B GIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH
HUNH TH THYăTIểN
NỂNGăCAOăS HĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGăCÁăNHỂNă
I VI DCH V NGỂNăHĨNGăTIăNGỂNăHĨNG
THNGăMI C PHNăUăTăVĨăPHÁTăTRIN
VITăNAMăCHIăNHÁNHăQUNGăNGẩI
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
Tp. H ChíăMinhăậ Nmă2013
B GIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHệăMINH
HUNH TH THYăTIểN
NỂNGăCAO S HĨIăLọNGăCAăKHÁCHăHĨNGăCÁăNHỂNă
I VI DCH V NGỂNăHĨNGăTIăNGỂNăHĨNGă
THNGăMI C PHNăUăTăVĨăPHÁTăTRIN
VITăNAMăCHIăNHÁNHăQUNGăNGẩI
ChuyênăngƠnh :ăTƠiăchínhăậ ngơnăhƠng
Mƣăs : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNG DN KHOA HC:
PGS.TS. TRNăHUYăHOĨNG
Tp. H ChíăMinhăậ Nmă2013
i
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn ắNâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân
đi vi dch v ngân hàng ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
chi nhánh Qung Ngãi” lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu trong đ
tƠi nƠy đc thu thp vƠ s dng mt cách trung thc. Kt qu nghiên cu đc
trình bƠy trong lun vn nƠy không sao chép ca bt c lun vn nƠo vƠ cng cha
đc trình bƠy hay công b bt c công trình nghiên cu nƠo khác trc đơy.
TP.HCM, tháng 10 - 2013
Tác gi
Hunh Th Thy Tiên
ii
MC LC
LI CAM OAN i
MC LC ii
DANH MC CÁC CH VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG viii
DANH MC CÁC HỊNH, S , BIU ix
LI M U 1
1.S cn thit ca đ tƠi 1
2.Mc tiêu nghiên cu 2
3.i tng vƠ phm vi nghiên cu 3
4.Phng pháp nghiên cu 3
5.óng góp ca lun vn 4
6.Kt cu ca lun vn 4
CHNG 1: TNG QUAN S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG V DCH V
TI NGỂN HÀNG THNG MI 5
1.1 Dch v vƠ dch v ngơn hƠng ca ngơn hƠng thng mi 5
1.1.1 Dch v 5
1.1.1.1 Khái nim dch v 5
1.1.1.2 Nhng đc đim c bn ca dch v 5
1.1.2 Dch v ngơn hƠng 7
1.2 Tng quan v s hƠi lòng ca khách hƠng 12
1.2.1 Khái nim v s hƠi lòng ca khách hƠng 12
1.2.2 S cn thit phi lƠm hƠi lòng khách hƠng 12
1.2.3 Nhơn t chính nh hng đn s hƠi lòng ca khách hƠng 13
1.2.3.1 Cht lng dch v ngơn hƠng 13
1.2.3.2 Giá c dch v 14
1.2.4 Mc đích đo lng s hƠi lòng ca khách hƠng 15
iii
1.2.5 S khác bit v s hƠi lòng gia khách hƠng cá nhơn so vi khách hƠng doanh
nghip 16
1.2.6 Nơng cao s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn v dch v ngơn hƠng vƠ mt s
tiêu chí đánh giá s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn. 17
1.3 Mt s mô hình nghiên cu s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn v cht lng
dch v 18
1.3.1 Mô hình đánh giá cht lng dch v 18
1.3.2 Mô hình ba yu t 24
1.3.3 Mô hình ch s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn ca M 24
CHNG 2: THC TRNG S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ NHỂN
V DCH V NGỂN HÀNG TI NGỂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM CHI NHÁNH QUNG NGÃI 26
2.1. Gii thiu v Ngơn hƠng TMCP T & PT Vit Nam Chi nhánh Qung Ngƣi 26
2.1.1 Gii thiu lch s ra đi vƠ phát trin ca Ngơn hƠng TMCP T & PT Vit
Nam 26
2.1.2 Gii thiu v Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh
Qung Ngƣi 29
2.1.2.1 Quá trình hình thƠnh vƠ phát trin 29
2.1.2.2 Chc nng vƠ nhim v 30
2.1.2.3 C cu t chc 32
2.2 Thc trng dch v ngơn hƠng đi vi khách hƠng cá nhơn ti Ngơn hƠng TMCP
n t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi. 33
2.2.1 Phơn tích thc trng dch v ngơn hƠng đi vi khách hƠng cá nhơn ti Ngơn
hƠng TMCP T & PT Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi 33
2.2.1.1 Phơn tích huy đng vn t khách hƠng cá nhơn 33
2.2.1.2 Phơn tích hot đng cho vay đi vi khách hƠng cá nhơn 34
2.2.1.3 Phơn tích dch v chuyn tin vƠ dch v th ca khách hƠng cá nhơn 36
2.2.1.4 Kt qu hot đng kinh doanh 38
iv
2.2.2 ánh giá thc trng dch v ngơn hƠng đi vi khách hƠng cá nhơn ti Ngơn
hƠng TMCP T & PT Vit Nam Chi nhánh Qung Ngƣi. 40
2.2.2.1 Nhng thƠnh tích đt đc 40
2.2.2.2 Nhng mt hn ch 41
2.3 Thc trng s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn v dch v ngơn hƠng ti Ngơn
hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam Chi nhánh Qung Ngƣi qua phơn tích
đnh lng 42
2.3.1 Mô hình nghiên cu 42
2.3.2 Thit k nghiên cu 43
2.3.2.1 Phng pháp nghiên cu 43
2.3.2.2 Quy trình nghiên cu 44
2.3.3 Xơy dng bng cơu hi 44
2.3.4 Thang đo 45
2.3.5 Mu nghiên cu 47
2.3.6 Kt qu kho sát s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn đi vi dch v ngơn
hƠng ti Ngơn hƠng TMCP T & PT Vit Nam Chi nhánh Qung Ngƣi 47
2.3.6.1 Mô t mu 47
2.3.6.2 Kim đnh đ tin cy ca thang đo 49
2.3.6.3 Phơn tích nhơn t khám phá EFA 51
2.3.6.4 Phơn tích hi quy 54
2.3.6.5 Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit trong hi quy tuyn tính 57
2.3.6.6 Kim đnh s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo đ tui 58
2.3.6.7 Kim đnh s khác nhau v s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo gii
