Luận văn thạc sĩ Các nhân tố tác động thâm hụt ngân sách nhà nước tại Việt Nam ( 2002 - 2012)

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

-o0o-




LÊ T THĨNH CÔNG

CÁC NHÂN T TÁC NG THÂM
HT NGÂN SÁCH NHĨ NC TI
VIT NAM (2002-2012)



LUN VN THC S KINH T





TP.HCM - Nm 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

-o0o-

LÊ T THĨNH CÔNG

CÁC NHÂN T TÁC NG THÂM
HT NGÂN SÁCH NHĨ NC TI
VIT NAM (2002-2012)
Chuyên ngành: Tài Chính- Ngân hàng
Mã S: 60340201

LUN VN THC S KINH T

Hng Dn Khoa Hc
PGS.TS. Nguyn Th Liên Hoa


TP.HCM - Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan:
a. Nhng ni dung trong lun vn này là do tôi thc hin di s hng dn
trc tip ca PGS.TS Nguyn Th Liên Hoa.
b. Mi tham kho dùng trong lun vn đu đc trích dn rõ ràng và trung
thc v tên tác gi, tên công trình, thi gian và đa đim công b.
c. Mi sao chép không hp l, vi phm quy ch đào to, hay gian trá,
tôi xin chu hoàn toàn trách nhim.

Tác gi



Lê T Thành Công

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc Lc
Danh Mc Các Bng Biu
Li m đu 1
Chng 1: Gii Thiu 2
1.1 Vn đ nghiên cu 2
1.2 Mc tiêu nghiên cu 2
1.3 i tng nghiên cu 2
1.4 Ý ngha và đóng góp ca bài nghiên cu 2
1.5 Kt cu nghiên cu 3
Chng 2: Tng quan nghiên cu 5
2.1 C s lý thuyt 5
2.1.1 Tác đng ca thâm ht ngân sách 5
2.2 Các nghiên cu có liên quan 11
Chng 3: Thit k nghiên cu 20
3.1 D liu thu thp 20
3.2 Phng pháp nghiên cu 20

3.2.1 Mô hình nghiên cu 20
3.2.2 Xây dng các gi thit 21
3.2.3 Quy trình thc hin mô hình ca bài nghiên cu 24
Chng 4: Tho lun kt qu nghiên cu 25
4.1 Kim đnh tính dng các bin trong mô hình 25
4.2  tr ti đa mô hình nghiên cu 25
4.3 Loi b đ tr không phù hp 25
4.4 Kim đnh tính đng liên kt các chui thi gian 26
4.5 Mô Hình VECM 27
4.6 Kim đnh tính n đnh mô hình VECM 30
4.7 Hàm phn ng xung lc 31
4.8 Phân tích phân rã phng sai 33
4.9 Kim đnh nhân qu Granger 35
4.10 Kt lun mô hình VECM 35
Chng 5: Kt lun 37
Danh mc tài liu tham kho
Ph Lc

DANH MC CÁC BNG BIU
Ni dung
Trang
Bng 2.1:Tng kt các kt qu nghiên cu
16
Bng 4.1: Kt qu chn đ tr ti đa
25
Bng 4.2: Kt qu loi b đ tr
25
Bng 4.3: Kim đnh tính đng liên kt
26
Bng 4.4 Kt qu mô hình VECM
27
Bng 4.5 Kt qu kim đnh tính n đnh mô hình VECM
30
Hình 4.1 Vòng tròn đn v
31
Hình 4.2 Phn ng ca thâm ht ngân sách trc nhng cú sc

31
Hình 4.3 Phn ng ca lm phát trc nhng cú sc
33
Bng 4.6 Kt qu phân tích phân rã phng sai ca FD

33
Bng 4.7 Kt qu phân tích phân rã phng sai ca CPI.
34
Bng 4.8 Kt qu kim đnh Granger

35







1

LI M U.

Thâm ht ngân sách nhà nc  mc cao và kéo dài nhiu nm luôn là mi quan
tâm ca tt c các nc. Vic x lý thâm ht ngân sách là vn đ đau đu và rt
nhy cm do thâm ht ngân sách không ch tác đng tác đng tc thi nn kinh
t mà còn tác đng ti đ bn vng nn kinh t. Hn th na thâm ht ngân sách
nhà nc là nguyên nhân gây ra nhng cn bnh nn kinh t khác nh: lm phát
cao, n quc gia tng cao có th gây khng hong n. T đó cho thy, vn đ
thâm ht ngân sách nhà nc  mc cao và kéo dài nhiu nm nguy hi nhng
nào cho phát trin kinh t, xã hi ca mt quc gia. Hn ch tình trng thâm ht
ngân sách nhà nc  mc cao và kéo dài nhiu nm đã và đang là mi quan tâm
thng nht ca tt c các Chính ph  các nc. Còn  Vit Nam thì thâm ht
ngân sách liên tc cao qua các nm nên vic tìm ra nhân t tác đng đn thâm
ht ngân sách rt là quan trng. Bài nghiên cu ca tôi s dng mi quan h
nhân qu Granger và mô hình VECM theo bài nghiên cu Aviral Kumar Tiwari,

A. P. Tiwari (2012) đ đo lng mi quan h thâm ht ngân sách và lm phát
ca Vit Nam trong giai đon (2002-2012). Theo kt qu nghiên cu cho rng
chi tiêu chính ph và lm phát tác đng thâm ht ngân sách ti Vit Nam.














