BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
TRNăTHăNGCăOANH
OăLNGăCỄCăTHÀNHăPHN GIỄăTRă
THNGăHIUăTRÀăTHOăMCăDRăTHANHă
LUNăVNăTHCăS KINHăT
ThƠnhăphăHăChíăMinhăậ Nmă2013
BăGIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH
TRNăTHăNGCăOANH
OăLNGăCỄCăTHÀNHăPHNăGIỄăTRă
THNGăHIUăTRÀăTHOăMCăDRăTHANHă
ChuyênăngƠnh:ăQunătrăkinhădoanh
Mƣăs:ă06.34.05
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Ngiăhngădnăkhoaăhc:ăGS,TS. NGUYNăỌNGăPHONG
ThƠnhăphăHăChíăMinhăậ Nmă2013
i
LIăCAMăOANă
Tôi xin cam đoan lun vn thc s “o lng các thƠnh phn giá tr
thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh” lƠ kt qu ca quá trình hc tp, nghiên
cu khoa hc đc lp vƠ nghiêm túc. Các s liu trong lun vn đc thu thp
t thc t vƠ có ngun gc rõ rƠng, đáng tin cy, đc x lý trung thc khách
quan vƠ cha tng đc ai công b trong bt c công trình nƠo.
ThƠnh ph H Chí Minh, ngƠy 25 tháng 11 nm 2012
Tác gi
TrnăThăNgcăOanh
Hc viên cao hc khóa 18 ậ i Hc Kinh T TP.HCM
ii
LIăCMăN
hoƠn thƠnh nghiên cu nƠy tác gi đƣ nhn đc rt nhiu s ng h
vƠ giúp đ ca các cá nhơn vƠ t chc trong xƣ hi. Tác gi xin chơn thành
cm n:
Tác gi xin chân thành gi li cm n sơu sc nht đn ngi quý Thy
thơn yêu lƠ Giáo s - Tin s Nguyn ông Phong ậ Hiu trng trng i
hc Kinh t Tp. H Chí Minh, ngi đƣ hng dn tôi có đnh hng nghiên
cu tt cho đ tƠi. Lun vn nƠy hoƠn thƠnh chính lƠ món quƠ tác gi xin gi
đn quý Thy, chúc Quý Thy luôn luôn di dƠo sc khe, hnh phúc vƠ
thƠnh đt trong s nghip trng ngi.
Tác gi xin chơn thƠnh cm n quý Thy Bùi Thanh Tráng đƣ có nhng
ý kin góp ý, b sung vƠ điu chnh nhng ni dung ca đ tƠi, giúp đ tƠi đt
đc nhiu giá tr thc tin trong nghiên cu.
Tác gi xin chơn thƠnh gi li cm n đn tp th cán b đang công tác
ti Phòng Qun Lý vƠ Ơo To Sau i Hc vƠ tp th ging viên ca Khoa
Qun Tr Kinh Doanh, cán b, ging viên các khoa ca Trng i Hc Kinh
T TP. H Chí Minh đƣ tn tơm hng dn vƠ cung cp nhng kin thc
chuyên sâu quý giá giúp tác gi hoƠn thƠnh chng trình đƠo to sau đi hc.
Tác gi xin gi li cm n đn tp th lƣnh đo Công ty TM ậ DV Tân
Hip Phát đƣ to điu kin đ tác gi đc s dng d liu, s liu ca doanh
nghip vƠo vic nghiên cu đ tƠi.
Tác gi xin chơn thƠnh gi li cm n đn toƠn th nhng đáp viên đƣ
giúp đ, cung cp nhng ý kin cá nhơn giúp tác gi hoƠn thƠnh đ tƠi nƠy.
Con xin cm n ba m chính lƠ ngun đng lc thúc đy con hc tp vƠ
nghiên cu hng say hn. ng thi, tác gi xin cm n tt c bn bè, ngi
thơn vƠ đng nghip đƣ đng viên, giúp đ tác gi trong sut quá trình thc
hin lun vn.
iii
Trong quá trình nghiên cu, mc dù tác gi cng ht sc c gng tham
kho nhiu tƠi liu, trao đi vƠ tip thu nhiu ý kin ca quý Thy Cô, bn bè
vƠ các đng nghip đ hoƠn thƠnh nghiên cu mt cách có giá tr nht, song
nghiên cu nƠy cng không tránh khi nhng thiu sót. Tác gi chơn thƠnh
mong mun nhn đc nhng ý kin đóng góp, phn hi quý báu t Quý
Thy Cô vƠ bn đc. Trơn trng cm n!