tính 60
2.3.6.8 Kim đnh s khác nhau v s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo tình
trng gia đình 61
2.3.6.9 Kim đnh s khác nhau v s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo ngh
nghip 62
v
2.3.6.10 Kim đnh s khác nhau v s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo trình
đ hc vn 63
2.3.6.11 Kim đnh s khác nhau v s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn theo thu
nhp 65
2.3.7 ánh giá s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn v dch v ngơn hƠng ti Ngơn
hƠng TMCP T & PT Vit Nam Chi nhánh Qung Ngƣi 67
2.3.7.1 Nhng kt qu đt đc 67
2.3.7.2 Nhng mt còn tn ti vƠ nguyên nhơn 68
Chng 3: GII PHÁP NỂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG CÁ
NHỂN V DCH V NGỂN HÀNG TI NGỂN HÀNG TMCP U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH QUNG NGÃI 73
3.1 nh hng, chin lc phát trin ca BIDV chi nhánh Qung Ngƣi 73
3.2 Mt s gii pháp nhm nơng cao s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn đi vi
dch v ngơn hƠng ca BIDV chi nhánh Qung Ngƣi 74
3.2.1 Xơy dng chin lc qung bá thng hiu 74
3.2.2 Phát trin mng li giao dch 75
3.2.3 a dng hóa sn phm dch v 76
3.2.4 Cnh tranh v giá 77
3.2.5 Chia s vƠ cung cp thông tin 78
3.2.6 u t vƠ phát trin đi mi công ngh 78
3.2.7 y mnh công tác chm sóc khách hƠng cá nhơn 79
3.2.8 Nơng cao cht lng ngun nhơn lc 80
3.2.9 Phát trin hp tác 82
3.2.10 Tng cng kim tra, kim soát ni b 82
3.3 Gii pháp h tr 83
3.3.1 i vi Chính ph 83
3.3.2 i vi Hi s Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam 84
KT LUN 86
TƠi liu tham kho
vi
Ph lc
Ph lc 1: Thang đo (1) ậ các thang đo cha hiu chnh.
Ph lc 2: Thang đo (2) ậ các thang đo đƣ hiu chnh.
Ph lc 3: Bng cơu hi đnh tính.
Ph lc 4: Bng cơu hi kho sát.
Ph lc 5: Kt qu phơn tích Cronbach Alpha.
Ph lc 6: Kt qu phơn tích nhơn t khám phá EFA.
Ph lc 7: Kt qu phơn tích hi quy.
Ph lc 8: Kt qu kim đnh phng sai ANOVA.
Ph lc 9: Kim đnh s phù hp ca mô hình.
vii
DANH MC CÁCăCH VIT TT
ATM: Máy giao dch t đng.
BIDV: Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam
BIDV QN: Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh
Qung Ngƣi.
CBCNV: Cán b công nhơn viên.
CBNH: Cán b ngơn hƠng.
CLDV: Cht lng dch v.
CSCNT: C s chp nhn th.
DNNVV: Doanh nghip nh vƠ va.
T&PT: u t vƠ Phát trin
EFA: Exploratary factor analysic (Phơn tích nhơn t khám phá).
KHCN: Khách hƠng cá nhơn.
NH: Ngơn hƠng.
NHNN: Ngơn hƠng NhƠ nc.
NHTM: Ngơn hƠng thng mi.
NHTMCP: Ngơn hƠng thng mi c phn.
POS: Point of Sales (Máy chp nhn thanh toán th)
SERVQUAL: Service quality (Cht lng dch v)
VIETCOMBANK: Ngơn hƠng TMCP Ngoi thng Vit Nam.
TECHCOMBANK: Ngơn hƠng TMCP K thng Vit Nam
viii
DANH MC CÁCăBNG
Bng 2.1. Tình hình huy đng vn t khách hƠng cá nhơn 33
Bng 2.2. Kt qu hot đng cho vay đi vi khách hƠng cá nhơn 34
Bng 2.3. T l các khon n 35
Bng 2.4. Doanh s chuyn tin ca khách hƠng cá nhơn 36
Bng 2.5. S lng th phát hƠnh 37
Bng 2.6. Bng tng hp kt qu kinh doanh 39
Bng 2.7. Mƣ hóa thang đo cht lng dch v ti Ngơn hƠng TMCP u t vƠ
Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi 45
Bng 2.8. Thng kê mu kho sát 48
Bng 2.9. Kim đnh các thang đo bng Cronbach’s Alpha 50
Bng 2.10. Kt qu phơn tích EFA thang đo các thƠnh phn cht lng dch v vƠ
giá c dch v 52
Bng 2.11. Kt qu phơn tích EFA thang đo s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn 53
Bng 2.12. Thng kê mô t các bin phơn tích hi quy 54
Bng 2.13. Bng đánh giá đ phù hp ca mô hình 55
Bng 2.14. Phơn tích phng sai (hi quy) 55
Bng 2.15. H s hi quy s dng phng pháp Enter 56
Bng 2.16. Kim đnh ANOVA đi vi bin đ tui 59
Bng 2.17. Kim đnh T-test đi vi bin gii tính 61
Bng 2.18. Kim đnh T-test đi vi bin tình trng gia đình 62
Bng 2.19. Kim đnh ANOVA đi vi bin ngh nghip 63
Bng 2.20. Kim đnh ANOVA đi vi bin trình đ hc vn 64
Bng 2.21. Kim đnh ANOVA đi vi bin thu nhp 66
ix
DANH MCăCÁCăHỊNH,ăSă, BIUă
Hình 1.1. Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman 20
Hình 1.2. Mô hình ba yu t ca cht lng dch v 24
Hình 1.3. Mô hình ch s hƠi lòng khách hƠng cá nhơn ca M 25
S đ 2.1. C cu t chc 32
S đ 2.2. Mô hình nghiên cu 42
S đ 2.3. Quy trình thc hin nghiên cu 44
Biu đ 2.1. Tình hình huy đng vn t khách hƠng cá nhơn 33
Biu đ 2.2. Doanh s chuyn tin ca khách hƠng cá nhơn 36
Biu đ 2.3. S lng th ghi n vƠ th tín dng 38
1
LI M U
1. S cn thit caăđ tƠi
Trong nhng nm gn đơy, lnh vc ngơn hƠng ti Vit Nam đƣ có nhiu thay
đi đáng ghi nhn. Nn kinh t m ca, hi nhp đƣ thu hút đc rt nhiu Ngơn
hƠng ln trên th gii m Chi nhánh ti Vit Nam. Bên cnh đó lƠ s ra đi ca rt
nhiu NHTM c phn trong nc vƠ liên doanh, các NHTM nhƠ nc tin hƠnh
chuyn đi mô hình thƠnh các NH TMCP đánh du cho s bin đi mnh m ca
th trng tƠi chính Vit Nam vƠ tính cht cnh tranh quyt lit gia các ngơn hƠng
lƠ mt xu th tt yu đ tn ti vƠ phát trin.
