B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH M HNH
HOÀN THIN HOT NG QUN TR
NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY TNHH
TRUNG TÂM Y KHOA PHC AN
N NM 2015
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH M HNH
HOÀN THIN HOT NG QUN TR
NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY TNHH
TRUNG TÂM Y KHOA PHC AN
N NM 2015
Chuyên ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã s: 60340102
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NG NGC I
TP.H Chí Minh – Nm 2012
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c các ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc hình
thành và phát trin t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi, di s hng dn
khoa hc ca TS. ng Ngc i. Các s liu và kt qu có đc trong Lun vn là
hoàn toàn trung thc.
Tác gi lun vn
Nguyn Th M Hnh
ii
LI CM N
Trong quá trình thc hin Lun vn này, tôi đã nhn đc s quan tâm giúp
đ ca Quý Thy Cô, bn bè, Ban Giám đc và tp th nhân viên Công ty TNHH
Trung tâm Y Khoa Phc An.
Xin trân trng cm n TS ng Ngc i, ngi hng dn khoa hc ca
Lun vn, đã hng dn tn tình và giúp đ tôi v mi mt đ hoàn thành Lun vn.
Xin trân trng cm n Quý Thy Cô Khoa Qun Tr Kinh Doanh, Vin ào to Sau
i Hc đã hng dn và giúp đ tôi trong quá trình thc hin Lun vn.
Xin trân trng cm n Quý Thy Cô trong Hi ng Chm Lun Vn đã có
nhng góp ý v nhng thiu sót ca Lun vn này, giúp Lun vn càng hoàn thin
hn.
Xin trân trng cm n các v lãnh đo và tp th nhân viên Công ty TNHH
Trung tâm Y Khoa Phc An đã cung cp thông tin, tài liu và hp tác trong quá
trình thc hin Lun vn. c bit mt ln na cm n đn nhng cán b nhân viên
đã dành chút ít thi gian đ thc hin Phiu điu tra quan đim ca nhân viên trong
doanh nghip, và t đây tôi có đc d liu đ phân tích, đánh giá.
Và sau cùng, đ có đc kin thc nh ngày hôm nay, cho phép tôi gi li cm
n sâu sc đn Quý Thy Cô Trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh trong thi
gian qua đã truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu.
Tác gi lun vn
Nguyn Th M Hnh
iii
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN i
LI CÁM N ii
MC LC iii
DANH MC CÁC CH VIT TT v
DANH MC CÁC BNG vi
DANH MC CÁC HÌNH vii
M U 1
CHNG 1. C S LÝ LUN V HOT NG QUN TR NGUN
NHÂN LC 5
1.1. Khái nim v qun tr ngun nhân lc 5
1.1.1. Khái nim v ngun nhân lc 5
1.1.2. Khái nim v qun tr ngun nhân lc 6
1.1.3. nh ngha v xã hi hóa y t 6
1.1.4. Phân loi 7
1.2. Vai trò qun tr ca ngun nhân lc 7
1.3. Các yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc 8
1.3.1. Môi trng bên ngoài: 8
1.3.2. Môi trng bên trong: 9
1.4.
Ni dung ca hot đng qun tr ngun nhân lc 10
1.4.1. Hot đng thu hút ngun nhân lc 10
1.4.2. Hot đng đào to và phát trin ngun nhân lc 15
1.4.3. Hot đng đng viên và duy trì ngun nhân lc 16
1.5. Mt s vn đ qun tr ngun nhân lc ti các doanh nghip Vit Nam hin
nay
20
Tóm tt chng 1………………………………………………………………… 25
iv
CHNG 2. PHÂN TÍCH THC TRNG V HOT NG QUN TR
NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY TNHH TRUNG TÂM Y KHOA
PHC AN 26
2.1. Gii thiu v Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An 26
2.1.1. Gii thiu v Công ty 26
2.1.2. Lnh vc hot đng: 26
2.2. C cu t chc, qun lý: 28
2.3. Chc nng, quyn hn: 29
2.4. Phân tích thc trng hot đng qun tr ngun nhân lc ti Công ty TNHH
Trung Tâm Y Khoa Phc An: 30
2.4.1. Các yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc ti Công ty TNHH
Trung Tâm Y Khoa Phc An 30
2.4.1.1. nh hng ca môi trng v mô 30
2.4.1.2. nh hng ca môi trng vi mô 33
2.4.2. Phân tích thc trng hot đng qun tr ngun nhân lc ti Công ty
TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An 35
2.4.2.1. Tình hình s dng lao đng 35
2.4.2.2. Phân tích thc trng vic thc hin thu hút ngun nhân lc…… 40
