B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGUYN TH NGC BÍCH
TÁC NG CA ÒN BY TÀI CHÍNH
LÊN QUYT NH U T CA CÁC
CÔNG TY NIÊM YT TRÊN HOSE
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
GS.TS. TRN NGC TH
TP. H CHÍ MINH ậ NM 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi, có s h tr ca t
Thy hng dn là GS.TS Trn Ngc Th.
Ngoài nhng tài liu tham kho đã đc trích dn trong lun vn, tôi cam
đoan rng mi s liu và kt qu nghiên cu ca lun vn này cha tng đc công
b hoc đc s dng di bt c hình thc nào.
TP.H Chí Minh, ngày 15 tháng 10 nm 2013
Tác gi
Nguyn Th Ngc Bích
MC LC
***
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH
TÓM TT 1
CHNG 1: TNG QUAN TÀI 3
1.1. Gii thiu 3
1.2. Vn đ tho lun v mi quan h gia đòn by và quyt đnh đu t: 4
1.3. Mc tiêu nghiên cu: 6
1.4. i tng phm vi nghiên cu: 7
1.5. Phng pháp nghiên cu: 8
1.6. im mi ca đ tài: 8
1.7. Kt cu ca đ tài nghiên cu: 9
CHNG 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU THC NGHIM
TRC Ó (LITERATURE REVIEW) 10
2.1. Nghiên cu ca Yuan Yuan – Kazuyuki Motohashi (12/2012) 10
2.2. Nghiên cu ca Sanford J.Grossman* and Oliver D.Hart** 12
2.3. Nghiên cu ca Larry Lang nm 1994-1995 13
2.4. Nghiên cu ca Seoungpil Ahn, David J.Denis, Diane K.Denis: 15
2.5. Bài ngiên cu ca Lang et al. 1996 16
2.6. Bài nghiên cu ca Franco Modigliani và Merton H.Miller, 1958 16
2.7. Bài nghiên cu ca Myers (1977) 18
2.8. Nghiên cu ca Hidenobu Okuda Okuda và Li Th Phng Dung 19
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 23
3.1. Các bin, gi thuyt, mô hình nghiên cu 23
3.1.1. Các bin ph thuc và đc lp trong mô hình nghiên cu 24
3.1.1.1. Bin ph thuc ca các mô hình hi quy 24
3.1.1.2. Các bin đc lp s dng trong mô hình: 24
3.1.2. Các gi thuyt nghiên cu 26
3.1.3. La chn mô hình nghiên cu 28
3.2. D liu và phng pháp thu thp 30
3.2.1. D liu nghiên cu 30
3.2.2. Thit k nghiên cu và phng pháp nghiên cu 31
3.3. Phng pháp kim đnh mô hình 31
CHNG 4: NI DUNG VÀ CÁC KT QU NGHIÊN CU 33
4.1. Phân tích s lc c s d liu ca các công ty niêm yt trên S
GDCKTP.HCM (HOSE) 34
4.2. Mô t thng kê các bin gii thích và quyt đnh đu t: 36
4.3. Kt qu kim đnh mô hình: 37
4.3.1. Kim đnh hin tng đa cng tuyn (Correlation) 37
4.3.2. Kim đnh t tng quan (Durbin – Watson) 38
4.3.3. La chn mô hình (Likelihook Ratio và Hausman) 40
4.4. Phân tích kt qu kim đnh mô hình hi quy: 44
4.4.1. Kt qu hi quy công thc 1 44
4.4.2. Kt qu hi quy công thc 2 53
4.4.3. Kt qu hi quy bình phng bé nht hai giai đon (phng pháp
bin công c - instrumental variable approach) – TSLS 60
CHNG 5: KT LUN 66
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1
DANH MC CÁC T VIT TT
***
Vit tt Tên Ting Anh Tên Ting Vit
CF Net Cash Flow Dòng tin mt thun
CSOEs Central Government owned firmsCông ty 100% vn nhà nc
d Durbin – Watson
FEM Fixed Effect Model Mô hình tác đng c đnh
GDCK Giao dch chng khoán
HOSE TP.HCM Stock Exchange S giao dch chng khoán HCM
I Investment u t
IV Instrumental Variable Bin công c
LEV Leverage òn by
LSDV Least square dummy variable PP bin gi bình phng bé nht
LSOEs Local Government owned firms Công ty c phn
M&M Modigliani và Miller
NONSOEs Non-state-owned firms Công ty t nhân
POOLING Pooling Model Mô hình hi quy gp
Q Tobin’s Q C hi tng trng thun
REM Random Effect Model Mô hình tác đng ngu nhiên
SALE SALE Doanh thu thun
TSLS Two stage least squares Phng pháp bình phng bé
nht hai giai đon
VLXD Vt liu xây dng
