TÁC ĐỘNG CỦA CẤU TRÚC VỐN LÊN CHI PHÍ ĐẠI DIỆN CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




N
N
G
G
U
U
Y
Y


N
N


T
T
H
H




T

T
H
H
A
A
N
N
H
H


T
T
R
R
Ú
Ú
C
C






TÁC NG CA CU TRÚC VN LÊN CHI
PHÍ I DIN CA CÁC CÔNG TY NIÊM
YT TRÊN S GIAO DCH CHNG KHOÁN
THÀNH PH H CHÍ MINH

LUN VN THC S KINH T


CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.34.02.01


NGI HNG DN: TS. NGUYN TH UYÊN UYÊN






TP.H CHÍ MINH – NM 2012







MCăLC

TÓM TT 1
CHNGă1:ăGIIăTHIU 2
1.1.
2
1.2.

2
1.3.
2
1.4. 3
1.5.
3
CHNGă2:ăNHNG NGHIÊN CU THC NGHIM TRÊN TH GII
V CU TRÚC VNăVÀăCHIăPHệăI DIN. 5
2.1. Các nghiên cu thc nghim trên th gii v lý thuyt chi phí đi din . 5
2.2.
9
CHNGă3:ăPHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU VÀ D LIU NGHIÊN CU
20
3.1. Phng pháp nghiên cu 20
3.2. D liu nghiên cu 20
3.3. Mô hình nghiên cu 21
3.4.
21
CHNGă4:ăNGHIÊNăCU THC NGHIM V CU TRÚC VN VÀ CHI
PHệăI DIN  CÁC CÔNG TY NIÊM YT CA VIT NAM 25
4.1. Chi phí đi din đc đo lng bng t l doanh thu/tng tài sn. 25
4.2. Chi phí đi din đc đo lng bng t l ROE 27
4.3. Phân tích tác đng qua li gia cu trúc vn và t l ROE 29
4.4. M rng giai đon nghiên cu phân tích tác đng qua li gia cu trúc vn
và t l ROE 33
4.5. Tho lun v mi quan h gia cu trúc vn và chi phí đi din  các công
ty niêm yt  Vit Nam 36

CHNGă5:ăKT LUN 39
CÁC HN CH CA LUNăVN 40
DANHăMCăTÀIăLIU THAMăKHO 41
Ph lc 1: Ký hiu các bin d liu trong x lý hi quy 44
Ph l
ng kê mô t các bin 45
Ph lc 3: Kt qu hi quy chi phí đi din đo lng bng t l doanh thu/tng tài
sn 52
Ph lc 4: Kt qu hi quy chi phí đi din đo lng bng t l ROE 54
Ph lc 5: Kt qu hi quy h phng trình đng thi giai đon nm β009 đn nm
2011 56
Ph lc 6: Kt qu hi quy h phng trình đng thi giai đon nm β007 đn nm
2011 60




DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT




DANHăMCăCÁCăBNG,ăBIU

Bng 3.1
22
B
22
B
23

Bng 4.1: Kt qu hi quy chi phí đi din đc đo lng bng t l doanh thu/
tng tài sn 26
Bng 4.2: Kt qu hi quy chi phí đi din đc đo lng bng ROE 28
Bng 4.3: Kt qu hi quy h phng trình đng thi giai đon t nm β009 đn
nm β011 31
Bng 4.4: Kt qu hi quy h phng trình đng thi giai đon β007 đn β011 34


DANHăMCăCÁCăHỊNHăV,ăăTH

Hình 3.1: T tr 24


1


TịMăTT

niêm yt trên sàn giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh giai đon nm
β009 đn nm β011. Có hai phát hin chính, th nht
Th hai
và t l li nhun trên vn c phn. Bi vì các c đông l
a c
đông nh.

2


CHNGă1:ăGIIăTHIU

1.1.

