B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
NGUYN ỊNH NGC
NH HNG CA CÁC NHỂN T CHT LNG DCH V
N S THA MÃN KHÁCH HÀNG TI CÁC CÔNG TY
GIAO NHN VN TI QUC T
THÀNH PH H CHệ MINH
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHệ MINH - NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
NGUYN ỊNH NGC
NH HNG CA CÁC NHỂN T CHT LNG DCH V
N S THA MÃN KHÁCH HÀNG TI CÁC CỌNG TY
GIAO NHN VN TI QUC T
THÀNH PH H CHệ MINH
CHUYểN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ S: 60.34.01.02
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
GS.TS VÕ THANH THU
THÀNH PH H CHệ MINH - NM 2012
i
LI CM N
thc hin vƠ hoƠn thƠnh lun vn tt nghip nƠy, tôi đƣ nhn đc
rt nhiu s giúp đ ca quỦ thy cô giáo, đng nghip, bn bè vƠ gia đình.
Xin chơn thƠnh gi li cm n ti:
QuỦ thy cô giáo trng i hc Kinh t ThƠnh ph H Chí Minh đƣ ht
lòng truyn đt nhng kin thc quỦ báu trong sut thi gian tôi hc tp vƠ
nghiên cu ti trng. c bit, xin trơn trng gi li cm n đn GS.TS Võ
Thanh Thu đƣ tn tình hng dn tôi trong sut quá trình thc hin lun vn.
Xin gi li cm n các anh ch em đng nghip ti các công ty giao nhn
vn ti ThƠnh ph H Chí Minh đƣ h tr tôi rt nhiu trong quá trình điu
tra, thu thp thông tin ca khách hƠng vƠ đƣ tham gia vƠo quá trình kho sát.
Xin chơn thƠnh cm n bè bn các lp cao hc khóa 19 ca trng i
hc Kinh t ThƠnh ph H Chí Minh đƣ h tr tôi trong sut quá trình hc tp
vƠ thc hin đ tƠi nghiên cu.
Lòng tri ơn sơu sc nht xin đc gi đn Ba M, ngi luôn to mi
điu kin thun li cho tôi hc tp vƠ lƠ ngun đng lc ln giúp tôi hoàn
thƠnh lun vn nƠy.
Trong quá trình thc hin, mc dù đƣ n lc c gng, trao đi vƠ tip
thu các Ủ kin đóng góp ca quỦ thy cô giáo, đng nghip vƠ bè bn; tham
kho nhiu tƠi liu song cng không th tránh khi sai sót. Rt mong nhn
đc nhng Ủ kin đóng góp quỦ báu t quỦ thy cô vƠ bn đc.
Xin trơn trng cm n!
TP. H Chí Minh, tháng 11 nm 2012
Nguyn ình Ngc
ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn nƠy do chính tôi nghiên cu vƠ thc hin.
Các kt qu thu đc s dng trong lun vn đc thu thp t s liu thc t
vƠ đc trích dn đy đ ngun tƠi liu. Nhng thông tin ni dung đc nêu
ra trong lun vn đc da trên nghiên cu thc t, thu thp phơn tích các tƠi
liu có liên quan vƠ hoƠn toƠn đúng vi ngun trích dn. ng thi tác gi
cng nhn đc rt nhiu góp Ủ hng dn ca Giáo s Tin s Võ Thanh Thu
đ hoƠn thƠnh lun vn.
Tác gi xin hoƠn toƠn chu trách nhim vi cam kt nƠy.
ThƠnh ph H Chí Minh, nm 2012
Nguyn ình Ngc
iii
MC LC
LI CM N i
LI CAM OAN ii
MC LC iii
DANH MC BNG BIU vi
DANH MC HỊNH V vii
CHNG 1 1
TNG QUAN 1
1.1 Lụ DO CHN TÀI 1
1.2 MC TIểU NGHIểN CU 2
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU 2
1.4 PHNG PHÁP NGHIểN CU 3
1.5 KT CU CA TÀI NGHIểN CU 4
CHNG 2 5
C S Lụ THUYT VÀ MỌ HỊNH NGHIểN CU 5
2.1 GII THIU 5
2.2 DCH V VÀ CHT LNG DCH V 5
2.2.1 Dch v 5
2.2.2 Dch v giao nhn vn ti 6
2.2.3 c trng ca dch v: 6
2.2.4 Các nghiên cu v cht lng dch v 7
2.3 O LNG CHT LNG DCH V 8
2.3.1 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman & tcg (1985) 8
2.3.2 Mô hình cht lng dch v giao nhn vn ti Ropmis (Vinh Van Thai &
Devinder Grewal, 2007) 11
2.3.3 ThƠnh phn cht lng giao nhn vn ti 12
2.4 S THA MẩN CA KHÁCH HÀNG 14
