B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN LÊ QUNH HOA
NÂNG CAO S THA MÃN CA KHÁCH
HÀNG V DCH V TH ATM TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XUT
NHP KHU VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN LÊ QUNH HOA
NÂNG CAO S THA MÃN CA KHÁCH
HÀNG V DCH V TH ATM TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XUT
NHP KHU VIT NAM
Chuyên ngành : Tài Chính – Ngân Hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRNG QUANG THÔNG
TP.H CHÍ MINH – NM 2013
LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành gi li cm n đn Quý Thy Cô trong khoa
Ngân Hàng trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã ging dy và
truyn đt các kin thc quý báu cho tôi trong sut thi gian qua.
Tip theo, tôi xin chân thành gi li cm n đn PGS. TS Trng Quang
Thông, giáo viên hng dn khoa hc ca lun vn, đã tn tình hng dn tôi
hoàn thành lun vn này.
Sau cùng, tôi xin chân thành gi li cm n đn nhng đng nghip ti
ngân hàng Eximbank, các bn, ngi thân đã h tr, đóng góp các ý kin trong
sut quá trình hc tp và nghiên cu.
Tác gi: Nguyn Lê Qunh Hoa
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s : “Nâng cao s tha mãn ca khách hàng
đi vi dch v th ATM ti Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit
Nam” là kt qu ca quá trình nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc. Các s
liu trong lun vn đc thu thp t thc t có ngun gc rõ ràng, đáng tin cy,
đc x lý khách quan, trung thc.
Tác gi: Nguyn Lê Qunh Hoa
MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V CHT LNG DCH V VÀ S THA
MÃN CA KHÁCH HÀNG V DCH V TH ATM
1.1. Th ghi n ni đa (th ATM) 1
1.2. Cht lng dch v th ATM 1
1.2.1. Khái nim v dch v 1
1.2.2. Cht lng dch v th ATM 2
1.3. S tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM 3
1.3.1. Khái nim s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM 3
1.3.2. Ý ngha ca vic nâng cao s tha mãn ca khách hàng 4
1.3.3. Các ch tiêu đo lng s tha mãn ca khách hàng đi vi dch v th ATM
ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 5
1.3.3.1 Cht lng dch v th ATM 5
1.3.3.2 Giá c dch v 5
1.3.3.3 Hình nh thng hiu 6
1.4. Các mô hình đo lng cht lng dch v 7
1.4.1. Mô hình GRONROOS (1983) 7
1.4.2. Mô hình khong cách cht lng dch v 8
1.4.3. Mô hình SERVQUAL 11
1.4.4. Mô hình SERVPERF 14
1.4.5. Mô hình a cp (Multilevel model) 14
1.5. u nhc đim ca các mô hình nghiên cu 15
1.5.1. Mô hình SERVQUAL 15
1.5.2. Mô hình SERVPERF 16
1.5.3. Mô hình GRONROOS 16
1.5.4. Mô hình a cp (Multilevel model) 16
1.6. Mô hình nghiên cu cht lng dch v th ATM và thang đo 17
Kt lun chng 1 20
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V VÀ S THA
MÃN CA KHÁCH HÀNG V DCH V TH ATM TI NGÂN HÀNG
TMCP XUT NHP KHU VIT NAM
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 21
2.1.1. Gii thiu v Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 21
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit
Nam 22
2.1.3. Kt qu hot đng th ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 25
2.1.3.1. Tng quan v th trng th ATM ti Vit Nam 25
2.1.3.2. Hot đng th ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 26
2.1.3.3. Kt qu hot đng th ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 28
2.1.3.4. Nhng hn ch trong hot đng th ATM ti Ngân hàng TMCP Xut
Nhp Khu Vit Nam 31
2.2. Kho sát s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM ti Ngân hàng
TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 32
2.2.1. Phng pháp nghiên cu 32
2.2.1.1. Nghiên cu ban đu s b (đnh tính) 32
2.2.1.2. Nghiên cu chính thc (đnh lng ) 35
2.2.2. Kt qu nghiên cu 37
2.2.2.1. Thng kê mô t mu kho sát 37
2.2.2.2. ánh giá thang đo bng h s Cronbach Alpha 40
2.2.2.3. ánh giá thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 43
2.2.2.4. Kim đnh mô hình nghiên cu bng phân tích hi quy bi 50
2.2.2.5. ánh giá cht lng dch v th ATM ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp
Khu Vit Nam 55
2.2.2.6. ánh giá mc đ tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM ti Ngân
hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 56
Kt lun chng 2 57
CHNG 3: CÁC GII PHÁP NÂNG CAO S THA MÃN CA KHÁCH
HÀNG V DCH V TH ATM TI NGÂN HÀNG TMCP XUT NHP
KHU VIT NAM
3.1. Gii pháp cho thành phn cht lng chc nng 58
3.1.1. Các gii pháp v máy ATM, máy POS 58
3.1.2. Các gii pháp nâng cao tin ích th V-TOP 60
3.1.3. Các gii pháp nâng cao nng lc đi ng nhân viên 62
3.1.4. Các gii pháp v phân khúc khách hàng 62
3.1.5. Các gii pháp v chính sách phí dch v 63
3.2. Gii pháp cho thành phn tin cy và đáp ng 64
3.3. Gii pháp cho thành phn phc v và đng cm 64
Kt lun chng 3 64
KT LUN TÀI NGHIÊN CU 66
GII HN TÀI NGHIÊN CU 67
DANH MC CÁC CH VIT TT
ANOVA : Phân tích phng sai
ATM: Máy rút tin t đng
EFA : Phân tích nhân t khám phá
Eximbank : Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
NHTM: Ngân hàng thng mi
SERVQUAL : Mô hình cht lng dch v
SERVPERF : Mô hình cht lng dch v thc hin
Sig. : Mc ý ngha quan sát
SPSS : Phn mm thng kê cho khoa hc xã hi
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: Kt qu kinh doanh Eximbank t nm 2008-2012
Bng 2.2: S lng th phát hành qua các nm ca Eximbank
Bng 2.3: Doanh s s dng th qua các nm ca Eximbank
Bng 2.4: Mã hóa các thang đo cht lng dch v th ATM
Bng 2.5: Gii tính ca khách hàng
Bng 2.6: tui ca khách hàng
Bng 2.7: Trình đ ca khách hàng
Bng 2.8: Thu nhp ca khách hàng
Bng 2.9: Thi gian s dng dch v
Bng 2.10: H s Cronbach Alpha ca các thành phn thang đo
Bng 2.11: Bng tóm tt phân tích Cronbach Alpha
Bng 2.12: Kt qu đánh giá thang đo cht lng dch v bng phân tích EFA
Bng 2.13 : Bng tóm tt phân tích Cronbach Alpha ln 2
Bng 2.14: Kt qu kim đnh tng quan gia các bin
Bng 2.15: Mô hình tng quát (Model summary)
Bng 2.16: Phân tích phng sai ANOVA
Bng 2.17: Thng kê phn d (Residual statistics)
Bng 2.18: H S (Coefficients) ln 1
Bng 2.19: H S (Coefficients) ln 2
Bng 2.20: Thng kê mô t
Bng 2.21: Mc đ hài lòng trung bình
Bng 2.22: Kim đnh One-Sample Test
Bng 3.1: So sánh tin ích th ATM ca các ngân hàng
DANH MC HÌNH VÀ TH
Hình 1.1: Mô hình ch s quc gia v s hài lòng ca khách hàng Vit Nam
Hình 1.2: Mô hình khong cách cht lng dch v
Hình 1.3: Mô hình a cp (Multilevel model)
Hình 1.4: Mô hình nghiên cu cht lng dch v th ATM ca Eximbank
Hình 2.1: Biu đ tng trng vn huy đng cá nhân t nm 2008-2012
Hình 2.2: S đ t chc Phòng Qun L ý Th ca Eximbank
Hình 2.3: Th phn th ATM đn 30/12/2012
Hình 2.4: Th phn doanh s s dng th ATM đn 30/12/2012
Hình 2.5: Mng li máy ATM, máy POS ca Eximbank t nm 2008 - 2012
Hình 2.6: Th phn máy ATM đn 30/12/2012
Hình 2.7: Th phn máy POS đn 30/12/2012
Hình 2.8: Quy trình thc hin nghiên cu
Hình 2.9: Mô hình nghiên cu đc thit lp li
Hình 2.10: Biu đ phn d chun hóa
M U
1. C s hình thành đ tài
Trong nhng nm gn đây, hình thc thanh toán không dùng tin mt đã và
đang tr thành xu hng thanh toán ph bin và đc khuyn khích áp dng.
đy mnh phát trin thanh toán không dùng tin mt hn na, to s chuyn bin
mnh, rõ rt v tp quán thanh toán trong xã hi, Th tng Chính ph đã ban hành
Quyt đnh s 2453/Q-TTg phê duyt án đy mnh thanh toán không dùng tin
mt ti Vit Nam giai đon 2011-2015 (Quyt đnh 2453). T sau khi quyt đnh
2453 ca Th tng Chính ph đc ban hành, th ngân hàng đã dn tr thành
phng tin thanh toán ph bin đc đông đo ngi dân đón nhn, đc bit là th
ATM. Th ATM ngày nay đc s dng nh mt công c hu ích đ nhân viên
nhn lng t doanh nghip bng cách rút tin mt t các máy ATM. Th ATM còn
có th s dng đ thanh toán hàng hóa mua sm ti các siêu th, ca hàng, và thc
hin các giao dch mua bán trên mng…
Theo thng kê ca Hip hi th ngân hàng Vit Nam, đn cui nm 2012 đã có
khong 60 triu th đc phát hành, trong đó 90% là th ATM (54 triu th). Nh
vy có th thy hot đng th ATM gi vai trò quan trng và chính yu trong s
thành công ca hot đng th mi ngân hàng.
