Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa của huyện Củ Chi, TPHCM giai đoạn 2013 - 2020 Luận văn thạc sĩ 2013

1
B GIÁO D∀C VÀ ∃ÀO T%O
TR∋(NG ∃%I H+C KINH T, TP. HCM
 † 











TR.N TH/ M1 NGÂN



CHUY4N D/CH C) C5U KINH T, NGÀNH THEO
H∋6NG CÔNG NGHI8P HÓA, HI8N ∃%I HÓA C9A
HUY8N C9 CHI, TP.HCM GIAI ∃O%N 2013 - 2020



LU;N V<N TH%C S> KINH T,

TP. H Chí Minh - N#m 2014

2
B GIÁO D∀C VÀ ∃ÀO T%O
TR∋(NG ∃%I H+C KINH T, TP. HCM
 † 










TR.N TH/ M1 NGÂN


CHUY4N D/CH C) C5U KINH T, NGÀNH THEO
H∋6NG CÔNG NGHI8P HÓA, HI8N ∃%I HÓA C9A
HUY8N C9 CHI, TP.HCM GIAI ∃O%N 2013 - 2020


Chuyên ngành: Kinh t? chính trΒ

Mã s∆: 60310102

LU;N V<N TH%C S> KINH T,



NG∋(I H∋6NG DΦN KHOA H+C: PGS.TS. VΓ ANH TU5N






TP. H Chí Minh - N#m 2014
1
L(I CAM ∃OAN

Tôi xin cam &oan &ây là công trình nghiên c∋u c∗a riêng tôi. Các s, li−u,
k/t qu0 nêu trong lu1n v#n là trung th2c, có ngu n d3n rõ ràng, không sao
chép t5 các công trình nghiên c∋u khác.

Tác giΗ luϑn vΚn


TrΛn ThΒ MΜ Ngân

2
M∀C L∀C

Trang

Trang ph7 bìa
L8i cam &oan
M7c l7c
Danh m7c các ch: vi/t t<t
Danh m7c các bi=u &
PH.N MΟ ∃.U 1
1. Lý do ch?n &≅ tài 1
2. Tình hình nghiên c∋u &≅ tài 2
3. M7c tiêu nghiên c∋u 4
4. Α,i t(Βng và phΧm vi nghiên c∋u 4
5. Ph(9ng pháp nghiên c∋u 4
6. Αóng góp và ý ngh∆a c∗a &≅ tài 5
7. K/t cΦu nΓi dung c∗a lu1n v#n 5
CH∋)NG 1 6
C) SΟ LÝ LU;N VΠ C) C5U KINH T, VÀ CHUY4N D/CH C) C5U
KINH T, NGÀNH THEO H∋6NG CÔNG NGHI8P HÓA, HI8N ∃%I HÓA
1.1. CΘ cΡu kinh t? và chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? 6
1.1.1. C9 cΦu kinh t/ và c9 cΦu kinh t/ ngành 6
1.1.2. Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành 9
1.2. Các mô hình vΤ chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành 10
1.2.1. Mô hình hai khu v2c c∗a Arthus Lewis 10
1.2.2. Mô hình hai khu v2c c∗a Harry T.Oshima 11
1.2.3. Lý thuy/t v≅ chuy=n dΗch c9 cΦu c∗a Moise Syrquin 13
1.3. ChuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành theo hΥςng công nghiΩp hóa, hiΩn
ΞΨi hóa 14
3
1.3.1. Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ - tính quy lu1t c∗a ti/n trình công nghi−p
hóa, hi−n &Χi hóa 14
1.3.2. Quan &i=m c∗a Α0ng CΓng s0n Vi−t Nam v≅ chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/
ngành qua các th8i kϑ 18

1.4. NhΖng ch[ tiêu phΗn ánh s] chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành 21
1.4.1. C9 cΦu GDP 21
1.4.2. C9 cΦu lao &Γng &ang làm vi−c trong n≅n kinh t/ 22
1.5. Các nhân t∆ Ηnh hΥ⊥ng Ξ?n chuyΣn dΒch cΘ cΡu ngành kinh t? trong
quá trình công nghiΩp hóa 24
1.5.1. Các ngu n l2c t2 nhiên 24
1.5.2. Ngu n nhân l2c 24
1.5.3. Ngu n v,n 25
1.5.4. Khoa h?c và công ngh− 26
1.5.5. Các nhân t, v≅ c9 ch/ chính sách 27
1.6. ChuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành ⊥ m_t s∆ ΞΒa phΥΘng và bài hc
kinh nghiΩm cho huyΩn Cα Chi 27
1.6.1. Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành Λ mΓt s, &Ηa ph(9ng 27
1.6.2. Bài h?c kinh nghi−m 31
K?t luϑn chΥΘng 1 32
CH∋)NG 2 34
THχC TR%NG CHUY4N D/CH C) C5U KINH T, NGÀNH C9A
HUY8N C9 CHI GIAI ∃O%N 2006 - 2012
2.1. ∃iΤu kiΩn t] nhiên, Ξδc ΞiΣm kinh t? - xã h_i cαa huyΩn Cα Chi 34
2.1.1. Αi≅u ki−n t2 nhiên 34
2.1.2. ΑΜc &i=m kinh t/ - xã hΓi 36
2.2. Th]c trΨng chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành cαa huyΩn Cα Chi giai
ΞoΨn 2006 - 2012 41
4
2.2.1. Quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a huy−n C∗ Chi giai &oΧn
2006 - 2012 41
2.2.2. Th2c trΧng chuy=n dΗch c9 cΦu trong nΓi bΓ ngành công nghi−p, dΗch
v7, nông nghi−p giai &oΧn 2006 - 2012 46
2.2.2.1. Th2c trΧng chuy=n dΗch ngành công nghi−p 46
2.2.2.2. Th2c trΧng chuy=n dΗch ngành dΗch v7 51

2.2.2.3. Th2c trΧng chuy=n dΗch ngành nông nghi−p 54
2.2.3. Th2c trΧng ngu n lao &Γng và chuy=n dΗch c9 cΦu lao &Γng giai &oΧn
2006 - 2012 64
2. 3. VΡn ΞΤ môi trΥεng 66
2.4. ∃ánh giá chung 67
2.4.1. Nh:ng k/t qu0 &Χt &(Βc c∗a quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành
giai &oan 2006 - 2012 67
2.4.2. HΧn ch/ và nh:ng vΦn &≅ &Μt ra cΝn gi0i quy/t 68
2.4.3. Nguyên nhân c∗a nh:ng hΧn ch/ 69
K?t luϑn ChΥΘng 2 70
CH∋)NG 3 71
∃/NH H∋6NG, GIφI PHÁP CHUY4N D/CH C) C5U KINH T,
NGÀNH C9A HUY8N C9 CHI ∃,N N<M 2020
3.1. Quan ΞiΣm và ΞΒnh hΥςng chuyΣn dΒch cΘ cΡu ngành kinh t? huyΩn
Cα Chi 71
3.1.1. Quan ΞiΣm và mγc tiêu chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành cαa
huyΩn Cα Chi 71
3.1.2. ∃Βnh hΥςng phát triΣn ngành, lηnh v]c 73
3.2. Các giΗi pháp chα y?u ΞΣ thúc Ξιy chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành
theo hΥςng công nghiΩp hóa, hiΩn ΞΨi hóa cαa huyΩn Cα Chi 76
3.2.1. Gi0i pháp v≅ qui hoΧch và c9 sΛ hΧ tΝng 76
5
3.2.2. Gi0i pháp v≅ ngu n nhân l2c 80
3.2.3. Gi0i pháp v≅ khoa h?c và công ngh− 81
3.2.4. Gi0i pháp v≅ v,n - tín d7ng - &Νu t( 84
3.2.5. Hoàn thi−n c9 ch/ qu0n lý kinh t/ ………………………………… 86
K?t luϑn ChΥΘng 3 86
K,T LU;N CHUNG 90
Danh m7c tài li−u tham kh0o
Ph7 l7c

