng trong quá trình gii quyt các vn
đ v thanh khon, đ ngn nga và hn ch thp nht ri ro thanh khon cho
ngân hàng.
1.2.3. Nhn dng thanh khon có vnăđ
Th nht, là lòng tin ca công chúng. Khi ngân hàng đánh mt lòng tin ca công
chúng là đng ngha vi vic đánh mt ngi gi tin, ngân hàng s không huy
đng đc vn, nghiêm trng hn là ngân hàng có th gp khó khn khi khách hàng
6

rút tin gi cùng mt lúc vi s lng nhiu do h lo ngi rng ngân hàng s thiu
tin mt hoc không th thanh toán các khon tin gi đn hn.
Th hai, ngân qu ca ngân hàng suy gim liên tc trong nhiu tháng có th do
tc đ tng trng tín dng quá nhanh trong khi đó ngân hàng li hn ch trong
công tác huy đng.
Th ba, s không cân đi v k hn gia tài sn n và tài sn có ca ngân hàng
cng là lỦ do quan trng làm cho các ngân hàng gp khó khn thanh khon. C th
là các ngân hàng s dng vn ngn hn đ cho vay trung, dài hn vi t trng ln
hoc cùng là ngn hn và trung, dài hn nhng thi hn c th khác nhau (ví d nh
huy đng trung, dài hn hai nm nhng cho vay trung hn ba nm), điu này làm
cho ngân hàng khó khn trong vic kim soát dòng tin ra và dòng tin vào ca
mình.
Th t, s bin đng giá tr c phiu ca ngân hàng trên th trng. Khi giá c
phiu ca ngân hàng có xu hng gim, chng t tính hp dn ca chúng đi vi
nhà đu t đư gim đi, điu này đng ngha nim tin ca các nhà đu t gim sút.
Nh vy, cn phi tìm hiu xem liu có phi h lo ngi v tình hình hot đng
không kh quan ca ngân hàng và nguy c khng hong thanh khon trong tng
lai hay không.
Th nm, áp dng mc lãi sut huy đng cao hn th trng: nu mc lãi sut
huy đng ngân hàng áp dng cao hn mc lãi sut chung ca th trng mt cách
bt thng thì đó rt có th là du hiu cho thy ngân hàng đang thiu vn và phi
huy đng vi chi phí cao. Tình trng này báo hiu là ngân hàng đang gp khó khn
thanh khon trong hot đng kinh doanh ca mình.
Th sáu, l t vic bán tài sn: vic ngân hàng phi chp nhn bán tài sn vi
vàng và vi giá thp mc dù phi chu l ln đ có th bù đp vào cung thanh khon
là du hiu cho thy ngân hàng đang gp ri ro thanh khon. Da vào tn sut bán
tài sn theo phng thc này suy đoán tính trm trng ca tình hình thanh khon.
7

Th by, kh nng đáp ng nhu cu vay vn ca khách hàng: khi ngân hàng
không đáp ng đy đ và kp thi các cam kt tín dng hoc t chi mt s yêu cu
vay vn kh thi thì chng t ngân hàng đang thiu ngun cung thanh khon.
Th tám, vay vn t Ngân hàng Trung ng (NHTW): NHTW gi vai trò là
ngi cho vay cui cùng đi vi các NHTM. Cho nên, khi mt ngân hàng có du
hiu buc phi đi vay NHTW vi khi lng ln và thng xuyên đ đáp ng hot
đng kinh doanh s to s nghi ng t phía NHNN cng nh t chính ban qun tr
ca ngân hàng v kh nng thanh khon ca ngân hàng đó.
Ngoài ra, còn có mt s du hiu cho thy ngân hàng gp ri ro thanh khon
nh: ngân hàng b gim các hn mc vay trên th trng tin t, b gim mc xp
hn tín nhim, thiu tài sn đm bo (tin ký qu) đi vi các khon cho vay
Tóm li, nu nh xut hin bt c mt du hiu th trng nào nêu trên đây mà
không có các bin pháp cng c kh nng thanh khon kp thi thì nguy c ngân
hàng đó ri vào tình trng mt kh nng thanh khon là không nh. Các nhà qun tr
ngân hàng cn phi tp trung xem xét đ gii quyt xem nhng thay đi gì cn phi
thc hin đ ci thin kh nng thanh khon và ly li nim tin ni công chúng.
1.2.4. Chinălc qun lý ri ro thanh khon
1.2.4.1. Qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn có - chinălc d
tr
Trong chin lc này, ngân hàng nm gi các tài sn có tính thanh khon cao,
ch yu là tin mt và các chng khoán d bán. Khi nhu cu thanh khon xut hin,
ngân hàng s s dng phn d tr tin mt vt quá và tin hành bán mt s tài sn
cho ti khi toàn b nhu cu đc đáp ng.
 qun tr ri ro thanh khon theo chin lc này, ngân hàng có th la chn
nhng tài sn:
- Các khon d tr ngân qu, bao gm:
+ D tr bt buc