Theo đánh giá ca các ngân hàng, dân s Vit Nam hin nay khong 90 triu
ngi trong khi s lng th ATM đã phát hành khong 54 triu th. Nh vy, th
trng th ATM ti Vit Nam còn nhiu màu m, đây là c hi đ các ngân hàng
đy mnh đu t, ci tin cht lng dch v, gia tng các tin ích đ có th thu hút
khách hàng s dng th ATM ca ngân hàng mình.
Ngân Hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam (Eximbank), mt trong các
ngân hàng TMCP hàng đu Vit Nam, trong nhng nm gn đây cng rt quan tâm
chú trng đn s phát trin ca hot đng th. Tuy nhiên, kt qu hot đng th
ATM ca Eximbank còn khá khiêm tn và cha tng xng vi quy mô hot đng
ca ngân hàng so vi các ngân hàng khác nh ông Á, Techcombank, Sacombank.
Nhn thc đc v th th ATM ca Eximbank còn thp so vi các ngân hàng khác,
cng nh thy đc tm quan quan trng ca th ATM trong hot đng th ca
ngân hàng, tác gi quyt đnh chn đ tài “Nâng cao s tha mãn ca khách hàng
đi vi dch v th ATM ti Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit
Nam” đ có th đánh giá đc cht lng dch v th ATM ca Eximbank thông
qua s đánh giá khách quan ca khách hàng. T đó đa ra các gii pháp nhm nâng
cao cht lng dch v th ATM. ây có th nói là nghiên cu chính thc đu tiên
liên quan đn nâng cao s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM ti
Eximbank.
2. Mc tiêu nghiên cu
Nghiên cu giúp đánh giá cht lng dch v th ATM ti Eximbank trên đa
bàn TP.HCM và t đó đa ra các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v th
ATM ca Eximbank, c th:
Xác đnh các thành phn đo lng cht lng dch v, s tha mãn ca khách
hàng v dch v th ATM ca Eximbank trên đa bàn TP.HCM.
o lng cht lng dch v, s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM
ca Eximbank trên đa bàn TP.HCM.
T kt qu nghiên cu, đa ra mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch
v th ATM ti Eximbank.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Nhóm khách hàng cá nhân, vì vy khách hàng doanh
nghip không là đi tng nghiên cu ca lun vn.
Phm vi nghiên cu: các khách hàng cá nhân đang s dng dch v th ATM
ca Eximbank gm các nhân viên đang làm vic ti Eximbank và các khách hàng cá
nhân khác ti TP.HCM. ây là nhóm khách hàng hiu rõ v cht lng dch v th
ATM ca Eximbank và cng là nhóm khách hàng quan trng trong hot đng th
ATM ca Eximbank t nm 2008 – 2012.
3. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu s b bàn đu: xây dng và hoàn thin s b bng phng vn
da trên tham vn ý kin mt s chuyên gia th, sau đó tin hành kho sát tay đôi
20 khách hàng đ phát hin nhng sai sót trong bng câu hi và hoàn chnh bng
câu hi.
Nghiên cu chính thc: sau khi điu chnh nhng sai sót trong bng câu hi,
tác gi tin hành nghiên cu chính thc bng cách phát phiu kho sát khách hàng.
Phng pháp kho sát: Tác gi thc hin kho sát các nhân viên đang làm
vic ti Eximbank các chi nhánh trên đa bàn TP.HCM (phát phiu kho sát, gi
bng câu hi qua internet, fax, email). Phi hp vi b phn Th ti các chi nhánh
phát phiu kho sát đn các khách hàng cá nhân đang s dng dch v th
Eximbank. Thi gian thc hin nghiên cu t Tháng Nm nm 2013, thi gian kho
sát khong 4 tun. Vi kt qu thu đc, tác gi s thc hin phân tích d liu kho
sát và kim đnh mô hình nghiên cu.
5. Ý ngha thc tin ca đ tài nghiên cu
Mc đ cnh tranh dch v th ATM gia các ngân hàng ngày càng gay gt,
các ngân hàng luôn tìm cách nâng cao cht lng, gim giá các chi phí dch v th
đ tha mãn tt nht khách hàng. Do đó, khách hàng ngày nay có nhiu c hi đ
chn la nhng dch v th ATM ti các ngân hàng tha mãn tt nht nhu cu ca
h.
Vic nghiên cu đánh giá s tha mãn ca khách hàng cá nhân đi vi cht
lng dch v th ATM là mt trong nhng c s quan trng đ Eximbank phân
tích xem khách hàng đánh giá nh th nào v cht lng dch v th ATM mà ngân
hàng Eximbank cung cp. T đó, nhn thc đc các yu t tác đng mnh đn
cht lng dch v th ATM, giúp đa ra nhng gii pháp phù hp đ nâng cao ci
tin cht lng dch v th ATM, nhm phát trin c s khách hàng, tng kh nng
cnh tranh vi các ngân hàng khác cng nh nâng cao v th th ATM trong th
trng th trong nc.
