i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do Tôi thc hin. Các đon trích dn và
s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong
phm vi hiu bit ca Tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t
Fulbright./.
Thành ph H Chí Minh, tháng 5 nm 2013
Ngiăcamăđoan
Võ Thanh Hùng
ii
LIăCMăN
Tôi xin chân thành cm n PGS.TS Phm Duy Ngha đã khuyn khích, đng viên,
hng dn Tôi thc hin hoàn thành lun vn này. Tôi xin trân trng cm n tt c các
thy, cô giáo ca Chng trình Ging dy kinh t Fulbright đã truyn đt nhng kin thc
và kinh nghim, giúp Tôi có đc nn tng kin thc vng chc v chính sách công đ
phc v cho quá trình hc tp, công tác và nghiên cu.
Tôi xin cm n lãnh đo UBND huyn, Vn phòng HND và UBND huyn, phòng
Ni v và các anh, ch đng nghip đang công tác ti UBND huyn c Ph, tnh Qung
Ngãi đã to điu kin thun li cho Tôi trong vic tip cn s liu, cung cp thông thông
tin cn thit và chia s nhng kinh nghim trong lnh vc nghiên cu ca Tôi đ giúp Tôi
hoàn thành lun vn này.
Cui cùng, xin cm n tt c anh ch em đng nghip, bn bè gn xa đã h tr, giúp
đ Tôi hoàn thành bài nghiên cu này./.
Tác gi lun vn
Võ Thanh Hùng
iii
TịMăTT
Sau nhiu nm áp dng c ch mt ca (CCMC) trong quan h gii quyt công vic
gia c quan nhà nc vi cá nhân, t chc, CCMC đã to ra đc chuyn bin tích cc
trong cung ng dch v hành chính công (DVHCC) và công tác ci cách hành chính
(CCHC), phn nào rút ngn thi gian gii quyt h s, th tc đc công khai, minh
bch, gim bt phin hà cho ngi dân, đc nhân dân, doanh nghip đng tình, ng h.
Qua đó, đã chng minh đc đây là mô hình, phng thc gii quyt công vic tt nht
hin nay gia Nhà nc vi cá nhân, t chc. Mc khác, do s gia tng phân công, phân
cp cho chính quyn c s nên vai trò ca chính quyn cp huyn trong cung cp
DVHCC ngày càng đc đ cao. Thêm vào đó, cht lng DVHCC là thc đo quan
trng v s tin b ca CCHC, phn ánh nng lc hot đng ca b máy nhà nc; nâng
cao cht lng DVHCC s đng ngha vi vic nâng cao nng lc qun lỦ, điu hòa li
ích và đm bo xã hi vn hành trt t, n đnh và phát trin. Do vy, cht lng
DVHCC đc cung cp ti y ban nhân dân cp huyn bng CCMC là vn đ cn đc
các cp chính quyn quan tâm, chú ý.
Theo lý thuyt vic thc hin CCMC ti c quan hành chính nhà nc (HCNN)
đa phng s to ra mt cách thc gii quyt công vic hiu qu cho công dân và t chc,
th ch hóa mi quan h gia chính quyn và công dân trong quá trình gii quyt h s; to
ra s chuyn bin c bn trong quan h gia c quan HCNN vi các t chc và công dân,
đn gin hóa các th tc hành chính, gim phin hà, chi phí, thi gian, công sc; đng thi,
điu chnh mt bc v t chc b máy, đi mi, ci tin ch đ làm vic và quan h công
tác trong c quan HCNN, chng đc t quan liêu, tham nhng, ca quyn ca cán b,
công chc, nâng cao hiu sut, hiu qu qun lỦ nhà nc (QLNN).
Trong thc t, tuy vic cung cp DVHCC bng CCMC đã bc đu có kt qu kh
quan, ci thin cht lng dch v, đáp ng phn nào ca nhu cu ngi dân. Tuy nhiên,
kt qu cha đáp ng đc nh k vng, do nhng khim khuyt t mô hình hot đng,
nng lc ci cách còn hn ch, s khó khn v kinh phí thc hin, thiu c ch kim soát,
đánh giá cht lng DVHCC hiu qu nên các cp chính quyn còn lúng túng trong quá
trình thc hin, cá bit nhiu ni ch thc hin hình thc, làm nh hng đn cht lng,
nng lc qun lý ca Nhà nc.
iv
khc phc tình trng này, cn phi thit lp c ch đánh giá, kim soát cht
lng dch v hành chính công ti B phn mt ca cp huyn, vi đy đ c ch kim
soát bên trong-kim soát ca c quan nhà nc có thm quyn, ln c ch kim soát bên
ngoài-kim soát ca ngi dân.
i vi cpătrungăng:ăQuy đnh rõ ràng, thng nht v mô hình t chc, hot
đng ca B phn tip nhn và tr kt qu; Quy đnh b trí cán b, công chc chuyên trách
làm vic B phn mt ca, thuc biên ch Vn phòng Hi đng nhân dân (HND) và
y ban nhân dân (UBND) huyn; Quy đnh vic đánh giá chính sách là ni dung bt buc
và đánh giá hai góc đ: đánh giá ca c quan nhà nc và ngi s dng dch v; đánh
giá, kim tra, giám sát hot đng ca B phn mt ca cp huyn theo hng tp trung vào
s tác đng ca kt qu đu ra, ch không phi tp trung vào quy trình, chp hành th tc,
kim soát các yu t đu ra; hoàn thin pháp lut và hiu qu giám sát hành chính.
i vi cp tnh: Cn quan tâm đn hot đng đánh giá chính sách; lng ghép vic
đánh giá ni dung chính sách vi đánh giá thc thi chính sách, bng các tiêu chí khoa hc,
hp lỦ. Thay đi cách thc kim tra, đánh giá quá trình thc hin CCMC, ngoài vic kim
tra, thanh tra s tuân th, chp hành các quy đnh ti c quan, đnh k hàng nm t chc
kho sát ly ý kin nhân dân đ có c s khoa hc đánh giá cht lng dch v; ban hành
quy đnh v lnh vc, tip nhn, gii quyt h s theo c ch mt ca, mt ca liên thông
ti UBND cp huyn thuc tnh Qung Ngãi; t chc tp hun, đào to, bi dng chuyên
môn, nghip v và k nng giao tip cho cán b-công chc; nâng cao mc ph cp lên
bng mc lng ti; t chc kho sát ly ý kin nhân dân đ đánh giá cht lng dch v.
