ĐẨY MẠNH THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH BÌNH PHƯỚC ĐẾN NĂM 2020.PDF

B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T THẨNH PH H CHÍ MINH

















LÂMăVNăT







YăMNHăTHUăHÚTăVNăUăTăTRCăTIP
NCăNGOẨIăVẨOăCÁCăKHUăCÔNGăNGHIP
TNHăBỊNHăPHCăNăNMă2020

LUN VN THC S KINH T












BỊNHăPHC - 2012
B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T THẨNH PH H CHÍ MINH

LÂMăVNăT





YăMNHăTHUăHÚTăVNăUăTăTRCăTIP
NCăNGOẨIăVẨOăCÁCăKHUăCÔNGăNGHIP
TNHăBỊNHăPHCăNăNMă2020




ChuyênăngƠnh: TƠiăchínhă- NgơnăhƠng
Mư ngƠnh: 60.34.02.01

LUN VN THC S KINH T






Ngiăhngădnăkhoaăhc: PGS - TS. TrnăHuyăHoƠng






BỊNHăPHC - 2012
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan, Lun vn “Ổ mnh thu hút vn đu t trc
tip nc ngoài vào các khu công nghip tnh Bình Phc đn nm
2020” là do tôi son tho. Tôi không sao chép t lun vn khác. Các ni
dung t các tác gi và các công trình nghiên cu đư công b đc tôi s
dng làm tài liu tham kho trong lun vn này, đc trích dn cn thn.

MC LC

LIăCAMăOAN
MCăLC
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
LIăMăU
Chngă1:ăTNGăQUANăVăVNăUăTăTRCăTIPăNCăNGOẨI
VẨăKHUăCÔNGăNGHIP 1
1.1. Tng quan v vn đu t trc tip nc ngoài 1
1.1.1. Khái nim v đu t và phân loi đu t 1
1.1.1.1. Khái nim v đu t 1
1.1.1.2. Phân loi đu t 2
1.1.2. Ngun vn đu t và phân loi vn đu t 3
1.1.2.1. Khái nim vn đu t 3
1.1.2.2. Phân loi vn đu t 3
1.1.3. Các nhân t thúc đy dòng vn đu t trc tip nc ngoài 7
1.1.4. Li ích và tác đng tiêu cc ca dòng vn đu t trc tip nc
ngoài 8
1.1.4.1. Li ích ca dòng vn FDI 8

1.1.4.2. Các tác đng tiêu cc ca dòng vn FDI 10
1.2. Tng quan v khu công nghip 12
1.2.1. Khái nim khu công nghip 12
1.2.2. Các đc đim ca khu công nghip 12
1.2.3. Vai trò ca KCN đi vi quá trình phát trin kinh t - xư hi 13
1.2.4. Các yu t nh hng đn thu hút vn đu t trc tip nc
ngoài vào các khu công nghip 15
1.3. Kinh nghim ca vài đa phng trong vic thu hút vn đu t trc tip
nc ngoài vào các khu công nghip 16
1.3.1. Thành ph H Chí Minh 16
1.3.2. Tnh Bình Dng 17
1.3.3. Thành ph Cn Th 18
1.3.4. Tnh Vnh Long 19
1.3.5. Mt s bài hc kinh nghim cho tnh Bình Phc 20
Chngă2:ăTHCăTRNGăTHUăHÚT VNăUăTăTRCăTIPăNCă
NGOẨIăVẨOăCÁCăKHUăCÔNGăNGHIPăTNHăăBỊNHăPHC
GIAIăONă2004ăậ 2012 22
2.1. Tim nng thu hút vn đu t trc tip nc ngoài vào các khu công
nghip tnh Bình Phc 22
2.1.1. V trí đa lý 22
2.1.2. Khí hu 23
2.1.3. Tài nguyên đt 23
2.1.4. Tài nguyên nc 23
2.1.5. Tài nguyên rng, khoán sn 24
2.1.6. Ngun nhân lc 24
2.1.7. Tình hình kinh t - xư hi 24
2.1.8. Môi trng đu t 26
2.2. Tình hình thu hút vn đu t trc tip nc ngoài vào các khu công
nghip tnh Bình Phc giai đon 2004 - 2012 29
2.2.1. Tng quan tình hình thu hút vn đu t vào các khu công nghip 29

2.2.2. Tình hình thu hút vn đu t trc tip nc ngoài vào các khu
công nghip giai đon 2004 – 2012 32
2.2.2.1. FDI vào các KCN giai đon 2004 – 2012 32
2.2.2.2. Lnh vc thu hút vn FDI 34
2.2.2.3. i tác FDI 36
2.2.2.4. Hiu qu hot đng ca các doanh nghip FDI 36
2.2.2.5. ánh giá tình hình thu hút FDI vào KCN 38
2.3. ánh giá các yu t tác đng đn vic thu hút vn đu t trc tip nc
ngoài vào các khu công nghip 38
2.3.1. V trí đa lý, giao thông, h tng k thut 39
2.3.2. Tình hình an ninh, chính tr, kinh t - xư hi 40
2.3.3. Ngun nguyên liu phc v các ngành công nghip 41
2.3.4. Ngun nhân lc 42
2.3.5. Chính sách h tr đu t 43
2.3.6. Th tc hành chính 44
2.3.7. Tip cn đt đai 45
2.4. Các đim mnh, đim yu, c hi, thách thc trong vic thu hút vn
đu t trc tip nc ngoài vào các khu công nghip tnh Bình Phc 45
2.4.1. im mnh 45
2.4.2. im yu 47
2.4.3. C hi 49
2.4.4. Thách thc 50
Chngă3:ăMTăSăGIIăPHÁPăYăMNHăTHUăHÚTăVNăFDIăVẨOăă
CÁCăKCNăTNHăBỊNHăPHCăNăNMă2020 53
3.1. nh hng phát trin các khu công nghip tnh Bình Phc 53
3.1.1. nh hng phát trin ngành công nghip tnh Bình Phc 53
3.1.2. nh hng và mc tiêu phát trin các khu công nghip đn nm
2020 55
3.1.2.1. nh hng phát trin. 55
3.1.2.2. Mc tiêu phát trin 55

