B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM
o0o
BỐIăỊNHăTRU
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TỄCăNG
N CU TRÚC VN CA CÁC DOANH
NGHIP NGÀNH THÉP VIT NAM
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP. H Chí Minh - Nmă2013
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM
o0o
BỐIăỊNHăTRU
NGHIÊN CU CÁC NHÂN T TỄCăNG
N CU TRÚC VN CA CÁC DOANH
NGHIP NGÀNH THÉP VIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
TINăSăNGUYN TH UYÊN UYÊN
TP. H Chí Minh - Nmă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s Kinh t vi đ tài “Nghiên cu các nhân
t tác đng đn cu trúc vn ca các doanh nghip Ngành Thép Vit Nam” là
công trình nghiên cu ca riêng tôi di s hng dn ca TS. Nguyn Th
Uyên Uyên.
Các s liu, kt qu trong lun vn là trung thc và cha tng đc ai công b
trong bt k công trình nghiên cu nào khác. Tôi s chu trách nhim v ni
dung tôi đã trình bày trong lun vn này.
TP.HCM, ngày tháng nm 2013
Tác gi
BùiăìnhăTru
LIăCMăN
Trc tiên, tôi xin chân thành cm n cô Nguyn Th Uyên Uyên đã tn tình
ch bo, góp ý và đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt
nghip này.
Tôi cng xin gi li cm n đn Quý Thy Cô, nhng ngi đã tn tình
truyn đt kin thc cho tôi trong c khóa hc va qua.
Tôi xin cm n gia đình, đng nghip và bn bè đã ht lòng quan tâm và to
điu kin tt nht đ tôi hoàn thành đc lun vn tt nghip này.
MC LC
TÓM TT 1
CHNGă1:ăGII THIUă TÀI 2
1.1. Lý do chnăđ tài 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.3. Phngăphápănghiênăcu 3
1.4. ụănghaăcaăđ tài 4
1.5. iătng và phm vi nghiên cu 4
1.6. Kt cu bài nghiên cu 4
CHNGă2:ăNHNG BNG CHNG THC NGHIM V TỄCăNG
CA CÁC NHÂN T VIăMỌăN CU TRÚC VN CÔNG TY 6
CHNGă3:ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU CAă TÀI 12
3.1. nhănghaăvƠăphngăphápăđoălng các bin 12
3.1.1. nhănghaăcácăbin 12
3.1.2. Phngăphápăđoălng các bin 13
3.2. D liu 17
3.2.1. Ngun d liu 17
3.2.2. Cách thu thp và x lí d liu 17
3.3. Phngăphápănghiênăcu 18
3.3.1. Phngăphápăhi quy 18
3.3.2. Môăhìnhăhiăquy 19
3.4. CácăgiăthuytăcaăbƠiănghiênăcu 19
CHNGă4:ăBNG CHNG THC NGHIM TI VIT NAM V TÁC
NG CA CÁC NHÂN T VIăMỌăN CU TRÚC VN CA CÁC
CÔNG TY NGÀNH THÉP 21
4.1. Thngăkêămôătăcácăbin 21
4.1.1. Binăphăthucă- đònăbyătƠiăchínhă(leverage) 21
4.1.2. Thngăkêămôătăcácăbinăđcălp 21
4.2. KimăđnhăcácăthamăsăvƠămôăhình 24
4.2.1. Kimăđnhăphngăsaiăthayăđi 24
4.2.2. Kimăđnhătătngăquan 26
4.2.3. Kimăđnhăhinătngăđaăcngătuyn 29
4.2.4. Hiăquyăphăcaăcácăbinăđcălp 30
4.2.5. KimăđnhăWALD 30
4.3ăăHiăquyăvƠăphơnătíchăktăquăhiăquy 34
4.3.1ăHiăquy 34
4.3.2 Phân tích kt qu hi quy 35
4.3. Tóm tt kt qu nghiên cu 42
4.3.1. Ktăquăhiăquy 42
4.3.2. Kimăđnhăgiăthuyt 42
Chngă5:ăKT LUN 44
5.1 Kt qu nghiên cu 44
5.2 Hn ch caăđ tài 45
5.3. Nhng giăỦăvƠăhng nghiên cu tip theo 46
TÀI LIU THAM KHO 47
PH LC 50
DANHăMCăBNG
Bngă3.1:ănhănghaăcácăbin 13
Bng 4.1: Thng kê mô t đònăby tài chính (leverage) 21
Bng 4.2: Thng kê mô t các binăđc lp 22
Bngă4.3:ăKtăquăkimăđnhăphngăsaiăthayăđi 26
Bngă4.4:ăKtăquăkimăđnhătngăquanăbcă1 27
Bngă4.5:ăKtăquăkimăđnhătngăquanăbcă2 28
Bng 4.6: H s tngăquanăgia các binăđc lp ca mô hình 29
Bng 4.7: Kt qu hi quy ph ca các binăđc lp (xem ph lc 2) 30
Bng 4.8: Kt qu kimăđnh WALD ca COLLATERAL 30
Bng 4.9: Kt qu kimăđnh WALD ca FLEX 31