2

CÁC NHÂN T TÁC NG TI THÂM HT NGÂN SÁCH TI VIT
NAM (2002-2012)

Chng 1: Gii thiu
1.1 Vn đ nghiên cu
Khng hong tài chính toàn cu và s leo thang ca n công, vn đ
khng hong n châu Âu tip tc cho thy s cn thit phi hn ch thâm ht
ngân sách nhà nc trong thi k kinh t thun li, ch đng đi phó vi thâm
ht ngân sách nhà nc bùng phát trong thi k suy thoái, khng hong, điu tit
nn kinh t hiu qu hn. ng trc s phc hi kinh t s càng ngày gây áp
lc lên ngân sách nhà nc. Trong khong 10 nm nay, thâm ht ngân sách ti

Vit Nam liên tc kéo dài nên vic tìm rõ nguyên nhân gây ra thâm ht ngân
sách nhà nc kéo dài liên tc là điu rt quan trng. Nên vic nghiên cu nhng
nhân t tác đng ti thâm ht ngân sách là rt quan trng đi vi vic quyt đnh
điu hành chính sách tài khóa cng nh nh hng ti s phát trin kinh t bn
vng. Hn na bài nghiên cu này còn tìm hiu mi quan h hai chiu gia thâm
ht ngân sách nhà nc và lm phát ti Vit Nam
1.2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu ca bài nghiên cu s nghiên cu nhng nhân t v mô tác đng
ti thâm ht ngân sách nh th nào ti Vit Nam trong giai đon 2002-2012?
Ngoài ra bài nghiên cu còn nghiên cu trong môi trng nn kinh t Vit Nam
lm phát tng có nguy c làm thâm ht ngân sách tng cao không? Và thâm ht
ngân sách có là nguyên nhân gây ra lm phát không?
1.3. i tng nghiên cu
Mu nghiên cu ch yu là thâm ht ngân sách chính ph, chi tiêu chính
ph, lm phát, cung tin theo quý trong giai đon 2002-2012 ti Vit Nam.
1.4. ụ ngha và đóng góp ca nghiên cu
3

Nu tìm rõ nhân t nào tác đng thâm ht ngân sách ti Vit Nam thì s giúp các
nhà kinh t hoch đnh rõ chi tit các chính sách tài chính nhm hn ch thâm ht
ngân sách nhà nc hay nâng cao ngân sách nhà nc. Hn th na nh đó s
gim đc nhng vn đ khác phát sinh thêm nh n quc gia hay lm phát tng
cao. Có nhiu bài nghiên cu tác đng thâm ht ngân sách nhà nc ti lm phát
cng nh tác đng lm phát lên thâm ht ngân sách nhà nc. Nhng có rt ít
nghiên cu quan tâm v mi quan h tác đng hai chiu gia thâm ht ngân sách
nhà nc và lm phát. Bài nghiên cu này góp phn làm rõ thêm nhng nghiên
cu mi quan h hai tác đng lm phát và thâm ht ngân sách.
1.5. Kt cu nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin vi kt cu gm 5 chng:
Chng 1: Gii thiu

Chng 1 cng cung cp cho ngi đc v mc tiêu, đi tng nghiên cu, và ý
ngha hay đóng góp ca nghiên cu này.
Chng 2: Tng quan các nghiên cu trc đây.
Chng 2 cung cp nhng nghiên cu trc đây v các nhân t tác đng nh th
nào ti thâm ht ngân sách cng nh thâm ht ngân sách s tác đng nh th ti
các bin v mô. Mi bài nghiên cu s dng nhng loi mô hình khác nhau t
nhng mô hình đn gin nh OLS cho đn mô hình Panel Data hay mô hình
VAR.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Bài nghiên cu s dng kim đnh nhân qu và kim đnh mi quan h dài hn
ca Aviral Kumar Tiwari, A. P. Tiwari (2012).
4

Chng 4: Ni dung và các kt qu nghiên cu
Chng 4 đa ra tng bc thc hin các mô hình bài nghiên cu cng nh kt
qu và tho lun v kt qu nhng mô hình.
Chng 5: Kt lun.
Kt lun nhng nhân t tác đng ti thâm ht ngân sách. Cng nh làm rõ mi
quan h gia thâm ht ngân sách và lm phát ti Vit Nam.