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1 Bng tng hp v mi quan h gia đòn by và hat đng đu t 21
Bng 3.1 Bng tng hp các bin đc lp và ph thuc trong mô hình hi quy 26
Bng 4.2 Bng tóm tt mô t thng kê các bin tác đng ca quyt đnh đu t 36
Bng 4.3.1 Tng quan gia các bin đc lp 38
Bng 4.3.2 Bng kt qu kim đnh t tng quan ca nhiu 39
Bng 4.3.3a Kim đnh s phù hp gia mô hình Pooling và Fixed effect 40
Bng 4.3.3b Kim đnh s phù hp gia mô hình Fix effect và Random effect vi
phng pháp đo lng: tng n trên tng tài sn 41
Bng 4.3.3c: Kim đnh s phù hp gia mô hình Fixed effect và Random effect vi
phng pháp đo lng n dài hn trên tng tài sn 43
Bng 4.4.1a: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Pooling) 45
Bng 4.4.1b: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Fixed Effect) 45
Bng 4.4.1c: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Random Effect) 46
Bng 4.4.1d: Kt qu hi quy: n dài hn trên tng tài sn (Pooling) 47
Bng 4.4.1e: Kt qu hi quy: n dài hn trên tng tài sn (Fixed Effect) 48
Bng 4.4.1f: Kt qu hi quy: n dài hn trên tng tài sn (Random Effect) 49
Bng 4.4.1: Tng hp kt qu hi quy ca công thc đu t (1) 50
Bng 4.4.2a: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Pooling) 53
Bng 4.4.2b: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Fixed Effect) 54
Bng 4.4.2c: Kt qu hi quy: tng n trên tng tài sn (Random Effect) 55
Bng 4.4.2d: Kt qu hi quy: N dài hn trên tng tài sn (Pooling) 56
Bng 4.4.2e: Kt qu hi quy: N dài hn trên tng tài sn (Fixed Effect) 57
Bng 4.4.2f: Kt qu hi quy: N dài hn trên tng tài sn (Random Effect) 58
Bng 4.4.2: Tng hp kt qu hi quy ca công thc đu t (2) 59
Bng 4.4.3a: Kt qu hi quy: bin công c (Pooling) 60
Bng 4.4.3b: Kt qu hi quy: bin công c (Fixed Effect) 61
Bng 4.4.3c: Kt qu hi quy: bin công c (Random Effect) 62
Bng 4.4.3: Tng hp kt qu hi quy 63
DANH MC HÌNH
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 23
Hình 3.2: Các gi thit nghiên cu và k vng du 28
Hình 3.3: Các nhân t trong mô hình hi quy 30
Hình 4.1a. T trng các nhóm ngành trong mu nghiên cu 34
Hình 4.1b: Quy mô các công ty trong mu nghiên cu 35
Hình 4.3.2: Biu đ th hin t tng quan 38
1
TÓM TT (ABSTRACT)
***
Các nghiên cu thc nghim th gii đã nghiên cu nhiu v mi quan h
gia đòn by, quyt đnh đu t và c hi tng trng ca công ty. Mt quyt
đnh đu t ca mt công ty b tác đng bi nhng yu t nào? Và khi công ty
quyt đnh vay n thì có vn đ nào phát sinh trc quyt đnh đó? Tt c nhng
vn đ đã đc nhiu nhà kinh t trên th gii nghiên cu và đa ra nhiu
nguyên tc v lý thuyt kinh t. Và trong bài nghiên cu này, tác gi thc hin
kim tra tác đng ca đòn by tài chính vào quyt đnh đu t ca doanh nghip
bng vic s dng thông tin ca 65 công ty niêm yt trên HOSE Vit Nam t
nm 2007 đn nm 2012. Ngoài yu t tác đng là đòn by tài chính, tác gi còn
xem xét các yu t khác cng có tác đng đn quyt đnh đu t c th: dòng
tin mt thun (CF), doanh thu thun (SALE), c hi tng trng (đc đi din
bi bin gi Tobin’s Q). Tác gi s dng các mô hình hi quy gp (pooling
regression), mô hình tác đng c đnh (FEM), mô hình tác đng ngu nhiên
(REM) da trên phng pháp d liu bng (panel data) đ xem xét tác đng ca
đòn by lên quyt đnh đu t. Theo kt qu nghiên cu thc nghim ca các tác
gi trên th gii: òn by va có mi tng quan âm và tng quan dng vi
quyt đnh đu t và tác đng này càng có ý ngha hn đi vi nhng doanh
nghip có c hi tng trng thp hn là nhng doanh nghip có c hi tng
trng cao.