Bng 4.10: Kt qu kimăđnh WALD ca SIZE 32
Bng 4.11: Kt qu kimăđnh WALD ca VOLA1 32
Bng 4.12: Hi quy gia bin ph thuc và binăđc lpăkhiăđƣăloi bin SIZE
và FLEX. 34
Bng 4.13: So sánh kt qu hi quy ca Ngành Thép ti Vit Nam
và nă . 41
1
TịMăTT
Bài nghiên cu xem xét nhng nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các
doanh nghip Ngành Thép Vit Nam. Trong đó, d liu đc thu thp t các
báo cáo tài chính ca 21 công ty Ngành Thép Vit Nam đc niêm yt trên
S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh và S giao dch chng
khoán Hà Ni trong giai đon t quý 1 nm 2009 đn quý 2 nm 2013. Bài
nghiên cu s dng phng pháp bình phng nh nht (OLS) vi d liu
bng đ tin hành chy mô hình hi quy. Kt qu nghiên cu cho thy
39,35% s thay đi ca bin ph thuc là do các bin đc lp. Trong 12 bin
đc lp thì 6 bin có tác đng đn đòn by tài chính ca các công ty Thép Vit
Nam vi đ tin cy 90%. C th, có bn bin gm t l tài sn c đnh trên
tng tài sn (ASSET), t l tài sn th chp trên tng tài sn
(COLLATERAL), ri ro kinh doanh tính bng đ lch chun chia cho giá tr
trung bình ca EBIT (VOLA2), quy mô hot đng (SIZE) có mi tng quan
dng vi đòn by tài chính. Hai bin t l thu nhp trc lãi và thu trên
tng tài sn (PROF1), tc đ tng trng tính theo s thay đi trong tng
doanh thu (GROWTH2) có mi tng quan âm vi đòn by tài chính. Hai
bin tính linh hot (FLEX), ri ro kinh doanh tính bng logarit t nhiên đ
lch chun ca EBIT (VOLA1) b loi khi mô hình vì đa cng tuyn. Các
bin còn li nh: t l thu nhp trc lãi và thu trên tng doanh thu
(PROF2), s nm hot đng (AGE), tm chn thu t khu hao (NDTS), tc
đ tng trng tính theo s thay đi trong tng tài sn (GROWTH1) không có
ý ngha thng kê.
T khóa: đòn by tài chính, cu trúc vn, st, thép, công nghip, Vit
Nam, quyt đnh.
2
CHNGă1:ăGII THIUă TÀI
1.1. LỦădoăchnăđătƠi
Theo lý thuyt đánh đi, các giám đc tài chính thng xem quyt đnh cu
trúc vn ca doanh nghip là mt s đánh đi gia khon sinh li tm chn
thu và chi phí kit qu tài chính. Lý thuyt đánh đi tha nhn rng có tn ti
mt t l n ti u mà vi t l n ti u này doanh nghip s đt đc ba
mc tiêu: ti đa hóa thu nhp ca ch s hu, ti thiu hóa ri ro và ti thiu
hóa chi phí s dng vn. Tuy nhiên, t l n ti u có th khác nhau gia các
doanh nghip khác nhau: các doanh nghip có quy mô ln thng vay n
nhiu hn các doanh nghip có quy mô nh vì các doanh nghip ln đc đa
dng hóa tt hn và ri ro v n thp hn. Khi doanh nghip lâm vào tình
trng khó khn, các tài sn hu hình ít st gim giá tr hn, do đó các công ty
có tài sn hu hình an toàn và có nhiu thu nhp đc khu tr thu s có t
l n mc tiêu cao. Các công ty có tài sn ch yu là vô hình, nhiu ri ro nên
da ch yu vào tài tr bng vn c phn. Các quan sát thc nghim ca các
nhà nghiên cu Rajan và Zingales (1995), Barclay và các cng s (2006),
Frank và Goyal (2007) đã tìm thy các bng chng ng h cho quan đim
trên. Graham và Harvey (2001) kho sát hn 300 nhà qun tr và kt qu là
45% nhà qun tr tha nhn rng thu đóng mt vai trò quan trng trong các
quyt đnh cu trúc vn ca h. Theo lý thuyt, khi thu tng, doanh nghip
nên gia tng vay n. Khi thu càng cao thì li ích thu đc t tm chn thu
càng ln. Do đó, các doanh nghip phi chu mc thu sut cao thì vay n
nhiu và ngc li. T l n nhng nc có li ích t tm chn thu ln thì
cao hn nhng nc mà li ích này là nh.