i vi cp huyn: Xây dng k hoch tp hun, đào to, bi dng; b trí cán
b-công chc chuyên trách làm vic B phn mt ca; tng cng đu t h tng c s,
trang thit b, dng c h tr; xây dng quy ch kim soát và thc hin đánh giá công vic
ca cán b-công chc; quy đnh, công khai và ph bin cho ngi dân bit v c ch tip
nhn, tr li ý kin ca ngi dân v th tc hành chính; thit lp các h thng kim soát
bên trong ln bên ngoài hiu qu đ tng đ trách nhim và tính gii trình.
v
MCăLC
LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TÓM TT iii
MC LC v
DANH MC T VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC BIUă, HÌNH V ix
DANH MC CÁC HP x
Chngă1.
GII THIUă TÀI NGHIÊN CU 1
1.1. Bi cnh chính sách 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. Câu hi nghiên cu 2
1.4. Khung phân tích 2
1.5. Phng pháp nghiên cu 2
1.6. B cc lun vn 3
Chngă 2.ă Că S LÝ THUYT CA HOTă NGă ỄNHă GIỄ,ă KIM SOÁT
CHTăLNG DCH V HÀNH CHÍNH CÔNG 4
2.1. Mt s khái nim 4
2.2. Dch v hành chính công 4
2.2.1. Bn cht, đc trng ca DVHCC 4
2.2.2. Các loi hình c bn ca DVHCC 5
2.2.3. Các yu t cu thành DVHCC 6
2.2.4. T chc và hot đng cung ng DVHCC 6
2.3. Khung lý thuyt 6
2.3.1. Khung lý thuyt v hiu qu qun tr và hành chính công 6
2.3.2. Khung lý thuyt Qun lý da trên kt qu 8
2.3.3. Mô hình qun lý công mi Anh, New Zealand “Buc nhà qun lý phi qun
lỦ” 9
Chngă3.ăKINH NGHIM THC TIN TRONG QUÁ TRÌNH THC HIN Că
CH MT CA CAăCỄCăAăPHNG 11
3.1. Kinh nghim trong quá trình thc hin CCHC 11
3.2. Kinh nghim trong quá trình thc hin c ch mt ca đa phng 13
3.2.1.Thành ph à Nng 13
3.2.2. Tnh k Lk 14
vi
3.2.3. các đa phng khác 14
3.3. Và mt s kinh nghim khác 15
Chngă4.ăT CHC NGHIÊN CUăIM TI B PHN MT CA 18
4.1. Phân tích quá trình cung ng DVHCC ti B phn mt ca ca UBND huyn c
Ph, tnh Qung Ngãi 18
4.1.1. Quá trình thc hin CCMC huyn c Ph 18
4.1.2. Phân tích SWOT B phn mt ca ca UBND huyn c Ph 20
4.2. Nhng u và nhc đim ca c ch kim soát, đánh giá cht lng DVHCC gia
huyn c Ph vi các huyn trong tnh Qung Ngãi và các đa phng khác ngoài tnh. 23
4.2.1. i vi các huyn trong tnh Qung Ngãi 23
4.2.1.1. Nhng quy đnh ca tnh Qung Ngãi 23
4.2.1.2. Gia huyn c Ph và các huyn khác 24
4.2.2. i vi các đa phng khác ngoài tnh 25
4.3. T chc nghiên cu đim B phn mt ca ca UBND huyn c Ph 26
4.3.1. Lý do la chn mu 27
4.3.2. Thit k nghiên cu 27
4.3.3. Kt qu nghiên cu đim đ phát hin khim khuyt trong quy đnh thc hin
CCMC 27
4.3.3.1. ánh giá di góc nhìn ca chuyên gia 27
4.3.3.2. ánh giá di góc nhìn ca lãnh đo cp tnh 29
4.3.3.3. ánh giá di góc nhìn ca lãnh đo cp huyn 30
4.3.3.4. ánh giá ca cán b-công chc B phn mt ca 31
4.3.3.5. ánh giá ca ngi dân s dng dch v 31
Chngă5.ăKT LUN VÀ KIN NGH 35
5.1. i vi cp trung ng 35
5.2. i vi cp tnh 36
5.3. i vi cp huyn 36
KT LUN 38
TÀI LIU THAM KHO 39
PH LC 43
vii
DANHăMCăTăVITăTT
Tăvitătt
TênătingăVit
CCHC
:
Ci cách hành chính
CCMC
:
C ch mt ca
DVHCC
:
Dch v hành chính công
HCNN
:
Hành chính nhà nc
HND
:
Hi đng nhân dân
QLNN
:
Qun lý nhà nc
UBND
:
y ban nhân dân
viii
DANHăMCăCỄCăBNG
Bng 1. Các yu t quyt đnh s thành công ca mô hình mt ca………………… 16-17
Bng 2. Nhng đim tt và cha tt ca mô hình mt ca huyn c Ph và
mô hình mt ca hiu qu 25-26
Bngă3.ăCht lng tr kt qu các loi dch v giy t ti B phn mt ca 33
Bngă4.ăNhng nhân t cn phi thay đi đ dch v mt ca đa bàn
tt hn na 34
ix
DANHăMCăBIUă,ăHỊNHăV
Biuăđ 1. Quy trình chính sách 7
Biuăđ 2. Khung logic Qun lý da trên kt qu 8
Hình 1. ánh giá ca ngi dân v cht lng dch v mt ca nói chung 32
Hình 2. S hài lòng ca ngi dân đi vi dch v mt ca 32
x
DANHăMCăCỄCăHP
Hp 1. Tiêu chí đánh giá hiu qu hot đng ca B phn mt ca cp
huyn 12
Hpă 2. Nhng yu t tác đng đn vic cung ng DVHCC ti B phn mt
ca…………………………………………………………………………………………22
Hpă3. ụ kin ca đng chí Nguyn Xuân Phúc-Phó Th tng Chính ph 28
1
Chngă1
GIIăTHIUăăTÀIăNGHIểNăCU
1.1.ăBiăcnhăchínhăsách
T khi áp dng CCMC trong quá trình cung ng DVHCC (CCMC bt đu đc
thc hin cp huyn vào nm 2004, thc hin mt ca liên thông vào nm 2007 và hin
nay là mt ca liên thông hin đi), bc đu đã to s chuyn bin tích cc trong quan h
gii quyt công vic gia c quan nhà nc vi cá nhân, t chc, phn nào rút ngn thi
gian gii quyt h s, th tc đc công khai, minh bch, gim bt phin hà cho ngi
dân, đc nhân dân, doanh nghip đng tình, ng h. Qua đó, chng minh đc đây là mô
hình, phng thc gii quyt công vic tt nht hin nay gia Nhà nc vi cá nhân, t
chc. Mc khác, do s gia tng phân công, phân cp cho chính quyn c s nên vai trò ca
chính quyn cp huyn trong cung cp DVHCC ngày càng đc đ cao. Thêm vào đó, cht
lng DVHCC là thc đo quan trng v s tin b ca CCHC, phn ánh nng lc hot
đng ca b máy nhà nc; nâng cao cht lng DVHCC, nhà nc s nâng cao nng lc
qun lỦ, điu hòa li ích xã hi và đm bo xã hi vn hành trt t, n đnh và phát trin.