5

Chng 2: Tng quan nghiên cu.
2.1 C s lý thuyt.
2.1.1 Tác đng thâm ht ngân sách
Thâm ht ngân sách nhà nc là ph bin và trong gii hn nht đnh,
thâm ht ngân sách nhà nc có tác đng tích cc đi vi quá trình phát trin
kinh t - xã hi ca quc gia.
Thâm ht ngân sách nhà nc tng ng vi chi ln hn thu s có tác
đng trc tip ti tng cu, ti đu t và tng trng kinh t thông qua s nhân
chi tiêu ca chính ph.
S nhân chi tiêu ca chính ph th hin tng quan gia chi tiêu ca chính
ph và sn lng nn kinh t, nó cho bit tng mt đng chi tiêu ca chính ph
thì thu nhp và sn lng s tng lên bao nhiêu ln. Cng nh vy, nu gim
thu mt đng thì thu nhp và sn lng s tng lên bao nhiêu là vì khuynh
hng tiêu dùng cn biên ln hn 0 và nh hn 1.
ây cng chính là lun c ca các chính sách kích cu, h tr nn kinh t
khi nn kinh t có du hiu hoc  giai đon suy thoái, di mc tim nng.
Thâm ht ngân sách nhà nc và vic phát trin th trng trái phiu chính
ph cng là nn tng đ phát trin th trng trái phiu quc gia.
Thâm ht ngân sách nhà nc mang li mt s mt tích cc, nhng khi
vt qua mt ngng nào đó, tùy vào điu kin c th ca nn kinh t xã hi, thì

s có tác đng tiêu cc ti tt c các khía cnh c bn ca nn kinh t nh tng
trng GDP, lm phát, lãi sut, cán cân thng mi và t giá hi đoái và vn đ
n đnh v mô.
6

2.1.1.1 Tác đng ca thâm ht ngân sách nhà nc ti lãi sut và
đu t
Khi không chu các ràng buc hành chính thì lãi sut s đc quyt đnh
bi cung cu trên th trng vn vay. Tng ca tit kim chính ph và tit kim
t nhân, hay còn gi là tit kim quc gia, s phn ánh cung còn đu t đi din
cho phía cu ca th trng vn vay. Thâm ht ngân sách nhà nc s làm gim
tit kim chính ph, gim tit kim quc gia, gim cung trên th trng vn,
trong khi nhu cu vay đ tài tr thâm ht ngân sách nhà nc li làm tng cu,
do vy làm tng lãi sut vn vay trên th trng. S gia tng ca lãi sut cui
cùng s làm gim đu t ca khu vc t nhân. ây chính là hiu ng ln át đu
t t nhân ca chi tiêu ngân sách nhà nc. Hay nói cách khác, khi chi tiêu ngân
sách nhà nc quá mc s dn đn thâm ht ngân sách, buc phi vay n thông
qua phát hành trái phiu và làm gim lng vn vay trên th trng mà đáng l
ra khu vc t nhân có th tip cn đc vi giá thp hn.
2.1.1.2 Tác đng ca thâm ht ngân sách nhà nc đi vi tng
trng kinh t.
Ngân sách nhà nc có th tác đng đn tng trng sn lng ca mt
nn kinh t thông qua hai kênh truyn dn. Th nht, nó có th làm thay đi tit
kim và đu t, thay đi nng lc sn xut trong dài hn ca mt quc gia. Th
hai, nó có th làm thay đi hiu qu s dng ngun lc, thay đi c sn lng
hin ti ln tng trng trong tng lai.
Trong thi kì suy thoái kinh t, tng chi tiêu ngân sách nhà nc hoc
gim thu, chp nhn thâm ht ngân sách  mt mc đ nht đnh, có th giúp
sn lng trong nc tng tr li nh kích thích tng cu. Chính sách này đc
bit hiu qu  nhng nn kinh t trc đó theo đui chính sách tài khóa cân