2.5 MI QUAN H GIA CHT LNG DCH V VÀ S THA MẩN
CA KHÁCH HÀNG 15
2.5.1 Mô hình nghiên cu ca Sheue-Ching Hong và Y.J. Jame 15
2.5.2 Mô hình nghiên cu ca Dng Quang Vinh 16
2.6 CÁC GI THUYT NGHIểN CU 17
2.7 MỌ HỊNH NGHIểN CU 19
iv
CHNG 3 20
PHNG PHÁP NGHIểN CU 20
3.1 GII THIU 20
3.2 THIT K NGHIểN CU 20
3.2.1 Nghiên cu s b 20
3.2.2 Nghiên cu chính thc 22
3.2.2.1 Mu nghiên cu đnh lng chính thc 22
3.2.2.2 Quy trình nghiên cu 23
3.2.2.3 Phng pháp phân tích d liu 25
3.3 CÁC BIN NGHIểN CU VÀ THANG O 25
3.3.1 Thang đo thƠnh phn ngun lc 26
3.3.2 Thang đo thƠnh phn kt qu 27
3.3.3 Thang đo thƠnh phn quá trình 27
3.3.4 Thang đo thƠnh phn qun tr 28
3.3.5 Thang đo s tha mƣn khách hƠng 29
3.4 TịM TT 29
CHNG 4 31
KT QU NGHIểN CU 31
4.1 GII THIU 31
4.2 THNG Kể MỌ T D LIU 31
4.3 ÁNH GIÁ THANG O 33
4.3.1 ánh giá đ tin cy ca thang đo thông qua h s Cronbach’s Alpha 34
4.3.2 Phơn tích nhơn t khám phá (EFA) 35
4.3.2.1 Thang đo các nhân t cht lng dch v 35
4.3.2.2 Thang đo s tha mãn khách hàng 40
4.4 PHỂN TệCH HI QUY 40
4.5 TịM TT 42
CHNG 5 44
KT LUN VÀ KIN NGH 44
5.1 GII THIU 44
5.2 TịM TT KT QU NGHIểN CU VÀ ịNG GịP V MT Lụ
THUYT 44
5.3 HÀM ụ CHệNH SÁCH CHO DOANH NGHIP 45
5.3.1 Kin ngh v thƠnh phn kt qu 45
v
5.3.2 Kin ngh v thƠnh phn qun tr 47
5.3.3 Kin ngh v thƠnh phn ngun lc 48
5.3.4 Kin nghi v thƠnh phn quá trình 49
5.4 HN CH CA TÀI VÀ HNG NGHIểN CU TIP THEO 50
TÀI LIU THAM KHO a
PH LC 1 e
DÀN BÀI THO LUN TAY ỌI e
PH LC 2 h
TịM TT KT QU NGHIểN CU NH TệNH h
PH LC 3 j
BNG CỂU HI NGHIểN CU NH LNG CHệNH THC j
PH LC 4 m
KIM NH CÁC THANG O BNG CRONBACH’S ANPHA m
1. Thang đo thƠnh phn ngun lc m
2. Thang đo thƠnh phn kt qu n
3. Thang đo thƠnh phn quá trình o
4. Thang đo thƠnh phn qun tr p
5. Thang đo thƠnh phn s tha mƣn khách hƠng q
PH LC 5 r
KT QU PHỂN TệCH NHỂN T KHÁM PHÁ (EFA) r
THÀNH PHN CHT LNG DCH V r
PH LC 6 v
KT QU PHỂN TệCH NHỂN T KHÁM PHÁ (EFA) v
THÀNH PHN THA MẩN KHÁCH HÀNG v
PH LC 7 w
KT QU PHỂN TệCH HI QUY w
PH LC 8 y
C IM CA MU KHO SÁT y
PH LC 9 bb
DANH MC CỌNG TY GIAO NHN VN TI QUC T bb
vi
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 3.1: Tin đ thc hin các nghiên cu 25
Bng 3.2: Thang đo thƠnh phn ngun lc 27
Bng 3.3: Thang đo thƠnh phn kt qu 27
Bng 3.4: Thang đo thƠnh phn quá trình 28
Bng 3.5: Thang đo thƠnh phn qun tr 29
Bng 3.6: Thang đo s tha mƣn khách hƠng 29
Bng 4.1: Kt qu thng kê mô t 33
Bng 4.2: Kim đnh các thang lỦ thuyt bng Cronbach’s Alpha 35
Bng 4.3: Kt qu phơn tích EFA thang đo cht lng dch v 37
Bng 4.4: Bng kt qu phơn tích hi quy 41
vii
DANH MC HỊNH V
Trang
Hình 2.1: Mô hình nm khong cách ca Parasuraman 9
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu Vinh Van Thai & Devinder Grewal (2007) 13
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu ca Sheue-Ching Hong và Y.J. Jame 15
Hình 2.4: Mô hình nghiên cu ca Dng Quang Vinh 16
Hình 2.5: Mô hình nghiên cu đ ngh 19
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 24
1
CHNG 1
TNG QUAN
1.1 Lụ DO CHN TÀI
Quá trình toƠn cu hóa đang din ra vi tc đ cao vƠ các quc gia trên
th gii đu không mun b cô lp mình vi nn kinh t th gii. Vì vy, các
quc gia ngƠy nay đu c gng m ca đ hi nhp vƠo nn kinh t toƠn cu.