Do vy, cht lng DVHCC đc cung cp ti UBND cp huyn bng CCMC là vn đ
cn đc các cp chính quyn quan tâm, chú ý.
Mc dù CCMC, CCMC liên thông hin đi có nhiu Ủ ngha quan trng trong ci
cách th tc hành chính, gii quyt công vic gia nhà nc và t chc, công dân nhm
phc v ngi dân, doanh nghip và ci thin môi trng kinh doanh và đu t. Tuy nhiên
đn nay còn 21/63 tnh, tng đng vi khong 500 đn v cp huyn cha trin khai
thc hin CCMC liên thông hin đi
1
; mc khác thc trng có mt s đa phng thc hin
tt CCMC trong quá trình gii quyt công vic gia nhà nc vi t chc và công dân,
trong khi đó có mt s đa phng khác thì kin ngh b vic thc hin CCMC cp
huyn. Ví d: thành ph à Nng, thành ph H Chí Minh thc hin đt kt qu tt và tin
ti mt ca hin đi, trong khi đó Tin Giang, ng Tháp và mt s tnh, thành phía Nam
khác li đ ngh không tip tc thc hin CCMC ti UBND cp huyn
2
.
Vy đâu là nguyên nhân tht s ca nhng thc trng này? Do s bt cp ca chính
sách, mô hình hot đng; s khác bit vùng min và trình đ phát trin kinh t-xã hi; s
thiu quan tâm, đu t c s vt cht, đào to cán b-công chc có k nng; hay là do
1
Vn phòng Chính ph (2012, tr. 1)
2
nhng yu kém, hn ch trong công tác t chc, điu hành và giám sát, kim tra, đánh giá
quá trình thc hin CCMC ca chính quyn đa phng.
1.2.ăMcătiêuănghiênăcu
Mc tiêu ca nghiên cu này tp trung vào vic gii quyt các vn đ sau: th nht,
phân tích, đánh giá s phù hp ca chính sách, quy đnh pháp lut v cung ng DVHCC ti
B phn mt ca cp huyn; th hai, phát hin nhng lc cn và đng lc trong quá trình
thc hin CCMC cp huyn; th ba, thit lp c ch kim soát và xác đnh các tiêu thc
c bn đ đánh giá hiu qu hot đng cung cp DVHCC ti B phn mt ca; th t, đ
xut gii pháp nâng cao hiu qu, cht lng vic trin khai thc hin CCMC cp huyn.
1.3.ăCơuăhiănghiênăcu
Nghiên cu này tp trung tr li các câu hi sau: th nht, s tuân th, chp hành
quy đnh v cung ng DVHCC ti B phn mt ca cp huyn hin nay nh th nào? th
hai, nhng yu t nào tác đng, nh hng đn quá trình thc hin và cht lng DVHCC
ti B phn mt ca cp huyn? th ba, làm gì đ đánh giá, kim soát đc cht lng
DVHCC ti B phn mt ca cp huyn trong giai đon hin nay?
1.4. Khung phân tích
Da vào khung lý thuyt qun lý da trên kt qu, quy trình chính sách (hoch đnh
chính sách, thc thi chính sách và giám sát vic thc thi chính sách) và kinh nghim thc
tin trong nc, quc t v ci cách th tc hành chính đ xác đnh khung phân tích: (1)
Phân tích, đánh giá quy đnh pháp lut và hin trng áp dng CCMC trong cung ng
DVHCC cp huyn; (2) Phân tích kinh nghim thc tin mt s đa phng v cung
cp DVHCC ti B phn mt ca; (3) So sánh, đánh giá nhng u và nhc đim ca c
ch kim soát, đánh giá cht lng DVHCC gia các huyn trong tnh Qung Ngãi và các
đa phng khác ngoài tnh; (4) T chc nghiên cu đim đ phát hin khim khuyt trong
quy đnh đánh giá, kim soát cht lng DVHCC; (5) xut gii pháp đ nâng cao công
tác đánh giá, kim soát cht lng DVHCC.
1.5.ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn s dng phng pháp nghiên cu đnh tính: phng pháp so sánh, nghiên
cu tài liu, phân tích tình hung; kt hp phng vn nhng cán b, công chc trong các
c quan nhà nc và kho sát ý kin ngi dân.
2
Phng Yn, Tng Vi (2010)
3
Ngun thông tin v khung phân tích: thu thp t kin thc đã hc, kinh nghim cá
nhân; các bài vit, tài liu, kt qu nghiên cu ca cán b QLNN, chuyên gia, nhà nghiên
cu. Thông tin thc tin: s dng ngun tài liu ca HND, UBND tnh, UBND các
huyn, thành ph tnh Qung Ngãi.