2.4.2.3. Phân tích thc trng vic thc hin đào to và phát trin ngun
nhân lc………………………………………………………… ……… 49
2.4.2.4. Phân tích thc trng vic thc hin đng viên và duy trì ngun nhân
lc…………… 56
Tóm tt chng 2
………………………………………………… …………………….66
CHNG 3. MT S GII PHÁP HOÀN THIN HOT NG QUN TR
NGUN NHÂN LC TI CÔNG TY TNHH TRUNG TÂM Y KHOA
PHC AN N NM 2015 67
3.1. Quan đim, mc tiêu xây dng các gii pháp 67
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin hot đng qun tr ngun nhân lc ti Công ty
TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An đn nm 2015 69
v
3.2.1. Nhóm gii pháp thu hút nhân lc 69
3.2.2. Nhóm gii pháp đào to và phát trin ngh nghip ngun nhân lc 79
3.2.3. Nhóm gii pháp to đng lc và duy trì ngun nhân lc 81
Tóm tt chng 3…
………………… ………………………………………………….89
KT LUN 90
vi
DANH MC CÁC CH VIT TT
XHH: Xã hi hóa
CSSK: Chm sóc sc khe
CSSKND: Chm sóc sc khe nhân dân
SXKD: sn xut kinh doanh
HCNS: Hành chính nhân s
CSKH: Chm sóc khách hàng
KCB: Khám cha bnh
NNL: Ngun nhân lc
vii
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: C cu ngun nhân lc ca công ty theo đ tui và gii tính 35
Bng 2.2: C cu ngun nhân lc theo đ tui và loi hp đng lao đng 36
Bng 2.3: C cu ngun nhân lc theo trình đ hc vn và b phn công tác 37
Bng 2.4 C cu ngun nhân lc theo công vic và phòng, khoa chuyên môn 38
Bng 2.5 Thng kê v vic đ bt nhân viên trong công ty… … 49
Bng 2.6 Nhn xét, đáng giá v công tác đào to……….……….… …………….55
Bng 2.7.Thng kê vic đánh giá tp th và cá nhân 56
Bng 2.8. Thu nhp bình quân ca nhân viên qua các nm 59
Bng 2.9. Thng kê ý kin v lng, thng, phúc li ………………………… 60
Bng 2.10. Nhn xét, đánh giá ca nhân viên trong điu kin làm vic………… 64
Bng 3.1: Phiu đánh giá nhân viên 84
Bng 3.2:
Bng h s hoàn thành công tác theo thành tích công tác (đ xut) 8
5
viii
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: Quá trình hoch đnh ngun nhân lc. 11
Hình 1.2: S Phân Tích Công Vic. 12
Hình 1.3: Ni dung, trình t ca quá trình tuyn dng trong các doanh nghip……14
Hình 1.4: H thng đánh giá nng lc thc hin công vic ca nhân viên 17
Hình 1.5: C cu h thng tr công trong các doanh nghip 20
Hình 3.1: Các Bc Xut Cho Vic Phân Tích Công Vic 69
1 -
M U
1- LÝ DO HÌNH THÀNH TÀI
Ngày nay, vn đ qun tr con ngi trong các t chc không còn đn thun
ch là vn đ qun tr hành chính nhân viên. Nhim v qun tr con ngi là ca tt
c các qun tr gia. Vic cn thit đt đúng ngi vào đúng vic là phng tin quan
trng nhm phi hp thc tin qun tr con ngi và mc tiêu phát trin ca t
chc.
Thut ng qun tr ngun nhân lc đc dn dn thay th cho qun tr nhân
s vi quan đim ch đo: con ngi không ch là mt yu t ca quá trình sn xut
kinh doanh mà còn là mt ngun tài sn quý báu ca t chc, doanh nghip. Các
doanh nghip chuyn t tình trng tit kim chi phí lao đng đ gim giá thành sang
đu t vào ngun nhân lc đ có li th cnh tranh cao hn, có li nhun cao hn
và hiu qu cao hn.
Làm th nào đ qun tr ngun nhân lc có hiu qu là vn đ khó khn và
th thách ln nht đi vi các doanh nghip trong nn kinh t chuyn đi. S bin
đng mnh m ca môi trng kinh doanh, tính cht khc lit ca cnh tranh và yêu
cu cn phi đáp ng nhu cu ngày càng cao ca nhân viên trong nn kinh t th
trng đã và đang to ra sc ép ln, đòi hi các qun tr gia Vit Nam phi có quan
đim mi, lnh hi nhng phng pháp mi và nm vng đc nhng k nng mi
v qun tr con ngi.
Ngày nay, các công ty thành đt và ni ting luôn xem nhân lc là mt tài
sn quý báu, là mt sn phm giá tr nht ca công ty. Và các nhà lãnh đo công ty
hàng đu th gii đu hiu rng các công ty hn thua nhau ch h có đc mt
lc lng nhân s nh th nào.
Vit Nam sau hn 20 nm đi mi và xây dng nn kinh t th trng đnh
hng xã hi ch ngha, hu ht các ngành, các lnh vc đã xây dng đc c ch
hot đng phù hp vi nn kinh t th trng, đã có nhng bc phát trin vt bc.