Tuy nhiên, khi các quc gia m ca vƠ hi nhp vi th trng quc t thì các
doanh nghip trong nc luôn luôn phi đi đu vi mc đ cnh tranh ngày
càng gay gt hn. Vì vy, các doanh nghip trong nc thng phi n lc hn
trong công vic kinh doanh ca mình. Mt trong nhng vn đ các doanh
nghip quan tơm lƠ nhng yu t chính tác đng đn s tha mƣn ca khách
hƠng, nhm nơng cao giá tr cng nh nng lc cnh tranh ca doanh nghip.
Cng nh nhng doanh nghip khác, giá c vƠ cht lng dch v lƠ hai
yu t quan trng nht quyt đnh s thƠnh bi ca doanh nghip kinh doanh
dch v giao nhn vn ti quc t. Tuy nhiên, thc trng lƠ các công ty giao
nhn vn ti Vit Nam thng coi trng giá c vƠ dùng nó đ thu hút khách
hƠng. Trong khi h vn cha có s đu t vƠ quan tơm đúng mc v cht
lng dch v. Hn na, Vit Nam ngƠy cƠng hi nhp sơu vi quc t, nhu
cu xut nhp khu ngƠy cƠng tng, s lng khách hƠng ngƠy cƠng nhiu.
Khách hƠng trong ngƠnh vn có đc tính chuyên nghip, cơn nhc sơu sc
trong quyt đnh mua thì ngƠy cƠng tr nên khó tính hn đi vi cht lng
dch v. Do đó, s tha mƣn ca khách hƠng s lƠ ch tiêu quan trng đ giúp
công ty duy trì hot đng vƠ phát trin.
Xut phát t nhng vn đ bc thit trên, tác gi chn đ tƠi “nh
hng ca các nhơn t cht lng dch v đn s tha mƣn khách hƠng
ti các công ty giao nhn vn ti quc t ThƠnh ph H Chí MinhẰ.
2
Do gii hn v thi gian vƠ kh nng tip cn các doanh nghip trong
ngƠnh, nên tác gi ch la chn các công ty ti th trng ThƠnh ph H Chí
Minh - đi din cho mt b phn ln các công ty giao nhn vn ti quc t
Vit Nam đ nghiên cu.
1.2 MC TIểU NGHIểN CU
tƠi nƠy nhm thc hin các mc tiêu sau:
Xác đnh các thƠnh phn ca cht lng dch v giao nhn vn ti nh
hng đn s tha mƣn ca khách hƠng ti các công ty giao nhn vn ti quc
t ThƠnh ph H Chí Minh,
Xác đnh mc đ tác đng ca tng thành phn cht lng dch v giao
nhn vn ti nh hng đn s tha mƣn ca khách hƠng ti các công ty giao
nhn vn ti quc t ThƠnh ph H Chí Minh,
T kt qu phơn tích, tác gi đa ra nhng hƠm Ủ chính sách cho doanh
nghip nhm nơng cao s tha mƣn khách hƠng đi vi dch v giao nhn vn ti.
1.3 I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU
tƠi ch tp trung nghiên cu nh hng ca các nhơn t cht lng
dch v giao nhn vn ti đn s tha mƣn khách hƠng ti các công ty giao
nhn vn ti quc t ThƠnh ph H Chí Minh.
Phm vi nghiên cu lƠ các công ty hot đng trong lnh vc giao nhn
vn ti quc t ti thƠnh ph H Chí Minh.
i tng kho sát lƠ các khách hƠng đƣ vƠ đang s dng dch v giao
nhn vn ti ti các công ty giao nhn vn ti quc t ThƠnh ph H Chí
Minh, kích thc mu: 211.
3
1.4 PHNG PHÁP NGHIểN CU
Ngun d liu s dng
tƠi s dng ngun d liu s cp thông qua quá trình thu thp thông
tin t khách hƠng phc v cho đ tƠi nghiên cu.
Phng pháp nghiên cu
tƠi s dng phng pháp nghiên cu đnh lng thông qua hai giai
đon (1) nghiên cu s b vƠ (2) nghiên cu chính thc.
Nghiên cu s b
Nghiên cu s b đc thc hin bng phng pháp đnh tính s b và
đnh lng s b. Các nghiên cu s b nƠy đc thc hin ti các công ty
giao nhn vn ti quc t ThƠnh ph H Chí Minh, nhm mc đích xơy
dng vƠ hoƠn thin bn phng vn. Nghiên cu đnh tính s b thông qua
phng vn sơu vi 10 khách hƠng lƠ chuyên gia trong ngƠnh nhm điu chnh
vƠ b sung thang đo cht lng dch v giao nhn vn ti phù hp vi đc thù
ThƠnh ph H Chí Minh. Nghiên cu đnh lng s b đc thc hin bng
k thut phng vn trc tip 120 khách hƠng nhm hiu chnh vƠ hoƠn thƠnh
bn phng vn thông qua bng cơu hi.