+ D tr thanh toán (d tr s cp)
8



- D tr ngoài ngân qu (d tr th cp): các khon d tr này ch yu tp
trung vào vic đu t chng khoán có tính lng cao, d chuyn đi thành tin
đ đáp ng nhu cu thanh khon khi cn thit nh: tín phiu kho bc, trái
phiu chính ph, thng phiu chp nhn thanh toán, giy n ngn hn,…
1.2.4.2. Qun tr ri ro thanh khon da vào tài sn n - chinălc
huyăđng
Trong phng pháp này, đi b phn các thiu ht thanh khon ca ngân hàng
đc đáp ng bng cách đi vay mn di các hình thc. Do đó, chin lc này còn
đc gi là chin lc “vay thanh khon”. Mt s hình thc đc s dng trong
chin lc này là:
- To thanh khon t vic đi vay: các khon vay t các TCTD khác trên th
trng liên ngân hàng và/hoc vay t ca s chit khu ca NHNN.
- To thanh khon qua tin gi: đó là vic ngân hàng nhn tin gi ca các
cá nhân và t chc kinh t di các hình thc tin gi không k hn, có k
hn và các loi tin gi khác.
- To thanh khon qua th trng tin t/th trng vn: các ngân hàng phát
hành k phiu, trái phiu, chng ch tin gi đ huy đng vn ca các t
chc, cá nhân trong nc và ngoài nc.
1.2.4.3. Qun tr ri ro thanh khon kt hp
Theo chin lc qun lý thanh khon kt hp, mt phn nhu cu thanh khon d
tính s đc đáp ng bng vic d tr tài sn thanh khon trong khi phn còn li ca
nhu cu thanh khon s đc gii quyt bng vic vay thanh khon.
Các nhu cu thanh khon ca NHTM đc chia thành ba b phn: nhu cu thanh
khon thng xuyên, nhu cu thanh khon thi v và nhu cu thanh khon đt xut.
- Các nhu cu thanh khon thng xuyên: phát sinh khá thng xuyên, đu

đn hàng ngày, tng đi n đnh nên ngân hàng có th d đoán và k hoch
hóa đc, các nhu cu này đc đáp ng bng các tài sn có d tr di
dng tin mt, tin gi, các giy t có giá có tính thanh khon cao.
9



- Các nhu cu thanh khon thi v: tuy không phát sinh thng xuyên nhng
NHTM có th d đoán và k hoch hóa đc, do đó NHTM thng ch đng
ký các cam kt, các hp đng vay vn trc vi các t chc tín dng khác,
xác đnh trc khi lng, thi hn, lãi sut phi tr Do ch đng ký kt
hp đng vay mn trc nên phng án này khc phc đc nhc đim
ca 2 phng án trên.
- Các nhu cu thanh khon đt xut: phát sinh bt ng, không n đnh, nên
ngân hàng khó có th d đoán và k hoch hóa đc. Ví d nh: nhu cu rút
tin ca khách hàng gia tng đt bin òi hi ngân hàng phi ng bin kp
thi.
1.3. Phngăphápăqun tr ri ro thanh khon
Hin ti, có nhiu phng pháp qun tr ri ro thanh khon, trong phm vi
nghiên cu ca tác gi xin đc nêu lên mt s phng pháp tiêu biu sau:
1.3.1. Phng pháp tip cn ch s thanh khon
Phng pháp này da trên c s kinh nghim riêng có ca ngân hàng và các ch
s trung bình trong ngành. Các ngân hàng s tính tng ng tng ch tiêu và lp dãy
gii hn giá tr an toàn cho tng ch tiêu đ đánh giá qun lý thanh khon ca ngân
hàng. Các ch s thanh khon sau thng đc s dng:
1.3.1.1. T l tài sn thanh khon so vi tng tài sn (LQR)
Tài sn thanh khon (bao gm: tin mt, vàng, tin gi ti NHNN tr tin gi
d tr bt buc, giy t có giá đ điu kin chit khu vi NHNN, các loi trái
phiu, tín phiu do Chính ph, NHTW các nc có mc xp hng t AA tr lên
(đc xp hng bi các t chc quc t có uy tín) phát hành hoc bo lãnh thanh

toán) là nhng tài sn có (TSC) có tính thanh khon cao nên có th nhanh chóng
chuyn đi thành tin mt. Vì vy, đây cng chính là “vùng đm” cho các ngân
hàng đ sn sàng đi phó vi các tình hung cng thng thanh khon bt k lúc nào.
T l tài sn thanh khon so vi tng tài sn (TTS) đc tính nh sau: