Nghiên cứu tác động quy mô hội đồng quản trị đến giá trị trị doanh nghiệp

B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH







NGUYN THÙY VÂN

NGHIÊN CUăTỄCăNG
QUY MÔ HIăNG QUN TR N
GIÁ TR DOANH NGHIP


LU N VĂN TH C S KINH T



Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH




NGUYN THÙY VÂN

NGHIÊN CUăTỄCăNG
QUY MÔ HIăNG QUN TR N

GIÁ TR DOANH NGHIP

Chuyên ngành: Tài chính ậ ngân hàng
Mã s: 60340201

LUNăVNăTHC S KINH T

NGIăHNG DN KHOA HC
PGS.TS NGUYN NGCăNH

Tp. H Chí Minh ậ Nm 2014
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan công trình nghiên cu này là ca bn thân, các s liu và
ni dung trong nghiên cu này là trung thc. Kt qu ca nghiên cu cha tng
đc công b trong bt k công trình khoa hc nào.
Tác gi

Nguyn Thùy Vân


MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC BNG
DANH MC T VIT TT
TÓM TT 1
1 TNG QUAN BÀI NGHIÊN CU 2
1.1 Lý do thc hin đ tài 2

1.2 Mc tiêu nghiên cu 3
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4 Phng pháp nghiên cu 3
1.5 Kt cu đ tài 4
2 CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY 5
2.1 Hi đng qun tr tác đng đn giá tr doanh nghip 5
2.1.1 Lý thuyt chi phí đi din 5
2.1.2 Lý thuyt qun tr 9
2.1.3 Quan đim ph thuc ngun lc 10
2.1.4 Quan đim các bên liên quan 11
2.2 Quy mô Hi đng qun tr nh hng đn giá tr doanh nghip 14
2.2.1 nh hng tích cc đn giá tr doanh nghip: 14
2.2.2 nh hng tiêu cc đn giá tr doanh nghip: 14
2.2.3 nh hng không đáng k lên giá tr doanh nghip: 15
2.3 Thành viên Hi đng qun tr ni b vƠ đc lp 16
2.4 Hin tng kiêm nhim 18
2.5 S phân bit gii tính 20
3 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 24
3.1 D liu mu 24
3.2 Mô hình nghiên cu chung: 24
3.3 o lng các bin trong mô hình 26
3.4 Phng pháp phơn tích 28
3.4.1 Lp bng thng kê các bin trong mô hình 28
3.4.2 La chn mô hình phù hp 28
3.4.3 Thay đi cách đo lng giá tr công ty 34
3.4.4 Phơn tích đc đim ca Hi đng qun tr 35
3.4.5 Phân tích khác bit đc đim ca Hi đng qun tr 36
4 KT QU NGHIÊN CU 38
4.1 Phân tích thng kê mô t 38
4.2 Phân tích mi quan h quy mô Hi đng qun tr và giá tr doanh nghip . 40

4.3 Phơn tích đc đim ca Hi đng qun tr 47
4.4 Phân tích s khác bit đc đim ca Hi đng qun tr 52
5 KT LUN 57
TÀI LIU THAM KHO 58



DANH MC BNG

Bng 2.1: Tóm tt bn nhóm lý thuyt. 13
Bng 2.2: Các nghiên cu trc đơy. Mi quan h gia quy mô Hi đng qun tr
và giá tr công ty 16
Bng 4.1: Mô t bin phân tích 38
Bng 4.2: Ma trn tng quan gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr doanh
nghip 39
Bng 4.3: Quy mô Hi đng qun tr tác đng đn ROA ậ La chn mô hình 42
Bng 4.4: Quy mô Hi đng qun tr tác đng đn ROA ậ Mô hình OLS tt nht . 43
Bng 4.5: Quy mô Hi đng qun tr tác đng đn ROA ậ S dng bin công c
(IV) 48
Bng 4.6: Quy mô Hi đng qun tr tác đng đn ROA ậ S dng hi quy GMM
49
Bng 4.7: Hai thc đo khác đo lng giá tr công ty 50
Bng 4.8: Thành viên Hi đng qun tr ni b vƠ đc lp tác đng lên giá tr doanh
nghip. 54
Bng 4.9: S kiêm nhim vƠ đc đim gii trong Hi đng qun tr tác đng lên giá
tr doanh nghip. 55
Bng 4.10: S khác bit trong đc đim công ty 56


DANH MC T VIÊT TT

2SLS
Hi quy hai giai đon bình phng ti thiu
FE
Mô hình hiu ng c đnh
HQT
Hi đng qun tr
OLS
Bình phng ti thiu
RE
Mô hình hiu ng ngu nhiên

- 1-

TÓM TT

Phn ln các bài nghiên cu là  M, Anh và Nht Bn, đư xem xét mi quan h
gia c ch qun tr doanh nghip, c cu s hu và giá tr doanh nghip công ty.
Nhng nghiên cu này mang li khác nhau kt qu do b nh hng bi bn cht
ca h thng qun lý hin hành ca mi nc. Vì th, bài nghiên này thc hin
tìm hiu mi quan h gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr doanh nghip.
Bài nghiên cu s dng d liu  các công ty niêm yt t nm 2006 trên sƠn
chng khoán Vit Nam. Bng vic s dng d liu bng cân bng ca 145 công
ty, bài nghiên cu tìm thy mi quan h tiêu cc đáng k gia quy mô Hi đng
qun tr vi giá tr doanh nghip. Bên cnh đó, thƠnh viên đc lp nm vai trò
quan trng trong Hi đng qun tr vƠ tác đng ln đn giá tr doanh nghip. Tuy
nhiên, bài nghiên cu không tìm thy bng chng cho thy vic Giám đc điu
hành kiêm Ch tch Hi đng qun tr cng nh s có mt ca thành viên n
trong Hi đng qun tr to nên tác đng đáng k lên giá tr doanh nghip.
Theo quan đim lý thuyt, tn ti vn đ ni sinh trong mô hình tìm hiu mi

quan h gia Hi đng qun tr và giá tr doanh nghip. Do đó, bƠi nghiên cu s
dng mô hình c lng ph bin GMM đ khc phc vn đ trên. Mô hình này
đc s dng xuyên sut trong quá trình đánh giá mi quan h gia cu trúc Hi
đng qun tr và giá tr doanh nghip.

