B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. H CHÍ MINH
OÀNăTH THANH THY
CÁC NHÂN T NHăHNGăN CU
TRÚC VN CA CÁC DOANH NGHIP
NGÀNH XÂY DNG NIÊM YT TRÊN TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201
LUNăVNăTHC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC: TS. MAI THANH LOAN
TP. H CHÍ MINH - NMă2012
LIăCAMăOAN
Tôiăxinăcamăđoanărngăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăcu ca tôi, có s h tr t
Côăhng dn là TS. Mai Thanh Loan. Các ni dung nghiên cu và kt qu trongăđ
tài này là trung thcă vàă chaă tngăđc ai công b trong bt c công trình nào.
Nhng s liu trong các bng biu phc v cho vic phân tích, nhnăxét,ăđánhăgiáă
đc thu thp t các ngun khác nhau có ghi trong phn tài liu tham kho. Nu
phát hin có bt k s gian ln nào tôi xin hoàn toàn chu trách nhimătrc Hi
đng,ăcngănhăkt qu lunăvnăca mình.
TP H Chí Minh, ngày 30 tháng 12 nm 2012
Tác gi
oƠnăTh Thanh Thy
MC LC
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MC VIT TT
TÓM TTă TÀI
1 CHNGă1: GII THIU CHUNG 1
2 CHNGă 2
: Că S LÝ THUYT VÀ CÁC NGHIÊN CU THC
NGHIM CU TRÚC VN 3
2.1 Các khái nim 3
2.1.1 Khái nim cu trúc vn 3
2.1.2 Khái nim cu trúc vn tiău 3
2.2 Các lý thuyt v cu trúc vn 3
2.2.1 Lý thuyt v cu trúc vn ca Modigliani và Miller 3
2.2.2 Lý thuytăđánhăđi 4
2.2.3 Lý thuyt trt t phân hng: 6
2.2.4 Lý thuytăchiăphíăđi din 7
2.3 Các nghiên cu thc nghim v cu trúc vn: 8
2.3.1 Các nghiên cu thc nghim caănc ngoài: 8
2.3.2. Nghiên cu thc nghim v cu trúc vn các doanh nghip ngành xây dng
Malaysia”ăca Nurul Syuhada, Zaleha, Wan Mansor và Hussian (2011). 10
2.3.3. Nghiên cu thc nghim v cu trúc vn ca các doanh nghip xây dng ca tác
gi Rohani Md - Rus và Maslina Samiran (2012). 12
CHNGă3
: PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU 14
3.1. Mô hình nghiên cu: 14
3.3. Săđ phngăphápănghiênăcu: 17
CHNGă 4
: CÁC NHÂN T NHăHNGă N CU TRÚC VN CA
CÁC DOANH NGHIP NGÀNH XÂY DNG NIÊM YT TRÊN TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM 18
4.1. Tng quan các công ty xây dng: 18
4.1.1.ăcăđim ngành xây dng Vit Nam: 18
4.1.2 Vaiătròăvàăđôiănétăhotăđng ca ngành xây dng Vit Nam 18
4.1.3.ăcăđim CTV ca các công ty xây dng niêm ytăgiaiăđon 2008-2011: 20
4.1.3.1 Cu trúc tài sn, ngun vn: 20
4.1.3.2 Căcu thành phn n: 22
4.2 Các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn các doanh nghip xây dng 22
4.2.1 Miătngăquan gia các binăđc lpăvàăđònăby tài chính 23
4.2.1.1 Tngăquanăgia tcăđ tngătrngăvàăđònăby tài chính: 23
4.2.1.2 Tngăquanăgia quy mô ca doanh nghip vàăđònăby tài chính 23
4.2.1.3 Tngăquanăgia tài sn c đnh huăhìnhăvàăđònăby tài chính: 24
4.2.1.4 Tngăquanăgia thu sut thu TNDNăvàăđònăby tài chính: 25
4.2.1.5 Tngăquanăgia kh nngăthanhătoánăhinăhànhăvàăđònăby tài chính: 25
4.2.1.6 Tngăquanăgia t sut sinh li trên tng tài snăvàăđònăby tài chính: 26
4.2.2. Mô hình hi quy thc t v các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn các doanh
nghip xây dng niêm yt: 27
4.2.2.1 Ma trnătngăquanăvàăkimăđnhăđaăcng tuyn gia các bin: 27
4.2.2.2 Mô hình hi quy các nhân t nhăhngăđn t l tng n trên tng tài sn 30
4.2.2.3 Mô hình hi quy các nhân t nhăhngăđn t l NNH trên tng tài sn 33
4.2.2.4. Mô hình hi quy các nhân t nhăhngăđn t l NDH trên tng tài sn 35
4.3. Kt lun t các mô hình hi quy 37
CHNGă5:ăKT LUN 40
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1. Kt qu tngăquanăgia các bin viăBTCăđi vi DN nh, va và ln 9
Bng 2.2. Kt qu tngăquanăgia các bin viăBTCăđi vi DN niêm yt và DN
không niêm yt………………………………………………………………………….9
Bng 3.1. Công thcăđoălng các bin 16
Bng 4.1. Cu trúc NV, TS các công ty xây dng niêm ytă(VT:ăt đng) 21
Bng 4.2. Căcu thành phn n các công ty xây dng niêm ytă(VT:ăt đng) 22
Bng 4.3. Tóm tt miătngăquanăgiaăBTCăvàăcácănhânăt tácăđng 27
Bng 4.4. H s tngăquanăgia các bin 27
Bng 4.5. H s kimătraăđaăcng tuyn gia các bin 30
Bng 4.6. Các tham s ca mô hình hi quy LEV 30
Bng 4.7. ánhăgiáăđ phù hp ca hàm hi quy LEV 32
Bng 4.8. Kt qu kimăđnhăđ phù hp ca hàm hi quy TD 32
Bng 4.9. Các tham s ca mô hình hi quy STD 33
Bng 4.10. ánhăgiáăđ phù hp ca hàm hi quy STD 34
Bng 4.11. Kt qu kimăđnhăđ phù hp ca hàm hi quy STD 34
Bng 4.12. Các tham s mô hình hi quy LTD 35
Bng 4. 13. ánhăgiáăđ phù hp ca hàm hi quy LTD 36
Bng 4. 14. Kt qu kimăđnhăđ phù hp ca hàm hi quy LTD 37
Bng 4. 15. Tng hp các yu t tácăđngăđn CTV ca DN xây dng Vit Nam. 38
Bng 4.16. So sánh gi thit và kt qu nghiên cu………………………………… 39
DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1 T l n trong cu trúc vn và giá tr doanh nghip 5
Hìnhă3.1.ăSăđ các nhân t nhăhngăđn CTV ca DN 15
Hình 4.1.óngăgópăGDPăngànhăxâyădng vào nn kinh t (VT:ă%) 19
Hình 4.2.VnăFDIăđngăkỦămi vào ngành xây dngăă(VT:ătriu USD) 20
Hình 4.3.Cu trúc NV, TS các công ty XD niêm ytă(VT:ăt đng) 21
Hình 4.4.Căcu thành phn n (VT:ăt đng) 22
DANH MC VIT TT
LEV1
it
: òn by tài chính s sách ca công ty i ti thiăđim t.
LEV2
it
: òn by tài chính th trng ca công ty i ti thiăđim t
PR1
it
: T sut sinh li ca công ty ti thiăđim t.
Tan
it
: Tài sn c đnh hu hình ca công ty ti thiăđim t.
S
it
: Quy mô ca công ty i ti thiăđim t.
ETR
it
: Thu sut thu thu nhp doanh nghip công ty i ti thiăđim t.
LIQ
it
: Kh nngăthanhătoánăhin hành công ty i ti thiăđim t.
Br
it
: Ri ro kinh doanh công ty i ti thiăđim t.
GO
it
: Căhiătngătrng công ty i ti thiăđim t.
GDP/Cap
t
: Tng thu nhp quc gia trên ngun vn quc gia ti thiăđim t
PFT: Kh nngăsinhăli
TDR: T l n
SIZE: Quy mô doanh nghip
GTH: Tcăđ tngătrng
TGB: Tài sn c đnh hu hình
PROF: Kh nngăsinhăli
GROW: Tcăđ tngătrng
LEV: T l đònăby tài chính
STD: T l n ngn hn trên tng tài sn
LTD: T l n dài hn trên tng tài sn
LIQ: Kh nngăthanhătoán hin hành
STATE: Quyn s huănhàănc
TAX: Thu sut thu thu nhp doanh nghip
TANG: Tài sn c đnh hu hình
ROA: T sut sinh li trên tng tài sn
CTV: Cu trúc vn
BTC: ònăby tài chính
DN: Doanh nghip
TNDN: Thu nhp doanh nghip
TNCN: Thu nhp cá nhân
TSC: Tài sn c đnh
TS: Tài sn
NPV: Hin giá thun
PV: Net present value (Giá tr hin ti thun)
GDP: Gross Domestic Product (Tng thu nhp quc gia)
VT: năv tính
FDI: uătătrc tipănc ngoài
NV: Ngun vn
XD: Xây dng
NNH: N ngn hn
NDH: N dài hn
TÓM TTă TÀI
Bài vit nghiên cu các nhân t nhă hngă đn cu trúc vn ca các doanh
nghip ngành xây dng Vit Nam. Ngun d liuăđc ly t các báo cáo tài chính ca
88 doanh nghip xây dng niêm yt trên th trng chng khoán Thành Ph H Chí
Minh và S giao dch chng khoán Hà Ni trong khong thi gian t 2008-2011. Cu
trúc vnăđcăđi din bi t l đònăby tài chính, do vy, các bin (ba bin) ph thuc
là: t l tng n trên tng tài sn, t l n ngn hn trên tng tài sn; t l n dài hn
trên tng tài sn và các bin (sáu bin)ăđc lp là: tcăđ tngătrng ca doanh nghip
(GRO), quy mô doanh nghip (SIZE), tài sn c đnh hu hình (TANG); thu sut thu
thu nhp doanh nghip (TAX), kh nngăthanhătoánăhin hành (LIQ) và t sut sinh li
trên tng tài sn (ROA).
tài s dng các công c phân tích d liu: các thng kê mô t, t-test, hi quy
bi vi phn mm SPSS for Windows v.16 đ kim tra miătngăquanăgia các nhân
t nhăhngăđn cu trúc vn ca doanh nghip. Kt qu nghiên cu cho thy: quy mô
doanh nghip và thu sut thu thu nhp doanh nghip có miătngăquanădng vi t
l đònăbyătàiăchính.ăTrongăkhiăđó,ătàiăsn c đnh hu hình và kh nngăthanhătoánă
hin hành, t sut sinh li trên tng tài sn có chiuătngăquanăkhácănhauăđi vi tng
thành phn n. Tcăđ tngătrng không nhăhngăđnăđònăby tài chính vi mc ý
nghaă5%.
1
CHNGă1
1 GII THIU CHUNG
1. Lý do chnăđ tài:
Mcădùăđ tài cu trúc vn không phiălàălnhăvc nghiên cu miănhngănóă
vn là mt trong nhng ch đ nghiên cu thú v không nhngăđi vi các hc viên
trongăncămàăcònăđi vi các hc gi nc ngoài.
Ti đaăhóaăgiáătr doanh nghip là nhim v quan trng ca các nhà qun tr tài
chính. Nhiu nghiên cu lý thuyt và thc nghimăđưăgii thích khác nhau trong vic
la chn cu trúc vnăđ đtăđn cu trúc vn tiău.ăVà các nghiên cu thc nghim
cho thy không có cu trúc vn tiă uă choă tt c các doanh nghip mà mi doanh
nghip mun đtăđc cu trúc vn tiăuăphiăcnăc vào tình hình thc t doanh
nghip và bit kt hp gia các lý thuyt vi nhau.
Ngành xây dng là ngành kinh t trngăđim,ăcóăvaiătròăđc bit quan trngăđi
vi nn kinh t.ăc bit, VităNamălàăncăđangăphát trin nên ngành xây dngălàăcă
s nn tng cho quá trình công nghip hóa, hină điă hóaă đtă nc. Vì vy, đă đyă
nhanhăquáătrìnhăcông nghip hóa, hinăđi hóa, vic xácăđnh cu trúc vn tiăuăchoă
ngành xây dng là ht sc cn thită đ nâng cao hiu qu hotăđng ca ngành nói
riêng và nn kinh t nói chung.
Trong nhngănmăgnăđây,ăngànhăxây dng đangăđi mt vi nhngăkhóăkhnă
và thách thc, mt mt là do nhăhng ca cuc khng hong tài chính, mt khác do
các chính sách, th ch caănhàăncăchaăhoànăthinăđưănhăhng lnăđn vic la
chn cu trúc vn ca các doanh nghip.
Vì vy, tác gi tp trung phân tích các nhân t quytăđnh cu trúc vn ca các
công ty xây dng nhmăxácăđnh ngun tài tr vn tiău.ăTác gi hy vng vi nghiên
cu này s giúp các nhà qun tr tài chính có s la chn cu trúc vn ttăhnăsauănày.
2. Mc tiêu nghiên cu:
2
Nghiên cuăcăs lý thuyt và bng chng thc nghim các nhân t tácăđng
đn cu trúc vn.
Xây dng mô hình hi quy tuyn tính các nhân t nhăhngăđn cu trúc
vn ca các doanh nghip ngành xây dng niêm yt trên th trng chng khoán
Vit Nam.
ánhă giáă mcă đ nhă hng ca tng nhân t đn cu trúc vn ca các
doanh nghip ngành xây dng.
3.ăiătng nghiên cu:
Là cu trúc vn ca các doanh nghip ngành xây dng niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam.
D liu nghiên cu là các báo cáo tài chính các doanh nghip xây dng niêm
yt trên th trng chngăkhoánăgiaiăđon 2008 ậ 2011.
4.ăPhngăphápănghiênăcu:
Phngăphápănghiênăcu da trên s tng hp các tài liuătrongăncăvàănc
ngoài. Tác gi s dngă phngă phápă thôngă kêă môă t, hi quy bi vi phn mm
SPSSăđ xây dng hàm hi quy tuyn tínhăphânătích,ăđánhăgiáăcácănhânăt tácăđng
lên cu trúc vn các doanh nghip ngành xây dng Vit Nam.
5. Kt cu ca lunăvn:ă
Chngă1: Gii thiu chung.
Chngă2: Căs lý thuyt và thc nghim nghiên cu cu trúc vn.
Chngă3: Phngăphápănghiênăcu
Chngă4: Phân tích các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn ca các doanh
nghip ngành xây dng Vit Nam.
Chngă5: Kt lun.
3
2 CHNGă2
3 CăS LÝ THUYT VÀ CÁC NGHIÊN CU THC
NGHIM CU TRÚC VN
2.1 Các khái nim
2.1.1 Khái nim cu trúc vn
Cu trúc vnăđcăđnhănghaălàămt s kt hp s lng n ngn hnăthng
xuyên, n dài hn, c phnăuăđưiăvàăvn c phnăthngăđc s dngăđ tài tr cho
quytăđnhăđuătăca doanh nghip.
Hu ht các doanh nghipăđuătheoăđui mt cu trúc vn mc tiêu dài hn ca
mình,ăhayăcngăchínhălàăcu trúc vn tiăuăca doanh nghipăđó.ăôiăkhiăcácădoanhă
nghipăcngămunăthayăđi cu trúc vn hin ti ca h sang mt cu trúc vn mc tiêu
mi,ănhngănhìnăchungăthìăcu trúc vn hin ti và cu trúc vn mcătiêuăthng ging
nhau.
2.1.2 Khái nim cu trúc vn tiău
Cu trúc vn tiă uă làă hn hp n dài hn, c phnă uă đưi,ă vàă vn c phn
thng cho phép ti thiu hóa chi phí s dng vn bình quân ca doanh nghip. Vi
cu trúc vn có chi phí s dng vnăbìnhăquânăđc ti thiu hóa, tng giá tr ca các
chng khoán ca doanh nghipăđc tiăđaăhóa.ăDoăđó,ăcu trúc vn có chi phí s dng
vn ti thiuăđc gi là cu trúc vn tiău.
2.2 Các lý thuyt v cu trúc vn
2.2.1 Lý thuyt v cu trúc vn ca Modigliani và Miller
Modigliani và Miller (MM) là tên hai nhà kinh t ni tingăngi M. Hai ông
đưăđc gii Nobel kinh t nmă1958.ăNi dung nghiên cu ca MM ch yu xem xét
mi quan h giaăđònăby tài chính và giá tr ca doanh nghip.
nhăđ I ca Modigliani và Miller (MM) cho rng: giá tr ca doanh nghip
đc lp vi cu trúc tài chính tc là vic s dng n hay vn c phn không làm nh
4
hngăđn giá tr ca doanh nghip. Giá tr doanh nghip ph thuc vào kh nngăsinhă
li ca các tài sn caăcôngătyăhnălàătài snăđc tài tr bi n hay vn c phn.
Th trng vn mà MM gi đnh là th trng hoàn ho tc là: không có chi phí
giao dch, không có bt cân xng thông tin, không có thu thu nhp doanh nghip,
không có chi phí phá sn,ănhàăđuătăcóăth vay hay cho vay vi cùng lãi sut, các
doanh nghip hotăđngădiăcácăđiu kinătngăt s có cùng mcăđ ri ro kinh
doanh, các tài snăđcăđnh giá bng nhau.
Nmă1963,ăMMătip tc phát trin nghiên cu ca mình trong th trng vn bt
hoàn ho, th trng mà chi phí lãi vay giúp doanh nghip đc khu tr thu thì giá tr
doanh nghip s tngăviăđònăbyătàiăchínhăcaoăhn.ăMôăhìnhănàyădaătrênătácăđng ca
thu thu nhp doanh nghip thì các doanh nghip hotăđng có li nên s dng n
nhiuăhn.ăTuyănhiên,ăvicăgiaătngăn s dnăđn kh nngăpháăsnăcaoăhn.ăDoăđó,ă
cu trúc vn tiăuănghaălàămcăđònăby có th cân bngăđc chi phí phá sn và li
ích ca vic tài tr n.
2.2.2 Lý thuytăđánhăđi
Trong th trng vn bt hoàn ho, vic la chn cu trúc vn có nhăhngăđn
giá tr ca doanh nghip (Kraus và Litzenberger, 1973). Mt mt, tài tr bng n làm
giaătngăgiáătr ca doanh nghip bi vì s dng n to nên mt khon li ích là hin
giá ca tm chn thu. Mt khác, tài tr bng n làm gim giá tr ca doanh nghip bi
chi phí kit qu tài chính.
Theo lý thuytăđánhăđi, cu trúc vn tiăuălàăcu trúc vn mà tiăđóăcânăbng
gia li ích tm chn thu và chi phí kit qu tài chính (Modigliani và Miller, 1963).
Hin giá (PV) tm chn thu banăđuătng khi doanh nghip vay thêm n. mc n
trung bình, xác sut kit qu tàiăchínhăkhôngăđángăk, và PV chi phí kit qu tài chính
cngănh và li th thu vt tri.ăNhngăti mtăđimănàoăđó,ăxácăsut kit qu tài
chínhătngănhanhăvi vic vay n thêm, chi phí kit qu btăđu chim mtălng ln
giá tr ca doanh nghip.ăCngăvy, nu doanh nghip không th chc chnăhng li
t tm chn thu thu nhp doanh nghip, li th thu ca n s gimăđiăvàăcui cùng
5
bin mt.ăim tiăuălỦăthuytăđtăđc khi hin giá ca khon tit kim thu do vay
n thêm vaăđ bù tr choăgiaătngătrongăhin giá ca chi phí kit qu.
Hình 2. 1 T l n trong cu trúc vn và giá tr doanh nghip
Ngun: Sách TCDN hinăđi ậ ch biên Trn NgcăTh
Chi phí kit qu tài chính bt ngun t ri ro phá sn (Kraus và Litzenberger,
1973),ă chiă phíă đi din (Jensen và Meckling, 1976) và chi phí phát tín hiu (Ross,
1977).
Lý thuytăđánhăđiăcânăđi các li th thu ca n vay vi các chi phí kit qu
tài chính. Lý thuytăđánhăđi tha nhn rng các t l n mc tiêu có th khác nhau
gia các doanh nghip. Các công ty có tài sn hu hình an toàn và nhiu thu nhp chu
thu đ đc khu tr nên có t l n mc tiêu cao. Các công ty không sinh li có các
tài sn vô hình nhiu ri ro nên da ch yu vào tài tr vn c phn.
Lý thuytăđánhăđiăđưăthànhăcôngătrongăvic gii thích các khác bit trong cu
trúc vn gia nhiu ngành. Thí d,ăcôngătyătngătrng công ngh cao, có tài sn ri ro
và hu htălàăvôăhình,ăthng s dng n tngăđi ít. Các hãng hàng không có th vay
vàăthng vay nhiu vì tài sn ca h là huăhìnhăvàătngăđi an toàn. Tuy nhiên, lý
N mc tiêu
N (D)
Giá tr doanh
nghip tiăđa
Giá tr doanh
nghip (V)
Hin giá
ca tm
chn thu
Hin giá ca
chi phí kit qu
tài chính
GTDN không
s dng n
Giá tr DN có n
theo lý thuyt
M&M
6
thuyt này li không giiăthíchăđc ti sao các doanh nghip sinh li nht trong cùng
ngànhăthng có cu trúc vn bo th nht.
Theo lý thuytăđánhăđi, li nhunăcaoăcóănghaălàăcóănhiu kh nngăvayăn và
có nhiu li nhun chu thu đ đc khu tr và s cho mt t l n mcătiêuăcaoăhn.
2.2.3 Lý thuyt trt t phân hng:
Lý thuyt trt t phân hngăđc thc hin bi Myers và Majluf (1984). Theo lý
thuyt này, không có mt cu trúc vn tiăuăchoătt c các doanh nghip. Do bt cân
xng thông tin gia các nhà qunălỦăvàăcácănhàăđuătănên các nhà qun lý thích s
dng ngun tài tr ni b hn,ăch yu là li nhunăđ táiăđuăt,ăsauăđóămiăđn n và
cui cùng phát hành vn c phn mi (Myers và Majluf, 1984; Rajan và Zingales,
1995).
Theo Pettit và Singer 1985, các doanh nghip nh thng có mcă đ bt cân
xng thôngătinăhnăcácădoanh nghip ln bi vì các báo cáo tài chính ca các doanh
nghip ln thng đưăđc kim toán, trong khi các doanh nghip nh thì không. Vì
vy, khi các doanh nghip nh phát hành c phiu mi, chi phí phát hành này rt cao,
trong khi s dng ngun tài tr ni b thì s không phi mt khon phí này.
Lý thuyt trt t phân hng gii thích ti sao các doanh nghip có kh nngăsinhă
li nhtăthngăvayăítăhnă- không phi vì h có các t l n mc tiêu thpăhn,ămàăvìă
h không cn tin bên ngoài. Các doanh nghip có kh nngăsinhăliăítăhnăthng phát
hành n vì các ngun vn ni b không đ choăđuătăvàăvìătàiătr n đngăđu trong
trt t phân hng ca tài tr t bên ngoài.
Theo lý thuyt trt t phân hng, các doanh nghip có kh nngăsinh li cao vi
căhiăđuătăhn ch s c gngăđt t l n thp. Các doanh nghip viăcăhiăđuătă
lnăhnăcácăngun vn phát sinh ni b thng buc phi vay n ngày càng nhiu.
Lý thuyt này gii thích miătngăquanănghch trong ngành gia kh nngăsinh
liăvàă đònăby tài chính. L thng các doanh nghip thngăđuătătheoă mcătngă
trng caăngành.ăNhăvy các t l đuătăs tngăt nhau trong cùng mt ngành.
7
Vi các t l chi tr c tc cho sn và không th linh hotăđc thì các doanh nghip
sinh li ít nht s có ít ngun vn ni b hnăvàăs phiăvayămn thêm.
Hu ht các nghiên cu đu đa đn kt lun rng, lý thuyt trt t phân hng
hay lý thuytăđánhăđiăđu không th gii thích mtăcáchăchínhăxácăvàăđyăđ v quyt
đnh cu trúc vn ca doanh nghip mà phi có s kt hp ca c hai lý thuyt này mi
cóăcăs đyăđ cho vic la chn cu trúc vn doanh nghip.
2.2.4 Lý thuytăchiăphíăđi din
Nghiênă cuă nàyă đcă khiă xngă biă ensenă vàă Meckling (1976) và Jensen
(1986). Lý thuyt này nhìn nhn s tn ti cu trúc vn tiăuăchoădoanh nghip bi s
có mt caăchiăphíăđi din.ăChiăphíăđi din phát sinh tă2ăloiămâuăthun.ăTh nht,ă
mâuăthunăăgiaăcácăcăđôngăvàăngiăqunălỦăậ còn giălàăchiăphíăđi din vn c phn.
Thăhai,ămâuăthunăgiaătráiăchăvàăcácăcăđông.
Mâu thun gia các c đôngăvàăcácănhàăqun lý: Jensen (1986) tha nhn rng,
chiăphíăđi dinătngăcùngăvi dòng tin t do. Các c đôngăthíchăs dng dòng tin t
doăđ đuătăvàoăcácăd ánăcóăNPVădngăhayădùngăđ chi tr c tc.ăNgc li, các
nhà qun lý liăcóăkhuynhăhng s dng dòng tin t doăđ đuătăvàoănhng d án
đemăli thu nhp thpăhnăchiăphíăs dng vnănhngănhng d ánăđuătănàyălàmătngă
quyn li ca h.
Mâu thun gia các c đôngăvà các trái ch: khi doanh nghip s dng n s
phát sinh nhng mâu thun v quyn li gia các c đôngăvàătráiăch.ăKhiăđó,ăn làm
gimăchiăphíăđi din gia các c đôngăvàăcácănhàăqunălỦ,ăđng thiălàmătng chi phí
đi din gia các c đôngăvàătráiăch. Khi doanh nghip gpăkhóăkhn,ăc trái ch ln
các c đôngăđu mong mun doanh nghip phc hiănhngă các khía cnh khác nhau.
Các c đôngăthng t b mcătiêuăthôngăthng là tiăđaăhóaăgiáătr ca doanh nghip,
màătheoăđui mc tiêu hn hp vì quyn li riêng bng vic thc hinăcácătròăchi.
Vic thc hinăcácătròăchiănayămangăỦănghaăcácăquytăđnh ti v đuătăvàă
hotăđng. Các quytăđnh tiănàyălàăchiăphíăđi din ca vic vay n. Doanh nghip
càng vay n nhiu, s hp dn caăcácătròăchiăcàng ln. Vì vy, cui cùng vì li ích
8
ca các c đông,ănênătránhăthc hinăcácătròăchiănày.ăCáchăd dàng nht là gii hn
vic vay n ca doanh nghip mcăđ an toàn hay gn an toàn.