1
CHNG 1
TNG QUAN V CHT LNG DCH V VÀ S THA MÃN CA
KHÁCH HÀNG V DCH V TH ATM
1.1 Th ghi n ni đa (th ATM)
Th ATM là hình thc phát trin đu tiên ca th ghi n, cho phép ch th tip
cn trc tip ti tài khon ti ngân hàng t máy rút tin t đng (máy ATM). Ch
th có th thc hin nhiu giao dch khác nhau ti máy rút tin t đng ATM, bao
gm: truy vn s d tài khon, chuyn khon, rút tin, in sao kê, xem các thông tin
qung cáo. H thng máy ATM hin đi còn cho phép ch th gi tin vào tài
khon ca mình ngay ti các máy ATM và t mình thc hin các dch v ngân hàng
khác.
S tin li là đc đim quan trng nht ca th ATM. Bng cách nhp mã s
cá nhân (PIN), ch th có th tip cn tài khon cá nhân ca mình ti ngân hàng mi
ni, mi lúc, 24/24h mi ngày và 7 ngày trong tun. iu này có ngha là cùng vi
th ATM, h thng ATM đã cung cp cho khách hàng s dng th kh nng giao
dch ngoài gi làm vic, ngoài tr s ca ngân hàng và kh nng t phc v. Theo
thi gian, các t chc đã t đng kt ni h thng ATM vi nhau to nên mt mng
ATM khu vc, cho phép khách hàng có th thc hin giao dch ti nhiu máy ATM
hn.
Ngoài các chc nng giao dch trên máy ATM, ngày nay các ngân hàng không
ngng nâng cao ci tin các tin ích ca th ATM giúp ch th có th s dng th
ATM đ thc hin các giao dch thanh toán mua bán hàng hóa ti các ca hàng, siêu
th qua máy POS và thc hin nhiu giao dch khác trên mng.
1.2 Cht lng dch v th ATM
1.2.1 Khái nim v dch v
Dch v chính là hành vi, quy trình và cách thc thc hin. Do đó, dch v có
đc tính riêng khác bit so vi hàng hóa nh tính vô hình (intangibility), tính không
2
đng nht (heterogeneity), tính không th tách ri (inseparability) (Parasuraman và
cng s, 1985).
Tính vô hình : Dch v thì không có hình dánh c th vì vy chúng vô hình. Do
đó, dch v không th cân đong, đo đm, lu tr, th nghim, và xác nhn trc khi
dch v đc đa ra trin khai. Do tính vô hình ca dch v, các công ty rt khó đ
bit đc làm th nào ngi tiêu dùng cm nhn dch v ca h và đánh giá cht
lng dch v.
Tính không đng nht: Quá trình thc hin dch v thng khác nhau tùy
thuc vào các nhà cung cp, đi tng phc v, thi gian phc v. Vì vy, không có
thc đo chun đ xác đnh cht lng dch v vì đôi khi nhng gì mà công ty
mun mang đn cho khách hàng s hoàn toàn khác vi nhng gì mà khách hàng
cm nhn đc.
Tính không th tách ri: quá trình sn xut và tiêu dùng ca dch v thì không
th tách ri, điu đó dn đn cht lng dch v không đc đnh hình ti khâu sn
xut mà đc đnh hình trong quá trình cung cp dch v, nh quá trình tng tác
gia khách hàng và nhân viên ca công ty. i vi dch v, khách hàng s đng
hành trong sut quá trình to ra dch v.
1.2.2 Cht lng dch v th ATM
Theo điu tra v Qun lý cht lng toàn din (Total Quality Management -
TQM), Parasuraman và cng s (1988) đã đnh ngha cht lng dch v là khong
cách gia k vng và cm nhn v cht lng dch v (SERVQUAL), và đã ch ra
nm nhân t cht lng dch v.
- Theo Ch s tha mãn khách hàng M, Fornell và cng s (1996) cng đnh
ngha cht lng dch v là thc đo mà dch v cung cp theo các yêu cu ca
khách hàng (customization) và làm th nào các yêu cu này đc tha mãn
(reliability).
- Cht lng dch v là mt cách tip cn đ qun lý quy trình kinh doanh
nhm đm bo s tha mãn cao ca khách hàng v cht lng đc cung cp. Nó
3
đc xem nh là tin đ ca s tha mãn ca khách hàng (Ruyter và cng s,
1995).