Tài tr bng n có th làm gia tng giá tr doanh nghip, nhng tng n cng
kéo theo nhiu ri ro tim n mà hu qu là có th đy doanh nghip đn b
vc phá sn hay ti t hn là kt thúc s tn ti ca mt doanh nghip. Bên
cnh đó, nhng quan đim v s đánh đi gia li ích tm chn thu và chi
3
phí kit qu tài chính trong vic đ xut mt t l n ti u vn còn khá phc
tp do còn tn ti s không thng nht trong c lng li ích thu và chi phí
ca n. C th, Miller (1977), Graham (2000) cho rng li ích t tm chn
thu ln hn vì chi phí kit qu tài chính trc tip thng rt nh. Molina
(2005), Almeida và Philippon (2007) li cho rng chi phí kit qu tài chính
gián tip thng chim ti 25-30% giá tr tài sn, gn ngang bng vi li ích
t n vay.
Có th nói không có mt khuôn mu chung nào đ gi là mt cu trúc vn ti
u cho các công ty. có th xây dng cu trúc vn thích hp vi doanh
nghip, trc tiên chúng ta cn xác đnh xem nhng nhân t nào có tác đng
đn cu trúc vn. Nói v vn đ này, trên th gii đã có rt nhiu công trình
nghiên cu trong nhiu ngành ngh và kt qu cho thy cu trúc vn ca mi
ngành s b tác đng bi nhng nhân t khác nhau vì mi ngành đu có nhng
đc thù riêng.
Nh vy, vn đ đt ra đây là cu trúc vn ca các công ty Ngành Thép ti
Vit Nam b tác đng bi nhng nhân t nào? Chính điu này đã hình thành
nên ý tng v vic thc hin bài nghiên cu này nhm xem xét các nhân t
tác đng đn cu trúc vn ca các công ty Ngành Thép Vit Nam.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
Bài nghiên cu nhm kim đnh tác đng ca các nhân t vi mô đn cu trúc
vn ca các công ty Ngành Thép ti Vit Nam. T mc tiêu nghiên cu trên,
bài nghiên cu s tp trung gii quyt vn đ liu rng có hay không nhng
bng chng thc nghim cho thy tác đng ca các nhân t vi mô đn cu
trúc vn ca các công ty trong Ngành Thép Vit Nam.
1.3. Phngăphápănghiênăcu
Bài nghiên cu s dng phng pháp bình phng nh nht (OLS) vi d
liu bng đ tin hành hi quy. ây là phng pháp đc s dng ph bin
trong mô hình hi quy tuyn tính. D liu trong bài nghiên cu này đc thu
4
thp t báo cáo tài chính công b hàng quý ca 21 công ty Thép niêm yt trên
S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh và S giao dch chng
khoán Hà Ni trong giai đon t quý 1 nm 2009 đn quý 2 nm 2013.
1.4.
ụănghaăcaăđ tài
tài thc hin vi mong mun các công ty trong Ngành Thép có thêm c s
đ xây dng cu trúc vn ti u nhm tng hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh, ti đa hóa giá tr công ty.
1.5.
iătng và phm vi nghiên cu
Bài nghiên cu này s dng d liu theo quý ca 21 công ty trong Ngành
Thép đã đc niêm yt trên S giao dch chng khoán thành ph H Chí
Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni trong giai đon t quý 1 nm 2009
đn quý 2 nm 2013 nhm kim đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn
ca các công ty trong Ngành Thép ti Vit Nam.
1.6.
Kt cu bài nghiên cu
Bài nghiên cu bao gm 5 chng nh sau:
Chng 1: Gii thiu đ tài, trong chng này, bài nghiên cu trình bày lý
do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, ý ngha ca đ tài, phm vi nghiên cu
cng nh tng quan v phng pháp hi quy, ngun d liu.
Chng 2: Nhng bng chng thc nghim v tác đng ca các nhân t vi
mô đn cu trúc vn ca công ty. Chng này trình bày nhng nghiên cu
thc nghim trên th gii cng nh ti Vit Nam v s tác đng ca nhng
nhân t vi mô đn cu trúc vn ca các công ty.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu, Chng này s trình bày c th v mô
hình hi quy, các kim đnh ca mô hình, ngun và cách ly d liu cng nh
đnh ngha v các bin và đa ra các gi thuyt trong bài.