Ti tnh Qung Ngƣi nhng nm gn đơy cng có nhng thay đi rõ rt v
lnh vc ngơn hƠng. D thy nht đó chính lƠ vic hƠng lot Chi nhánh các NHTM
c phn ngoƠi quc doanh đc thƠnh lp trong thi gian ngn trên đa bƠn tnh, tp
trung ch yu thƠnh ph Qung Ngƣi. Trc đơy, trong mt thi gian dƠi, tnh
Qung Ngƣi ch có 5 Chi nhánh ca các NHTM nhƠ nc hot đng vƠ không có
Chi nhánh nƠo phát trin mng li phòng giao dch. Nhng k t khi Khu kinh t
Dung Qut đc xơy dng vi trng đim lƠ NhƠ máy lc du Dung Qut đn nay
trên đa bƠn tnh đƣ có hn 20 Chi nhánh ca các NH TMCP đc thƠnh lp, mi
Chi nhánh đu có t mt đn bn phòng giao dch hoc Chi nhánh cp hai. Ngay c
5 ngơn hƠng có mt lơu nm trên đa bƠn tnh cng m rng mng li giao dch
ca mình đn các tuyn huyn, xƣ. iu nƠy đƣ buc các NHTM không nhng duy
trì hot đng n đnh mƠ còn phi gia tng sc cnh tranh vi các ngơn hƠng khác.
thu hút đc khách hƠng mi vƠ gi chơn các khách hƠng quen thuc thì mt
trong các yu t quan trng mƠ các NHTM nói chung vƠ Ngơn hƠng TMCP u t
vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi nói riêng đu phi luôn quan tơm lƠ
xem xét, rƠ soát, kim tra, đánh giá li cht lng dch v, đo lng s hƠi lòng ca
khách hƠng đi vi dch v ca ngơn hƠng, t đó thy đc nhng đim thiu sót,
nhng khơu nƠo còn yu kém đ khc phc, ci thin. ụ thc sơu sc đc vn đ
nƠy, tôi đƣ chn đ tƠi nghiên cu ắNơng cao s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn
đi vi dch v ca Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh
2
Qung Ngƣi”. tƠi nghiên cu nhm phát hin ra nhng nhơn t nh hng đn s
hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn khi s dng các sn phm dch v ca Ngơn hƠng
TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi. Kt qu ca vic
nghiên cu s giúp cho Ban Giám đc hiu rõ hn v nhu cu ca khách hƠng cá
nhơn vƠ tình trng cht lng dch v ca ngơn hƠng, t đó xơy dng chin lc
phát trin hng đn tng loi khách hƠng nhm đt đc mc tiêu s hƠi lòng vƠ
lòng trung thƠnh ca khách hƠng, t đó gia tng doanh s vƠ li nhun.
2. Mcătiêuănghiênăcu
- Mcătiêuăchung:
Khám phá/nhn din các nhơn t tác đng đn s hƠi lòng ca khách hƠng cá
nhơn đi vi dch v ca Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi
nhánh Qung Ngƣi.
Da trên vic nghiên cu các lỦ lun c bn v dch v ngơn hƠng, s hƠi
lòng ca khách hƠng vƠ phơn tích thc trng s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn đi
vi dch v ti Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung
Ngƣi nhm đa ra các gii pháp, kin ngh góp phn nơng cao s hƠi lòng ca khách
hƠng cá nhơn khi s dng dch v.
- Mc tiêuăc th:
o Xác đnh các nhơn t tác đng đn s hƠi lòng ca khách hƠng.
o Xơy dng thang đo các nhơn t tác đng đn s hƠi lòng ca khách hƠng.
o xut mô hình nghiên cu đo lng s hƠi lòng ca khách hƠng cá
nhơn đi vi dch v ngơn hƠng.
o Kim đnh gi thit nghiên cu v mi quan h gia các thƠnh phn cht
lng, giá c dch v tác đng đn s hƠi lòng ca khách hƠng.
Kt qu nghiên cu lƠ bng chng khoa hc thc nghim quan trng đ đa
ra nhng gi Ủ v mt chính sách giúp Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit
Nam chi nhánh Qung Ngƣi có th la chn nhng chính sách phù hp nhm nơng
cao cht lng dch v ca ngơn hƠng.
3
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
iătngănghiênăcu: đi tng nghiên cu lƠ s hƠi lòng ca khách hƠng
cá nhơn s dng các sn phm dch v tin gi tit kim, cho vay, chuyn tin vƠ
th ca Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi.
Phmăviă nghiênă cu: lun vn nghiên cu đc thc hin ti Ngơn hƠng
TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi, đa ch: 56 i l
Hùng Vng, ThƠnh ph Qung Ngƣi, tnh Qung Ngƣi. Thi gian tin hƠnh nghiên
cu t tháng 03/2013 đn tháng 08/2013.
4. Phngăphápănghiênăcu:
Lun vn s dng hai phng pháp nghiên cu lƠ phng pháp nghiên cu
đnh tính s b vƠ nghiên cu đnh lng chính thc.
- Phng pháp nghiên cu đnh tính: thông qua k thut phng vn sơu trên 30
đi tng lƠ các chuyên gia v lnh vc ngơn hƠng, cán b lƣnh đo, nhơn viên giao
dch vƠ mt s khách hƠng ca Ngơn hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam
chi nhánh Qung Ngƣi đ xác đnh các yu t tác đng đn s hƠi lòng ca khách
hƠng cá nhơn đa vƠo mô hình nghiên cu, sau đó xơy dng thang đo. Bng cơu hi
cng đc điu tra thí đim trên 30 khách hƠng cá nhơn ca Ngơn hƠng TMCP u
t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi đ xem th khách hƠng có hiu rõ
v bng cơu hi hay không vƠ qua đó điu chnh thang đo cho phù hp.
- Phng pháp nghiên cu đnh lng: thông qua bng cơu hi chi tit phng
vn khách hƠng trc tip, khách hƠng đƣ vƠ đang thc hin các giao dch ti Ngơn
hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi. Phng pháp
phơn tích đnh lng đc áp dng bao gm: s dng phng pháp phơn tích h s
tin cy Cronbach’s Alpha, phơn tích nhơn t khám phá EFA, phơn tích hi quy
tuyn tính, kim đnh phng sai ANOVA. Phn mm s dng: Excel (thng kê) vƠ
SPSS 20.0.
Ngun d liu bao gm: ngun d liu s cp (s liu kho sát thc t thông
qua bng cơu hi) vƠ ngun d liu th cp (s liu thng kê ca Ngơn hƠng TMCP
4
u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi, s liu trên sách báo,
website,ầ có liên quan)
5. óngăgópăca lunăvn:
V mt lỦ lun: nghiên cu nƠy góp phn khng đnh h thng thang đo các
yu t nh hng đn s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn đi vi dch v ca Ngơn
hƠng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi. Kt qu nghiên
cu s lƠ mt tƠi liu tham kho cho các nghiên cu sau v đ tƠi nƠy.
V mt Ủ ngha thc tin: qua kt qu phơn tích vƠ kim đnh, lun vn s
đa ra nhng yu t nh hng đn s hƠi lòng ca khách hƠng cá nhơn vƠ đ xut
các gii pháp, kin ngh. T đó giúp cho Ban Giám đc Ngơn hƠng TMCP u t
vƠ Phát trin Vit Nam chi nhánh Qung Ngƣi có nhng chính sách qun lỦ, điu
hƠnh vƠ chin lc phát trin thích hp nhm nơng cao s hƠi lòng ca khách hƠng
cá nhơn v dch v ca ngơn hƠng.
6. Kt cu ca lunăvn
NgoƠi li cam đoan, li m đu, các danh mc, ph lc vƠ kt lun, lun vn
bao gm 03 chng vi kt cu nh sau:
Chng 1: Tng quan s hài lòng ca khách hàng cá nhân v dch v
ngân hàng ti ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng s hài lòng ca khách hàng cá nhân v dch v
ngân hàng ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam chi nhánh
Qung Ngãi.
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng cá nhân v
dch v ngân hàng ti Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam chi
nhánh Qung Ngãi.
5
CHNGă1:ăTNG QUAN S HĨIăLọNGăCA KHÁCHăHĨNGăV
DCH V TIăNGỂNăHĨNGăTHNG MI
1.1 Dch v vƠădch v ngơnăhƠng caăngơnăhƠngăthngămi
1.1.1 Dch v
1.1.1.1 Kháiănim dch v
Adam Smith tng đnh ngha rng, "dch v lƠ nhng ngh hoang phí nht
trong tt c các ngh nh cha đo, lut s, nhc công, ca s ôpêra, v công Công
vic ca tt c bn h tƠn li đúng lúc nó đc sn xut ra". T đnh ngha nƠy, ta
có th nhn thy rng Adam Smith có l mun nhn mnh đn khía cnh "không tn
tr đc" ca sn phm dch v, tc lƠ đc sn xut vƠ tiêu th đng thi.
Các nhƠ nghiên cu marketing hin đi Kotler vƠ Armstrong đnh ngha dch
v nh sau: ắDch v lƠ bt k hƠnh đng hay li ích nƠo mƠ mt bên có th cung
cp cho bên khác v c bn lƠ vô hình vƠ không đem li s s hu nƠo c”.
Mt khái nim dch v hin đc s dng rng rƣi lƠ khái nim dch v theo
đnh ngha ca ISO 9004:1994 ắDch v lƠ kt qu mang li nh các hot đng
tng tác gia ngi cung cp vƠ khách hƠng, cng nh nh các hot đng ca
ngi cung cp đ đáp ng nhu cu ca ngi tiêu dùng”.
Nh vy có th đnh ngha mt cách chung nht: dch v lƠ nhng hot đng
lao đng mang tính xƣ hi, to ra các sn phm hƠng hóa không tn ti di hình
thái vt th, không dn đn vic chuyn quyn s hu nhm tho mƣn kp thi các
nhu cu sn xut vƠ đi sng sinh hot ca con ngi.
1.1.1.2 Nhngăđcăđimăcăbn ca dch v
Dch v có các đc đim chính di đơy:
Tính vô hình (intangibility): mt dch v thun túy không th đc đánh
giá bng cách s dng bt k giác quan c th nƠo trc khi nó đc mua. Vì vy,
đ gim s không chc chn, ngi mua s tìm kim các bng chng ca cht lng
dch v t nhng đi tng h tip xúc, trang thit b,ầ mƠ h thy đc.