Tuy nhiên, lnh vc y t còn chm đi mi và lúng túng trong vic xây dng c ch
2 -
hot đng va phù hp vi nn kinh t th trng, va đm bo đnh hng xã hi
ch ngha nhm thc hin mc tiêu an sinh, công bng và tin b xã hi. Vì vy, s
ra đi ca Ngh Quyt s 05/2005/NQ-CP ngày 18/04/2004 ca Chính Ph v đy
mnh hot đng xã hi hóa các hot đng giáo dc, y t… trong đó đi vi ngành y
t cn đc “Xã hi hóa (XHH) là gii pháp tng ngun lc cho lnh vc chm sóc
sc khe nhân dân (CSSKND), nhng mc tiêu cui cùng là đ tng mc hng th
ca mi ngi dân v mt sc khe” [13]. T đó, Ngành y t đang có nhiu chuyn
đi đ đáp ng đc yêu cu bo v, chm sóc và nâng cao sc khe nhân dân trong
nn kinh t th trng đnh hng xã hi ch ngha. T c ch qun lý y t mang
nng du n ca thi bao cp đang đc chuyn sang c ch t ch cung ng dch
v công ích, có đ quyn t ch, t chu trách nhim v thc hin nhim v, t chc
b máy, biên ch và tài chính. y mnh ch trng xã hi hóa nhm huy đng mi
ngun lc đ đu t cho y t, to điu kin cho ngành y t phát trin nhanh hn và
cht lng cao hn. Gia nhp WTO va là thách thc cng va là c hi cho ngành
y t, va phát trin và va hi nhp. Do đó đã có nhng hn ch trong lnh vc qun
lý, chính sách, cht lng khám cha bnh, bo him y t, th tc hành chính v
đu t, c ch chuyn đi t c s công lp thành c s ngoài công lp… và đòi hi
ngành y t và nhng ngành có liên quan phi n lc nhiu hn, cùng phi hp tht
nhp nhàng mi theo kp s phát trin. Trong bi cnh hi nhp kinh t th gii, hu
ht các doanh nghip Vit Nam không đ mnh v tài chính và công ngh đ cnh
tranh vi các công ty khng l trên th gii. Cái mà doanh nghip Vit Nam nên
trông cy vào chính là ngun nhân lc ca mình. Tuy nhiên, mt thc t là khoa hc
và ngh thut qun tr ngun nhân lc cha đc ng dng hiu qu ti các doanh
nghip Vit Nam.
T nhn đnh đó, Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An (gi tt là
Công ty Phc An) là mt trong nhng đn v y t t nhân đã hình thành h thng
Trung Tâm Y Khoa Phc An vi trên 300 nhân viên Y, Bác s cùng góp phn tng
mc th hng ca ngi dân trong tin trình xã hi hóa y t. S phát trin ca
Công ty Phc An t mt chi nhánh dn phát trin lên thành sáu chi nhánh trong
3 -
thi gian gn mi nm là mt khng đnh hot đng phù hp vi nhu cu ca xã
hi, trong đó vic xây dng mt lc lng lao đng n đnh, có cht lng trong
hin ti và tng lai là mt trong nhng vn đ trng tâm cn phi đc nghiên cu
và thc thi mt cách hu hiu. Vi hy vng s góp mt phn vào s phát trin, gia
tng nng lc ca công ty thông qua yu t con ngi và đc s đng ý ca Ban
Giám đc công ty nên tôi la chn đ tài “Mt s gii pháp hoàn thin hot đng
qun tr ngun nhân lc ti Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An” làm
lun vn tt nghip sau đi hc ca mình.
2- MC TIÊU NGHIÊN CU
tài đúc kt lý lun kinh nghim trong lnh vc qun tr ngun nhân lc và
nghiên cu thc trng qun tr ngun nhân lc ti Công Ty TNHH Trung Tâm Y
Khoa Phc An thông qua vic phân tích tình hình áp dng các chính sách v qun
tr ngun nhân lc, tình hình trin khai thc hin các chc nng ca qun tr ngun
nhân lc và các kt qu thu đc th hin qua các s liu báo cáo…T thc trng
này s cho chúng ta nhng đánh giá tng quan và khá chính xác v các mt đã đt
đc và nhng mt yu kém trong chính sách s dng ngun nhân lc ca công ty.
Trên c s đó, kt hp vn dng lý lun v qun tr ngun nhân lc nhm tìm ra
mt s gii pháp nâng cao hiu qu s dng ngun nhân lc ca công ty mt cách
hu hiu và c th nht
Lun vn này nhm giúp cho Công Ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An
có cái nhìn tng th v qun tr ngun nhân lc; đng thi nó có tác dng nh là bn
nghiên cu tin kh thi h tr và giúp công ty s dng tt hn ngun nhân lc ca
mình, góp phn đnh hình chin lc phát trin ngun nhân lc và giúp công ty có
th hot đng tt hn trong thi gian ti.
tài có nhng mc tiêu chính nh sau:
Xem xét mt cách tng quan v lý thuyt ngun nhân lc. Thông qua
đó rút ra nhng c s lý lun đ vn dng phù hp vi mc tiêu và
phng pháp nghiên cu.
4 -
Phân tích thc trng và đánh giá tng quan v tình hình qun tr ngun
nhân lc ca Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An
xut mt s gii pháp hoàn thin hot đng qun tr ngun nhân
lc cho Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An t nay cho đn
nm 2015.