3.2. Mt s gii pháp đy mnh thu hút vn đu t trc tip nc ngoài
vào các khu công nghip tnh Bình Phc đn nm 2020. 56
3.2.1. Dùng ma trn Swot đnh hng h thng các gii pháp 56
3.2.2. Mt s gii pháp đy mnh thu hút vn đu t trc tip nc
ngoài vào các khu công nghip tnh Bình Phc đn nm 2020. 58
3.2.2.1. Hoàn thin c s h tng bên trong và bên ngoài hàng rào
các KCN 58
3.2.2.2. Nâng cao cht lng và thu hút ngun nhân lc. 63
3.2.2.3. n đnh vùng nguyên liu và u tiên phát trin các ngành
công nghip có li th so sánh. 67
3.2.2.4. y nhanh tin đ bi thng và gii phóng mt bng 70
3.2.2.5. Phát trin các dch v h tr doanh nghip ti các KCN. 74
3.2.2.6. Nâng cao thit ch pháp lý ca tnh. 75
3.2.2.7. Tng cng hot đng xúc tin đu t, xúc tin thng mi. 76
3.2.2.8. Tng cng liên kt vùng kinh t. 79
KTăLUN 82
DANHăMCăTẨIăLIUăTHAMăKHO
Phălcă1
Phălcă2
Phălcă3
Phălcă4

DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT

Stt
Chăvitătt
Giiăngha
1
BCC
Hp đng hp tác kinh doanh

2
BQL
Ban qun lý
3
BOT
Xây dng - kinh doanh - chuyn giao
4
BT
Xây dng - chuyn giao
5
BTO
Xây dng - chuyn giao - kinh doanh
6
CNN, HH
Công nghip hóa, hin đi hóa
7
FDI
u t trc tip nc ngoài
8
FPI
u t gián tip nc ngoài
9
GRDP
Tng sn phm trên đa bàn
10
KCN
Khu Công nghip
11
KTTPN
Kinh t trng đim phía nam

12
ODA
H tr phát trin chính thc
13
PCI
Ch s nng lc cnh tranh cp tnh
14
QL
Quc l
15
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
16
UBND
y ban nhân dân

DANH

MC

BNG

BIU


S bng

Tên bng

Trang

Bng 2.1
Tc đ tng trng kinh t ca tnh Bình Phc
(giai đon 2001 -2011)
28

Bng 2.2
Bng tng hp kt qu xp hng PCI tnh Bình Phc
(giai đon 2005 – 2011)
29

Bng 2.3
Bng tng hp thu hút đu t h tng các KCN
33

Bng 2.4
Bng tng hp tình hình thu hút vn đu t vào các
KCN
34

Bng 2.5
Bng tng hp tình hình thu hút vn FDI vào các
KCN
35

Bng 2.6
Bng tng hp thu hút vn FDI qua các nm
36

Bng 2.7

Bng tng hp thu hút FDI theo ngành ngh
37

Bng 2.8
Bng tng hp đi tác FDI
39

Bng 2.9
Hiu qu hot đng ca các doanh nghip FDI trong
các KCN
40

DANH

MC
BIUă

S biu đ

Tên biuăđ

Trang
Biu đ 2.1
GRDP theo giá thc t ca tnh Bình Phc
(giai đon 2005 -2011)
28
Biu đ 2.2
Biu đ biu din các ch s thành phn PCI tnh
Bình Phc (2010 – 2011)
30

DANH

MC

S



S s đ
Tên săđ
Trang
S đ 2.1
S đ các KCN đư đc phê duyt quy hoch
32





LIăMăU
1.ăLỦădoăchnăđătƠi:
Tnh Bình Phc đc tái lp t ngày 01/01/1997, trên c s chia tách
t tnh Sông Bé (c) thành hai tnh Bình Dng và Bình Phc. Mc dù nm
trong Vùng kinh t trng đim phía Nam, có v trí đa lý tng đi thun li
đ phát trin trin kinh t, nhng do có đim xut phát thp nên mc dù
nhiu nm lin duy trì mc tng trng cao (Bình quân giai đon 2001 -
2011 trên 13%/nm) nhng Bình Phc vn là tnh nghèo, c s h tng con
yu kém, thu nhp bình quân đu ngi còn thp, c cu kinh t cha hp lý.
 đy nhanh chuyn dch c cu kinh t, đa kinh t tnh Bình
Phc, nhm theo kp nhp đ phát trin chung ca Vùng KTTPN, t i