1.6.ăBăccălunăvn
Lun vn gm có 5 chng. Chng 1, Gii thiu v đ tài nghiên cu; Chng 2,
C s lỦ thuyt ca hot đng đánh giá, kim soát cht lng DVHCC; Chng 3, Kinh
nghim thc tin trong vic kim soát, đánh giá cht lng DVHCC; Chng 4, T chc
nghiên cu đim B phn mt ca ti UBND huyn c Ph, tnh Qung Ngãi; Chng 5,
Kt lun và kin ngh chính sách.
4
Chngă2
CăSăLụăTHUYTăCAăHOTăNGăỄNHăGIỄ,ăKIMăSOỄTă
CHT LNGăDCHăVăHÀNHăCHệNHăCÔNG
2.1.ăMtăsăkháiănim
Dch v công là nhng hot đng phc v các hot đng chung thit yu, các quyn,
li ích hp pháp ca công dân và t chc, do Nhà nc trc tip đm nhn hay y quyn
cho các c s ngoài Nhà nc thc hin nhm đm bo trt t, li ích chung và công bng
xã hi
3
.
DVHCC là nhng dch v liên quan đn hot đng thc thi pháp lut, không nhm
mc tiêu li nhun, do c quan nhà nc (hoc t chc, doanh nghip đc y quyn) có
thm quyn cp cho t chc, cá nhân di hình thc các loi giy t có giá tr pháp lý
trong các lnh vc mà c quan nhà nc đó qun lý
4
.
“Mt ca” là c ch gii quyt công vic ca t chc, công dân thuc thm quyn
ca c quan HCNN t tip nhn yêu cu, h s đn tr li kt qu thông qua mt đu mi
là B phn tip nhn và tr kt qu ti c quan HCNN
5
.
CCMC là c ch gii quyt công vic ca t chc, cá nhân, bao gm c t chc, cá
nhân nc ngoài thuc trách nhim, thm quyn ca mt c quan HCNN, t hng dn,
tip nhn giy t, h s, gii quyt đn tr kt qu đc thc hin ti mt đu mi là B
phn tip nhn và tr kt qu ca c quan HCNN
6
.
CCMC liên thông là c ch gii quyt công vic ca t chc, cá nhân thuc trách
nhim, thm quyn ca nhiu c quan HCNN cùng cp hoc gia các cp hành chính t
hng dn, tip nhn giy t, h s, gii quyt đn tr kt qu đc thc hin ti mt đu
mi là B phn tip nhn và tr kt qu ca mt c quan HCNN
7
.
2.2. DchăvăhƠnhăchínhăcông
2.2.1.ăBnăcht, đcătrngăcaăDVHCC
DVHCC là loi hình dch v công do các c quan HCNN cung ng đ đm bo,
thc hin các quyn và li ích hp pháp ca các t chc và công dân. DVHCC có bn cht,
đc trng sau:
3
Hc vin Hành chính Quc gia (2003, tr. 452)
4
Chính ph (2011, tr. 2)
5
Th tng Chính ph (2003, tr. 1)
6
Th tng Chính ph (2007, tr. 1)
5
Th nht, DVHCC luôn gn lin vi thm quyn hành chính pháp lý ca c quan
HCNN, nên ch có hiu lc khi c quan HCNN thc hin. Thông qua hot đng ca mình,
các c quan HCNN thc hin các quyn và li ích hp pháp ca t chc và công dân, nh
cp các loi giy phép, giy chng nhn quyn s dng đt và s hu nhà , công chng,
chng thc, giy khai sinh
Th hai, DVHCC va xut phát t yêu cu ca nhà nc đi vi nhân dân và va
yêu cu ca nhân dân đi vi nhà nc. ây là nhng dch v mà nhà nc bt buc hoc
khuyn khích ngi dân thc hin đ qun lý, điu hòa các quan h xã hi, li ích xã hi
nhm đm bo n đnh, trt t, hiu qu, công bng xã hi. Ngi dân yêu cu nhà nc
cung cp đ thc hin quyn dân ch và li ích hp pháp.
Th ba, DVHCC là nhng hot đng không vì mc đích li nhun, nu có thu tin
thì ch thu di dng l phí, l phí này không mang tính cht bù đp hao phí lao đng cho
ngi cung cp dch v, mà ch yu to ra s công bng gia nhng ngi s dng dch
v và không s dng dch v.
Th t, DVHCC đc nhà nc đm bo cung ng dch v, mi ngi dân có
quyn bình đng ngang nhau trong vic tip cn và s dng dch v. Nhà nc có trách
nhim và ngha v phc v, không phân bit cho mi ngi dân.
2.2.2.ăCácăloiăhình căbnăcaăDVHCC
Da vào khái nim, đc trng, bn cht ca DVHCC, có th thy các hot đng
cung ng DVHCC bao gm các loi hình c bn sau: Các hot đng cp các loi giy
phép; ví d nh: giy phép xây dng, giy phép hành ngh, giy phép đu t Các hot
đng cp các loi giy xác nhn, chng thc; ví d nh: công chng, giy khai sinh, khai
t Các hot đng cp giy đng kỦ kinh doanh và chng ch hành ngh. Các hot đng
gii quyt khiu ni, t cáo ca công dân và x lý vi phm hành chính.
Các loi vn bn, giy t phát sinh t các hot đng nêu trên phn ánh c th kt
qu ca DVHCC. Tuy nhiên, DVHCC không ch là nhng loi vn bn, giy t này, mà
bao gm c mt quá trình hot đng đ “sn xut” ra nhng vn bn, giy t này. Vì vy,
DVHCC phi đc hiu là các hot đng ca c quan HCNN thc hin quyn và li ích
hp pháp ca t chc và công dân.
7
Th tng Chính ph (2007, tr. 1)
6
2.2.3.ăCácăyuătăcuăthƠnhăDVHCC
DVHCC là c mt quá trình hot đng ca cán b-công chc c quan HCNN có s
dng các ngun lc cn thit đ h tr to ra sn phm DVHCC, bao gm: H thng c
quan HCNN; i ng cán b-công chc làm vic trong c quan HCNN; H thng vn bn,
quy đnh liên quan đn hot đng cung ng DVHCC; Ngun lc tài chính cn thit đm
bo cho hot đng qun lý HCNN nói chung và cung ng DVHCC nói riêng.