Chng 4: Bng chng ti Vit Nam v tác đng ca các nhân t vi mô đn
cu trúc vn ca các công ty trong Ngành Thép. Chng này trình bày kt
qu thng kê mô t các bin, phân tích tng quan gia các bin, đa ra kt
5
qu hi quy và tho lun các kt qu này nhm tr li cho các vn đ đt ra
trong phn mc tiêu nghiên cu.
Chng 5: Kt lun, Chng này s tóm tt tt c các kt qu nghiên cu,
trình bày nhng hn ch và đa ra đ xut cho nhng nghiên cu tip theo.
6
CHNGă2:ăNHNGăBNGăCHNGăTHCăNGHIMăVă
TỄCăNG CAăCỄCăNHÂNăT VIăMỌăNăCUăTRÚCă
VNăCỌNGăTY
i vi tt c các doanh nghip hot đng các lnh vc khác nhau, cu trúc
vn đc xem nh là c s nn tng đ thit lp mt h thng tài chính n
đnh và bn vng, chính vì vy t trc đn nay có rt nhiu bài nghiên cu
quan tâm đn ch đ này, nhiu phân tích cng nh bng chng thc nghim
đã giúp các nhà nghiên cu xác đnh nhng nhân t vi mô tác đng đn cu
trúc vn ca doanh nghip.
Nghiên cu ca Chudson nm 1945 thy rng các công ty có t l tài sn c
đnh cao có xu hng s dng nhiu n dài hn hn. Còn trong nghiên cu
ca Gordon nm 1962 thì nhn đnh rng công ty có quy mô càng ln thì đòn
by tài chính càng cao và t sut sinh li trên vn đu t có tng quan âm
vi t l n và cng đã xác nhn ri ro kinh doanh có tng quan âm vi t l
n. Trong nghiên cu ca mình nm 1967, Baxter kt lun rng đòn by tài
chính ca doanh nghip ph thuc vào s bin đng ca thu nhp ròng t hot
đng sn xut kinh doanh, s bin đng này đc đo lng bng phng sai
ca thu nhp ròng t hot đng sn xut kinh doanh và cng có bng chng
cho thy rng có mi tng quan âm gia phng sai ca thu nhp ròng t
hot đng sn xut kinh doanh và mc đ s dng đòn by tài chính. Nm
1967, Schwartz và Aronson thc hin mt nghiên cu và kt lun rng cu
trúc vn đc đo bng giá tr s sách không thay đi đáng k trong mt ngành
công nghip, nhng khác nhau gia các ngành công nghip. Trong nghiên
cu ca Gupta nm 1969, nhn thy rng tc đ tng trng ca doanh
nghip có tng quan dng vi t l n và quy mô hot đng ca doanh
nghip tng quan âm vi t l n. Theo nghiên cu ca Hat nm 1980 thì
7
cho rng đòn by tài chính không liên quan đn quy mô hot đng và tc đ
tng trng ca doanh nghip và ông kt lun rng có mi tng quan âm
gia đòn by tài chính và kh nng tr lãi các khon vay và chi tr c tc.
Nm 1984 Myers và Majluf đã xây dng b lý thuyt trt t phân hng, lý
thuyt này ng h mnh m vic dùng ngun lc ni b đ thay th ngun lc
bên ngoài, giúp gii thích mi tng quan âm gia kh nng sinh li và t l
n trên vn ch s hu. Trong qun tr tài chính u tiên s dng ngun lc
ni b, sau đó là n và cui cùng là tài tr bng ngun vn ch s hu mi
phát hành.
Có rt nhiu bài nghiên cu đc thc hin các ngành ngh khác nhau
nhng quc gia khác nhau đ kim đnh nhng nhân t có tác đng đn cu
trúc vn ca các doanh nghip, trong s đó là các nghiên cu đc đ cp
di đây:
Nm 2003, Philippe đã tin hành nghiên cu các nhân t tác đng đn cu
trúc vn ca các công ty trên th trng chng khoán Thy S. Nghiên cu
này phát hin thy rng quy mô hot đng ca công ty, tài sn hu hình và ri
ro kinh doanh tng quan dng vi đòn by tài chính, trong khi tc đ tng
trng và li nhun tng quan âm vi đòn by tài chính.
Nm 2008, Joshua nghiên cu v cu trúc vn ca các công ty đc niêm yt
và các doanh nghip va và nh (SMEs) Ghana. Các kt qu kim đnh cho
thy rng s nm hot đng, quy mô hot đng, cu trúc tài sn, kh nng
sinh li, ri ro và quyn lc qun tr có tác đng ln đn cu trúc vn ca các
công ty Ghana. i vi doanh nghip va và nh, nghiên cu đã phát hin ra
rng các nhân t nh gii doanh nhân, tình trng xut khu, ngành công
nghip, v trí ca công ty và hình thc kinh doanh tác đng ln đn s la
chn cu trúc vn ca công ty.
