B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
BÙI TH NHUNG
MI QUAN H GIA QUN TR
VN LUÂN CHUYN VÀ KH
NNG SINH LI CA CÁC CÔNG
TY TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP H Chí Minh - Nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
BÙI TH NHUNG
MI QUAN H GIA QUN TR
VN LUÂN CHUYN VÀ KH
NNG SINH LI CA CÁC CÔNG
TY TI VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã ngành: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS LÊ T CHÍ
TP H Chí Minh - Nm 2013
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn Thc s kinh t vi đ tài “MI QUAN H GIA
QUN TR VN LUÂN CHUYN VÀ KH NNG SINH LI CA CÁC
CÔNG TY TI VIT NAM” là công trình nghiên cu ca riêng tôi, di s hng
dn khoa hc ca TS. Lê t Chí.
Ni dung ca lun vn đc đúc kt t quá trình hc tp và các kt qu nghiên cu
thc tin trong thi gian qua, có trích dn rõ ràng. Các s liu trong lun vn có
ngun gc rõ ràng, đáng tin cy và đc x lý khách quan, trung thc.
TP H Chí Minh, tháng 10 nm 2013
Hc viên
BÙI TH NHUNG
MC LC
TRANG BÌA PH
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
TÓM TT 1
CHNG I: GII THIU 2
1.1 Lý do chn đ tài nghiên cu 2
1.2 Mc tiêu nghiên cu 4
CHNG II: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU 6
CHNG III: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 20
3.1 D liu 20
3.2 Các mô hình nghiên cu 21
3.3 Các bin trong mô hình nghiên cu 22
CHNG 4: KT QU NGHIÊN CU 28
4.1 Mô t thng kê 28
4.2 Kt qu phân tích tng quan 30
4.3 Kt qu phân tích hi quy 33
4.4 Kt qu kim đnh 44
4.4.1 Kim đnh s phù hp ca mô hình 44
4.4.2 Kim đnh h s Durbin-Watson 44
CHNG 5: KT LUN 46
5.1 Kt lun ca bài nghiên cu 46
5.2 xut ca tác gi 47
5.3 Hn ch ca nghiên cu 48
5.4 Hng nghiên cu trong tng lai 49
TÀI LIU THAM KHO 50
PH LC 54
1. Kt qu chy hi quy theo phng pháp pool OLS và kim đnh Histogram-
Normality 54
2. Kt qu kim đnh Hausman 58
3. Kt qu chy hi quy Hi quy theo phng pháp Fixed effect 62
DANH MC CÁC T VIT TT
Ch vit tt Ni dung ch vit tt
AP
Accounts Payables (K tr tin bình quân)
AR Accounts Receivables (K thu tin bình quân)
CCC Cash Conversion Cycle (Chu k chuyn đi tin mt)
DR Debt Ratio (T l n)
FA
Fixed Financial Asset Ratio (T l tài sn tài
chính/Tng tài sn)
GOP
Gross Operating Profit (T l lãi gp/Tài sn hot đng
kinh doanh)
INV Inventory (Chu k chuyn đi hàng tn kho)
LnS Firm size (Quy mô công ty)
OLS
Ordinary Least Squares (Hi quy theo phng pháp
bình phng bé nht thông thng)
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng Ni dung
Bng 2.1 Tng quan các kt qu nghiên cu trên th gii
Bng 3.1
Ký hiu và đnh ngha các bin và d báo k vng nh
hng.
Bng 4.1
Bng mô t thng kê d liu 305 công ty c phn ti Vit
Nam giai đon 2006–2012
Bng 4.2 Ma trn h s tng quan gia các bin
Bng 4.3 Bng hi quy OLS các bin AR, LNS, FD, FA (mô hình 1)
Bng 4.4
Kim đnh Hausman chy mô hình 1 (Hi quy đi vi các
bin AR, LnS, FD, FA)
Bng 4.5
Hi quy trng s đu đi vi các bin AR, LnS, FD, FA
(mô hình 1)
Bng 4.6
Hi quy trng s đu đi vi các bin AP, LnS, FD, FA (mô
hình 2)
Bng 4.7
Hi quy trng s đu đi vi các bin INV, LnS, FD, FA
(mô hình 3)
Bng 4.8
Hi quy trng s đu đi vi các bin CCC, LnS, FD, FA
(mô hình 4)
Bng 4.9
Bng tng hp kt qu nghiên cu so vi k vng du ca
các bin
Biu đ 4.1
Kim đnh Histogram-Normality mô hình 1 chy theo
phng pháp OLS
1
TÓM TT
Trong nghiên cu này, tác gi điu tra mi quan h gia qun tr vn luân chuyn
và kh nng sinh li ca doanh nghip Vit Nam. Tác gi la chn mt mu
gm305 công ty đc niêm yt trên hai sàn là sàn giao dch chng khoán Thành
ph H Chí Minh và sàn giao dch chng khoán Hà Ni trong khong thi gian t
2006 đn nm 2012.
Kt qu nghiên cu cho thy có mi quan h có ý ngha thng kê gia kh nng
sinh li ca doanh nghip đánh giá thông qua t l lãi gp trên tài sn hat đng
kinh doanh vi chu k chuyn đi tin mt và các thành phn ca nó (k thu tin
bình quân, k chuyn đi hàng tn kho, k thanh toán bình quân). Các nhà qun lý
có th to ra kh nng sinh li cao hn cho các công ty ca h bng cách x lý đúng
chu k chuyn đi tin mt và gi cho các thành phn khác nhau ca nó (k thu tin
bình quân, k chuyn đi hàng tn kho, k thanh toán bình quân) đn mt mc ti
u. Ngoài ra, nghiên cu cng cho thy có mi quan h thun chiu gia quy mô
công ty và kh nng sinh li ca công ty đó. ng thi, tác gi cng tìm thy có
mi quan h nghch chiu gia bin t l n và kh nng sinh li ca công ty.