6
DANH M∀C CÁC Tϕ VI,T TκT

CNH - HΑH : Công nghi−p hóa, hi−n &Χi hóa
CN - TTCN : Công nghi−p - Ti=u th∗ công nghi−p
CCN : C7m công nghi−p
DNNN : Doanh nghi−p nhà n(Οc
DNTN : Doanh nghi−p t( nhân
DV : DΗch v7
GDP : TΠng s0n phΘm qu,c nΓi
KCN : Khu công nghi−p
MTV : MΓt thành viên
NLNN : Nông lâm ng( nghi−p
NQ : NghΗ quy/t
ODA : Vi−n trΒ chính th∋c không hoàn lΧi
QΑ : Quy/t &Ηnh
SP : S0n phΘm
SX : S0n xuΦt
TM : Th(9ng mΧi
TNHH : Trách nhi−m h:u hΧn
TP : Thành ph,
TP.HCM : Thành ph, H Chí Minh
TW : Trung (9ng
UBND : Ρy ban nhân dân
USD : Αô la MΤ
XD : Xây d2ng
7
DANH M∀C CÁC BI4U ∃λ

S∆ hiΩu

Tên BiΣu Ξµ Trang

2.1

C9 cΦu GDP các ngành kinh t/ c∗a huy−n n#m 2006
và 2012 (%)
44

2.2

C9 cΦu tΠng s0n phΘm theo ngành giai &oΧn 2006 -
2012 (%)
45

2.3

Giá trΗ s0n xuΦt c∗a ngành Công nghi−p - TTCN giai
&oΧn 2006 - 2012 (tri−u & ng)
46

2.4

Giá trΗ s0n xuΦt c∗a ngành Th(9ng mΧi - DΗch v7
giai &oΧn 2006 - 2012 (tri−u & ng)
51

2.5

Giá trΗ s0n xuΦt c∗a ngành Nông nghi−p giai &oΧn
2006 - 2012 (tri−u & ng)
55

2.6

C9 cΦu các ngành trong c9 cΦu ngành Nông nghi−p
giai &oΧn 2006 - 2012 (%)
56

2.7

C9 cΦu lao &Γng c∗a huy−n C∗ Chi giai &oΧn 2006 -
2012 (%)
65

1
MΟ ∃.U
1. Lý do chn ΞΤ tài
C∗ Chi là mΓt huy−n ngoΧi thành nΥm Λ phía Tây B<c c∗a thành ph,
H Chí Minh. Sau gi0i phóng, C∗ Chi gánh chΗu h1u qu0 nΜng n≅ c∗a chi/n
tranh, &Φt &ai hoang hóa, loang lΠ h, bom, h, pháo. Sau h9n 30 n#m &Πi mΟi
vΟi s2 &Νu t( c∗a thành ph, và c0 n(Οc, C∗ Chi &ã trΛ thành vùng &Φt màu mς
và xanh t(9i, kinh t/ c∗a huy−n &i vào Πn &Ηnh và có b(Οc t#ng tr(Λng khá.
Th2c hi−n &(8ng l,i &Πi mΟi c∗a Α0ng và Nhà n(Οc, C∗ Chi &ang t1p trung
&Θy nhanh ti/n trình công nghi−p hóa, hi−n &Χi hóa nông nghi−p - nông thôn,
phát tri=n n≅n nông nghi−p &ô thΗ, tΧo ra s2 chuy=n dΗch mΧnh mΩ c9 cΦu kinh
t/ theo h(Οng t#ng nhanh tΞ tr?ng công nghi−p dΗch v7, k/t hΒp t#ng tr(Λng
kinh t/ vΟi b0o v− môi tr(8ng, t#ng thu nh1p c0i thi−n &8i s,ng nhân dân, b0o

&0m an sinh xã hΓi, xây d2ng môi tr(8ng xã hΓi nông thôn v#n minh lành
mΧnh, &Θy lùi các t− nΧn xã hΓi, ti/p t7c gi: v:ng Πn &Ηnh chính trΗ, c∗ng c,
qu,c phòng an ninh, phát huy dân ch∗ c9 sΛ, xây d2ng h− th,ng chính trΗ
v:ng mΧnh &(a C∗ Chi phát tri=n nhanh, b≅n v:ng.
Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/, &Μc bi−t là chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/
ngành &= xác l1p mΓt c9 cΦu kinh t/ hΒp lý &(Βc thành ph, H Chí Minh xác
&Ηnh là gi0i pháp hàng &Νu &= &Θy nhanh ti/n trình công nghi−p hóa, hi−n &Χi
hóa. Th2c hi−n &úng &Ηnh h(Οng c∗a thành ph,, C∗ Chi &ã &Θy mΧnh chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/, t5 b(Οc khai thác ti≅m n#ng th/ mΧnh c∗a &Ηa ph(9ng,
th2c hi−n chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ nông nghi−p. Trong quá trình th2c hi−n,
C∗ Chi &ã &Χt &(Βc nh:ng thành t2u nh( kinh t/ &Χt m∋c t#ng tr(Λng cao, c9
cΦu kinh t/ có s2 chuy=n dΗch &úng h(Οng, c9 sΛ hΧ tΝng phát tri=n mΧnh,
chuy=n &Πi c9 cΦu kinh t/ nông nghi−p &Χt k/t qu0 tích c2c…và có &óng góp
tích c2c vào s2 t#ng tr(Λng chung c∗a thành ph, H Chí Minh. Bên cΧnh
nh:ng thành công, quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ c∗a huy−n còn mΓt s,
2
t n tΧi, hΧn ch/ cΝn làm rõ &= &≅ ra các gi0i pháp, &Ηnh h(Οng &úng cho quá
trình phát tri=n kinh t/ c∗a huy−n b≅n v:ng nên tôi ch?n “ Chuy n d∃ch c&
c∋u kinh t) ngành theo h∗+ng công nghi−p hóa, hi−n ./i hóa c0a huy−n
C0 Chi, TP.HCM giai .o/n 2013 – 2020” làm lu1n v#n thΧc s∆.
2. Tình hình nghiên cνu ΞΤ tài
Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành có vΗ
trí và tΝm quan tr?ng quy/t &Ηnh &,i vΟi s2 phát tri=n c∗a n≅n kinh t/ do v1y
&/n nay &ã có nhi≅u công trình nghiên c∋u khoa h?c, hΓi th0o, các bài vi/t v≅
vΦn &≅ chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ d(Οi nhi≅u góc &Γ, phΧm vi và m∋c &Γ
khác nhau nh(:
- “Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ theo h(Οng công nghi−p hóa, hi−n &Χi
hóa n≅n kinh t/ qu,c dân” 2 t1p c∗a GS.TS Ngô Αình Giao – Nhà xuΦt b0n
Chính trΗ Qu,c Gia, Hà NΓi (1994). Tác gi0 &ã trình bày mΓt cách có h− th,ng
lý lu1n v≅ c9 cΦu kinh t/; mô hình công nghi−p hóa c∗a mΓt s, qu,c gia và