T các đnh ngha trên cho thy cht lng dch v th ATM là mc đ dch
v đc cung ng có th tha mãn k vng ca ngi s dng th ATM. Vic đo
lng cht lng dch v th s giúp các ngân hàng bit đc nhu cu ca khách
hàng, mong mun ca khách hàng, và cm nhn ca khách hàng v dch v th
ATM cung cp. Thông tin này s giúp các ngân hàng ch ra đc vn đ, đa ra các
chin lc nhm ci tin hiu qu, li nhun và kt qu hot đng đ t đó nâng cao
cht lng dch v và s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM. Nu khách
hàng cm nhn dch v th ATM là tt, thì dch v đó s là tt, khách hàng s thm
đnh cht lng dch v bng cách so sánh gia cm nhn và k vng ca h sau
khi s dng dch v th.
1.3 S tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM
1.3.1 Khái nim s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM
S tha mãn ca khách hàng chính là s đánh giá ca khách hàng v sn phm
và dch v sau khi s dng sn phm dch v đó có xem xét đn s mong đi. Theo
đó, s tha mãn ca khách hàng chu tác đng ch yu bi mô hình v s không
đng nht. Mô hình này ch ra rng mc đ tha mãn ca khách hàng là kt qu so
sánh gia cm nhn và k vng ca khách hàng sau khi s dng dch v ca ngân
hàng. Theo đó nu cm nhn ca khách hàng ging nh nh h k vng thì khách
hàng s tha mãn vi dch v. Nu cm nhn ca khách hàng cao hn s k vng
thì khách hàng s rt tha mãn vi dch v. Nu cm nhn ca khách hàng thp hn
k vng thì khách hàng s không tha mãn vi dch v cung cp (Kotler và Keller,
2006).
Khi s dng mt dch v nào, khách hàng luôn mun ti đa hóa s tha mãn
ca mình vi dch v mà mình đã chn. Vic ngân hàng cung cp dch v cht
lng hay không s ph thuc vào phn hi ca khách hàng v vic có tha mãn
hay không vi dch v mà khách hàng đã s dng.
4
Nh vy s tha mãn ca khách hàng v dch v th ATM chính là s đánh giá
ca khách hàng sau khi s dng dch v th ATM mà ngân hàng cung cp.
1.3.2 Ý ngha ca vic nâng cao s tha mãn ca khách hàng
Có th khng đnh, s tha mãn ca khách hàng là nhân t quan trng cho s
thành công trong bt c hot đng kinh doanh nào ca mt ngân hàng. Vì vy ngân
hàng cn đánh giá mc đ tha mãn ca khách hàng v dch v ngân hàng cung cp
vì khi đó ngân hàng mi thc s chc chn khách hàng có tha mãn vi dch v ca
ngân hàng hay không. Có th phân loi mc đ tha mãn ca khách hàng thành ba
cp đ:
1. Khi khách hàng không tha mãn vi dch v ngân hàng cung cp, h s
không tip tc s dng dch v ca ngân hàng và chuyn sang s dng dch v ca
mt ngân hàng khác.
2. Khi khách hàng tha mãn vi dch v ngân hàng cung cp, tuy nhiên mc
đ ch là tm tha mãn thì khách hàng vn có th chuyn sang s dng dch v ca
ngân hàng khác. Khi đó ngân hàng s mt đi khách hàng tim nng, đng thi phi
tìm kim các khách hàng mi. Ngân hàng s tn kém nhiu chi phí và công sc vì
đ tìm kim mt khách hàng mi ngân hàng cn nhiu chi phí và s gp nhiu khó
khn hn so vi vic duy trì khách hàng hin hu.
2. Khi khách hàng hoàn toàn tha mãn vi dch v ngân hàng cung cp thì
khi đó h s tr thành khách hàng trung thành ca ngân hàng, s luôn ng h ngân
hàng bng vic gii thiu dch v ngân hàng cho các khách hàng khác, điu này góp
phn gia tng doanh s, th phn, li nhun kinh doanh và xây dng hình nh tt
đp ca ngân hàng trong lòng khách hàng
.
Nh vy vic đánh giá mc đ tha mãn ca khách hàng v dch v th là rt
cn thit. Vì qua đó ngân hàng s bit đc khách hàng đánh giá nh th nào v
dch v th ca ngân hàng mình, t đó đa ra các gii pháp phù hp nhm nâng cao
s tha mãn ca khách hàng v dch v th cung cp.
5
1.3.3 Các ch tiêu đo lng s tha mãn ca khách hàng đi vi dch v th
ATM ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
1.3.3.1 Cht lng dch v th ATM
Hu và cng s (2011) đã s dng mô hình SERVQUAL đ thc hin nghiên
cu cht lng dch v y t ài Loan vi n lc xác đnh mi liên h gia cht
lng dch v và s tha mãn ca khách hàng. Kt qu cho thy cht lng dch v
cn đc xem nh là tin đ ca s tha mãn.
Wang & Shieh (2006) đã thc hin nghiên cu mi quan h gia cht lng
dch v và s tha mãn ca khách hàng cho dch v th vin i hc Chang
Chung Christian (ài Loan). Kt qu cho thy có mi liên h mt thit gia cht
lng dch v và s tha mãn ca khách hàng. Theo đó, cht lng dch v có tác
đng mnh đn s tha mãn ca khách hàng.
