Luận văn thạc sĩ Thử nghiệm tỷ lệ an toàn vốn các Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam theo hiệp ước BASEL

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp. HCM






CHÂU THANH LIÊM



TH NGHIM T L AN TOÀN VN CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI C PHN VIT
NAM THEO HIP C BASEL

Chuyên ngành:
Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. TRM TH XUÂN HNG

TP. H Chí Minh - Nm 2013


ii

LI CAM OAN

Tôi tên: Châu Thanh Liêm
LƠ hc viên cao hc lp TƠi chính-Ngân hàng Ngày 1-Khóa 19 ca
Trng i hc Kinh t ThƠnh ph H Chí Minh.
Tôi xin cam đoan đơy lƠ đ tƠi nghiên cu do tôi thc hin. Các s
liu, thông tin đc ly t ngun thông tin hp pháp, chính xác vƠ trung
thc, có ngun gc rõ rƠng.
Tôi xin chu trách nhim v nghiên cu ca mình nu có s gian
di nƠo trong đ tƠi nghiên cu nƠy.

TP. H Chí Minh, ngƠy 31 tháng 7 nm 2013
Tác gi




Châu Thanh Liêm

iii

LI CM N

Tôi xin chơn thƠnh cám n đi vi PGS.TS Trm Th Xuơn Hng,
ging viên Trng i hc Kinh t ThƠnh ph H Chí Minh, cô đƣ tn
tình hng dn, ch bo tôi trong sut quá trình thc hin lun vn nƠy.
Tôi cng xin chơn thƠnh cám n quỦ thy, cô đƣ tham gia ging dy
khóa hc vì đƣ cung cp, truyn đt nhng kin thc, bƠi hc, nhng
kinh nghim quỦ báo trong thi gian tôi theo hc ti trng.
Sau cùng tôi xin cám n gia đình, ngi thơn, bn bè, các hc viên
cùng khóa đƣ đng viên, h tr tôi trong quá trình nghiên cu lun vn.

TP. H Chí Minh, ngƠy 31 tháng 7 nm 2013
Tác gi

Châu Thanh Liêm






















iv

MC LC

LI CAM OAN ii
LI CM N iii
MC LC iv
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC CÁC BIU  ix
DANH MC CÁC PH LC x
DANH MC CÁC CH VIT TT xi
PHN M U
CHNG 1. TNG QUAN V T L AN TOÀN VN NGỂN
HÀNG THNG MI THEO HIP C BASEL 1
1.1. T l an toƠn vn ca ngơn hƠng thng mi 1
1.1.1. Khái nim v t l an toƠn vn ti thiu 1
1.1.2. ụ ngha ca t l an toƠn vn 1
1.2. T l an toƠn vn ca ngơn hƠng thng mi theo Hip c Basel 2
1.2.1. T l an toƠn vn theo Hip c Basel I 3
1.2.2. T l an toƠn vn theo Hip c Basel II 5
1.2.3. T l an toƠn vn theo Hip c Basel III 7
1.3. Mt s lu Ủ khi áp dng t l an toƠn vn ti thiu theo Hip c
Basel 9
1.3.1. Xác đnh ri ro tín dng 9
1.3.2. Xác đnh ri ro hot đng 10
1.3.3. Xác đnh ri ro th trng 13


v

1.4. Các nhơn t nh hng đn t l an toƠn vn 13
1.4.1. Ngun vn ca ngơn hƠng 14
1.4.1.1. Vn t có 14
1.4.1.2. Vn huy đng 14

1.4.2. C cu tƠi sn có 15
1.4.2.1. Cp tín dng 15
1.4.2.2. Hot đng đu t 16
1.4.2.3. Kh nng thanh khon 17
1.4.3. Thu nhp ca ngơn hƠng 18
1.5. Th nghim t l an toƠn vn ti các ngơn hƠng TMCP 19
1.5.1. Mô hình nghiên cu 19
19
1.5.1.2. Các ch s c bn ca mô hình hi quy tuyn tính đa bin
22
1.5.2. Các bin ca mô hình hi qui đa bin 25
1.5.2.1. Bin ph thuc Y (t l an toƠn vn CAR) 25
1.5.2.2. Các bin đc lp X
i
25
1.6. Thc trng áp dng t l an toƠn vn theo Basel ca mt s ngơn
hƠng thng mi trên th gii 25
1.6.1. Áp dng t l an toƠn vn theo Basel II 26
1.6.2. Áp dng t l an toƠn vn theo Basel III 29
Kt lun chng 1 30