m,i quan h− gi:a chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ vΟi quá trình CNH, HΑH.
- “Chuy=n dΗch c9 cΦu ngành kinh t/ Λ Vi−t Nam” c∗a PGS.TS Bùi TΦt
Th<ng (Ch∗ biên) – Nhà xuΦt b0n khoa h?c Xã hΓi (2006). Tác gi0 &ã khái
quát lý lu1n v≅ chuy=n dΗch c9 cΦu ngành kinh t/ trong th8i kϑ CNH và nêu ra
th2c trΧng, quan &i=m, gi0i pháp &= thúc &Θy chuy=n dΗch c9 cΦu ngành c∗a
n(Οc ta.
- “H(Οng chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ thành ph, H Chí Minh” c∗a
Vi−n Kinh t/ thành ph, H Chí Minh vΟi m7c tiêu là phân tích c9 cΦu nΓi bΓ
các ngành kinh t/ t5 &ó xác &Ηnh lΒi th/ so sánh – cΧnh tranh c∗a các ngành và
&≅ xuΦt các chính sách, gi0i pháp và bi−n pháp &= thúc &Θy s2 chuy=n dΗch c9
cΦu kinh t/ phù hΒp vΟi &Ηnh h(Οng phát tri=n c∗a thành ph, H Chí Minh.
- “VΦn &≅ chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành Λ thành ph, H Chí Minh
trong quá trình công nghi−p hóa, hi−n &Χi hóa” c∗a t1p th= tác gi0: Tr(9ng ThΗ
3
Minh Sâm, Ph(9ng Ng?c ThΧch, Lâm Quang Huyên, Lê Qu,c SΨ, TrΝn Xuân
Kiêm, V#n Minh Tân. Công trình nghiên c∋u v≅ vΦn &≅ lý lu1n v≅ chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/ và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành; phân tích nh:ng
nhân t, tác &Γng &/n vi−c xây d2ng và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành và
&≅ xuΦt mΓt s, gi0i pháp ch∗ y/u &= chuy=n dΗch, t,i (u hóa c9 cΦu kinh t/
ngành Λ thành ph, H Chí Minh.
Và còn rΦt nhi≅u công trình nghiên c∋u, bài vi/t khác v≅ vΦn &≅ chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/, chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành. K/t qu0 nghiên c∋u
&ã khΖng &Ηnh chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ theo h(Οng công nghi−p hóa, hi−n
&Χi hóa v5a là bi−n pháp th2c hi−n, v5a là bΓ ph1n ch∗ y/u cΦu thành chi/n
l(Βc CNH, HΑH &Φt n(Οc. Và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành là yêu cΝu
khách quan nhΥm chuy=n n≅n kinh t/ ch∗ y/u là nông nghi−p, s0n xuΦt nh[ t2
cΦp, t2 túc thành n≅n kinh t/ theo h(Οng s0n xuΦt hàng hóa, gi0m tΞ tr?ng
nông nghi−p, phát tri=n s0n xuΦt công nghi−p và dΗch v7 &= &Χt &(Βc trΧng
thái cân &,i gi:a nông nghi−p, công nghi−p và dΗch v7.
Thành ph, H Chí Minh &(Βc &ánh giá là mΓt trung tâm kinh t/ lΟn và

n#ng &Γng c∗a Vi−t Nam. Vì v1y &ã có rΦt nhi≅u công trình nghiên c∋u, hΓi
th0o, bài vi/t v≅ kinh t/ c∗a thành ph, H Chí Minh. MΓt trong nh:ng y/u t,
quy/t &Ηnh &,i vΟi s2 thành công trên là do thành ph, H Chí Minh th2c hi−n
chuy=n dΗch và xác l1p mΓt c9 cΦu kinh t/ hΒp lý nhΥm khai thác t,t nhΦt
ngu n l2c hi−n có và ti≅m n#ng c∗a t5ng &Ηa ph(9ng, t5ng khu v2c trên &Ηa
bàn thành ph,. Nh(ng &/n nay &≅ tài nghiên c∋u v≅ m∋c &Γ &óng góp, chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/, nhΦt là chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành theo h(Οng
CNH, HΑH c∗a các qu1n, huy−n trên &Ηa bàn thành ph, là rΦt ít. Vì v1y tôi
ch?n &≅ tài “Chuy n d∃ch c& c∋u kinh t) ngành theo h∗+ng CNH, H2H c0a
huy−n C0 Chi, TP.HCM giai .o/n 2013 – 2020” làm lu1n v#n thΧc s∆ là mΓt
yêu cΝu cΦp thi/t và có ý ngh∆a th2c ti∴n quan tr?ng.
4
3. Mγc tiêu nghiên cνu
Thông qua vi−c h− th,ng hóa và làm rõ c9 sΛ lý lu1n các vΦn &≅ có liên
quan &/n c9 cΦu kinh t/, chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành; tΠng k/t kinh
nghi−m chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ c∗a mΓt s, &Ηa ph(9ng và phân tích, &ánh
giá th2c trΧng chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a huy−n C∗ Chi v≅ k/t qu0
&Χt &(Βc, nh:ng t n tΧi hΧn ch/ và nguyên nhân c∗a nh:ng hΧn ch/ t5 &ó &≅
xuΦt nh:ng gi0i pháp ch∗ y/u nhΥm thúc &Θy chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/
ngành c∗a huy−n C∗ Chi theo h(Οng CNH, HΑH &/n n#m 2020.
4. ∃∆i tΥοng và phΨm vi nghiên cνu
4.1. ∃∆i tΥοng nghiên cνu
Nghiên c∋u nh:ng vΦn &≅ lý lu1n c9 b0n và th2c ti∴n v≅ c9 cΦu kinh t/,
chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành theo h(Οng CNH, HΑH c∗a huy−n C∗ Chi.
Lu1n v#n &i vào nh:ng nΓi dung c9 b0n v≅ th2c trΧng và gi0i pháp chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a huy−n C∗ Chi &/n n#m 2020.
4.2. PhΨm vi nghiên cνu
Lu1n v#n giΟi hΧn phΧm vi nghiên c∋u v≅ chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/
ngành công nghi−p, dΗch v7 và nông nghi−p c∗a huy−n C∗ Chi trong quá trình
công nghi−p hóa, hi−n &Χi hóa t5 n#m 2006 &/n n#m 2012 và ph(9ng h(Οng

chuy=n dΗch &/n n#m 2020.
5. PhΥΘng pháp nghiên cνu
Lu1n v#n sΨ d7ng ph(9ng pháp duy v1t bi−n ch∋ng và ch∗ ngh∆a duy
v1t lΗch sΨ làm c9 sΛ ph(9ng pháp lu1n c∗a vi−c nghiên c∋u.
Lu1n v#n còn sΨ d7ng ph(9ng pháp nghiên c∋u lý thuy/t k/t hΒp vΟi
tΠng k/t th2c ti∴n &= nhìn nh1n vΦn &≅ chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a
huy−n C∗ Chi mΓt cách khách quan và toàn di−n.