Shanka (2012) đã thc hin nghiên cu v cht lng dch v ngân hàng, s
tha mãn và lòng trung thành ca khách hàng đi vi các ngân hàng Ethiopian vi
kt qu nghiên cu cho thy cht lng lng dch v dn đn s tha mãn ca
khách hàng. Khi cht lng dch v đc ci thin thì s tha mãn ca khách hàng
gia tng.
Nh vy, cht lng dch v th ATM đc xem là công c quan trng đo
lng s tha mãn ca khách hàng khi h s dng dch v th ATM ca ngân hàng.
Gia cht lng dch v và s tha mãn ca khách hàng có mi quan h gn bó vi
nhau. S tha mãn ca khách hàng v dch v th có th đc nâng cao khi nhà
cung cp cung ng các dch v cht lng cao. Nu cht lng dch v cao và vt
quá s mong đi thì khách hàng s rt tha mãn, còn nu cht lng dch v thp
hn s mong đi thì khác hàng s không tha mãn, tht vng.
1.3.3.2 Giá c dch v
Theo nghiên cu ca Zeithaml & Bitner (2000), giá c dch v là nhân t
quan trng tác đng trc tip đn s tha mãn ca khách hàng khi s dng dch v
ngân hàng. Tác gi inh Quang Tun (2011) nghiên cu v s tha mãn ca khách
hàng s dng dch v tr lng qua tài khon ti các ngân hàng trên đa bàn Kon
6
Tum, ó cho thy mi quan h cú ý ngha gia giỏ c v s tha món ca khỏch
hng v cho rng giỏ c v s tha món ca khỏch hng cú mi quan h sõu sc vi
nhau.
Ngy nay, cỏc ngõn hng ó nhn thc c rng bờn cnh vic nõng cao
cht lng dch v ỏp ng tt nht yờu cu ca khỏch hng thỡ vic xõy dng
mt chớnh sỏch phớ dch v hp lý, cnh tranh úng vai trũ rt quan trng trong vic
nõng cao s tha món ca khỏch hng. Khi ngõn hng cung ng dch v tt nhng
giỏ c dch v quỏ cao thỡ tt yu khỏch hng s khụng hi lũng, h s cõn nhc vic
cú nờn tip tc s dng dch v ca ngõn hng. Vi cỏc ngõn hng cú cht lng
dch v th tng ng nhau, khỏch hng s u tiờn la chn s dng dch v ti
cỏc ngõn hng cú mc phớ tt nht, cnh tranh nht.
1.3.3.3 Hỡnh nh/thng hiu ngõn hng
Theo mụ hỡnh lý thuyt ch s quc gia v s hi lũng ca khỏch hng Vit
Nam (VietNam Customer Satisfaction Index VCSI), hỡnh nh thng hiu l nhõn
t quan trng cú tỏc ng n giỏ tr cm nhn ca khỏch hng t ú tỏc ng n
s tha món ca khỏch hng. Hỡnh nh thng hiu biu hin mi quan h gia
thng hiu (nhón hiu) v s liờn tng ca khỏch hng i vi cỏc thuc tớnh ca
thng hiu (nhón hiu). Bin s ny c th hin bi danh ting, uy tớn, lũng tin
ca chớnh ngi tiờu dựng i vi thng hiu. Theo ú, hỡnh nh úng vai trũ nh
thit b lc filter cú th thay i tớch cc hoc tiờu cc cm nhn ca khỏch hng
t ú tỏc ng n s tha món ca khỏch hng.
Hỡnh 1.1: Mụ hỡnh ch s quc gia v s hi lũng ca khỏch hng Vit Nam
Ngun: Lờ Vn Huy & Nguyn Th H My (2007)
Chất lợng cảm nhận
(Perceived Quality)
Chất lợng mong đợi
(Expected Quality)
Hình ảnh thơng hiệu
(Brand Image)
Giá trị
cảm nhận
(Perceive
d Value)
Sự hài
lòng của
khách
hàng (CS)
Lòng trung thnh
của KH
(Loyalty)
Phàn nàn của KH
(Complaint)
7
Theo kt qu ca các nhà nghiên cu trc đây, ba nhóm nhân t cht lng
dch v, giá c dch v, hình nh/thng hiu ngân hàng là các nhân t quan trng
tác đng mnh đn s tha mãn ca khách hàng khi s dng dch v. Tuy nhiên
vn còn có nhiu yu t khác tác đng đn s tha mãn ca khách hàng nh
“nhng nhân t tình hung”, “nhng nhân t cá nhân”, “đc trng v khách
hàng”
1.4 Các mô hình đo lng cht lng dch v th ATM
1.4.1 Mô hình GRONROOS (1983)
Mô hình Cht lng k thut/Cht lng chc nng ca Gronroos (1983) là
mô hình đo lng cht lng dch v cng đc xem là khá ph bin (Nguyn Th
Phng Trâm, 2009). Theo đó:
Cht lng k thut bao gm nhng gì mà khách hàng nhn đc t dch
v trong quá trình cung cp dch v hay nói cách khác cht lng k thut là kt
qu ca quá trình tng tác gia doanh nghip và khách hàng mà đó doanh
nghip cung cp dch v và khách hàng tip nhn dch v. Mt s tiêu chí đánh giá
nhân t này nh: kh nng gii quyt vn đ, k nng chuyên môn, trang thit b
hin đi. Thành phn này thng đc đo lng bi các bin quan sát nh sau:
1. Công ty có h thng máy móc hin đi và thun tin cho khách hàng
2. Nhân viên Công ty có kh nng ra quyt đnh nhanh chóng.
3. Nhân viên Công ty có kh nng gii quyt tha đáng các khiu ni ca
khách hàng
4. Nhân viên Công ty có trình đ chuyên môn gii
5. Nhân viên Công ty thc hin dch v chính xác và kp thi
Cht lng chc nng cho bit dch v đc cung cp nh th nào, qua đó
cho bit cách thc dch v cung cp đn khách hàng. Mt s tiêu chí đánh giá nhân
t này gm: thái đ phc v, hành vi ng x, s thun tin trong giao dch. Thành
phn này thng đc đo lng bi các bin quan sát nh sau:
1. Các dch v ca Công ty rt d dàng s dng
2. Các chng t giao dch đc thit k chính xác
8
3. Nhân viên Công ty bo mt thông tin ca khách hàng
4. Nhân viên Công ty luôn sn sàng phc v khách hàng
5. Công ty có chính sách linh hot vì yêu cu ca khách hàng
6. Công ty luôn thc hin tt các yêu cu t khách hàng
7. Nhân viên Công ty to đc s tín nhim t khách hàng
8. Nhân viên Công ty giúp đ khách hàng rt tn tình
9. Nhân viên Công ty rt lch thip và ân cn vi khách hàng
10. Công ty luôn lng nghe ý kin đóng góp ca khách hàng
1.4.2 Mô hình khong cách cht lng dch v
Parasuraman và cng s (1985) là ngi tiên phong trong nghiên cu cht
lng dch v. Thành công ca nghiên cu to phng tin đt phá giúp các nhà
kinh doanh có đc kt qu cht lng dch v ca h thông qua vic nghiên cu
đánh giá ca khách hàng – ngi s dng dch v. Nghiên cu ca Parasuraman và
cng s (1985) cho rng cht lng dch v là khong cách gia k vng ca khách
hàng v dch v mà h đang s dng vi cm nhn thc t v dch v mà h hng
th.
Theo kt qu nghiên cu ca Curry (1999), Luk and Layton (2002), có by
khong cách trong khái nim cht lng dch v, đc th hin hình (1.2), mô
hình này là nghiên cu m rng ca Parasuraman và cng s (1985). Theo cách
thc gii thích bên di thì có ba khong cách quan trng, gn lin vi các khách
hàng bên ngoài là khong cách 1, khong cách 5, khong cách 6; bi vì nó có mi
quan h trc tip vi các khách hàng (Shahin, 2010).
+ Khong cách 1: Dch v mong đi và nhn thc ca công ty v s mong
đi ca khách hàng: khong cách này do thiu đnh hng nghiên cu tip th, thiu
thông tin liên lc, và do có quá nhiu cp qun lý.
+ Khong cách 2: Nhn thc ca công ty v s mong đi ca khách hàng và
đc tính cht lng dch v: khong cách này do thiu cam kt v cht lng dch
v, nhn thc cha phù hp, các nhim v cha đc chun hóa, thiu thit lp mc
tiêu.
9
+ Khong cách 3: c tính cht lng dch v và cung cp dch v: khong
cách này là do s nhp nhng, mâu thun v kh nng ca nhân viên vi tính cht
công vic, kh nng công ngh vi tính cht công vic, h thng kim tra giám sát
cha phù hp, thiu kim soát v cm nhn dch v, thiu tinh thn làm vic theo
nhóm.
+ Khong cách 4: Cung cp dch v và quan h đi ngoi vi khách hàng:
khong cách này là do thông tin cung cp cho khách hàng v dch v cha đy đ,
chính xác.
+ Khong cách 5: Dch v đc cm nhn và dch v mong đi: khong
cách này là do nhng cm nhn t phía khách hàng và nhng thiu sót v dch v t
nhà cung cp. Trong trng hp này, s mong đi ca khách hàng b tác đng bi
các nhu cu cá nhân, truyn ming, và kinh nghim s dng dch v trong quá kh.
+ Khong cách 6: Dch v mong đi và nhn thc ca nhân viên cung cp
dch v: khong cách này là do nhn thc ca nhân viên cung cp dch v v s
mong đi ca khách hàng.