2
CHNG I: GII THIU
1.1 Lý dochn đ tài nghiên cu
Tài sn trong mt công ty thng bao gm hai phn là tài sn dài hn và tài
sn ngn hn. Tài sn dài hn ch yu là tài sn c đnh bao gm đt đai, nhà ca,
máy móc thit b… Các khon đu t vào các tài sn này th hin mt phn vn ca
công ty b hn ch vnh vin trên c s c đnh vnh vin và đc gi là vn c đnh
to ra nng lc sn xut. Hình thc ca nhng tài sn này không thay đi trong tin
trình kinh doanh bình thng.
Ngc li, tài sn ngn hn bao gm nguyên vt liu, sn phm d dang,
thành phm, phi thu thng mi, tin mt, tin gi ngân hàng… Nhng tài sn này
đc mua sm nhm mc đích sn xut và bán, nh là nguyên vt liu thô chuyn
hoá thành bán thành phm, bán thành phm chuyn thành thành phm, thành phm
đc chuyn bán cho khách hàng, và khách hàng tr li tin hoc phiu nhn n.Tài
sn dài hn đc s dng trong quá trình sn xut ca doanh nghip và tài sn ngn
hn là nhng công c đc s dng trong quá trình tài sn c đnh hot đng mi
ngày. Nhng tài sn này đc mua cho mc đích sn xut và bán ra thu v doanh
thu, đc gi là vn luân chuyn, có th đc xem nh là dòng máu ca doanh
nghip. Nó th hin mt phn ngun vn ca doanh nghip, đc tài tr cho ngn
hn. i vi công ty sn xut tài sn ngn hn thng chim trên mt na tng tài
sn. i vi công ty thng mi thì tài sn ngn hn chim t l nhiu hn.
Vic qun lý ngun vn luân chuyn này gi là qun tr vn luân chuyn.
Mc tiêu c s ca qun tr vn luân chuyn là nhm qun lý nhng tài sn ngn
hn và n ngn hn sao cho chúng đc duy trì mt mc đ hp lý, và các ngun
phù hp đ tài tr cho vn luân chuyn.
Do đó, qun tr vn luân chuyn đóng mt vai trò quan trng trong vic làm
tng kh nng sinh li ca công ty.
3
Qun tr vn luân chuyn hiu qu đóng mt vai trò quan trng trong chin
lc tng th ca công ty nhm tng giá tr cho c đông. Vn luân chuyn đc coi
nh kt qu ca khong thi gian gia chi tiêu đ mua nguyên vt liu và thu tin
bán thành phm. Phng thc qun tr vn luân chuyn có th có nh hng trng
yu đn kh nng sinh li ca công ty. Mc đích chính ca bt kì doanh nghip nào
là ti đa hóa li nhun. Nhng, vic duy trì tính thanh khon ca công ty cng là
mc tiêu quan trng. Vn đ là tng li nhun vi cái giá tính thanh khon mang
đn bt li cho công ty. Vì th chin lc ca công ty là phi cân bng hai mc tiêu
trên. Bi vì s quan trng ca li nhun và tính thanh khon là nh nhau mc tiêu
này không nên là cái giá phi tr đ đi ly mc tiêu kia. Nu chúng ta b qua vn
đ li nhun, chúng ta không th tn ti lâu dài. Ngc li, nu chúng ta không
quan tâm đn tính thanh khon chúng ta có th đi mt vi vn đ phá sn. Vì
nhng nguyên nhân này, qun tr vn luân chuyn nên đc xem xét riêng bit và
cui cùng s nh hng đn kh nng sinh li ca công ty.
Qun tr vn luân chuyn liên quan đn vic lp k hoch và kim soát tài
sn ngn hn và n ngn hn sao cho mt mt loi b nhng ri ro tài sn ngn hn
không có kh nng đáp ng nhng nhim v ngn hn và mt khác tránh đu t quá
mc vào nhng tài sn này. Các công ty có th ti thiu hóa ri ro và tng kh nng
sinh li ca h nu h hiu vai trò và xác đnh mc vn luân chuyn. Vic duy trì
mc ti u ca các thành phn trong vn luân chuyn là mc tiêu chính ca qun tr
vn luân chuyn. Mc ti u ca qun tr vn luân chuyn là cân bng gia ri ro
và hiu qu. Nó yêu cu tip tc qun lý đ duy trì mc ti ca các thành phn khác
nhau ca vn luân chuyn, nh là tin, khon phi thu, hàng tn kho và n phi tr.
Mt thc đo ph bin ca qun tr vn luân chuyn là chu kì chuyn đi tin mt,
đc đnh ngha là khong thi gian t lúc công ty b tin ra mua hàng hóa nguyên
vt liu đn lúc công ty bán hàng thu tin. Khong thi gian này càng lâu thì s tin
đu t vào vn luân chuyn càng nhiu. Tuy nhiên, theo Deloof (2003) thì kh nng
sinh li ca công ty có th gim cùng vi chu k có th chuyn đi tin mt nu chi
phí ca vic đu t thêm vào vn luân chuyn cao hn và tng nhanh hn li ích
4
ca vic nm gi nhiu hàng tn kho hn và tng tín dng thng mi cho khách
hàng. Cui cùng qun tr vn luân chuyn đóng mt vai trò quan trng trong công
ty, nó có th nh hngthành công hoc tht bi đn công ty trong kinh doanh bi
vì qun tr bn luân chuyn nh hng đn kh nng sinh li ca công ty. Vic hiu
rõ lý thuyt v mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và kh nng sinh li ca
công ty giúp cho nhà qun lý có nhng gii pháp làm tng giá tr cho c đông, đc
bit trong th trng mi ni nh Vit Nam.