bng. Tuy nhiên, nu nn kinh t đã  gn mc sn lng tim nng và trc đó
7

nn kinh t liên tc có thâm ht tài khóa thì hiu qu ca chính sách là rt hn
ch. S m rng tài khóa lúc đó thm chí s nhanh chóng dn đn lm phát cao,
lãi sut cao, thâm ht vãng lai và bt n tài chính.
2.1.1.3 Thâm ht ngân sách nhà nc gây ra lm phát:
Khi ngân sách thâm ht ln, chính ph có th in thêm tin đ trang tri,
lng tin danh ngha tng lên là mt nguyên nhân gây ra lm phát. Khi giá c
đã tng lên thì s thâm ht mi li ny sinh đòi hi phi in thêm mt lng tin
mi và lm phát tip tc tng vt. Mà tác hi ca lm phát là rt ln nh phân
phi li thu nhp và ca ci mt cách ngâu nhiên, gây bin dng v c cu sn
xut và làm vic trong nn kinh t. Nh vy, ngha là thâm ht ngân sách nhà
nc gián tip gây ra các tác đng trên làm tn hi đn nn kinh t.
Tuy nhiên lm phát cng có tác đng ngc đn thâm ht ngân sách nhà
nc. Vi tác đng phân phi li ca ci mt cách ngu nhiên thì lm phát cng
làm d dàng hn cho chính ph trong mt chng mc nht đnh:
+ Chính ph có thêm mt ngun thu nhp đó là thu lm phát.
+ Chính ph có th li nu lm phát làm cho lãi sut danh ngha tng ít
hn bn than ca lm phát.
Vy bn thân mc thâm ht ngân sách nhà nc có th gim.
2.1.1.4 Tác đng ca thâm ht ngân sách nhà nc ti cán cân
thng mi và t giá
Mt nc có th chi tiêu vt mc giá tr hàng hóa và dch v mà h sn
xut ra thông qua nhp khu hàng hóa t nc khác. Do vy, nu chính ph tng
chi tiêu mà không đng thi s dng các chính sách hn ch chi tiêu ca khu vc
t nhân thì s làm tng cu nhp khu và thâm ht thng mi. Mi quan h gia
thâm ht tài khóa và cán cân thng mi có th đc biu din đn gin qua mi
quan h hch toán thu nhp quc dân sau:
8

Trong đó Y là tng sn phm quc ni (GDP); C là tiêu dùng t nhân; I là
đu t t nhân; G là chi tiêu công; NX là cán cân thng mi.
Tit kim quc gia đc xác đnh bng tng ca tit kim t nhân (Y-T-C)
và tit kim chính ph (T-G), trong đó T là tng thu thu. Do vy, tit kim quc
gia có th đc vit li di dng:


Nh vy, mi quan h gia tit kim, đu t và cán cân thng mi nh
sau:



Phng trình hch toán này cho bit tit kim quc gia s bng vi tng
ca đu t t nhân và cán cân thng mi. Thâm ht ngân sách s làm gim tit
kim quc gia  v trái và do vy làm gim đu t t nhân cu

ng nh làm gi m
xut khu ròng  v phi.
S gim sút đu t t nhân gây ra bi thâm ht ngân sách có th d dàng
hiu đc thông qua hiu ng ln át đu t. Còn s gim sút ca xut khu ròng
có th đc gii thích thông qua tác đng ca vic gia tng chi tiêu chính ph đi
vi nhp khu. S gia tng chi tiêu ngân sách nhà nc và thâm ht ngân sách,
s ngay lp tc làm cho tng chi tiêu trong nc ln hn sn lng trong nc.
 đáp ng lng chi tiêu tng thêm này, bên cnh sn xut trong nc tng, thì
Y = C + I + G + NX
S= Y-C-G
S = I + NX

9

nhp khu cng s tng và gây thâm ht thng mi. Tác đng ca thâm ht
ngân sách đi vi thâm ht thng mi cng s đc bit nghim trng  nhng
nc có sn xut trong nc ph thuc nhiu vào ngun nguyên vt liu nhp
khu.
Tác đng ca thâm ht ngân sách đi vi thâm ht thng mi không ch
dng li  đó. Vic nhp khu hàng hóa và dch v cng s dn đn s dch
chuyn ngc ca dòng tài sn ra nc ngoài. Khi nhp khu nhiu hn xut
khu, ban đu tôi phi tr ngoi t cho ngi nc ngoài. Sau đó, lng ngoi t
này có th đc ngi nc ngoài s dng đ mua c phiu, trái phiu công ty,
trái phiu chính ph hoc bt đng sn. Do vy, khi thâm ht ngân sách xy ra,
Vit Nam tr thành nc nhp khu ròng hàng hóa và dch v, đng thi cng là
nc xut khu ròng tài sn. Lng tài sn trong nc nm gi bi ngi nc
ngoài s ngày càng nhiu hn.
Thâm ht ngân sách làm gim lng cung vn vay đi vi khu vc t
nhân và do vy làm tng lãi sut. Trong điu kin các yu t khác không đi, s
gia tng lãi sut có th thu hút dòng vn quc t chy vào trong nc. Cung
ngoi t tng và đng ni t có th lên giá, có tác đng tiêu cc ti xut khu.
Ngun ngoi t vào nhiu cng gây áp lc ln đi vi vn đ qun lý tin t.
2.1.1.5 Tác đng lm phát ti thâm ht ngân sách nhà nc.
Nhìn chung, lm phát có nh hng tng đn thâm ht ngân sách thông
qua làm tng lãi sut danh ngha. Theo hiu ng Fischer, lãi sut danh ngha bao
gm lãi sut thc và lm phát k vng. Nu lm phát k vng gia tng, lãi sut
danh ngha s tng dn ti n công tng. Tin lãi phi tr chim phn ln tng
thanh toán công ca các nc đang phát trin. Nu lãi sut tng do lm phát, lãi
phi tr cng nh thâm ht ngân sách s tng bi t l N/ GDP gia tng và do
đó làm gia tng thâm ht tài chính. Có nhiu kênh khác mà thông qua đó lm
10

phát làm nh hng đn thâm ht ngân sách thc. Kênh thông thng nht là
“nh hng ca Olivera_Tazin” (Olivera 1967, Tazin 1977), kênh mà làm gim
ngun thu ngân sách thc thông qua đ tr thu.
2.1.1.6 Tác đng cung tin ti thâm ht ngân sách.