Qua nghiên cu thc hin vi b d liu Vit Nam thì đòn by có tng
quan dng vi quyt đnh đu t ca doanh nghip. Hn na tác gi còn thc
hin kim đnh đ mnh ca kt qu này bng vic s dng mô hình thc
nghim khác và s dng phng pháp bin công c đ gii quyt vn đ ni
2
sinh đang tn ti trong mi quan h gia đòn by và đu t. Kt qu đã h tr
cho gi thit nghiên cu “ Soft Buếget Constraint – ràng buc ngân sách linh
hot” và đc bit theo gi thit cho rng đòn by có mt vai trò ct li đi vi
nhng doanh nghip có s hu bi Nhà nc.
T khóa: u t, òn by tài chính, d liu bng (panel data)
3
CHNG 1
: TNG QUAN TÀI
1.1. Gii thiu:
S tác đng ca đòn by tài chính lên quyt đnh đu t ca doanh nghip
là vn đ trng tâm trong tài chính doanh nghip. Trong th trng hoàn ho,
Modigliani và Miller (1958) (M&M) cho rng đòn by không có liên quan đn
quyt đnh đu t và giá tr ca doanh nghip. Nu gi đnh ca M&M là đúng,
mt chính sách đu t ca doanh nghip s da vào nhng yu t nh: nhu cu
tng lai, công ngh sn xut ca công ty, lãi sut ca th trng, v c bn đó
là nhng yu t quyt đnh ca li nhun, dòng tin, và giá tr tài sn. Tuy nhiên
trên th gii, th trng là không hoàn ho và vn đ chi phí đi din luôn tn ti
mt cách có ý ngha, đòn by có mt nh hng vào quyt đnh đu t và c hi
tng trng ca công ty. Theo lý thuyt này, tài chính có khuynh hng chi phi
ti quyt đnh đu t khi có nhng th trng không hoàn ho bi vì luôn tn ti
chi phí giao dch và thông tin bt cân xng – đây là nhng khong nm ngoài
hc thuyt ca M&M. Trong th trng không hoàn ho thì chi phí đi din tng
là do tng tác qua li gia c đông, ch n và nhà qun tr đã tng.
Lý thuyt Ếhi phí đi din (Agency Cost): Chi phí đi din phát sinh do
s mâu thun gia mc tiêu ca các c đông và nhà qun lý. Các c đông là
ngi ch còn nhng nhà qun lý là nhng ngi đi din cho h. Các c đông
s yêu cu các nhà qun lý làm sao đ gia tng giá tr ca công ty nhng các nhà
qun lý có th rút lui khi nhng công vic nng nhc này hoc có th thu vén
đ làm giàu cho bn thân h. Các chi phí đi din xut hin khi: (1) các nhà
qun lý không c gng thc hin nhim v ti đa hóa giá tr công ty; (2) các c
đông gánh chu phí tn đ kim soát ban qun lý và do đó nh hng đn công
vic ca h.
4
Các gi đnh ca M&M và lý thuyt th trng hiu qu: Giá tr ca
doanh nghip đc lp vi cu trúc vn – chính sách c tc không tác đng quan
trng vào giá tr doanh nghip và đc đt trong th trng hoàn ho:
- Không có chi phí giao dch
- Có đ s ngi mua và ngi bán trên th trng, vì vy không có
mt nhà đu t nh l nào có nh hng ln đi vi giá c chng
khoán.
- Có sn thông tin liên quan cho tt c các nhà đu t và không mt
tin.
- Tt c các nhà đu t có th vay và cho vay vi cùng lãi sut.
1.2. Vn đ tho lun v mi quan h gia đòn by và quyt đnh đu t:
Modigliani và Miller (1985) (M&M) cho rng trong th trng hoàn ho
thì chính sách đu t ca công ty không chu tác đng bi quyt đnh tài tr.
Tuy nhiên, trong th gii thc li tn ti các vn đ nh thông tin bt cân xng,
chi phí đi din đã làm xut hin vn đ “đu t quá mc” (over – investment),
“đu t di mc” (under – investment).
Myer (1977) đã phân tích nhng yu t bên ngoài tác đng lên nhng
chin lc đu t ca c đông đc tng hp bi n. N làm gim phn nào
mc đ nhy cm ca s liên kt gia các c đông – nhà qun tr trong s kim
soát ca doanh nghip đ đu t vào c hi đu t vi giá tr hin ti thun
dng, vì lo s li ích hoàn toàn thuc v trái ch. Do đó, doanh nghip vi đòn
by cao thì dng nh ít khai thác giá tr c hi tng trng so vi doanh
nghip vi mc đ đòn by thp. Chính điu này đã dn đn vn đ “đu t
di mc” (under – investment).