2.2.4.ăTăchcăvƠăhotăđngăcungăngăDVHCC
DVHCC là loi hot đng phc v trc tip cho tng t chc và công dân, do đó nó
gn nhiu hn vi chính quyn c s. Các c quan HCNN cung ng DVHCC nh sau:
Th nht, Chính ph chu trách nhim cung ng nhng dch v quan trng có tác
đng đn s phát trin quc gia, liên quan đn nhiu ngành, nhiu lnh vc. Các dch v do
Chính ph cung ng thuc v các hình thc cp giy phép thành lp mt t chc nào đó
hoc cho phép mt t chc nào đó tin hành mt hot đng nht đnh.
Th hai, các B cung cp DVHCC thuc lnh vc chuyên ngành do B đó qun lý
có quy mô và tm quan trng ln đi vi mt s tnh hoc mt s vùng ca đt nc. Tùy
theo phm vi qun lý tng B mà mi B cung cp DVHCC cho các đi tng khác nhau.
UBND các cp cung cp DVHCC ti đa phng theo v trí pháp lý, chc nng, nhim v
và quyn hn ca mi cp chính quyn.
Th ba, cp huyn có trách nhim cung ng các loi DVHCC: cp giy phép đng
ký kinh doanh cho h kinh doanh cá th, cp giy phép xây dng, cp giy chng nhn
quyn s dng đt và s hu nhà , công chng và chính sách xã hi
2.3.ăKhungălỦăthuyt
2.3.1.ăKhungălỦăthuytăvăhiuăquăqunătrăvƠăhƠnhăchínhăcông
8
Ba quy trình chính sách: Hoch đnh chính sách, thc thi chính sách và giám sát
thc thi chính sách có mi liên h cht ch vi nhau, do vy đ ban hành chính sách có
cht lng và hiu qu cao cn phi thc hin tt c ba ni dung trên. ánh giá, giám sát
chính sách là xem xét, nhn đnh v giá tr kt qu đt đc khi ban hành và thc thi chính
sách; đánh giá chính sách nhm xem xét, nhn đnh v ni dung, quá trình thc thi đ có
bin pháp điu chnh phù hp vi thc t đ đt các mc tiêu kt qu đt ra.
8
CECODES, TCMT, BDN & UNDP (2010, tr. 8-9)
7
Biuăđ 1. Quy trình chính sách
Ngun: CECODES, TCMT, BDN & UNDP (2010, tr. 9)
Hoch đnh chính sách: là vic xác đnh các quy tc chi phi, tác đng đn vic
thc thi chính sách và cung ng dch v công. Các quyt sách có th làm nh hng đn
hành vi, và do đó nâng cao hoc làm gim cht lng và đ tin cy ca dch v công. Quy
trình hoch chính sách có s tham gia ca các đi tng có liên quan thì s đm bo hiu
qu thc thi cao.
Hoch đnh chính sách chính là vic chính quyn đa ra các tuyên b, cam kt v
vic cung cp dch v. Giai đon này có các tiêu chí đánh giá: mc tiêu hot đng ca c
quan nhà nc; h tng c s; đi ng cán b-công chc; yêu cu ca ngi dân.
Thc thi chính sách: nhng đu vào cho vic thc thi chính sách, ngun lc, quy
đnh ca pháp lut, phng thc cung ng và nng lc cn thit ca khu vc công. Quá
trình này cho ta bit b phn cu thành ngun lc đu vào và kt qu đu ra ca quá trình
cung ng dch v, do vy cn phi có s giám sát thng xuyên, vì giám sát s giúp ta xác
đnh đc nhng u và khuyt đim so vi nhng tiêu chí và mc tiêu đã đ ra.
Giai đon này có các tiêu chí đánh giá: s công khai, minh bch thông tin; tuân th
pháp lut, đm bo pháp ch; đm bo cung cp đy đ và rõ ràng các thông tin cho t
chc, công dân; tr kt qu h s cho công dân, t chc đúng quy đnh.
Hochăđnh chính sách
(Chính sách do c quan có
thm quyn ban hành)
Thc thi chính sách
(Yu t đu vào cho vic thc thi
chính sách ca các c quan chc
nng nhà nc, nh t chc,
nhân lc, ngân sách, các ngun
lc khác)
Giám sát vic thc thi
chính sách
(Kt qu đu ra mà các nhóm
xã hi và đi tng hng th
nhn đc)
8
Giám sát thc thi chính sách: ánh giá t góc đ ngi cung cp dch v và đánh
giá da trên mc đ hài lòng ca ngi s dng. Nh vy chúng ta có th xây dng h
thng kim soát cht lng DVHCC t hai góc đ trên.
Giai đon này có các tiêu chí đánh giá: t đc mc tiêu qun lý hay không; s
tha mãn, hài lòng ca ngi dân.
2.3.2.ăKhungălỦăthuytăQunălỦădaătrênăktăqu
9
Biuăđ 2. Khung logic Qun lý da trên kt qu
Ngun: Ly t Nguyn Hu Lam (2011), S đ trong Bài ging Qun lý da trên kt qu,
môn Qun lý công, Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright
Theo biu đ trên cho chúng ta bit quá trình to ra DVHCC là quá trình chuyn
hóa các yu đu vào (h tng c s, đi ng công chc, quy đnh v cung ng dch v,
mong đi ca ngi dân) thành kt qu đu ra (các vn bn, giy t hành chính) và kt cc,
nh hng ca nó ti s hài lòng ca ngi dân và yêu cu QLNN. Quy trình này giúp
nhn bit mt cái nhìn toàn din v nhng nhân t nh hng đn quá trình cung ng
DVHCC, t yu t đu vào, kt qu đt đc, đu ra trong ngn hn, trung hn và dài hn,
đn nhng khía cnh v hiu sut, kinh t, hiu qu. bit đc vic cung ng DVHCC
KT QU TăC
u vào
(Inputs)
Quá trình
(Process)
u ra
(Outputs)
Kt cc
(Outcomes)
nh hng
(Impacts)
Hiu sut
Kinh t
Hiu qu
Ngn hn
Trung hn
Dài hn
Nhngăđiu này
thc hinănhă
th nào
Nhng gì s
đc to ra
Nhng mong
munăđtăđc
Ti sao chúng ta
phi thc hin
điu này
9
phi thc hin nh th nào, nhng gì đc to ra, nhng mong mun đt đc, ti sao phi
thc hin điu này? Qua đó hình thành c ch kim soát cht lng dch v, thông qua vic
xây dng các tiêu chí đánh giá đu vào, quy trình, đu ra, kt cc, nh hng.