3- PHM VI NGHIÊN CU
Phm vi nghiên cu đc xác đnh là lnh vc qun tr ngun nhân lc trong Công
Ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An, đ tài tp trung nghiên cu v các hot
đng chc nng ca qun tr ngun nhân lc. Qun tr ngun nhân lc đây c th
là qun tr con ngi, trong đó bao gm tt c các đi tng là cán b nhân viên
ca Công Ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An.
4- PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Lun vn đc thc hin trên c s nghiên cu các tài liu v lý thuyt và thc tin
qun tr ngun nhân lc kt hp vi phng pháp điu tra kho sát thc t, phng
pháp phân tích, phng pháp thng kê…
5- B CC LUN VN
Ngoài chng m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng chính nh sau:
Chng 1
: C s lý lun v hot đng qun tr ngun nhân lc.
Chng 2
: Phân tích thc trng v hot đng qun tr ngun nhân lc ti
Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An.
Chng 3:
xut mt s gii pháp hoàn thin hot đng qun tr ngun
nhân lc ti Công ty TNHH Trung Tâm Y Khoa Phc An đn nm 2015.
- 5 -
CHNG 1. C S LÝ LUN V HOT NG
QUN TR NGUN NHÂN LC
1.1. Khái nim v qun tr ngun nhân lc
1.1.1. Khái nim v ngun nhân lc
Tùy theo cách hiu và cách tip cn khác nhau mà có cách nhìn nhn khác
nhau v ngun nhân lc. Theo giác đ v mô thì ngun nhân lc là dân s trong đ
tui lao đng có kh nng lao đng. Tng cc Thng kê khi tính toán ngun nhân
lc xã hi còn bao gm c nhng ngi ngoài tui lao đng đang làm vic trong các
ngành kinh t quc dân. giác đ vi mô trong doanh nghip thì ngun nhân lc là
lc lng lao đng ca tng doanh nghip, là s ngi có trong danh sách ca
doanh nghip do doanh nghip tr lng. “Ngun nhân lc ca doanh nghip đc
hình thành trên c s ca các cá nhân có vai trò khác nhau và đc liên kt vi nhau
theo nhng mc tiêu nht đnh. Ngun nhân lc khác vi các ngun lc khác ca
doanh nghip do chính bn cht ca con ngi. Nhân viên có các nng lc, đc
đim cá nhân khác nhau, có tim nng phát trin, có kh nng hình thành các nhóm
hi, các t chc công đoàn bo v quyn li ca h, có th đánh giá và đt câu hi
đi vi hot đng ca các qun tr gia, hành vi ca h có th thay đi ph thuc vào
chính bn thân h hoc s tác đng ca môi trng xung quanh” [10, tr.1].
T hai
giác đ v mô và vi mô cho thy ngun nhân lc là tt c các tim nng ca con
ngi trong mt t chc hay xã hi (k c nhng thành viên trong ban lãnh đo
doanh nghip). Tt c các thành viên trong doanh nghip s dng kin thc, kh
nng, hành vi ng x và giá tr đo đc đ thành lp, duy trì và phát trin doanh
nghip. Ngun nhân lc bao gm kinh nghim, k nng, trình đ đào to và nhng
s tn tâm, n lc hay bt c đc đim nào khác to giá tr gia tng và nng lc
cnh tranh cho t chc ca nhng ngi lao đng. Vì đây là doanh nghip hot
đng trong lnh vc y t nên ngun nhân lc đây bao gm tt c nhng ngi
tham gia ch yu vào các hot đng nhm nâng cao sc khe cho cng đng. Do
- 6 -
đó, lun vn nghiên cu gii pháp v phát trin ngun nhân lc trong doanh nghip
đc đ cp đn đó là ngun nhân lc y t doanh nghip.
1.1.2. Khái nim v qun tr ngun nhân lc
Ngun nhân lc y t đc coi là mt trong nhng thành phn c bn và quan
trng nht ca h thng. Ngun nhân lc có mi liên h rt cht ch và không th
thiu đi vi các thành phn khác ca h thng y t. Qun tr ngun nhân lc không
ch thông qua đào to, mà còn phi s dng, qun lý mt cách phù hp đ cung cp
hiu qu các dch v y t đn ngi dân [1, tr.33].
Qun tr ngun nhân lc liên quan đn c ch nhm phát huy k nng, kin
thc và nng lc chuyên môn ca cá nhân và v mt t chc công vic [1, tr.33].
Hay nói cách khác, qun tr ngun nhân lc là vic xem xét cách thc doanh nghip
b trí, sp xp công vic, nâng cao kin thc, khuyn khích ngi lao đng đ phát
huy và s dng ht tim nng ca ngi lao đng nhm thc hin đc mc tiêu
ca doanh nghip. Nó cng xem xét đn s n lc ca doanh nghip nhm to dng
và duy trì môi trng làm vic và bu không khí hng ng ca ngi lao đng
hng ti s hoàn ho trong các hot đng và s phát huy ca cá nhân cng nh
ca doanh nghip. ây là hot đng thng xuyên ca b phn ngun nhân lc
trong quá trình đm bo nhân lc cho công ty [11, tr.328].