- 2-

1 TNG QUAN BÀI NGHIÊN CU
1.1 Lý do thc hin đ tài
Mt tp th hot đng thông sut, ngi lưnh đo là ht sc quan trng. Ngi
lưnh đo s dng ngun vn sn có mt cách có hiu qu nht. Tuy nhiên nu
nh ngi lưnh đo li to nên s mt mát và tn tht cho tp th. Bi h đang
quan tơm đn li ích cá nhơn hn li ích tp th. Nh vy công ty s đi v đơu?
 không to nên tng lai xu cho công ty, mt t chc thng chú trng đn
qun tr doanh nghip, hn ch vn đ đi din phát sinh. Và Hi đng qun tr là
khâu quan trng nht trong mô hình qun tr ca mt công ty. Nu nh ngi
lưnh đo quan trng cho công ty phát trin thì Hi đng qun tr cng quan trng
không kém cho s tn ti ca công ty. Hi đng qun tr lƠ ni bo v li ích và
tài sn ca công ty, đm bo vic đu t thu lưi. Mi quyt đnh chin lc hot
đng ca doanh nghip phi bt ngun hoc đc phê duyt bi Hi đng qun
tr. Nh vy, mt công ty có thành công hay không ph thuc nhiu vào Hi
đng qun tr và quá trình qun tr công ty.
Theo đánh giá ca Hip Hi Các quc gia ông Nam Á v qun tr doanh nghip
 Vit Nam, qun tr doanh nghip trong các công ty niêm yt ti Vit Nam gim
di mc mong đi, đc bit lƠ trong lnh vc trách nhim ca ban giám đc và
vai trò ca các bên liên quan. Qun tr doanh nghip yu kém dn đn mt mát
ln t chi phí đi din. Biu hin ca s qun tr doanh nghip yu kém th hin
trong tp đoàn Viettel. Tp đoàn Viettel xây dng mô hình qun tr không có Hi
đng qun tr hay hi đng thành viên. Theo t tng qun tr ca ngi lãnh đo
tp đoàn Viettel, Hi đng qun tr không mang li li ích gì cho tp đoàn. Vai

trò quan trng ca Hi đng qun tr mà các nghiên cu khoa hc trc đơy tìm
ra không tn ti.
Nh vy, trng hp  tp đoàn Viettel ch là mt cá bit hay đi din trong các
công ty  Vit Nam? Vi nhng n lc và tm quan trng ca mình, Hi đng
qun tr  Vit Nam có to nên giá tr công ty hay không? S lng thành viên
- 3-

Hi đng qun tr có tác đng đn giá tr doanh nghip hay không? ó chính lƠ
lý do vƠ đng lc thúc đy tôi nghiên cu vn đ ắNghiênăcuătácăđng ca
quy mô Hiăđng qun tr đn giá tr doanh nghip”
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chính ca nghiên cu này là tìm hiu s nh hng ca quy mô Hi
đng qun tr lên giá tr ca công ty. Vì vy, các câu hi nghiên cu đt ra nhm
kim đnh mi quan h trên.
 Quy mô Hi đng qun tr có tác đng đn giá tr ca công ty? Quan h
này là tích cc hay tiêu cc?
 Thành viên Hi đng qun tr ni b và thành viên đc lp tham gia vào
mi quan h gia quy mô Hi đng qun tr vi giá tr công ty nh th?
 Ch tch hi đng kiêm nhim tng giám đc điu hƠnh có tác đng vào
giá tr công ty hay không?
 Vic phân bit gii tính hay n giám đc trong Hi đng qun tr có làm
thay đi giá tr công ty hay không?
 Quy mô Hi đng qun tr tng tác vi đc đim khác ca công ty có kéo
theo s thay đi mi quan h gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr
công ty hay không?
1.3 iătng và phm vi nghiên cu
 i tng nghiên cu: Thành viên Hi đng qun tr trong báo cáo
thng niên hay báo cáo tài chính ca 145 công ty phi tài chính.
 Phm vi nghiên cu: Các công ty phi tƠi chính đang niêm yt trên sàn
chng khoán Vit Nam nm 2006 (bao gm HNX và HOSE).

 Thi gian nghiên cu: t nm 2007 đn 2013.
1.4 Phngăphápănghiênăcu
 tài s dng phng pháp thng kê mô t và phân tích hi quy tuyn tính đa
bin - c lng theo phng pháp bình phng ti thiu và GMM ậ đ xác đnh
- 4-

s tác đng ca quy mô Hi đng qun tr lên giá tr doanh nghip và kh nng
cu trúc Hi đng qun tr lƠm thay đi giá tr doanh nghip.
1.5 Kt cuăđ tài
Bài nghiên cu đc t chc thành 5 phn và ph lc. Chi tit các phn nh sau:
 Phn 1: Tng quan bài nghiên cu.
 Phn 2: C s lý thuyt và các nghiên cu trc đơy.
 Phn 3: D liu vƠ phng pháp nghiên cu.
 Phn 4: Trình bày kt qu nghiên cu thc nghim vƠ đánh giá kt qu
này.
 Phn 5: Kt lun quan trng cui cùng toàn bài nghiên cu.
- 5-