ThƠnh ph H Chí Minh, ngƠy 25 tháng 11 nm 2012
Tác gi
TrnăThăNgcăOanh
iv
MCăLC
Trang
TNG QUAN TÀI NGHIÊN CU 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu: 3
4. Phng pháp thc hin: 3
4.1. D liu nghiên cu 3
4.2. Phng pháp nghiên cu 3
5. Kt cu ca lun vn 4
CHNG 1. C S LÝ THUYT V GIÁ TR THNG HIU VÀ THÔNG
TIN THNG HIU TRÀ THO MC DR THANH 6
1.1. Khái nim thng hiu 6
1.2. Giá tr thng hiu. 7
1.2.1. Giá tr thng hiu theo quan đim tài chính. 7
1.2.2 ánh giá giá tr thng hiu da vƠo ngi tiêu dùng. 8
1.3. Tm quan trng ca thng hiu đi vi hot đng sn xut kinh doanh ca
mt doanh nghip. 10
1.3.1. Mang đn giá tr cho khách hàng. 10
1.3.2. Mang đn giá tr cho doanh nghip. 11
1.4. Thông tin v thng hiu trà tho mc Dr Thanh 12
1.4.1. Thit k thng hiu 13
1.4.2. nh v thng hiu 16
1.4.3. Hot đng truyn thông thng hiu trà tho mc Dr Thanh 17
1.5. Các mô hình đo lng giá tr thng hiu trên th gii và Vit Nam. 18
1.5.1. Mô hình đo lng ca các nhà nghiên cu trên th gii. 18
1.5.2. Mô hình đo lng giá tr thng hiu Vit Nam 20
1.5.3. Mô hình các thành phn giá tr thng hiu trà tho mc Dr Thanh . 21
1.5.4. Các thành phn giá tr thng hiu trà tho mc Dr Thanh và các gi thuyt. 22
1.5.4.1. Nhn bit thng hiu. 22
1.5.4.2. Lòng ham mun thng hiu. 24
v
1.5.4.3. Cht lng cm nhn đi vi thng hiu. 25
1.5.4.4. Lòng trung thƠnh đi vi thng hiu. 26
1.5.4.5. Thái đ đi vi chiêu th và giá tr thng hiu 27
1.6. Tóm tt. 28
CHNG 2. NGHIểN CU THC NGHIM 30
2.1. Thit k nghiên cu 30
2.1.1. Nghiên cu s b 30
2.1.2. Nghiên cu chính thc 31
2.1.3. Quy trình nghiên cu. 32
2.2. Thang đo giá tr thng hiu. 33
2.2.1. o lng mc đ nhn bit thng hiu ca ngi tiêu dùng đi vi giá tr
thng hiu trà tho mc Dr Thanh. 34
2.2.2. o lng lòng ham mun thng hiu ca ngi tiêu dùng đi vi giá tr
thng hiu trà tho mc Dr Thanh. 35
2.2.3. o lng cht lng cm nhn thng hiu ca ngi tiêu dùng đi vi giá
tr thng hiu trà tho mc Dr Thanh. 35
2.2.4. o lng lòng trung thƠnh thng hiu ca ngi tiêu dùng đi vi giá tr
thng hiu trà tho mc Dr Thanh. 36
2.2.5 Thang đo thái đ đi vi chiêu th ca thng hiu trà tho mc Dr Thanh. 36
2.3. ngh mô hình lý thuyt nghiên cu. 37
2.4. c đim ca mu nghiên cu. 37
2.5. ánh giá thang đo thông qua h s tin cy Cronbach’s Alpha. 40
2.5.1. Thang đo nhn bit thng hiu. 40
2.5.2. Thang đo lòng ham mun thng hiu. 40
2.5.3. Thang đo cht lng cm nhn thng hiu. 42
2.5.4. Thang đo lòng trung thƠnh thng hiu. 42
2.5.5. Thang đo thái đ ngi tiêu dùng đi vi chiêu th. 42
2.6. Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA. 42
2.7. Kim đnh thang đo bng CFA. 47
2.7.1. Thang đo thành phn nhn bit thng hiu. 49
2.7.2. Thang đo thƠnh phn đam mê thng hiu. 51
vi
2.7.3. Thang đo Thái đ ca ngi tiêu dùng đi vi chiêu th 52
2.7.4. Kim đnh giá tr phân bit gia các khái nim nghiên cu 54
2.7.5. iu chnh lý thuyt nghiên cu. 56
2.8. Kim đnh mô hình nghiên cu. 57
2.8.1. Kim đnh mô hình lý thuyt chính thc. 57
2.8.2. c lng mô hình lý thuyt bng Bootstrap vi N=800. 59
2.8.3. Kim đnh li gi thuyt đƣ đa ra 60
2.9. Phơn tích đa nhóm. 62
2.9.1. So sánh nhóm gii tính 63
2.9.2. So sánh nhóm tui 64
2.9.3. So sánh nhóm theo hc vn. 65
2.9.4. So sánh nhóm theo ngh nghip. 65
2.9.5. So sánh nhóm theo thu nhp 66
2.10. Tóm tt. 67
CHNG 3 MT S GII PHÁP NÂNG CAO GIÁ TR THNG HIU 69
TRÀ THO MC DR THANH 69
3.1. Gii pháp nâng cao mc đ nhn bit thng hiu. 69
3.2. Gii pháp tng cng các hot đng chiêu th: 70
3.3. Gii pháp nâng cao mc đ đam mê thng hiu 72
3.3. Tóm tt: 72
KT LUN TÀI NGHIÊN CU 73
1. Nhng đóng góp ca đ tài 73
2. Hn ch ca đ tƠi vƠ hng nghiên cu tip theo. 74
TÀI LIU THAM KHO 75
A. Ting vit 75
B. Ting Anh 76
C. Website 76
PH LC 78
Ph lc 1a: Dàn bài tho lun nhóm. 78
Phc lc 1b: Kt qu tho lun nhóm 82
Ph lc 2: Bng câu hi chính thc 83
vii
Ph lc 3 Thông tin v tp đoƠn Tơn Hip Phát và trà tho mc Dr Thanh 86
Ph lc 4a. Mô t đc tính mu kho sát 90
Ph lc 4b. o lng h s tin cy Cronbach’s Alpha 91
Ph lc 5. Phân tích nhân t EFA 93
Ph lc 6a. Kim đnh thang đo CFA 103
Ph lc 6b. Kt qu CFA ca các thang đo 105
Ph lc 7. Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt cu trúc SEM 115
Ph lc 8. Kim đnh bng phng pháp Bootstrap 118
viii
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 2.1. Thang đo nhn bit thng hiu 37
Bng 2.2. Thang đo lòng ham mun 35
Bng 2.3. Thang đo Cht lng cm nhn thng hiu (PQ). 36