1.1.3. nh ngha v xã hi hóa y t
Xã hi bao gm nhng con ngi, con ngi là tng hoà các mi quan h xã
hi và nh th tính xã hi đã sn có trong mi con ngi, đó là s chia s gia
ngi vi ngi trong xã hi [13].
Xã hi hoá (XHH) còn có th hiu là làm cho s chia s gia ngi vi ngi ngày
càng nhiu, càng rng ra đn mc c xã hi chia s, c xã hi cùng làm, cùng chm
lo, cùng th hng thành qu ngày càng cao t vic làm đó mang li [13].
”Xã hi hóa y t là s m rng trách nhim, t ch trc đây coi hot đng
chm sóc sc khe nhân dân (CSSKND) là nhim v ca Nhà nc và ngành Y t
- 7 -
thành trách nhim ca các ngành, các đoàn th, các t chc xã hi, cng đng, gia
đình, cá nhân, ca c h thng y t công ln y t t trong cung ng dch v CSSK
và tài chính y t” [13].
1.1.4. Phân loi
Ngoài mt s cách phân loi ngun nhân lc thng dùng nh phân loi theo
quy mô, c cu và cht lng. Khi chuyn sang nn kinh t tri thc lc lng lao
đng đc phân loi theo hng tip cn công vic, ngh nghip ca ngi lao
đng. Nh vy, trong h thng ngành y, nhân lc y t đc chia thành nhng ngi
cung cp dch v y t, ngi làm công tác qun lý và c nhân viên giúp vic mà
không trc tip cung cp các dch v y t [1, tr.32]. Nh vy, có th phân loi lc
lng lao đng ra 3 loi: lao đng trc tip là lao đng cung cp dch v y t, lao
đng qun lý, và lao đng gián tip là nhng lao đng phc v cho công tác cung
cp dch v y t. Mi loi lao đng này có nhng đóng góp khác nhau vào vic to
ra sn phm, đó là cung cp tt dch v khám cha bnh. Nng đ tri thc, trí tu
cao hay thp trong sn phm lao đng ph thuc ch yu vào đóng góp ca lc
lng lao đng trc tip, qun lý và phn nào ca lao đng gián tip.
1.2. Vai trò qun tr ca ngun nhân lc
- Nghiên cu qun tr ngun nhân lc giúp cho nhà qun tr đt đc mc
đích, kt qu thông qua ngi khác; giúp cho nhà qun tr bit đc cách giao dch
vi ngi khác, bit tìm ra ngôn ng chung và bit cách nhy cm vi nhu cu ca
nhân viên, bit cách đánh giá nhân viên chính xác, bit lôi kéo nhân viên say mê vi
công vic.
- Qun tr ngun nhân lc là yu t quan trng góp phn to nên b mt vn
hóa ca t chc. Mt bu không khí thoi mái có th tác đng đn tâm lý ngi lao
đng, quyt đnh đn kt qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
- Áp dng và phát trin qun tr ngun nhân lc đc coi nh mt trong nhng
đim mu cht ca ci cách qun lý, góp phn thay đi l li làm vic c kém hiu
- 8 -
qu, to tin đ cho vic áp dng nhng cách thc qun lý mi vi chi phí thp
nhng hiu qu công vic li cao.
- Qun tr ngun nhân lc giúp cho các doanh nghip khai thác ngi lao đng
đ nâng cao nng sut lao đng và li th cnh tranh ca doanh nghip v ngun
nhân lc.
- Qun tr ngun nhân lc th hin quan đim rt nhân bn v quyn li ca
ngi lao đng, đ cao v th và giá tr ngi lao đng, chú trng gii quyt mi
quan h li ích gia t chc, doanh nghip vi ngi lao đng.
1.3. Các yu t nh hng đn qun tr ngun nhân lc
Bt k hot đng mt t chc nào cng chu nh hng ca 2 nhóm nhân t
môi trng bên trong và môi trng bên ngoài. Môi trng bên ngoài bao gm các
yu t nh: khung cnh kinh t, Môi trng chính tr lut pháp, vn hóa xã hi, đi
th cnh tranh, khoa hc k thut. Môi trng bên trong bao gm: đi ng lãnh đo,
mc tiêu và chin lc ca công ty, chính sách và quy đnh ca Công ty, vn hóa
doanh nghip.
1.3.1. Môi trng bên ngoài:
- Kinh t: mc tng trng, lm phát luôn nh hng đn hot đng ca
đn v và đng nhiên nh hng đn công tác qun tr ngun nhân lc ti doanh
nghip đó. Tình hình kinh t đt nc thay đi, yêu cu các doanh nghip phi có
nhng điu chnh v k hoch, chin lc kinh doanh ca mình dn đn s thay đi
trong các chin lc và chính sách qun tr ngun nhân lc ca doanh nghip.
