CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ NGÀNH THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA Ở TỈNH QUẢNG NAM GIAI ĐOẠN 2011-2020.PDF
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.15 MB, 102 trang )
.HCM
,
2011 2020
:
: 60.31.01
KINH
: PGS.TS.
TP.
MC LC
L
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH M TH
1
1. Tính cp thit c tài 1
2. Tình hình nghiên c tài 2
3. ng, phm vi nghiên cu 4
4. Mm v nghiên cu 5
5. tài 6
6. Nh tài 6
7.
7
8
LÝ LUN V U KINH T VÀ CHUYN DU
KINH T NG CÔNG NGHIP HOÁ, HII HOÁ 8
1.1. u kinh t và chuyn du kinh t ngành 8
1.1.1. u kinh t u kinh t ngành 8
1.1.2. Chuyn du kinh t và chuyn du ngành kinh t 10
1.2. Các mô hình lý thuyt v chuyn du kinh t ngành 11
1.2.1. Lý thuyt ca Mácxit 11
1.2.2. Mô hình hai khu vc ca Arthus Lewis 12
1.2.3. Mô hình hai khu vc ca Harry T.Oshima 13
1.2.4. Lý thuyt v chuyn du (Moise Syquin) 14
1.3. Chuyn du kinh t 15
1.3.1. Chuyn du kinh t - tính quy lut ca tin trình CNH, H 15
1.3.2. Nhi mi trong nhn thc lý lun v v chuyn du ngành
trong quá trình công nghip hóa Vit Nam 17
1.4. Nhng ch tiêu phn ánh s chuyn du ngành kinh t 19
1.4.1. u GDP 20
1.4.2. c trong nn kinh t 20
1.5. Nhng nhân t ng ti s chuyn du ngành kinh t
trong quá trình công nghip hóa 21
1.5.1. Các ngun lc t nhiên 21
1.5.2. Ngun li 22
1.5.3. Ngun vn 23
1.5.4.
24
1.5.5. Các nhân t v chính sách 24
1.6. Chuyn du ngành mt s c kinh nghim
cho tnh Qung Nam 25
1.6.1. Chuyn du kinh t mt s 25
1.6.1.1. Chuyn du kinh t tnh Khánh Hòa 25
1.6.1.2. Chuyn du kinh t ng 27
1.6.2. Bài hc kinh nghim 28
1. 29
THC TRNG CHUYN DU NGÀNH TNH QUNG NAM
N T 2000 2010 30
2.1. Tng quan v tnh Qung Nam 30
2.1.1. u kin t nhiên 30
2.1.2. u kin kinh t - xã hi 31
2.2. Thc trng chuyn du kinh t ngành ca t
n 2001 2010 34
2.2.1. Quá trình chuyn du kinh t ngành ca t
n
2001 2010 35
2.2.2. Chuyn dn 2001 2010 39
2.2.3. Chuyn du vn 2001 2010 41
2.3. Phân tích quá trình chuyn du kinh t ngành tnh Qung Nam
n 2001- 2010 43
2.3.1. Chuyn du nông nghip 43
2.3.2. Chuyn du công nghip 53
2.3.3. Chuyn dch ci dch v 56
2.4. 64
2.4.1 Nhng kt qu chuyn du kinh t ngành trong thi gian qua ca tnh
Qung Nam 64
2.4.2. Hn ch và nhng v t ra cn gii quyt 65
2.4.3. Nguyên nhân ca hn ch 66
2 68
69
NG VÀ NHNG GII PHÁP CH YU CHUYN DCH
U KINH T TNH QUNG
NAM . 69
3.1. Nhm, mng chuyn du kinh t
ngành tnh Qung Nam 69
3.1.1. m chuyn du kinh t ngành tnh Qung Nam 69
3.1.2. Mc tiêu chuyn du kinh t ngành tnh Qung Nam 70
3.1.3. ng ch yu chuyn du kinh t ngành tnh Qung Nam 71
3.1.3.1. ng phát trin công nghing bn vng 71
3.1.3.2. ng phát trin du lch thành ngành kinh t n gn k
th - nông thôn 72
3.1.3.3. ng phát trin nông nghip nông thôn 73