Thông tin thu thp đc t nghiên cu đnh lng s b nƠy dùng đ
sƠng lc các bin quan sát dùng đ đo lng các khái nim thƠnh phn ca
cht lng dch v giao nhn vn ti. ánh giá đ tin cy thông qua h s
Cronbach’s Alpha, phơn tích nhơn t khám phá (EFA) bng phn mm x lỦ
s liu SPSS 11.5 đc s dng bc nƠy.
Nghiên cu chính thc
Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp nghiên cu
đnh lng, thc hin vi k thut thu thp d liu thông qua hình thc phng
vn trc tip bng bn cơu hi. Mc đích ca nghiên cu nƠy nhm thu thp,
phơn tích d liu kho sát, khng đnh li các thƠnh phn cng nh giá tr vƠ
4
đ tin cy ca thang đo cht lng dch v giao nhn vn ti, vƠ kim đnh
mô hình lỦ thuyt.
Phng pháp đ tin cy Cronbach’s Alpha vƠ phơn tích nhơn t khám
phá (EFA) đc tác gi s dng đ đánh giá s b thang đo. Phng pháp
phơn tích hi quy bi thông qua phn mm x lỦ s liu SPSS 11.5 đ xác
đnh mc đ tác đng ca tng nhơn t cht lng dch v giao nhn vn ti
đn s tha mƣn ca khách hƠng.
Cn c vƠo kt qu đt đc ca nghiên cu, tác gi đa ra kt lun vƠ
kin ngh hƠm Ủ chính sách cho doanh nghip.
1.5 KT CU CA TÀI NGHIểN CU
Kt cu ca đ tƠi nghiên cu bao gm 5 chng.
Chng 1: Gii thiu tng quan v đ tƠi nghiên cu
Chng 2: C s lỦ thuyt vƠ mô hình nghiên cu
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun vƠ kin ngh
5
CHNG 2
C S Lụ THUYT VÀ MỌ HỊNH NGHIểN CU
2.1 GII THIU
Chng 2 trình bƠy nhng ni dung c bn ca các lỦ thuyt có liên
quan đ tƠi này đ lƠm c s cho quá trình nghiên cu. Các thut ng, khái
nim vƠ mô hình ca chng nƠy đc s dng cho các chng tip theo ca
đ tƠi nghiên cu.
2.2 DCH V VÀ CHT LNG DCH V
2.2.1 Dch v
Khác vi các sn phm hu hình, chúng ta có th nhìn thy, s, ngi,
nm đc. Dch v lƠ sn phm vô hình, chúng không đng nht vƠ cng
không th tách ly chúng đc. Trong quá trình tiêu dùng dch v, cht lng
dch v đc th hin trong quá trình tng tác gia nhơn viên công ty cung
cp dch v vi khách hƠng (Svensson 2002).
Theo đnh ngha ca Philip Kotler: Dch v lƠ mi hƠnh đng vƠ kt qu
mƠ mt bên có th cung cp cho bên kia vƠ ch yu lƠ vô hình vƠ không dn
đn quyn s hu cái gì đó. Sn phm ca nó có th có hay không gn lin vi
sn phm vt cht.
Gronroos (1990) cho rng dch v lƠ mt hot đng hoc chui các hot
đng ít nhiu có tính cht vô hình trong đó din ra s tng tác gia khách hƠng
vƠ các nhơn viên tip xúc vi khách hƠng, các ngun lc vt cht, hƠng hóa hay
h thng cung cp dch v - ni gii quyt nhng vn đ ca khách hƠng.
NgoƠi ra còn có nhiu quan đim khác nhau v dch v. Theo Zeithaml
vƠ Bitner (2000), dch v lƠ nhng công vic (deeds), nhng quy trình
(process) hay s thc hin (performances). Khác vi nhng sn phm vt cht
hu hình, dch v có đc tính vô hình (intangible), tính không th tách ri - sn
6
xut vƠ tiêu th đng thi (inseparable), tính không đng nht (heterogenous)
vƠ tính không th tn tr (unstoreable).
2.2.2 Dch v giao nhn vn ti
Theo khái nim ca liên đoƠn quc t các hip hi giao nhn (FIATA):
ắgiao nhn vn ti lƠ bt k dch v nƠo liên quan đn vn chuyn, gom hƠng,
lu kho, xp d, đóng gói hay phơn phi hƠng hóa cng nh các dch v ph
tr vƠ t vn có liên quan đn các dch v k trên, bao gm nhng không ch
gii hn nhng vn đ hi quan hay tƠi chính, khai báo hƠng hóa cho nhng
mc đích chính thc, mua bo him hƠng hóa vƠ thu tin hay nhng chng t
liên quan đn hƠng hóa.Ằ
Tóm li, dch v giao nhn vn ti bao gm: dch v vn chuyn t cng
đn cng, dch v xp d, dch v vn chuyn ni đa, dch v làm th tc hi
quan, dch v chng t giao nhn hƠng hóa, dch v kho bƣi, lu kho, lu bƣi,
lp các chng t vƠ lƠm các dch v khác có liên quan ti hƠng hoá, k c bao
bì đóng gói, ghi kỦ mƣ hiu vƠ phơn phi hƠng hoá trong quá trình t khơu sn
xut đn tay ngi tiêu dùng cui cùng.
