QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN LUẬN VĂN THẠC SĨ.PDF

TR

B GIÁO D
O
I H C KINH T THÀNH PH H

CHÍ MINH

NGUY N TH

QU N TR R I RO TÍN D NG T I NGÂN
N
VI T NAM - CN NAM SÀI GỊN

CHUN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S : 60340201

LU

TH

NG D N KHOA H C:
NH LAM

TP.H Chí Minh -

2013


DANH M C CH
NH

Ngân hàng

NHTM
NHTMCP

i c ph n

BIDV

i c ph n

NHNN

c

TCTD
CIC

Trung tâm Thơng tin Tín d ng

CBTD
KH

Khách hàng

RRTD

R i ro tín d ng

QTRRTD

Qu n tr r i ro tín d ng

BCTC

Báo cáo tài chính

VI T T T


1

PH N M
1.

U

tv
c ho

ng c a ngân hàng thì tín d ng chi m t tr ng cao nh t,

mang l i nhi u l i nhu n nh

ng th i, tín d

ph c t p nh t so v i các ho

ng kinh doanh

ng kinh doanh khác c

m i,

i nhi u r i ro nh t cho ngân hàng. Vì v y, r i ro tín d ng n u x y ra s có tác
ng r t l n và
d ng

ng tr c ti

n s t n t i và phát tri n c a m i t ch c tín

ng

n tồn b h th ng ngân hàng và toàn b

n n kinh t .
Bên c

n tr r i ro tín d ng có vai trị c c k quan tr

các ngân hàng nói riêng và c h th ng tài chính nói chung. Vi
nh và qu n lý t t các kho n cho vay, các kho n d

iv i
m

nh gi i ngân s h n ch

nh ng r i ro tín d ng mà ngân hàng s g p ph i, và t t y u s gi m b t n x u cho
Ngân hàng. Vì th , làm th

qu n tr r i ro tín d ng có hi u qu

v

t

i r t quan tâm, nh t là trong tình hình kinh t

tài chính ngân hàng toàn c

y bi

n nay.

Trong kinh doanh ngân hàng t i Vi t Nam, l i nhu n t ho

ng tín d ng chi m

t tr ng ch y u trong thu nh p c a các ngân hàng. Tuy nhiên, ho
ti m n r

t bi t là

c có n n kinh t m i n

h th ng thông tin thi u minh b

ng này luôn
t Nam b i

qu n tr r i ro còn

nhi u h n ch , tính chuyên nghi p c a cán b
NHTMCP

u

Phát tri n Vi t Nam (BIDV) là m t trong nh

v m i m t, tình hình ki m sốt tín d ng th
Tuy nhiên, trong tình hình hi n nay, vi

u
c xem là khá t t.

n các tiêu chu n qu c t là vi c

i v i b t k NH nào, và BIDV-Chi nhánh Nam Sài Gòn
ngo i l

u xây d ng m t mơ hình qu n tr RRTD có hi u qu và phù


2

h pv

u ki n Vi t Nam là m

trong ho

i b c thi

ng c p tín d

ro, phù h p v

m b o h n ch r i ro

n các chu n m c qu c t trong qu n tr r i

ng h i nh p.

2. M c tiêu nghiên c u
Làm sáng t m t s v

nv

lý lu n trong qu n tr RRTD t i các

NHTM
Nghiên c u, kh o sát th c tr ng qu n tr RRTD t i BIDV-Chi nhánh Nam Sài Gòn,
t

n RRTD trong th i gian qua.
nh n

hình ho

xu t các gi i pháp toàn di n phù h p v i tình

ng c a BIDV-Chi nhánh Nam Sài Gịn trong qu n tr RRTD theo thông

l qu c t , rút ng n th i gian h i nh p.
3.

ng và ph m vi nghiên c u
ng: Hi u qu qu n tr r i ro tín d ng t

Tri n Vi t Nam - CN Nam Sài Gòn
Ph m vi: tr ng tâm nghiên c u là các nguyên nhân d

n RRTD t i BIDV-Chi

nhánh Nam Sài Gòn

xu t các v

n 2010-2012, t

v k

n tr RRTD t i BIDV-Chi nhánh Nam Sài Gòn theo chu n m c c a Basel.
4.

u

S d ng t ng h p các
th

u khoa h c k t h p v
lý thuy

và làm sang t m c tiêu nghiên c u c a lu
bi n c a nhi u chuyên gia, cán b qu
pháp.