Tóm li, qun tr vn luân chuyn có vai trò rt quan trng đi vi kh nng
sinh li ca doanh nghip. Vic không hiu rõ qun tr vn luân chuyn s dn đn
nhng quyt đnh không đúng đn làm gim kh nng sinh li cho doanh nghip
mình. Các nhà qun lý cn phi hiu đc mt cách thu đáo tng thành phn trong
vn luân chuyn tác đng nh th nào đn kh nng sinh li công ty thì mi có th
đa ra các chính sách phù hp. Do đó các câu hi nghiên cu cn đt ra là:
Có tn ti mi quan h gia hiu qu qun tr vn luân chuyn và kh nng
sinh li ca các công ty c phn Vit Nam hay không?
Mc đ ca mi quan h này là nh th nào?
Bài nghiên cu này s gii thích rõ hn v tm quan trng ca vn luân
chuyn, đng thi, thc hin các quy trình phân tích đ tìm ra mi quan h gia
hiu qu qun tr vn luân chuyn và kh nng sinh li ca công ty nhm giúp các
doanh nghip Vit Nam có cái nhìn đúng đn hn v qun tr vn luân chuyn và đ
ra các chin lc qun tr hiu qu cho đu t và tài tr vn luân chuyn ca doanh
nghip mình.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Bài nghiên cu này tin hành phân tích mi quan h gia qun tr vn luân
chuyn, các thành phn trong vn luân chuyn vi kh nng sinh li ca các công ty
c phn Vit Nam da trên vic la chn mt mu gm 305 công ty c phn đc
niêm yt trên th trng chng khoán H Chí Minh (HOSE) và sàn giao dch chng
khoán Hà Ni (HNX) Vit Nam trong giai đon 2006-2012 đ nghiên cu nh
5
hng ca các bin s khác nhau ca vn luân chuyn nh k thu tin bình quân,
thi gian chuyn đi hàng tn kho trung bình, k thanh toán bình quân, chu k
chuyn đi tin mt ca các công ty c phn Vit Nam nhm đ xut mt s gii
pháp qun tr vn luân chuyn nhm nâng cao kh nng sinh li ca công ty.
Do đó, mc tiêu nghiên cu là mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và
kh nng sinh li ca các công ty ti Vit Nam.
6
CHNG II: TNG QUAN CÁC KT QU NGHIÊN CU
T lâu, qun tr vn luân chuyn đã đc tip cn theo nhiu cách nhng
bi cnh khác nhau trong nhng nn kinh t khác nhau. Qun tr vn luân chuyn là
mt thành phn quan trng ca qun lý tài chính ca công ty vì nó trc tip nh
hng đn kh nng sinh li ca các công ty. Vic qun tr vn luân chuyn đc
đnh ngha là “Qun lý tài sn ngn hn và n ngn hn, và vic tài tr cho các tài
sn ngn hn”.
Các nhà nghiên cu đã tip cn qun tr vn luân chuyn bng nhiu cách.
Trong khi mt s nghiên cu tác đng ca qun lý hàng tn kho, nhng ngi khác
nghiên cu vic qun lý các khon phi thu c đnh ti u nhm có đc kh nng
sinh li cao nht. Theo tác giDeloof (2009), cách qun tr vn luân chuyn có tác
đng đáng k đn kh nng sinh li ca công ty. Kt qu này ch ra rng có mt
mc qun tr vn luân chuyn nht đnh s ti đa hóa kh nng sinh li. Vic qun
lý vn luân chuyn là rt quan trng đi vi vic to ra giá tr cho các c đông. Các
nghiên cu trc đây đã ch ra rng qun tr vn luân chuyn có tác đng đáng k
đn kh nng sinh li và tính thanh khon trong các nghiên cu các nc khác
nhau. C th nh sau:
Tác gi Long và cng s (1993) đã phát trin mt mô hình tín dng thng
mi trong đó thông tin bt cân xng cho phép các công ty tt đc m rng tín
dng thng mi rng ngi mua có th kim tra cht lng sn phm trc khi
thanh toán. Mu nghiên cu ca h bao gm tt c các công ty công nghip (SIC
2000 đn 3999) vi các d liu có sn t Compustat trong giai đon ba nm kt
thúc vào nm 1987 và s dng phân tích hi quy. H đnh ngha chính sách tín dng
thng mi làkhong thi gian trung bình các khon phi thu đc phát hành và đo
lng bin này bng cách tính toán s ngày bán hàng ca mi công ty, nh các
khon phi thu trên mi đô la doanh s bán hàng ngày. gim s bin thiên, h
7
tính trung bình s ngày bán hàng ca mi công ty và tt c các bin khác trong thi
gian ba nm. H đã tìm thy bng chng phù hp vi mô hình. Kt qu cho thy
các nhà sn xut có th làm tng chi phí tim n cam rng tín dng thng mi
bng cách tài tr cho các khon phi thu ca h thông qua các khon phi tr và vay
ngn hn.
Tác gi Smith và Begemann (1997)nhn mnh rng mc tiêu ni bt ca
qun tr vn luân chuyn là cân bng gia tính thanh khon và kh nng sinh li ca
công ty. Vn đ phát sinh bi vì ti đa hóa li nhun ca công ty đó có th đe da
nghiêm trng đn tính thanh khon ca công ty đó, tuy nhiên vic theo đui tính
thanh khon có xu hng làm gim kh nng sinh li. Bài vit này đánh giá s kt
hp gia các thc đo vn luân chuyn và t sut thu nhp trên vn đu t (ROI),
đc bit trong các công ty c phn niêm yt trên S Giao dch chng khoán
Johannesburg (JSE). Kt qu ch ra rng không có s khác bit đáng k gia các
nm đi vi các bin đc lp. Các kt qu hi quy tng bc chng thc rng tng
n ngn hn chia ngun vn chim hu ht các bin đi trong t sut sinh li trên
vn đu t (ROI).