Faruk Hossain, Ayub Ali vào nm 2008 đã thc hin mt nghiên cu v tác
đng ca các nhân t đn quyt đnh v cu trúc vn ca 39 công ty niêm yt
8
trên sàn chng khoán Dhaka ca Bangladeshe trong giai đon 2003-2007.
Qua nghiên cu này tác gi đã phát hin ra rng kh nng sinh li, tài sn hu
hình, tính thanh khon, và quyn s hu có tng quan âm vi đòn by tài
chính và tc đ tng trng, tm chn thu t khu hao có tng quan dng
khá mnh vi đòn by tài chính. Quy mô hot đng, bin đng thu nhp, chi
tr c tc không có tác đng đn quyt đnh cu trúc vn ca các công ty.
Nm 2009, Amarjit Gill, Nahum Biger, Chenping Pai và Smita Bhutani đã
nghiên cu các nhân t quyt đnh cu trúc vn ca 300 công ty trong ngành
công nghip dch v ti M giai đon 2004-2005. H phát hin ra rng: t l
tài sn c đnh, kh nng sinh li tng quan âm vi đòn by tài chính và các
nhân t nh t l thu thu nhp doanh nghip, tm chn thu, quy mô hot
đng, tc đ tng trng không phi là nhân t quyt đnh đn cu trúc vn
ca các công ty trong ngành công nghip dch v ti M.
Nm 2010, Hidenobu Okuda và Lai Thi Phuong Nhung đã thc hin nghiên
cu v cu trúc vn và hành vi đu t ca các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam giai đon t nm 2006 đn 2009. Nghiên cu đã phát
hin ra rng kh nng sinh li và tc đ tng trng có tng quan âm vi
đòn by tài chính và quy mô hot đng, tài sn th chp có tng quan dng
vi đòn by tài chính.
Nm 2011, Chandra Sekhar Mishra đã nghiên cu các nhân t tác đng đn
cu trúc vn ca 48 công ty nhà nc trong lnh vc sn xut ca n giai
đon 2006-2010. H phát hin ra rng: t l tài sn c đnh trên tng tài sn
và tc đ tng trng có mi tng quan dng vi đòn by tài chính, ROA
và thu có mi tng quan âm vi đòn by tài chính. Các nhân t khác nh:
tm chn thu t khu hao (NDTS), ri ro kinh doanh và quy mô hot đng
không có ý ngha trong nghiên cu.
Nm 2011, Mahvish Sabir, Qaisar Ali Malik đã thc hin mt nghiên cu v
các nhân t quyt đnh cu trúc vn ca 5 công ty du khí Pakistan giai
9
đon 2005–2010. Kt qu nghiên cu cho thy kh nng sinh li là bin duy
nht có tng quan âm vi đòn by tài chính, trong khi ba bin khác là tính
thanh khon, quy mô hot đng và t l tài sn c đnh có tng quan dng
vi đòn by tài chính.
Nm 2011, Shun-Yu Chen Li-Ju Chen đã nghiên cu các nhân t quyt đnh
cu trúc vn ca 647 công ty niêm yt trên th trng chng khoán ài Loan
t nm 2005-2009. Kt qu nghiên cu cho thy: kh nng sinh li có tng
quan âm vi đòn by tài chính, t l tài sn c đnh và quy mô hot đng có
tng quan dng vi đòn by tài chính ca các công ty.
Cng trong nm 2011, Sarbapriya Ray đã nghiên cu nhng nhân t tác đng
đn cu trúc vn ca công ty Ngành St & Thép ti n . Nghiên cu này
đã xem xét tác đng ca 9 nhân t quyt đnh đn cu trúc vn bao gm: t l
tài sn c đnh, t l tài sn th chp, kh nng sinh li, quy mô hot đng, s
nm hot đng, ri ro kinh doanh, tm chn thu t khu hao, tính thanh
khon, tc đ tng trng. Bng cách s dng phng pháp bình phng nh
nht (OLS) và chy nhiu phân tích hi quy các s liu ca 43 công ty Thép
ca n cho giai đon 1991-1992 đn 2009-2010. Kt qu nghiên cu nh
sau: mô hình gii thích khong 46% s thay đi trong t l n trên vn c
phn. Thng kê t là đáng k đi vi hu ht các bin. T l tài sn c đnh,
quy mô hot đng và tm chn thu t khu hao có tng quan dng vi đòn
by tài chính, phù hp vi nhiu kt qu nghiên cu trc đó. S nm hot
đng, li nhun và t l tài sn th chp tng quan âm vi đòn by tài chính.