2.3.3.ăMôăhìnhăqunălỦăcôngămiăăAnh,ăNewăZealandăắBucănhƠăqunălỦăphiă
qunălỦ”
10
Mô hình này lý gii rng khu vc công đc quyn, không có cnh tranh nên cn
phi to ra đng c cho các nhà qun lỦ đ qun lý tt hn. t ra nhu cu mi v kt qu
và làm cho các nhà QLNN đc bit chu trách nhim to ra kt qu đó; to đng c bng
cách ràng buc nhà qun lý công bi các quy đnh pháp lut và tng hiu sut thông qua
cnh tranh. Do vy, cn phi quy đnh mc tiêu ràng buc, bt buc cán b-công chc trc
tip làm vic ti B phn mt ca và cán b có liên quan thc hin tt trách nhim trong
quá trình thc thi công v.
* Tóm li:
DVHCC là nhng dch v liên quan đn hot đng thc thi pháp lut do nhà nc
cung cp hoc y quyn, nhà nc cung cp đ đm bo trt t, li ích chung và thc hin
quyn, li ích hp pháp ca t chc và ngi dân. DVHCC không ch là nhng vn bn,
giy t pháp lý mà bao gm c quá trình to ra các vn bn này. DVHCC là c quá trình
hot đng ca cán b-công chc ca c quan HCNN s dng các ngun lc cn thit đ
to ra sn phm DVHCC.
Cung cp DVHCC theo CCMC là c ch gii quyt công vic ca t chc và cá
nhân ca c quan HCNN, t cung cp thông tin v trình t th tc, h s, giy t; tip
nhn h s; phi hp và thúc đy quá trình th lý, gii quyt h s và tr kt qu ti mt
đu mi là B phn tip nhn và tr kt qu.
Khung lý thuyt hiu qu qun tr và hành chính công cho bit: Hoch đnh chính
sách, thc thi chính sách, và giám sát thc thi chính sách phi có mi liên h cht ch vi
nhau. Nh vy, vic ban hành và thc thi mt chính sách nào cng cn phi thc hin đánh
giá, giám sát thc thi chính sách, có nh th mi đm bo chính sách đc thc thi đt
đc mc tiêu mong mun và đt hiu sut, hiu qu cao.
Cung cp DVHCC theo CCMC là quá trình cung cp thông tin, th lý, gii quyt và
tr kt qu, nó tri qua nhiu công đon t đu vào, quy trình, đu ra. Nên khi thc hin
9
Nguyn Hu Lam (2011)
10
giám sát, đánh giá CCMC phi cn phân tích các nhân t cu thành, s chuyn hóa quy
trình và kt qu tác đng ca đu ra. Khung lý thuyt Qun lý da trên kt qu s cung cp
thông tin v quá trình cung ng DVHCC, t đu vào, kt qu đt đc, đu ra trong ngn
hn, trung hn và dài hn; DVHCC phi thc hin nh th nào, nhng gì đc to ra,
nhng mong mun đt đc, ti sao phi thc hin điu này. T đây s thu thp đy đ
thông tin, s liu đ phân tích, bit đc các nhân t cu thành, s chuyn hóa quy trình và
kt qu tác đng ca đu ra đ quan sát, kim tra, đánh giá.
Mô hình qun lý công mi Anh, New Zealand “Buc nhà qun lý phi qun lỦ”:
cn đt ra mc tiêu v kt qu và làm cho các nhà QLNN thc hin và gn trách nhim to
ra kt qu đó đ tng trách nhim, tính gii trình trong thc thi công v. Mô hình này cho
thy, qun lý theo mc tiêu, kt qu s giúp nhà qun lý thc hin tt hn chc nng,
nhim v ca mình.
10
Kettl (1997, tr. 446-462)
11
Chngă3
KINHăNGHIMăTHCăTINăTRONGăQUỄăTRỊNHăTHCăHINă
CăCHăMTăCAăCAăCỄCăAăPHNG
3.1.ăKinhănghimătrongăquá trìnhăthcăhinăCCHC
Trong thi gian qua, Chính ph đã có nhiu bin pháp và áp dng nhiu sáng kin,
mô hình CCHC, trong đó có c ch mt ca đ hng ti mc tiêu xây dng mt nn hành
chính dân ch, trong sch, vng mnh, chuyên nghip, hot đng có hiu lc, hiu qu đáp
ng yêu cu xây dng và phát trin đt nc. Nhng kt qu đt đc không nh mong
mun, trong 10 nm thc hin Chng trình CCHC nhà nc giai đon 2001-2010, tuy đã
làm đc nhiu vic, tn nhiu công sc và tin ca, nhng v bn cht thì nn hành chính
Vit Nam vn không có nhiu thay đi so vi trc đây, vn là mt nn hành chính trì tr
còn nhiu th tc chng chéo, bt hp lý; công chc gii quyt công vic chm tr, sách
nhiu, ca quyn, tiêu cc, làm gia tng chi phí, gây chm tr hoc mt c hi kinh doanh,
gim nng lc canh tranh ca doanh nghip
11
.
Nguyên nhân do trong quá trình CCHC cha có mt c ch đánh giá, giám sát khoa
hc hiu qu, đánh giá kt qu CCHC ch yu da vào báo cáo thc hin k hoch, cha
da vào ch s khoa hc và hp lý nên khó có th so sánh, đánh giá mc đ hoàn thành k
hoch và thành công trong ci cách nên không th kim soát và có nhng bin pháp điu
chnh phù hp trong quá trình ci cách. Do vy đ công tác CCHC đt hiu qu hn, cn
phi tng bc thit lp c ch giám sát, đánh giá có tính khoa hc, phù hp, kh thi vi
điu kin thc t ngày càng tr nên ht sc cn thit
12
.