hi tnh ng b Bình Phc ln th X (nhim k 2005 -2010) đư xác đnh
chn ngành công nghip làm ngành “mi nhn”, xây dng các KCN thành
các “vùng đng lc” phát trin kinh t. Trong điu kin ngun ni lc có
hn, Tnh cng xác đnh ngun vn FDI là mt trong nhng ngun lc quan
trng bc nht đ phát trin. Do vy, vic tng cng thu hút vn FDI vào
các KCN có ý ngha quan trng hàng đu đi vi s phát trin các KCN và
kinh t tnh Bình Phc.
T đnh hng trên, đn nay tnh Bình Phc đư trình Chính ph phê
duyt quy hoch 08 KCN, vi tng din tích trên 5.000ha. Nhiu gii pháp
đư đc đa ra nhm tng cng thu hút vn FDI vào các KCN. Tuy nhiên,
tình hình thu hút vn FDI vào các KCN trong nhng nm qua cha tng
xng vi k vng mong đi. Tính đn tháng 6/2012, có 61 d án FDI đng
ký vào các KCN, vi tng vn đng ký là 478,7 triu USD, tng vn thc
hin là 268,5 triu USD. Các ngành ngh mà tnh Bình Phc có li th cnh
tranh cha nhn đc s quan tâm đúng mc ca các nhà đu t. Hiu qu
hot đng ca các d án FDI đư trin khai hot đng đt thp, vn đu t
trên 01 hecta đt còn thp so vi các tnh, thành bn. Nhiu d án chm tin
đ thc hin. Bình Phc hin vn là tnh có tng mc thu hút vn FDI ly
k thp nht so vi các tnh, thành trong Vùng KTTPN.
Vic tìm ra các nhóm gii pháp hu hiu đ đy mnh thu hút vn FDI
vào các KCN trong thi gian ti là mt trong nhng vn đ cp thit đang
đt ra đi vi tnh Bình Phc. Xut phát t yêu cu trên, tác gi đư chn đ
tài “Ổ mnh thu hút vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc đn nm
2020” làm đ tài nghiên cu cui khóa hc ca mình.
2.ăMcăđíchăvƠănhimăvănghiênăcuăcaăđătƠi.
2.1.ăMcăđích:
 xut các nhóm gii pháp hiu qu nhm đy mnh thu hút vn FDI
vào các KCN tnh Bình Phc giai đon t nay đn nm 2020.
2.2.ăNhimăv:
 đt đc mc đích trên, lun vn có nhim v:

- H thng hóa nhng vn đ lý lun chung v vn FDI và KCN; đng
thi vn dng lý lun ca các ngành khoa hc có liên quan đn đ tài làm c
s lý lun đ nghiên cu đ tài.
- Phân tích, đánh giá tim nng, thc trng thu hút vn FDI vào các
KCN Bình Phc trong giai đon 2004 – 2012.
- Tin hành kho sát thc t, kt hp vi nhng nhn đnh ca tác gi
đ đánh giá nhng yu t tác đng đn vic thu hút vn FDI vào các KCN.
T đó rút ra nhng đim mnh, đim yu, c hi và thách thc đi vi các
KCN tnh Bình Phc trong vic thu hút vn FDI.
- Làm rõ đnh hng và mc tiêu phát trin các KCN ca tnh Bình
Phc đn nm 2020, s dng ma trn Swot đ đnh hng các nhóm gii
pháp thc hin, t đó đ xut các gii pháp c th nhm đy mnh thu hút
vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc đn nm 2020.
3.ăTìnhăhìnhănghiênăcuăcaăđătƠi:
Trong thi gian qua, đư có mt s đ tài nghiên cu v phát trin
ngành công nghip tnh Bình Phc, nghiên cu môi trng đu t ca các
KCN tnh Bình Phc nhng cha có lun vn nào đi sâu nghiên cu v
thu hút vn FDI ca các KCN và đ xut các nhóm gii pháp đy mnh thu
hút vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc.
4. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu.
4.1. iătngănghiênăcu: Các vn đ lý lun và thc tin thu hút
vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc.
4.2.ăPhmăviănghiênăcu:
- Phm vi không gian: các KCN trên đa bàn tnh Bình Phc.
- Phm vi thi gian: tình hình thu hút vn FDI vào các KCN tnh Bình
Phc giai đon t 2004 đn tháng 6 nm 2012.  xut các nhóm gii pháp
đy mnh thu hút vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc đn nm 2020.
5.ăPhngăphápănghiênăcu:
Lun vn s dng tng hp các phng pháp nghiên cu khoa hc
nh: phng pháp lun duy vt bin chng, kho sát, thng kê, so sánh đ

phân tích, đánh giá thc tin.
6.ăNhngăđóngăgópăcaăLunăvn:
Trên c s phân tích, đánh giá tình hình thu hút vn FDI vào các KCN
giai đon 2004 - 2012, Lun vn cho ta thy cái nhìn rõ nét v thc trng thu
hút vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc; làm rõ đim mnh, điu yu, c
hi và thách thc ca các KCN tnh Bình Phc trong vic thu hút vn FDI
trong thi gian ti, t đó đ xut các nhóm gii pháp c th, thit thc nhm
đy mnh thu hút vn FDI vào các KCN cho giai đon t nay đn nm 2020.
7.ăKhănngănghiênăcuămărngăcaăLunăvn:
Trên c s các nghiên cu v thc trng thu hút vn FDI vào các
KCN và đ xut các nhóm gii pháp đy mnh thu hút vn FDI vào các
KCN tnh Bình Phc đn nm 2020, Lun vn có th phát trin m rng
nhm tìm gii pháp toàn din cho vic đy mnh thu hút vn FDI nhm phát
trin ngành công nghip tnh Bình Phc hoc kinh t tình Bình Phc nói
chung.
8.ăKtăcuăcaălunăvn:ă
Ngoài li m đu và kt lun, Lun vn có 3 Chng:
Chng 1: C s lý lun v vn FDI và KCN.
Chng 2: Thc trng thu hút vn FDI vào các KCN tnh Bình Phc
giai đon 2004 - 2012.
Chng 3: Mt s gii pháp đy mnh thu hút vn FDI vào các KCN
tnh Bình Phc đn nm 2020.