Bng 2.4. Thang đo Lòng trung thƠnh thng hiu (LO) 36
Bng 2.5: Thang đo thái đ chiêu th đi vi trƠ tho mc Dr Thanh 37
Bng 2.6. Thông tin mô t mu theo đc tính ngi đc phng vn 39
Bng 2.7. Kt qu Cronbach’s Alpha ca 5 thang đo nghiên cu 41
Bng 2.8. Bng kim đnh KMO vƠ Barlett đi vi thang đo hiu chnh 43
Bng 2.9. Bng tng bin đng đc gii thích (Total variance explained) 44
Bng 2.10. Kt qu kim đnh EFA ln 3 45
Bng 2.11. So sánh đ phù hp ca thang đo trc vƠ sau khi hiu chnh. 55
Bng 2.12. Kt qu kim đnh giá tr phơn bit gia các bin 56
Bng 2.13. Tóm tt kt qu kim đnh thang đo 56
Bng 2.14. Mi quan h gia các bin trong mô hình lý thuyt 58
Bng 2.15. các trng s đƣ chun hóa 59
Bng 2.16. Kt qu c lng bng bootstrap vi N = 800 60
Bng 2.17. Kt qu kim đnh các gi thuyt. 62
Bng 2.18. Phơn tích đa nhóm theo nhóm gii tính 63
Bng 2.19. Mi quan h gia các khái nim theo nhóm gii tính. 63
Bng 2.20. Phơn tích đa nhóm theo nhóm tui 64
Bng 2.21. Mi quan h gia các khái nim theo nhóm tui. 64
Bng 2.22. Phơn tích đa nhóm theo nhóm hc vn 65
Bng 2.23. Mi quan h gia các khái nim theo nhóm tui. 65
Bng 2.24. Phơn tích đa nhóm theo nhóm ngh nghip 65
Bng 2.25. Mi quan h gia các khái nim theo nhóm ngh nghip. 66
Bng 2.26. Phơn tích đa nhóm theo nhóm thu nhp 66
Bng 2.27. Mi quan h gia các khái nim theo nhóm thu nhp. 67
ix
DANH MC HÌNH
Trang
Hình 1.1. Mô hình đo lng giá tr thng hiu ca Aaker (1991). 19
Hình 1.2. Mô hình đo lng giá tr thng hiu ca Lassar & ctg (1995). 19
Hình 1.3. Mô hình giá tr thng hiu ca Kim & Kim (2005). 20
Hình 1.4. Mô hình lý thuyt v mi quan h gia thái đ chiêu th vƠ các thƠnh phn
ca giá tr thng hiu hƠng tiêu dùng trên th trng Vit Nam. 21
Hình 1.5. Mô hình lý thuyt mi quan h gia thái đ chiêu th vƠ các thƠnh phn
ca giá tr thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh. 22
Hình 2.1. Quy trình nghiên cu. 32
Hình 2.2. Mô hình lý thuyt nghiên cu 37
Hình 2.3. S đ mô hình CFA thang đo thƠnh phn nhn bit thng hiu 50
Hình 2.4. Kt qu CFA thang đo thƠnh phn nhn bit thng hiu đƣ hiu chnh . 50
Hình 2.5. Kt qu CFA thang đo thƠnh phn đam mê thng hiu đƣ hiu chnh 52
Hình 2.6. Kt qu CFA thang đo thái đ ngi tiêu dùng đi vi chiêu th 52
Hình 2.7. Kt qu CFA thang đo thái đ ngi tiêu dùng đi vi chiêu th 53
đƣ hiu chnh 53
Hình 2.8. Kt qu CFA mô hình đo lng ti hn (chun hóa) 55
Hình 2.9. Mô hình lý thuyt đc hiu chnh 57
Hình 2.10. Kt qu SEM mô hình lý thuyt (dng chun hóa) 58
x
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
AMOS
Analysys of Moment Structural (Phân tích cu trúc mô mng)
AVE
Variance Extracted (Tng phng sai trích), ký hiu lƠ vc
AW
Awareness (Nhn bit)
BE
Brand Equity (Giá tr thng hiu)
CFA
Confirmatory Factor Analysis (Phân tích nhân t khng đnh)
CFI
Comparative Fit Index (Ch s thích hp so sánh)
Chi-square
Chi-bình phng (kim đnh Chi- bình phng), ký hiu lƠ 2
CR
Composite Reliability (H s tin cây tng hp) ký hiu c
C.R.
Critical value (Giá t ti hn)
DE
Desire (Lòng ham mun)
EFA
Exploratory Factor Analysis (Phân tích nhân t khám phá)
IFI
Incremental Fit Index (Ch s IFI)
GFI
Goodness-of-Fit Index (Ch s GFI), AGFI: Adjusted GFI
LO
Loyalty (Lòng trung thành)
MI
Modification Indices (Ch s điu chnh mô hình)
ML
Maximum Likelihood (Phng pháp uc lng ML)
MTMM
Multitrait Multimethod (Phng pháp MTMM)
NFI
Normed Fit Index (Ch s NFI)
PQ
Perceived Quality (Cht lng cm nhn)
P-value
Probability value (Giá tr xác xut)
RMSEA
Root Mean Square Error Approximation (Chun trung bình
bình phng sai s)
RSI
Standard Error (Sai lch chun)
S.E
Relative Fit Index (Ch s RSI)
SEM
Structural Equation Modeling (Mô hình cu trúc)
SPSS
Statistical Package for Social Sciences (Phn mm x lý s
liu thng kê SPSS)
TLI
Tucker & Lewis Index (Ch s TLI)
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
1
TNG QUANăVăăTÀI NGHIÊN CU
1. LỦădoăchnăđătƠi
Thi gian qua, thng hiu lƠ ch đ thi s đƣ vƠ đang đc các doanh
nghip, c quan qun lý nhƠ nc, hip hi thng mi trong nc vƠ ngoƠi
nc quan tơm mt cách đc bit. Nhiu hi tho, hi ngh đƣ đc t chc,
nhng bƠi báo vƠ trang web cng thng xuyên đ cp đn các khía cnh
khác nhau ca thng hiu. Nhiu công ty t vn xơy dng ra đi; ý thc to
dng thng hiu ngay t khi manh nha thƠnh lp doanh nghip đƣ đc
nhng ngi lp nghip ng dng; vic tái lp li thng hiu cng đc
nhiu doanh nghip ln, có b dƠy hot đng lơu nm quan tơm vƠ đy nhanh
thc hin.