2 CÁC NGHIÊN CUăTRCăÂY
2.1 Hiăđng qun tr tác đng đn giá tr doanh nghip
Qun tr doanh nghip đc xác đnh là t chc chi phi hành vi ca các nhà
qun lý vƠ xác đnh quyn hn ca h. Qun tr doanh nghip có th cng đc
thu hp li đnh ngha lƠ các công c đ đm bo t l li tc đu t ti đa cho
các thành viên góp vn. Theo quan đim ph bin, qun tr doanh nghip tr
thành công c bù đp tn tht tim tƠng do xung đt li ích gia thành viên góp
vn và các nhà qun lý. Nhng tn tht tim nng phát sinh do chi phí đi din
(lý thuyt đi din), chi phí giao dch (lý thuyt chi phí giao dch), và chi phí
quyn s hu (lý thuyt quyn s hu). Bozec (2005, trang 4)
Chính vì vy, vic qun tr doanh nghip hiu qu là ht sc quan trng vi mt
doanh nghip. Trong nhiu thp k qua, các nhà nghiêu cu xem xét k lng

đa v, các đc đim và cách thc hot đng ca Hi đng qun tr. Bi l Hi
đng qun tr là công c qun tr đc quan tơm hƠng đu. Hi đng qun tr đt
nhiu quan tâm vào các bin pháp tinh gin và nâng cao qun tr doanh nghip.
Mt s nghiên cu đư nêu lên quyn t ch ln hn cho các thƠnh viên Hi đng
qun tr. Do đó, Hi đng qun tr đóng vai trò ht sc quan trng trong tin trình
ra quyt đnh ca mt công ty. S nh hng ca Hi đng qun tr đn công ty
đc lý gii theo các quan đim sau:
2.1.1 Lý thuyt chi phí đi din
Theo lý thuyt chi phí đi din, nhà qun lý ly mình làm trung tâm và hành
đng theo li ích cá nhơn. Do đó, h ít chú ý đn li ích c đông. Ví d, các nhà
qun lý có th quan tâm nhiu trong vic hng th các đưi ng nh các vn
phòng sang trng, xe hi công ty vƠ li ích khác. Các nhà qun lý có kin thc
chuyên môn cao đang  trong mt v trí có th theo đui li ích riêng ch không
phi là li ích c đông (ch s hu) (Fama, 1980; Fama và Jensen, 1983). Các
quyt đnh ca nhà qun lý nhm theo đui t li lƠm tng chi phí đ các công ty,
trong đó có th bao gm các chi phí c cu li các hp đng, chi phí giám sát và
- 6-

kim soát hành vi ca các đi din. Li ích c đông rõ rƠng có th b tn hi nu
các nhà qun lý ti đa hóa li ích ca bn thân, to các chi phí làm gim li
nhun t chc. Nh vy, nhà qun lý chim đot li ích c đông. V bn cht,
các nhà qun lý không th tin tng và cn đc theo dõi cht ch t Hi đng
qun tr, đ bo v quyn li ca c đông. Hn na, trong công ty ln có s phân
tán rng rãi quyn s hu, c đông nh không đ ngun lc đ cho vic giám sát
hành vi ca ngi qun lý. Eisenhardt (1989, trang 58) gii thích rng vn đ đi
din xy ra khi (a) nhng tham vng hay mc tiêu ca nhà qun lý và c đông
xung đt nhau và (b) c đông tn kém chi phí vƠ khó khn trong vic xác minh
nhng hƠnh đng thc ca nhà qun lý. Do đó, vic giám sát các hot đng qun
lý là nhim v c bn ca Hi đng qun tr. Khi đó vn đ đi din đc gim
thiu, và giá tr doanh nghip có th tng.

Theo lp lun ca Fama và Jensen (1983, trang 306), chi phí đi din xut hin
trong các t chc t rt sm. Lý thuyt v chu đng ri ro ti u cho chúng ta
bit rng các thành viên góp vn chp nhn chia s ri ro không hn ch to nên
li th trong các t chc nh cng nh ln. iu nƠy có ngha lƠ, các thành viên
góp vn chp nhn bù đp phn l t hot đng ca công ty, vt qúa vn góp
ban đu. Trong t chc nh, các thông tin quan trng ch tp trung vào mt hoc
mt vài đi din. Mt vài đi din này thc hin kim soát quyt đnh cng nh
qun lý quyt đnh khá hiu qu. Tuy nhiên, mt khi các đi din này thc hin
quyt đnh quan trng ca công ty nhng la chn đm bo quyn li ca bn
thân. Các thành viên góp vn s rt ít c hi bo v mình chng li các hành vi
trên ca các đi din này, vƠ điu này làm gim giá tr và lòng tin ca các thành
viên góp vn chu ri ro không hn ch.
Mt gii pháp kh thi đc đa ra đ gii quyt vn đ đi din phát sinh. Các
thành viên góp vn hn ch chu ri ro trong phn vn góp ca mình. Trong thc
t, s hn ch chu ri ro là công c kim soát hƠnh đng tùy ý ca các đi din
quyt đnh. Trong các t chc ln thông thng, s lng thành viên góp vn
- 7-

ln. Khi có nhiu thành viên góp vn, khá tn kém đ cho tt c h đc tham
gia vào kim soát quyt đnh. H y quyn kim soát quyt đnh mi hiu qu.
Vic kim soát quyt đnh đc tách bit hoàn toàn vi qun lý quyt đnh là
hin tng khá ph bin trong các công ty ln và qu h tng tƠi chính. Các t
chc này hu ht có các thành viên góp vn không đ điu kin đm đng vai
trò ca mình trong quá trình ra quyt đnh. Do đó h y quyn cho các đi din
thc hin vai trò kim soát quyt đnh.
S tách bit qun lý quyt đnh và kim soát ra quyt đnh nhm hn ch quyn
lc ca các cá nhân ra quyt đnh, mun chim đot các li ích ca các thành
viên góp vn. T chc tn kém chi phí cho vic kim tra và cân bng ca h
thng ra quyt đnh, nhng nó cng có nhng li ích quan trng. S tách bit
mang li li ích vì các kin thc có giá tr đc s dng trong quyt đnh ra quá