5
Theo lý thuyt, mc dù n to ra s kích thích đu t di mc tim
nng, tác đng ca n có th yu đi bi các doanh nghip vay n ít li, nu sm
nhn thy c hi tng trng trong tng lai. òn by đc gim ti u bi các
nhà qun tr thy tng th ca giá tr d án trc c hi tng trng sau do đó
tác đng ca đòn by vào c hi tng trng b gim đi. Hn na, mi quan h
thc nghim âm gia đòn by và c hi tng trng có th tng bi vì các nhà
qun tr gim đòn by trong s mong đi v c hi đu t trong tng lai. òn
by đn gin ch là báo hiu thông tin v c hi đu t cho các nhà qun tr.
Theo Jensen (1986), nhà qun tr vì li ích bn thân nên có thiên hng
m rng quy mô doanh nghip mc dù đang thc hin mt d án kém hiu qu
và làm gim li ích cho c đông, điu này dn đn “đu t quá mc” (over –
investment). Các nhà qun tr có nhim v vch ra nhng chin lc cho công
ty trong điu kin công ty b ràng buc v dòng tin mt và ràng buc càng tht
cht hn nu công ty đc tài tr bng n. Nhng vn đ cam kt trc ca n
là doanh nghip thanh toán c gc và lãi, áp lc cho các giám đc đ thc hin
nh cam kt vi ngun vn mà có th đc phân b cho nhng d án đu t
kém hiu qu. Hn th na, đòn by là công c khc phc cho nhng vn đ
“đu t quá mc” và đa ra mt mi tng quan âm gia n và đu t cho
nhng doanh nghip vi c hi tng trng thp.
Theo János Kornai (1980), trong bài vit tác gi đã đa ra thut ng
“ràng buc ngân sách linh hot” (soft budget Constraint)
1
. ây là hin tng
thng xy ra trong nn kinh t xã hi ch ngha khi các ràng buc đi vi các
1
Jannos Kornai, Eric Maskin, 1979 - 1980. Understanding the Soft Budget
Constraint”: các công ty nhà nc đc đc quyn s dng ngun vn vi lãi sut
phi ri ro đ ti đa hóa li nhun, công ty nhà nc không b áp lc v ngun tài
tr cho các d án đu t.
6
đn v tr nên “linh hot” – soft. Tình trng “ràng buc ngân sách linh hot”
thng liên quan đn chính sách ph mu” ca Nhà nc đi vi các t chc
kinh t do Nhà nc s hu và nhng công ty ln có nh hng mnh đn nn
kinh t ca quc gia…Chính vì có nhng u đãi trong quá trình hot đng nên
các công ty này thng không quan tâm đn tính hiu qu khi s dng khon
vay đ đu t vì vy mi quan h gia vay n và đu t s thun chiu nhau.
Có s h tr cho lý thuyt đu t quá mc và đu t di mc tài liu
thc nghim m rng. Theo các nghiên cu trc đây Aivazian (2003) ch ra
rng giá tr doanh nghip có mi tng quan âm vi đòn by đi vi nhng
doanh nghip có c hi tng trng mnh (Tobin’s Q cao), và tng quan
dng vi đòn by cho doanh nghip có c hi tng trng kém (Tobin’s Q
thp). Kt qu này nht quán vi lý thuyt mà đòn by đem li đu t di mc
và làm gim giá tr doanh nghip, và cng nh là đòn by làm gim đu t quá
mc và tng giá tr doanh nghip. Theo Lang at el (1996) đã nghiên cu và cho
ra kt lun rng gia đòn by và đu t có mt mi tng quan âm (Q < 1). Mt
ln na là kt qu này nht quán vi lý thuyt: đòn by làm gim đ kích thích
vào đu t ẾáẾ ế án ti. Vn đ này đã đc nghiên cu nhiu trên th gii và
ti Vit Nam khá mi m, ít các nghiên cu liên quan. Vì vy, tác gi chn đ
tài “TáẾ đng ca đòn by tài chính lên quyt đnh đu t Ếa các công ty
niêm yt trên HOSE” theo gi thit nghiên cu “Soft Budget Constraint –
ràng buc ngân sách linh hot” đ thy đc thc t Vit Nam tác đng ca
đòn by lên quyt đnh đu t nh th nào?
1.3. Mc tiêu nghiên cu:
Nghiên cu các lý thuyt kinh đin v th trng hoàn ho (th trng
không hoàn ho dn đn phát sinh chi phí giao dch và thông tin bt cân xng),
7
chi phí đi din (chi phí phát sinh t s tng tác ca c đông, ch n và các
nhà qun lý). Theo M&M, mt chính sách đu t ca doanh nghip ph thuc
vào nhiu yu t nh: mc cu trong tng lai, công ngh sn xut ca doanh
nghip, t l lãi sut ca th trng và v c bn các yu t xác đnh là: li
nhun, dòng tin, giá tr tài sn thun.