3.2. Nhng gii pháp ch yy chuyn du kinh t ngành theo
tnh Qung Nam thi gian ti 74
3.2.1. Gii pháp quy hoch phát trin ngành 74
3.2.1.1. Phát trin cu ngành 74
3.2.1.2. Phát trin du lch 75
3.2.1.3. Phát trin nông nghip 77
3.2.2. Gii pháp v h tng 79
3.2.3. y mnh thu hút ngun vng vào các mc tiêu chuyn d
cu kinh t trong nn kinh t 82
3.2.4. y mnh ng dng khoa hc công ngh vào chuyn du kinh t 83
3.2.5. y mnh giáo do ngung và bng cán b phc
v quá trnh chuyn du kinh t ngành 84
3.2.6. Nhóm gii pháp v chính sách 84
3 85
87
89
APEC :
BOT :
:
,
CN TTCN : Công nghip, tiu th công nghip
DNNN : Doanh
DN : Doanh nghip
:
:
FDI :
GDP :
GNP :
ICOR :
KCN : Khu
KHCN :
:
KTM : Kinh t m
KTT :
KVKTTDMT: Khu vc kinh t trm min Trung
NSLD :
NSNN :
QL :
THCN : Trung
TFP :
TNHH : Trách nhim hu hn
UBND :
:
WTO :
Trang
2.1
37
2.2
(GDP)
2001 2010 (%)
38
2.3
(GDP) (%)
38
2.4
44
2.5
Tng hp d m Chu Lai
55
2.6
ng khách du lch (:
)
59
Trang
2.1
37
2.2
2001 2010 (%)
39
2.3
2001 2010 (%)
40
2.4
2001 2010
(.
)
41
2.5
2001 2010 (%)
42
2.6
2001 - 2010 (%)
43
1
1. Tính cp thit c tài
Chuyn du kinh t c bit là chuyn dch v u ngành là mt
trong nhng ni dung ch yu trong phát trin kinh t ca c c nói chung và
Qung Nam nói riêng. T u kinh t ca tnh Qung
n dng tích c trng ngành nông, lâm nghip
và thy sn trong tng sn phm ca tnh gim t 41.ng 20.66%
; t trng ngành công nghip xây dng và dch v ng t
25.31% và 33. . Tuy nhiên, cht
ng phát trin kinh t - xã hc cnh tranh ca Qung Nam còn yu
ng kinh t ch yu da vào các yu t chiu rng, hay nói cách khác
là da vào nhng ngành, nhng sn phm truyn thng, s dng nhiu tài nguyên,
vu kinh t chuyn dch cht ti
phát trin ngành công nghip, du lc bit là du lng
mnh vào chiu sâu. Kt cu h tng kinh t - xã hi thing bu
v y nhanh chuyn du kinh t theo ching thng Nam
phát trin t thành yêu cu cp bách.
V chuyn du ngành kinh t và các yu t n chuyn
dch cu ngành kinh t c nhiu tác gi nghiên cu. Tuy nhiên, các nghiên
c p trung ch yu trên bình din c c, tác gi nhn thy nghiên cu
chuyn du ngành kinh t tnh Qung Nam hin nay vn còn íta,
trong bi cnh hi nhp và chuyn du kinh t trong thi gian ti, có nhiu
yu t n nhm mnh ca Quch v du lch, kinh t
bin, cng trung chuyghiên cng chuyn du kinh t
ca Qun 2011 y chuyn
du ngành kinh t ca tnh dc ni ti ca t
yu t ng bên ngoài, t n là ht sc
cp thit. Vì vy, tác gi ch tài: Chuyn dch c cu kinh t ngành theo
2
hng CNH, HH tnh Qung Nam giai đon 2011 – 2020c
chính tr ca mình.
2. Tình hình nghiên c tài
Do v trí và tm quan trng c tài nghiên cn nay có nhiu công
trình nghiên cu khoa hc v v chuyn du kinh t i nhi,
phm vi và m khác nhau.
c ta, v xây du hi hi VI, VII và g
i hi XI cn du kinh t là mt trong nhng mc tiêu
quan trng trong vic thc hin chic phát trin kinh t xã hi.