1

Chng 1
TNGăQUAN VăVN UăTăTRCăTIPăNCăNGOẨIă
VẨăKHUăCÔNGăNGHIP

1.1. TNGăQUANăVăVNăUăTăTRCăTIPăNCăNGOẨI

1.1.1.ăKháiănimăvăđuătăvƠăphơnăloiăđuăt
1.1.1.1. Khái nim v đu t
Theo T đin kinh t hc hin đi thì đu t là thut ng đc dùng
ph bin nht đ mô t các khon chi tiêu (trong mt thi k nht đnh) đ
làm tng hay duy trì tài sn thc (David W.Pearce, 2001).
Nhà kinh t hc Paul Samuelson thì cho rng đu t là hot đng to ra
vn t bn thc s, có th là đu t vào tài sn c đnh ca doanh nghip nh
máy móc, thit b và nhà xng hoc tng thêm hàng tn kho. u t cng có
th di dng vô hình nh giáo dc, nâng cao cht lng ngun nhân lc,
nghiên cu, phát minh (P.A Samuelson, 2000).
Theo Lut u t nm 2005 thì đu t là vic nhà đu t b vn bng
các loi tài sn hu hình hoc vô hình đ hình thành tài sn tin hành các hot
đng đu t.
T các đnh ngha trên có th hiu đu t là nhng khon chi tiêu dành
cho các d án sn xut hàng hóa, nhng khon chi tiêu này không d đnh
dùng cho tiêu dùng trung gian. Các d án đu t có th có dng b sung vào
tài sn vt cht và vn nhân lc (tài sn con ngi) cng nh hàng hóa tn
kho. u t là nhng khon chi tiêu, khi lng đu t đc xác đnh bi tt
c các d án có giá tr hin ti thun (net present value - NPV) ln hn không
(0) hay t l li nhun ln hn lưi sut.
T khái nim đu t nêu trên cho thy ni hàm ca khái nim rt rng,
bao gm c đu t vào tài sn vt cht và vn nhân lc. Quyt đnh đu t ca
2

mt d án da trên vic tính toán giá tr hin ti thun ca d án đó. Nu giá
tr hin ti thun ln hn không (0), ngha là đu t s mang li li nhun;
ngc li, nu giá tr hin ti thun nh hn không (0), ngha là đu t s b
thua l và nhà đu t s không thc hin đu t.22
1.1.1.2. Phân loi đu t
Cn c vào tính cht đu t mà ngi ta chia đu t làm 2 loi, đó là

đu t trc tip và đu t gián tip.
* u t trc tip
u t trc tip là hình thc đu t mà trong đó nhà đu t b vn đu
t và tham gia qun lý hot đng đu t.
u t trc tip bao gm các hình thc sau:
- Thành lp t chc kinh t 100% vn ca nhà đu t trong nc hoc
100% vn ca nhà đu t nc ngoài.
- Thành lp t chc kinh t liên doanh gia các nhà đu t trong nc
và nhà đu t nc ngoài.
- Ðu t theo hình thc hp đng BCC, hp đng BOT, hp đng
BTO, hp đng BT.
- Ðu t phát trin kinh doanh.
- u t mua c phn hoc góp vn đ tham gia qun lý hot đng đu
t.
- Ðu t thc hin vic sáp nhp và mua li doanh nghip.
- Các hình thc đu t trc tip khác.
Nhà đu t có th là Chính ph thông qua các kênh khác nhau đ đu t
phát trin kinh t - xư hi, điu này th hin chi tiêu ca Chính ph thông qua
đu t các công trình, chính sách xư hi. Ngoài ra, ngi đu t có th là t
nhân, tp th k c các nhà đu t nc ngoài đu t trc tip vào Vit
3

Nam. Tùy theo tng trng hp c th mà các ch th tham gia th hin
quyn, ngha v và trách nhim ca mình trong quá trình đu t.
* u t gián tip
u t gián tip là hình thc đu t mà nhà đu t không trc tip tham
gia qun lý hot đng đu t.
Nh vy, đu t gián tip là loi hình đu t mà trong đó ngi b vn
ra và ngi s dng vn không cùng mt ch th. u t gián tip thông
thng thông qua kênh tín dng hay kênh đu t trên th trng chng khoán.

Gia đu t trc tip và đu t gián tip có quan h cht ch trong quá
trình thc hin đu t. u t trc tip là tin đ đ phát trin đu t gián tip,
điu này th hin thông qua nhu cu vay vn ca các doanh nghip t các t
chc tín dng hay các doanh nghip phát hành c phiu trên th trng s cp
đ huy đng vn. Mt khác, môi trng đu t gián tip đc m rng s thúc
đy vic đu t trc tip vi mong đi tip cn các ngun vn đc d dàng.
Bi vì, mt khi th trng tài chính phát trin thì nhà đu t có nhiu c hi
la chn các ngun vn có chi phí s dng vn thp, và cng có th s dng
li th này làm gia tng đòn by tài chính đ thc hin ý đ kinh doanh ca
mình.
1.1.2. VnăđuătăvƠăphơnăloiăvnăđuăt
1.1.2.1. Khái nim vn đu t
Vn đu t là mt khon chi phí nht đnh (có th bng tin và (hoc)
bng các tài sn khác) mà nhà đu t b ra đ thc hin hot đng đu t trc
tip hoc gián tip d án đu t.
1.1.2.2. Phân loi vn đu t
Tùy theo tiêu chí phân loi mà vn đu t có th đc phân thành nhiu
loi khác nhau. Theo lưnh th quc gia thì vn đu t đc chia thành 2 loi:
vn đu t trong nc và vn đu t nc ngoài.
4