vi

CHNG 2. KT QU TH NGHIM T L AN TOÀN VN
TI CÁC NGỂN HÀNG TMCP VIT NAM 32
2.1. Tng quan v h thng ngơn hƠng TMCP Vit Nam 32
2.1.1. S lc s hình thƠnh h thng ngơn hƠng TMCP Vit Nam 32
2.1.2. Khái nim v ngơn hƠng TMCP 33
2.2. Tin trình áp dng tiêu chun Basel vƠo h thng ngơn hƠng Vit

Nam 34
2.2.1. Giai đon trc khi áp dng Basel (nhng nm 1990) 34
2.2.2. Giai đon áp dng Basel vƠo h thng NHTM Vit Nam 35
2.2.2.1. Giai đon 2000-2004 35
2.2.2.2. Giai đon 2005-2010 35
2.2.2.3. T nm 2010 đn nay 36
2.3. Thc trng v t l an toƠn vn các ngơn hƠng TMCP Vit Nam 39
2.4. Kt qu nghiên cu 48
2.4.1. Phơn tích hi quy vƠ kim đnh s phù hp ca mô hình 48
2.4.2. Phơn tích các yu t nh hng đn t l an toƠn vn 52
2.5. ánh giá v kt qu th nghim t l an toƠn vn ti ngơn hƠng
TMCP Vit Nam 54
2.5.1. Các mt đt đc 54
2.5.2. Hn ch 58
2.5.3. Nguyên nhân 63
Kt lun chng 2 67
CHNG 3. KIN NGH V VIC M BO T L AN TOÀN
VN TI THIU CA CÁC NGỂN HÀNG TMCP VIT NAM 69


vii

3.1. i vi Ngơn hƠng NhƠ nc 69
3.1.1. nh hng áp dng Basel II vƠ III trong qun lỦ t l an toƠn
vn ti các ngơn hƠng TMCP 69
3.1.2. iu hƠnh lƣi sut 70
3.1.3. Hn ch n xu 70
3.1.4. Tng cng công tác thanh tra, giám sát ngơn hƠng 71
3.1.5. L trình áp dng Basel II vƠ Basel III ti Vit Nam 72
3.2. i vi các ngơn hƠng TMCP Vit Nam 74

3.2.1. Vic tng trng vn bn vng cho các ngơn hƠng TMCP 74
3.2.2. V vn huy đng 77
3.2.3. V tín dng vƠ đu t chng khoán 79
3.2.4. V qun lỦ n xu 82
Kt lun chng 3 83
PHN KT LUN
TÀI LIU THAM KHO















viii

DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1. L trình c th ca vic thc thi Hip c Basel III 8
Bng 1.2. H s  trong phng pháp chun đi vi ri ro hot đng 11
Bng 1.3. Các ch s tƠi chính cho tng nghip v 12
Bng 1.4. Thc tin áp dng Basel II ca mt s nc Chơu Á 27
Bng 2.1. Danh mc mc vn pháp đnh ca t chc tín dng 38

Bng 2.2. Tiêu chun an toƠn vn ti thiu ca t chc tín dng 39
Bng 2.3. Tng hp t l CAR ca các ngơn hƠng TMCP giai đon
2006-2012 40
Bng 2.4. Quy mô vn điu l ca các ngơn hƠng 42
Bng 2.5. Tóm tt s liu thng kê 48
Bng 2.6. Kt qu phơn tích ANOVA 49
Bng 2.7. Kt qu kim đnh ca Spearman phn d chun hóa vƠ 08 ch
tiêu, đc trích t Ph lc 6 50
Bng 2.8. Kt qu hi quy đa bin 51
Bng 2.9. Quy mô vn ch s hu ca các ngơn hƠng TMCP 54
Bng 2.10. Ngun vn huy đng ca các ngơn hƠng TMCP 55
Bng 2.11. D n cho vay ca các ngân hàng TMCP 57
Bng 2.12. T l Vn ch s hu/Tng tƠi sn ca các ngơn hƠng TMCP
58
Bng 2.13. T l Vn huy đng/Ngun vn trung bình ca các ngơn
hàng TMCP 60
Bng 2.14. D n cho vay/Tng tin gi huy đng ca các ngơn hƠng
TMCP 61
Bng 2.15. T l Chng khoán đu t/Tng tƠi sn ca các ngơn hƠng
TMCP 62
Bng 2.16. T l Chng khoán đu t/Vn ch s hu ca các ngơn
hàng TMCP 66
Bng 3.1. L trình áp dng Basel II vƠ III 72