Qun tr công ty tt có Ủ ngha quan trng trong vic to nên s hài hòa
các mi quan h gia hi đng qun tr, ban giám đc, các c đông và các bên có
quyn li liên quan trong doanh
trng đng sau qun tr công ty là quyt đnh cu trúc vn, không ch là quyt
đnh tài tr mà còn là s kt hp đ ti thiu hóa chi phí đi din hay mâu thun
v li ích gia các bên: các c đông chính,
“Nghiên cu thc nghim v cu trúc vn và chi phí đi din  các công ty niêm
yt trên sàn giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh

1.2.

Tìm ra mi tng quan gia cu trúc vn và chi phí đi din ca các công
ty c phn niêm yt trên HOSE

1.3.

Tìm kim nhng lun c khoa hc và bng chng thc nghim v mi
quan h gia cu trúc vn và chi phí đi din ca các nc trên th gii.
Xem xét đi vi các công ty c phn niêm yt trên HOSE gia cu trúc

vn và chi phí đi din

Nghiên cu mô hình đo lng mi quan h gia cu trúc vn và chi phí
đi din ca các công ty c phn niêm yt trên HOSE.

3


úc kt nhng kt qu nghiên cu v mi quan h gia cu trúc vn và
chi phí đi din t đó đ xut cu trúc vn hp lý có th gim tn tht do mâu
thun gia các ngi ch và ngi đi din và kim soát chi phí đi din .
1.4.


-
hay không quan
chi phí đi din ca c công ty niêm trên
tng quan nh ?
- Cu trúc vn và chi phí đi din ca các công ty c phn niêm yt trên HOSE
có mi quan h nh th nào ?
- Mô hình nghiên cu nào là phù hp
mi quan h gia cu trúc
vn và chi phí đi din ca các công ty c phn niêm yt trên HOSE ?
- T vic xác đnh mi tng quan gia cu trúc vn và chi phí đi din ra
quyt đnh
nh th nào cho đa công ty
gim thiu chi phí đi din ?
1.5.

Ngoài phn

, lun vn có kt cu nh
sau:
Chng 1:



Chng 2:
nghiên trên quan
chi
u tiên tác gi trình bày
nghiên trên lý thuyt chi phí
đi din.
theo, nghiên trên quan
chi Sau mô nghiên

4


nghiên quan chi công ty
niêm
trên HOSE.
Chng 3: Phng
nghiên nghiên

phng nghiên nghiên và mô hình nghiên
cu.
Chng 4:
mi quan h gia cu trúc vn và chi phí đi din
ca các công ty c phn niêm yt trên

mi quan h gia
cu trúc vn và chi phí đi din ca các công ty c phn niêm yt trên

















5


CHNGă2:ăNHNGăNGHIÊNăCUăTHCăNGHIMăTRÊNăTHăGIIă
VăCUăTRÚCăVNăVÀăCHIăPHệăIăDIN.

2.1. Các nghiên cu thc nghim trên th gii v lý thuyt chi phí đi
din.
Trong này, tác gi tóm li kt qu nghiên cu ti mt s nc
trên th gii liên quan v ch đ lý thuyt chi phí đi din. Các kt qu nghiên

cu s đc trình bày theo th t thi gian:
Tác gi Adam Smith đã vit trong cun “Ca ci ca các quc gia”, xut
bn nmă1779, “Giám đc ca nhng công ty công ty c phn, là nhng nhà
điu hành tài sn ca ngi khác nhiu hn là tài sn ca chính h, vì vy
không th hy vng rng h s thc hin vic điu hành vi cùng mt s chú Ủ
nh nhng giám đc ca các công ty t nhân. H nh là qun gia ca nhng
ngi giàu có, h có khuynh hng không quan tâm đn nhng vn đ nh và
rt d b qua vì ngh rng đó không phi là vic ca mình. S l đnh và hoang
phí, vì vy, luôn thng th, không ít thì nhiu, trong vic điu hành mi vic ca
công ty dng này”, tác gi thy rng luôn tn ti mâu thun li ích gia mt bên
là ngi ch công ty và mt bên là nhng ngi đc thuê điu hành công ty
đó (khi ngi ch vì mt lỦ do nào đó, khách quan hay ch quan, không th
trc tip điu hành công ty). Các ông ch b tin ra thuê ngi đi din cho
mình điu hành công ty luôn mun ti đa hoá li nhun ca công ty, c th hn
là ti đa hoá phn li nhun mà h đc nhn, tuy nhiên, li ích ca nhng
ngi đi din đó li không đng nht vi vic ti đa hoá li nhun ca công ty,
có th mc tiêu ca h là nhn đc nhng khon tin hoa hng t nhng hp
đng cung cp hàng hoá, dch v cho công ty; có th h s ra mt quyt đnh
không nhm mc đích li nhun ti đa cho công ty; có th h s trn tránh trách
nhim, vì h có c gng nhiu hay ít thì mc lng tháng h đc nhn vn