Bi xơy dng vƠ phát trin thng hiu lƠ vn đ sng còn ca tt c các
doanh nghip. Nhiu thng hiu Vit Nam bng nhng n lc đƣ chim
đc tình cm ca ngi tiêu dùng. Tuy nhiên, cng có rt nhiu doanh
nghip đang gp khó khn trong vic to dng thng hiu riêng cho mình do
s quan tơm ca h đn thng hiu còn hi ht vƠ cha có s đu t hiu
qu. Mt khác vi nhng doanh nghip có thng hiu trong nc nu có s
quan tơm thì ch đc dng li mc đ lƠm th nƠo đ phát trin thng
hiu, lƠm th nƠo đ ngi tiêu dùng bit vƠ tiêu dùng sn phm, dch v ca
mình vƠ doanh nghip đang có cái nhìn còn khái quát v thng hiu. Bi vì
cha có nhiu doanh nghip nhìn sơu vƠ rõ đc cái gc r ca thng hiu
đó chính lƠ giá tr thng hiu hay các thƠnh phn giá tr thng hiu, các
thƠnh phn giá tr thng hiu s tr li nhng cơu hi nh: Mc đ nhn bit
thng hiu, cht lng cm nhn ca ngi tiêu dùng, lòng ham mun
thng hiu, lòng trung thƠnh ca ngi tiêu dùng thng hiu, các thƠnh
phn khác …vƠ vai trò, v trí ca tng thƠnh phn y nh th nƠo trong giá tr
thng hiu, t đó lƠm c s đ xơy dng, duy trì vƠ phát trin thng hiu.
2
S thƠnh công ca mt thng hiu ph thuc vƠo mc đ giá tr mƠ
khách hƠng cm nhn đc, vì vy vic xác đnh vƠ đo lng các thƠnh phn
ca giá tr thng hiu da vƠo ngi tiêu dùng đc các nhƠ nghiên cu
trong lnh vc tip th tp trung nghiên cu t đu thp niên 1990.
Tp đoƠn Tơn Hip Phát lƠ mt doanh nghip hi viên ca hip hi ru
- bia vƠ nc gii khát Vit Nam, Tơn Hip Phát nm gi trong tay nhiu
thng hiu đc ngi tiêu dùng bit đn nh: trƠ tho mc Dr.Thanh, Trà
xanh không đ, bia Bn ThƠnh…Vi trƠ tho mc Dr.Thanh, Tơn Hip Phát
đƣ có nhiu chin lc Marketing, chin lc phát trin sn phm vƠ chin
lc phát trin thng hiu. Nhng đn nay vn cha có mt báo cáo đánh
giá nƠo mang tính khoa hc kt lun v các thƠnh phn giá tr thng hiu trƠ
tho mc Dr Thanh.
Vi mong mun nhm đa ra các kt lun mang tính khoa hc giúp cho
Tân Hip Phát cng nh nhng doanh nghip sn xut, kinh doanh, phơn phi
nc gii khát không có gas ti th trng TP.HCM và Bình Dng có cái
nhìn sơu sc hn vƠ đánh giá đúng v tm quan trng ca giá tr thng hiu
vƠ các thƠnh phn ca giá tr thng hiu, góp phn vƠo vic nơng cao giá tr
thng hiu nc ung gii khát do mình sn xut, kinh doanh vƠ phơn phi.
ng thi cng lƠ giúp tác gi có thêm c hi, kinh nghim nghiên cu v giá
tr thng hiu đa thng hiu nc ung gii khác TrƠ tho mc Dr Thanh
tip tc phát trin ngƠy cƠng vng mnh. Vì vy, tác gi đƣ chn đ tƠi “o
lng các thành phn giá tr thng hiu Trà Tho Mc Dr Thanh” lƠm đ
tƠi nghiên cu lun vn thc s kinh t.
2. Mcătiêuănghiênăcu
Vit Nam giá tr thng hiu lƠ vn đ mi m vƠ cha đc s nht
trí cao gia các nhƠ nghiên cu v tip th, cng nh nhƠ kinh doanh, hn na
các mô hình v các thƠnh phn ca giá tr thng hiu vƠ cách đo lng
3
chúng lƠ còn khá s khai. VƠ đ đo lng đc các thƠnh phn giá tr ca trƠ
Tho mc Dr Thanh, nghiên cu nƠy s có 2 mc tiêu lƠ:
- Xác đnh các thƠnh phn giá tr thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh.
- xut mt s gii pháp cho doanh nghip nhm nơng cao giá tr thng
hiu trƠ tho mc Dr Thanh.
3. iătngănghiênăcuăvƠăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu: tƠi nghiên cu nƠy tp trung vƠo giá tr thng
hiu vƠ các thƠnh phn ca giá tr thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh.