n th c ti n nh m gi i quy t
ng th i ti p thu ý ki n ph n

u hành có liê

hồn thi n gi i


3

5. K t c u c a lu
Ngoài ph n m

u và ph n k t lu n, lu

th

sau:
1: T ng quan v r i ro tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng.
Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i

và phát tri n Vi t Nam - Chi nhánh Nam Sài Gòn.
Gi i pháp nâng cao hi u qu qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân
hàn
6.

n Vi t Nam - Chi nhánh Nam Sài Gòn.

m n i b t c a lu

Lu

i pháp nh m nâng cao hi u qu qu n tr RRTD t i BIDV-

Chi nhánh Nam Sài Gòn
tr RRTD theo

n hi n nay d a trên các nguyên t c v qu n
ng th i, các gi i pháp này có s

h p v i tình hình th c t trong ho
nhánh Nam Sài Gòn.

u ch nh cho phù

ng tín d ng và qu n tr RRTD c a BIDV-Chi


4

NG QUAN V R I RO TÍN D NG VÀ QU N TR R I RO

TÍN D NG
1.1. R i ro tín d ng ngân hàng
1.1.1.

Khái ni m r i ro tín d ng

R i ro trong ho t
ra, d

ng kinh doanh NH là nh ng bi n c

i khi x y

n t n th t v tài s n c a NH, gi m sút l i nhu n th c t so v i d ki n

ho c ph i b ra thêm m t kho
tài chính nh

có th hồn thàn

c m t nghi p v

nh.

Tín d ng NH là quan h tín d ng gi a NH, t ch c tín d ng và t ch c kinh t , cá
nhân theo nguyên t c hoàn tr . Vi c hồn tr n g c trong tín d
th c hi

c giá tr hàng hóa trên th

tín d ng là vi c th c hi

ng, còn vi c hoàn tr

c lãi vay trong

c giá tr th

xem

RRTD

kinh doanh NH.

RRTD trong ho
ho

c

ng NH c a t ch c tín d ng là kh

ng tín d ng do KH khơng th c hi n ho c khơng có kh

y ra t n th t trong
c hi

v c a mình theo cam k t.
1.1.2. Phân lo i r i ro tín d ng ngân hàng
Tùy theo m

u nghiên c u mà có cách phân lo i RRTD phù h p:

N u phân lo i theo tính khách quan, ch quan c a nguyên nhân gây ra r i ro thì
c phân thành r i ro khách quan và r i ro ch quan.
-

R i ro khách quan: là r
h
v

-

ch

i vay ch t, m t tích và các bi

ng ngồi d ki n khác làm th t thoát

c hi n nghiêm túc các ch

R i ro ch quan: do nguyên nhân ch quan c

, chính sách.
i cho vay vì

vơ tình hay c ý làm th t thốt v n vay hay vì nh ng lý do ch quan khác.


5

N

c vào nguyên nhân phát sinh r

c phân thành các lo i

sau:
R i ro
tín d ng

R i ro
giao d ch

R i ro
l a ch n

R i ro
danh m c

R i ro
b

m

R i ro

R i ro

R i ro

nghi p v

n it i

t p trung

R i ro giao d ch: là m t hình th c c a RRTD mà nguyên nhân phát sinh là do
nh ng h n ch trong quá trình giao d ch và xét duy
ro giao d ch bao g m r i ro l a ch n, r

i

m b o và r i ro nghi p v .

+ R i ro l a ch n: là r

ng

khi NH l a ch n nh

n có hi u qu

ra quy

nh cho

vay.
+R
trong h

m b o: phát sinh t các tiêu chu n b
ng cho vay, các lo i tài s

m

u kho n

m b o, ch th

m b o, hình th c

m b o và m c cho vay trên giá tr c a tài s
+ R i ro nghi p v : là r
ho

m b o.

n công tác qu n lý kho n vay và

ng cho vay, bao g m c vi c s d ng h th ng x p h ng r i ro và k

thu t x lý các kho n vay có v

.


6

R i ro danh m c: nguyên nhân phát sinh là do nh ng h n ch trong qu n lý danh
m c cho vay c

c phân chia thành r i ro n i t i và r i ro t p trung.

+ R i ro n i t i: xu t phát t các y u t
ch th
ng ho

m riêng bên trong c a m i

c kinh t . Nó xu t phát t
m s d ng v n c a KH vay.