Tác gi Shin và Soenen (1998)nghiên cu mi quan h gia qun tr vn
luân chuyn và kh nng to ra giá tr cho c đông. Các tiêu chun đo lng cho
qun tr vn luân chuyn là chu k chuyn đi tin mt (CCC). Chu k chuyn đi
tin mt phn ánh khong thi gian gia chi tin ra và thu li tin mt. Nó đc đo
bng cách c lng thi gian chuyn đi hàng tn kho và thi gian chuyn đi các
khon phi thu, trđi thi gian chuyn đi các khon phi tr. Trong nghiên cu ca
mình, tác gi Shin và Soenen (1998)s dng chu k giao dch thc (net-trade cycle)
nh mt thc đo qun tr vn luân chuyn. Chu k giao dch thc v c bn là
tng đng vi chu k chuyn đi tin mt (CCC), là cái màtt c ba thành phn
đc tính theo t l phn trm doanh thu. Chu k giao dch thc có th đi din cho
nhu cu vn lu đng b sung là mt thành phntrongmô hình d báo t l tng
trng doanh thu. H kim tra mi quan h này bng cách s dng phân tích tng
quan và hi quy, theo ngành công nghip, và quy mô vn. S dng mt mu gm
8
58.985 công ty t Compustat cho giai đon 1975-1994, h đã tìm thy mt mi
quan h tng quan nghch mnh m gia chiu dài ca chu k giao dch thc ca
công ty và kh nng sinh li ca công ty đó. Da vào kt qu đó, h cho rng mt
trong nhng cách có th làm gia tng giá tr c đông là gim chu k giao dch thc
ca doanh nghip.
Tác gi Deloof (2003)đã điu tra các mi quan h gia qun tr vn luân
chuyn và kh nng sinh li doanh nghip trên mt mu gm 1.009 công ty phi tài
chính ln ca B trong giai đon 1992-1996. Tác gi s dng ch tiêu Thu nhp gp
t hat đng kinh doanh đ đo lng kh nng sinh li, t đó tìm kim mi quan h
vi vòng quay chuyn đi tin mt. Thông qua phân tích tng quan và hi quy,
ông đã tìm thy rng có mi quan h nghch bin gia kh nng sinh li và chu k
chuyn đi tin mt và các thành phn ca nó nhk thu tin, k tr tin bình quân
và thi gian chuyn đi hàng tn kho. Trên c s đóông đ xut rng các nhà qun
lý có th tng kh nng sinh libng cách gim k thu tin và thi gian chuyn đi
hàng tn kho. Ngoài ra, nghiên cu này cng cho thy các công ty ln thng tp
trung vào qun lý tin ngày càng nhiu hn. Mi quan h nghch chiu gia k tr
tin và kh nng sinh li thì phù hp vi quan đim rng các công ty có ít li nhun
thng trì hoãn vic chi tr cho các hóa đn ca h.
Tác gi Ghosh và Maji (2003) đã c gng kim tra hiu qu qun tr vn luân
chuyn ca các công ty xi mng n trong thi gian t 1992-1993 đn 2001-
2002. H đã tính toán ba ch s - ch s hiu sut, ch s s dng, và ch s hiu qu
tng th đ đo lng hiu qu qun tr vn luân chuyn, thay vì s dng mt s t
squn tr vn luân chuyn thông thng. Bng cách s dng phân tích hi quy và
đnh mcca ngành công nghip nh mt mc hiu qu mc tiêu ca các công ty c
th, nhóm tác giđã kim tra tc đ ca vic đt đc mc hiu qu mc tiêu ca
tng công ty c th trong giai đon nghiên cu và phát hin ra rng mt s doanh
nghip trong muci thin hiu sut thành công trong nhng nm đó.
9
Tác gi Eljelly (2004)đã nghiên cu thc nghim mi quan h gia kh nng
sinh li và tính thanh khon đã đc kim tra, đo lng bng t s thanh toán hin
hành và chu k chuyn đi tin mt trên mt mu ca các công ty c phn Rp
Saudi. S dng phân tích tng quan và hi quy, Eljelly tìm thy mi quan h
nghch chiu gia li nhun ca công ty và mc đ thanh khon ca nó, đc đo
bng t s thanh toán hin hành. Mi quan h này là rõ ràng hn cho các công ty có
t s thanh toán hin hành cao và chu k chuyn đi tin mt dài. Tuy nhiên, cp
đ ngành công nghip, ông thy rng chu k chuyn đi tin mt hoc khong cách
tin mt làthc đo chính xác hn so vi t s thanh toán hin hành v s tác đng
ca tính thanh khon lên kh nng sinh li ca công ty. Bin quy mô công ty cng
có nh hng đáng k đn li nhun cp đ ngành công nghip.
Tác gi Lazaridis và Tryfonidis (2006)đã điu tra mi quan h gia qun tr
vn luân chuyn và kh nng sinh li doanh nghip ca các công ty niêm yt ti S
giao dch chng khoán Athens. Mt mu gm 131 công ty niêm yt tính trong giai
đon 2001-2004 đã đc s dng đ kim tra mi quan h này. Thông qua phân
tích tng quan và hi quy, các tác gi đã ch ra rng có mt ý ngha thng kê gia
kh nng sinh li – đánh giá thông qua li nhun gp, và chu k chuyn đi thành
tin mt. Trên c s đó, h ch ra rng các nhà qun lý có th to ra giá tr cho ch
s hu bng cách tính toán chính xác chu k chuyn đi thành tin mt và qun lý
tt các thành phn khác ca nó nh là các khon phi thu, các khon phi tr và
hàng tn kho.