- Phm vi nghiên cu: tƠi nghiên cu đc gii hn cho các khách
hƠng trên đa bƠn TP.HCM, tnh Bình Dng đƣ vƠ đang dùng trƠ tho mc
Dr Thanh. ơy lƠ th trng tiêu biu cho th trng nc gii khát không có
gas vì đơy là tnh, thƠnh ph có s dơn tp trung đông, tiêu th sn phm
mnh nht đng thi lƠ trung tơm vui chi gii trí đc bit lƠ Tp. HCM. Do
vy, kt qu nghiên cu trên th trng nƠy s mang li hiu qu rt cao vƠ có
ý ngha thc t v mt nghiên cu khám phá đ m rng sang các th trng
khác.
4. Phngăphápăthcăhin:
4.1. Dăliuădùngăcho nghiênăcuă
Nghiên cu nƠy s dng nhiu ngun d liu (đa d liu), bao gm:
- D liu th cp: các báo cáo, k hoch ca Công ty TM-DV Tơn Hip
Phát, tp chí, báo, đƠi, website,…,
- D liu s cp: điu tra kho sát do tác gi thu thp t khách hƠng - c
s đ thc hin nghiên cu bng phng pháp đnh lng.
4.2. Phngăphápănghiênăcu
Vì hin ti nhng lý thuyt đƣ có ca th gii vƠ Vit Nam cha th áp
dng cho sn phm trƠ tho mc Dr Thanh ti th trng Vit Nam, nên tác
gi s dng phng pháp nghiên cu đnh tính vƠ phng pháp nghiên cu
4
đnh lng đ xơy dng mô hình lý thuyt và kim đnh mô hình lý thuyt cho
sn phm trƠ tho mc Dr Thanh
1
.
- Phng pháp đnh tính: là thu thp, phơn tích vƠ din gii các vn đ
không th lng hóa đc. C th các vn đ liên quan đn ni dung nghiên
cu đc tho lun vi ngi thơn, bn bè, đng nghip, ngi tiêu dùng trƠ
tho mc Dr Thanh và tham kho ý kin ca các chuyên gia trong lnh vc
thng hiu. Ngoài ra, nghiên cu còn su tm, tham kho tƠi liu sách giáo
trình, sách tham kho, tp chí, công trình nghiên cu khoa hc, đ tƠi nghiên
cu cao hc có liên quan đn giá tr thng hiu, các thƠnh phn giá tr
thng hiu trong vƠ ngoƠi nc lnh vc nc ung gii khát vƠ các lnh vc
liên quan khác, t các ngun website ca các t chc chuyên đánh giá - đnh
giá giá tr thng hiu.
- Phng pháp đnh lng: sau khi nghiên cu đnh tính, nghiên cu đnh
lng s đc thc hin đ tin hƠnh lng hóa các yu t kho sát, thông
qua bng cơu hi tin hƠnh kho sát ý kin ngi dơn khu vc thƠnh ph H
Chí Minh vƠ Bình Dng vi nhiu thƠnh phn, đi tng khác nhau: sinh
viên, nhân viên vn phòng, CBCC, kinh doanh cá th…
1.5. Ktăcuăcaălunăvn
B cc ca lun vn bao gm :
Tng quan đ tƠi nghiên cu
Chng 1: C s lý thuyt v giá tr thng hiu, các thƠnh phn giá tr
thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh vƠ thng hiu trƠ tho mc Dr Thanh.
Chng 2: Nghiên cu thc nghim
1
Mô hình lý thuyt da trên các mô hình đƣ có vƠ da theo khung “Nghiên cu các thành phn
giá tr thng hiu vƠ đo lng chúng trong th trng hàng tiêu dùng ti Vit Nam” nm 2002.
Tác gi dùng mô hình này áp dng cho trà tho mc Dr Thanh. Th trng trà tho mc Dr
Thanh dùng đ kim đnh mô hình lý thuyt ch không phi mô hình này ch phù hp cho trà
tho mc Dr Thanh.
5
Chng 3: Mt s Gii pháp nơng cao giá tr thng hiu trƠ tho mc
Dr Thanh
Kt lun đ tƠi nghiên cu
6
CHNGă1.ăCăSăLụăTHUYTăVăGIỄăTRăTHNGăHIU
THỌNGăTINăTHNGăHIUăTRÀăTHOăMCăDRăTHANH
1.1. Kháiănimăthngăhiu
Có nhiu đnh ngha khác nhau v thng hiu:
Theo đnh ngha ca Hip hi Marketing Hoa K: “Thng hiu lƠ tên,
biu tng, ký hiu, kiu dáng hay mt s phi hp ca các yu t trên nhm
nhn dng sn phm hay dch v ca mt nhƠ sn xut vƠ phơn bit vi các
thng hiu ca đi th cnh tranh” (American Marketing Association, 1960;
as cited in). Vi quan đim truyn thng nƠy, thng hiu đc xem nh mt
phn ca sn phm vƠ chc nng chính ca thng hiu lƠ phơn bit sn phm
ca mình vi sn phm cnh tranh cùng loi. Tuy nhiên, quan đim nƠy
không gii thích đc vai trò ca thng hiu trong xu hng nn kinh t th
gii chuyn sang toƠn cu hóa vƠ cnh tranh gay gt, các yu t cu thƠnh
thng hiu đƣ đc m rng khá nhiu.