6
Tính không th tách ri (inseparability): quá trình sn xut vƠ tiêu th
dch v din ra đng thi. Khác vi sn xut vt cht, sn xut dch v không th
lƠm sn đ lu kho sau đó mi đem tiêu th. Dch v không th tách ri khi ngun
gc ca nó, trong khi hƠng hóa vt cht tn ti không ph thuc vƠo s có mt hay
vng mt ngun gc ca nó. Bi vì khách hƠng s có mt lúc dch v đc cung cp
nên s tng tác gia bên cung cp dch v vƠ khách hƠng lƠ mt đc tính đc bit
ca marketing dch v.
Tính không n đnh (variability): cht lng dch v thng dao đng
trong mt biên đ rt rng, tùy thuc vƠo hoƠn cnh to ra dch v nh ngi cung
ng dch v, thi gian, đa đim vƠ cách thc dch v đc cung ng.
Tính không lu tr đc (perishability): khác vi hƠng hóa thông
thng, dch v không th ct gi đc. Tính không lu tr đc ca dch v không
phi lƠ vn đ quá ln nu nh nhu cu lƠ n đnh vƠ có th d đoán trc. Nhng
thc tin nhu cu dch v thng không n đnh, luôn dao đng, do vy các công ty
cung ng dch v s gp nhng tr ngi v vn đ s dng nhơn lc vƠ c s vt
cht k thut.
Tính không mt đi: k nng dch v không mt đi sau khi dch v đc
cung ng. Ví d, sau ca m thƠnh công, ngi bác s không b mt đi kh nng k
thut ca mình.
HƠm lng trí thc trong dch v rt ln: ngi ta không cn các nguyên
vt liu đu vƠo hu hình nh dơy chuyn sn xut hay nhƠ máy đ sn xut ra dch
v, mƠ gi vai trò quan trng nht trong dch v ngơn hƠng lƠ yu t con ngi, th
hin qua quá trình s dng cht xám vƠ các k nng chuyên bit vi s h tr ca
các dng c, trang thit b ch không phi sc mnh c bp hay các hot đng
gn lin vi các dơy chuyn sn xut đ s. ợi vi nhng ngƠnh dch v có tính
truyn thng nh phơn phi, vn ti hay du lch thì tm quan trng ca c s vt
cht k thut cng rt đáng k, tuy th, vai trò ca tri thc vn lƠ ch yu vƠ không
th thiu đc
.
7
S nhy cm ca dch v đi vi tc đ thay đi nhanh chóng ca công
ngh: đơy lƠ đc đim ni bt vƠ quan trng nht ca dch v, th hin cht lng
dch v không ngng đc nơng cao, chuyên nghip hóa vƠ quan trng hn lƠ s
xut hin liên tc nhng dch v mi.
- NgoƠi các đc tính trên, dch v còn có th đc mô t vi các tính cht sau:
o Thiu tính cht có th chuyên ch đc: dch v phi đc tiêu th ti
ni sn xut dch v.
o Thiu tính đng nht: gn nh không th cung ng dch v vi cht
lng hoƠn toƠn ging nhau.
o Bin đng nhu cu: rt khó có th d đoán nhu cu. Nhu cu có th
thay đi theo mùa, thi gian trong ngƠy, chu k kinh doanhầ
o Không th hoƠn tr: nu khách hƠng không hƠi lòng, h có th hoƠn
tr tin nhng không th hoƠn tr dch v.
o Quan h qua con ngi: vai trò ca con ngi trong dch v rt cao vƠ
thng đc khách hƠng thm đnh khi đánh giá dch v.
o Tính cá nhơn: khách hƠng đánh giá dch v da vƠo cm nhn cá nhơn
rt nhiu.
1.1.2 Dch v ngơnăhƠng:
Dch v ngơn hƠng đc hiu lƠ các nghip v ngơn hƠng v vn, tin t,
thanh toánầmƠ ngơn hƠng cung cp cho khách hƠng nhm đáp ng nhu cu kinh
doanh, sinh li, sinh hot cuc sng, ct tr tƠi snầ, nh đó ngơn hƠng thu chênh
lch lƣi sut, t giá hay thu phí thông qua các dch v đó. Nh vy, hu ht các hot
đng nghip v ca ngơn hƠng thng mi đu gi lƠ dch v ngơn hƠng. Cùng vi
s phát trin ca nn kinh t, các dch v ca ngơn hƠng cng ngƠy cƠng đa dng vƠ
phong phú, đc bit các nc có nn kinh t phát trin. NgƠy nay, ngơn hƠng
thng mi có th cung cp đn hƠng trm dch v, tùy thuc vƠo trình đ phát
trin, mô hình hot đng vƠ đc trng ca mi ngơn hƠng. Sau đơy lƠ mt s dch v
ngơn hƠng c bn:
8
- Trao đi ngoi t: lch s cho thy mt trong nhng dch v ngơn hƠng đu
tiên đc thc hin lƠ trao đi ngoi t - mt nhƠ ngơn hƠng đng ra mua, bán mt
loi tin nƠy đ ly mt loi tin khác vƠ hng phí dch v. S trao đi đó lƠ rt
quan trng đi vi khách du lch vì h s cm thy thun tin vƠ thoi mái hn khi
có trong tay đng bn t ca quc gia h đn. Trong th trng tƠi chính ngƠy nay,
mua bán ngoi t thng ch do các ngơn hƠng ln vƠ có nng lc tt thc hin bi
vì nhng giao dch nh vy có mc đ ri ro cao, đng thi yêu cu phi có trình đ
chuyên môn cao.
- Chit khu thng phiu vƠ cho vay thng mi: ngay thi k đu,
các ngơn hƠng đƣ chit khu thng phiu mƠ thc t lƠ cho vay đi vi các doanh
nhơn đa phng - nhng ngi bán các khon n phi thu ca khách hƠng
cho ngơn hƠng đ ly tin mt. ó lƠ bc chuyn tip t chit khu thng phiu
sang cho vay trc tip đi vi các khách hƠng, giúp h có vn đ mua hƠng d tr
hoc xơy dng nhƠ xng, mua sm thit b sn xut.