+ R i ro t

ng h p NH t p trung cho vay quá nhi

m t s KH, cho vay quá nhi u KH ho
kinh t ho c trong m
-

m ho t

iv i

ng trong cùng m t ngành

c

a lý nh

Ngồi ra, cịn có nhi u hình th c phân lo
c u các lo i hình r i ro, theo ngu n g

1.1.3.

ng c a r i ro tín d

ng s d ng v n

n ho

ng kinh doanh c a ngân

hàng và n n kinh t xã h i
RRTD luôn ti n n trong ho
nghiêm tr ng,

ng kinh doanh c

ng nhi u m

ng h u qu

i s ng kinh t xã h i c a qu c gia, và lan

r ng trên ph m vi toàn c u.
1.1.3.1.

n ho

Khi RRTD x
v n ph i tr

ng kinh doanh c a ngân hàng

c v n tín d
i g i ti

n h n, gây m

i thu chi, vịng quay

v n tín d ng gi m làm cho NH kinh doanh không hi u qu
b t bu c ph i thu h
c nh tranh gi m khơng nh

c tài chính gi m sút, uy tín, s c
i v i th

ng n

a mà còn lan r ng sang các

c khác. K t qu kinh doanh c a NH ngày càng x u có th

n thua l ho c

n b v c phá s n n u khơng có bi n pháp x lý, kh c ph c k p th i.
1.1.3.2.

n n n kinh t xã h i


7

Ngân hàng là m t t ch c trung gian tài chính, có ch

ng v n nhàn r i

cho vay l i, nên khi có RRTD x y ra thì ch ng nh ng NH b thi t mà quy n l i
c

i g i ti

ng. V l i, khi m t NH g p ph i RRTD s có tác

ng dây chuy n, làm cho toàn b h th ng NH g
Khi uy tín c a NH gi m sút, h th ng NH khơng cịn kh
u này s
doanh nghi p, d

c hi n ch

n tình hình s n xu t kinh doanh c a

n th t nghi

a, s

v c a NH s

n toàn b n n kinh t , làm cho n n kinh t b suy thoái, giá c
gi m, th t nghi

nh ng m c

c mua

im t

Tóm l i, RRTD c a NH x y ra

ng r t l n

khác nhau. N u RRTD x y ra mà

c kh c ph c k p th i, NH s b phá s n, gây h u qu nghiêm tr ng cho
n n kinh t nói chung và h th ng NH nói riêng. Chính vì v

i các nhà qu n

tr NH ph i h t s c th n tr ng và có nh ng bi n pháp thích h p nh m gi m thi u r i
ro trong q trình c p tín d ng.
1.2. Qu n tr r i ro tín d ng
1.2.1. Khái ni m qu n tr r i ro
Qu n tr r i ro là quá trình ti p c n r i ro m t cách khoa h c, toàn di n và có h
th ng nh m nh n d ng, ki m sốt, phịng ng a và gi m thi u nh ng t n th t, m t
mát, nh ng

ng b t l i c a r i ro.

Nhi m v c a công tác qu n tr r i ro
Ho

ng, k ho ch phòng ch ng r i ro, d
u ki n nào, nguyên nhân và h u qu

i ro có th x y
ng th i, t

ch c phòng ch ng r i ro m t các khoa h c nh m ch ra nh ng m c tiêu c th c n
ng an toàn, m
Xây d

sai sót cho phép.

ình nghi p v

u ki m sốt phòng ch ng r i ro, phân

quy n h n và trách nhi m cho t ng thành viên, l a ch n nh ng công c , k thu t


8

phòng ch ng r i ro, x lý r i ro và gi i quy t h u qu do r i ro gây ra m t cách
nghiêm túc.
Ki m tra, ki m soát

m b o vi c th c hi n

ho ch phòng ch ng r i

nh, phát hi n các r i ro ti m n, các sai sót khi th c hi n giao d ch,
n ngh các bi

u ch nh và b sung nh m hoàn thi n h

th ng qu n tr r i ro.
1.2.2.
ch

m c a r i ro tín d ng
ng phịng ng a RRTD, thì nh n bi

thi
-

mc

uc n

m sau:
R i ro mang tính gián ti p: Trong quan h tín d ng, NH chuy n giao quy n

s d ng v n cho KH. RRTD x y ra khi KH g p nh ng t n th t và th t b i trong
quá trình s d ng v

i ro trong ho

ng kinh doanh c a KH là nguyên

nhân ch y u gây nên RRTD cho NH.
-

R i ro có tính ch

d ng, ph c t p

ng và ph c t

n m i d u hi u r i ro, xu t phát t nguyên nhân

b n ch t và h u qu

có bi n pháp phịng ng a phù h p.