- c thi k i mt s tác phm v u kinh t:
V u kinh t công nông nghip ca vin ch i khoa hc
(tháng 4/1986). Tác gi t cách h thng các v lý lun v u
kinh tn này tác gi ch yu ch c
là nông nghip và công nghip.
Xây du hp lý trong th c ta U ban khoa hc xã
hi Vit Nam, Vin kinh t hc (6/1986). Tác ph
thng lý lun và thc tin cu kinh t nn kinh t quu kin
u kinh t tp trung, quan liêu bao cp nên ch cn quan h gia hai
ngành sn xut vt cht công nghip và nông nghip mà r cn vai trò ca
i, dch v t ngành ca nn kinh t quc dân.
- n thi k i mt hin nhiu công trình nghiên cu khoa hc ca
nhiu c khác nhau v u kinh t:
Chuyn du kinh t ng công nghip, hii hoá nn kinh t
quc dân 2 tp c mt cách có h
thng lý lun v u kinh t, mô hình công nghip hoá ca mt s quc gia, mi
quan h gia chuyn du kinh t vi quá trình công nghip hoá, hii
hoá.
S chuyn du ngành trong quá trình công nghip hoá ca các nn
kinh t mi công nghip hoá t Nam ca Bùi Tt Thng Nhà
3
xut bn khoa hc xã hi (1994). Tác gi k tha kinh nghim chuyn du
kinh t ngành trong quá trình công nghip hoá ca các nn kinh t mi.
u kinh t lãnh th ng phát trin có trm Vit
Nam ca PGS.PTS Ngô Doãn Vnh và PTS Nguyng ch biên (1998).
Tác gi tha phân tích các vùng kinh t trm t i vùng cc
Nam Trung B.
Chuyn du kinh t u kin hi nhp vi khu vc và th gii.
Công trình nghiên cu khoa hc ca tp th tác gi thuc Vin nghiên cu
kinh t và phát trin i hc Kinh t Quc dân. Do PGS.TS. Lê Du Phong
và PGS.TS. Nguy ng ch biên) Nhà xut bn Chính tr quc gia
(1999). Tác gi tha chuyn du kinh t m chuyn d
cu kinh t c ta và phn gii pháp cu chnh, hoàn thin và nâng cao
chng quy hoch chic phát tri
Chuyn du kinh t Vit Nam trong nhu th k XXI. Do
TS. Nguyn Trn Qu (ch biên) Vin Khoa hc xã hi, Vin Kinh t và Chính tr
th gii Nhà xut bn khoa hc xã hi (2004). Tác gi tha mt phnh
ng chung và chuyn du kinh t vùng.
Chuyn du ngành kinh t Vit Nam ca PGS.TS. Bùi Tt Thng (
Ch biên ) - Nhà xut bn Khoa hc Xã hi (2006). Tá
4
.
Các công trình trên khnh:
- Chuyn du kinh t ng công nghip hoá, hii hoá va là
gii pháp thc hin, va là b phn ch yu cu thành chic công nghip hoá,
hic.
- Chuyn du ngành kinh t là yêu cu khách quan nhm chuyn nn
kinh t ch yu nông nghip, sn xut nh t cp, t túc thành nn kinh t theo
ng sn xut hàng hoá gim t trng nông nghip, phát trin sn xut công
nghip và dch v c tri gia nông nghip, công nghip và
dch v.
Các công trình nghiên cu, bài vit trong thi k i mn chuyn dch
u kinh t v th ng, vi u kin kinh t hi nhp khu vc và th
gii, gn công nghip hoá vi hic bit gn vic xây dng và thc hin
u kinh t c tin. Tuy nhiên tác gi nhn thy tài nghiên cu
chuyn du ngành kinh t ng công nghip hoá, hii hoá tnh
Qung Nam hin nay còn rt ít, ý thc yêu cu khách quan ca quá trình công
nghip hoá, hii hoá kinh t ca tnh có nhiu ti
hoá ngành ngh, nên chuyn du ngành kinh t ng công nghip
hoá, hii hoá i cp bách, va là gii pháp ch y thc hin tt
chic công nghip hoá, hi i hoá ca tnh, nên lu tài:
huyn du kinh t ngành ng công nghip hoá, hii hoá tnh
Qung Nam
3. ng, phm vi nghiên cu
(
,
, ) .