trình. Các kin thc này có liên quan và h tr kim soát các vn đ đi din ca
các thành viên góp vn ph bin. Trong các t chc có c cu góp vn phc tp,
nhng li ích ca vic tách bit hai chc nng trong quá trình ra quyt đnh mang
li li ích ln hn chi phí mà chúng to ra.
Gii pháp tt đ tách ri qun lý quyt đnh vi kim soát quyt đnh là xây dng
mt h thng phân cp quyt đnh đin hình. Trong h thng này, các đi din
cp cao phê duyt và giám sát các sáng kin ca cp di vƠ đánh giá hiu qu
làm vic ca h. Các h thng phân cp chính thc ca các t chc ln cng
đc cng c bi các thông tin không chính thc t vic giám sát ln nhau gia
các đi din. Khi các đi din tng tác ln nhau, h có đc thông tin vi chi
phí thp v đng nghip, thông tin không trc tip có sn cho các đi lý cp trên.
H thng giám sát ln nhau khai thác thông tin đ s dng trong quá trình kim
soát. H thng giám sát ln nhau to ra đng lc nâng cao giá tr ca con ngi
thông qua li ích ca các đi din trên th trng đi din ni b ca các t chc.
Các đi din la chn gia các t chc trên c s li ích đc cung cp và tim
nng phát trin ngun nhân lc. i lý đánh giá s tng tác cnh tranh din ra
- 8-

trong th trng đi din ni b ca t chc vì nó gia tng sn phm biên hin ti
vƠ đóng góp vƠo phát trin ngun vn con ngi. Hn na, nu các đi din nhn
thy rng đánh giá hiu qu ca h là không thiên v (có ngha lƠ, nu ngi ta
không th đánh la s đánh giá có h thng ca h). Sau đó h xem xét vic điu
chnh h thng tng thng t thông tin giám sát ln nhau. Bi vì thông tin làm
gim s đ không chc chn ca phn thng cho s n lc và k nng. K t
khi c ch khuyn khích và h thng kim soát quyt đnh ph bin mang li li
ích cho các thành viên góp vn.
Jensen và Meckling (1976) nhn đnh vn đ đi din có th đc gii quyt
thông qua các hp đng thích hp. Các hp đng xác đnh các quyn thuc các
nhà qun lý và c đông. Fama vƠ Jensen (1983, trang 302) đ cp đn hp đng
ắquy đnh quyn ca tng nhà qun lý trong t chc, tiêu chun hiu sut mà h

đc đánh giá vƠ cu trúc phn thng cho nhng gì h đt đc”. Hu ht nhà
qun lý có toàn quyn quyt đnh v vn đ này (Shleifer và Vishny, 1997). C
đông không có kh nng hoc ít tham gia trong hp đng hoàn ho. Do đó, c
đông gim bt quyn qun lý quyt đnh dành cho nhà qun lý. Hn na, c đông
giám sát nhà qun lý đ đm bo h hƠnh đng vì li ích tt nht ca các c
đng. Khi đó c đông phi chu chi phí giám sát, tip tc làm gim giá tr ca
công ty.
C đông luôn mun ti đa hóa li nhun, nhng vic gim thiu chi phí đi din
không mang li cho h li ích mong mun thông qua vic s dng hp đng. Các
hc gi đư đ xut c ch qun lý khác nhau đ gii quyt các vn đ v đi din.
Do đó, lý thuyt chi phí đi din làm cho s cho vic qun tr công ty thông qua
vic s dng c ch ni b vƠ bên ngoƠi (Roberts et al, 2005). C ch qun tr
đc thit k đ bo v li ích c đông, gim thiu chi phí đi din và gn kt s
quan tâm ca nhà qun lý ậ c đông.
Hai c ch qun lý quan trng đc s dng cho mc đích nƠy lƠ Hi đng qun
tr và k hoch khen thng đ gn kt li ích ca nhà qun lý và c đông. Fama
- 9-

(1980) cho rng Hi đng qun tr mt c ch qun lý vi chi phí thp. Theo lý
lun này, Hi đng qun tr là mt nhóm qun tr, vi các đc đim nh quy mô,
thành viên ni b vƠ đc lp, vic tách bit Giám đc điu hành và Ch tch Hi
đng qun tr (Dalton et al, 1998;. Coles & Hesterly, 2000;. Daily et al, 2003) vi
mc tiêu nâng cao hiu qu giám sát. Vic khen thng điu hành ph thuc vào
mc đ mà các nhà qun lý quan tơm đn li ích vi các c đông.
2.1.2 Lý thuyt qun tr
Lý thuyt chi phí đi din cho gi đnh rng c đông vƠ nhƠ qun lý có li ích
khác nhau. Nhà qun lý vì bn thơn, mu cu li ích cá nhân. Lý thuyt qun tr
có quan đim trái ngc, nhà qun lý lƠ ngi đáng tin cy vƠ đc trao phó các
ngun lc xng đáng vƠ tt (Donaldson 1990; Donaldson & Davis, 1991;
Donaldson & Davis, 1994; Davis et al., 1997). Donaldson and Davis (1991, trang