2.2.3 c trng ca dch v:
Khi nghiên cu v dch v, ngi ta nhn thy dch v có các đc trng
c bn sau:
+ Tính vô hình: Sn phm ca dch v lƠ s thc thi. Khách hàng không
th thy, s, ngi vƠ nm sn phm trc khi mua. Giá tr ca dch v thng
xác đnh bi tri nghim thc t ca khách hƠng.
+ Tính không đng nht: dch v rt không n đnh, gn nh không th
cung ng dch v hoƠn toƠn ging nhau, nó ph thuc vƠo ngi thc hin dch
v, trng thái tơm lỦ ca h cng nh thi gian, đa đim thc hin dch v.
7
+ Tính không th tách ri: dch v luôn gn lin vi ngi cung ng nó.
Ngi tiêu dùng trc tip tham gia vƠo quá trình cung ng dch v cho chính
mình. Quyn s hu dch v không đc chuyn giao khi mua bán dch v.
+ Tính không lu tr đc: ngi cung cp dch v không th d tr dch
v trong kho đ đáp ng nhu cu th trng trong tng lai. Khách hàng không
th mua d tr dch v đ s dng khi cn.
2.2.4 Các nghiên cu v cht lng dch v
Trong mt thi gian dƠi, có rt nhiu nhƠ nghiên cu đƣ c gng đnh
ngha vƠ đo lng cht lng dch v.
Parasurman, Zeithaml and Berry (1985, 1988) đnh ngha Cht lng
dch v đc xem nh khong cách gia mong đi v dch v vƠ nhn thc ca
khách hƠng khi s dng dch v.
Lewis vƠ Boom cho rng cht lng dch v lƠ mt s đo lng mc đ
dch v đc đa đn cho khách hƠng có tng xng hay không vi s mong
đi mt cht lng tt ca các khách hƠng. Vic xơy dng thƠnh công cht
lng dch v ngha lƠ s mong đi ca các khách hƠng đƣ đc đáp ng mt
cách đng nht.
Lehtinen & Lehtinen (1982) cho rng cht lng dch v phi đc đánh
giá trên hai khía cnh: (1) quá trình cung cp dch v vƠ (2) kt qu ca dch v.
Gronroos (1984) cng đ ngh hai lnh vc ca cht lng dch v: (1)
cht lng k thut (technical) liên quan đn nhng gì đc phc v và (2)
cht lng chc nng (functional) là nói lên chúng đc phc v nh th nƠo.
Gronroos vƠ Lehtinen mô t hình nh t hp (corporate image) lƠ mt
biu th cht lng quan trng cho khách hƠng, vƠ hình nh nƠy da trên c
cht lng k thut vƠ cht lng chc nng. Hình nh t hp liên quan ti
danh ting, truyn thng, nhƣn hiu, t tng ầ
8
Khi nói đn cht lng dch v, chúng ta không th không đ cp đn
đóng góp rt ln ca Parasuraman. Parasuraman & ctg (1985) đa ra mô hình
nm khong cách vƠ nm thƠnh phn cht lng dch v, gi tt lƠ
SERVQUAL. Trong các mô hình v cht lng dch v, có th nói mô hình
SERVQUAL là mô hình có nhiu u đim vƠ ph bin nht. Tuy nhiên, mi
ngƠnh dch v c th có nhng đc thù riêng ca chúng. Mt s nhà nghiên
cu khác cng đƣ kim đnh thang đo nƠy vi nhiu loi hình dch v khác
nhau cng nh ti nhiu quc gia khác nhau. Kt qu cho thy các thƠnh phn
ca cht lng dch v không thng nht vi nhau tng ngƠnh dch v vƠ
tng th trng khác nhau.
Trong lnh vc dch v giao nhn vn ti, các nhƠ nghiên cu cng
thng hay s dng mô hình SERVQUAL. Gn đơy Vinh Van Thai &
Devinder Grewal (2007) da vƠo nghiên cu đnh tính, lỦ thuyt dch v,
cht lng dch v vƠ thang đo SERVQUAL đa ra mô hình ROPMIS gm
sáu thƠnh phn: (1) Ngun lc (resources), (2) Kt qu (outcomes), (3) Quá
trình phc v (process), (4) Nng lc qun lỦ (management), (5) Hình nh và
thng hiu (images) và (6) Trách nhim xƣ hi (social responsibility).