Các nhân t khác nh ri ro kinh doanh, tính thanh khon, tc đ tng trng
không có bt k tác đng đáng k đn cu trúc vn.
Dzung Nguyen, Ivan Diaz-Rainey và Andros Gregoriou trong nm 2012 đã
nghiên cu s phát trin tài chính và cu trúc vn ca 116 công ty không
thuc ngành tài chính đc niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
tng nhanh v quy mô giai đon 2007-2010. Phân tích hi quy đa bin cho
10
thy rng: kh nng sinh li và tính thanh khon có tng quan âm vi đòn
by tài chính trong khi tc đ tng trng và s hu nhà nc li có tng
quan dng vi đòn by tài chính. Quy mô hot đng và tài sn c đnh có
tng quan dng vi đòn by dài hn nhng li có tng quan âm vi đòn
by ngn hn. Trong s các nhân t nghiên cu, kh nng sinh li và tài sn
hu hình có tác đng ln nht đn đòn by tài chính.
Nh vy, các nghiên cu v cu trúc vn trên th gii đã đc thc hin
nhiu quc gia khác nhau trong các ngành ngh khác nhau. Kt qu các
nghiên cu này cho thy cu trúc vn ca mi ngành ngh b tác đng bi các
nhân t khác nhau. Nhng nhân t thng tác đng đn cu trúc vn ca các
công ty: kh nng sinh li, t l tài sn c đnh, tính thanh khon, tc đ tng
trng, tm chn thu t khu hao, t l tài sn th chp, ri ro kinh doanh, s
hu nhà nc, quy mô công ty … Qua các nghiên cu ta thy các nhân t tác
đng đn cu trúc vn ca mi ngành ngh là khác nhau, mi ngành có nhng
đc thù riêng nên có các mô hình nghiên cu riêng. Trong đó, nm 2011,
Sarbapriya Ray khi nghiên cu các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các
công ty Ngành Thép ti n đã xem xét tác đng ca 9 nhân t quyt đnh
v cu trúc vn bng cách s dng phng pháp bình phng nh nht (OLS)
và chy nhiu phân tích hi quy các s liu ca 43 công ty st và thép ca n
cho giai đon 1991-1992 đn 2009-2010. Phân tích hi quy đa bin cho
thy rng mô hình gii thích khong 46% ca s thay đi trong t l n trên
vn c phn. Thng kê t là có ý ngha đi vi hu ht các bin. Kt qu ch ra:
t l tài sn c đnh, quy mô hot đng và tm chn thu t khu hao có tng
quan dng vi đòn by tài chính, phù hp vi nhiu kt qu nghiên cu
trc đó. S nm hot đng, kh nng sinh li và t l tài sn th chp có
tng quan âm vi đòn by tài chính. Các nhân t khác nh ri ro kinh doanh,
tính thanh khon, tc đ tng trng không có bt k tác đng đáng k đn
cu trúc vn. Vn đ đt ra đây là khi s dng mô hình nghiên cu v cu
11
trúc vn các công ty thép ti n đ nghiên cu các nhân t tác đng đn
cu trúc vn ca các công ty Ngành Thép ti Vit Nam thì kt qu s nh th
nào?
12
CHNGă3:ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCUăCAăăTĨI
3.1. nhănghaăvƠăphngăphápăđoălng các bin
3.1.1. nhănghaăcácăbin
Tên bin
nhăngha
D
báo
tngă
quan
òn by tài chính
(LEVERAGE)
T l tài sn c đnh
(ASSET)
+
T l tài sn th chp
(COLLATERAL)
+
T l
thu
nhp
T l thu nhp trc
lãi và thu trên tng
tài sn
(PROF1)
-
T l thu nhp trc
lãi và thu trên tng
doanh thu
(PROF2)
-
Quy mô hot đng
(SIZE)
Log(Tng doanh thu)
+
S nm hot đng
(AGE)
S nm k t khi thành lp
-
Ri ro
(VOLA1)
Ln(
)
-
13
kinh
doanh
(VOLA2)
-
Tm chn thu t khu hao
(NDTS)
+
Tính thanh khon (FLEX)
-
Tc đ tng
trng
(GROWTH)
Tng trng
trong tài sn
(GROWTH1)
T l % thay đi trong tng tài sn
-
Tng trng
trong doanh
thu
(GROWTH2)
T l % thay đi trong doanh thu
Bngă3.1:ănhănghaăcácăbin
3.1.2. Phngăphápăđoălng các bin
3.1.2.1. Bin ph thuc
Bài nghiên cu này s dng tng giá tr s sách ca các khon n và vn ch
s hu đ xác đnh đòn by tài chính bi vì khi thanh toán các khon n ph
thuc vào giá tr s sách thay vì ph thuc vào giá tr th trng ca n theo
nh nghiên cu ca Banerjee nm 2000.