51) cho rng nhà qun lý có th tr thành c đông ca t chc, s có nhu cu đt
đc thành tích tt. Biu hin thành công ca công ty mang đn cho nhà qun lý
s hài lòng vi bn thân, bi l nó chính là thách thc ca công vic. Hn na,
h s đt đc s công nhn ca các đng nghip và c đông.
Quan đim qun tr xem các nhà qun lý nh nhƠ qun tr ca công ty. LƠ ngi
qun tr, các thành viên phi ti đa hóa tƠi sn c đông. Davis et al (1997) tha
nhn mt ngi qun tr ly đc li ích ln t vic đt mc tiêu t chc hn lƠ
mu cu li ích cá nhân. Davis et al. (1997) lp lun rng s thành công ca t
chc nu đt đc, t chc cng đáp ng các nhu cu cá nhân ca ngi qun tr.
Vì th, lý thuyt qun tr cho rng các nhà qun lý nên đc trao quyn t ch
da trên s tin tng, làm ti thiu chi phí giám sát và kim soát hành vi ca các
nhà qun lý. Khi nào các nhà qun lý làm vic cho mt công ty trong khong thi
gian đáng k, s có s ắsát nhp ca cái tôi cá nhơn vƠo công ty” (Donaldson &
Davis, 1991, trang 51).
Lý thuyt qun tr cho rng các quyt đnh ca ngi qun lý cng b nh hng
bi đng c phi tƠi chính, chng hn nh nhu cu v thành tích và công nhn, s
- 10-


hài lòng ca bn thân khi thành công, cng vi s tôn trng quyn và nguyên tc
làm vic. Nhng khái nim đư đc ghi nhn trong các tài liu ca các hc gi
nh Argyris (1964), Herzberg (1966), McClelland (1961), vƠ Muth vƠ Donaldson
(1998). Daily et al. (2003) lp lun rng nhà qun lý quan tơm đn danh ting ca
h nh các chuyên gia ra quyt đnh. Vì th, các nhà qun lý điu hành công ty
ti đa hoá hiu qu tài chính, bao gm li nhun c đông. Khi đó, giá tr công ty
trc tip nh hng đn nhn thc v hiu sut làm vic ca cá nhân nhà qun lý.
Shleifer và Vishny (1997) cho rng các nhà qun lý mang li li nhun tài chính
tt cho các nhƠ đu t, thit lp mt danh ting tt. iu đó cho phép h tái gia
nhp th trng tƠi chính đi vi các nhu cu tng lai ca công ty.
2.1.3 Quan đim ph thuc ngun lc

Quan đim ph thuc ngun lc cung cp mt nn tng v vai trò ca Hi đng
qun tr nh mt ngun lc ca công ty (Johnson et al, 1996; Hillman et al,
2000). Penrose (1959) nhn mnh các ngun tài nguyên mà công ty kim soát là
rt quan trng cho s tng trng ca nó. Nhng ngun lc này bao gm tt c
tài sn, ngun lc, quy trình t chc, thông tin và kin thc mà công ty có đ
nâng cao hiu qu và hiu sut (Barney, 1991; Daft, 2006). T quan đim này, c
cu qun tr công ty và thành phn Hi đng qun tr đc xem nh mt ngun
lc làm gia tng giá tr cho công ty.
Lp lun quan trng ca quan đim ph thuc ngun lc là t chc c gng kim
soát môi trng thông qua la chn ngun lc cn thit (Pfeffer & Salancik,
1978). Theo đó, Hi đng qun tr xem xét liên kt gia công ty và các ngun lc
mà mt công ty cn t môi trng bên ngoài cho giá tr doanh nghip cao. Các
thƠnh viên đc lp trong Hi đng qun tr là cu ni giúp công ty tip cn các
ngun lc quan trng bên ngoài (Johnson et al., 1996, trang 410). Các thành viên
này mang li ngun lc cho công ty, nh thông tin, k nng, tip cn các thành
phn ch cht (ví d, nhà cung cp, ngi mua, các nhà hoch đnh chính sách
công, các nhóm xã hi) (Hillman et al., 2000, trang 238).
- 11-


Vai trò ph thuc ngun lc ca Hi đng qun tr cng giúp công ty tip cn các
ngun tài chính (Thompson & McEwen, 1958; Pfeffer, 1972; Mizruchi &
Stearns, 1988). Thompson và McEwen (1958) lp lun rng mt công ty có n
ngân hàng cao thì có th b nhim mt cán b ca ngân hàng làm thành viên Hi
đng qun tr đ đm bo d dàng tip cn qu ca ngơn hƠng. Tng t nh
vy, Mizruchi và Stearns (1988) thy rng các công ty gp vn đ kh nng thanh
toán có kh nng c đi din ca các t chc tài chính cho hi đng ca h.
Stearns và Mizruchi (1993) cng tìm thy mi liên gia các doanh nghip vay
chin lc và loi đi din tài chính trong Hi đng qun tr. Mi quan h này
cung cp c hai bên vi mt c hi đ la chn cùng nhau phát trin liên tc.

2.1.4 Quan đim các bên liên quan
Quan đim chi phí đi din mong đi Hi đng qun tr bo v quyn li ca c
đông. Quan đim các bên liên quan là mt phn m rng ca quan đim chi phí
đi din. Trong quan đim này mong đi Hi đng qun tr gn kt li ích ca
nhiu nhóm liên quan khác nhau, bao gm các nhóm li ích liên quan đn cân
nhc v xã hi, môi trng vƠ đo đc (Freeman, 1984; Donaldson & Preston,
nm 1995; Freeman et al., 2004). Quan đim các bên liên quan cho rng, ắcác
công ty và xã hi ph thuc ln nhau và các công ty phc v mt mc đích xư hi
rng ln hn hn trách nhim ca mình cho các c đông” (Kiel & Nicholson,
2003a, trang 31).
Các hc gi tranh lun rt nhiu v vic xác đnh các bên liên quan ca mt công
ty nên hiu theo ngha rng hay ngha hp. nh ngha ca Freeman (1984, trang
46) đ xut mt quan đim rng, ắcác bên liên quan là bt k cá nhân hay nhóm
ngi có th nh hng hoc b nh hng trong vic theo đui mc tiêu ca t
chc”. Ngc li, Clarkson (1994) cung cp mt cái nhìn hp, cho thy ắCác bên
liên quan t nguyn chu mt s hình thc ri ro nh lƠ mt kt qu ca vic đu
t mt s hình thc vn, nhân lc, tài chính, hoc mt cái gì đó có giá tr, trong
mt công ty”. Wheeler và Sillanpaa (1997) xác đnh các bên liên quan khác nhau
- 12-