T nhng nghiên cu trên cho thy rng cht lng dch v liên quan
đn nhng mong đi ca khách hƠng vƠ nhn thc ca h v dch v.
2.3 O LNG CHT LNG DCH V
2.3.1 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman & tcg (1985)
Parasuraman & ctg (1985, 1988, 1991) là mt trong nhng ngi tiên
phong nghiên cu v cht lng dch v. Nhng nhƠ nghiên cu nƠy đa ra
mô hình nm khong cách cht lng dch v vƠ b thang đo cht lng dch
v gi tt lƠ SERVQUAL.
9
Thông báo
cho khách
hàng
Cung cp dch v (Trc
vƠ sau cung cp dch v)
Dch v nhn đc
Dch v mong đi
Din gii nhn thc
thƠnh các đc tính cht
lng dch v
Nhn thc ca qun lỦ
v mong đi ca
khách hàng.
K. cách loi 5
K. cách loi 4
K. cách loi 3
K. cách loi 2
Khách
hàng
Nhà cung
cp dch
v
K. cách lai 1.
Hình 2.1: Mô hình nm khong cách ca Parasuraman
(Ngun: Bùi Nguyên Hùng, 2004)
Trong mô hình nm khong cách, Parasuraman & ctg (1985) cho rng
cht lng dch v lƠ hƠm s ca khong cách th nm. Khong cách th nm
nƠy ph thuc vƠo các khong cách trc đó, ngha lƠ các khong cách 1, 2, 3
vƠ 4. Vì th, đ rút ngn khong cách th nm, hay lƠm tng cht lng dch
v, nhƠ qun tr dch v phi n lc rút ngn các khong cách nƠy (Bùi
Nguyên Hùng, 2004).
Mô hình SERVQUAL ca Parasuraman & ctg (1985) cho chúng ta mt
bc tranh tng th v cht lng dch v. Tuy nhiên, mô hình này mang tính
cht khái nim nhiu hn. Các gi thuyt trong mô hình phi cn thêm hàng
lot nghiên cu khác đ kim đnh chúng. Mt trong nhng nghiên cu này,
vƠ cng lƠ quan trng nht đó lƠ đo lng cht lng ca dch v đc cm
nhn bi khách hƠng. Do vy, đu tiên cn phi khái nim hóa các thƠnh phn
10
ca cht lng dch v cm nhn bi khách hƠng đ có th thit k mt thang
đo lng nó. Qua nhiu ln kim đnh mô hình, Parasuraman (1988) đi đn
kt lun lƠ, cht lng dch v bao gm 5 thƠnh phn c bn:
1. Tin cy (reliability): th hin qua kh nng thc hin dch v phù hp
vƠ đúng thi hn ngay t ln đu tiên.
2. áp ng (responsiveness): th hin qua s mong mun vƠ sn sƠng
ca nhơn viên phc v cung cp dch v kp thi cho khách hƠng.
3. Nng lc phc v (assurance): th hin qua trình đ chuyên môn vƠ
cung cách phc v lch s, nim n vi khách hƠng.
4. ng cm (empathy): th hin s quan tơm chm sóc đn tng cá
nhân khách hàng.
5. Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc
ca nhơn viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
Da vƠo các kim tra thc nghim b thang đo cùng vi các nghiên
cu lỦ thuyt khác nhau, Parasuraman vƠ cng s khng đnh rng
SERVQUAL là công c đo lng cht lng dch v đáng tin cy vƠ chính
xác. H cng khng đnh rng b thang đo có th ng dng cho các ng
cnh dch v khác nhau, mc dù có th cn phi din đt li vƠ lƠm tng
thêm vƠi phát biu (Seth, N., Deshmukh, S.G., and Vrat, P., 2004).
Tuy nhiên, nhiu nhƠ nghiên cu cng đƣ nhn mnh s nh hng đc
lp ca mc đ cm nhn (perceptions) vƠo vic đánh giá cht lng dch v
vƠ đt vn đ vi vic s dng mô hình khong cách lƠm c s cho vic đánh
giá cht lng dch v. Ví d nh Kai Wen Cheng (2005); G.S Sureshchandar
(2002); Hong Qin, Victor R Prybutok (2008); Nguyn Huy Phong, (2007).
Vì vy, đƣ xut hin mt thang đo SERVPERF là bin th ca
SERVQUAL. Thang đo SERVFERP đc s dng đ đo lng cm nhn ca
khách hƠng t đó xác đnh cht lng dch v thay vì đo lng c cht lng
11
cm nhn ln k vng nh thang đo SERVQUAL. Thang đo nƠy đc Cronin
& Taylor (1992, dn theo Thongsamak, 2001) gii thiu. Hai ông cho rng
cht lng dch v đc phn ánh tt nht bi cht lng cm nhn mƠ không
cn có cht lng k vng cng nh đánh giá trng s ca 5 yu t, vn dùng
22 bin quan sát đánh giá 5 yu t ca cht lng dch v.