ix

DANH MC CÁC BIU 

Biu đ 2.1. T l an toƠn vn 41
Biu đ 2.2. Vn điu l ca các ngơn hƠng 2006-2012 47
Biu đ 2.3. Tng trng vn ch s hu ca các ngơn hƠng TMCP 55
Biu đ 2.4. Vn huy đng ca các ngơn hƠng TMCP 56
Biu đ 2.5. D n cho vay ca các ngơn hƠng TMCP 57
Biu đ 2.6. T l Vn ch s hu/Tng tƠi sn ca các ngơn hƠng
TMCP 59
Biu đ 2.7. T l Vn huy đng/Ngun vn trung bình ca các ngơn
hàng TMCP 60
Biu đ 2.8. T l D n cho vay/Tng tin gi huy đng ca các ngơn
hàng TMCP 62
Biu đ 2.9. T l Chng khoán đu t/Tng tƠi sn ca các ngơn hƠng
TMCP 63
Biu đ 2.10. T l Chng khoán đu t/Vn ch s hu ca các ngơn
hàng TMCP 67

x

DANH MC CÁC PH LC

PH LC 1:DANH SÁCH CÁC NHịM NGỂN HÀNG TMCP CHN
MU NGHIểN CU I
PH LC 2:H S RI RO CA TÀI SN CÓ RI RO THEO
BASEL
I
III
PH LC 3:QUY NH V AN TOÀN VN TI THIU, CÁCH
PHỂN LOI VN VÀ XÁC NH TÀI SN ắCị” IU CHNH RI
RO THEO THỌNG T 13 VI
PH LC 4:TNG HP CÁC CH TIểU CA CÁC NGỂN HÀNG
TMCP (2006-2012) XVI
PH LC 5:KT QU HI QUY THEO PHNG PHÁP CHN
BIN TNG BC XXIII
PH LC 6:MA TRN H S TNG QUAN GIA PHN D VÀ
08 NHÂN T XXXIX

xi

DANH MC CÁC CH VIT TT

AFTA (ANSEAN Free Trade
Area)
Khu vc mu dch t do ANSEAN
AMA
Phng pháp đo lng nơng cao
ANSEAN (Association of
Southeast Asian nations)
Hip hi các nc ông Nam Á
ATM (Automatic Teller Machine)
Máy rút tin t đng
BCTC

BCTN

BIA

Phng pháp ch s c bn
BIS (Bank for International)

CAR (Capital Adequacy Ratio)
T l
ECB (European Central Bank)
Ngơn hƠng trung ng chơu Ểu
FDIC (Federal Deposit Insurance
Corporation)
Tp đoƠn bo him tin gi
FED (Federal Reserve System)
Cc d tr liên bang M
IRB
Phng pháp tip cn ni b
IRBF
Phng pháp tip cn ni b c
bn
IRBA
Phng pháp tip cn ni b nâng
cao
NHTM
Ngơn hƠng thng mi
NHTW
Ngơn hƠng Trung ng


xii

TMCP
Thng mi c phn

OCC (Office of the Comptroller of
the Currency)
C quan kim soát tin t M
OECD (Organization for Economic
Cooperation and development)

OTS (Office of Thrift Supervision)
C quan kim soát tin gi M
SA
Phng pháp chun
TCTD
T chc tín dng
WTO (World Trade Organization)