Mc đ tín nhim ca chính sách tin t là mt yu t quan trng đ xác
đnh v th tài chính. Ví nh mt chính sách tin t đáng tin cy ng ý là mt
ngân hàng Trung ng đc lp, nó ngn cn vic in tin tr n Chính ph ti mt
mc đ nht đnh. Nghiên cu ca Dahan (1998) tóm tt tác đng ca chính sách
tin t trên quan đim tài chính. u tiên là nh hng lên doanh thu. Trong
ngn hn, chính sách tin t tht cht có th dn ti tng trng sn lng thp
hn và do đó, thu nhp t thu có th b gim dn ti gia tng thâm ht ngân
sách. Th hai là nh hng lên n công. Mt chính sách tin t tht cht dn ti
lãi sut tng cao, do đó lãi phi tr t n công tr nên cao hn. Cn chú ý rng
tác đng tng th s ph thuc vào k vng ca các nhà kinh t cng nh mc
đ tin cy ca chính sách tin t. Có hai kh nng: (i) công chúng mong đi
chính sách tin t s không đt đc mc lm phát kì vng và cui cùng s t b
chính sách tin t tht cht (ii) Mt khi chính sách tht cht tin t đc công b
s làm gim lm phát (và lm phát k vng). Trong kch bn đu tiên, chính sách
tin t tht cht có th dn ti lm phát và lãi sut danh ngha cao hn. Trong
kch bn th hai, phn ng k vng lên lm phát có xu hng làm gim lãi sut
danh ngha và do đó nh hng ca n khó xác đnh. Hn na du hiu ca nh
hng t n công là tích cc nu Chính ph là ngi đi vay và tiêu cc nu
Chính ph là ngi cho vay. Tm quan trng ca nhng nh hng t n công
ph thuc vào mc đ n, ngày đáo hn ca trái phiu Chính ph và lãi sut linh
hot ca trái phiu, đ nhy cm ca các loi lãi sut khác nhau. Kch bn th ba
11

là s nh hng do in tin. Mt s gim s nhân tin (thông qua nghip v th
trng m) dn đn mt s tng n vay, kt qu là thâm ht ngân sách cao hn

trong thi gian tip theo.
2.1.1.7 Tác đng ca chi tiêu chính ph lên thâm ht ngân sách
Nhìn chung, s gia tng trong chi tiêu Chính ph (hoc bi vì s vn hành
Lut ca Wagner hoc vì lý do khác) s tng thâm ht tài chính nu thu nhp ca
Chính ph không đc to ra vi cùng t l. Tuy nhiên, có nhiu lý do khác dn
ti vic chi tiêu Chính ph có th tng thâm ht tài chính ngay c khi tng thu
bi vì Tanzi (2000) đã nhn thy rng  các nc M La tinh thâm ht ngân sách
và thâm ht công tng lên ngay c khi có s thiu ht và chính sách công không
hiu qu. Egeli ( 2000) cng khng đnh rng s gia tng chi tiêu công dn đn
tng trong thâm ht ngân sách. Egeli (2000) kt lun rng s mt cân bng này
xut phát t các chính sách sai lm ca Chính ph chng hn nh dùng tin vay
mn đ bù li s thâm ht.
2.2 Các nghiên cu thc nghim có liên quan v các nhân t tác đng
thâm ht ngân sách.
- Mi quan h thâm ht ngân sách, cung tin và lm phát thng là đ tài
bàn lun ca nhng bài nghiên cu kinh t. Rt nhiu nhà nghiên cu khám phá
ra mi quan h ca các bin trên qua nhiu nm qua nhiu đt nc khác nhau,
nhiu phng pháp và nhiu giai đon thi gian khác nhau. Hu ht nhiu bài
nghiên cu thâm ht ngân sách và cung tin tác đng nh th nào ti lm phát. Ít
bài nghiên cu phân tích tác đng 2 chiu ( lm phát tác đng thâm ht ngân
sách nh th nào và thâm ht ngân sách tác đng nh th nào ti lm phát).
- Shabbir and Ahmed (1994) s dng phng pháp OLS đ kim đnh mi
quan h thâm ht ngân sách và lm phát ca Pakistan trong giai đon 1971-1988.
Ông cho rng thâm ht ngân sách có mt nh hng tích cc và đáng k lên lm
12

phát, đc lp vi nh hng gián tip ca nó thông qua cung tin mà trong
trng hp này rt ít hoc không đáng k. Tc là thâm ht ngân sách tng lên
1% thì mc giá c chung tng lên 6-7%. Hn na thâm ht ngân sách còn tác
đng ti hình thành mc giá d kin.