6


nh nhau, không h thay đi… Các ông ch phi tn mt khon chi phí đ giám
sát ngi đi din và hành đng ca h, đm bo h s c gng ht sc và đa
ra nhng quyt đnh phc v cho mc đích ca ngi ch. Và khon chi phí đó
đc gi là “chi phí đi din”
Nm 1932, Aldore Berle and Garnier Means đã trình bày lý thuyt v
qun tr trong các công ty đi chúng, ni có s phân đnh gia quyn s hu và

quyn qun lý, hai ông thy rng trong các công ty ln quyn s hu và kim
soát thng tách bit và s tách bit này có tính ngu nhiên.
Nm 1976, Michael C. Jensen and William H. Meckling đã có bài nghiên
cu v Lý thuyt v công ty: Cách qun lý, chi phí đi din và cu trúc s hu,
trong bài này hai tác gi đã tích hp các yu t t lý thuyt đi din, lý thuyt v
quyn s hu, lý thuyt tài chính đ phát trin thành lý thuyt cu trúc s hu
công ty, hai tác gi cng đã đnh ngha chi phí đi din, ch ra s phân đnh gia
quyn s hu và quyn qun lý, kim tra bn cht ca chi phí đi din đc to
bi s tn ti ca n và vn ch s hu bên ngoài, chng minh ai là ngi gánh
chu các chi phí này, nguyên nhân và kim tra tính ti u Pareto v s hin din
ca chúng. Các tác gi cng đa ra đnh ngha mi v công ty, và cho thy rng
các phân tích ca h v các yu t nh hng đn quyn bi thng vn c phn
và n ch là trng hp đc bit xét  phía ngi cung cp v s hoàn thin bài
toán th trng.
Trong bài nghiên cu các tác gi đã đnh ngha chi phí đi din là tng ca
ba thành phn:
Th nht, chi phí giám sát bi ngi ch: là chi phí ngi ch b ra đ
gii hn các hành đng bt thng ca ngi đi din.
Th hai, chi phí ràng buc ngi đi din: đ đm bo ngi đi din
không gây hi đn ngi ch, hoc đ đm bo ngi ch đc bi thng khi
ngi đi din hành đng dn đn các thit hi

7


Th ba, các thit hi thng d: thit hi do s phân hóa gia các quyt
đnh ca ngi đi din và các quyt đnh có li cho ngi ch
Nm 1980, Eugene F. Fama Trng đi hc Chicago đã nghiên cu v
vn đ đi din và lý thuyt công ty, tác gi gii thích trong các công ty ln s
phân đnh gia quyn s hu và quyn qun lý có th xem là hình thc hiu qu