* Vn đu t trong nc
Vn đu t trong nc là ngun vn bng tin và (hoc) bng các tài
sn hp pháp khác do chính ph, các t chc và cá nhân trong nc b ra đ
thc hin đu t vào các d án ti nc đó.
Vn đu t trong nc bao gm ngun vn đu t phát trin t ngân
sách Nhà nc, vn tín dng do Nhà nc bo lưnh, vn ca khu vc doanh
nghip t nhân và dân c ch yu đc hình thành t các ngun tit kim
trong nn kinh t.
Ngun vn này th hin sc mnh ni lc ca mt quc gia.

* Vn đu t nc ngoài
Vn đu t nc ngoài là ngun vn bng tin và (hoc) bng các tài
sn hp pháp khác do chính ph, các t chc và cá nhân ngoài nc đa vào
trong nc đ thc hin đu t các d án.
So vi ngun vn trong nc, ngun vn nc ngoài có u th là b
sung ngun vn đu t phát trin kinh t - xư hi, t đó thúc đy s chuyn
dch c cu kinh t, c cu lao đng theo hng công nghip hóa, hin đi
hóa; là cu ni quan trng gia kinh t Vit Nam vi nn kinh t th gii, thúc
đy các doanh nghip nâng cao kh nng cnh tranh, đi mi phng thc
qun tr doanh nghip cng nh phng thc kinh doanh; nhiu ngun lc
trong nc nh lao đng, đt đai, li th đa kinh t, tài nguyên đc khai
thác và s dng có hiu qu hn. Tuy vy, trong nó li luôn cha n nhng
nhân t tim tàng gây bt li cho nn kinh t, đó là s l thuc, nguy c
khng hong n, s tháo chy đu t, s gia tng tiêu dùng và gim tit kim
trong nc… Nh vy, vn đ thu hút vn nc ngoài đt ra nhng th thách
không nh trong chính sách thu hút đu t ca nn kinh t đang chuyn đi;
đó là, mt mt phi ra sc huy đng vn nc ngoài đ đáp ng ti đa nhu
cu vn cho công cuc công nghip hóa, hin đi hóa đt nc; mt khác,
5

phi kim soát cht ch s di chuyn ca dòng vn nc ngoài đ ngn chn
khng hong tài chính.  vt qua nhng th thách đó, đòi hi nhà nc
phi to lp môi trng đu t thun li cho s vn đng ca dòng vn này,
điu chnh và la chn các hình thc thu hút đu t sao cho dòng vn này đu
t dài hn trong nc mt cách bn vng đ có li cho nn kinh t.
V bn cht, vn đu t nc ngoài cng đc hình thành t tit kim
ca các ch th kinh t nc ngoài và đc đu t thông qua 02 hình thc c
bn đó là: đu t trc tip (FDI) và đu t gián tip (FPI).
Vn FDI
Là ngun vn do các t chc, cá nhân nc ngoài đu t vào các d án

sn xut, kinh doanh và dch v trong nc nhm mc đích thu li nhun và
tham gia qun lý các d án đó.
ây là mt ngun vn ln, có ý ngha quan trng trong phát trin kinh
t  các nc đang phát trin. Ngun vn này đang ph bin  nhiu nc
đang phát trin khi mà các lung dch chuyn vn t các nc phát trin đi
tìm c hi đu t  nc ngoài đ gia tng thu nhp trên c s khai thác li
th so sánh gia các quc gia.
 nc ta, các hình thc vn FDI đc thc hin bi các doanh nghip
liên doanh, doanh nghip 100% vn nc ngoài, hp đng hp tác kinh doanh
di các hình thc BOT, BTO, BT, FDI không ch đn thun đa ngoi t
vào nc s ti đ thúc đy phát trin kinh t xư hi, mà còn kèm theo chuyn
giao công ngh, trình đ qun lý tiên tin và kh nng tip cn th trng th
gii, gii quyt vic làm… Vì vy, vic tip nhn ngun FDI đt ra cho các
nc tip nhn là phi khai thác trit đ các li th có đc ca ngun vn
này nhm đt đc s phát trin tng th cao v kinh t.
Tuy nhiên, bên cnh li th ca ngun vn FDI cng có nhng mt trái
ca nó. V thc cht vn FDI là mt khon n, trc sau nó vn không thuc
6

quyn s hu và chi phi ca nc s ti. ng thi, các nc nhn đu t
còn phi gánh chu nhiu thit thòi do phi áp dng mt s u đưi (nh u đưi
v thu thu nhp doanh nghip, giá thuê đt, v trí doanh nghip, quyn khai
thác tài nguyên…) cho các nhà đu t hay giá tr công ngh chuyn giao b
các nhà đu t nc ngoài tính giá cao hn mt bng quc t…
Vn FPI
Là hình thc đu t gián tip xuyên biên gii. Nó ch các hot đng
mua tài sn tài chính nc ngoài nhm kim li. Hình thc đu t này không
kèm theo vic tham gia vào hot đng qun lý ca doanh nghip ging nh
trong hình thc FDI.
FPI góp phn làm tng ngun vn trên th trng vn ni đa và làm