Thc hin CCMC, mt ca liên thông đã ci thin phn nào quan h gii quyt
công vic gia c quan HCNN vi t chc và công dân, đc xã hi đng tình ng h.
Nhng li ích đem li có th thy rõ nht là gim phin hà, đi li cho ngi dân, ngi dân
cm thy gn gi hn khi tip xúc vi c quan công quyn. Tuy nhiên, cht lng DVHCC
do các c quan HCNN cung ng nh th nào, ngi dân có hài lòng hay không? thì vn
cha có câu tr li tha đáng.
Hot đng cung ng DVHCC là s phn ánh trc tip v nng lc hot đng ca b
máy HCNN trc ngi dân. Vì vy, ci cách cung ng DVHCC là ni dung quan trng
trong đi mi hot đng nhà nc nên vic nâng cao cht lng DVHCC đ tha mãn nhu
11
Chung Hoàng (2011)
12
cu ca ngi dân là mt nhim v quan trng. Theo ông Scott Jacobs, chuyên gia t vn
D án nâng cao nng lc cnh tranh Vit Nam, c vn CCHC “đu t vào hành chính công
nên là đu t vào thay đi h thng nh hiu qu gii quyt vn đ, c cu điu hành, c
ch kim soát, trách nhim gii trình, s minh bch… thay vì tìm cách thay đi ngay lp
tc cách hành x ca công chc. H thng thay đi thì con ngi làm vic trong đó s thay
đi, h thng không thay đi thì đt công chc nào vào đó h vn s c x theo cách c”
13
.
Tuy nhiên, khi ban hành và trin khai thc hin CCMC, Chính ph thiu nhng quy
đnh chuyên bit đ to ra c ch giám sát, đánh giá cht lng DVHCC. Nhn thy đc
nhng hn ch, khim khuyt trong vic kim soát cht lng cung ng DVHCC B
phn mt ca cp huyn, nên ngày 15 tháng 02 nm 2012, B Ni v trin khai thí đim
B ch s đánh giá hot đng ca B phn mt ca cp huyn ti 47 huyn thuc 5 tnh,
thành: Ninh Bình, Khánh Hòa, Long An, Bn Tre, Thái Nguyên
14
: Thc hin bng phng
pháp phát phiu kho sát cho c quan HCNN t đánh giá và phiu cho khách hàng đánh
giá v cht lng dch v.
Hpă1.ăTiêuăchíăđánhăgiáăhiu qu hotăđng ca B phn mt ca cp huyn
1. Phiu đánh giá dành cho c quan HCNN: có 05 tiêu chí:
+ C s vt cht, trang thit b ca B phn mt ca cp huyn;
+ Lc lng Cán b-công chc ca B phn mt ca cp huyn;
+ S phi hp gia các c quan chính quyn trong gii quyt công vic cho khách hàng;
+ S lng các th tc hành chính thc hin ti B phn mt ca cp huyn;
+ Thc hin th tc hành chính ti B phn mt ca cp huyn.
2. Phiu đánh giá dành cho khách hàng: có 04 tiêu chí
+ ón tip khách hàng ti B phn mt ca cp huyn;
+ Thi gian gii quyt công vic ti B phn mt ca cp huyn;
+ Hiu qu gii quyt công vic ti B phn mt ca cp huyn;
+ Thái đ phc v ca cán b-công chc ti B phn mt ca cp huyn.
Ngun: inh Ngc Vân (2012)
Mc dù, đây là ln đu tiên thc hin đánh giá hot đng ca B phn mt ca cp
huyn, nên các đa phng còn lúng túng trong thc hin, hn na B ch s còn nhng
12
Nguyn Hòa Bình (2009)
13
Chung Hoàng (2012)
14
Trn Ngc (2012)
13
hn ch, bt cp, nhiu câu hi đnh tính, trùng lp ni dung. Nhng qua trin khai thí đim
cho thy: c bn B ch s đã đáp ng đc yêu cu, mc tiêu đ ra, các ch s đánh giá đã
phn ánh c bn v nhng mt mnh, mt còn hn ch trong hot đng ca B phn mt
ca cp huyn. Trên c s đó, đa phng đa ra nhng gii pháp đ phát huy nhng mt
mnh, khc phc nhng mt còn hn ch nhm nâng cht lng hot đng ca B phn
mt ca; qua đó góp phn nâng cao s tín nhim ca t chc và công dân đi vi c quan
nhà nc đa phng. Trong thi gian ti, B Ni v s khn trng hoàn thin nhng
khim khuyt ca B ch s này và áp dng trong phm vi toàn quc
15
.
3.2.ăKinhănghimătrongăquáătrìnhăthcăhinăcăchămtăcaăăđaăphng
3.2.1.ThƠnhăphăƠăNngă
Tiêu biu có qun Thanh Khê, UBND qun đã đy mnh ng dng công ngh
thông tin trong quá trình cung ng DVHCC, đã xây dng đc mt phn mm qun lý
tng đi hoàn chnh, phù hp vi các công vic theo CCMC ti UBND qun. ng thi,
hin đi hóa c s vt cht cn thit tng bc nâng cao cht lng cung ng
DVHCC. Hin nay, có th qun lý 93 th tc hành chính qua phn mm; nâng cao tính
chuyên nghip, tinh thn trách nhim, tác phong làm vic khoa hc và thái đ phc v
nhân dân ca đi ng cán b-công chc; vic s dng trang thit b t đng (nh máy sp
xp s th t, màn hình cm ng tra cu th tc, máy quét mã vch tra cu trng thái h
s ) đã góp phn nâng cao tính minh bch, công khai trong vic tip nhn và gii quyt h
s; t l gii quyt h s đúng hn cho nhân dân đc nâng cao: 85% trong lnh vc đt
đai, 100% trong các lnh vc khác. Nh đó, góp phn nâng cao t l hài lòng ca t chc,
công dân đi vi DVHCC ca UBND qun
16
.