Trong bài nghiên cu này tác gi nghiên cu s táẾ đng ca đòn by tài chính
lên quyt đnh đu t Ếa doanh nghip. Hn na, tác gi cng đa thêm vài
yu t khác cng có nh hng phn nào đn quyt đnh đu t ca doanh
nghip: dòng tin mt, doanh thu, bin gi Tobin’s Q, tài sn c đnh hu hình
(bin công c). Các câu hi nghiên cu:
a) Các bng chng thc nghim có h tr lý thuyt đòn by tác đng vào quyt
đnh đu t ca công ty niêm yt trên sàn HOSE hay không?
b) Nu có các bng chng tn ti thì đòn by tác đng vào quyt đnh đu t
ca doanh nghip nh th nào?
c) Ngoài ra nhng nhân t tác đng khác nh: dòng tin mt, doanh thu, bin
gi Tobin’s Q, tài sn c đnh hu hình tác đng vào quyt đnh đu t ca
các công ty niêm yt trên HOSE nh th nào?
1.4. i tng phm vi nghiên cu:
D liu ca đ tài nghiên cu này là d liu ca 65 công ty niêm yt trên sàn
HOSE. D liu đc nghiên cu t nm 2007 đn 2012 do có mt s nhân t
nh hng đc ly đ tr đ thy đc nh hng c th hn. Ngun d liu
đc thu thp t các website ca các công ty chng khoán Vit Nam nh:
hsx.vn, cophieu68.com, stox.vn, cafef.vn, stockbiz.vn.
8
1.5. Phng pháp nghiên cu:
Th nht, trong nghiên cu này tác gi s dng 3 mô hình hi quy: mô
hình hi quy thng (pool regression), mô hình tác đng c đnh (fixed effect)
và mô hình tác đng ngu nhiên (random effect) da trên d liu bng (panel
data) đ xem xét tác đng ca đòn by lên quyt đnh đu t ca doanh nghip
nh th nào, ngoài ra tác gi còn xem xét các mi quan h gia các bin đc lp
khác: doanh thu, tài sn c đnh hu hình, dòng tin mt, bin gi Tobin’s Q.
la chn mô hình nào là phù hp nht, tác gi thc hin hai kim đnh thng kê
là: kim đnh Likelihood Ratio và kim đnh Hausman.
Th hai, tác gi cng s dng phng pháp bin công c (instrumental
variable approach) đ gii quyt các vn đ ni sinh có liên quan đn mi quan
h gia đòn by và đu t bng phng pháp hi quy bình phng bé nht hai
giai đon (Two stage least squares regression).
Tóm li, tác gi đã s dng công c phân tích d liu đ thc hin các các
nghiên cu nh: mô t thng kê, mô hình hi quy đa bin vi Eviews 6 trên
Window.
1.6. im mi ca đ tài:
Bài nghiên cu này cung cp nhng bng chng mi v mi quan h gia
đòn by tài chính và đu t và m rng hn so vi bài nghiên cu trc trong
mt vài đon quan trng liên quan ti phng pháp thc nghim, bao gm
phng pháp đc gi là vn đ ni sinh trong mi quan h gia đu t và đòn
by tài chính. Gi thit “Soft Budget Constraint – ràng buc ngân sách linh
hot” là c s lý thuyt ch yu đ gii thích cho mi quan h gia đòn by tài
chính và đu t.
Thêm na, các bài nghiên cu trc nghiên cu v mi quan h gia đòn
by và c hi tng trng nh McConnell và Servaes (1995) và Lang et al.
9
(1996), ch s dng hi quy thng (pooing regression) và b qua nh hng
riêng bit ca mi doanh nghip. Bài nghiên cu này m rng các phân tích
trc đây bi vì tác gi s dng phng pháp d liu bng và kim đnh đ
mnh ca kt qu bng cách s dng các mô hình thc nghim khác (mô hình
tác đng c đnh, mô hình tác đng ngu nhiên, mô hình hi quy thng).
1.7. Kt cu ca đ tài nghiên cu:
Chng 1: Gii thiu bi cnh vn đ nghiên cu, lý do chn đ tài, vn đ
nghiên cu, câu hi nghiên cu.
Chng β: Tng quan các nghiên cu thc nghim liên quan
Chng γ: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Ni dung, kt qu nghiên cu.