Nhăvy, vic s dng n và vn c phn phi gánh chuăchiăphíăđi din, lý
thuytăchiăphíăđi din ng ý rng cu trúc vn tiăuăđcăxácăđnh bng vic ti thiu
hóa nhng khon chi phí phát sinh t mâu thun gia các bên liên quan.
Lý thuytăchiăphíăđi din gii thích ti sao các công ty có quy mô ln, có dòng
tin t do càng nhiuăthngăcóăkhuynhăhng s dng nhiu n hn.ăiu này là do
cácăđiu khon trong hpăđng vay n s kimăsoátăđc phn nào các hành vi ca các
nhà qunălỦăkhôngăhngăđn mc tiêu tiăđaăhóaăgiáătr doanh nghip.
2.3 Các nghiên cu thc nghim v cu trúc vn:
2.4 Các nghiên cu thc nghim caănc ngoài:
* Tugbabas, Gulnur Muradoglu và Kate PhylaKtis (2009) thc hin nghiên cu
các nhân t nhăhngăđn cu trúc vn caă11.125ăcôngătyă(trongăđóăbaoăgm: 48.1%
công ty nh, 41% công ty va và 10.9% công ty ln) 25 qucăgiaăđangăphátătrin trên
các khu vcănh:ăChâuăPhi,ăôngăÁăTháiăBìnhăDng,ăChâuăM Latin và Caribbean,
khu vcăTrungăông, Bc Phi và Nam Á cácăgiaiăđon phát trin khác nhau. Mc
đíchăca các tác gi nghiên cu s khác nhau ca các nhân t quytăđnh cu trúc vn
ca các doanh nghip niêm yt và doanh nghip không niêm yt, gia các doanh
nghip nh, va và ln.
Trong bài nghiên cu, các tác gi đaăraăcácănhânăt nhăhngăđn các quyt
đnh cu trúc vn bao gm: tài sn c đnh (Tangibility) , kh nngă sinhă li
(Profitability), quy mô doanh nghip (Small, Large), thu nhp quc gia/ngun vn
quc gia (GDP/Cap), tcă đ tngă trng (Growth), lm phát (Inflation), lãi sut
(Interest), thu (tax). Kt qu nghiên cu cho thy:
* Tng quan gia các bin vi đòn by tài chính đi vi loi hình
doanh nghip nh, va và ln nh sau:
9
Bng 2.1. Kt qu tngăquanăgia các bin viăBTCăđi vi DN nh, va, ln.
Bin
DN nh
DN va
DN ln
LEV
LTD
STD
LEV
LTD
STD
LEV
LTD
STD
Tangibility
-
+
-
-
+
-
-
+
-
Profitability
-
-
-
-
0
GDP/Cap
+
0
-
+
0
Growth
+
+
0
+
-
Inflation
-
+
-
-
0
-
0
Interest
0
-
+
+
-
+
+
0
+
Tax
+
-
+
0
-
+
+
0
+
Ngun: tác gi tng hp t bài nghiên cu
* Tng quan gia các bin vi đòn by tài chính đi vi các doanh
nghip niêm yt và doanh nghip không niêm yt:
Bng 2.2. Tngăquanăgia các bin viăBTCăđi vi DN niêm yt và DN không
niêm yt.
Bin
DN không niêm yt
DN niêm yt
LEV
STD
LTD
LEV
STD
LTD
Tangibility
-
+
-
0
Profitability
-
0
Small
-
-
Large
+
0
GDP/Cap
+
+
0
+
Growth
+
+
0
+
Inflation
0
+
-
0
+
-
Interest
+
-
0
Tax
-
0
0
-
+
Ngun: tác gi tng hp t bài nghiên cu
10
Ghi chú: (-): Tng quan âm (+): Tng quan dng
( 0): Không tng quan
T các kt qu nghiên cu, tác gi đa các kt lun sau:
- Do bt cân xng thông tin, các doanh nghip nh thng b gii hn kh nngă
tip cn ngun tài tr hnă soă vi các doanh nghip ln nên các doanh nghip nh
thng phiăđi mt vi mc lãi sut cao, làm nhăhngăđnăcă hi phát trin ca
doanh nghip. Các doanh nghip ln và niêm yt d dàng tip cn th trng tài chính
trongănc và quc t, quytăđnh tài chính ca các doanh nghip này không b nh
hng biăcácăđiu kin kinh t ca quc gia nhiuănhăcácădoanh nghip va và nh.
* Nghiên cu caă AliăSaeediă (trngă đi hcă Taylor’s,ăSelangor,ă Malaysia)ăvàă
Iman Mahmoodi (khoa k toánătrngăđi hc Isfahan, Iran) (2011). Hai ông nghiên
cu các nhân t quytăđnh cu trúc vn ca các doanh nghip niêm yt trên th trng
chng khoán Tehran Iran vi ngun d liu là các báo cáo tài chính ca 146 công ty
niêm yt trên th trng chng khoán Tehran trong thi k 2003 -2008. Tác gi dùng 2
bin ph thuc là đònăby tài chính s sáchăvàăđònăby tài chính th trng cùng vi
by nhân t quytăđnh cu trúc vn gm: kh nngăsinhăli,ăcăhiătngătrng, kh
nngăthanhătoánăhin hành, ri ro kinh doanh, thu sut thu thu nhp doanh nghip,
quy mô doanh nghip và tài sn c đnh. Kt qu nghiên cu cho thy: kh nng sinh
li (Profitability), kh nngăthanhătoánăhin hành (Liquidity), tài sn c đnh hu hình
(tangibility) có miătngăquanăâmăvi đònăby tài chính. Căhiătngătrng (Growth
opportunity), quy mô doanh nghip (Size) có miătngăquanădngăviăđònăby tài
chính th trng,ăvàătngăquanăâmăvi đònăby tài chính s sách. Ri ro kinh doanh
(Business risk) có quan h cùng chiu vi đònăby tài chính và không có miătngă
quanăđángăk gia thu sut thu thu nhp doanh nghip vi đònăby tài chính.