òn by tài chính:
3.1.2.2.
Bin đc lp
T l tài sn c đnh
T l tài sn c đnh đc cho là có tng quan dng vi t l n trên vn
ch s hu ca mt công ty vì các nhà đu t mong mun các khon vay ca
h đc bo đm bng mt s tài sn c đnh có th th chp. Tài sn ca
14
công ty càng đc xác thc thì kh nng bo đm các khon n càng cao,
cng chính vì th đòn by càng cao.
T l tài sn c đnh:
T l tài sn th chp
Các công ty vi nhiu tài sn có th đc s dng làm tài sn th chp thì có
xu hng s dng nhiu n hn. Bi vì tài sn th chp là điu kin đm bo
đ các t chc tín dng cung cp n cho các công ty.
T l tài sn th chp:
T l thu nhp
Theo lý thuyt đánh đi cu trúc vn, các công ty có thu nhp ln thng s
dng n nh mt tm chn thu thu nhp ca công ty, vì vy cu trúc vn và
li nhun có mi tng quan dng. Nhng lý thuyt trt t phân hng li
cho thy mt mi tng quan âm, bi vì các công ty có thu nhp ln thng
có xu hng s dng ngun tài tr bên trong đ tài tr cho các d án ri mi
s dng đn ngun tài tr t bên ngoài. Bài nghiên cu này s dng hai t l
thu nhp sau đây:
T l thu nhp trc lãi và thu trên tng tài sn:
T l thu nhp trc lãi và thu trên tng doanh thu:
Quy mô hotăđng
Lý thuyt chi phí phá sn gii thích mi tng quan dng gia cu trúc vn
và quy mô hot đng ca mt công ty. Các công ty ln có xu hng đa dng
15
hóa các hot đng sn xut kinh doanh thì có nguy c b phá sn thp hn
(Rajan và Zingales, 1995). H cng s phi chu chi phí thp hn trong vic
phát hành n hoc vn ch s hu. Do đó, các công ty ln s dng nhiu n
trong cu trúc vn ca mình hn các công ty nh.
SIZE = Log(Tng doanh thu)
S nmăhotăđng ca công ty
S nm hot đng ca mt công ty đc tính bng thi gian k t khi đc
thành lp đn thi đim nghiên cu. ây đc coi là mt nhân t quan trng
quyt đnh mc đ đòn by nh nhng nhn đnh trong các nghiên cu ca
Berger và Udell nm 1998, Coleman và Carski nm 1999 và ca Romano
nm 2000. Qua thi gian, các công ty tích ly đc nhiu tin hn và có
khuynh hng tránh s dng n. Các công ty mi thành lp có xu hng s
dng ngun tài tr t bên ngoài trong khi các công ty lâu đi có xu hng tích
ly li nhun gi li. Vì vy, s nm hot đng ca mt công ty có tng
quan âm vi đòn by tài chính theo nh nghiên cu ca Petersen và Rajan
nm 1994.
Tm chn thu t khu hao
Vic khu tr thu cho chi phí khu hao đc gi là tm chn thu t khu
hao (NDTS). Trong nghiên cu ca mình nm 1980, DeAngelo và Masulis
cho rng tm chn thu t khu hao to ra các li ích v thu ca các khon
vay nên các công ty có tm chn thu t khu hao ln thng có n nhiu.
Tuy nhiên, nhiu nghiên cu cho rng các công ty ln có xu hng đa dng
hóa hot đng và do đó ít có kh nng b phá sn, vì th h có xu hng s
dng li ích ca tm chn thu t khu hao. N s làm gim thu nhp chu
thu, và do đó các công ty u thích vay n nhiu hn nh nghiên cu ca
Bradley nm 1984.
16
Ri ro kinh doanh
C hai lý thuyt chi phí đi din và lý thyt chi phí phá sn cho thy mi
tng quan âm gia đòn by tài chính và ri ro kinh doanh. Lý thuyt chi phí
phá sn cho rng khi các khon thu nhp ca các công ty càng không n đnh,
nguy c tht bi trong kinh doanh càng ln, và chi phí phá sn da trên các
quyt đnh tài chính ca công ty càng ln. Thêm vào đó, ri ro kinh doanh
càng ln thì nim tin ca nhà đu t vào công ty thp nên kh nng tip cn
vi các ngun vn bên ngoài càng thp.