Tht vy, khi xem xét li lỦ thuyt v cht lng dch v vƠ s tha
mƣn ca khách hƠng, Cronin vƠ Taylor (1992) kt lun rng mc đ cm nhn
ca khách hƠng đi vi quá trình thc hin dch v ca doanh nghip đc
phn ánh tt nht chính là cht lng dch v.
B thang đo SERVPERF s dng 22 mc phát biu tng t nh
SERVQUAL, nhng ch đo lng s cm nhn ca khách hƠng qua quá trình
thc hin dch v ca doanh nghip.
2.3.2 Mô hình cht lng dch v giao nhn vn ti Ropmis (Vinh Van
Thai & Devinder Grewal, 2007)
Vinh Van Thai & Devinder Grewal (2007) cho rng, cht lng dch v
giao nhn vn ti có th đc mô hình thƠnh 6 thƠnh phn, đó lƠ:
(1) Ngun lc (resources): nói lên kh nng v tƠi chính, kh nng theo
dõi vƠ kim soát hƠng hóa, điu kin c s vt cht, trang thit b, c s h
tng v.v ầ
(2) Kt qu (outcomes): liên quan đn các sn phm hoc dch v ct lõi
mà khách hƠng nhn đc t công ty. Ví d: thi gian hoƠn thƠnh ca vic
giao nhn mt lô hƠng, giá thƠnh ca mt dch v đc cung cp, tính an toàn
hƠng hóa vƠ mc đ tin cy ca dch v.
(3) Quá trình (process): liên quan ti các yu t v s tng tác gia
nhơn viên vi khách hƠng. Ví d: lƠm th nƠo đ tha mƣn các mong mun vƠ
yêu cu ca khách hƠng thông qua thái đ vƠ cung cách phc v, kh nng
12
sn sƠng đáp ng yêu cu khách hƠng, ng dng nhng công ngh tt hn đ
phc v khách hàng.
(4) Qun lỦ (management): liên quan đn vic la chn vƠ trin khai các
ngun lc mt cách hiu qu đ bo đm đáp ng tt nhu cu khách hƠng.
Khai thác tt nhng k nng, tính chuyên nghip ca nhơn viên vƠ s hiu
bit ca h đ phc v tt nhu cu khách hàng.
(5) Hình nh (images): liên quan đn nhn thc tng th ca khách hƠng
v vic t chc dch v.
(6) Trách nhim xƣ hi (social responsibility): nhn thc đo đc vƠ hot
đng ca t chc đ hƠnh đng có trách nhim vi xƣ hi.
ng thi tác gi cng chng minh có s nh hng gia các nhơn t
nƠy vi nhau, ngun lc cƠng mnh và nng lc qun lỦ cƠng chuyên nghip
thì ngi tiêu dùng dch v giao nhn vn ti quc t đánh giá cƠng cao v
cht lng dch v; hình nh uy tín ca nhƠ cung cp dch v trên th trng
cƠng cao thì cƠng to s an tơm cho khách hƠng; kt qu thc hin dch v
mang li cho khách hƠng cƠng cao thì khách hƠng cƠng cm thy hài lòng. T
đó có th khng đnh rng, các nhơn t ca cht lng dch v đu có s tác
đng trc tip hoc gián tip đn s tha mƣn khách hƠng.
2.3.3 ThƠnh phn cht lng giao nhn vn ti
Nh đƣ gii thiu, thang đo SERVQUAL đc s dng rng rƣi trong
các loi hình dch v, nhng s dng thang đo nƠy trong lnh vc giao nhn
vn ti vn còn lƠ mt vn đ. Vinh Van Thai & Devinder Grewal (2007)
da vƠo nghiên cu đnh tính, lỦ thuyt dch v, cht lng dch v vƠ thang
đo SERVQUAL đa ra mô hình ROPMIS có các u đim sau:
(1) Th nht, mô hình có ngun gc t vic tng hp lỦ thuyt ca rt
nhiu mô hình khác nhau.
13
(2) Th hai, vic xơy dng mô hình ROPMIS nguyên gc đc thc hin
trong bi cnh c th ca ngƠnh vn ti Vit Nam. Trong khi, các mô hình
khác ch yu đc kim nghim trong các ngƠnh khác (ch yu dùng trong
ngƠnh tƠi chính ngơn hƠng, bán l), các nc khác. Nó cho thy vic áp
dng mô hình ROPMIS lƠ thích hp vì rt gn gi vi phm vi nghiên cu
ca đ tƠi.