NgƠy nay, thng hiu mang ý ngha rng ln hnậ“Thng hiu lƠ tng
hp tt c các yu t vt cht, thm m, lý tính vƠ cm tính ca mt sn phm,
bao gm bn thơn sn phm, tên gi, biu tng, hình nh vƠ mi s th hin
ca sn phm đó, dn đc to dng qua thi gian vƠ chim mt v trí rõ rƠng
trong tơm trí khách hƠng” (Kotler, 1991, page 442).Vi cách nhìn nƠy, sn
phm ch lƠ mt phn ca thng hiu, cung cp li ích chc nng cho khách
hƠng. Còn các li ích tơm lý cn to ra nhiu yu t khác, đc bit lƠ truyn
thông marketing. Tơm đim ca mt thng hiu thƠnh công lƠ mt sn
phm, dch v tuyt vi đc h tr bi vic thit k vƠ qun tr sáng to các
hot đng marketing.
i vi pháp lut Vit Nam không có khái nim thng hiu mƠ ch có
khái nim nhƣn hiu. Ti iu 4 - Khon 16- Lut S hu Trí tu 2005 đnh
7
ngha: “Nhƣn hiu lƠ du hiu dùng đ phơn bit hƠng hoá, dch v ca các t
chc, cá nhơn khác nhau”.
1.2.ăGiáătrăthngăhiu.ă
“So vi thut ng “thng hiu” đƣ xut hin khá lơu trên th gii thì
thut ng “Giá tr thng hiu” (Brand Equity) ch mi xut hin vƠo đu
nhng nm 80 bi mt s công ty nhng nhanh chóng đc s quan tơm ca
các nhƠ nghiên cu cng nh các doanh nhơn trên th gii vƠ sau đó đƣ đc
Aaker ph bin qua vic xut bn n phm ni ting ca mình (Aaker, 1991).
Sau Aaker, các tác gi Srivastava & Shocker (1991), Kapferer (1992) vƠ
Keller (1993, 1998) đƣ cng hin thêm nhng nghiên cu hƠn lơm v vn đ
này. Ti Vit Nam, Nguyn ình Th & Nguyn Th Mai Trang đƣ đa ra mô
hình các thƠnh phn ca giá tr thng hiu (2007).
Nhìn chung, các mô hình đánh giá giá tr thng hiu đc chia thƠnh
hai nhóm chính: đánh giá theo quan đim đu t/tƠi chính vƠ đánh giá theo
quan đim ngi tiêu dùng (Lassar & ctg, 1995). ng t góc đ ca ngƠnh
marketing ng dng thì vic đánh giá giá tr thng hiu da vƠo ngi tiêu
dùng s giúp cho nhƠ qun tr nhn ra đc gc r ca vn đ đ phát trin
thng hiu theo cách hiu qu hn” (Nguyn Nht Vinh, 2012, trang 11).
1.2.1. ánhăgiáăgiáătrăthngăhiuătheoăquanăđimătƠiăchính.ă
“Giá tr thng hiu theo quan đim tƠi chính lƠ giá tr quy v hin ti
ca thu nhp mong đi trong tng lai nh có thng hiu (Interbrand).
Theo lý thuyt tƠi chính quc t, dòng tin mt đc chit khu
(Discounted Cash Flow) vƠ giá tr hin ti ròng (Net Present Value) ca thu
nhp tng lai lƠ nhng khái nim thích hp đ đo lng giá tr ca bt k
loi tƠi sn nƠo. i vi loi tƠi sn thng hiu, giá tr thng hiu lƠ giá tr
hin ti ròng (NPV) ca doanh thu thng hiu đƣ chit khu bi sut chit
khu thng hiu. Vic tính toán NPV bao gm c giai đon d báo vƠ giai
8
đon ngoƠi d báo, phn ánh kh nng ca thng hiu tip tc sn sinh li
nhun trong tng lai.
- Theo John Brodsky thuc tp đoƠn NPD Group: Giá tr thng hiu lƠ s
hiu qu v mt doanh thu vƠ li nhun mƠ doanh nghip thu đc t kt qu
ca nhng n lc marketing trong nhng nm trc đó so vi thng hiu
cnh tranh.
- Theo Peter Farquhar thuc Trng Claremont Graduate: Giá tr thng
hiu lƠ phn giá tr tng thêm cho doanh nghip vƠ khách hƠng ca sn phm
đc gn thng hiu đó”.
ánh giá giá tr thng hiu di góc đ tƠi chính tuy có góp phn vƠo
vic đánh giá tƠi sn ca mt công ty (ví d Unilever đƣ mua li nhƣn hiu
P/S ca công ty Phng ông vi giá 5 triu USD, hay Unilever cng mua li
kem đánh rng D Lan vi giá 2,5 triu USD), nhng nó li không giúp nhiu
cho các nhƠ qun tr trong vic tn dng vƠ phát trin giá tr thng hiu.
Chính vì vy, đ tƠi nƠy đc thc hin da trên cách hiu v giá tr
thng hiu theo quan đim th hai ậ đánh giá giá tr thng hiu t góc đ
ngi tiêu dùng” (Nguyn Nht Vinh, nm 2012, trang 12).
1.2.2ăánhăgiáăgiáătrăthngăhiuătheo quanăđim ngiătiêuădùng.ă
“Theo Market Facts: Giá tr thng hiu lƠ s hƠi lòng ca khách hƠng
có tip tc mua thng hiu ca doanh nghip hay không. Vì vy, vic đo
lng giá tr thng hiu ch yu liên quan đn lòng trung thƠnh vƠ lng
hóa các phơn đon th trng t nhng nhóm khách hƠng s dng thng
xuyên đn nhóm s dng không thng xuyên.
- Theo David A. Aaker ca trng i hc California: Giá tr thng hiu
lƠ mt tp hp các tƠi sn có liên quan đn thng hiu, tên vƠ biu tng ca
thng hiu, góp phn lƠm tng thêm hoc gim đi giá tr ca sn phm hay
dch v đi vi doanh nghip vƠ khách hƠng ca doanh nghip.
9
- K.L Keller ti Darthmouth College cho rng: Giá tr thng hiu lƠ kin
thc ca khách hƠng v thng hiu (Brand Knowledge).