RRTD có tính t t y u ln t n t i g n li n v i ho

tình tr ng thơng tin b t cân x

ng tín d ng c a NH:
n mb

hi u c a r i ro m t cách toàn di

c l i nhu n
1.2.3.

pháp c th

m

phù

ng.

ng r i ro tín d ng

Trong cơng tác qu n tr r i ro, c n thi t m t h th
lo i các m

c các d u

u này làm cho b t k kho n vay

m n nh ng r i ro. Kinh doanh NH là kinh doanh r i ro
h

s

nguyên nhân, hình th c và h u qu c a

ng a và x lý RRTD ph

-

m này bi u hi n

ng c a r i ro trong ho

qu n tr t t nh ng r i ro

các m

ng RRTD nh m phân
ng kinh doanh NH, t

n

khác nhau. Có th s d ng


9

nhi

ng bao g m

c

nh tính. M t s mơ hình ph bi
1.2.3.1.

nh tính - Mơ hình 6C

Tr ng tâm c a mơ hình này là xem xét li
thanh tốn các kho
-

i vay có thi n chí và kh

n h n hay không. C th bao g m 6 y u t sau:
i vay (Character) Cán b tín d ng ph i làm rõ m

c a KH, m

a KH có phù h p v i chính sách tín d ng hi n hành

c a NH hay không,

ng th i xem xét l ch s

n

iv

cịn KH m i thì c n thu th p thông tin t nhi u ngu
ng a r i ro, t NH khác ho
-

l cc

qu

i chúng,...

i vay (Capacity): Tùy thu
i vay ph i có

nh lu t pháp c a m i

c pháp lu t dân s

c hành vi dân

s .
- Thu nh p c

c h t ph

c

c ngu n tr n

n t doanh thu bán hàng hay t thu nh p, ti n t bán

thanh lý tài s n hay t phát hành ch

n phân tích tình hình

tài chính c a doanh nghi p vay v n thơng qua các ch s tài chính
- B

m ti n vay (

u ki

ngu n tài s n th hai có th dù
-

NH c p tín d ng và là

tr n vay cho NH.

u ki n (

u ki n tùy theo chính sách tín

d ng theo t ng th i k
- Ki m soát (Control):
qui ch ho

ng

n kh

ng do s

i c a lu t pháp,

ng nh ng tiêu chu n c a NH.
n, tuy nhiên l i ph thu c quá nhi u vào m

chính xác c a ngu n thơng tin thu th

c, kh

ch quan c a cán b tín d ng
1.2.3.2.

ng hóa r i ro tín d ng


10

Các y u t

nh

ng:

Ngu n tr n c a khách hàng: CBTD c n xem xét tính c n thi t, tính hi u
qu , tính kh

thu t, ti

c

th c hi n c

n tr n

c tài chính ngồi

a khách hàng.
Tài s
s n ph i c

m b o: CBTD c n xem xét các tiêu chu n v tài s
i vay, có giá tr , có th

chuy

ng quy n s h u tài s

Hi n nay, h u h t các

us d

cr i

ro và d báo nh ng t n th t có th x y ra trong q trình c p tín d ng. Các mơ hình
c s d ng là:
X p h ng c
RRTD hay r

c v n trái phi u c a

b ng vi c x p h ng trái phi u. Nh

c th hi n
c chu n b b i m t s d ch

v x ph

ng d ch v t t

nh t
X p h ng

Tình tr ng

Aaa

Ch

ng cao nh t

Aa

Ch

ng cao

A

Ch

ng v

Baa

Ch

ng v a

Ba

Nhi u y u t

B
Caa

Ch

Ca
C

ng kém
i ro cao

Ch

ng kém nh t


11

St

AAA

Ch

ng cao nh t

AA

Ch

ng cao

A

Ch

ng v a cao

BBB

Ch

ng v a

BB

Ch

ng v a th

B
CCC-CC

i ro cao

C

Trái phi u có l i nhu n

DDD-D

iv

cv n

x p h ng cao nh t t

thì cao

nh t là AAA. Vi c x p h ng gi m d
c hoàn v

pd

ph n ánh r i ro khơng

ch ng khốn trong 4 lo
i ch

ng
c khuy n cáo là không

i quan h gi a r i ro và l i nhu n nên tuy vi c x p
h ng th p (r i ro khơng hồn v
nh

i nhu

p

i ch ng khốn này.

Tóm l

t r i ro c

i vay, t

nh giá các kho n vay.