Mt khác, theo Báo cáo kt qu kho sát v Mc đ hài lòng ca t chc, công dân
đi vi cht lng DVHCC trên đa bàn thành ph à Nng thì mc đ hài lòng ca ngi
dân đi vi DVHCC do UBND qun Thanh Khê cung ng đt t l rt cao
17
: dch v cp
giy phép xây dng đt 87%, dch v đng kỦ kinh doanh đt 93,4%, dch v cp giy
chng nhn quyn s dng đt đt 86%, dch v đng kỦ h khu đt 80%,, tng đng
vi báo cáo t đánh giá ca UBND qun.
15
Trn Ngc (2012)
16
UBND qun Thanh Khê (2010)
17
Vin Nghiên cu Phát trin Kinh t và Xã hi à Nng (2010)
14
kim soát cht lng DVHCC B phn mt ca, UBND thành ph à Nng
đã t chc kho sát mc đ hài lòng ca t chc, công dân đi vi cht lng DVHCC đi
vi c quan hành chính trên đa bàn thành ph, nhm đánh giá cht lng DVHCC, phát
huy quyn làm ch và tham gia, xây dng chính quyn nhà nc ca nhân dân
18
. Thông
qua kt qu kho sát, chính quyn thành ph và c quan cung ng DVHCC có c s đ ra
gii pháp ci thin cht lng dch v và nâng cao hiu qu công tác CCHC. Vi cách làm
này đã góp phn vào vic đa thành ph à Nng vào nhóm tnh có ch s hiu qu Qun
tr và hành chính công cp tnh Vit Nam (PAPI): o lng t kinh nghim thc tin ca
ngi dân có th hng cao
19
.
3.2.2.ăTnhăkăLk
Theo Báo cáo Kt qu điu tra ý kin công dân v hiu qu ca dch v mt ca ti
14 huyn, thành ph và 30 xã, th trn ca tnh k Lk nm 2009 cho bit
20
: CCMC đc
khng đnh là ch trng đúng đn và phù hp vi xu th phát trin. Tuy nhiên, cn phi
thc hin mt s công vic sau đ phát huy hiu qu và nâng cao cht lng ca dch v
mt ca: hoàn thành vic rà soát th tc hành chính theo hng đn gin, thun tin hn
đ giúp thc hin CCMC liên thông; xây dng qui ch giám sát, h thng báo cáo, và bng
đánh giá công vic ca cán b hàng tháng/quí/nm, có c quan giám sát trc tip hoc có
c ch giám sát khác có s tham gia ca cng đng; UBND tnh sm ban hành quy đnh v
lnh vc, trình t tip nhn, gii quyt h s, th tc hành chính theo CCMC ti UBND
huyn, th xã, thành ph và UBND xã, phng, th trn trên đa bàn tnh cng nh quy ch
t chc B phn mt ca liên thông gia các cp; thc hin tt vic phn hi, giám sát ca
ngi dân phi đc đa vào trong qui đnh chung ca B phn mt ca và có c quan
trc tip giám sát thc hin vic này.
3.2.3.ăăcácăđaăphngăkhác
Mi đa phng có mi cách thc khác nhau đ đánh giá, kim soát cht lng
DVHCC ti B phn mt ca.
S dng trang thông tin đin t đ công khai th tc hành chính, tip nhn phn
ánh ca ngi dân, kho sát mc đ hài lòng ca ngi dân. Cùng vi vic phát trin khoa
18
UBND thành ph à Nng (2010)
19
PAPI.vn (2013)
20
C quan phát trin quc t an Mch (DANIDA), S Ni v tnh k Lk (2009)
15
hc công ngh và tng cng ng dng công ngh thông tin trong qun lý HCNN nên hin
nay hu ht các đa phng đu dùng cách này.
Công dân trc tip chm đim cán b-công chc th lý, gii quyt công vic, cn
c vào mc đ hài lòng ca ngi dân mà Cán b-công chc chu các ch tài khác nhau,
nh cách làm ca UBND qun 1, thành ph H Chí Minh.
Thông qua vic ban hành b ch s theo dõi và đánh giá kt qu thc hin nhim
v CCHC, trong đó có mt s tiêu chí đn vic cung ng DVHCC đ kim soát cht lng
dch v. Thông qua vic đánh giá, xp hng hàng nm, c ch này cung cp cho lãnh đo
có mt s thông tin v tình hình cung cp DVHCC trên đa bàn. Hin nay, có mt s tnh
đã ban hành vn bn này, nh Lào Cai, k Lk, ng Nai
3.3.ăVƠămtăsăkinhănghimăkhác
Theo kinh nghim thc t và nghiên cu nhiu nc cho thy thông l tt v mô
hình mt ca gm nhng yêu cu và đc đim sau
21
:
Chun hóa yêu cu v h s: mu h s thng nht s hn ch đc tình trng kê
khai h s, giy t nhiu ln, s tùy tin ca các c quan tham gia gii quyt th tc, cùng
mt thông tin nhng mi c quan yêu cu khác nhau v hình thc, cách thc.
Quy đnh thi gian th lý và gii quyt mt cách c th, rõ ràng: s giúp t chc,
cá nhân theo dõi đc quá trình gii quyt h s. Vic quy đnh thi gian là cn thit vì đó
là thc đo quan trng đ đánh giá cht lng DVHCC.
Thun tin trong vic tip cn: B phn mt ca đt v trí thun li s giúp cho
ngi dân và t chc tip cn mt cách thun li, nhanh chóng d dàng.
S cam kt ca chính quyn đa phng: hiu qu ca mô hình mt ca ph thuc
rt nhiu vào mc đ cam kt và ng h chính tr ca chính quyn đa phng. S ng h
mnh m ca chính quyn đa phng s cng c lòng tin ca ngi dân và thúc đy ngi
dân đn vi dch v mt ca nhiu hn.
Cht lng đi ng cán b-công chc: hiu qu hot đng ca B phn mt ca
gn lin vi cht lng và tính chuyên nghip ca đi ng nhân viên. Do vy, cht lng
đi ng cán b-công chc s quyt đnh cht lng dch v cung ng ti B phn mt ca.
21
IFC, CIEM và VCCI (2011)