ca mt t chc kinh t. Hai chc nng ca ngi ch doanh nghip là qun lý
và gánh chu ri ro – đc coi nh là các yu t phân đnh. Công ty s b áp lc
bi s cnh tranh t nhng công ty khác, to áp lc đ phát trin nhng phng
tin giám sát hot đng toàn công ty và tng thành viên. Tng thành viên trong
công ty, đc bit là các nhà qun lý đu phi đi mt vi các th thách và c hi
do th trng to ra cho dch v ca h c bên trong và bên ngoài công ty.
Nm 1983, Eugene F. Fama trng đi hc Chicago và Michael C. Jensen
trng đi hc Rochester, hai tác gi tip tc nghiên cu v s phân đnh quyn
s hu và quyn qun lý. Mc tiêu ca các tác gi là gii thích s tn ti ca các
t chc có đc trng bi s phân đnh gia quyn s hu và quyn kim soát.
Chính xác hn các tác gi quan tâm đn s tn ti ca các t chc trong đó
nhng ngi đi din không phi gánh chu mt mác v tài sn do các quyt đnh
ca h gây ra.
Các tác gi đã lp lun rng s phân đnh ca các chc nng ra quyt đnh
và gánh chu ri ro trong các công ty ln là tng t nh nhng công ty khác.
Các tác gi cho rng s phân đnh này tn ti trong các công ty là do li ích ca
vic qun lý chuyên nghip và gánh chu ri ro, nhng cng là do cách tip cn
hiu qu đ giám sát các vn đ đi din phát sinh bi s phân đnh này.
T nghiên cu ca các tác gi trên, tác gi rút ra đnh ngha chi phí đi
din là tng ca các loi chi phí: chi phí giám sát (monitoring cost) đ giám sát
hot đng ca ngi đi din, nh là chi phí kim toán; chi phí ràng buc
(bonding cost) đ thit lp mt b máy có th ti thiu nhng hành vi qun tr

8


không mong mun, nh là b nhim nhng thành viên bên ngoài vào ban điu
hành hay tái thit lp h thng t chc ca công ty; và mt mát ph tri (residual
loss) hay chi phí c hi khi các c đông thuê ngi đi din và buc phi đa ra
các hn ch, ví d nhng thit hi do ngi đi din lm dng quyn đc giao

đ t li, nhng thit hi do vic đt ra quy đnh đi vi quyn b phiu ca c
đông v nhng vn đ c th, thit hi t nhng bin pháp kim soát hot đng
ca ngi đi din.
chi trên nh sau:
Chi phí giám sát: là nhng chi phí do ngi ch tr đ đo lng, giám
sát và kim tra hot đng ca ngi đi din. Có th gm các chi phí cho hot
đng kim tra giám sát, chi phí kỦ kt hp đng bi hoàn và cui cùng là chi
phí sa thi đi vi ngi đi din. Ban đu nhng chi phí này do ngi ch tr,
nhng Fama và Jensen (198γ) cho rng cui cùng thì đây là chi phí do ngi
đi din gánh chu vì các khon tin lng, tin thng, các u đãi khác,… ca
h s b điu chnh đ bù đp nhng chi phí này.
Chi phí ràng buc: Gi s rng ngi đi din là ngi cui cùng gánh
chu chi phí giám sát, rng h có th xây dng h thng hot đng vì mc tiêu
li nhun ti đa cho c đông, hoc h s chu bi thng nu h vi phm các
điu khon ca hp đng đi din, khi đó chi phí thit lp và gi vng h thng
hot đng này đc gi là chi phí ràng buc.
Mt mác ph tri: Bt chp vic giám sát và s ràng buc, li ích ca
ngi đi din và c đông vn không chc chn hoàn toàn đng nht. Vì vy,
vn có thit hi do vn đ ngi đi din phát sinh t nhng mâu thun li ích.
Nhng thit hi đó đc gi là mt mát ph tri.
Chúng phát sinh do nhng khon chi đm bo tính hiu lc ca hp đng
đi din ln hn li ích đem li t vic thc thi hp đng. Vì các hot đng qun
tr là rt khó giám sát nên đ ký mt hp đng đy đ cho mi tình hung là điu
không th. Kt qu là s phát sinh nhng mt mát ph tri. Ví d: ngi đi din

9


có th li dng vic nm bt nhng thông tin ni b đ t li, đ ký kt các hp
đng vi các đi tác và hng toàn b khon hoa hng.