- Môi trng chính tr lut pháp: Lut lao đng ca nc ta đã đc ban
hành và áp dng. Hot đng sn xut kinh doanh cng nh công tác qun tr ngun
nhân lc trong các doanh nghip chu trách nhim trc tip bi yu t pháp lut,
chinh tr. H thng pháp lut buc các doanh nghip ngày càng phi quan tâm đn
quyn li ca nhân viên và môi trng sinh thái.
- 9 -
- Vn hóa xã hi: Mi quc gia trên th gii đu có mt nn vn hóa riêng
bit và đc trng vn hóa ca mi nc có nh hng đn t duy và hành đng ca
con ngi trong đi sng kinh t xã hi ca nc đó. Do vy, các vn đ thuc v
vn hóa – xã hi nh: li sng, nhân quyn, dân tc, khuynh hng tit kim và tiêu
dùng ca các tng lp dân c, thái đ đi vi cht lng cuc sng, vai trò ca ph
n trong xã hi có nh hng nht đnh đn hot đng SXKD ca doanh nghip
nói chung và hot đng qun tr ngun nhân lc nói riêng.
- i th cnh tranh: Trong nn kinh t th trng, nhà qun tr không phi
ch cnh tranh th trng, cnh tranh sn phm mà b quên cnh tranh v ngun
nhân lc. Rõ ràng hin nay các doanh nghip chu s tác đng bi môi trng đy
cnh tranh và thách đ. tn ti và phát trin, không có con đng nào bng con
đng qun tr ngun nhân lc mt cách có hiu qu. Nhân lc là tài nguyên quý
giá nht, các công ty phi lo gi, duy trì và phát trin. thc hin đc điu trên,
các doanh nghip phi có các chính sách nhân s hp lý, phi bit lãnh đo đng
viên, thng thng hp lý, phi to mt bu không khí vn hóa gn bó v.v Ngoài
ra công ty phi có mt ch đ chính sách lng bng đ đ gi nhân viên làm vic
vi mình, phi ci tin môi trng làm vic và ci tin các ch đ phúc li nu
không s rt d mt nhân tài. S ra đi ca nhân viên không ch thun túy là vn đ
lng bng, phúc li mà tng hp ca rt nhiu vn đ. Do đó đ duy trì và phát
trin nhân viên, nhà qun tr phi bit qun tr mt cách có hiu qu.
- Khoa hc k thut:. S tin b ca khoa hc k thut công ngh làm cho
các doanh nghip phi đu t vn cao và tn kém chi phí đào to nhân lc, đng
thi các doanh nghip có th phi đi din vi vic gii quyt lao đng d tha.
1.3.2. Môi trng bên trong:
- i ng lãnh đo: i ng lãnh đo nh hng rt nhiu đn công tác qun
tr ngun nhân lc trong mt doanh nghip th hin qua phong cách lãnh đo, qua
vic áp dng các công c qun tr to nh hng lên hành vi ng x ca nhân viên.
Do vy, đi ng lãnh đo ca mt doanh nghip phi có đ nng lc và nhng phm
- 10 -
cht cn thit, đng thi cng phi bit la chn nhng cách thc qun lý phù hp,
nhm mc đích to đng lc làm vic, nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh.
- Mc tiêu và chin lc ca công ty: thc hin các mc tiêu và chin
lc ca công ty cn phi có ngun nhân lc phù hp, do vy công ty cn phi tng
cng công tác đào to, phát trin ngun nhân lc nhm nâng cao sc cnh tranh.
- Chính sách và quy đnh ca công ty: Mi chính sách, quy đnh trong công
ty đu nh hng không nh đn hot đng kinh doanh nói chung và hot đng
qun tr ngun nhân lc nói riêng. Nó quy đnh v cách phân công, b trí công vic,
cách tuyn dng, đào to nhân s, ch đ lng thng, ni quy lao đng các qui
đnh, chính sách này cho bit cách dùng ngi ca công ty. Do vy, khi đ ra các
qui đnh, chính sách cn phi linh hot, đòi hi cn phi cân nhc và gii thích đ
đc mi ngi hiu và chp nhn.
- Vn hóa doanh nghip: là h thng các chun mc v tinh thn và vt cht
quy đnh mi quan h, thái đ và hành vi ng x ca tt c các thành viên trong t
chc. Nó phn nh các giá tr đc công nhn và nim tin ca nhng thành viên
trong t chc, phn nh quá kh và đnh hình tng lai cho t chc. Vn hóa công
ty chu nh hng ca nhiu yu t nh vn hóa xã hi, chin lc và chính sách
công ty, phong cách ca lãnh đo c bit, hot đng qun tr ngun nhân lc
trong công ty là yu t quan trng quy đnh và phát trin vn hóa t chc, đng thi
vn hóa t chc cng nh hng đn công tác qun tr ca doanh nghip đó.