Vi c này ph thu c vào qui mô c a kho n vay và chi phí thu th p thơng tin. Các
y ut
-

n quy

nh cho vay c a NH bao g m:

Các y u t

i vay

+ Uy tín tr n

c th hi n qua l ch s tr n c a KH, n u trong su t q

trình vay, KH ln tr n

úng h n s t

c lòng tin v i NH.

u v n c a KH: th hi n thông qua t s gi a v n vay/v n t có. N u
t l này càng cao thì xác su t r i ro càng l n.
+M
tr n c
d

bi

ng c a thu nh p: thu nh p
i vay, vì v y thu nh p

ng r t l

n kh

ng xuyên lâu dài s h p


12

+ Tài s

m b o:

u ki n ch y u trong b t k m t quy

nào nh m khuy n khích s d ng v n có hi u qu
nhi m c

-

nh cho vay

ng th i nâng cao trách

i vay trong vi c tr n cho NH

Các y u t

n th

ng

+ Chu k kinh t : chu k kinh t có

ng r t l

n ho

ng s n xu t

kinh doanh c a KH vay nói riêng và các doanh nghi
c n xem xét m i quan h gi a hai ch th
th

xem xét cho vay vào nh ng

m thích h p, ít r i ro nh t th i.

+ M c lãi su t: m c lãi su

ng g n v i m

r i ro cao.

ms Z
m tín d
vay v

o t ng h

i v i các doanh nghi p

phân lo

iv

i

nh xác su t v n c

i

vay và ph thu c vào:
+ Tr s c a các ch s tài chính c

i vay

+ T m quan tr ng c a các ch s này trong vi

vay trong quá kh . T

sau:

Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5
X1 : h s v

ng/t ng tài s n.

X2 : h s

i/t ng tài s n

X3: h s l i nhu

c thu và lãi/t ng tài s n

X4: h s giá tr th

ng c a t ng v n s h u/giá tr h ch toán c a t ng n

X5: h s doanh thu/t ng tài s n
Tr s

i vay có xác su t v n càng th p. V y khi tr s Z th p

ho c là m t s âm s
Z < 1,81

: KH có kh

1,81 < Z < 3:
Z>3

x

n cao
i ro cao
c

: KH khơng có kh

n


13

Theo mơ hình
1,81 ph

m Z c a Altman, b t c

m s th

cx
m s Z có k thu

n. Tuy nhiên, mơ hình

này ch cho phép phân lo i nhóm KH vay có r i ro và khơng có r i ro. Trong khi

ct m

RRTD ti

a m i KH là khác nhau. V l i, y u t th
c bi

u ki

u ki n th

i liên t

n nay. Và có các

nhân t quan tr

ng KH, m i

quan h lâu dài v

m s Z có nh ng h n ch nh t

nh.
m s tín d ng tiêu dùng
Các y u t quan tr

n KH s d

tiêu dùng bao g m: h s tín d ng, tu

s h u nhà, thu nh
Sau

n tho i c

i, tr ng thái tài s n, s

1

Ngh nghi p c

i ph thu c,

nh, s tài kho n cá nhân, th i gian công tác.

ng h n m
STT Các h ng m

m tín d ng

c s d ng
nh ch

các NH M

ng tín d ng

ms

i vay

-

Chuyên gia hay ph trách kinh doanh

10

-

Cơng nhân có kinh nghi m (tay ngh cao)

8

-

7

-

5

-

Cơng nhân khơng có kinh nghi m

4

2

Sinh viên

Cơng nhân bán th t nghi p

2

Tr ng thái nhà
-

Nhà riêng

6

-

4
S ng cùng b

i thân

2


14

3

X p h ng tín d ng
-

10

-

Trung bình

5

-

Khơng có h

2

4

T t

T i

0

Kinh nghi m ngh nghi p
-

5

Nhi

t

T m

xu ng

Th i gian s ng t
-

6

T m

n tho i c

2

a ch hi n hành

Nhi

-

5

2
xu ng

1

nh

-

2

7

Có
Khơng có

0

S

i s ng cùng (ph thu c)
-

3

-

M t

3

-

Hai

4

-

Ba

4

8

Không

Nhi

2

Các tài kho n t i NH
-

C tài kho n ti t ki m và phát hành séc

4

-

Ch tài kho n ti t ki m

3

-

Ch tài kho n phát hành séc

2

-

Khơng có

0

m s cao nh t theo mơ hình v i 8 m
m. Gi s NH bi t m

m, th p nh t là 9

m là ranh gi i gi a KH có tín d ng t t và KH có


15

tín d ng x u, t

H hình thành khung chính sách tín d

T ng s

m c a khách hàng

Quy

m

nh tín d ng

T

m tr xu ng

T ch i tín d ng

29-

m

n 500 USD

31-

m

n 1.000 USD

34-

m

37-

m

n 3.500 USD

39-

m

n 5.000 USD

41-

m

n 8.000 USD

Ch

n 2.500 USD

m s tín d ng ti

c

quá nhi u vào ý ki n ch quan c a cán b tín d ng, rút ng n th i gian ra quy
tín d ng. Tuy nhiên, mơ hình khơng th t
thích ng v i nh

nh

u ch nh m

i hàng ngày c a n n kinh t xã h i.