2.3.2. Nghiên cu thc nghim v cu trúc vn các doanh nghip ngành xây dng
Malaysia”ăca Nurul Syuhada, Zaleha, Wan Mansor và Hussian (2011).
Nurulă Syuhada,ă Zaleha,ă Wană Mansoră vàă Hussiană đu là các nhà nghiên cu
khoa qun tr doanh nghipă trngă đi hc Teknologi Mara Terengganu. Các ông
11
nghiên cu cu trúc vn ca các công ty xây dng niêm yt trên th trng chng
khoán Bursa Malaysia trong sut thi k t 2001 - 2007. Ngun d liu nghiên cu
gm báo cáo tài chính ca 42 công ty vi tng s 294 quan sát. Bin ph thucălàăđònă
byătàiăchínhăđc tính bng tng n trên tng tài sn, và các bin đc lp là kh nngă
sinh li (Profitability), quy mô doanh nghip (Size), tcăđ tngătrng (Growth) và
tài sn c đnh hu hình (assets tangibility).
Kt qu nghiên cu cho ra mô hình nh sau:
TDR
i,t
= -131,5081 + 13,2468SIZE
i,t
ậ 2,9388PFT
i,t
+ 0,7208GTH
i,t
+
26,8888TGB
i,t
+
i,t
Vi h s xácăđnh hiu chnh R
2
=ă0,3872,ăđiuănàyăcóănghaălàă38,72%ăs thay
đi caăđònăbyătàiăchínhăđc gii thích bi các bin quy mô doanh nghip, kh nngă
sinh li, tcăđ tngătrng, tài sn c đnh hu hình.
Nhìnăvàoăphngătrìnhăchoăthy: nu các bin khác gi c đnhăkhôngăđi, khi
kh nngăsinhăliă(PFT)ătngălênă1%ăthìăt l n (TDR) gimă2,9388ăđim.ăiu này
có nghaălàăkh nngăsinhăli có miătngăquanăngc chiu vi t l n. Trong khi
đó,ănu quy mô doanh nghip (SIZE), tcăđ tngătrng (GTH) và tài sn c đnh hu
hìnhă(TGB)ătngălênă1%ăthìăt l n tngălênătngăng là 13,2468; 0,7208 và 26,8888
đim.ăiuănàyăcóănghaălàăquyămôădoanhănghip, tcăđ tngătrng và tài sn c đnh
hu hình có miătngăquanăcùngăchiu vi t l n.
Vi kt qu nghiên cu, các tác gi đa ra các nhn đnh sau:
- Các công ty ln ph thuc nhiu vào tài tr bng n. Tài sn c đnh hu
hìnhăcóătácăđng mnh nhtăđn n. Vì vy, khi doanh nghip mua thêm tài sn
c đnh hu hình, nhu cu vay n đ tài tr mua thêm tài snăcngătngălên.ă
- Khi các công ty xây dng tr nên lnăhnăv quy mô và tng tài sn, các
công ty ph thuc nhiu vào n hnălàăvn c phn.
12
2.3.3. Nghiên cu thc nghim v cu trúc vn ca các doanh nghip xây dng
ca tác gi Rohani Md - Rus và Maslina Samiran (2012).
Rohani Md - Rus và Maslina Samiran (2012) thc hin nghiên cu các nhân t
quytăđnh cu trúc vn ca các doanh nghip xây dng niêm yt trên th trng chng
khoán Bursa Malaysia. Vi d liu 50 doanh nghip xây dng niêm yt, qua quá
trình chn lcăđ loi các d liu không phù hp còn li 37 doanh nghip trong giai
đon 2003 -2008. Tác gi s dng mô hình hi quy tuynătínhăvàăphngăphápăOLSăđ
kimă đnh 8 nhân t bao gm: quy mô doanh nghip (Size), kh nngă sinhă li
(Profitability), tài sn c đnh hu hình (Tangibility), tm chn thu phi n (Non ậ
Debt Tax Shields), kh nngă thanh khon (Liquidity), că hi tngă trng (Growth
Opportunities) và chi phí thu (Tax Charge) tácăđngăđnăđònăby tài chính s sách
(Book Leverage ậ BLVG)ă vàă đònă by tài chính th trng (Market Leverage ậ
MLVG).
* Kt qu phng trình hi quy đòn by tài chính s sách nh sau:
BLVG = -0.147 + 0.082 Size ậ 0.493 Prof ậ 0.030 Tang + 5.597 NDTS ậ
0.186 Liq + 0.653Grow + 0.003Tax.
Vi mcăỦăngha:ăSizeă(0.203),ăProfă(0.051),ăTangă(0.870),ăNDTSă(0.056),ăLiqdă
(0.000
***
), Grow (0.000
***
), Tax (0.826).