5
Ngoài ra, lu1n v#n còn sΨ d7ng ph(9ng pháp phân tích, tΠng hΒp &= tìm
ra các m,i quan h− và các vΦn &≅ liên quan &/n chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/
ngành theo h(Οng CNH, HΑH. Ngoài ra lu1n v#n còn sΨ d7ng ph(9ng pháp
th,ng kê nh( thu th1p và xΨ lý thông tin d(Οi dΧng th∋ cΦp, mô t0, so sánh &=
có cái nhìn tΠng quát, phân tích các s, li−u &= &ánh giá th2c trΧng và k/t qu0
&Χt &(Βc c∗a quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành theo h(Οng CNH,
HΑH c∗a huy−n C∗ Chi.
6. ∃óng góp và ý nghηa cαa ΞΤ tài
K/t qu0 nghiên c∋u c∗a &≅ tài góp phΝn h− th,ng hóa nh:ng vΦn &≅ lý
lu1n c9 b0n v≅ c9 cΦu kinh t/ và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành huy−n C∗
Chi theo h(Οng CNH, HΑH.
BΥng các s, li−u ch∋ng minh, lu1n v#n phân tích và làm sáng t[ th2c
trΧng chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a huy−n C∗ Chi h(Οng CNH, HΑH;
qua &ó rút ra nh:ng hΧn ch/ và nguyên nhân c∗a nh:ng hΧn ch/. Α≅ tài giúp
cho &Ηa ph(9ng có cái nhìn mΓt cách khoa h?c, toàn di−n v≅ vΦn &≅ chuy=n
dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành và &≅ xuΦt nh:ng gi0i pháp ch∗ y/u &= thúc &Θy
chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành huy−n trong th8i gian tΟi.
7. K?t cΡu n_i dung cαa luϑn vΚn
Ngoài phΝn mΛ &Νu, k/t lu1n, ph7 l7c và danh m7c tài li−u tham kh0o,
lu1n v#n g m có 3 ch(9ng.
- Ch(9ng 1: C9 sΛ lý lu1n v≅ c9 cΦu kinh t/ và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh

t/ ngành theo h(Οng công nghi−p hóa, hi−n &Χi hóa.
- Ch(9ng 2: Th2c trΧng chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành c∗a huy−n
C∗ Chi giai &oΧn 2006 - 2012.
- Ch(9ng 3: ΑΗnh h(Οng, gi0i pháp chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành
c∗a huy−n C∗ Chi &/n n#m 2020.

6
CH∋)NG 1
C) SΟ LÝ LU;N VΠ C) C5U KINH T, VÀ CHUY4N D/CH C) C5U
KINH T, NGÀNH THEO H∋6NG CÔNG NGHI8P HÓA, HI8N ∃%I HÓA
1.1. CΘ cΡu kinh t? và chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t?
1.1.1. CΘ cΡu kinh t? và cΘ cΡu kinh t? ngành
Có nhi≅u cách ti/p c1n khác nhau &= tìm hi=u v≅ khái ni−m c9 cΦu kinh
t/. Tr(Οc h/t, ta hãy ti/p c1n bΥng khái ni−m "c9 cΦu". C9 cΦu là mΓt phΧm
trù tri/t h?c dùng &= bi=u thΗ cΦu trúc bên trong, tΞ l− và m,i quan h− gi:a các
bΓ ph1n hΒp thành h− th,ng. C9 cΦu &(Βc bi=u hi−n nh( là t1p hΒp nh:ng m,i
quan h− liên k/t h:u c9, các y/u t, khác nhau c∗a mΓt h− th,ng nhΦt &Ηnh. Nó
bi=u hi−n ra nh( là mΓt thuΓc tính c∗a s2 v1t hi−n t(Βng nó bi/n &Πi cùng vΟi
s2 bi/n &Πi s2 v1t, hi−n t(Βng. Vì v1y khi nghiên c∋u v≅ c9 cΦu ta ph0i &∋ng
trên quan &i=m h− th,ng.
MΓt quan &i=m khác thì c9 cΦu (cΦu trúc) có ngu n g,c t5 ch: La-tinh
“structure” là xây d2ng, là ki/n trúc, &(Βc sΨ d7ng &Νu tiên trong sinh v1t
h?c, dùng &= ch] r[ cách tΠ ch∋c, cΦu tΧo và s2 hΒp & ng, &i≅u ch]nh các y/u
t, &ã tΧo nên các t/ bào th2c v1t, &Γng v1t… Sau &ó khái ni−m “c9 cΦu” này
&(Βc sΨ d7ng chung cho nhi≅u ngành khoa h?c, trong &ó có các ngành kinh t/
trong mΓt n≅n kinh t/ qu,c dân.
Trong kinh t/ h?c, c9 cΦu kinh t/ là tΠng th= các ngành, l∆nh v2c, bΓ
ph1n kinh t/ có quan h− h:u c9 t(9ng &,i Πn &Ηnh hΒp thành. Nh( v1y c9 cΦu
kinh t/ là mΓt tΠng th= kinh t/ bao g m nhi≅u y/u t, có quan h− chΜt chΩ vΟi
nhau, tác &Γng qua lΧi vΟi nhau trong mΓt kho0ng không gian và th8i gian

nhΦt &Ηnh và &(Βc th= hi−n Λ mΜt &Ηnh tính và &Ηnh l(Βng, chΦt l(Βng và s,
l(Βng phù hΒp vΟi m7c tiêu xác &Ηnh c∗a n≅n kinh t/.
T5 các cách ti/p c1n trên &ã ph0n ánh &(Βc mΜt b0n chΦt ch∗ y/u c∗a
c9 cΦu kinh t/. Và có th= thΦy rΥng “c9 cΦu c∗a n≅n kinh t/ qu,c dân là tΠng
7
th= nh:ng m,i quan h− v≅ chΦt l(Βng và s, l(Βng gi:a các bΓ ph1n cΦu thành
&ó trong mΓt th8i gian và trong nh:ng &i≅u ki−n kinh t/ - xã hΓi nhΦt &Ηnh”
(V⊥ TuΦn Anh, MΓt s, vΦn &≅ lý lu1n v≅ c9 cΦu n≅n kinh t/ qu,c dân, TΧp chí
Nghiên c∋u kinh t/, s, 2/1982). Xét trên tΠng th=, c9 cΦu kinh t/ bao g m c9
cΦu kinh t/ ngành, c9 cΦu kinh t/ vùng lãnh thΠ và c9 cΦu thành phΝn kinh t/,
trong &ó c9 cΦu ngành là then ch,t.
- C9 cΦu kinh t/ ngành là quan h− tΞ l− g<n bó h:u c9, v5a n(9ng t2a
vào nhau, v5a ch/ (Οc l3n nhau gi:a các ngành và các phân ngành c⊥ng nh(
gi:a doanh nghi−p trong nΓi bΓ ngành và phân ngành. C9 cΦu ngành là bΓ
ph1n &Γng nhΦt trong c9 cΦu kinh t/ nói chung.
- C9 cΦu vùng lãnh thΠ là s2 phân chia n≅n kinh t/ qu,c dân thành các
vùng chuyên môn hóa khác nhau v≅ ch∋c n#ng (các vùng kinh t/, và t1p hΒp
trong mΓt h− th,ng nhΦt các m,i liên h− qua lΧi l3n nhau).
- C9 cΦu thành phΝn kinh t/: g<n vΟi các loΧi hình sΛ h:u nhΦt &Ηnh v≅
t( li−u s0n xuΦt. Tùy theo ph(9ng th∋c s0n xuΦt mà có thành phΝn kinh t/
chi/m &Ηa vΗ chi ph,i, hay ch∗ &Χo và các thành phΝn kinh t/ cùng t n tΧi.
T5 các khái ni−m trên, cho thΦy c9 cΦu kinh t/ là tΠng th= m,i quan h−
tác &Γng l3n nhau gi:a các y/u t, và trong t5ng y/u t, c∗a l2c l(Βng s0n xuΦt
và quan h− s0n xuΦt vΟi nh:ng &i≅u ki−n kinh t/ - xã hΓi c7 th= trong nh:ng
giai &oΧn phát tri=n nhΦt &Ηnh c∗a xã hΓi. Vì v1y c9 cΦu kinh t/ là tΠng th= các
quan h− kinh t/ hΒp thành n≅n kinh t/, g<n vΟi vΗ trí, trình &Γ công ngh−, qui
mô, tΞ tr?ng t(9ng ∋ng vΟi t5ng bΓ ph1n và m,i quan h− t(9ng tác gi:a tΦt c0
các bΓ ph1n, g<n vΟi &i≅u ki−n kinh t/ xã hΓi trong t5ng giai &oΧn phát tri=n
nhΦt &Ηnh nhΥm th2c hi−n các m7c tiêu kinh t/ - xã hΓi &ã &(Βc xác &Ηnh.
C9 cΦu kinh t/ ngành là quan h− g<n bó vΟi nhau theo nh:ng tΞ l− nhΦt