- Nhn tin gi: cho vay đc coi lƠ hot đng sinh li cao, do đó các ngơn
hƠng đƣ tìm kim mi cách đ huy đng ngun vn cho vay. Mt trong nhng
ngun vn quan trng lƠ các khon tin gi tit kim ca khách hƠng ậ mt qu
sinh li đc gi ti ngơn hƠng trong khong thi gian nhiu tun, nhiu tháng,
nhiu nm, đôi khi đc hng mc lƣi sut tng đi cao. Khách hƠng khi gi tin
vƠo ngơn hƠng cng s không lo s b mt mát do trm cp, thiên taiầ
- Bo qun vt có giá tr: ngay t thi Trung C, các ngơn hƠng đƣ bt đu
thc hin vic lu gi vƠng vƠ các vt có giá khác cho khách hƠng trong kho bo
qun. Mt điu hp dn lƠ các giy chng nhn do ngơn hƠng kỦ phát cho khách
hƠng (ghi nhn v các tƠi sn đang đc lu gi) có th đc lu hƠnh nh tin ậ đó
lƠ hình thc đu tiên ca séc vƠ th tín dng.
- TƠi tr các hot đng ca Chính ph: trong thi k Trung C vƠ vƠo nhng
nm đu cách mng công nghip, kh nng huy đng vƠ cho vay vi khi lng ln
ca ngơn hƠng đƣ tr thƠnh trng tơm chú Ủ ca các Chính ph Ểu ậ M. Thông
thng, ngơn hƠng đc cp giy phép thƠnh lp vi điu kin lƠ h phi mua trái
9
phiu Chính ph theo mt t l nht đnh trên tng lng tin gi mƠ ngơn
hƠng huy đng đc. Các ngơn hƠng hu nh phi cam kt tƠi tr cho các hot đng
ca Chính ph, k c nhu cu đó nhm phc v cho chin tranh.
- Cung cp các tƠi khon giao dch: tƠi khon tin gi giao dch ra đi đc
coi lƠ mt dch v rt quan trng, đó lƠ mt tƠi khon tin gi cho phép ngi gi
tin vit séc thanh toán cho vic mua hƠng hóa vƠ dch v. Vic đa ra loi tƠi
khon tin gi mi nƠy đc xem lƠ mt trong nhng bc đi quan trng nht trong
ngƠnh ngơn hƠng bi vì nó ci thin đáng k hiu qu ca quá trình thanh toán, lƠm
cho các giao dch kinh doanh tr nên d dƠng hn, nhanh chóng hn vƠ an toƠn hn.
- Cung cp dch v y thác: t nhiu nm nay, các ngơn hƠng đƣ thc hin vic
qun lỦ tƠi sn vƠ qun lỦ hot đng tƠi chính cho cá nhơn vƠ doanh nghip thng
mi. Theo đó ngơn hƠng s thu phí trên c s giá tr ca tƠi sn hay quy mô h qun
lỦ. Chc nng qun lỦ tƠi sn nƠy đc gi lƠ dch v y thác (trust service). Hu
ht các ngơn hƠng đu cung cp c hai loi: dch v y thác thông thng cho cá
nhơn, h gia đình vƠ y thác thng mi cho các doanh nghip.
- Cho vay tiêu dùng: trong lch s, hu ht các ngơn hƠng không tích cc cho
vay đi vi cá nhơn vƠ h gia đình bi h cho rng các khon vay tiêu dùng nói
chung có quy mô rt nh nhng có ri ro v n tng đi cao, do vy chúng tr nên
có mc sinh li thp. Các ngơn hƠng hu nh đu hng đn vic tƠi tr cho nhng
món vay thng mi ln. Tuy nhiên, cho ti nhng nm 1930, nhiu ngơn hƠng bt
đu hng ti ngi tiêu dùng nh lƠ mt khách hƠng trung thƠnh tim nng. Sau
chin tranh th gii th hai, tín dng tiêu dùng tr thƠnh mt trong nhng loi hình
tín dng có mc tng trng mnh nht.
- T vn tƠi chính: ngơn hƠng ngƠy nay cung cp nhiu dch v t vn tƠi
chính đa dng, t chun b v thu vƠ k hoch tƠi chính cho các cá nhơn đn các c
hi th trng trong vƠ ngoƠi nc cho các khách hƠng kinh doanh ca h.
- Qun lỦ tin mt: ngơn hƠng đng Ủ qun lỦ vic thu vƠ chi cho mt công ty
kinh doanh vƠ tin hƠnh đu t phn thng d tin mt tm thi vƠo tín dng ngn
hn cho đn khi khách hƠng cn tin mt đ thanh toán.
10
- Dch v thuê mua: ngơn hƠng cho khách hƠng kinh doanh quyn la chn
mua các máy móc, thit b cn thit thông qua hp đng thuê mua, trong đó ngơn
hƠng mua máy móc, thit b vƠ cho khách hƠng thuê. Khách hƠng phi tr tin thuê
(mƠ cui cùng s đ đ trang tri chi phí mua máy móc, thit b) đng thi chu chi
phí sa cha trong quá trình s dng vƠ thu. Vi t cách lƠ ngi ch thc s ca
tƠi sn cho thuê, ngơn hƠng có th khu hao chúng nhm lƠm tng li ích v thu
sau khi hp đng thuê ht hiu lc.
- Cho vay tƠi tr d án: các ngơn hƠng ngƠy cƠng tr nên nng đng trong
vic tƠi tr cho chi phí xơy dng nhƠ máy mi, đc bit lƠ trong các ngƠnh công
ngh cao. Do ri ro trong loi hình tín dng nƠy nói chung lƠ cao nên chúng thng
đc thc hin qua mt công ty đu t vi s tham gia ca các nhƠ thu vƠ các nhƠ
đu t khác nhm chia s ri ro.
- Dch v bo him: ngơn hƠng tham gia vƠo th trng bo him vi vai trò
lƠm đi lỦ bo him, thƠnh lp công ty liên doanh bo him, hay thƠnh lp công ty
con kinh doanh trong lnh vc bo him trc thuc hoc thông qua hình thc đu t
vn mua c phn, tr thƠnh c đông chính ca các công ty bo him. Dch v bo
him lƠm cho dch v ca ngơn hƠng tr nên an toƠn hn, dù cho trong lnh vc vay
vn, đu t vn, th tín dng, cho thuêầNgơn hƠng ch yu tham gia các loi hình
bo him phi nhơn th, tái bo him phi nhơn th trong vƠ ngoƠi nc.