PHN M U
1. Lý do chn đ tƠi
Vit Nam đang tin hƠnh công nghip hóa-hin đi hóa đt nc,
mun vy cn xơy dng nn kinh t tng trng vƠ phát trin cao. Trong
đó nhu cu v vn lƠ ht sc cn thit, đc coi lƠ yu t hƠng đu, lƠ
tin đ phát trin kinh t. c bit, trong xu th toƠn cu hoá quc t hoá
hin nay, các quc gia trên th gii  mc đ nƠy hay mc đ khác đu
ph thuc ln nhau, có quan h qua li vi nhau. Vit Nam cng không
nm ngoƠi xu th toƠn cu hoá đó vƠ đƣ tích cc tham gia vƠo quá trình
hi nhp nh gia nhp khi Hip hi các nc ông Nam Á (ASEAN),
tham gia vƠo khu vc mu dch t do AFTA, kỦ kt hip đnh thng
mi Vit Nam - Hoa K, tham gia vƠo nhiu t chc kinh t quc t, kỦ

kt các hip đnh thúc đy quan h thng mi song phng, gia nhp
T chc thng mi th gii (WTO)
K t khi gia nhp WTO, Vit Nam phi thc hin mt s cam kt
vƠ thc hin các ngha v theo tin trình hi nhp trên nhiu lnh vc.
Trong bi cnh chung đó, các ngơn hƠng Vit Nam, đc bit lƠ các ngơn
hƠng thng mi c phn (TMCP) mun tham gia tt hn vƠo th trng
quc t vƠ nơng cao nng lc cnh tranh trong quá trình hi nhp s cn
phi tuơn th theo mt s điu c quc t, lut pháp quc t. Vì vy,
vic to môi trng cnh tranh bình đng gia các n
thit trong xu th hi nhp vƠ nht lƠ vic xơy dng nhng chun mc
cho h thng ngơn hƠng theo thông l quc t lƠ cp thit hin nay.
Mt trong nhng điu c quc t đc các nhƠ qun tr ngơn hƠng
đc bit quan tơm chính lƠ hip c quc t v an toƠn vn trong hot
đng ngơn hƠng - còn đc bit vi tên thông dng lƠ Hip c Basel.



Ra đi t cách đơy t hn 20 nm, Hip c nƠy đc rt nhiu quc gia
trên th gii áp dng lƠm chun mc đ đánh giá vƠ giám sát hot đng
ca h thng ngơn hƠng nc mình. Hip c Basel đƣ có phiên bn hai
(đc bit đn vi tên gi The New Basel Capital Accord) cp nht, đi
mi mt s ni dung hn so vi phiên bn th nht trc đó. NgƠy 12-9-
2010, các nhƠ qun lỦ ngơn hƠng các nc thuc y ban Basel đƣ thng
nht mt quy đnh mi v qun lỦ ngơn hƠng, gi lƠ Basel III - áp dng
cho các ngơn hƠng có phm vi hot đng quc t. Hip c nƠy đc
trình lên Hi ngh thng đnh G20 t chc  Seoul (HƠn Quc) vƠo
ngày 20-11-2010 phê chun.
1
Riêng đi vi Vit Nam, vic ng dng
Hip c Basel trong công tác giám sát vƠ qun tr ngơn hƠng vn còn

nhiu vng mc, nên vn ch mi dng li  vic la chn mt s tiêu
chí đn gin trong phiên bn th nht ca Hip c đ vn dng vƠ vn
cha tip cn nhiu vi phiên bn hai. iu nƠy thc t cng gơy khó
khn ít nhiu cho quá trình hi nhp trong lnh vc ngơn hƠng ca Vit
Nam.
Các ngân hàng TMCP Vit Nam đƣ có nhng bc phát trin đáng
khích l v nhiu lnh vc trong thi gian va qua, vi s tng trng
mnh m v mng li hot đng, quy mô tƠi sn vƠ ngun vn. Tuy
nhiên, trc thách thc mang li t hi nhp, các ngơn hƠng TMCP Vit
Nam vn cha đng nhng nguy c tim n, kém sc cnh tranh, đc
bit trong bi cnh khng hong n (Hy Lp vƠ mt s nc Tơy Ểu)
hin nay. Các ngơn hƠng TMCP Vit Nam đang lƠm gì, lƠm nh th nƠo
vƠ vi kt qu ra sao đ phù hp vi thông l quc t, theo các tiêu
chun Basel v qun lỦ an toƠn vn? Nhng nhơn t nƠo tác đng đn