Tác gi Raheman và Nasr(2007)đã chn mt mu gm 94 công ty Pakistan
niêm yt trên S Giao dch Chng khoán Karachi trong khong thi gian 6 nm t
1999-2004 đ nghiên cu nh hng ca các bin s khác nhau ca qun tr vn
luân chuyn lên kh nng sinh li ca công ty. Kt qu nghiên cu ch ra rng chu
k chuyn đi tin mt tng s làm gim kh nng sinh li ca công ty, và các nhà
qun lý có th to ra các giá tr mi hu ích cho c đông ca mình bng cách gim
chu k chuyn đi tin mt ca mình đn mc thp nht có th.ng thi nghiên
cu cng ch ra rng quy mô ca công ty tính bng logarit t nhiên ca doanh s
10
bán hàng, và kh nng sinh li có mt mi quan h tích cc.Ngoài ra các tác gi
cng ch ra mi quan h ngc chiu gia vic s dng n v kh nng sinh li ca
công ty.
Tác gi Teruel và Solano (2007) thu thp d liu ca 8.872 doanh nghip
nh và va t Tây Ban Nha cho giai đon 1996 - 2002. H đã th nghim tác đng
ca qun tr vn luân chuyn trên kh nng sinh lica doanh nghip nh và va
bng cách s dng phng pháp phân tích d liu bng. Kt qu chng minh rng
các nhà qun lý có th to ra giá tr bng cách gim thi gian chuyn đi hàng tn
kho và k thu tin bình quân. Hn na, vic rút ngn chu k chuyn đi tin mt
cng ci thin kh nng sinh li ca công ty.
Tác gi Chakraborty (2008)nghiên cu v mi quan h gia vn luân chuyn
và kh nng sinh li ca 25 công ty trong ngành Dc n trong giai đon
1996-1997 đn 2007-2008. Ông đa ra hai trng phái khác nhau v vn đ này.
Theo trng phái th nht, vn luân chuyn không phi là yu t ci thin kh nng
sinh li và có mi quan h nghch chiu gia chúng. Trong khi đó, theo trng phái
còn li thì đu t vào vn luân chuyn li đóng vai trò quan trng vào vn đ ci
thin kh nng sinh li ca công ty. Quan đim này cho rng, nu không ti thiu
hóa vn luân chuyn thì sn lng và doanh thu ca công ty không th duy trì đc.
Tác gi Singh và Pandey (2008)đã nghiên cu các thành phn vn luân
chuyn và tác đng ca qun tr vn luân chuyn trên kh nng sinh li ca
Hindalco Industries Limited trong giai đon 1990-2007. Tác gi s dng phng
pháp phân tích t s, tng quan và hi quy đ phân tích d liu. Hi quy bi đc
s dng đ kim tra tác đng đáng k đn kh nng sinh li ca Hindalco.Kt qu
ca nghiên cu cho thy rng t l thanh toán hin hành, t lê thanh toán nhanh,
vòng quay khon phi thu và t l vn luân chuyn trên tng tài sn có tác đng lên
kh nng sinh li ca Hindalco Industries Limited.
Tác gi Falope và Ajilore (2009)s dng mt mu gm 50 công ty phi tài
chính Nigeria trong giai đon 1996-2005. Nghiên cu ca h s dng d liu
11
bng trong mt hi quy gp theo chui thi gian và các quan sát đc tng hp
chéo và c lng. H tìm thy mt mi quan h nghch bin đáng k gia kh
nng sinh li và k thu tin bình quân, thi gian chuyn đi hàng tn kho bình
quân, k tr tin bình quân và chu k chuyn đi tin mt vi mt mu 50 công ty
Nigeria niêm yt trên S Giao dch chng khoán Nigeria. Hn na, h không thy
có s thay đi đáng k trong hiu qu qun tr vn luân chuyn gia các công ty ln
và các công ty nh.
Tác gi Mathuva (2009)đã kim tra nh hng ca các thành phn qun tr
vn luân chuyn đn kh nng sinh li ca doanh nghip bng cách s dng mt
mu 30 công ty niêm yt trên sàn chng khoán Nairobi cho giai đon t nm 1993
đn nm 2008. Ông đã s dng tng quan Pearson và Spearman, mô hình hi quy
theo phng pháp bình phng bé nht thông thng (OLS), và các mô hình hi
quy nhân t c đnh đ tin hành phân tích d liu. Nhng phát hin chính trong
nhng nghiên cu ca ông là: i) có tn ti mt mi quan h tiêu cc gia thi gian
cn cho các công ty thu tin mt t khách hàng (k thu tin bình quân) và kh nng
sinh li ca công ty, ii) có tn ti mt mi quan h tích cc rt có ý ngha gia thi
gian thc hin chuyn đi hàng tn kho thành doanh s bán hàng (thi gian chuyn
đi hàng tn kho) và kh nng sinh li, và iii) có tn ti mt mi quan h tích cc
và có ý ngha gia thi gian công ty cn đ tr n (k thanh toán trung bình) và kh
nng sinh li ca công ty đó.