- Cung cp các k hoch hu trí: ngơn hƠng bán các k hoch tin gi hu trí
cho các cá nhơn vƠ gi ngun tin gi cho đn khi ngi s hu các k hoch nƠy
cn đn.
- Cung cp các dch v môi gii đu t chng khoán: ngơn hƠng bán các dch
v môi gii chng khoán, cung cp cho khách hƠng c hi mua c phiu, trái phiu
vƠ các chng khoán khác mƠ không phi nh đn ngi kinh doanh chng khoán.
- Cung cp dch v qu tng h vƠ tr cp: do ngơn hƠng cung cp các tƠi
khon tin gi truyn thng vi lƣi sut quá thp, nhiu khách hƠng đƣ hng ti
vic s dng cái gi lƠ sn phm đu t (investment products), đc bit lƠ các tƠi
khon ca qu tng h vƠ hp đng tr cp, nhng loi hình cung cp trin vng
11
thu nhp cao hn tƠi khon tin gi dƠi hn, cam kt thanh toán mt khon tin mt
hƠng nm cho khách hƠng bt đu t mt ngƠy nht đnh trong tng lai (chng hn
ngƠy ngh hu). Ngc li, qu tng h bao gm các chng trình đu t đc
qun lỦ mt cách chuyên nghip nhm vƠo vic mua c phiu, trái phiu vƠ
các chng khoán phù hp vi mc tiêu ca qu.
- Cung cp dch v ngơn hƠng đu t vƠ ngơn hƠng bán buôn: ngơn hƠng ngƠy
nay đang theo chơn các t chc tƠi chính hƠng đu trong vic cung cp dch v ngơn
hƠng đu t vƠ dch v ngơn hƠng bán buôn cho các tp đoƠn ln. Nhng dch v
nƠy bao gm xác đnh mc tiêu hp nht, tƠi tr mua li Công ty, mua bán chng
khoán cho khách hƠng (ví d: bo lƣnh phát hƠnh chng khoán), cung cp công c
Marketing chin lc, các dch v hn ch ri ro đ bo v khách hƠng. Các ngơn
hƠng cng dn sơu vƠo th trng bo đm, h tr các khon n do Chính ph vƠ
công ty phát hƠnh đ nhng khách hƠng nƠy có th vay vn vi chi phí thp nht t
th trng t do hay t các t chc cho vay khác.
- Dch v th thanh toán: th thanh toán lƠ mt phng thc thanh toán không
dùng tin mt hin đi vƠ hu ích. Ngi s dng th có th mua hƠng hóa, dch v
khi đi du lch mƠ không cn s dng tin mt, tránh đc ri ro đánh mt. Ngi s
dng th cng có th dùng đ thanh toán cc phí đin thoi, đin, nc hoc rút
tin mt bt k lúc nƠo ti các máy rút tin t đng rt tin li. Th thanh toán đang
ngƠy cƠng th hin u đim ca mình, do vy ngơn hƠng vƠ các công ty liên kt vi
nhau đ khai thác lnh vc thu nhiu li nhun nƠy.
- Dch v ngơn hƠng đin t: s phát trin nhanh chóng ca công ngh thông
tin đƣ giúp ngơn hƠng sáng to thêm loi dch v mi nƠy. Dch v nƠy giúp cho
ngi s dng có th thc hin các giao dch tƠi chính, thanh toán trc tuyn vƠ
qun lỦ tƠi khon mi lúc mi ni, tit kim đc thi gian vƠ chi phí.
Tóm li, mc dù không phi tt c các ngơn hƠng đu cung cp các dch v
nêu trên nhng qu tht ngƠy nay danh mc dch v ngơn hƠng đang tng lên nhanh
chóng. S bùng n ca khoa hc công ngh cng h tr cho ngơn hƠng phát trin
các sn phm dch v mi. Có th thy rng ngơn hƠng thng mi đang hng đn
12
mc tiêu lƠm khách hƠng tha mƣn hoƠn toƠn các nhu cu dch v tƠi chính ca
mình thông qua mt ngơn hƠng vƠ ti mt đa đim. Tuy nhiên, tùy thuc vƠo quy
mô vƠ đi tng ngơn hƠng hng đn phc v mƠ mi ngơn hƠng có mt th mnh
riêng nht đnh.
1.2 Tng quan v s hƠiălòngăcaăkháchăhƠngă
1.2.1 Kháiănim v s hƠiălòngăcaăkháchăhƠngă
Theo Philip Kotler: s tha mƣn - hƠi lòng ca khách hƠng (customer
satisfaction) lƠ mc đ trng thái cm giác ca mt ngi bt ngun t vic so sánh
kt qu thu đc t vic tiêu dùng sn phm/dch v vi nhng k vng ca chính
h. Mc đ hƠi lòng ph thuc s khác bit gia kt qu nhn đc vƠ s k vng,
nu kt qu thc t thp hn s k vng thì khách hƠng không hƠi lòng, nu kt qu
thc t tng xng vi s k vng thì khách hƠng s hƠi lòng, nu kt qu thc t
cao hn s k vng thì khách hƠng rt hƠi lòng. S k vng ca khách hƠng đc
hình thƠnh t kinh nghim, t bn bè, đng nghip vƠ t nhng thông tin ca nhƠ
cung cp vƠ đi th cnh tranh.
Oliver (1997): hƠi lòng khách hƠng lƠ s phn hi ca ngi tiêu dùng, lƠ
nhng nhn xét v các đc tính ca sn phm, dch v hay chính bn thơn sn phm
dch v nƠy. Các phn hi nƠy s cho thy các mc đ hƠi lòng khác nhau khi h
tiêu th sn phm, dch v.