&Ηnh gi:a các ngành s0n xuΦt, trong nΓi bΓ n≅n kinh t/ qu,c dân c⊥ng nh(
gi:a các ngành ngh≅ và các doanh nghi−p trong các ngành. C9 cΦu ngành
8
ph0n ánh phΝn nào trình &Γ phân công lao &Γng xã hΓi chung c∗a n≅n kinh t/
và trình &Γ phát tri=n c∗a l2c l(Βng s0n xuΦt. C9 cΦu ngành là bΓ ph1n then
ch,t trong c9 cΦu kinh t/, vì c9 cΦu ngành quy/t &Ηnh trΧng thái chung và tΞ l−
&Νu vào, &Νu ra c∗a n≅n kinh t/ qu,c dân. Thay &Πi mΧnh mΩ c9 cΦu ngành là
nét &Μc tr(ng c∗a các n(Οc &ang phát tri=n.
Nhà kinh t/ h?c Anh, Colin Clark &ã phân loΧi toàn bΓ hoΧt &Γng n≅n
kinh t/ thành ba ngành:
- Ngành th∋ I: s0n phΘm &(Βc s0n xuΦt ra có ngu n g,c t2 nhiên.
- Ngành th∋ II: gia công các s0n phΘm &(Βc s0n xuΦt ra có ngu n g,c
t2 nhiên.
- Ngành th∋ III: là ngành s0n xuΦt ra c∗a c0i vô hình.
(Ngành th∋ I và th∋ II là nh:ng ngành s0n xuΦt v1t chΦt c∗a c0i h:u
hình).
Liên hi−p qu,c &ã ban hành “H(Οng d3n phân loΧi ngành theo tiêu
chuΘn qu,c t/ &,i vΟi toàn bΓ các hoΧt &Γng kinh t/” &= th,ng nhΦt tiêu chuΘn
phân loΧi ngành gi:a các n(Οc. Tiêu chuΘn này trùng hΒp vΟi ph(9ng pháp
phân loΧi c∗a Colin Clark.
- Ngành th∋ I: nông nghi−p (g m c0 lâm nghi−p và ng( nghi−p).
- Ngành th∋ II: công nghi−p và xây d2ng.
- Ngành th∋ III: th(9ng mΧi và dΗch v7.
Khi phân tích c9 cΦu ngành c∗a mΓt qu,c gia, ng(8i ta th(8ng phân
tích theo ba nhóm ngành chính:
- Nhóm ngành nông nghi−p g m: nông, lâm, ng( nghi−p.
- Nhóm ngành công nghi−p bao g m: công nghi−p và xây d2ng.
- Nhóm ngành dΗch v7 bao g m: th(9ng mΧi, dΗch v7, b(u &i−n.
Ba bΓ ph1n c9 b0n hΒp thành c9 cΦu kinh t/ là c9 cΦu kinh t/ ngành, c9
cΦu thành phΝn kinh t/, c9 cΦu vùng kinh t/ có m,i quan h− chΜt chΩ vΟi nhau.

9
Trong &ó c9 cΦu kinh t/ ngành có vai trò quan tr?ng h9n c0 vì nó quy/t &Ηnh
s2 thay &Πi các c9 cΦu kinh t/ khác.
1.1.2. ChuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? và chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành
C9 cΦu kinh t/ &(Βc hình thành mΓt cách khách quan do trình &Γ phát
tri=n c∗a l2c l(Βng s0n xuΦt và s2 phân công lao &Γng xã hΓi. Hai y/u t, này
luôn luôn bi/n &Πi và phát tri=n không ng5ng v≅ s, l(Βng và chΦt l(Βng. Αó
là s2 thay &Πi v≅ s, l(Βng các ngành hoΜc s2 thay &Πi v≅ quan h− tΞ l− gi:a
các ngành, các vùng, các thành phΝn do s2 xuΦt hi−n hoΜc bi/n mΦt c∗a mΓt
s, ngành. T,c &Γ t#ng tr(Λng gi:a các y/u t, cΦu thành c9 cΦu kinh t/ không
& ng &≅u. S2 thay &Πi và phát tri=n c∗a c9 cΦu kinh t/ t5 trΧng thái này sang
trΧng thái khác &= phù hΒp vΟi trình &Γ c∗a l2c l(Βng s0n xuΦt và quan h− s0n
xuΦt g?i là s2 chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/.
Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ không &9n thuΝn là s2 thay &Πi vΗ trí mà là
s2 bi/n &Πi c0 v≅ l(Βng và chΦt trong nΓi bΓ c9 cΦu. Vi−c chuy=n dΗch c9 cΦu
kinh t/ di∴n ra d2a trên c9 cΦu kinh t/ hi−n có và nΓi dung c∗a chuy=n dΗch c9
cΦu kinh t/ là c0i tΧo c9 cΦu c⊥ lΧc h1u ch(a phù hΒp &= xây d2ng c9 cΦu mΟi
tiên ti/n, hoàn thi−n và bΠ sung c9 cΦu c⊥ thành c9 cΦu mΟi hi−n &Χi và phù
hΒp h9n. Nh( v1y th2c chΦt c∗a quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ là s2
&i≅u ch]nh c9 cΦu c∗a các y/u t, hΒp thành n≅n kinh t/ nhΥm h(Οng s2 phát
tri=n c∗a toàn bΓ n≅n kinh t/ theo các m7c tiêu kinh t/ - xã hΓi &ã &(Βc xác
&Ηnh cho t5ng th8i kϑ phát tri=n.
S2 chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ph0n ánh s2 thay &Πi v≅ chΦt c∗a n≅n
kinh t/ tΧo ti≅n &≅ v1t chΦt cho s2 t#ng tr(Λng b≅n v:ng c∗a n≅n kinh t/. Tùy
vào m7c &ích, tiêu chí l2a ch?n mà chuy=n dΗch c9 cΦu có nhi≅u loΧi nh(
chuy=n dΗch c9 cΦu thành phΝn, chuy=n dΗch c9 cΦu vùng, chuy=n dΗch c9 cΦu
ngành. Ví d7 nh( &= &Χt nh:ng m7c tiêu c∗a ngành s0n xuΦt nh:ng s0n phΘm
10
ch∗ y/u, &áp ∋ng nhu cΝu c∗a n≅n kinh t/ qu,c dân ta l2a ch?n chính sách chuy=n
dΗch c9 cΦu ngành.

Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành là s2 thay &Πi, v1n &Γng không
ng5ng, bi/n &Πi v≅ cΦu trúc, tΞ tr?ng, t,c &Γ gi:a các ngành hΒp thành n≅n
kinh t/. Quá trình chuy=n dΗch c9 cΦu ngành di∴n ra th(8ng xuyên, liên t7c
cùng vΟi s2 v1n &Γng c∗a n≅n kinh t/ &= phù hΒp vΟi s2 phát tri=n ngày càng
cao c∗a l2c l(Βng s0n xuΦt và phân công lao &Γng xã hΓi.
Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành là k/t qu0 c∗a s2 phân bΠ hay di
chuy=n các ngu n l2c nh( &Φt &ai, tài nguyên thiên nhiên, v,n ngu n nhân
l2c, công ngh−… vào các ngành phát huy lΒi th/ so sánh c∗a t5ng ngành và
gi:a các ngành tΧo ra s∋c s0n xuΦt hàng hóa vΟi kh,i l(Βng lΟn, chΦt l(Βng
cao &áp ∋ng nhu cΝu trong n(Οc và xuΦt khΘu góp phΝn nâng cao n#ng l2c
cΧnh tranh c∗a n≅n kinh t/. Khi ngu n l2c di chuy=n &/n mΓt ngành sΩ tác
&Γng &/n &Νu ra c∗a ngành (nh( s0n l(Βng, n#ng suΦt lao &Γng) d3n &/n s2
thay &Πi tΞ tr?ng c∗a ngành so vΟi tr(Οc và tΦt y/u tác &Γng tΟi t#ng tr(Λng
n#ng suΦt c∗a tΠng th= n≅n kinh t/. Quá trình di chuy=n ngu n l2c &ó c⊥ng
làm thay &Πi c9 cΦu c∗a chính b0n thân nó nh( v,n, lao &Γng gi:a các ngành
d3n &/n s2 thay &Πi c9 cΦu ngành và c9 cΦu c∗a chính ngu n l2c &ó. Α,i vΟi
n≅n kinh t/ qu,c dân, chuy=n dΗch c9 cΦu ngành có ngh∆a là s2 v1n &Γng và
bi/n &Πi c∗a các ngành khu v2c I, II, III, theo chi≅u h(Οng là t#ng tΞ l− các
ngành khu v2c II, III, gi0m tΞ l− các ngành khu v2c I trong c9 cΦu tΠng s0n
phΘm qu,c nΓi (GDP).
1.2. Các mô hình vΤ chuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành
1.2.1. Mô hình hai khu v]c cαa Arthus Lewis
Nhà kinh t/ h?c ng(8i MΤ Arthus Lewis &ã &(a ra các gi0i thích v≅ m,i
quan h− gi:a nông nghi−p và công nghi−p trong quá trình t#ng tr(Λng. Ông
chia n≅n kinh t/ thành hai khu v2c công nghi−p và nông nghi−p. Ông nghiên
11
c∋u quá trình gia t#ng s0n l(Βng và di chuy=n lao &Γng gi:a hai khu v2c này.
Lý thuy/t c∗a Lewis cho rΥng: khu v2c truy≅n th,ng, ch∗ y/u là s0n xuΦt
nông nghi−p có &Μc tr(ng là rΦt trì tr−, n#ng suΦt lao &Γng thΦp và lao &Γng d(
th5a; khu v2c công nghi−p hi−n &Χi có &Μc tr(ng n#ng suΦt cao và có kh0 n#ng

t2 tích l⊥y. S0n l(Βng trong khu v2c công nghi−p gia t#ng là do tΞ l− &Νu t( và
tích l⊥y v,n ngày càng t#ng &ã thu hút lao &Γng t5 khu v2c nông nghi−p
chuy=n &/n ngày càng nhi≅u. S2 phát tri=n c∗a khu v2c công nghi−p quy/t
&Ηnh quá trình t#ng tr(Λng c∗a n≅n kinh t/. Theo ông, &= lao &Γng t5 nông
thôn chuy=n ra thành thΗ thì khu v2c công nghi−p ph0i tr0 cho h? mΓt m∋c
ti≅n công lao &Γng cao h9n m∋c ti≅n công t,i thi=u Λ khu v2c nông nghi−p
hi−n h? &ang &(Βc h(Λng là kho0ng 30%. Do lao &Γng trong khu v2c nông
nghi−p d( th5a và ti≅n công thΦp h9n nên giΟi ch∗ công nghi−p có th= thuê
m(Οn nhi≅u nhân công mà không ph0i t#ng thêm ti≅n công, lΒi nhu1n c∗a h?
ngày càng t#ng. Gi0 &Ηnh rΥng toàn bΓ lΒi nhu1n sΩ &em tái &Νu t( thì ngu n
tích l⊥y &= mΛ rΓng s0n xuΦt trong khu v2c công nghi−p ngày càng t#ng lên.
Nh( v1y, &= phát tri=n thì các qu,c gia &ang phát tri=n cΝn ph0i mΛ
rΓng khu v2c công nghi−p hi−n &Χi và không cΝn quan tâm &/n khu v2c nông
nghi−p truy≅n th,ng. Khu v2c công nghi−p phát tri=n sΩ thu hút h/t l(Βng lao
&Γng d( th5a trong nông nghi−p chuy=n sang và t5 trΧng thái nhΗ nguyên n≅n
kinh t/ sΩ chuy=n sang mΓt n≅n kinh t/ công nghi−p phát tri=n.
1.2.2. Mô hình hai khu v]c cαa Harry T.Oshima
Harry T.Oshima là nhà kinh t/ ng(8i Nh1t, ông nghiên c∋u m,i quan
h− gi:a hai khu v2c d2a trên nh:ng &Μc &i=m khác bi−t c∗a các n(Οc Châu Á
so vΟi các n(Οc Âu – MΤ, &ó là n≅n nông nghi−p lúa n(Οc có tính th8i v7 cao,
vào th8i gian cao &i=m c∗a mùa v7 v3n có hi−n t(Βng thi/u lao &Γng và lΧi d(
th5a nhi≅u trong mùa nhàn r_i. Oshima &ã phân tích quá trình t#ng tr(Λng
theo các giai &oΧn:
12
Giai &oΧn b<t &Νu c∗a quá trình t#ng tr(Λng: là tΧo vi−c làm cho th8i
gian nhàn r_i theo h(Οng t#ng c(8ng &Νu t( phát tri=n nông nghi−p. Vì v1y
m7c tiêu c∗a giai &oΧn &Νu trong quá trình t#ng tr(Λng là gi0i quy/t hi−n
t(Βng thΦt nghi−p th8i v7 Λ khu v2c nông nghi−p. Bi−n pháp hΒp lý nhΦt là &=
th2c hi−n m7c tiêu này là &a dΧng hóa s0n xuΦt nông nghi−p, xen canh, t#ng
v7 tr ng thêm rau, qu0, cây lΦy c∗, mΛ rΓng ch#n nuôi gia súc, gia cΝm, nuôi