Tác gi Nazir và Afza (2009)đã điu tra các mi quan h truyn thng gia
chính sách qun tr vn luân chuyn và kh nng sinh li ca công ty trên mt mu
gm 204 các công ty phi tài chính niêm yt trên S Giao dch Chng khoán Karachi
cho giai đon 1998-2005. Nghiên cu tìm thy đc s khác nhau đáng k gia các
yêu cu vn luân chuyn và các chính sách tài chính nhng ngành khác nhau. Hn
na, kt qu hi quy cho thy mt mi quan h tiêu cc gia kh nng sinh li ca
các công ty và chính sách qun tr vn luân chuyn linh hot. H cho rng các nhà
qun tr có th to ra giá tr nu h áp dng mt cách tip cn bo th trong qun tr
vn luân chuyn. Do đó, nghiên cu cng đ ngh các nhà đu t nên cân nhc đn
12
c phiu ca nhng công ty có áp dng mt phng pháp linh lot đ qun lý các
khon n ngn hn ca h.
Tác gi Zariyawati và các cng s (2009)cng đã kim tra mi quan h gia
qun trvn luân chuyn và kh nng sinh li ca doanh nghip. Chu k chuyn đi
tin mt đã đc s dng nh mt thc qun tr vn luân chuyn và nghiên cu
da trên d liu bng cho 1.628 công ty trong giai đon 1996-2006 t sáu b phn
kinh t khác nhau Bursa Malaysia. Kt qu phân tích hi quy OLS cung cp mt
mi quan h có ý ngha tiêu cc mnh m gia chu k chuyn đitin mt và kh
nng sinh li ca doanh nghip. iu này cho thy vic gim thi gian chuyn đi
tin mts làm tng kh nng sinh li ca doanh nghip. Nhóm tác gi cng đ ngh
các nhà qun lý công ty nên rút ngn chu k chuyn đi tin mt đn mc ti u có
th đt đc.
Nhóm tác gi Charitou, Elfani, Lois (2010)đã điu tra thc nghim nh
hng ca qun tr vn luân chuyn đn kt qu tài chính ca các công ty trong mt
th trng mi ni. Nhóm tác gi đa ra gi thuyt rng qun tr vn luân chuyn
giúp ci thin kh nng sinh li. D liu đc thu thpbao gm các công ty đc
niêm yt trên th trng chng khoán Cyprus cho giai đon 1998-2007. Bng vic
s dng phân tích hi quy đa bin, kt qu ca các tác gi đã ng h gi thuyt
nghiên cu. C th, kt qu cho thy chu k chuyn đi tin mt và tt c các thành
phn chính ca nó, bao gm s ngày chuyn đi hàng tn kho, k thu tin bán hàng
và k thanh toán n - có liên quan đn kh nng sinh li ca công ty. Kt qu
nghiên cu này rt quan trng đi vi các nhà qun lý và các bên liên quan, nh là
các nhà đu t, các ch n, và các nhà phân tích tài chính, đc bit là sau cuc
khng hong tài chính toàn cu và s sp đ ca các t chc khng l trên th gii.
Nhóm tác gi Gill, Biger, Mathur (2010)tìm cách m rng nhng phát hin
ca Lazadiris và Tryfonidis v mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và kh
nng sinh li ca công ty. Mt mu gm 88 công ty M đc niêm yt trên S Giao
dch Chng khoán New York trong khong thi gian 3 nm t 2005 đn 2007 đã
13
đc chn. Các thc đo đc s dng trong bài nghiên cu bao gm: k thu tin
bình quân, thi gian chuyn đi hàng tn kho, k thanh toán bình quân, chu k
chuyn đi tin mt (đi din cho qun tr vn luân chuyn) và t l lãi gp/tài sn
hot đng kinh doanh (đi din cho kh nng sinh li). Các tác gi s dng phân
tích tng quan và phân tích hi quy đ tìm mi quan h gia qun tr vn luân
chuyn và kh nng sinh li ca các công ty M. Trong phân tích hi quy, các tác
gi s dng mô hình hi quy theo phng pháp bình phng bé nht có trng s,
vi trng s là nm ngành sn xut, bao gm: sn xut y t, sn xut sn phm công
nghip, sn xut sn phm hóa cht, sn xut sn phm nng lng, và sn xut
lng thc.Các tác gi đã ch ra mi quan h mang du dng và có ý ngha thng
kê gia chu k chuyn đi tin mt và kh nng sinh li ca công ty, vi thc đo
là đc s dng là li nhun hot đng gp. Theo đó, các nhà qun lý có th to ra
li nhun cho công ty ca h bng cách xác đnh mt cách chính xác chu k chuyn
đi tin mt và đm bo gi cho các khon phi thu mc ti u.
Tác gi Garcia (2011)cho rng các công ty có th s dng qun tr vn luân
chuyn nh mt phng pháp đ tác đng vào kh nng sinh li ca h. Bài vit
này nghiên cu nh hng ca qun tr vn luân chuyn và các thành phn ca nó
trên kh nng sinh li ca các công ty châu Âu. Chu k chuyn đi tin mt đc s
dng nh mt thc đo đ đo lng vic qun tr vn luân chuynvà li nhun hat
đng gp đc s dng nh mt thc đo kh nng sinh li. Nghiên cu này đc
thc hin trên mt mu gm 2.974 công ty phi tài chính đc niêm yt trên th
trng chng khoán châu Âu trong khong thi gian 12 nm t 1998 đn 2009. Các
kt qu hi quy GLS và OLS cho thy mt mi quan h nghch bincó ý ngha
thng kê gia các bin k thu tin, thi gian chuyn đi hàng tn kho, k tr tin,
chu k chuyn đi tin mt và kh nng sinh li. iu này cho thy các công ty có
th tng kh nng sinh li ca h bng cách gim khong thi gian vn luân
chuyntrong công ty. Mt mi quan h nghch bin gia tínhthanh khon đc đo
lng bng toán t s thanh toán hin hành và kh nng sinh li cng đã đc phát
hin và vic phân tích thêm cho thy mc đ khác nhau ca tính thanh khon dn
14
đn các tác đng khác nhau ca chu kchuyn đi tin mt đi vi kh nng sinh li
ca công ty.