nh các nhƠ đu t, qun lý, nhơn viên, khách hƠng, đi tác kinh doanh, cng
đng đa phng, t chc xã hi, môi trng t nhiên, th h tng lai, vƠ các
loài không phi con ngi.
Mitchell, Agle và Wood (1997) lp lun rng các bên liên quan có th đc xác
đnh bi s hu ca mt, hai hoc c ba ca các thuc tính ca: (1) quyn lc có
nh hng đn công ty, (2) tính hp pháp ca mi quan h vi các công ty, và (3)
tính cp bách yêu cu ca h đi vi công ty. Phân loi này cho phép các nhà
qun lý phi chú ý vƠ đáp ng tng loi liên quan khác nhau.
Dù đc xác đnh th nào, các bên liên quan đu chu nh hng t quyt đnh

ca doanh nghip. Freeman et al. (2004) cho rng vic gia tng giá tr cho các
bên liên quan đc kt ni mt thit vi vic tng giá tr cho c đông. NhƠ qun
lý nên c gng to ra càng nhiu giá tr cho các bên liên quan càng tt. Bng cách
gii quyt mâu thun hin có trong đó đ các bên liên quan không thoát khi tha
thun.
Sundaram và Inkpen (2004) lp lun rng ti đa hóa giá tr c đông lƠ mc tiêu
duy nht dn đn quyt đnh tng cng giá tr cho tt c các bên liên quan. Các
nhà qun lý phi phát trin các mi quan h, truyn cm hng cho h các bên liên
quan, và to ra các cng đng ni mà tt c mi ngi phn đu đ cung cp cho
tt nht ca h đ cung cp giá tr công ty ha hn.
Mi quan đim đư nêu th hin mt quan đim đánh giá giá tr ca quyt đnh
Hi đng qun tr. Các quan đim nƠy đc thng kê trong bng 2.1. Lý thuyt
chi phí đi din tp trung vào nhng xung đt li ích gia c đông vƠ các qun
lý. Trong khi quan đim ca lý thuyt qun tr, các nhà qun tr là nhà qun lý và
đ xut liên kt v li ích gia ngi qun lý và mc tiêu ca t chc. Mt khác,
quan đim các bên liên quan tìm hiu v tình trng khó x liên quan đn nhóm
li ích ca các bên liên quan. Quan đim ph thuc ngun lc nhn mnh tm
quan trng ca Hi đng qun tr nh mt ngun tài nguyên và vch ra mt vai
trò khác ngoài trách nhim kim soát truyn thng.
- 13-


Quan đim
Vai trò caăHQT
Gi ý caăHQT
Chi phí đi din
Quyn qun tr
Hi đng đc lp là mt c
ch cho các c đông đ gi
quyn s hu quyn kim soát

và theo dõi giá tr doanh
nghip.
Qun tr
Trao quyn qun tr
HQT đc trao quyn qun
lý và có trách nhim qun lý
tài sn công ty
Ph thuc ngun lc
Hp tác
HQT liên kt mnh m bên
ngoài là mt c ch ắHp tác”
vi các công ty truy cp các
ngun lc bên ngoài.
Các bên liên quan
Phát huy li ích ca tt
c các bên liên quan
Ti đa hoá li nhun c đông,
không phi duy nht; li ích
ca tt c các bên liên quan
nên đc bình đng và tôn
trng
Bng 2.1: Tóm tt bn nhóm quan đim.
Trong s các quan đim khác nhau tho lun, quan đim lý thuyt chi phí đi
din là nht ph bin vƠ đư nhn đc s chú ý ti đa t các vin nghiên cu
(Jensen và Meckling, 1976; Fama và Jensen, 1983). Nó cung cp tiêu chun qun
tr c s và nguyên tc phát trin ca nhiu t chc (Calpers, 1999; OECD, Nm
1999, 2004; ICGN, 1999, 2005). Hi đng qun tr đc thành lp t s ch đnh
ca các c đông, nhm theo dõi và kim soát vic ra quyt đnh qun lý đ bo v
quyn li ca c đông. c bit, vai trò giám sát này s đc thc hin hiu qu
thông qua thành viên đc lp không điu hành và các v trí Ch tch Hi đng