1
Theo Thi báo Kinh t Sài Gòn, s 38-2010, ngày 16-9-2010.



vic thc hin vƠ bo đm yêu cu an toƠn vn ti các ngơn hƠng nói
trên?
ó cng chính lƠ các lỦ do đ tác gi chn đ tƠi nghiên cu ắTh
nghim t l an toƠn vn các ngân hàng TMCP Vit Nam theo Hip
c Basel” đ lƠm lun vn tt nghip cho mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
2.1. Mc tiêu chung
úc kt lỦ lun tng quan v t l an toƠn vn ca NHTM, đ tƠi
nghiên cu, phơn tích các nhơn t tác đng đn t l an toƠn vn ca các
ngơn hƠng TMCP Vit Nam nhm đa ra các gii pháp nâng cao t l an

toƠn vn các ngơn hƠng TMCP Vit Nam theo Hip c Basel.
2.2. Mc tiêu c th
 đt mc tiêu đƣ đ ra, nghiên cu đƣ tp trung vƠo các mc tiêu
c th sau:
- Mc tiêu 1: Phơn tích thc trng t l an toƠn vn ca các ngân
hƠng TMCP Vit Nam.
- Mc tiêu 2: Phân tích các nhân t nh hng đn t l an toƠn vn
ca ngân hàng TMCP theo Hip c Basel.
- Mc tiêu 3:  xut các gii pháp nơng cao t l an toƠn vn ti
các ngơn hƠng TMCP Vit Nam theo Hip c Basel.
3. i tng, thi gian vƠ s liu nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tƠi lƠ t l an toán vn ca các




n cui nm 2011, h thng ngơn hƠng ca Vit Nam bao gm 01
Ngơn hƠng phát trin, 01 Ngơn hƠng chính sách xƣ hi, 05 NHTM nhƠ
nc (k c 02 NHTM nhƠ nc đƣ đc c phn hóa có c phn chi
phi ca NhƠ nc), 37 ngơn hƠng TMCP
2
.
Tng th nghiên cu lỦ tng lƠ tt c các NHTM ca Vit Nam.
Tuy nhiên, có mt s ngơn hƠng không công b t l an toƠn vn vƠ báo
cáo tƠi chính đy đ, do đó khó tin hƠnh nghiên cu.
Mu nghiên cu: Nghiên cu s đc tin hƠnh trên 20 ngân hàng
TMCP Vit Nam thuc các nhóm
3
ngơn hƠng có ch tiêu tng trng tín

dng nm 2012, có công b t l an toƠn vn vƠ báo cáo tài chính đy
đ, chi tit ti Ph lc 1.
3.2. Thi gian nghiên cu vƠ s liu nghiên cu
- Thi gian nghiên cu đc tin hƠnh trong giai đon 2006-2012.
- S liu nghiên cu đc thu thp t báo cáo tƠi chính, báo cáo
thng niên ca các ngơn hƠng TMCP Vit Nam đc đng trên
Website.
4. Phm vi nghiên cu
 tƠi thc hin nghiên cu các chun mc vƠ quy đnh trong Hip
c Basel v t l an toàn vn trong hot đng ca ngơn hƠng cng nh
các quy đnh có liên quan ca Vit Nam. Do mc tiêu vƠ phm vi nghiên
cu ca đ tƠi nên tác gi ch quan tơm đn nhng ni du


2
Nguyn c Hng, ắTái c cu h thng ngơn hƠng thng mi  nc ta trong giai đon hin nay”,
Tp chí Cng sn s 830 (tháng 12 nm 2011)
3
Ch th s 01/CT-NHNN ngày 13/02/2012 ca Ngơn hƠng NhƠ nc