.
5
,
,
,
.
- :
-
:
2000 2010,
(
2011 2020)
4. Mm v nghiên cu
Ma lu lý lun và thc tin v chuyn d
cu kinh t ngành ca tnh Qung Nam trong thi gian qua, t xut nhng gii
pháp ch yu nhy chuyn du ngành kinh t ca tng
công nghip hoá, hi t m ra các nhim v:
- H thng hoá các v u kinh t và chuyn d
cu ngành kinh t, làm rõ các khái nim, thc cht ni dung tính tt y
chuyn du ngành kinh t hp lý, các nhân t n chuyn d
cu ngành kinh t.
- Nghiên cu, tng kt kinh nghim chuyn du kinh t ca mt s
bài hc có th vn du kin c th ca tnh
Qung Nam.
- Phân tích thc trng chuyn du kinh t ng
ca các nhân t ch yn chuyn du kinh t ngành, nhng thành tt
c, nhng hn ch, nguyên nhân hn ch.
- nh m xut nhng nhóm gii pháp ch
yu nhy chuyn du kinh t ngành ca tnh Qung Nam trong
thi gian ti.
6
5. tài
n ca vic nghiên cu ca lun là phép duy vt
bin chng và duy vt lch s, xuyên sut toàn b lu
cu ngành kinh t, chuyn du kinh t trong mi quan h vi quá trình công
nghip hoá, hii hoá.
- Ngoài ra trong lu còn s du:
Phháp phân tích, tng hp nhm tìm ra các mi quan h lun gii
v các v có liên quan n chuyn du ngành kinh t ng công
nghip hoá, hii hoá.
ng kê (thu thu tra và x lý thông tin i dng th
cp), mô t i chic s d có th ng quát, t
phân tích s li c tru kinh t ca tnh thi gian qua. Trên
iu qu kinh t - xã hi do quá trình chuyn du ngành
kinh t mang li.
y ý kin chuyên gia.
Tài liu nghiên cu bao gu thu tra kinh t xã hi
ca Cc thng kê ca tu ca các ngành, các cp trong t
liu c quan nghiên cu khác. Lu k tha và phát trin kt qu ca
các công trình nghiên c
6. Nh tài
.
, ,
, tuy nhiên
.
.
7
7.
,
, ,
.
1:
n
ng công nghip hoá, hii hoá.
2:
2000 2010.
ng và n
ng công nghip hoá, hii hoá .
8
LÝ LUN V U KINH T VÀ CHUYN DU
KINH T NG CÔNG NGHIP HOÁ, HII HOÁ
1.1. u kinh t và chuyn du kinh t ngành
1.1.1. u kinh t u kinh t ngành
,
. ,
,
.
, .
.
u kinh tt s phân chia v chng và mt t l v s ng
ca nhng quá trình sn xut xã h[11; 102]. Cách hic Các Mác s
dng xuyên khi nghiên cu nhng mi quan h qua li gia quan h sn
xut và l ng sn xut. Trong li ta cho cu n phê phán kinh t
chính tr hn mu kinh t ca xã hi là toàn b nhng quan h
sn xut phù hp v phát trin nhnh ca các lng sn xut vt
cht [12; 7]. Tính thng nht gia lng sn xut và quan h sn xu
cc C. Mác khnh r chng và phát
trin k thut mnh m o ln toàn b u kinh t ca xã h
[13; 47].
dân,
,
,
,
. [33; 11].
,
.
,
9
. , ,
c
,
.
.
,
:
,
, ,
.
:
-
,
.
.
.
:
o : nông, lâm,
o :
o ,
,
-
.
.
,
.
-
,
10
.
,
.
Ba
,
,
.
.
1.1.2. Chuyn du kinh t và chuyn du ngành kinh t
,
.
, ,
.
.
,
.
,
,
.
,
. ,
,
,
,
,
.
. ,
,
.