Chng 5: Kt lun ca lun vn
KT LUN CHNG 1:
Trong chng này, tác gi nêu ra lý do chn đ tài,
xác đnh mc tiêu, đi tng và phng pháp, câu hi nghiên cu là c s cho
quá trình nghiên cu đ tài. Ngoài ra, tác gi nêu lên nhng quan đim mi ca
đ tài và kt cu ca đ tài nghiên cu.
10
CHNG 2
: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU THC
NGHIM TRC Ó (LITERATURE REVIEW)
Các nghiên cu thc nghim trên th gii:
2.1. Nghiên cu ca Yuan Yuan ậ Kazuyuki Motohashi (12/2012):
“Impact of leverage on Investment by Major Shareholders: Evidence from
Listed Firms in China”:
i. Ni dung:
Bài nghiên cu này đc nghiên cu bi Yuan Yuan – Kazuyuki
Motohashi, tác gi đã nghiên cu v tác đng ca đòn by vào quyt đnh đu t
ca các công ty đc niêm yt Trung Quc. làm rõ mi tng quan này tác
gi đã nghiên cu s tác đng ca đòn by lên quyt đnh đu t nhng các
nhóm công ty: công ty ty 100% vn nhà nc (CSOEs), công ty c phn (có s
hu 100% hay mt phn bi chính quyn đa phng)(LSOEs), công ty t nhân
(NONSOEs). Các vn đ đc tho lun trong bài nghiên cu này:
o u tiên, xem xét đòn by có tác đng vào quyt đnh đu t hay không?
o Th hai, tác đng ca đòn by vào đu t có khác nhau không khi có s
khác nhau v c hi tng trng.
o Th ba, tp trung nghiên cu xem tác đng ca đòn by có ph thuc vào
loi hình kinh doanh ca công ty (bn cht c đông ln nht ca công ty).
ii. Mô hình nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu ca tác gi trong bài nghiên cu thc nghim này:
u tiên, tác gi thêm đòn by vào công thc đu t đ kim tra xem mc đ
nhy cm ca n vào hot đng đu t ca các doanh nghip đc niêm yt
Trung Quc. Sau đó, ging nh Lang at al. (1996), Ahn et al. (2006), Aivazian
et al. (2005) and Firth et al. (2008), tác gi đã s dng t l giá tr th trng đ
11
thay th cho chi phí tài sn (Tobin’s Q), đ phân bit s tng trng tim nng
ca công ty và thêm vào các khon mc liên quan đn chúng và đòn by cho
công thc đu t. Bi vì vi nhng công ty có tng trng cao luôn ha hn mt
c hi đu t. Cui cùng, tác gi đã thc hin chi tit hn bng cách xem cách
xem xét các c đông ch yu ca mi loi công ty.
Tác gi đã s dng công thc nghiên cu nh sau:
Investment
i,t
=
0
+
1
Tobin’s Ậ
i,t-1
+
2
LEVERAGE
i,t-1
+
3
Cash
i,t
+
4
LnSize
i,t
+ Yeardummy
t
+ µ
i
+
i,t
(1)
Vi:
Investment
i,t
: T l đu t c đnh ca doanh nghip thi đim t (đu t
c đnh/tng tài sn)
Tobin’s Q
i,t-1
: Tobin’s Q ca doanh nghip thi đim t-1
LEVERAGE
i,t-1
: đòn by ca doanh nghip i thi đim t-1, hoc trung
bình ca đòn by trong 3 nm trc ca doanh nghip i thi đim t-1
(tng n/tng tài sn, n vay/tng tài sn)
Cash
i,t
: t l dòng tin mt/tng tài sn ca doanh nghip i thi đim t
LnSize
i,t
: Log tng tài sn ca doanh nghip thi đm t.
µ
i
: tác đng đc thù ca mi doanh nghip
i,t
: sai s
Tác gi thc hin thêm bin gi vào công thc đ thy đc tác đng ca
đòn by vào quyt đnh đu t. Thêm na, tác gi s dng hai phng pháp đo
lng n khác nhau: mt là tng đòn by mà không quan tâm ngun tin, hai là
đòn by ngân hàng (vic vay n t ngân hàng).