và &ánh b<t cá, tr ng cây lâm nghi−p. H(Οng phát tri=n này t[ ra phù hΒp &,i
vΟi kh0 n#ng v,n, trình &Γ kΤ thu1t c∗a nông nghi−p, nông thôn trong giai
&oΧn này. Α ng th8i &= nâng cao n#ng suΦt lao &Γng và hi−u qu0 các hoΧt
&Γng khác, khu v2c nông nghi−p cΝn có s2 h_ trΒ c∗a Nhà n(Οc v≅ các mΜt:
Xây d2ng h− th,ng kênh m(9ng, &1p t(Οi tiêu n(Οc, h− th,ng v1n t0i nông
thôn &= trao &Πi hàng hóa, h− th,ng giáo d7c và &i−n khí hóa nông thôn. DΦu
hi−u k/t thúc giai &oΧn này là khi ch∗ng loΧi nông s0n s0n xuΦt ra ngày càng
nhi≅u vΟi quy mô lΟn, nhu cΝu cung cΦp các y/u t, &Νu vào cho s0n xuΦt nông
nghi−p t#ng cao và xuΦt hi−n yêu cΝu ch/ bi/n nông s0n vΟi quy mô lΟn nhΥm
t#ng c(8ng tính chΦt hàng hóa trong s0n xuΦt nông s0n &Μt ra vΦn &≅ phát tri=n
ngành công nghi−p và th(9ng mΧi dΗch v7 vΟi quy mô lΟn.
Giai &oΧn hai: H(Οng tΟi vi−c làm &Νy &∗ bΥng cách &Νu t( phát tri=n
& ng th8i c0 nông nghi−p, công nghi−p và dΗch v7 theo chi≅u rΓng. Bên cΧnh
vi−c ti/p t7c th2c hi−n &a dΧng hóa s0n xuΦt nông nghi−p, cΝn phát tri=n các
ngành công nghi−p, dΗch v7 cΝn nhi≅u lao &Γng và các ngành thu hút nhi≅u lao
&Γng. DΦu hi−u k/t thúc giai &oΧn này là t,c &Γ t#ng tr(Λng vi−c làm có bi=u
hi−n lΟn h9n t,c &Γ t#ng tr(Λng lao &Γng, ti≅n l(9ng th2c t/ t#ng lên.
Giai &oΧn sau khi có vi−c làm &Νy &∗: th2c hi−n phát tri=n các ngành
kinh t/ theo chi≅u sâu nhΥm gi0m bΟt cΝu lao &Γng. Nông nghi−p sΨ d7ng
máy móc thi/t bΗ thay th/ lao &Γng và áp d7ng ph(9ng pháp công ngh− sinh
h?c nhΥm t#ng s0n l(Βng, công nghi−p có kh0 n#ng cΧnh tranh Λ thΗ tr(8ng
13
ngoài n(Οc làm cho xuΦt khΘu có xu h(Οng t#ng nhanh. Khu v2c dΗch v7
c⊥ng ngày càng mΛ rΓng. Công nông nghi−p t#ng mΧnh, thi/u lao &Γng. ΑΘy
mΧnh &Νu t( khoa h?c công ngh− nhΥm thay th/ l2c l(Βng lao &Γng &ang dΝn
thi/u h7t. Các ngành sΨ d7ng ít lao &Γng &ang dΝn thay th/ các ngành sΨ d7ng
nhi≅u lao &Γng trong c9 cΦu kinh t/.
Mô hình c∗a Oshima &(a ra th∋ t2 (u tiên v≅ c9 cΦu &Νu t( c∗a n≅n
kinh t/ trong t5ng giai &oΧn và chính nó quy/t &Ηnh c9 cΦu kinh t/. Mô hình
này gΝn g⊥i vΟi th2c ti∴n &i≅u ki−n kinh t/ c∗a n(Οc ta. Nh:ng ki/n nghΗ mà

Oshima &(a ra là sΨ d7ng s2 thay &Πi t5ng b(Οc trong c9 cΦu &Νu t( &= mang
lΧi chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/.
1.2.3. Lý thuy?t vΤ chuyΣn dΒch cΘ cΡu cαa Moise Syrquin
Lý thuy/t chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ c∗a M. Syrquin có th= tóm t<t
g m ba giai &oΧn: (1) s0n xuΦt nông nghi−p, (2) công nghi−p hóa, và (3) n≅n
kinh t/ phát tri=n.
Giai &oΧn 1: có &Μc tr(ng chính là s2 th,ng trΗ c∗a các hoΧt &Γng c∗a
khu v2c khai thác, &Μc bi−t là nông nghi−p. N/u xét Λ mΜt cung, thì giai &oΧn
1 có nh:ng &Μc tr(ng chính là tΞ l− tích l⊥y t( b0n còn khiêm t,n nên tΞ l− &Νu
t( thΦp, t,c &Γ t#ng tr(Λng cao c∗a l2c l(Βng lao &Γng và t,c &Γ t#ng tr(Λng
tΠng n#ng suΦt nhân t, (TFP) rΦt thΦp. Và nhân t, sau cùng này tác &Γng
mΧnh &/n t,c &Γ t#ng tr(Λng kinh t/ chung h9n là y/u t, tΞ l− &Νu t( thΦp.
Giai &oΧn 2 hay là giai &oΧn CNH: có &Μc &i=m nΠi b1t là tΝm quan
tr?ng trong n≅n kinh t/ &ã &(Βc chuy=n t5 khu v2c nông nghi−p sang khu v2c
ch/ bi/n và ch] tiêu chính &= &o l(8ng s2 dΗch chuy=n này là tΝm quan tr?ng
c∗a khu v2c ch/ bi/n trong &óng góp và t#ng tr(Λng kinh t/ chung ngày càng
t#ng lên. Xét Λ mΜt cung, s2 &óng góp vào t#ng tr(Λng c∗a nhân t, tích l⊥y t(
b0n v3n &(Βc gi: Λ m∋c cao trong hΝu h/t giai &oΧn 2 do có s2 gia t#ng
mΧnh c∗a tΞ l− &Νu t(.
14
Giai &oΧn 3: là giai &oΧn c∗a mΓt n≅n kinh t/ phát tri=n. S2 chuy=n ti/p
t5 giai &oΧn 2 sang giai &oΧn 3 có th= &(Βc hi=u theo nhi≅u cách. N/u xét v≅
mΜt cΝu, thì trong giai &oΧn này &Γ co giãn theo thu nh1p c∗a hàng công
nghi−p ch/ bi/n &ã gi0m &i. Và Λ mΓt th8i &i=m nào &ó, tΞ tr?ng c∗a khu v2c
công nghi−p trong c9 cΦu nhu cΝu nΓi &Ηa b<t &Νu gi0m xu,ng. MΜc dù xu
h(Οng này có th= bΗ lΦn át Λ mΓt giai &oΧn nào &ó bΛi xuΦt khΘu v3n ti/p t7c
gia t#ng Λ m∋c cao, nh(ng cu,i cùng nó &≅u &(Βc ph0n 0nh qua vi−c gi0m
sút tΞ tr?ng c∗a khu v2c công nghi−p trong c9 cΦu GDP hay trong c9 cΦu lao
&Γng. Khu v2c dΗch v7 trΛ thành khu v2c quan tr?ng nhΦt và chi/m tΞ tr?ng
lΟn nhΦt trong c9 cΦu GDP c⊥ng nh( c9 cΦu lao &Γng.  mΜt cung, s2 khác