,
,
,
.
(
,
)
11
,
.
(,
)
.
,
,
.
1.2. Các mô hình lý thuyt v chuyn du kinh t ngành
ng, vn và tin b k thut là các yu t n tác
n quá trình tái sn xu gii hn ca
ng là mc bit, có th to ra giá tr l
tr bn thân nó. Phn l thn giá tr th
n tiêu dùng cho sinh hoc s dng cho tái sn xut c theo chiu rng và
chiu sâu.
m trng hoá rt cao, Mác m u s phân tích quá trình tái sn
xun xã hi bng vic phân chia nn sn xut xã hi thành hai khu vc ln:
khu vu sn xut và khu vc (II) vt phm tiêu dùng. mi khu vc,
Mác li phân chia chúng theo khía cnh cu thành k thut và giá tr. Giá tr tng
sn phm xã hi: (C+V+M)= giá tr tng sn phm xã hi ca các ngành thuc khu
vc I: (c+v+m)+ Giá tr tng sn phm ca các ngành thuc khu vc II: (c+v+m).
Da trên cách phân chia này, Mác tin hành gii trình các mi quan h gia
các ngành thuc hai khu vc sn xut xã h i b u
ng hoá, Mác bu t quá trình tái sn xut gii suy ra các mi quan h
gia hai khu vc trong quá trình tái sn xut m r có tái sn xut m rng,
ti u tiên là phi có tích lu, tt b ph
nhp, còn mt b phn khác thì chuy phn m tích lu
m rng sn xut nm hai khu vc, bu kin không th thiu
c cho nhau, dù mi khu vi hình thc m r
s sn xut sn có hay xây dng thêm nhà máy my.
12
Khi nghiên cu v mi quan h gia các b phn cu thành cn thông
qua khái niu thành k thut v s
a b phn bt bin cn so vi b phn kh bin.
cái gi là v th 893), sau khi
tóm tt li toàn b nhu trình bày v tái sn xut ca Mác và da trên công
thn xét r công thc ca Mác trình
bày trên, hoàn toàn không th rút ra mt kt lun nào v ca khu vc I so
vi khu vc II; vì theo công th hai khu vu phát tri
tr.96]. Tuy nhiên vi s i cu to hc và tính toán s
i qua mt s c và sau khi phân chia khu vc (I) ra làm hai khu
vc nh (mt s phát trii Mác), là khu vc sn xuu sn xut
và khu vc sn xuu sn xu sn xu
lun Lôgic v n bt bin kh bin nhn
n xu ch tu sn xun sn
xuu sn xu ch tu tiêu dùng; và chm nht là s phát trin ca
phát trin sn xu
y, lý lu cn phân công ng xã h cn
nhu ki phân chia nn sn xut xã hi ra thành các ngành kinh t khác
nhau, thì lý lun tái sn xu c u kin ca s kt hp gi
vi nhau trong quá trình vng và phát trin. Nói cách khác có th
mt ca cùng mt quá trình phát trin nn sn xut xã hu kin quan
trng nht ca mt th nht là s ng nông nghip, thì mt th
a nhng ngành sn xu u sn xut.
u kin vng này mà quá trình chuyn du ngành theo
ng công nghin ra.
1.2.2. Mô hình hai khu vc ca Arthus Lewis
(1954).
:
, ,
13
;
.
,
.
,
,
;
.
, ,
.
,
.
1.2.3. Mô hình hai khu vc ca Harry T.Oshima
2
(
);
3
:
+
:
p,
, .
, xen xanh,
,
,
.
,
,
,
.
.
+
2:
,
.
14
,
, .
.
ng,
.
+
3:
.
, d
,
.
.
.
.
.
,
.
.
.
1.2.4. Lý thuyt v chuyn du (Moise Syquin)
p
15
. ,
.
1.3. Chuyn du kinh t ngành t
1.3.1. Chuyn du kinh t - tính quy lut ca ti
,
,
,
,
,
.
,
t:
,
; ,
.
,
,
16
.
. ,
.
.
,
,
,
.
c.
,
,
. , d
.
,
,
,
.
, tr
,
.
.
,
, .
300