m s tín d ng cá nhân c a FICO
m s tín d ng (Credit score) cá nhân là m
c gán cho m i cá nhân t i m t s
ng m c r

n ki m sốt tín d ng

c phát tri n giúp t ch c tín d

c

m tín d ng càng th p thì m c r i ro c a nhà cho
m s tín d ng FICO th p

nh t là 300 và cao nh t là 850 áp d ng cho cá nhân d a vào t tr ng c a 5 ch s

trong mơ hình

m s tín d ng FICO

T tr ng
L ch s tr n : Th i gian tr h n càng dài và s ti n tr h n càng
35%

m s tín d ng càng th p


16

t i các t ch c tín d ng: N quá nhi u so v i m c cho
30%

c bi

i v i th tín d ng s làm gi

m s tín d ng

dài c a l ch s tín d ng: Thơng tin càng nhi
15%

tin c

m s tín d ng s càng cao

S l n vay n m i: Vay n

c xem là d u hi u

10%

m s tín d ng càng th p
Các lo i tín d

10%

c s d ng: Các lo i n khác nhau s

c

m s tín d ng khác nhau
m s tín d

c áp d ng r ng rãi t i M do các thông tin liên

n tình tr ng tín d ng c a m

i có th

c ngân hàng tra sốt d dàng

qua các cơng ty d li u tín d ng. Cơng ty d li u tín d ng th c hi n ghi nh n và c p
nhâp thông tin t cá

iv it

m s tín d ng cá nhân c
c xem là t

i. Theo mơ

m s tín d ng

iv

m s tín d ng th

m c 700

có th b ngân

hàng e ng i khi xét cho vay.

1.2.3.3.

M ts

ng r i ro tín d ng

ng tín d ng c

ng dùng ch tiêu n quá h n,

n x u và k t qu phân lo i n
H s n quá h n:
N quá h n là nh ng kho n tín d ng khơng hồn tr
tiêu chu

c gia h n n . (N nhóm 2, 3, 4, 5)

quá h n
H s n quá h n =

x 100%
T

c

17

m b o qu n lý ch t ch

ng chia n quá h n thành các

nhóm sau:
N quá h

n 180 ngày, có kh n

N quá h n t 181

i

360 ngày, có kh

N quá h n t 360 ngày tr lên (n

i
òi)

T l n quá h n < 5%

T l n x u:
N x u là nh ng kho n tín d ng khơng hồn tr
tiêu chu

c phép và

c gia h n n (N nhóm 3, 4 và 5)
x u

T l n x u

=

x 100%
T

T l n x u < 3%

Phân lo i n
Theo quy

-NHNN ngày 22/04/2005 và quy
-NHNN ngày 25/04/2007 c a th

phân lo i n theo 5 nhóm sau:
Nhóm 1: N

tiêu chu n

Nhóm 2: N c n chú ý
Nhóm 3: N

i tiêu chu n

Nhóm 4: N nghi ng
Nhóm 5: N có kh

tv n

nh s

c NHNN thì TCTD th c hi n


18

Bên c

i gian th

v trong h n

chuy n kho n vay quá h n

i v i kho n n trung dài h

ng n h n k t ngày KH tr
kho n n

i v i kho n n

n g c và lãi vay c a kho n vay b quá h n ho c

u l i th i h n tr n .

ng h p m t KH có nhi

t kho n n v i NH mà có b t k kho n n b

chuy n sang nhóm n r

c ph i phân lo i các kho n n còn

l ic

r

ng v i m

NH cho vay h p v n không ph i v

r i ro. Khi

u m i, NH khi th c hi n phân

lo i các kho n n (bao g m c kho n vay h p v n) c

i ro cao

um

a NH

Trích l p d phịng r i ro: Quy

-

phân lo i các kho n n theo 5 nhóm, các NH ph i trích l p d phòng c th
phòng cho nh ng t n th t có th x y ra