. nghiên liên

2.2.
nghiên trên liên quan quan
chi
Trong
này, tác gi tóm c li kt qu nghiên cu ti mt s nc
trên th gii liên quan v ch đ
quan chi
ca các tác gi đi Các kt qu nghiên cu s đc trình bày theo th
t thi gian t quá kh đn hin ti, c th nh sau:
Nmă1999, hai tác gi John Theis, Michael Casey
Database cho đn tháng 4 nm 1997, mu này bao gm 55 công ty có tr s ti
Anh. Mô hình nghiên cu ca các tác gi nh sau:
DEBT =
0
+
1
LSALE + 
2
GTA5

+
3
BETA+
4
DIVPAY+
5
CLOSE+ 
6

DIVYLD + 
7
PBOOK + epsilon
i
cu trúc vn, LSALE:
Logarite t nhiên ca nm trc, GTA5: Mc tng trng ca tng tài sn nm
nm va qua, BETA: H s beta th trng đc báo cáo bi Diclosure Inc,
DIVPAY: T l tr c tc trung bình γ nm, CLOSE: Phn trm c phn ca c
đông liên kt cht ch, DIVYLD: T l phn trm mc chi tr c tc gn nht
theo báo cáo, PBOOK: Giá th trng trên giá s sách gn nht theo báo cáo.

10


Qua nghiên cu thc nghim, các tác gi đã cung cp thêm bng chng
liên quan đn nh hng ca các bin chi phí đ
qu ni b, công ty không cn tìm kim ngun bên ngoài. Kt qu cng cho thy
rng DIVYLD và PBOOK đu có tác đng ngc lên DEBT.
Nmă2000
i u gim thiu chi phí đi din. Mu
nghiên cu bao gm β8 công ty đi chúng, ngành ngh chính là phng tin giao
thông (máy bay và phng tin không gian), in n xut bn.
Mô hình ca các tác gi chng minh rng c chi phí đi din và đc thù tài
sn đu nh hng lên chính sách tài chính doanh nghip, vic tp trung vào mt
trong hai yu t này có th không mô t chính xác cu trúc vn ti u ca doanh
nghip.
Mt phát hin quan trng là mc dù vn c phn gim chi phí giao dch
khi các tài sn mang t
hn t các ri ro vt mc – yu t làm gim chi phí đi din ca n. Kt qu là,
cu trúc vn ti u ca doanh nghip s dng c n và vn c phn đ ti thiu

hóa các vn đ liên quan đn chi phí đi din và tài sn đc thù.

11


vn chuyn và in n, xut bn.
Nmă2002, hai tác gi Hongxia Li và Liming Cui đã tin hành nghiên cu
nh hng ca cu trúc vn lên chi phí đi din vi mu nghiên cu là β11 công
ty niêm yt trên sàn giao dch chng khoán  Trung Quc giai đon nm 1999
đn nm β001, các tác gi s dng các phng trình đ c lng chi phí đi
din, các phng trình nh sau:
Agency cost =
0
+
1
capitalstructure+
2
conc+
3
size +
4
board+
j
dum
jt
(1)
Capital structure = 
5
+ 
6

conc + 
7
ROE + 
8
val (2)
Trong đó: agency cost là chi phí đi din, capitalstructure là cu trúc vn
ca công ty đc tính bng t l tng n/tng tài sn, conc: tp trung s hu c
phn ca c đông, size là quy mô công ty, board là quy mô công ty, dum là các
bin ngành, val: giá th trng/giá s sách ca c phn.
Các tác gi s dng hai ch tiêu thay th đ đo lng chi phí đi din, th
nht là t l doanh thu/tng tài sn theo nghiên cu ca Ang và cng s (1999)
đ đo lng kh nng qun lỦ tài sn hiu qu, th hai là t l ROE đ đo lng
mc đ khác nhau v li nhun.
thc nghim ca các tác gi
đc tìm thy nh sau:
tr
hu và t l li