gim chi phí vn thông qua vic đa dng hoá ri ro, thúc đy s phát trin ca
h thng tài chính ni đa và đy mnh ci cách th ch hành chính và nâng
cao tính minh bch đi vi các chính sách ca chính ph.
Tuy nhiên, vn FPI cng có mt trái ca nó, nu dòng vn FPI vào
tng mnh, thì nn kinh t tip nhn d ri vào tình trng phát trin nóng
(bong bóng), nht là trên th trng tài sn tài chính. Vn FPI có đc đim là
di chuyn (vào và ra) rt nhanh, nên nó s khin cho h thng tài chính trong
nc d b tn thng và d ri vào khng hong tài chính mt khi gp phi
các cú sc t bên trong cng nh bên ngoài nn kinh t. Mt khác, vn FPI có
th làm gim tính đc lp ca chính sách tin t nc s ti.
FPI còn đc thc hin di hình thc các khon vin tr chính t
nc ngoài. Ngun vn này còn đc gi là vn h tr phát trin chính thc
(vn ODA). ây là tt c các khon vin tr ca các đi tác nc ngoài vin
tr vào trong nc. Vn ODA mt mt nó là ngun vn b sung cho ngun
vn trong nc đ phát trin kinh t thng là đ vin tr đu t xây dng c
s h tng nh h thng đng giao thông, cu, trng hc, bnh vin và đào
7

to ngun nhân lc. Bên cnh đó, ODA giúp các quc gia nhn h tr tip cn
nhanh chóng các thành tu khoa hc k thut và công ngh hin đi. Tuy
nhiên, các nc tip nhn vn ODA thng xuyên phi đi mt nhng th
thách rt ln đó là gánh nng n quc gia trong tng lai, chp nhn nhng
điu kin và ràng buc kht khe v th tc chuyn giao vn, đôi khi còn gn
c nhng điu kin v chính tr.
1.1.3. CácănhơnătăthúcăđyădòngăvnăđuătătrcătipăncăngoƠi
- Nhu cu nâng cao hiu qu s dng vn: Ti các nc công nghip
phát trin, t sut li nhun có xu hng gim dn và kéo theo d tha t bn
trong nc, nên có nhu cu đu t ra nc ngoài nhm nâng cao hiu qu s
dng vn. Các nhà kinh t hc cho rng có s khác nhau v nng sut cn
biên ca vn gia các nc. Mt nc tha vn thng có nng sut cn biên

thp hn. Còn mt nc thiu vn thng có nng sut cn biên cao hn.
Tình trng này s dn đn s di chuyn dòng vn t ni d tha sang ni
khan him nhm ti đa hóa li nhun.
- Nhu cu m rng th trng, tránh các rào cn thng mi: Các quc
gia có nn công nghip hin đi, khoa hc k thut tiên tin, luôn có sn phm
hn hn các nc đang phát trin v cht lng và kiu dáng nên s có li th
cnh tranh và điu này khuyn khích các nhà đu t ca các nc phát trin
đu t ra nc ngoài. FDI là bin pháp hu hiu đ xâm nhp th trng, va
tránh đc hàng rào bo h mu dch va gim đc chi phí xut khu hàng
hóa.
- Khai thác các ngun lc giá r: ti các nc công nghip phát trin,
cùng vi quá trình phát trin kinh t, là nhu cu v các ngun nguyên liu
phc v cho sn xut ngày mt gia tng, các ngun tài nguyên khoáng sn cn
kit dn. Trong khi đó ti các nc đang phát trin và chm phát trin thng
li có ngun tài nguyên phong phú, di dào vi giá r hn. ây là li th cnh
8

tranh rt ln. Thy đc vn đ này các nhà đu t  các nc phát trin
thng đu t vào các nc đang hoc chm phát trin nhm nm bt ngun
cung cp nguyên liu chin lc, n đnh và có giá r phc v cho nhu cu
phát trin kinh t vi tc đ cao.
Vn FDI không ch đi theo hng t nc phát trin hn sang nc
kém phát trin hn, chiu ngc li thm chí cng rt mnh m. Nht Bn là
mt đin hình cho xu hng này, đư tích cc đu t trc tip vào M đ khai
thác đi ng chuyên gia  M, đc bit là trong ngành công nghip ôtô và
máy tính.
1.1.4.ăLiăíchăvƠăcácătácăđngătiêuăccăcaădòngăvnăđuătătrcătipă
ncăngoƠi
1.1.4.1. Li ích ca dòng vn FDI
- Thúc đy tng trng kinh t: vn FDI s góp phn thúc đy phân

công lao đng quc t, hp tác sn xut kinh doanh, nâng cao hiu qu hat
đng ca các doanh nghip, tn dng và khai thác trit đ li th so sánh ca
các nc, qua đó thúc đy tng trng kinh t ca nc s ti.
- ả tr cho quá trình CNả, ảả hóa đt nc: Trong quá trình phát
trin kinh t, các nc phi da vào 03 ngun lc c bn, đó là: tài nguyên
thiên nhiên, ngun vn và ngun nhân lc.
Vic tích t và tp trung nhiu vn là yu t c bn đ tin hành CNH,
HH và phát trin kinh t  các nc đang phát trin. Vn FDI có th bù đp
giúp các nc đang phát trin gii quyt vn đ khan him v vn, vn đ này
càng đc bit có ý ngha đi vi nc có t l tích ly ngun vn  mc thp,
th trng vn trong nc còn yu kém và đang gp khó khn trong vic tip
cn vi th trng vn t nc ngoài.
Khi các nc đang phát trin và nc kém phát trin thu hút ngun
vn FDI thì s to ra mt tác đng tích cc đi vi vic huy đng các ngun
9