Tác gi Al-Debi'e(2011) đã kim tra mi quan h gia kh nng sinh li và
qun tr vn luân chuyn đo lng trên các công ty công nghip niêm yt trên th
trng chng khoán Amman ca Jordan trong giai đon 2001-2010. Các công ty
công nghip Jordan thng đu t nhiu vào vn luân chuyn. Vì vy, qun trvn
luân chuyn hiu qu d kin s nâng cao kh nngsinh li ca các công ty này. Kt
qu cho thy các công ty có kh nng sinh li thp thì thng ch đi lâu hn đ
bán sn phm ca h, thu hi các khon n, và thanh toán cho các hoá đn mua
hàng hóa. Hn na, kt qu cho thy bt k mc sinh li nh th nào, các công ty
công nghip Jordan thng thanh toán tin cho nhà cung cp ca h trc khi thu
tin n bán hàng. Các bin kim soát (Quy mô công ty, đòn by n, và t l tng
trng GDP) trong tt c các mô hình hi quy có ý ngha thng kê. Quy mô công ty
và t l tng trng GDP có quan h cùng chiu vi kh nng sinh li, đòn by n
có quan h nghch bin vi kh nng sinh li.
Tác gi Mousavi và Jari (2012)cho rng qun tr vn luân chuyn là mt
trong nhng quyt đnh tài chính quan trng nht trong công ty. Qun tr vn luân
chuyn ti u s làm tng giá tr doanh nghip. Do đó nhóm tác gi này đã đánh giá
mi quan h gia qun lý vn luân chuyn và hiu sut hot đng ca công ty. H
s dng các yu t nh nh t sut sinh li trên tng tài sn, t sut sinh li trên
vn ch s hu và t l giá tr th trng trên giá tr s sách đ đánh giá hiu sut
ca công ty và s d thanh khon ròng nh ch tiêu đ đánh giá v mc qun tr vn
luân chuyn. kim đnh các gi thuyt nghiên cu, nhóm tác gi s dng d liu
báo cáo tài chính ca 56 công ty đc công b trên th trng chng khoán Tehran
đ phân tích thông qua phân tích tng quan và mô hình hi quy. Kt qu nghiên
cu cho thy có mi quan h tích cc gia qun tr vn luân chuyn và hiu sut
ca công ty.
15
Tác giSarbapriya Ray (2012) đã điu tra mi quan h gia qun tr vn luân
chuyn và kh nng sinh li ca mu gm 311 công ty sn xut ti n trong thi
k 14 nm t 1996-1997 đn 2009-2010 và nghiên cu tác đng ca các bin khác
nhau ca qun tr vn luân chuyn bao gm: k thu tin bình quân, k chuyn đi
hàng tn kho, k thanh toán bình quân, chu k chuyn đi tin mt, t s thanh toán
nhanh, t s đòn by n, quy mô công ty, t s tài sn tài chính trên tng tài sn tác
đng lên kh nng sinh li ca các doanh nghip n . Kt qu nghiên cu, cho
thy có mi quan h nghch bin gia qun tr vn luân chuyn bao gm các bin k
thu tin bình quân và chu k chuyn đi tin mt vi kh nng sinh li. Ngoài ra,
nghiên cu ca tác gi cng đã đa ra kt qu là có mi quan h ngc chiu gia
quy môcông ty,t s đòn by nvi kh nng sinh li.
Tác gi Ngwenya (2012)đã cho rng vic qun tr vn luân chuyn hiu qu
là mt phn không th thiu trong chin lc tng th ca doanh nghip đ đem li
s giàu có cho c đông. Do đó, ông tìm cách m rng nhng phát hin liên quan
đn mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và kh nng sinh li trên mt mu
gm 69 công ty niêm yt trên Sàn chng khoán Johannesburg (JSE) cho giai đon
1998-2008. Kt qu cho thy mt mi quan h nghch bin có ý ngha thng kê gia
kh nng sinh li (đc xác đnh thông qua li nhun gp), chu k chuyn đi tin
mt (CCC), và k thu tin bình quân (AR). Các kt qu cng cho thy mt mi
quan h đng bin và trng yu gia kh nng sinh li, k thanh toán bình quân
(AP), và chu k chuyn đi hàng tn kho (INV). Kt qu ch ra rng các nhà qun
lý có th tng kh nng sinh li ca công ty h bng cách qun lý hiu qu chu k
chuyn đi tin mt CCC và các thành phn ca nó.
Tác gi Alavinasab và Davoudi (2013)đã xem xét mi quan h gia qun tr
vn luân chuyn và kh nng sinh li ca các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Tehran vi mt mu gm 147 công ty đã trong giai đon 2005-2009.
Tác đng ca các bin khác nhau ca qun tr vn luân chuyn bao gm chu k
chuyn đi tin mt (CCC), t s kh nng thanh toán hin hành (CR), t l tài sn
ngn hn trên tng tài sn (CATAR), t l n ngn hn trên tng tài sn (CLTAR)
16
và t l n trên tài sn (DTAR) đi vi ch tiêu t sut sinh li trên tng tài sn và
t sut sinh li trên vn ch s hu là mc tiêu nghiên cu. Phân tích Hi quy đa
bin và tng quan Pearson đc s dng đ kim tra gi thuyt nghiên cu. Các
kt qu th nghim thng kê ca các gi thuyt cho thy có mi tng quannghch
mnh tn ti gia chu k chuyn đi tin mt (CCC) và t sut sinh li trên tài sn
cng nht sut sinh li trên vn ch s hu. Tuy nhiên, mi quan h gia t s
thanh toánhin hành và t sut sinh li trên vn ch s hu là không đáng k.