Tác gi s dng mô hình tác đng c đnh và phng pháp bin công c đ
c lng công thc 1 và gii quyt vn đ ni sinh. Tác gi cng s dng trung
bình đòn by trong sut ba nm trc đ kim tra đ chc chn ca mô hình
12
Ngoài ra tác gi còn c tính công thc 2 vi vic thêm khon mc liên quan
đn đòn by vi “bin gi Ế hi tng trng thp ca doanh nghip (δẬ)”
nh sau:
Investment
i,t
=
0
+
1
Tobin’s Ậ
i,t-1
+
2
LEVERAGE
i,t
+
3
LQ
i,t-1
x
LEVERAGE
i,t-1
4
Cash
i,t
+
5
LnSize
i,t
+ Yeardummy
t
+ µ
i
+
i,t
(1)
Bin ph thuc: đu t. Các bin đc lp: Tobin’s Q, đòn by, dòng tin mt,
quy mô.
iii. Kt qu nghiên cu:
Qua nghiên cu thc nghim da trên vic c lng mô hình hi quy nh trên,
tác gi đã có kt lun nh sau: u tiên đòn by có mi tng quan âm đn
quyt đnh đu t CSOEs, LSOEs và NONSOEs. Th hai, đi vi LSOEs và
NONSOEs, đòn by có mi tng quan âm vào quyt đnh đu t nu công ty
có c hi tng trng thp và mnh hn đi vi công ty trung bình. Cui cùng
đi vi CSOEs thì không có mi tng quan nào.
2.2. Nghiên cu ca Sanford J.Grossman* and Oliver D.Hart**:
“Corporate Financial structure and Managerial Incentives”.
i. Ni dung:
Bài nghiên cu này nghiên cu v s tác đng ca mi đe da phá sn vào
kh nng qun lý ca mt công ty. Vn đ liên quan trong ng cnh vn là phát
sinh mi đe da trong mi quan h ngi ch - ngi đi din. Tác gi đã chng
minh ý kin rng ngi đi din có th luôn b kéo theo các cam kt ban đu và
vic vay n mà s ám ch cho ngi ch rng anh ta s thc hin theo li ích ca
h.
Có 3 nhân t đc đ cp trong bài nghiên cu này mà có th làm gim
“tác đng nhy cm - incentive effect”: nhy cm lng, vic mua bán sáp nhp
và kh nng phá sn.
13
Rõ ràng tác đng v kh nng phá sn nh là yu t chính cho các nhà qun tr
ph thuc vào cu trúc vn ca công ty – c th là t l n - vn c phn.
ii. Mô hình nghiên cu:
Tác gi s dng các công thc sau:
Q = g(I) + s (1)
V= g (I)/R (2)
Mô hình này là mô hình hai giai đon. Mc đ đu t đc chn hôm nay
nhng mc đ li nhun là ngày mai.
Theo MM giá tr th trng ca công ty là đc lp vi t l n - vn c phn,
nhng trong bài nghiên cu này thì giá tr đu t (I) s ph thuc vào mc đ n
do đó giá tr công ty (V) s không đc lp vi t l n - vn c phn.
iii. Kt qu nghiên cu:
i vi công ty vay n thì các nhà qun tr luôn c gng ti đa hóa giá tr
ca doanh nghip đ không mt đi v trí ca mình trong công ty và h b tác
đng bi yu t kh nng phá sn.
i vi nhng công ty ch tài tr bng vn c phn thì không có s kích
thích mnh bng công ty có tài tr n.
T đó tác gi đã kt lun rng có mt mi tng quan dng gia t l n -
vn c phn và giá tr th trng ca công ty do tác đng ca yu t “ tác đng
nhy cm - incentive effect”.
2.3. Nghiên cu ca Larry Lang nm 1994-1995: “Leverage, investment,
and firm growth”:
i. Ni dung:
Bài này nghiên cu v mi quan h gia đòn by và tng trng qua giai
đon 20 nm và các nhà qun tr ca công ty mun có s tng trng tng
14
trng tt s chn mt đòn by thp hn bi vì nhng công ty này không th
đem li li ích gì cho công ty nu h tng ngun tin bên ngoài.
ii. Mô hình nghiên cu:
Bài nghiên cu này tác gi đã s dng ba đo lng ca tng trng:
u tiên, đu t thun trong nm + 1/giá tr s sách ca tài sn c đnh hu hình
trong nm 0. u t thun bng chi tiêu vn trong nm +1 tr khu hao.
Th hai, đó là t l đo lng ca chi tiêu vn tht, đc tính nh sau: t l ca
chi tiêu vn trong nm 1 (CPI)/ chi tiêu vn trong nm 0 tr 1.
Cui cùng, đó là t l công vic làm trong nm 1/công vic làm trong nm 0 tr
nm 1.
òn by đc tính là t l s sách ca n ngn hn và dài hn trên giá tr s
sách ca tng tài sn.
Tác gi thc hin hi quy s đo lng tc đ tng trng vào đòn by vi các
bin nh sau:
Bin đc lp: đòn by s sách (Book Leverage), dòng tin mt/tài sn c đnh
hu hình (CF/FA), chi tiêu vn/tài sn c đnh hu hình, tc đ tng trng
doanh thu. Tobin’s Q (c hi tng trng.