vn khác ca nc s ti nh: huy đng ngun vn đu t xây dng c s h
tng, m ra các loi hình dch v nh tài chính, ngân hàng, bu chính vin
thông, bo him… thông thng khi nc s ti tip nhn đc nhiu nhà đu
t ln thì càng chng t môi trng kinh doanh ca nc đó đc ci thin,
các nhà đu t càng đt nim tin vào môi trng đu t, kh nng đáp ng
ca h thng các c quan chính quyn cng tr nên nng đng và linh hot
hn, m ra tim nng huy đng tt hn ngun ni lc và ngoi lc đ phát
trin kinh t.
- Ảóp phn làm tng ngun thu ngân sách: các doanh nghip FDI đi
vào hat đng s góp phn thúc đy tng trng kinh t và qua đó s làm tng
ngun thu ngân sách quc gia thông qua vic thc hin các ngha v tài chính
theo lut đnh nh: np thu, tin thuê đt, phí,
- To ra nhiu vic làm, nâng cao cht lng cuc sng ca ngi lao
đng và cht lng ngun nhân lc nc s ti: Mc đích cui cùng ca các

d án FDI là khai thác ti đa các điu kin v tài nguyên thiên nhiên, đt đai,
ngun nhân lc giá r ca nc s ti đ ti đa hóa li nhun cho riêng h.
Nên các công ty có vn FDI chc chn s thuê mn nhiu ngun lao đng có
giá r ti đa phng, t đó dn đn tình trng cu v lao đng trong nc
tng nhanh, m ra nhiu c hi tìm vic làm, nâng cao thu nhp và qua đó
góp phn nâng cao cht lng cuc sng ca ngi lao đng. Mc khác, đ
đáp ng tt hn nhu cu sn xut, kinh doanh, các doanh nghip FDI phi đào
to nâng cao tay ngh, k nng cho ngi lao đng, góp phn nâng cao cht
lng ngun nhân lc cho nc s ti.
- Nâng cao trình đ k thut,công ngh: FDI luôn gn lin vi quá trình
chuyn giao khoa hc công ngh. Do vy, s giúp cho nc tip nhn đu t
có c hi tip thu công ngh tiên tin và kinh nghip qun lý kinh doanh tiên
10

tin mà các doanh nghip, tp đòan đa quc gia đư tích ly đc qua quá trình
lâu dài vi chi phí đu t rt ln.
- Thúc đy xut khu: các nhà đu t nc ngoài thng tn dng ti
đa các li th so sánh ca quc gia mà h đu t, t đó to ra nhiu sn phn
có li th cnh tranh trên th trng quc t. Các sn phm này thng đc
tái xut ra nc ngoài, qua đó giúp đy mnh xut khu ca quc gia tip
nhn FDI.
1.1.4.2. Các tác đng tiêu cc ca dòng vn FDI:
- S ph thuc ca nn kinh t vào ạDI: FDI làm tng s l thuc ca
nn kinh t vào vn, k thut và mng li tiêu th hàng hóa ca công ty đa
quc gia; nc nào càng da nhiu vào FDI thì s ph thuc ca nn kinh t
vào nc ngoài càng ln. Tuy nhiên, mc đ ph thuc còn tùy vào chính
sách và kh nng hp th FDI ca tng quc gia. Mt khi tranh th đc
nhng hiu ng tích cc ca FDI, đng thi vi khai thông phát trin công
nghip ni đa, to ngun tích ly trong nc, đa dng hóa th trng tiêu th
và tip nhn k thut mi thì s gim ñc s ph thuc.

Mt khác, cn nhn thc rng xu th hi nhp ngày càng ph bin, các
liên minh kinh t càng ngày càng rng m thì s ph thuc ln nhau, ph
thuc vào bên ngoài là mt vn đ mang tính tt yu.
- Tng s cnh tranh vi kinh t trong nc: doanh nghip FDI thng
có nhiu li th cnh tranh hn các nhà đu t trong nc v: tim lc vn,
chi phí vn, kênh phân phi tiêu th sn phm tt, công ngh hin đi, trình
ñ qun lý cao hn, đc nhiu u đưi ca chính ph nc s ti, vi nhng
li th này s giúp doanh nghip FDI có u th hn hn so vi các nhà đu t
trong nc. Nu các doanh nghip không kp thi bt nhp vi môi trng
kinh doanh mi s không th cnh tranh ni vi các doanh nghip FDI và d
“cht ngay trên sân nhà”.
11

- Vn đ chuyn giao công ngh, k thut lc hu: môi trng cnh
tranh ti các nc phát trin ngày càng gay gt, các công ty luôn tìm cách
gim chi phí, gim tiêu hao nng lng, gim chí phí nhân công, đáp ng yêu
cu ngày càng cao v môi trng và ci tin sn phm phù hp v tính nng
cng nh kiu dáng sn phm nên đòi hi luôn nghiên cu phát trin
và đi mi công ngh. Vic chuyn giao công ngh lc hu, ô nhim… cng
là hin tng khá ph bin trong giai đon hin nay, nht là  nhng nc
thiu chính sách chn lc trong thu hút đu t nc ngoài. iu này làm nh
hng nghiêm trng đn s tng trng bn vng  các nc tip nhn đu
t.
- nh hng đn môi trng và làm khánh kit tài nguyên thiên nhiên:
mt trong nhng chi phí ln ca doanh nghip là chi phí x lý cht thi nhm
đm bo môi trng. Các nc phát trin ngày càng tht cht các tiêu chí bo
v môi trng, trong khi các nc đang phát trin và kém phát trin tranh
nhau trưi thm kêu gi đu t vi c ch qun lý lng lo v môi trng. Tn
dng điu này, các nhà đu t có th đa nhng d án, hoc mt công đon
sn xut có ngun gây ô nhim cao vào các nc đang phát trin, ni mà lut