1.4. Ni dung ca hot đng qun tr ngun nhân lc
1.4.1. Hot đng thu hút ngun nhân lc
1.4.1.1 Hoch đnh ngun nhân lc [10, tr.43]
Quá trình hoch đnh ngun nhân lc cn đc thc hin trong mi liên h
mt thit vi quá trình hoch đnh và thc hin các chin lc và chính sách kinh
doanh. Thông thng quá trình hoch đnh đc thc hin thông qua các bc sau:
- Phân tích môi trng, xác đnh mc tiêu và chin lc cho doanh nghip.
- 11 -
- Phân tích hin trng qun tr ngun nhân lc trong doanh nghip.
- D báo khi lng công vic (đi vi các mc tiêu, k hoch dài hn, trung
hn) hoc xác đnh khi lng công vic (đi vi các mc tiêu, k hoch ngn hn).
- D báo nhu cu ngun nhân lc (đi vi các mc tiêu, k hoch dài hn,
trung hn) hoc xác đnh nhu cu ngun nhân lc (đi vi các mc tiêu, k hoch
ngn hn).
- Phân tích quan h cung cu ngun nhân lc, kh nng điu chnh và đ ra các
chính sách, k hoch, chng trình thc hin giúp cho doanh nghip thích ng vi
các nhu cu mi và nâng cao hiu qu s dng ngun nhân lc.
- Thc hin các chính sách, k hoch, chng trình qun tr ngun nhân lc
ca doanh nghip.
- Kim tra, đánh giá tình hình thc hin.
Quá trình hoch đnh ngun nhân lc đc th hin hình sau:
Hình 1.1: Quá trình hoch đnh ngun nhân lc
Ngun: Trn Kim Dung, Qun tr ngun nhân lc (NXB Thng Kê, 2006), trang 45.
1.4.1.2 Phân tích công vic
Phân tích công vic có ý ngha quan trng và là công c c bn nht trong
mi giai đon ca qun tr ngun nhân nhân lc. Thiu nó nng sut lao đng s
thp, nhân viên dm chân lên công vic ca nhau, không ai bit rõ trách nhim và
Phân tích
môi trng,
xác đnh
mc tiêu,
la chn
chin lc
D báo/
phân tích
công vic
K hoch.
Chng
trình
Thc hin:
- Thu hút
- ào to và
phát trin
- Tr công và
kích thích
- Quan h lao
đng
Kim
tra, đánh
giá tình
hình
thc
hin
D báo/xác
đnh nhu cu
công vic
Phân tích cung
cu, kh nng
điu chnh
Chính
sách
Phân tích
hin trng
qun
lý
ngun nhân
lc
- 12 -
quyn hn ca mình, lng bng và thng thng s tùy tin, vic đào to hun
luyn s khó khn. Mc đích ca phân tích công vic là đ tr li các câu hi sau:
Nhân viên thc hin nhng công vic gì? Khi nào công vic hoàn tt? Công vic
đc thc hin đâu? Nhân viên làm công vic đó nh th nào? Ti sao phi thc
hin công vic đó? thc hin công vic đó cn phi hi đ nhng tiêu chun
nào?
Phân tích công vic cung cp cho nhà qun tr mt bn tóm tt các nhim v
và trách nhim ca mt công vic nào đó, mi tng quan ca công vic đó vi các
công vic khác, kin thc và k nng cn thit và các điu kin làm vic.
Hình 1.2: S đ phân tích công vic
Ngun: Nguyn Hu Thân, Qun tr nhân s (NXB L-XH, 2007), trang 93.
Mô
t
tiêu
chun
công
vic
Kin
thc
K
nng
Kh
nng
Hoch đnh
ngun nhân lc
Tuyn m
Tuyn chn
ào to và phát trin
ánh giá công tác
An toàn và y t
Nghiên cu
ngun nhân lc
Tuyn dng bình đng
Lng bng và phúc li
Giao t nhân s &
quan h lao đng
Công tác
c th
Trách
nhim
Nhim v
Mô t công
vic
Phân
tích
công
vic
- 13 -
S đ phân tích công vic là tin trình xác đnh đc tính ca công vic và nhng
điu kin mà công vic hoàn thành. Phân tích công vic có th chính quy hoc
không chính quy. Theo kiu không chính quy nhà qun tr ch cn kin thc v công
vic đó và quyt đnh xem làm th nào và loi công nhân nào có th thc hin công
vic. Các doanh nghip nh thng s dng phng pháp này. Theo kiu chính quy
cn phi có mt hi đng bao gm giám đc tr xung và các chuyên gia phân tích.
Tóm li phân tích công vic s làm cho công ty có nhng li đim sau:
- Bo đm thành công hn trong vic sp xp, thuyên chuyn và thng thng
nhân viên.
- Loi b nhiu bt bình đng v mc lng qua vic xác đnh rõ nhim v và
trách nhim ca công vic. To kích thích lao đng nhiu hn qua vic sp xp các
mc thng thng.
- Tit kim thi gian và sc lc qua vic tiêu chun hóa công vic và t đó
giúp nhà qun tr có c s đ làm k hoch và phân chia thi biu công tác.