5. Các phng pháp nghiên cu
5.1. Phng pháp nghiên cu tƠi liu
Tin hƠnh thu thp tƠi liu t nhiu ngun khác nhau: Các bài báo,
các đ tƠi nghiên cu vƠ các tƠi liu có liên quan. Thông qua phân tích
tng hp lỦ thuyt, phơn loi h thng hóa vƠ khái quát hóa lỦ thuyt, t
đó rút ra các kt lun khoa hc lƠ c s lỦ lun cho đ tƠi.  tƠi cng s
dng thông tin th cp t các báo cáo ca Ngơn hƠng NhƠ nc (SBV),
các báo cáo thng niên, báo cáo tƠi chính đƣ kim toán ca các ngơn

hƠng TMCP đng trên website. Các thông tin t tp chí chuyên ngƠnh
nh Tp chí Ngơn hƠng, Tp chí TƠi chính,ầ cng lƠ ngun thông tin
th cp ca đ tƠi.
5.2. Phng pháp nghiên cu tng quan (mi quan h)
Nghiên cu tng quan nhm khng đnh có hay không vƠ  mc
đ nƠo, quan h tn ti gia hai hay nhiu bin s. Mc đích ca nghiên
cu tng quan đi vi đ tƠi:
- Xác đnh, đánh giá mc đ tác đng ca các nhơn t nh hng
đn đn t l an toƠn vn (CAR) ca các ngơn hƠng TMCP Vit Nam
theo Hip c Basel.
- D đoán các nguy c tim n tác đng đn t l an toƠn vn các
ngơn hƠng TMCP Vit Nam.
- 
t l
theo Hip c Basel.
 đt đc mc đích đt ra, nghiên cu đƣ tp trung vƠo các
nhim v sau:



- La chn vƠ vn dng mt s lỦ thuyt, chun mc v các nhơn t
có liên quan đn t l an toƠn vn ca ngơn hƠng TMCP theo Hip c
Basel đ xơy dng vƠ kim đnh mô hình nghiên cu ca đ tƠi.
- Trên c s mô hình nghiên cu, phơn tích s tác đng ca các
nhơn t đa vƠo mô hình đn t l an toƠn vn.
5.3. Phng pháp x lỦ s liu
X lỦ s liu thu đc bng phn mm SPSS 16.0.
5.4. Qui trình phơn tích d liu
- Phân tích hi quy tuyn tính vƠ kim đnh s phù hp ca mô hình
nhm đo lng vƠ đánh giá tác đng ca các nhơn t đn t l an toàn

vn.
- Kim đnh các gi thuyt theo mô hình nghiên cu ca đ tƠi.
-
u đ, bng s
liu t thông tin thu thp đc, tác gi đa ra các nhn xét, đánh giá cn
thit mô t thc trng t l an toàn vn ca các
thi gian nghiên cu.
6. Cơu hi nghiên cu vƠ gi thuyt nghiên cu
6.1. Cơu hi nghiên cu
- Vic các ngơn hƠng TMCP Vit Nam đm bo các ch tiêu an
toƠn hot đng, đc bit lƠ ch tiêu t l an toƠn vn ra sao?
- Nhng nhơn t nào nh hng đn vic đm bo thc hin ch tiêu
t l




- ơu lƠ nhng chính sách, gii pháp phù hp đ đm bo t l
các th ch giám sát phù hp?
6.2. Các gi thuyt nghiên cu
Khi tin hƠnh thc hin nghiên cu, đ tƠi đt ra các gi thuyt sau:
- Gi thuyt H
1
: Các
hin các yêu cu t l an toƠn vn theo các quy đnh ca Basel trong
điu kin ca Vit Nam.
- Gi thuyt H
2
: Các nhơn t đa vƠo mô hình có tác đng đn t l
an toƠn vn ti các

7. ụ ngha thc tin ca đ tƠi nghiên cu
Trên c s kt qu nghiên cu ca đ tƠi ắTh nghim t l an
toƠn vn các ngân hàng TMCP Vit Nam theo Hip c Basel” nhm
đa ra gii pháp nơng cao t l an toƠn vn ti các ngơn hƠng TMCP
Vit Nam, nht lƠ khi Vit Nam phi thc hin mt s cam kt vƠ các
ngha v theo tin trình hi nhp trong lnh vc ngơn hƠng theo Hip c
Basel.
8. Kt cu ca lun vn
Lun vn gm có 83 trang, t trang 1 đn trang 83, vi 21 bng, 10
biu đ vƠ 06 ph lc. NgoƠi phn m đu, lun vn gm 03 chng và
phn kt lun:
- Chng 1: Tng quan v t l an toƠn vn ngơn hƠng thng mi
theo Hip c Basel.
- Chng 2: Kt qu th nghim t l an toƠn vn ti các ngân hàng
TMCP Vit Nam theo Hip c Basel.