pháp và kh nng kim soát bo v môi trng còn cha hu hiu. Do đó,
tình trng phát trin nóng khi có dòng FDI  t vào s đánh đi vi kh nng
gây ô nhim môi trng cao.
Hin tng FDI làm khánh kit tài nguyên thiên nhiên cng là mt thc
t có th xy ra nht là đi vi các loi FDI có giá tr gia tng thp, ch yu
nhm vào tài nguyên thiên nhiên và lao đng r tin.
- Tác đng ca ạDI vào đi sng xã hi: FDI thng tp trung  các đô
th ln, ni tp trung đy đ các tin ích cuc sng, gn sân bay, bn cng, c
s h tng khá, gn ngun lao đng, gn th trng tiêu th… làm cho s cách
bit gia thành th và nông thôn ngày càng xa hn, phân hóa giàu nghèo rõ rt
12

và to dòng di c t nông thôn ra thành th. Vì mun thu hút FDI nên quc gia
s ti ni lng các quy đnh v s dng lao đng khin quyn li ca công
nhân có th b xâm phm, phúc li tp th không đc gii quyt tha đáng…
to ra nhiu vn đ xư hi cn gii quyt cho các nc tip nhn đu t.
Bên cnh đó, vic dòng vn FDI đ vào th trng bt đng sn còn
làm cho giá bt đng sn tng cao, gây nên hin tng “bong bóng” trong th
trng bt đng sn, tác đng tiêu cc đn sn xut và đi sng xư hi.  mt
s ni, vic ni lng các quy đnh v s dng lao đng ca chính quyn đa
phng đư làm ny sinh tình trng công nhân b buc phi thng xuyên làm
vic vi cng đ cao, tng ca, môi trng lao đng không tt … làm phát
sinh các v đình công ti các KCN.
1.2. TNGăQUANăVăKHUăCÔNGăNGHIP
1.2.1. Khá
i
n
i
m khuăcôngănghip
KCN là khu có ranh gii xác đnh, không có dân c sinh sng, chu s

qun lý riêng, tp trung tt c các doanh nghip hot đng theo bt k c ch
nào (xut khu hàng hóa và/hoc tiêu th ni đa), min là phù hp vi các
quy đnh quy hoch v v trí và ngành ngh.
Mt phn đt nm trong KCN có th dành cho KCX. KCX là KCN
chuyên sn xut hàng hóa xut khu và hat đng xut kh u.
Khác vi KCX, sn phm ca các doanh nghip hat đng trong
KCN chng nhng phc v cho xut khu mà còn phc v cho cho các nhu
cu ni đa, quan h thng mi gia các doanh nghip hat đng trong
KCN và ngòai KCN đc điu tit bi các hp đng ni đa, doanh
nghip hat đng trong KCN không đc hng nhng u đưi đc bit v
thu xut nhp khu khi kinh doanh thng mi vi nc ngòai.
1.2.2.ăCácăđcăđimăcaăkhuăcôngănghip
13

Mc dù có nhiu khái nim khác nhau nhng các KCN có nhng đc
đim chung sau:
+ Là khu vc đc quy hoch mang tính liên vùng, liên lưnh th.
+ Là khu vc đc kinh doanh bi các công ty phát trin c s h tng
thông qua vic to qu đt có đy đ c s h tng và dch v phc v cho
vic đu t ca các doanh nghip.
+ Trong KCN không có dân c sinh sng, ngoài KCN phi có h thng
dch v phc v ngun nhân lc làm vic ti các KCN.
+ Sn phm ca doanh nghip KCN có th xut khu hoc bán ni đa.
1.2.3.ăVaiătròăcaăkhuăcôngănghip điăviăquáătrìnhăphát trinăkinhă
tă- xưăhiă
- KCN hp thu nhanh nht chính sách mi phát trin hiu qu nn kinh
t quc dân: vic áp dng cùng mt lúc nhiu chính sách mi  din rng là
quá khó khn. Trong nhiu trng hp là không đ ngun lc hoc vp phi
s phn đi. KCN là ni thí đim nhng chính sách kinh t mi, đc bit là
chính sách v kinh t đi ngoi và là đu tàu trong phát trin kinh t quc dân.

- KCN là ni hp thu vn và chuyn giao có hiu qu nhng thành tu
khoa hc công ngh: KCN đc hình thành da trên c s khoa hc và thc
tin theo k hoch và chin lc phát trin lâu dài ca nn kinh t và thng
theo mt mô hình tp hp các doanh nghip cùng ngành. Do vy, KCN cng
là chùm doanh nghip hp tác, liên kt vi nhau trong vic nhp khu, hp
thu công ngh và trình đ qun lý tiên tin, hin đi trên th gii; tn dng
đc nhng li th ca nc đi sau, rút ngn đc khong cách v khoa hc
k thut vi các nc đi trc, tit kim đc chi phí trong lnh vc nghiên
cu, phát trin và quyn s hu trí tu.
- KCN là ni to vic làm và phát trin k nng cho ngi qun lý và
ngi lao đng: tình trng khan him ngun lao đng và giá nhân công cao 