- Gim bt s ngi cn phi thay th do thiu hiu bit v công vic hoc
trình đ ca h. To c s đ cp qun tr và nhân viên hiu nhau nhiu hn
1.4.1.3 Quá trình tuyn dng
1.4.1.3.1 Công tác tuyn dng
Tuyn dng là quá trình tìm kim, thu hút và la chn ngun nhân lc đáp
ng đc các tiêu chun nht đnh đ làm vic cho doanh nghip. Ngun tuyn
dng bao gm tuyn dng ni b và tuyn dng bên ngoài doanh nghip:
- Tuyn dng ni b: là vic s dng ngun nhân lc hin có trong ni b ca
doanh nghip cho các chc v, các v trí mà doanh nghip cn tuyn dng. ây là
th tc tuyn dng mà doanh nghip cn cân nhc bi nó nh hng ít nhiu đn s
n đnh v mt nhân s trong doanh nghip. Mt khác, ngoài yu t chính sách
tuyn dng ca doanh nghip, tuyn dng ni b thng áp dng khi thi gian
tuyn dng cp bách, tính đc thù ca công vic cn ngi đã có kinh nghim làm
- 14 -
vic ti doanh nghip và không áp dng trong trng hp doanh nghip tuyn các
qun tr gia cao cp, các công vic đòi hi trình đ chuyên môn, k nng đc bit.
Ngun tuyn dng ni bao gm các cp qun tr và toàn th nhân viên trong doanh
nghip. Mi thành viên trong doanh nghip đu có th tham gia tuyn dng nu hi
đ các điu kin tuyn dng, tr các trng hp không đc tham gia theo các qui
đnh riêng ca doanh nghip. xác đnh đc các ng viên ni b, doanh nghip
phi da vào thông tin v s lng, trình đ chuyên môn, nng lc và các đc đim
cá nhân ca nhân viên thông qua h s nhân viên, biu đ thuyên chuyn nhân viên,
phiu thng chc,
- Tuyn dng bên ngoài: trong trng hp tuyn dng ni b không đáp ng
đc nhu cu tuyn dng hoc tùy thuc vào yêu cu c th ca v trí tuyn dng,
chính sách tuyn dng mà doanh nghip s tuyn ngi t bên ngoài doanh nghip
bng các hình thc tuyn dng nh: qua các phng tin truyn thông, các c quan
tuyn dng, sinh viên các trng đi hc, sinh viên thc tp ti doanh nghip,.v.v
1.4.1.3.2 Ni dung, trình t ca quá trình tuyn dng:
Ni dung, trình t ca quá trình tuyn dng trong các doanh nghip thng
đc tin hành theo 10 bc: [10, tr.107]
Chun b tuyn dng
Thông báo tuyn dng
Thu nhn, nghiên cu h s
Kim tra, trc nghim
Phng vn ln hai
Xác minh, điu tra
Khám sc khe
Ra quyt đnh tuyn dng
B trí công vic
Phng vn s b
- 15 -
Hình 1.3: Ni dung, trình t ca quá trình tuyn dng trong các doanh nghip
Ngun: Trn Kim Dung, Qun tr ngun nhân lc (NXBThng Kê, 2006), trang 107.
Mi hình thc tuyn dng khác nhau (tuyn dng thông qua các phng tin thông
tin đi chúng, các c quan tuyn dng, sinh viên các trng đi hc ) thng s có
kt qu khác nhau v mc đ thành công ca các ng viên và chi phí tuyn đi vi
mt nhân viên. Do đó, doanh nghip cn phân tích k các hình thc tuyn dng đ
có các chính sách và bin pháp tuyn dng thích hp
1.4.2 Hot đng đào to và phát trin ngun nhân lc [10, tr. 197]
ào to và phát trin là các hot đng nhm nâng cao cht lng ngun nhân lc
trong doanh nghip nhm to đc các mc tiêu ca doanh nghip:
ào to bao gm các hot đng nhm mc đích nâng cao tay ngh hay k nng ca
ngun nhân lc đi vi công vic hin ti. Phát trin bao gm các hot đng nhm
chun b cho ngun nhân lc theo kp vi c cu t chc khi nó thay đi và phát
trin trong tng lai.
Tuy nhiên gia hai khai nim này có các đim tng đng và khác bit nhau: đim
tng đng gia đào to và phát trin là chúng đu có các phng pháp tng t,
đc s dng nhm tác đng lên quá trình hc tp ca các cá nhân đ nâng cao các
kin thc, k nng thc hành. im khác bit gia hai khái nim này là khi cn
nâng cao k nng, tay ngh cho mt hoc nhiu cá nhân thì doanh nghip tin hành
công tác đào to. Trong khi đó, khi mt ngi đc thng tin lên chc v mi, h
cn có nhng kin thc, k nng mi theo yêu cu ca công vic. Công vic phát
trin nhân viên s giúp trang b sn các kin thc, k nng cn thit đó.
Phân loi hình thc đào to: tùy theo mc đích và điu kin đào to mà hot đng
đào to có th din ra di các hình thc khác nhau:
Theo đnh hng ni dung đào to có hai hình thc: đào to đnh hng công vic
và đào to đnh hng doanh nghip.