d

ng th i trích l p d phòng chung v i t

l 0,75% t ng giá tr c a các kho n n t

d phòng cho

nh ng t n th

c NHNN ch p

nh. Tuy nhiên, vi c phân lo i n ph

thu n và ph i d

x p h ng tín d

n

m ho

ng KH, tính ch t r i ro c a kho n n t ng NH.
1.2.3.4.
Bình quân s

M ts

u qu qu n tr r i ro tín d ng

ng khách hàng m t CBTD qu n lý
K
Kbq =
Ltd

Kbq là bình quân s
K là s

ng khách hàng m t CBTD qu n lý

ng khách hàng vay v n c a chi nhánh NHTM

c phân tích

ng


19

Ltd là s

ng CBTD c

N u bình quân s

c phân tích

ng khách hàng m t CBTD qu n lý th p, ph n ánh s lãng phí

v nhân l c c a ngân hàng; n u quá cao, ch c ch n s
k p th i nhu c u vay và g i ti n c

ng kh

ng th i

ng tín d ng và ph n nào ph n ánh s
v

ng

ng x
ng c

n ch t
i

ng.

T l thu lãi cho vay
S lãi thu trong k
T l thu lãi cho vay =

x 100%
T ng s lãi ph i thu trong k

T l thu lãi trong k ph n ánh ch

ng c a các kho

ng trong vi c

t o ra thu nh p th c cho ngân hàng. T l thu lãi càng cao ph n ánh ch
các kho
v

c l i ph n ánh ch

ng c a

ng c a các kho n cho vay có

.
i v i tín d

u ki n Vi t Nam hi n nay, t l

m b o yêu c u. V i m t kho n cho vay, k t khi nh n ti
h t n , t l thu lãi t

t kho n th

l thu lãi có th nh
T

cl

ng ngu n v
S

T c

ng
ng bình

ng =

x 100%
S

ng bình
c

t trên 97% là
n khi thu


20

i v i các NHTM ho
c ngu n v

ng ch y u

ng trên c

v

ng v n bao g m

a bàn

u cho vay

v c thành th ch y

khu v

ng, b i vì h u h t ngu n

khu v

n v n cho vay

u chuy n t

khu

ch tiêu t

ng ngu n v n ph i so sánh v i t

ng chung c a các NHTM

a bàn, so v i k ho ch, so v

c và so v

i th c nh tranh tr c

ti p.
1.2.4. Quy trình qu n tr r i ro tín d ng theo y ban Basel
y ban Basel v giám sát NH là m t y ban bao g m các chuyên gia giám sát ho t
c thành l
G10 (B

i các th

a nhóm

c, Ý, Nh t, Hà Lan, Th

ch c các cu c h

ng niên t i tr

s

n, Anh và M ).

NH thanh toán qu c t

y ban t
(BIS) t i

Washington (M ) ho c t i thành ph Basel (Th

1.2.4.1.

Nh n di n và phân lo i r i ro

Nh n d ng r i ro bao g

c: theo dõi, xem xét, nghiên c

ng ho t

th ng kê các d ng RRTD, nguyên nhân t ng th i k
và d

c nh ng nguyên nhân ti m n có th gây ra RRTD.

nh n d ng r i ro, nhà qu n tr ph i l

c b ng li t kê t t c các d ng r i ro

có th xu t hi n b
ti

u tra, phân tích các h

p b ng câu h i nghiên c u,
ng

c bi

u tra các h

. K t qu phân tích cho ra nh ng d u hi u, bi u hi n, nguyên nhân
RRTD, t

m tìm ra bi n pháp h u hi u nh
1.2.4.2.

Tính tốn, cân nh c các m

phịng ch ng r i ro.
r i ro và m

ch u

ng t n th t khi x y ra r i ro
ng r i ro, c n thu th p s li
trên các tiêu chu

t ra

r i ro d a


21

i ro KH vay
Hi

c Basel 2 cho phép NH l a ch n gi

b

p lo i n i

n có 2 cơng c là x p lo i tín d

doanh nghi p và ch

m tín d

i v i khách hàng cá nhân.