+ Khong cách 7: Nhn thc ca nhân viên cung cp dch v và nhn thc
ca công ty v s mong đi ca khách hàng: khong cách này là do s khác bit v
nhn thc đi vi s mong đi ca khách hàng gia công ty và nhân viên cung cp
dch v.
10
Hình 1.2: Mô hình khong cách cht lng dch v
Ngun: Shahin (2010)
11
Mô hình khong cách là mô hình có nhng đóng góp có giá tr cho nn tng
khái nim dch v. Mô hình này đã ch ra by khong cách gia cm nhn ca công
ty v cht lng dch v, và các công tác cung cp dch v đn khách hàng. Sáu
khong cách đu (Khong cách 1, 2, 3, 4, 6, 7) đã đc xác đnh là cách thc dch
v đc cung cp, trong khi khong cách 5 thì gn lin vi khách hàng và đc
xem là thc đo chính xác v cht lng dch v. Mô hình SERVQUAL là mô hình
chu nh hng chính bi khong cách 5.
1.4.3 Mô hình SERVQUAL
Nh phân tích trên, vic đo lng cht lng dch v cn quan tâm đn
mong đi ca khách hàng v dch v cng nh cm nhn v dch v. Mt trong các
mô hình đo lng cht lng dch v đc ng dng rng rãi chính là mô hình
SERVQUAL ca Parasuraman và cng s (1985, 1988). SERVQUAL đc xem là
mô hình đc ng dng nhiu nht đ đo lng cht lng dch v có so sánh mong
đi ca khách hàng v dch v và cm nhn ca khách hàng v dch v đc cung
cp. Mô hình SERVQUAL đc xem là mô hình ch yu đc dùng đ đo lng
cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v. Ban đu theo nghiên cu ca
Parasuraman cng s (1985) có 10 tiêu chí đánh giá cht lng dch v, đó là :
1. tin cy (reliability): th hin tính nht quán trong vic cung ng dch
v mt cách chính xác và đáng tin cy nh thc hin giao dch chính xác, thc hin
dch v ti thi gian đc ch đnh. iu đó có ngha công ty thc hin dch v
đúng ngay t ln đu tiên, đúng nh nhng gì đã cam kt.
2. Kh nng đáp ng (responsiveness): th hin s sn lòng và sn sàng
cung cp dch v. iu đó th hin qua vic cung ng dch v cho khách hàng
nhanh chóng, kp thi.
3. Nng lc phc v (competence): th hin nhân viên có k nng và kin
thc khi cung ng dch v cho khách hàng nh k nng tip xúc vi khách hàng,
k nng x lý các tình hung, đng thi không ngng hc hi, nghiên cu các kin
thc chuyên môn đ phc v cho công vic.
12
4. Tip cn (access): liên quan đn vic khách hàng có th tip cn dch v
mt cách d dàng. C th nh : khách hàng có th liên lc qua đin thoi mà không
gp khó khn, khách hàng không phi ch đi lâu đ đc phc v, công ty có thi
gian giao dch phù hp, v trí giao dch thun tin.
5. Lch s (courtesy): liên quan đn thái đ phc v khách hàng lch s, tôn
trng, nim n. C th nh: trang phc ca nhân viên lch s, v trí tip khách hàng
luôn sch s, gn gàng.
6. Thông tin (communication): th hin vic tip xúc vi khách hàng bng
ngôn ng mà khách hàng có th nghe và hiu đc, theo đó khi gii thích dch v
cho khách hàng cn rõ ràng, rành mch, súc tích v đc tính ca dch v, chi phí s
dng dch v.
7. Tín nhim (credibility): th hin vic to đc s tin tng cho khách
hàng thông qua tên tui ca công ty, ting tm ca công ty, thái đ và nng lc phc
v ca nhân viên công ty.
8. an toàn (security): th hin tính an toàn cao khi s dng dch v, khách
hàng không gp rc ri, ri ro khi s dng dch v c th nh công ty bo mt thông
tin khách hàng, công ty có bo đm an toàn v vt cht.
9. Hiu bit khách hàng (understanding customer): th hin n lc đ hiu
đc các nhu cu ca khách hàng, hiu đc các nhu cu đc bit ca khách hàng,
có s quan tâm đc bit đn tng khách hàng c th.
10. Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua c s vt cht ca công
ty, trang phc ca nhân viên, các trang thit b phc v cho dch v.
Sau đó Parasuraman và cng s (1988) đã rút gn 10 tiêu chí thành 5 tiêu chí
sau khi nhn thy có s tng quan trong 10 tiêu chí trên, 5 tiêu chí gm
:
1. Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua c s vt cht, trang thit
b vt cht, trang phc ca nhân viên. Thành phn này thng đc đo lng bi
các bin quan sát nh sau:
Công ty có các trang thit b hin đi
C s vt cht ca Công ty trông rt hp dn