12


khuynh hng tái cp vn thông qua
ca c đông nh.
Nmă2003, nhóm tác gi Campbell R. Harvey, Karl V. Lins, Andrew H.
Roper
cao. Các tác gi s dng d liu t các ngun khác nhau bao gm 1014 công ty
phi tài chính đc niêm yt  18 th trng mi ni, các quc gia này bao gm :
Argentina, Brazil, Chile, the Czech Republic, Hong Kong, Indonesia, Israel,
Malaysia, Peru, the Philippines, Portugal,Singapore, South Africa, Sout
cáo tài chính truyn thng và d liu mi v hp đng n toàn cu.

công ty, và s khác nhau gia n trong tài sn ca công ty và c hi phát trin
trong tng lai. Các tác gi s dng mô hình :
Phng trình 1 là phng trình giá tr công ty
Tobin’Q = Debt to asset+ CF Right leverage x Debt to asset + Size +
Capital expenditure to asset + Country dummy+ Industry dummy
Phng trình β là phng trình đòn by công ty :
Debt to asset = Tobin’Q + Cash flow rights leverage + Size + Percentage
of Tangible asset + Capital expenditure to asset + Profitability +Country dummy
Phng trình γ là phng trình s hu :
CF Right leverage = Tobin’Q + Debt to asset + Size + Percentage of
Tangible asset + Risk proxy (Beta và deviation of Stock Return) + Country
dummy.

13


Trong đó : Tobin’Q : giá tr công ty, Debt to asset : t l n/tài sn, CF
right leverage : Cash flow right leverage, Size : Quy mô công ty, Capital
expenditure to asset: t l chi tiêu vn/tài sn, Country : ch các quc gia,
Industry: ch các ngành, Profitability : t l thu nhp hot đng/tng tài sn,
Percentage of Tangible asset : t l phn trm tài sn c đnh.
Kt qu nghiên cu ca các tác gi cho thy rng :

quc t có hiu qu đc bit to ra giá tr cho các công ty.
các c đông liên quan s gim sát khi công ty đu t quá mc.
Nmă 2006

hn.

14





Nmă2008, nhóm tác gi Zhang Zhaoguo, He Weifeng, Yan Bingqian đã
tin hành nghiên


15



Cng trong nmă2008
nghiên
cu nh hng ca cu trúc vn lên chi phí đi di
γ lỦ do sau: Nc Anh có th trng tin t và th trng vn lâu đi, ni đây
vic tài tr n các công ty d dàng thc hin, hai là vic ti đa hóa tài sn ca
đông là mc tiêu ca các nhà qun lỦ, điu này phù hp vi lỦ thuyt nghiên cu
tác gi da vào, ba là d liu ca các công ty đi chúng ca Anh có th phàn ánh
s nh hng ca đòn by đn chi phí đi din mt cách chính xác hn và s
nhy cm  th trng hiu qu nh th trng ca Anh. Tác gi đã đt ra hai câu
hi nghiên cu sau: th nht, gi thit chi phí đi din (tng đòn by tài chính
ca công ty cao s gim thiu chi phí đi din) có đúng trong trng hp này
không, nu đòn by tài chính cao hn na có th gim chi phí đi din không?
Th hai
ngc li vi gi thit phí đi din không? Các tác gi da theo mô hình nghiên
cu ca Ang et al (β000) tp trung đo lng chi phí đi din trc tip da trên t
l chi phí hot đng trên doanh thu. Các các gi thc hin kim tra phng trình

hi quy đa bin, c th:
13
OETS
=

+


1
DTAR
+



2
LOS
+



3
ROA
+
∑

k
IND
k
+


i
k
=
1
Thêm vào đó các tác gi cng kim tra các phng trình hi quy đn bin, c th
nh sau:
13
OETS
=