Có hai quan đim đánh giá giá tr thng hiu t góc đ ngi tiêu dùng,
đó lƠ (1) da vƠo lý thuyt tơm lý hc nhn thc (Cognitive Psychology) xut
phát t thái đ ca ngi tiêu dùng s dn đn hƠnh vi tiêu dùng thng hiu
vƠ (2) da vƠo lý thuyt tín hiu (Signaling Theory) bt ngun t hc thuyt
kinh t thông tin da trên điu kin thông tin th trng lƠ ngun thông tin
không hoƠn ho vƠ bt cơn xng (Nguyn ình Th & Nguyn Th Mai
Trang 2007). C hai phng pháp nƠy đu có u nhc đim riêng, tuy nhiên
đ đo lng giá tr thng hiu vi mt dng sn phm trƠ tho mc Dr
Thanh, nghiên cu nƠy đi theo hng th nht (da vƠo lý thuyt tơm lý hc
nhn thc) đ thc hin vic đo lng các thƠnh phn ca giá tr thng hiu
nƠy vì đơy lƠ phng pháp đc nhn đnh lƠ phù hp đ áp dng cho nhng
nc có nn kinh t đang phát trin nh Vit Nam.
ánh giá giá tr thng hiu da vƠo lý thuyt tơm lý hc nhn thc xem
xét quá trình nhn thc ca ngi tiêu dùng v thng hiu. Có nhiu quan
đim v giá tr thng hiu da vƠo ngi tiêu dùng. “Giá tr thng hiu có
th giúp cho khách hƠng din dch, x lý vƠ lu tr tt hn các thông tin liên
quan đn sn phm vƠ thng hiu. Giá tr thng hiu cng tác đng đn s
t tin ca khách hƠng khi ra quyt đnh mua hƠng, đng thi nó cng gia tng
s hƠi lòng ca khách hƠng vi tri nghim s dng thng hiu đó”.
Keller (2003) cho rng giá tr thng hiu da vƠo khách hƠng lƠ hiu
ng khác bit mƠ kin thc thng hiu có đc trên phn hi ca khách
hƠng đi vi vic marketing ca thng hiu đó. Nh vy, đu tiên giá tr
thng hiu xut hin t s khác bit trong phn hi ca khách hƠng. Nu
không có s khác bit nƠo, sn phm ch lƠ mt hƠng đn thun nh bao mt
hƠng khác không có gì đc bit so vi đi th cnh tranh. K đó, nhng s
10
khác bit nƠy lƠ kt qu ca kin thc ca khách hƠng v thng hiu, nhng
gì khách hƠng có th dùng nm giác quan đ tri nghim thng hiu qua thi
gian. Nh vy, mc cho tác đng mnh m ca các hot đng marketing, giá
tr thng hiu cui cùng ph thuc vƠo nhng gì chim gi trong tơm trí
ca khách hƠng. Tóm li, giá tr thng hiu mnh s giúp gia tng lòng trung
thƠnh, lƠm cho thng hiu ít b tn thng khi b cnh tranh vƠ khng hong,
giúp to ra li nhun cao hn, gia tng hp tác vƠ h tr thng mi, giúp gia
tng hiu qu vƠ hiu sut cho truyn thông tip th,…
1.3.ăTmă quanătrngăcaăthngă hiuăđiă viăhotăđngăsnă xută kinhă
doanhăcaămtădoanhănghip.
1.3.1.ăMangăđnăgiáătrăchoăkhách hàng.
Giá tr thng hiu s cng thêm hoc gim bt các giá tr mang đn cho
khách hƠng. Tt c các thƠnh phn ca giá tr thng hiu s giúp cho khách
hƠng có th hiu đc cng nh lu gi đc rt nhiu thông tin khác nhau v
sn phm vƠ thng hiu. Nó s mang đn cho khách hƠng s t tin khi la
chn sn phm (kt qu nƠy có đc do nhng tri nghim mƠ khách hƠng có
đc khi s dng sn phm nƠy trc đơy). Mt ví d, khi khách hƠng mua
mt sn phm ca Sony thì h hoƠn toƠn tin tng vƠo cht lng vì đơy lƠ
mt thng hiu ni ting vi cht lng vt tri. Có mt khía cnh quan
trng không kém đó lƠ cht lng cm nhn vƠ thuc tính thng hiu s
nơng cao hn s hƠi lòng ca khách hƠng mi khi s dng sn phm.
Nu mt ngi s dng xe BMW hay Mercedes thì h s có nhng cm
nhn hoƠn toƠn khác bit, cm thy mình tr nên quan trng hn vƠ nhng
cm xúc nƠy s gia tng s hƠi lòng ca ngi s dng đi vi sn phm.
11
1.3.2.ăMangăđnăgiáătrăchoădoanhănghip.ă
Bên cnh vic mang đn giá tr cho khách hƠng, giá tr thng hiu còn
mang đn giá tr cho doanh nghip thông qua vic gia tng dòng tin t qua
các cách sau:
“Th nht, doanh nghip có th thu hút thêm đc nhng khách hƠng
mi thông qua các chng trình tip th. Ví d khi có mt chng trình
khuyn mi khuyn khích mi ngi s dng th hng v mi hoc công
dng mi ca sn phm, ngi tiêu dùng hng ng s đông hn khi h thy
đơy lƠ mt thng hiu quen thuc. Lý do chính lƠ ngi tiêu dùng đƣ tin
tng vƠo cht lng vƠ uy tín ca sn phm.