V b n ch t, c 2 công c
+ Ch

i v i khách hàng

x p lo i tín d ng.

m tín d ng ch áp d ng trong h th

ám

i v i doanh nghi p nh và cá nhân. Ch

m tín d ng ch y u

d a vào thơng tin phi tài chính, các thơng tin c n thi t trong gi
v n cùng v i các thông tin khác v KH do NH thu th
tính, thơng qua h th ng thơng tin tín d

m

m. K t qu ch ra m

thu t này cao, giúp ích

c nh p vào máy

phân tích, x lý b ng ph n

RRTD c

i vay. Hi u qu k

c l c cho qu n tr r

doanh nghi p nh

ngh vay

i v i KH là cá nhân và

ng này khơng có báo cáo tài chính, ho c

, thi u tài s n th ch p, thi
trong ti p c n NH.
+ X p lo i tín d ng: áp d

i v i doanh nghi p l

chính, s li u th

u th i k ph c v cho vi c x p lo i. Áp

d ng r

-

báo cáo tài

ng trong ho

ng NH, kinh doanh ch ng

T i các NH có th khác nhau v cách th c hi n, tên g i, ch
tm

nh kh

trong hoàn tr ti n vay, lãi vay theo h

a KH

ng tín d

nh ph n bù r i ro và gi i h n tín d ng an tồn t

t. T
iv im

trích l p d phòng r i ro. Bao g m 2 lo i phân tích:
+ Phân tích phi tài chính: S d ng các
các tiêu chu
tín d

i

b n ch t, cách xem xét các y u t
ng nhau.

c p


22

i v i kho n vay c a doanh nghi p, thì ngồi các y u
t phi tài chính, , NH còn s d ng các ch
tr n c a doanh nghi
kh

c phân tích hi n tr ng tài chính, khái quát

n tr v n và các ho

ng kinh doanh qua s li u trong các báo

cáo tài chính c a doanh nghi p. M t s ch

ng áp

d ng là: Nhóm ch tiêu thanh kho n, Nhóm ch tiêu ho

ng, Nhóm ch

tiêu cân n , Nhóm ch tiêu doanh l
Tùy theo t ng lo i hình tín d
cho vay ng n h n thì
h

n các ch s khác nhau:
n các ch s

ng, ch s v n , cho vay dài

n ch s sinh l i, kh

n . Bên c

lo i hình doanh nghi p (doanh nghi p l n, doanh nghi p v a và nh
i, s n xu
bình ngành, t

i

xây d ng nhóm t s trung

c so sánh trong khi phân tích.

Tính tốn t n th t tín d ng
Theo Basel 2, các NH s d ng h th

d li u n i b

nh h s an toàn v n t i thi u, kh
V im ik h nx

n th t tín d ng:

nh, t n th t có th

c tính d a trên cơng th c sau:

EL = PD x EAD x LGD
EL: Expected Loss: T n th t tín d

c tính

PD: Probability of Default: Xác su t không tr
EAD: Exposure at Default: T

c a KH t i th

LGD: Loss Given Default: T tr ng t n th
*PD

tính tốn n

n c a KH trong vịng ít nh
trong h n và kho n n không thu h

cn
m không tr

c tính
a KH, NH ph

trên s li

m các kho n n
c, d li u

a các t ch c x p h ng.

, kho n n

c phân thành 3 nhóm

sau:
- Nhóm d li u tài chính

cn

n các h s tài chính c


23

- Nhóm d li

qu n lý, kh

nghiên c u và phát tri n s n ph m m i, các d li u v kh

- Nhóm d li u mang tính c

ng c a

n các hi

ng báo hi u kh

c n c a KH
*EAD

i v i các kho n vay có k h n, vi

nh EAD là d dàng. Tuy

i v i kho n vay theo h n m c tín d ng thì vi
ph c t p. Theo th ng kê c a Basel thì t i th
ng rút v n vay x

nm

m khơng tr

d ng bình qn

LEQ: Loan Equivalent Exposure: T tr ng ph n v

th

m không tr

d ng

d ng bình quân): là ph n KH rút thêm t i
c n ngồi m

bình qn

Vi

iv
c a KH t i th

c n , KH

cc p

c c p + LEQ x H n m c tín d

(LEQ x H n m c tín d

nh EAD l i khá

m khơng tr

chính xác c

cn

li u quá kh

ng v

nh LEQ là các s
ng h

tr n

ng h p này nên khơng th tính chính xác

LEQ. Ngồi ra, lo i hình kinh doanh c a KH, kh
ng tài chính, qui mơ h n m c tín d ng, t l
m

p c n v i th
d ng so v i h n

nh LEQ tr nên ph c t

*LGD: g m t n th t v kho n vay và các t n th t khác phát sinh khi KH khơng
tr

cn

nh

c thanh tốn và các chi phí

hành chính có th

lý tài s n th ch p, chi phí cho d ch

v pháp lý và m t s chi phí liên quan
LGD = (EAD-S ti n có th thu h i)/EAD
S ti n có th thu h i g m các kho n ti n mà KH tr và các kho n ti
t x lý tài s n th ch p, c m c
LGD = 100% - t l v n có th thu h

c

c