- Chng 3: Kin ngh v vic đm bo t l an toƠn vn ti thiu
ca các ngơn hƠng TMCP Vit Nam.

1

CHNG 1. TNG QUAN V T L AN TOÀN VN NGÂN
HÀNG THNG MI THEO HIP C BASEL
1.1. T l an toƠn vn ca ngơn hƠng thng mi
1.1.1. Khái nim v t l an toƠn vn ti thiu
T l
-CAR) ti thiu ca
NHTM đc William Cook-Ch tch y ban Basel t nm 1977-1988
xơy dng nên t l nƠy còn đc gi lƠ h s Cook. T l an toƠn vn ti
thiu đc xác đnh bng t l gia vn t có so vi tng tƠi sn có ri
ro.
1.1.2. Ý ngha ca t l an toƠn vn
- Mc đ ri ro mƠ các ngơn hƠng đc phép mo him trong s
dng vn hay tùy thuc vƠo đ ln vn t có ca ngơn hƠng, c th: i
vi nhng ngơn hƠng có vn t có ln thì ngơn hƠng đc phép s dng
vn vi mc đ liu lnh ln vi hy vng đt đc li nhun cao nht,
nhng ri ro cng s cao hn vƠ ngc li thit hi do ri ro s lƠm gim
dn li nhun thc hin trong k, tip theo lƠ n dn vƠo vn điu l ca
ngân hàng.
- T l an toƠn vn giúp xác đ

- Ngơn hƠng Trung ng thng quy đnh t l an toƠn vn ti thiu
đ bo v ngi gi tin, ngi cho vay vƠ qua đó giúp đm bo an toƠn
h thng tƠi chính.
- Ngơn hƠng nƠo thc hin đúng quy đnh v t l an toƠn vn do
Ngơn hƠng Trung ng đt ra s giúp ngơn hƠng đó to uy tín đi vi


2

khách hƠng. To đc uy tín vi khách hƠng cng đng ngha vi tng
kh nng cnh tranh so các vi ngơn hƠng khác.
- Khi ngơn hƠng đm bo đc t l nƠy tc lƠ ngơn hƠng đƣ t to
ra mt tm đm chng li nhng cú sc v tƠi chính, va t bo v ngơn
hƠng, va bo v nhng ngi gi tin.

- T l an toƠn vn còn lƠ công c đ thanh tra Ngơn hƠng Trung
ng thc hin giám sát vic bo toƠn vƠ phát trin vn, kim tra vn
thc có so vi vn đng kỦ ghi trong giy phép khi thƠnh lp vƠ so vi
vn pháp đnh xem có đm bo hay không?
1.2. T l an toƠn vn ca ngơn hƠng thng mi theo Hip c
Basel
Hip c Basel là yêu cu v an toƠn vn do các ngơn hƠng thuc
các nc nhóm G10 khi xng vƠ đc y ban Qun lỦ ngân hàng
thuc ngơn hƠng Thanh toán Quc t (BIS) ban hƠnh ln đu tiên vƠo
nm 1988, xut phát t nhng cuc khng hong v tin t quc t vƠ th
trng ngơn hƠng, mƠ đáng quan tơm nht lƠ s sp đ ca ngơn hƠng
Herstatt  Tơy c vƠo thi đim đó.  phù hp vi nhng thay đi ln
ca th trng, Basel đƣ đc ci tin vƠ sa đi ln th hai (Basel II)
vƠo nm 2001 vƠ có hiu lc vƠo nm 2006. y ban Basel bao gm