Th hai, s trung thƠnh thng hiu s giúp doanh nghip duy trì đc
nhng khách hƠng c trong mt thi gian dƠi. S trung thƠnh đc to ra bi
4 thƠnh phn trong giá tr thng hiu lƠ: s nhn bit thng hiu, cht
lng cm nhn, thuc tính thng hiu, lòng trung thƠnh ca khách hƠng vƠ
các yu t s hu khác. Cht lng cm nhn vƠ thuc tính thng hiu cng
thêm s ni ting ca thng hiu s to thêm nim tin vƠ lý do đ khách
hƠng mua sn phm, cng nh nhng thƠnh phn nƠy s nh hng đn s hƠi
lòng ca khách hƠng. Gia tng s trung thƠnh v thng hiu đóng vai trò rt
quan trng thi đim mua hƠng khi mƠ các đi th cnh tranh luôn sáng to
vƠ có nhng sn phm vt tri. S trung thƠnh thng hiu lƠ mt thƠnh t
trong tƠi sn thng hiu nhng cng b tác đng bi tƠi sn thng hiu. S
trung thƠnh thng hiu lƠ mt trong nhng giá tr mƠ giá tr thng hiu
mang li cho doanh nghip.
Th ba, giá tr thng hiu s giúp doanh nghip thit lp mt chính sách
giá cao vƠ ít l thuc hn đn các chng trình khuyn mƣi. Trong nhng
trng hp khác nhau thì các thƠnh phn ca giá tr thng hiu s h tr
doanh nghip trong vic thit lp chính sách giá cao. Trong khi vi nhng
12
thng hiu có v th không tt thì thng phi s dng chính sách khuyn
mƣi nhiu đ h tr bán hƠng. Nh chính sách giá cao mƠ doanh nghip cƠng
có thêm đc li nhun.
Th t, giá tr thng hiu s to mt nn tng cho s phát trin thông
qua vic m rng thng hiu. Sony lƠ mt trng hp đin hình, da trên
thng hiu Sony đ m rng sang lnh vc máy tính xách tay vi thng
hiu Sony Vaio, hay sang lnh vc game nh Sony Play Station,… Mt
thng hiu mnh s lƠm gim chi phí truyn thông rt nhiu khi m rng
thng hiu.
Th nm, giá tr thng hiu còn giúp cho vic m rng vƠ tn dng ti
đa kênh phơn phi. Cng tng t nh khách hƠng, các đim bán hƠng s e
ngi hn khi phơn phi nhng sn phm không ni ting. Mt thng hiu
mnh s h tr trong vic có đc mt din tích trng bƠy ln trên k. Bên
cnh đó thng hiu ln s d dƠng nhn đc hp tác ca nhƠ phơn phi
trong các chng trình tip th. Cui cùng, giá tr thng hiu còn mang li
li th cnh tranh vƠ c th lƠ s to ra rƠo cn đ hn ch s thơm nhp th
trng ca các đi th cnh tranh mi.” (Nguyn Nht Vinh, nm 2012, trang
17, 18).
1.4.ăThôngătinăvăthngăhiuătrƠăthoămcăDrăThanh
Sau mt thi gian nghiên cu vƠ th nghim sn phm, 22/12/2007 sn
phm trƠ tho mc Dr Thanh đc tung ra th trng vi slogan “ Thanh nhit
c th, không lo b nóng”. Sn phm đƣ đc tung ra th trng trong đúng
dp tt K Su. ơy lƠ thi đim mi ngi thng tp trung vƠo các hot
đng vui chi có tn sut cao, kt hp vi thói quen n ung ca ngi Á
ông lƠ a thích các món chiên xƠo. Chính điu nƠy thng gơy cm giác
“nóng trong”, tuy không phi lƠ bnh lý nhng li rt có hi cho sc khe.
Nhn bit đc nhu cu nƠy tp đoƠn Tơn Hip Phát đƣ đa ra th trng sn
13
phm trƠ tho mc Dr.Thanh nh lƠ mt li đáp li nhng mong mun ca
khách hƠng mt cách đúng lúc.
Mc tiêu ca Tơn Hip Phát khi khai sinh ra Dr.Thanh không ch lƠ thu
đc li nhun trên vn đu t cao mƠ còn lƠ danh ting vƠ hình nh ca công
ty v mt sn phm thng hiu đm bo cht lng, uy tín vƠ đc tín
nhim cao trên th trng. Tơn Hip Phát mong mun trong tng lai không
xa không ch chim lnh phn ln th trng trong nc mƠ còn vn xa hn
sang các nc chơu Á, Hoa K vƠ chơu Ểu trong xu hng phát trin chung
ca kinh t th gii. Tơn Hip Phát có tham vng bin Dr Thanh tr thƠnh
mt thng hiu quc gia. Tơn Hip Phát mong mun rng mi khi nhc đn
“thanh lc c th” thì hình thƠnh ngay trong suy ngh ca mi ngi dơn Vit
Nam hình nh trƠ tho mc Dr.Thanh.
1.4.1. Thităkăthngăhiu
Tên thng hiu
Sn phm mang tên gi Dr.Thanh không ch d đc, d nh mƠ còn đc
đáo ý ngha ca nó. Th nht, t “ Thanh” đơy ngha lƠ thanh nhit, thanh
khit, đúng nh cơu slogan “Thanh nhit c th, không lo b nóng”. Th hai,
tên gi đm cht Vit Nam n cha khát vng xơy dng mt thng hiu Vit
mang đng cp quc t.
Màu sc, Logo, Slogan,
Ly gam mƠu ch đo lƠ đ vƠ đen ậ lƠ nhng mƠu đc trng cho
truyn thng ca phng ông. iu đó cƠng lƠm toát lên nét đc đáo ca
thng hiu Vit.
Vi s xut hin ca logo “TrƠ tho mc” bên trên kt hp slogan “
Thanh lc c th - không lo b nóng” bên di đƣ gii thiu mt cách cô đng
v ngun gc vƠ tính nng ca sn phm.