Nh vy, s hƠi lòng ca khách hƠng ph thuc vƠo hiu qu vƠ li ích ca
sn phm dch v mang li so vi nhng gì khách hƠng mong đi. Khách hƠng s
đt đc s hƠi lòng nu li ích ca sn phm dch v mang li đúng nh k vng
ca h hoc nu cao hn so vi k vng ca h thì s cƠng lƠm h hƠi lòng hn.
1.2.2 S cn thit phi lƠmăhƠiălòngăkháchăhƠngă
Trong bi cnh cnh tranh, phng chơm ca doanh nghip lƠ tha mƣn ti
đa nhu cu ca khách hƠng vì khách hƠng đem li doanh thu vƠ li nhun cho doanh
nghip. Mc đ hƠi lòng ca khách hƠng cƠng cao thì cƠng đem li nhiu li ích cho
doanh nghip nh:
13
- Lòng trung thƠnh: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao thì gn nh chc
chn s tr thƠnh khách hƠng trung thƠnh. i vi doanh nghip thì tiêu dùng ca
khách hƠng trung thƠnh lƠ ngun thu chính.
- ụ đnh tip tc s dng sn phm: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao
s duy trì s la chn đi vi nhƣn hiu đó.
- Tip tc mua thêm sn phm: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao gn
nh chc chn s tip tc mua thêm sn phm.
- Gii thiu cho ngi khác: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao s gii
thiu cho gia đình vƠ bn bè v sn phm, dch v đó.
- Gim chi phí: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao vƠ quen thuc tn ít
chi phí đ phc v hn mt khách hƠng mi.
- Giá cao hn: mt khách hƠng có mc đ hƠi lòng cao sn sƠng tr nhiu hn
cho sn phm, dch v đó
1.2.3 Nhơnăt chínhănhăhng đn s hƠiălòngăca kháchăhƠng
1.2.3.1 Cht lng dch v ngơn hƠng
Cht lng dch v ngơn hƠng đc hiu bng nhiu cách khác nhau tùy
thuc vƠo đi tng nghiên cu nhng nhìn chung cht lng dch v ngơn hƠng lƠ
tp hp các đc tính ca mt sn phm dch v đ đáp ng các nhu cu vƠ mong đi
ca khách hƠng. Cht lng dch v ngơn hƠng đc đo bi s tha mƣn nhu cu.
Mt dch v mun thu hút đc khách hƠng thì phi to ra s tha mƣn ti đa cho
khách hƠng s dng nó. Nhng nhu cu ca khách hƠng li luôn bin đng theo thi
gian, không gian, mc đích s dngầ nên cht lng dch v ngơn hƠng cng phi
luôn đc quan tơm điu chnh, ci thin nhm đem li s hƠi lòng cho khách hƠng.
Cht lng dch v cng th hin s nhn thc ca khách hƠng v cht lng
vƠ tính u vit ca dch v mƠ mt ngơn hƠng cung cp trong mi tng quan vi
các sn phm dch v tng t ca các ngơn hƠng khác. Do đó, cht lng dch v
đc coi lƠ đánh giá tng th da trên cm nhn ca khách hƠng v nhng gì to
nên cht lng ca mt dch v vƠ uy tín ca thng hiu. Khi khách hƠng cm
nhn đc cht lng dch v lƠ tng xng, đem li s hƠi lòng cho bn thơn thì
14
h luôn có xu hng tiêu dùng dch v đó khi có nhu cu. Cht lng dch v quyt
đnh s la chn ca khách hƠng vƠ h tr cho chính sách giá c ca ngơn hƠng vì
khi khách hƠng hƠi lòng vi cht lng dch v thì h luôn sn lòng tr giá cao hn
cho dch v đó.
Nh vy, cht lng dch v lƠ nhơn t tác đng hƠng đu đn s hƠi lòng
ca khách hƠng. Hay nói đúng hn, cht lng dch v vƠ s hƠi lòng ca khách
hƠng có mi quan h h tng cht ch vi nhau, trong đó cht lng dch v đc
to ra đ đem li s hƠi lòng ca khách hƠng vƠ ngc li, mc đ hƠi lòng ca
khách hƠng khi s dng dch v s giúp nhƠ qun lỦ nơng cao cht lng dch v.
Cht lng dch v ngơn hƠng mang tính cht quyt đnh đ ngơn hƠng duy trì các
khách hƠng trung thƠnh vƠ phát trin các khách hƠng mi. Vic nƠy cng giúp ngơn
hƠng tit kim đc chi phí hot đng marketing thu hút khách hƠng.
1.2.3.2 Giáăc dch v:
Giá c lƠ biu hin bng tin ca giá tr hƠng hóa, dch v ngha lƠ s lng
tin phi tr cho hƠng hóa, dch v đó. Giá c đc xác đnh da trên giá tr vƠ cm
nhn ca khách hƠng v hƠng hóa, dch v s dng. Khách hƠng không nht thit
phi mua sn phm, dch v có cht lng cao nht mƠ mua nhng sn phm, dch
v đem li s hƠi lòng nhiu nht. Nh vy, giá c cm nhn ca khách hƠng không
nh hng đn cht lng dch v nhng s tác đng đn s hƠi lòng ca khách
hƠng.
Trong bi cnh s cnh tranh gay gt gia các ngơn hƠng trong vic phát
trin vƠ duy trì th phn, đng thi nhìn nhn ca khách hƠng v dch v cng có
nhiu thay đi nên bên cnh cht lng dch v thì khách hƠng cng coi giá c dch
v nh mt yu t quan trng đ chn la sn phm dch v. Khách hƠng cƠng nhy
cm vi giá thì s coi tiêu chí giá c lƠ quan trng trong quyt đnh ca mình. Tuy
nhiên, vì giá c ph thuc vƠo cm nhn ca khách hƠng v dch v nên giá c cm
nhn lƠ yu t quyt đnh đ khách hƠng s dng dch v. Khách hƠng s hoƠn toƠn
hƠi lòng nu cm nhn đc cht lng dch v mang li cao hn so vi chi phí h