Thng đc Ngơn hƠng Trung ng ca nhóm G10 vƠ mt s nc có h
thng ngơn hƠng ln mnh hƠng đu th gii bao gm B, Canada, Pháp,
c, Itaia, Nht, Luxembua, HƠ Lan, Tơy Ban Nha, Thy S, Anh, M
đƣ ký Hip c Basel (Basel Accord), mt c quan gi lƠ Hi đng
Basel v giám sát ngơn hƠng quc t cng đƣ đc chính thc thƠnh lp
đ theo dõi vƠ ch đo vic thc thi Hip c. NgoƠi ra, h thng ngơn


3

hƠng ca nhiu quc gia khác trên th gii cng đƣ biu th đng thun
tham gia tuơn th Hip c.
y ban Basel t chc hp thng niên ti tr s Ngơn hƠng thanh
toán quc t (BIS) ti Washington hoc ti thƠnh ph Basel (còn gi lƠ
Basel)-Thy S. Ban th kí thng trc ca y ban nƠy cng có tr s
làm vic ti Washington DC-M.
y ban Basel thng xuyên t chc các cuc tho lun v vn đ
xoay quanh s hp tác quc t đ gim bt khong cách trong công tác
giám sát ngơn hƠng, nơng cao cht lng công tác giám sát hot đng
ngơn hƠng trên toƠn th gii.  lƠm đc điu nƠy, y ban Basel đƣ c
gng tìm hiu vƠ thc hin đc 3 điu c bn:
- Trao đi thông tin v hot đng giám sát cp quc gia.
- Ci thin hiu qu k thut giám sát hot đng ngơn hƠng quc t.
- t ra nhng tiêu chun giám sát ti thiu trong nhng lnh vc
mà y ban thc s quan tơm.
1.2.1. T l an toƠn vn theo Hip c Basel I
Hip c Basel I đc ra đi sau cuc hp ca y ban Basel v
giám sát hot đng ngơn hƠng vƠo tháng 7 nm 1988, trong đó đa ra các
chun mc vn quc t vƠ các phng pháp đo lng vn. Basel I

4

Basel I V
(Supplementary Capital/Tier II Capital).
Vn cp 1 (Tier 1): G
ng
chia, d phòng chung các khon d tr vn khác, các phng tin y
thác có th chuyn đi vƠ d phòng l tín dng).
Vn cp 2 (Tier 2): Gm các khon d tr không công khai, giá tr
tng thêm ca vic đánh giá li tƠi sn, d phòng chung vƠ d phòng tn
tht tín dng, các công c n cho phép chuyn đi thƠnh c phiu vƠ các
khon n th cp.


-
.
-

T l an toƠn vn đc tính bng công thc sau:
CAR (ti thiu 8%)
=
Tng vn t có
(1.1)
TƠi sn đƣ điu chnh ri ro

).

5

Tng vn cp b sung đc gii hn trong t l 100% so vi vn
c bn.
Ngun: Trn Huy Hoàng, “Basel và tin trình hi nhp vào h
thng NHTM VN”, Bài ging khóa hc tháng 5 nm 2011
1.2.2. T l an toƠn vn theo Hip c Basel II
Mc dù đƣ đa ra đc nhiu quy đnh chi tit, có Ủ ngha cho công
tác qun tr ri ro ca các ngơn hƠng thng mi vƠ rt nhiu chun mc
trong Basel I vn còn đc nhiu nc áp dng cho đn ngƠy nay, nhng
qua quá trình áp dng vi xu th phát trin nh v bƣo ca h thng ngân
hƠng trên th gii thì Basel I đƣ bc l mt s nhc
uc gia cng lƠ mt hn ch ca Basel
I. Cui cùng, Basel I ch phù hp vi mô hình ngơn hƠng đn (Alone
Bank), cha tính đn loi hình tp đoƠn (Bank Holding Group), các kh
nng sáp nhp vƠ quc t hóa các hot đng tƠi chính ngơn hƠng nh trƠo
lu hin nay.
quyn t quyt rt ln trong giám sát hot đng ngơn hƠng.
Hip c Basel II bao gm mt lot các chun mc giám sát nhm
hoƠn thin các k thut qun tr ri ro vƠ đc cu trúc theo 3 cp đ:
- Cp đ I (Pillar I): Các chun mc liên quan đn an toƠn vn.
Quy đnh yêu cu t l vn ti thiu đi vi ri ro tín dng, ri ro
hot đng vƠ ri ro th trng.