+


1
DTAR
+
∑

k
IND
k
+

i
k
=
1
13
OETS
=


+


1
LOS
+
∑

k
IND
k
+

i
k
=
1

16


13
OETS
=

+


1

ROA
+
∑

k
IND
k
+

i
k
=
1


Nmă2011
arim IDI CHEFFOU đã tin hành n
đ

s hu và n. Tác gi s dng s liu t 9γ công ty ca Pháp đc niêm yt
trong giai đon t nm β00β đn nm β008, mô hình tác gi s dng nh sau:
INCENT = 
0
+ 
1
DetCT
t
+ 
2
MTB

t
+ 
3
SIZE
t
+ 
4
AbnROA
t
+

5
FreeCF
t
+ 
6
Underinv
t
+ 
7
Assetsub
t
+


8
Z - score
t
+ 
9

R&D
t
+ 
10
DIVY
t
+ 
11
Instit
t
+ 
12
Institd
t
+ 
13
Age
t
+ epsilon
t

17



t
: Tn sut kim soát bên
ngoài, MTB
t
: C hi tng trng, SIZE

t
: Quy mô công ty, AbnROA
t
: Tình hình
hot đng công ty, FreeCF
t
: Dòng tin nhàn ri, Underinv
t
: u t di mc,
Assetsub
t
:
t

- score
t
:
Kit qu tài chính, R&D
t

t
:
t
:
t
:
t
:

Kt qu ca các tác gi cho thy rng:

Chi phí đi din ca n không có nh hng gì đn chính sách bù đp
khuyn khích cho các CEO. Kt qu ca các tác gi mâu thun vi quan đim
chung và các kt qu thc nghim trc đó. S khác bit này có th đc gii
thích là do s khác bit v mt t chc ca các công ty Pháp và M.
Xét v chi phí đi din ca vn c phn cho thy có mi liên h đáng k
và tích cc gia chính sách bù đp khuyn khích và quy mô ca công ty. Mi
liên h gia chi tr khuyn khích và c hi tng trng cng đáng k và tích cc,
các kt qu ca tác gi phù hp vi kt qu đã đc nghiên cu trc
Nmă 2012
c
lng đ đo lng chi đi din. i lng th nht là t phn ca tài sn công ty
không đu t vào các thit b và nhà xng c đnh, đi lng th β là tài sn
ngn hn ca công ty, mô hình hi quy nh sau:

18


ACDI
it

= 0

+ 
1
(MNG) + 
2

(CONCENT) + 
3
(BANK) + 

4
(DR) + 
5

(SHORTDEBT) + 
6

(TOTALDEBT) + 
7
(DP) + 
8

(PROF) + 
9

(SIZE) + 
10

(Q) + 
11

(YRDUM) + 
it
ACDII
it
= 
0

+ 
1

(MNG) + 
2
(CONCENT) + 
3
(BANK) + 
4
(DR) + 
5

(SHORTDEBT) + 
6
(TOTALDEBT) + 
7
(DP) + 
8
(PROF) + 
9
(SIZE) + 
10

(Q) + 
11

(YRDUM) + 
it
Trong đó: ACDI: t phn ca tài sn công ty không đu t vào các thit b
và nhà xng c đnh, ACDII: tài sn lu đng ca công ty, MNG: T l phn
tram s hu vn c phn đc gi bi các giám đc và nhà điu hành,
CONCENT: Tng c phn ca nhng c đông nm gi trên 5%, BANK: T l

n ngân hàng trên tng n, SHDEPT: T l n ngn hn trên tng n, TDEPT:
T l tng n trên tng tài sn, DR: T l n dài hn trên tng tài sn, DP: C
tc/ thu nhp ca mi c phn, PROP: Thu nhp hot đng trên tng tài sn,
SIZE: Quy mô công ty đc tính bng logarite ca tng tài sn, Q: đc tính
bng t l giá tr trng ca c phn cng cho giá tr s sách ca n/giá tr s
sách ca tng tài sn.