Nhóm tác gi GOŁA, BIENIASZ, và CZERWISKA-KAYZER (2013)đã
nghiên cu hiu qu ca qun tr vn luân chuyn đn kh nng sinh li ca 30
thng hiu ca ngành công nghip thc phm Ba Lan trong giai đon t 2005 –
2009. Nhóm tác gi đã da trên b d liu cha tng công b ca Vn phòng thng
kê trung ng và s dng phân tích hi quy.Hiu qu qun tr vn luân chuyn
đc đánh giá bng cách s dng mt chu k chuyn đi ca hàng tn kho, khon
phi thu, khon phi tr và tin mt trong mi quan h vi t sut sinh li trên tài
sn. Nghiên cu đã ch ra rng trong các ngành công nghip có các chu k ngn
nht thì đt đc t sut sinh li cao nht.
Nhìn chung, hu ht các nghiên cu trên đã cung cp cho chúng ta mt c s
vng chc v tác đng tích cc ca qun tr vn luân chuyn và các thành phn ca
nólên kh nng sinh li ca công ty. Bng 2.1 tng hp các xu hng nghiên cu và
kt qu nghiên cu trên th gii v mi quan h gia qun tr vn luân chuyn và
kh nng sinh li ca công ty.
17
Bng 2.1: Tng quan các kt qu nghiên cu trên th gii
Tác gi
Hng
nghiên cu
Quc gia Kt lun
Long và cng s
(1993)
Tác đng ca
tín dng
thng mi
lên kh nng
sinh li.
Các công ty
trong
Compustat
M rng tín dng thng
mi bng cách tài tr cho
các khon phi thu ca h
thông qua các khon phi
tr và vay ngn hn thì
các nhà sn xut có th
làm tng chi phí tim n.
Ghosh và Maji
(2003)
Ch s hiu
sut, ch s s
dng, và ch
s hiu qu
tng th lên
kh nng sinh
li.
n
Mt s doanh nghip
trong mu ci thin hiu
sut thành công đt đc
mc hiu qu mc tiêu
ca tng công ty c th
trong giai đon nghiên
cu
Smith và Begemann
(1997), Eljelly
(2004), Garcia
(2011)
Tác đng ca
qun tr vn
luân chuyn,
thanh khon
lên kh nng
sinh li.
Johannesburg,
Rp Saudi,
Có mi quan h nghch
chiu gia li nhun ca
công ty và mc đ thanh
khon ca nó, đc đo
bng t s thanh toán
hin hành
Chakraborty (2008)
Tác đng ca
qun tr vn
luân chuyn
lên kh nng
sinh li.
n
Có 2 trng phái, mt là
vn luân chuyn không
phi là yu t ci thin
kh nng sinh li và có
mi quan h nghch chiu
gia chúng. Trong khi đó,
theo trng phái còn li
thì đu t vào vn luân
chuyn li đóng vai trò
quan trng vào vn đ ci
thin kh nng sinh li
ca công ty
Singh và Pandey
(2008), Mathuva
(2009), Nazir và
Afza (2009)
Các thành
phn vn luân
chuyn và tác
đng ca qun
tr vn luân
n , Kenya,
Rp Saudi
T l thanh toán hin
hành, t lê thanh toán
nhanh, vòng quay khon
phi thu và t l vn luân
chuyn trên tng tài sn
18
chuyn trên
kh nng sinh
li.
có tác đng lên kh nng
sinh li
Deloof (2003),
Lazaridis và
Tryfonidis (2006),
Raheman và Nasr
(2007), Teruel và
Solano (2007),
Falope và Ajilore
(2009),Zariyawati
và các cng s
(2009), Charitou,
Elfani, Lois (2010),
Gill, Biger, Mathur
(2010), Sarbapriya
Ray (2012),
Ngwenya (2012),
Alavinasab và
Davoudi (2013),
GOŁA và cng s
(2013)
Chu k
chuyn đi
tin mt và
các thành
phn ca nó
lên kh nng
sinh li.
B, Athens,
Pakistan, Tây
Ban Nha,
Nigeria,
Malaysia, M,
Jordan, Iran,
n , Nam
Phi, Ba Lan,
các công ty
Châu Âu, và
nhóm công ty
trong mt th
trng mi
ni.
Có mi quan h nghch
bin gia kh nng sinh
li và chu k chuyn đi
tin mt và các thành
phn ca nó nh k thu
tin, k tr tin bình quân
và thi gian chuyn đi
hàng tn kho.
Tuy nhiên, mt s nhà nghiên cu khác ng h quan đim đu t nhiu hn
vào chu k chuyn đi tin mt thì có th dn đn tng kh nng sinh li t vic duy
trì mc tn kho cao vi mong mun tng doanh thu, gim chi phí cung cp, gim
chi phí gián đon có th gánh chu trong quá trình sn xut và ngn nga ri ro bin
đng giá, tiêu biu nh nghiên cu ca Blinder và Maccini(1991). Theo Ng và cng
s (1999) thì k thu tin cao cng giúp tng cng mi quan h vi khách hàng và
do đó có th dn đn s gia tng trong doanh thu bán hàng.
Tác gi Hunh Phng ông, Jyh-tay Su (2010) cho rng qun lý vn luân
chuyn đóng mt vai trò quan trng cho s thành công hay tht bi ca công ty
trong kinh doanh bi vì nhng nh hng ca nó trên kh nng sinh li cng nh v
thanh khon ca doanh nghip. Nghiên cu đc da trên d liu th cp đc thu
thp t các công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam cho giai đon