bi−t ch∗ y/u gi:a giai &oΧn 2 và giai &oΧn 3 là s2 suy gi0m trong &óng góp
vào t#ng tr(Λng c∗a c0 hai nhân t, s0n xuΦt t( b0n và lao &Γng theo cách tính
qui (Οc.
Lý thuy/t chuy=n dΗch c9 cΦu c∗a M. Syrquin khái quát mΓt b∋c tranh
tΠng th= khá chính xác v≅ s2 phát tri=n và chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ c∗a th/
giΟi th8i kϑ hi−n &Χi. Ngoài ra, lý thuy/t còn phân tích sâu v≅ tác &Γng c∗a
t5ng ngu n l2c trong &Νu t( phát tri=n &/n chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ trong
t5ng giai &oΧn.
1.3. ChuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? ngành theo hΥςng CNH, H∃H
1.3.1. ChuyΣn dΒch cΘ cΡu kinh t? - tính quy luϑt cαa ti?n trình
CNH - H∃H
Khái ni−m CNH xuΦt hi−n t5 cu,i th/ kΞ th∋ XVIII dùng &= bi=u thΗ
cho s2 ra &8i và phát tri=n c∗a ph(9ng th∋c s0n xuΦt chuy=n t5 kΤ thu1t th∗
công truy≅n th,ng sang s0n xuΦt công nghi−p d2a trên n≅n t0ng kΤ thu1t, sΨ
d7ng máy móc cùng vΟi vi−c hình thành các loΧi hình tΠ ch∋c s0n xuΦt mΟi
nh( nhà máy, xí nghi−p. CNH là mΓt quá trình, giai &oΧn phát tri=n &Μc bi−t
có ý ngh∆a lΗch sΨ &,i vΟi quá trình phát tri=n kinh t/ c∗a bΦt kϑ qu,c gia nào.
15
NΓi dung c9 b0n c∗a CNH là chuy=n toàn bΓ n≅n s0n xuΦt xã hΓi t5 mΓt n≅n
kinh t/ s0n xuΦt nh[ d2a trên kΤ thu1t th∗ công truy≅n th,ng lên mΓt n≅n kinh
t/ s0n xuΦt theo l,i công nghi−p d2a trên n≅n t0ng c∗a kΤ thu1t công ngh−
hi−n &Χi.
CNH – HΑH là tΦt y/u khách quan &,i vΟi các n(Οc có n≅n kinh t/
&ang phát tri=n nh( Vi−t Nam. M7c tiêu CNH – HΑH Λ n(Οc ta là xây d2ng
n(Οc ta thành mΓt n(Οc công nghi−p, có c9 sΛ v1t chΦt kΤ thu1t hi−n &Χi, c9
cΦu kinh t/ hΒp lý. Nh( v1y, CNH – HΑH là quá trình làm thay &Πi c9 cΦu
kinh t/. S2 thay &Πi c9 cΦu kinh t/ t5 tình trΧng lΧc h1u, mΦt cân &,i, kém hi−u
qu0 sang mΓt c9 cΦu kinh t/ hΒp lý &a dΧng, cân &,i n#ng &Γng và có hi−u qu0
cao g<n vΟi t5ng b(Οc tr(Λng thành c∗a c9 sΛ v1t chΦt kΤ thu1t c∗a CNH –
HΑH tΧo ra mΓt c9 cΦu kinh t/ hΒp lý.

S2 chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ph0n ánh s2 thay &Πi v≅ chΦt c∗a n≅n
kinh t/ theo h(Οng CNH - HΑH, tΧo ti≅n &≅ v1t chΦt cho n≅n kinh t/ t#ng
tr(Λng b≅n v:ng. Xác &Ηnh c9 cΦu kinh t/ hΒp lý ngh∆a là:
- ΑΧt nh:ng m7c tiêu c∗a ngành: s0n xuΦt nh:ng s0n phΘm ch∗ y/u,
&áp ∋ng nhu cΝu c∗a n≅n kinh t/ qu,c dân.
- ΑΧt nh:ng m7c tiêu c∗a vùng: hoàn thành nh:ng nhi−m v7 kinh t/
nhΥm nâng cao hi−u qu0 sΨ d7ng tài nguyên và các ngu n l2c trong vùng.
- ΑΧt nh:ng m7c tiêu c∗a n≅n kinh t/: th= hi−n &úng chi/n l(Βc qu,c
gia.
Chuy=n dΗch c9 cΦu kinh t/ ngành theo h(Οng CNH - HΑH là &Μc bi−t
chú tr?ng phát tri=n các ngành s0n xuΦt và dΗch v7. Trong c9 cΦu ngành s0n
xuΦt, thì h(Οng chuy=n dΗch làm t#ng nhanh tΞ tr?ng giá trΗ c∗a công nghi−p,
trong &ó (u tiên phát tri=n công nghi−p ch/ bi/n, t#ng nhanh tΞ suΦt hàng hóa
nông, lâm, h0i s0n, gi0m tΞ tr?ng c∗a các ngành nông lâm, h0i s0n. Trong c9
cΦu dΗch v7, thì t#ng nhanh tΞ tr?ng các ngành dΗch v7 quan tr?ng nh( tài
16
chính, ngân hàng, b(u chính – vi∴n thông, hàng không, dΗch v7… và phát
tri=n mΧnh k/t cΦu hΧ tΝng, &Μc bi−t là giao thông v1n t0i, th∗y lΒi, v#n hóa,
khoa h?c, giáo d7c, y t/…
- Trong các ngành khu v2c I, chuy=n dΗch c9 cΦu ngành bao g m vi−c
t#ng tΞ l− trong ngành ch#n nuôi, th∗y s0n, t#ng dΗch v7 cho s0n xuΦt nông -
lâm - ng( nghi−p.
- Trong các ngành khu v2c II, chuy=n dΗch c9 cΦu ngành ngh∆a là t#ng
tΞ tr?ng ngành công nghi−p có thi/t bΗ và công ngh− hi−n &Χi, t#ng s0n phΘm
có hàm l(Βng chΦt xám cao, gi0m ngành, xí nghi−p có thi/t bΗ và công ngh−
lΧc h1u, gi0m s0n phΘm có dung l(Βng lao &Γng nhi≅u.
S2 thay &Πi c∗a c9 cΦu ngành ph0n ánh trình &Γ phát tri=n c∗a l2c
l(Βng và phân công lao &Γng xã hΓi, bi=u hi−n mΓt mΜt là l2c l(Βng s0n xuΦt
ngày càng phát tri=n càng tΧo &i≅u ki−n cho quá trình phân công lao &Γng xã
hΓi trΛ nên sâu s<c. MΜt khác, s2 phát tri=n c∗a phân công lao &Γng làm cho

m,i quan h− kinh t/ thΗ tr(8ng càng c∗ng c, và phát tri=n. Nh( v1y, s2 thay
&Πi v≅ s, l(Βng và chΦt l(Βng c∗a c9 cΦu kinh t/ &Μc bi−t là c9 cΦu ngành
ph0n ánh trình &Γ phát tri=n c∗a s∋c s0n xuΦt xã hΓi. Trong th8i kϑ CNH nó
ph0n ánh m∋c &Γ &Χt &(Βc c∗a quá trình CNH. Vì v1y, ngày nay chuy=n dΗch
c9 cΦu kinh t/ ngành &(Βc coi là nΓi dung tr7 cΓt ph0n ánh quá trình CNH c∗a
mΓt qu,c gia. Và &ây là b(Οc ti/n quan tr?ng trong nh1n th∋c và t( duy v≅
chính sách kinh t/ trong th8i kϑ CNH. Vì th2c t/ cho thΦy, Λ nhi≅u qu,c gia
&ang phát tri=n tuy &Χt t,c &Γ t#ng tr(Λng GDP và thu nh1p bình quân &Νu
ng(8i cao nh(ng c9 cΦu ngành và lao &Γng thì ít thay &Πi và th1m chí khu v2c
công nghi−p hi−n &Χi tách r8i vΟi khu v2c nông nghi−p truy≅n th,ng, &ông
&0o nông dân nghèo khó không &(Βc chia sβ thành qu0 c∗a t#ng tr(Λng và
phát tri=n.