- 14-


qun tr vƠ Giám đc điu hành đc nm gi bi nhng ngi khác nhau
(Cadbury nm 1992; OECD, nm 1999; ICGN, nm 1999, kt hp Mã, 2006).
2.2 Quy mô Hiăđng qun tr nh hng đn giá tr doanh nghip
S lng thành viên Hi đng qun tr đc coi là mt trong nhng yu t nh
hng đn giá tr công ty, nhng không có mt quy mô ti u cho mt Hi đng
qun tr. Jensen (1983) cho rng mt Hi đng qun tr nên có ti đa lƠ by hay
tám thành viên hot đng hiu qu. Các nghiên cu thc nghim đánh giá s nh
hng ca quy mô Hi đng qun tr lên giá tr doanh nghip theo ba hng
chính:
2.2.1 nh hng tích cc đn giá tr doanh nghip:
Báo cáo ca Kiel và Nicholson (2003) cho thy s nh hng tích cc ca quy
mô Hi đng qun tr  các công ty ti Úc. Nghiên cu Beiner et al (2006)  các
công ty Thy S cng tìm thy mi quan h tích cc. Coles et al. (2008) tìm thy
các công ty đa ngành có xu hng m rng quy mô Hi đng qun tr và có th
làm tng giá tr doanh nghip.
Lý thuyt chi phí đi din và quan đim ph thuc ngun lc ng h kt qu thc
nghim v mi quan h tích cc gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr doanh
nghip. T góc đ lý thuyt chi phí đi din, quy mô Hi đng qun tr ln cho
thy hiu qu giám sát tt hn. S giám sát tt hn s gim s đc quyn ca
giám đc điu hành cng nh chi chí đi din gim đi. Do đó, dn đn hiu qu
hot đng nhiu hn và giá tr doanh nghip tng (Singh & Harianto, 1989).
Quan đim ph thuc ngun lc cho thy rng các t chc có th lƠm tng quy
mô Hi đng qun tr đ ti đa hóa ngun lc cho t chc (Hillman & Dalziel,
2003).
2.2.2 nh hng tiêu cc đn giá tr doanh nghip:
Bt ngun t quan đim chi phí đi din, Lipton và Lorsch (1992) qua nghiên
cu thc nghim li gi ý rng quy mô Hi đng qun tr tng, lƠm gim hiu

qu ca Hi đng qun tr. Phù hp vi khái nim này, Yermack (1996) và
- 15-


Eisenberg, Sundgren và Wells (1998) cung cp bng chng cho thy Hi đng
qun tr nh hn đc liên kt vi giá tr công ty cao hn.
Khi mt Hi đng qun tr tr nên quá ln, vn đ đi din li tng. Thành viên
Hi đng qun tr s giám sát ít hiu qu đi vi nhà qun lý. Kt qu thc
nghim ng h rõ ràng mi quan h gia quy mô ca Hi đng qun tr và giá tr
công ty lƠ tng quan nghch bin (Eisenberg và cng s, 1998; Yermack,
1996).
Mt s nghiên cu khác cng xác nhn mi quan h tiêu cc gia quy mô Hi
đng qun tr và giá tr công ty. Conyon và Peck (1998) nghiên cu các công ty 
Anh, Pháp, HƠ Lan, an Mch và Ý; Mak và Yuanto (2001) ti Malaysia và
Singapore; Loderer và Peyer (2002)  Thy S. Mi quan h này khá ph bin.
2.2.3 nh hng không đáng k lên giá tr doanh nghip:
Jong et al. (2000) và Black et al. (2004) tìm ra mi quan h khôngăđángăk gia
quy mô Hi đng qun tr và giá tr công ty  Hà Lan và Hàn Quc.
Mak and Li (2001) xem xét trong 147 công ty Singapo s dng d liu nm
1995, mi quan h tiêu ccăkhôngăđángăk gia quy mô Hi đng qun tr và
giá tr công ty gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr công ty ậ đo lng bng
Tobin Q. Mak and Kusnadi (2005) tip tc nghiên cu mi quan h này vi d
liu nm 1999/2000 vƠ mu ln hn (230 công ty Singapo và 230 công ty
Malaixia). Tuy nhiên, h vn tìm thy mt kt qu: mi quan h tiêu cc không
đángăk gia quy mô Hi đng qun tr và giá tr công ty.
Lý thuyt qun tr làm c s lý gii cho kt qu thc nghim này. Bi l, nhà
qun tr cng là nhà qun lý, thành công ca t chc là thành công ca cá nhân
nhà qun lý. Theo lý thuyt này, nhà qun lý t mình n lc cho vic gia tng giá
tr doanh nghip mà không cn s đc thúc ca Hi đng qun tr. Do đó, Hi
đng qun tr kim soát cht hay lng lo, thành viên có nhiu hay không cng

đu không nh hng đáng k lên giá tr doanh nghip.
- 16-


Bng 2.2 tng hp các kt qu mt s nghiên cu thc nghim trc đơy. Phn
ln các tài liu tìm hiu v s nh hng ca quy mô Hi đng qun tr đn giá
tr công ty. Ch yu d đoán cho rng quy mô Hi đng qun tr có liên quan tiêu
cc vi giá tr công ty.
Tácăgi
Nm
tănc
săquană
sát
Giáătrădoanhănghip
Tobin
Q
Khănngăsinhăli
Adams and Mehran
2005
USA
472
+

Beiner et al.
2004
Switzerland
165
__
__
Beiner et al.

2006
Switzerland
109
+*

Bhagat and Black
2002
USA
934

__
Bozec
2005
Canada
459

__*
Coles, Daniel and Naveen
2008
USA
8165
__*

De Andres, Azofra and
Lopez
2005
10 nc
OECD
450
__*

+
Eisenberg, Sundgren and
Wells
1998
Finland
879

__*
Wintoki, Linck, Netter
2012
USA
2858

__
Yermack
1996
USA
452
*

Chú thích: (*) các kt qu đt mc ý ngha t 10% tr lên.
Ngun: Tác gi t thu thp
Bng 2.2: Các nghiên cuătrcăđơy.ăMi quan h gia quy mô Hiăđng qun tr
và giá tr công ty