Bài nghiên cu s dng hai thc đo ri ro kinh doanh sau đây:
VOLA1 = Ln()
Trong đó: : đ lch chun EBIT
: giá tr trung bình ca EBIT
Tính thanh khon
Lý thuyt trt t phân hng d đoán rng các công ty có tính thanh khon cao
s vay ít hn. Ngoài ra, các c đông thng ng h các nhà qun lý trong vic
s dng li nhun gi li đ tài tr cho các khon đu t. Mi tng quan âm
gia tính thanh khon và n th hin ch công ty có th s dng ngun tài
tr t li nhun gi li thay cho n. Nu các tài sn có tính thanh khon đ
đ tài tr cho các d án đu t thì công ty không cn phi s dng đn các
ngun tài tr bên ngoài.
Tcăđ tngătrng
Lý thuyt chi phí đi din và lý thuyt trt t phân hng gii thích các mi
tng quan âm gia tc đ tng trng và đòn by tài chính. Các chi phí đi
din có th cao hn đi vi các công ty trong các ngành công nghip đang
17
phát trin. Lý thuyt trt t phân hng cho rng các nhà qun lý thích s dng
ngun tài tr bên trong hn là ngun tài tr t bên ngoài theo Myers 1984.
Nh vy, lý thuyt trt t phân hng ch ra rng t l n thng cao trong cu
trúc vn ca nhng công ty đang phát trin và thp hn trong cu trúc vn ca
nhng công ty đang trong tình trng đình tr.
Tng trng trong tài sn:
Tng trng trong doanh thu:
Trong đó:
TA
n
= Tng tài sn vào cui ca thi k quan sát.
TA
0
= Tng tài sn vào lúc bt đu ca thi k quan sát
S
n
= Tng doanh thu cui thi k quan sát.
S
0
= Tng doanh thu ti đu thi k quan sát.
n = s thi k quan sát, n = 1÷18 tng ng vi 18 quý ca thi k quan sát
bt đu t quý 1 nm 2009 đn quý 2 nm 2013.
3.2. Dăliu
3.2.1. Ngunădăliu
Bài nghiên cu s dng ngun d liu th cp đc thu thp t báo cáo tài
chính ca 21 công ty trong Ngành Thép (xem ph lc 1) đc niêm yt trên
S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh và S giao dch chng
khoán Hà Ni trong giai đon t quý 1 nm 2009 đn quý 2 nm 2013.
3.2.2. CáchăthuăthpăvƠăxălíădăliu
Do s lng các công ty trong Ngành Thép đc niêm yt trên các sàn giao
dch chng khoán ti Vit Nam khá hn ch, nên trong bài nghiên cu này ch
18
thu thp đc 21 công ty đáp ng điu kin trên và có đy đ d liu phù hp
vi vic tính toán các bin. Tuy nhiên, đ khc phc hin tng s quan sát
quá ít, tác gi kt hp xem xét các công ty này qua 18 quý, c th là t quý 1
nm 2009 đn quý 2 nm 2013. Nh vy, chúng ta có đc b d liu dng
bng vi 378 quan sát.
3.3. Phngăphápănghiênăcu
3.3.1. Phngăphápăhi quy
Bài nghiên cu này s dng phng pháp bình phng nh nht OLS
(Ordinary Least Squares) đ xác đnh nhng nhân t thc s tác đng đn t
l đòn by tài chính ca các công ty trong Ngành Thép Vit Nam.
H s xác đnh R
2
đc dùng đ xác mc đnh mc đ tác đng ca các
bin đc lp đn bin ph thuc trong mô hình. H s cho bit mc đ tác
đng ca tng bin đc lp lên bin ph thuc nh th nào.
Kimăđnh và khc phcăđaăcng tuyn
mô hình hi quy có ý ngha và tránh hin tng hi quy gi mo, chúng
ta cn kim đnh xem gia các bin có xy ra hin tng đa cng tuyn hay
không? Nu có hin tng đa cng tuyn thì cn phi khc phc.
Mt s cách phát hin hin tng đa cng tuyn là lp ma trn h s tng
quan và hi quy ph. Nu xác đnh đc các bin có đa cng tuyn ta dùng
kim đnh WALD đ loi các bin gây ra hin tng đa cng tuyn.
Khi đã loi các bin gây ra hin tng đa cng tuyn ta tin hành chy phân
tích hi quy ln hai đ cho ra kt qu nghiên cu. Da vào kt qu nghiên
cu tin hành kim đnh gi thit xem gi thit nào b bác b, gi thit nào
chp nhn.