Bin ph thuc: đu t trên tài sn c đnh hu hình, tc đ tng trng ca vic
làm 1 nm, 3 nm, tc đ tng trng ca chi tiêu vn 1 nm, 3 nm.
iii. Kt qu nghiên cu:
Kt qu nghiên cu là có tn ti mi tng quan âm gia đòn by và s
tng trng bi vì vi nhng công ty có đòn by cao có th không đem li li
ích gì nu s tng trng ca công ty là yu do đó s ngn chn lãng phí dòng
tin mt vào d án ti.
Mi tng quan âm gia tng trng và đòn by đi vi nhng phân khúc
th trng không quan trng ca nhng công ty đa dng hóa, mc dù s tng
15
trng ca nhng phân khúc th trng không quan trng ít nh hng vào cu
trúc vn ca công ty. Ngoài ra, tác đng ca đòn by vào s tng trng ch nh
hng đn nhng công ty có c hi đu t tt mà th trng li không nhn thy
rng nhng công ty này có c hi đu t tt.
2.4. Nghiên cu ca Seoungpil Ahn, David J.Denis, Diane K.Denis (2005):
“Leverage and investment in diversified firms”.
i. Ni dung:
Bài này nghiên cu v mi quan h gia đòn by và đu t trong nhng
công ty đa dng hóa.
Theo lý thit ca M&M, đòn by và đu t không có mi liên quan. Nu
mt doanh nghip có mt c hi đu t có li nhun, nó có th huy đng mt
ngun tin cho nhng c hi này nhng tp trung ch yu vào bng cân đi hin
ti. Tuy nhiên theo lý thit cu trúc vn đòn by và đu t có mi tng quan
mnh. Myer (1977) chng minh rng vi đòn by cao, d án NPV có giá tr
dng có th s không đc tài tr bi vì n quá nhiu bi vic tài tr n trc
đó.
Jensen (1986) và Stulz (1990) cng d đoán đc rng mt mi tng
quan âm gia đòn by và đu t nhng nhn mnh rng điu này s to ích li
cho các c đông đi vi nhng công ty có s tng trng thp vì n hn ch
quyt đnh ca nhà qun tr qua dòng tin mt kh dng.
ii. Mô hình nghiên cu:
Tác gi thc hin hi quy chéo (cross – sectional regression) vi bin ph thuc:
đu t, bin đc lp Tobin’s Q (c hi tng trng), dòng tin mt. Mô hình hi
quy cng bao gm các bin gi thi gian và mô hình tác đng c đnh đ kim
soát cho dãy thi gian và tác đng c đnh ca doanh nghip.
iii. Kt qu nghiên cu:
16
Trong nhiu công ty, n đóng vai trò quan trng trong gii hn quyt đnh
qun tr qua các chính sách đu t. Khi mt doanh nghip hot đng trong nhiu
lnh vc kinh doanh mà có c hi tng trng khác nhau, nên các nhà qun tr
có mt quyt đnh đu t rt cân nhc đi vi các d án đu t b ràng buc.
Mc dù đòn by tng có th hn ch đu t quá mc, công ty m ch có th phân
b n cho mt s phân khúc kinh doanh trng đim.
Tóm li đi vi công ty đa dng hóa, đòn by có mi tng quan âm vi
đu t nhng lnh vc kinh doanh có c hi hi tng trng cao hn là nhng
công ty có c hi tng trng thp. iu này có th ám ch rng vai trò ca n
có có nh hng ít bi s đa dng kinh doanh ca công ty.
2.5. Bài ngiên cu ca Lang et al. 1996: “Leverage, Investment, growth
firms”:
Tác gi đã nghiên cu mi quan h gia đòn by và đu t, c hi tng
trng ca công ty M bng cách s dng d liu ca 640 công ty công
nghip ln t 1970 đn 1989. Phân tích thc nghim đã chng minh mt mi
tng quan âm gia đòn by và đu t vi c hi tng trng thp và ngc li
có mi tng quan dng vi c hi tng trng cao. òn by không làm gim
s tng trng cho công ty vi c hi đu t tt, nhng nó tng quan âm vi
s tng trng ca công ty mà c hi tng trng ca công ty hoc không đc
nhn ra bi th trng vn hoc không đ đáng giá tr đ gii quyt đc tác
đng ca khon n quá mc.
2.6. Bài nghiên cu ca Franco Modigliani và Merton H.Miller, 1958:
“The cost of capital, corporation finance and the theory of investment”
i. Ni dung:
“Chi phí s dng vn” đi vi mt doanh nghip trong mt th gii mà
trong đó ngun vn đc s dng đ mua tài sn mà t sut sinh li ca nhng