19



xem xét thêm đc đim ca mu nghiên cu là các công ty niêm yt  Vit Nam
có nhng đc đim tng đng vi các công ty Trung Quc, phn ln các công
ty c phn niêm yt đc chuyn đi t các doanh nghip trc đây thuc s
hu nhà nc, c phn ca nhà nc chim t trong tng đi ln,
β tác gi Hongxia Li và Liming Cui (β00β) “Emprical Study of
Capital Structure on Agency cost in chinese listed firms

Kt lun, vn đ đi din đã đc đ cp và nghiên cu sâu rng ng
dng  nhiu lnh vc nhiu nc trên th gii. ã có rt nhiu công trình
nghiên cu đnh lng và đnh tính trên tt c các khía cnh ca chi phí đi din
đc đúc kt t thc tin ca các nn kinh t khác nhau. Tuy có nhiu quan đim
trái ngc nhau, nhng tt c các nghiên cu đu góp phn xây dng mt c s
lý thuyt ngày càng đy đ và hoàn thin hn. Xut phát t vic phân tích mi
tng quan gia cu trúc vn và chi phí đi din ca các công ty c phn niêm
yt đ t đó giúp doanh nghip ra quyt đnh tài tr th nào hp lý gim đc
nhng tn tht phát sinh do mâu thun gia ngi ch và ngi đi din, và
doanh nghip cng kim soát đc chi phí đi din.

20


CHNGă3:ăPHNGăPHÁPăNGHIÊNăCUăVÀăDăLIU
NGHIÊNăCU

3.1. Phngăphápănghiênăcu
Trong bài nghiên cu này tác gi s dng các phng pháp sau:
Phngăphápăthngăkê:ăTp hp các s liu nghiên cu liên quan, phân
tích, x lỦ các mi quan h gia chúng.





Phngăphápămôăt: a ra nhn đnh v mi quan h trên c s thông
tin , d liu đã đc x lỦ.
3.2. Dăliuănghiênăcu
Mu nghiên cu là tp hp các công ty niêm yt trên HOSE giai đoan t
β009 đn
hình tài chính γ nm l liên tc.
Ngun d liu, có β ngun chính
D liu s cp: c ly trc tip t website ca các công ty c phn, c
th: mt phn s liu v t l n/tng tài sn, doanh thu/tng tài sn ly t bng
cân đi k toán, li nhun ròng /vn ch s hu ly t bng báo cáo kt qu hot
đng kinh doanh, quy mô hi đng qun tr ly t báo cáo thng niên, t bn
cáo bch, d liu ca bin tp trung s hu (chn nhng c đông s hu trên 5%
vn c phn ly t các báo cáo thng niên), quy mô công ty (logarit ca doanh
thu) ly t các báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca công ty

21


D liu th cp: c ly gián tip thông qua các trang web thông tin đi
chúng nh: hsx.com.vn, stox.vn, cafef.com, cophieu68.com, . . .
3.3. Môăhìnhănghiênăcu
Tác gi da vào mô hình nghiên cu thc nghim nh hng cu trúc vn
đn chi phí đi din ca các công ty niêm yt Trung Quc ca β tác gi Hongxia
Li và Liming Cui (2002)
1
. Trong nghiên cu này tác gi xem xét cu trúc vn
nh hng nh th nào đn chi phí đi din ca công ty niêm yt trên sàn HOSE
bng phng pháp thay th, c th chi phí đi din đc thay th ln lt bng t
l tng doanh thu/tng tài sn, t l ROE. Các yu t tác đng đn chi phí đi
din bao gm: t l n/tng tài sn, mc đ tp trung s hu c phn ca c
đông, quy mô công ty, quy mô hi đng qun tr, có xem xét s khác bit gia
các ngành.
Mô hình nh sau:
Agency cost =
0
+
1
capitalstructure+
2
Conc+
3
Size +
4
board+

j
Dumjt.
Trong đó các bin đc gii thích  bng γ.1 bên di.

3.4.





1
Hongxia Liand Liming Cui, (2002), “Emprical Study of Capital Structure on Agency cost in
chinese listed firms”