- Chaudhary và Ahmad (1995) s dng phng pháp OLS trong 3 giai
đon: 1973-1992,1973-1982, 1982-1992 ca Pakistan nhn thy ra rng vic huy
đng vn trong nc bù đp thâm ht ngân sách, đc bit là t h thng ngân
hàng, s gây lm phát v lâu dài. Da các kt qu OLS các ông đa ra mt mi
tng quan dng gia thâm ht ngân sách và lm phát trong sut giai đon lm
phát cao ca thp k 17. Các ông còn ch ra rng cung tin không còn là bin
ngoi sinh na mà nó ph thuc vào v th d tr quc t và thâm ht ngân sách,
và nó ni bt lên nh là mt bin ni sinh. Kt lun tng quát là s thc hin
chính sách tin t ph thuc rt ln t các quyt đnh tài chính ca Chính ph.
 hn ch áp lc lm phát, Chính ph cn phi ct gim thâm ht ngân sách.
-Kivilcim (1998) đã s dng mô hình đng liên kt và ECM đ phân tích
s tng quan trong dài hn gia thâm ht ngân sách và lm phát  nn kinh t
Th Nh K trong giai đon 1950-1987. Ông thy rng mt s thay đi trong
thâm ht ngân sách gây ra s thay đi trong lm phát theo cùng hng.
- Solomon và Wet (2004) s dng ECM đ kim đnh mi quan h dài hn
gia thâm ht ngân sách, lm phát, t giá và GDP ca Tanazia trong giai đon
1967-2001. Tác gi đa ra rng thâm ht ngân sách tác đng mnh ti lm phát
có mc ý ngha không th bác b vi điu kin tin t trung tính dài hn. Ngoài
ra, tác gi đa ra kt lun rng đi vi đt nc phát trin không hiu qu và
di h thng tài chính phát trin thp thì lm phát có xu hng b nh hng
bi nhiu cú sc thâm ht ngân sách ln cng nh là GDP. Bi vì chính ph
nhng đt nc này rt coi trng đ nhy cm ca giá c lên chính sách tài
13

chính. Hn na, nn kinh t đt nc này ph thuc vào ngành nông nghip và
ngi sn xut da trên điu kin thi tit. Nên bt k cú sc nào lên khu vc
nông nghip đu có nh hng ln lên giá c tiêu dùng thông qua gim GDP.
Bi vy nn kinh t phát trin da trên ch yu là khu vc nông nghip thì
nhng cú sc kéo dài dai dng.
- Vieira (2000) s dng kim đnh đng liên kt và mi quan h nhân qu

gia thâm ht ngân sách và lm phát ca 6 nc Châu Âu (B, Pháp, c, Ý, Hà
Lan và vng quc Anh). Tác gi cho rng nghiên cu ca tác gi ít h tr cho
nhn đnh thâm ht ngân sách là nhân t quan trng tác đng ti lm phát đi vi
nhng nc này qua 45 nm. Trái ngc, có bng chng tn ti mi quan h dài
hn gia lm phát và thâm ht ngân sách, bng chng càng vng chc rng lm
phát góp phn thâm ht ngân sách hn d tr quc gia.
- Cevdet và nhng cng s (2001) đã s dng mô hình VECM đ kim
đnh mi quan h dài hn gia lm phát, thâm ht ngân sách và t l tng trng
đu ra thc ca Th Nh K trong giai đon 1970-2000. Tác gi kt lun rng
nhng thay đi trong thâm ht ngân sách không nh hng dài hn lên t l lm
phát tc là s thay đi ca thâm ht ngân sách liên tc thì không có tác đng
thng xuyên ti t l lm phát. Nhng nhng thay đi nhu cu vay ca khu vc
công (PSBR) có mi quan h đng liên kt vi lm phát.
- CaTao và Terrones (2003) s dng mô hình d liu bng đng vi
khong 107 quc gia trong giai đon 1960-2001 đ kim đnh mi quan h gia
thâm ht ngân sách và lm phát . Bài nghiên cu đã ch ra rng có mi quan h
thâm ht ngn sách và lm phát là mi quan h phi tuyn. Hn th na mi quan
h này có s khác nhau rõ rt phân theo trình đ phát trin và mc đ lm phát
ca tng quc gia. C th mi quan h s mnh cùng chiu gia thâm ht ngân
sách và lm phát qua nhóm nhng đt nc phát trin và lm phát cao. Nhng
14