Naveen Kumar, J.P. Singh (2013) cng cho rng vic tng s lng các thành
viên Hi đng qun tr trên mt gii hn lý tng có th có tác đng xu thêm v
giá tr công ty.
Tuy nhiên, có mt s tác gi cho rng quy mô Hi đng qun tr luôn tác đng
tiêu cc lên giá tr doanh nghip ti các công ty công chúng ln xuyên quc gia,

tr mt s trng hp nh đư nêu  trên. (Bennedsen, Kongsted và Nielsen,
2007).
2.3 Thành viên Hiăđng qun tr ni b vƠăđc lp
T quan đim lý thuyt qun tr, giá tr doanh nghip cao có liên quan đn các
thành viên Hi đng qun tr bên trong (ni b). Các thành viên này hiu rõ hn
v công vic kinh doanh, và qun lý tt hn so vi thành viên bên ngoƠi (đc
lp), vƠ do đó các quyt đnh tt có th đa ra hn (Donaldson, 1990; Donaldson
& Davis, 1991).  kim soát hiu qu t chc trao quyn qun lý chuyên môn
- 17-


cho h đ ti đa hóa biu hin ca công ty và doanh nghip li nhun. Do đó,
thành viên ni b chim u th vƠ đc a chung do chiu sâu kin thc ca h,
tip cn thông tin hot đng hin nay, chuyên môn k thut và cam kt vi công
ty.
Mt s nghiên cu ng h quan đim rng các thành viên ni b s hu lng
thông tin nhiu và có cht lng, có th đa ra quyt đnh tt hn (Baysinger &
Hoskisson nm 1990; Baysinger, Kosnick & Turk, nm 1991 vƠ Boyd, 1994).
Bhagat vƠ Black (1999) cng đư phát hin ra rng các công ty có Hi đng bao
gm mt s lng ln thƠnh viên đc lp (đi din cho quan đim lý thuyt chi
phí đi din), biu hin ti t hn so vi các công ty có thành viên ni b vi s
lng ít thƠnh viên đc lp.
Fama và Jensen (1983, trang 14) khng đnh Hi đng qun tr bao gm các
thành viên là các chuyên gia quyt đnh. Các thành viên ni b có quyn nm bt
thông tin c th có giá tr v các hot đng ca t chc. H thng kim soát quyt
đnh ni b hot đng tt, các thành viên bên ngoài b điu hành bi các thành
viên ni b. Qun lý ni b có th s dng kin thc v t chc đ c các thành
viên Hi đng qun tr bên ngoài nhng kin thc b sung có liên quan: ví d, có
chuyên môn v th trng vn, pháp lut ca công ty, hoc công ngh có liên
quan đư cung cp mt h tr quan trng chc nng đ các nhà qun lý hƠng đu

trong vic gii quyt vn đ quyt đnh chuyên ngành.
Hi đng qun tr có kh nng s dng thông tin t các h thng giám sát ni b.
Hi đng qun tr cng tìm kim thông tin t các nhà qun lý cp di v các
sáng kin quyt đnh và hiu sut ca các nhà qun lý hƠng đu. Thông tin này
đc s dng đ thit lp nhng phn thng ca các nhà qun lý hƠng đu, xp
hng h, vƠ đ la chn trong s các sáng kin quyt đnh ca h.
Các hc gi cng đư s dng quanăđim ph thuc ngun lc đ gii thích các
thành phn ca Hi đng qun tr, đc bit trong thƠnh viên đc lp. Hermalin và
Weishbach (1988) cng tìm thy rng các thành viên ni b đc thay th bi
- 18-


thƠnh viên đc lp giàu kinh nghim, khi giá tr công ty thp. Hn na, Pearce và
Zahra (1992) thy rng thƠnh viên đc lp đc b nhim vào Hi đng qun tr,
mang li hy vng cho các công ty đang có biu hin không tt. Muth và
Donaldson (1998) lp lun cho tm quan trng ca s liên kt, đ nâng cao hiu
sut công ty. Nh vy, lý thuyt ph thuc ngun lc xem Hi đng qun tr nh
mt ngun tài nguyên mà không ch có th thay th nhu cu v các ngun lc
khác, mà còn nh hng đn môi trng làm vic. Cho nên, Hi đng qun tr h
tr ci thin giá tr công ty.
Fama vƠ Jensen (1983) cng cho rng thành viên đc lp có đng lc đ phát
trin danh ting - các chuyên gia kim soát quyt đnh. Hu ht các giám đc bên
ngoài ca các tp đoƠn ln là nhà qun lý ca các công ty khác hoc đi din
quyt đnh quan trng trong các t chc phc tp khác. Giá tr ca ngun nhân
lc ca h ph thuc ch yu vào các hot đng ca h vi t cách lƠ nhƠ qun
lý các t chc khác. H s dng chc v ca mình đ báo hiu cho ni b công
ty và th trng bên ngoài (1) h là nhng chuyên gia ra quyt đnh, (2) h hiu
tm quan trng ca lan ta và vic tách bit s kim soát quyt đnh, và (3) h có
th làm vic vi h thng điu khin quyt đnh. Chính vì th, thành viên đc lp
cng s n lc gia tng giá tr doanh nghip.

Thông qua bng chng thc nghim ca Guest (2009), thƠnh viên đc lp luôn
tác đng tiêu cc lên giá tr doanh nghip. Thành viên ni b nh hng không
đáng k trên ch tiêu sinh li ROA, nhng nh hng tiêu cc đáng k lên Tobin
Q và li nhun chng khoán. Tobin Q và li nhun chng khoán chu nh hng
nhănhau gia các thành viên ni b vƠ thƠnh viên đc lp.
2.4 Hinătng kiêm nhim
Các thƠnh viên đc lp thng đóng vai trò giám sát các thƠnh viên Hi đng
qun tr ni b. Các thƠnh viên không tham gia điu hƠnh đm bo chc nng
giám sát ca h tt hn các thƠnh viên giam gia điu hành. Bi h đc lp và
quan tâm nhiu hn vƠo vic duy trì danh ting ca h trong th trng lao đng