Vinh Van Thai & Devinder Grewal (2007) cho rng, cht lng dch v
giao nhn vn ti có th mô hình thƠnh 6 thƠnh phn chính gm:
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu Vinh Van Thai & Devinder Grewal (2007)
(1) Ngun lc: nói lên kh nng v tƠi chính, điu kin c s vt cht,
trang thit b, c s h tng v.vầ
(2) Kt qu: liên quan đn các sn phm hoc dch v ct lõi mà khách
hƠng nhn đc t công ty. Ví d: thi gian hoƠn thƠnh ca vic giao nhn
mt lô hƠng, giá thƠnh ca mt dch v đc cung cp
Ngun lc
(Resources)
Kt qu
(Outcomes)
Quá trình
(Process)
Qun lỦ
(Management)
Hình nh
(Image)
Trách nhim xƣ hi
(Social Responsibility)
S tha mƣn
ca khách hƠng
(Satisfaction)
H1(+)
H2(+)
H3(+)
H4(+)
H5(+)
H6(+)
14
(3) Quá trình: liên quan ti các yu t v s tng tác gia nhơn viên vi
khách hƠng. Ví d: lƠm th nƠo đ tha mƣn các mong mun vƠ yêu cu ca
khách hƠng, ng dng nhng công ngh tt hn đ phc v khách hƠng.
(4) Qun lỦ: liên quan đn vic lc chn vƠ trin khai các ngun lc mt
cách hiu qu đ bo đm đáp ng tt nhu cu khách hƠng. Khai thác tt
nhng k nng, tính chuyên nghip ca nhơn viên vƠ s hiu bit ca h đ
phc v tt nhu cu khách hƠng
(5) Hình nh: liên quan đn nhn thc tng th ca khách hƠng v vic t
chc dch v
(6) Trách nhim xƣ hi: nhn thc đo đc vƠ hot đng ca t chc đ
hƠnh đng có trách nhim vi xƣ hi.
Do đc đim vn hóa xƣ hi ca Vit Nam nói chung vƠ ThƠnh ph H
Chí Minh nói riêng nên thƠnh phn ắtrách nhiêm xƣ hiẰ trong mô hình gc
không đc tác gi xem xét đánh giá trong đ tƠi nghiên cu. NgoƠi ra, trong
thƠnh phn nƠy ch có hai bin quan sát nên đng v góc đ lỦ thuyt s
không đm bo giá tr thang đo.
Kt qu nghiên cu đnh tính cho thy rng, thƠnh phn hình nh lƠ
thƠnh phn không th tách ri thƠnh phn qun lỦ, do đó thƠnh phn nƠy đc
gp chung vƠo thƠnh phn qun lỦ vƠ có tên gi chung lƠ thƠnh phn qun tr.
2.4 S THA MÃN CA KHÁCH HÀNG
S tha mƣn lƠ s phn ng ca ngi tiêu dùng đi vi vic đc đáp
ng nhng mong mun. (Nguyn Huy Phong, 2007; dn theo Oliver, 1997).
Theo Philip Kotler (2004) thì s tha mƣn lƠ mc đ ca trng thái cm
giác ca mt ngi bt ngun t vic so sánh kt qu thu đc t sn phm
hoc dch v vi nhng k vng ca ngi đó.
Nh vy, mc đ tha mƣn lƠ hƠm ca s khác bit gia kt qu nhn
đc vƠ k vng ca khách hàng. Khách hƠng có th có cm nhn mt trong
15
ba mc đ tha mƣn sau. Nu kt qu thc hin kém hn so vi k vng thì
khách hƠng s không hƠi lòng. Nu kt qu thc hin tng xng vi k vng
thì khách hƠng s hƠi lòng. Nu kt qu thc t vt quá s mong đi thì
khách hƠng rt hƠi lòng, vui sng vƠ thích thú (Philip Kotler, 2004).
2.5 MI QUAN H GIA CHT LNG DCH V VÀ S THA
MÃN CA KHÁCH HÀNG
Các nghiên cu trc đơy cho thy rng gia cht lng dch v vƠ s
tha mƣn ca khách hƠng có mi quan h nhau:
2.5.1 Mô hình nghiên cu ca Sheue-Ching Hong và Y.J. Jame
ắAn Empirical Assesssment of Service Quality and Customer
Satisfaction in Professional Accounting FirmsẰ
Hình 2.3: Mô hình nghiên cu ca Sheue-Ching Hong và Y.J. Jame
Cht lng dch v nh hng thun chiu lên s tha mƣn ca khách hƠng.
Hình nh công ty nh hng thun chiu lên s tha mƣn khách hƠng.
16
Giá ca dch v nh hng trc tip vƠ gián tip đn s tha mƣn ca
khách hàng.
2.5.2 Mô hình nghiên cu ca Dng Quang Vinh
ắCht lng dch v nh hng đn s tha mƣn ca khách hƠng ti các
ca hƠng thc n nhanh ti ThƠnh ph H Chí MinhẰ, tác gi s dng mô
hình SERVQUAL vƠ lỦ thuyt ca Gronroos đ kho sát
Tác gi đƣ xơy dng mô hình vƠ các gi thuyt nh sau:
Hình 2.4: Mô hình nghiên cu ca Dng Quang Vinh
Cht lng chc nng có nh hng thun chiu đn s tha mƣn ca
khách hàng.
Cht lng k thut có nh hng thun chiu đn s tha mƣn ca
khách hàng.
Hình nh doanh nghip có nh hng thun chiu đn s tha mƣn ca
khách hàng.