không có mi quan h vi nhng nc mi ni và lm phát thp. Tác gi ch ra
rng gim 1% t l thâm ht ngân sách /GDP làm gim lm phát dài hn t 1.5
đn 6% ph thuc quy mô thu lm phát c s.
- Sen (2003) phân tích mi quan h gia thu nhp thu và lm phát. Sen
(2003) đa ra rng lm phát cao gây ra gim thu nhp thu trong thi gian khng
hong và mt mc thu thp gây ra thâm ht ngun thu thu dn ti thâm ht
ngân sách. Tác gi kim đnh chéo vai trò thi gian trong quá trình thu thu. Tác
gi kt lun rng ngun thu thu ngn hn tt hn ngun thu thu dài hn. Giá tr

thc ngun thu thu dài hn có xu hng gim do lm phát cao.
- Fatih Sahan (2010) bng vic s dng mô hình đng liên kt d liu
bng thông qua kim đnh Pedroni Test và kim đnh Larsson et. al. Test cho 16
nc Châu Âu và Th Nh K trong giai đon 1990-2008. Trong đó kim đnh
Pedroni Test cho rng không có mi quan h dài hn gia thâm ht ngân sách và
lm phát . Ngoài ra, kim đnh Larsson et. al. test cho rng có s khác bit kt
qu gia quc gia đang phát trin và quc gia đã phát trin. i vi các nc đã
phát trin không có mi quan h dài hn gia lm phát và thâm ht ngân sách.
Còn vi các nc đang phát trin thì hu ht các nc đang phát trin có mi
quan h dài hn gia lm phát và thâm ht ngân sách. Ông kt lun rng không
có mt tiêu chun hóa cho mi quan h thâm ht ngân sách và lm phát. Mà mi
quan h thay đi da trên mc đ phát trin ca quc hay cu trúc đc trng nn
kinh t.
- Muzafar Shah Habibullah (2011) bng s dng mô hình ECM cho 13
nc Châu Á Indonesia, Malaysia, the Philippines, Myanmar, Singapore,
Thailand, India, South Korea, Pakistan, Sri Lanka, Taiwan, Nepal and
Bangladesh trong giai đon 1950-1999. Ông cho rng vi mô hình ECM c
lng mi quan h dài hn gia lm phát và thâm ht ngân sách. Do vy, ông
15

cho rng thâm ht ngân sách gây ra lm phát cho các nc Châu Á mà ông đã
chn.
-Aviral Kumar Tiwari, A. P. Tiwari (2011) cho rng kt qu t phân tích
thc nghim ch ra các bin quan trng nh hng ti thâm ht ngân sách là
cung tin và chi tiêu chính ph, còn t l lm phát li không có tác đng đn
thâm ht ngân sách ti n  trong giai đon 1970-2009. T phân tích hi quy,
cung tin có mi tng quan âm vi thâm ht ngân sách trong khi chi tiêu chính
ph li có tng quan dng. Nói mt cách khác, mt mt vic tài tr thâm ht
thông qua h thng ngân hàng nh in tin và to ra các khon sinh li s làm
gim thâm ht ngân sách, mt khác gia tng chi tiêu chính ph li gây ra tác

đng ngc li vào gánh nng thâm ht. ây có th là do mt h thng xã hi
kém ci và không hiu qu gây ra
- Aviral Kumar Tiwari, A.P.Tiwari và Bharti Pandey (2012) s dng mi
quan h nhân qu đ xem xét mi liên h gia chi tiêu ca chính ph, lm phát,
cung tin và thâm ht tài chính ca n  trong giai đon 1970-2009. Ông nhn
đc nhng kt qu khác bit nhau. Trong khi thuyt nhân qu Granger đa ra
kt lun rng ch có chi tiêu chính ph dn đn tình trng thâm ht tài chính thì
phng pháp phân tích nhân qu da trên thuyt DL li ch ra rng cung tin và
chi tiêu ca quc gia đó gây ra thâm ht tài chính. Cung tin đa đn chi tiêu
chính ph và thâm ht tài chính thì gây ra dòng ngân lu đó. Ngoài ra, lm phát
trong điu kin ca n  đã không gây ra tác đng đn s thâm ht tài chính,
hoàn toàn tng t nh Aviral Kumar Tiwari, A.P.Tiwari (2011), nhng li trái
ngc vi Makochekanwa (2011) trong nn kinh t ca Zimbawe mà lm phát
luôn  mc cao thì có sc nh hng mnh m đã làm trm trng thêm s thâm
ht ngân sách.

16

Bng 2.1: tng kt các kt qu nghiên cu
Tên tác gi
Nm
Phng pháp
Kt qu
Quan đim 1: Kim đnh có mi quan h gia thâm ht ngân sách vi lm phát.
Shabbir and
Ahmed
1994
Phng pháp
OLS
Kim đnh mi quan h thâm ht ngân

sách và lm phát ca Pakistan trong
giai đon 1971-1988. Ông cho rng
thâm ht ngân sách có mt nh hng
cùng chiu và đáng k lên lm phát.
Chaudhary và
Ahmad
1995
Phng pháp
OLS
Da các kt qu OLS các ông đa ra
mt mi tng quan dng gia thâm
ht ngân sách và lm phát trong sut
giai đon lm phát cao ca thp k 17.
 hn ch áp lc lm phát, Chính
ph cn phi ct gim thâm ht ngân
sách
Kivilcim
1998
Mô hình đng
liên kt và ECM
Phân tích s tng quan trong dài hn
gia thâm ht ngân sách và lm phát 
nn kinh t Th Nh K trong giai
đon 1950-1987. Ông thy rng mt
s thay đi trong thâm ht ngân sách
gây ra s thay đi trong lm phát theo
cùng chiu.
Muzafar Shah
Habibullah
2011

Mô hình ECM
cho 13 nc
Châu Á trong
Ông cho rng thâm ht ngân sách gây
ra lm phát cho các nc Châu Á mà
17

giai đon 1950-
1999
ông đã chn
Quan đim 2: Kim đnh không có mi quan h gia thâm ht ngân sách và lm
phát.
Vieira
2000
Mô hình đng
liên kt và mi
quan h nhân qu
Kim đnh đng liên kt và mi quan
h nhân qu gia thâm ht ngân sách
và lm phát ca 6 nc Châu Âu.
Nghiên cu ít h tr cho nhn đnh
thâm ht ngân sách là nhân t quan
trng tác đng ti lm phát đi vi 6
nc Châu Âu qua 45 nm.
Cevdet và
nhng cng s
2001
Mô hình VECM
 kim đnh mi quan h dài hn
gia lm phát, thâm ht ngân sách và

t l tng trng đu ra thc ca Th
Nh K trong giai đon 1970-2000.
Tác gi kt lun rng nhng thay đi
trong thâm ht ngân sách không nh
hng dài hn lên t l lm phát
Aviral Kumar
Tiwari, A. P.
Tiwari
2011
Mô hình hi quy
OLS
Các bin quan trng nh hng ti
thâm ht ngân sách là cung tin và chi
tiêu chính ph, còn t l lm phát li
không có tác đng đn thâm ht ngân
sách ca n  trong giai đon 1970-
2009.
Aviral Kumar
2012
VAR và thuyt
Xem xe

t môi liên hê

gi

a chi tiêu cu

a
18

Tiwari, A. P.
Tiwari, and
Bharti Pandey
nhân qu Granger
chính ph , lm phát , cung tin va


thâm hu

t ta

i chı

nh ca n  trong
giai đon 1970-2009. Thuyêt nhân qua


Graner đa ra kêt luâ

n rng chı

co

chi
tiêu chı

nh phu

dâ


n đên tı

nh tra

ng thâm
ht tài chính thì phng pháp phân
tích nhân -qu da trên thuyt DL li
ch ra rng cung ti n và chi tiêu ca
quôc gia đo

gây ra thâm hu

t ta

i chı

nh .
Ngoài ra, lm phát trong điu kin ca
n  đã không gây ra tác đng đn
s

thâm hu

t tài chính
Quan đim 3: Tùy tng quc gia mà s có hay không có mi quan h thâm ht
ngân sách và lm phát.
CaTao và
Terrones
2003

Mô hình d liu
bng đng vi
khong 107 quc
gia trong giai
đon 1960-2001
Kim đnh mi quan h gia thâm ht
ngân sách và lm phát. Mi quan h
thâm ht ngân sách và lm phát có s
khác nhau rõ rt phân theo trình đ
phát trin và mc đ lm phát ca
tng quc gia. C th mi quan h s
mnh cùng chiu gia thâm ht ngân
sách và lm phát qua nhóm nhng đt
nc phát trin và lm phát cao.
Nhng không có mi quan h vi
nhng nc mi ni và lm phát thp
Fatih Sahan
2010
Mô hình đng
Kim đnh mi quan h dài hn thâm
19

liên kt d liu
bng thông qua
kim đnh
Pedroni Test và
kim đnh
Larsson et. al.
ht ngân sách và lm phát cho 16
nc Châu Âu và Th Nh K trong

giai đon 1990-2008. Kim đnh
Pedroni Test cho rng không có mi
quan h dài hn gia thâm ht ngân
sách và lm phát. Ngoài ra, kim đnh
Larsson et. al. test cho rng có s khác
bit kt qu gia quc gia đang phát
trin và quc gia đã phát trin. i vi
các nc đã phát trin không có mi
quan h dài hn gia lm phát và thâm
ht ngân sách. Còn vi các nc đang
phát trin thì hu ht các nc đang
phát trin có mi quan h dài hn gia
lm phát và thâm ht ngân sách