Và h s xácăđnh hiu chnh R
*
=ă0.394ăđiuănàyăcóănghaălàăcácăbinăđc lp
này ch gii thích 39,4% s thayăđi caăđònăby tài chính s sách.
* Kt qu phng trình hi quy đòn by tài chính th trng nh sau:
MLVG = 0.351 + 0.207 Size ậ 0.374 Prof ậ 0.170 Tang + 3.697 NDTS ậ
0.166 Liq - 0.174Grow + 0.001Tax.
Vi mcăỦăngha:ăSizeă(0.000
***
), Prof (0.003
***
), Tang (0.063
*
), NDTS
(0.010
**
), Liqd (0.000
***
), Grow (0.000
***
), Tax (0.875).
Và h s xácăđnh hiu chnh R
*
=ă0.485ăđiuănàyăcóănghaălà các binăđc lp
này ch gii thích 48,5% s thayăđi caăđònăby tài chính th trng.
13
Bng 2.3 Tng hp các kt qu các nhân t tácăđng CTV ngành xây dng Malaysia
Các
nhân t
oălng
K vng
gi thit
Kt qu mô hình
BLVG
Tng n/(tng n + giá s sách vn c
phn +giá tr s sách c phnăuăđưi)
BLVG
MLVG
MLVG
Tng n/(tng n + giá th trng vn
c phn +giá tr s sách c phnăuăđưi)
SIZE
Logarit ca tng tài sn
+
0
+
PROF
Li nhunătrc lãi vay và khu
hao/tng tài sn.
-
-
-
TANG
Tài sn c đnh hu hình/tng tài sn
+/-
0
-
NDTS
Khu hao/tng tài sn
-
+
+
LIQ
Tài sn ngn hn/tng tài sn
-
+
-
GROW
(Tng tài sn ậ giá tr s sách vn c
phn + giá th trng VCP)/tng tài sn
+/-
+
-
TAX
(Li nhunătrc thu - li nhun sau
thu)/li nhunătrc thu
+/-
0
0
Ngun: Tác gi tng hp t bài nghiên cu
14
CHNGă3
PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU
3.1. Mô hình nghiên cu:
Các nghiên cu thc nghim trongănc cngănhătrênăth gii trcăđâyăv các
nhân t nhăhngăđn cu trúc vn ca doanh nghip hu htăđu s dng mô hình hi
quy tuyn tính đ kim nghim các gi thit v mi tng quan gia t l đòn by tài
chính và các nhân t đc cho là có tác đng đn nó.
Mô hình c th nhăsau:ă
Y
=
+
i
X
i
+
(i =1,n)
Trong đó
Y : Bin ph thuc
i
: H s hi quy
X
i
: Bin đc lp tácăđng đn bin ph thuc
: H s chn
: Sai s ngu nhiên
Trong mô hình hi quy c th ca bài nghiên cu này, cu trúc vn ca doanh
nghip đc đi din bi t l đòn by tài chính. Tác gi da vào bài nghiên cu
CTV các doanh nghip xây dng ca Nurul, Zaleha, Wan và Hussian (2011) và bài
nghiên cu các nhân t quytăđnh cu trúc vn các doanh nghip xây dng niêm yt
trên th trng chng khoán Bursa Malaysia caăRohaniăvàăMaslinaă(2012)ăđ đaă
các binăđc lp vào mô hình bao gm: (1) tc đ tng trng - Growth, (2) quy mô
doanh nghip - Size, (3) tài sn hu hình - Tang, (4) thu sut thu thu nhp doanh
nghip - Tax, (5) Kh nngăthanhătoánăhin hành - Liquidity, (6) T sut sinh sut sinh
li trên tng tài sn ậ ROA.
15
tài s dng nhiu công c phân tích d liu: các thng kê mô t, t-test, hi
quy bi vi phn mm SPSS for Windows 16.0
Hi quy tuyn tính biăthngăđcădùngăđ kim đnh và gii thích lý thuyt
nhân qu và đc s dngănhămt công c kt lunăđ kimăđnh các gi thuyt và d
báo các giá tr ca tng th nghiên cu. Nhă vy,ă đi vi nghiên cu này, hi quy
tuyn tính biălàăphngăphápăthíchăhpăđ kimăđnh các gi thuyt nghiên cu. Các
mô hình c th nhăsau:
LEV =
+
1
GRO +
2
SIZE +
3
TANG +
4
TAX +
5
LIQ +
6
ROA
+
(2.1)
STD =
+
1
GRO +
2
SIZE +
3
TANG +
4
TAX +
5
LIQ +
6
ROA
+
(2.2)
LTD =
+
1
GRO +
2
SIZE +
3
TANG +
4
TAX +
5
LIQ +
6
ROA
+
(2.3)
Hình 3. 1.ăSăđ các nhân t nhăhngăđn CTV ca DN
16
Bng 3. 1.Công thcăđoălng các bin
Bin
Công thc đoălng
Bin ph
thuc
LEV :ăđònăby tài chính
Tng n/tng tài sn
STD: t l n ngn hn trên tng
tài sn.
N NH/ tng tài sn
LTD: t l n dài hn trên tng
tài sn.
N dài hn/ tng tài sn
Binăđc
lp
GRO: tcă đ tngă trng ca
doanh nghip.
(tngăTSănm
t
ậ tngăTSănm
t-1
)/tng
TSănm
t-1
SIZE : quy mô doanh nghip
Logarit tài sn.
TANG: Tài sn c đnh hu
hình.
TSCăhu hình/tng tài sn
TAX : thu sut thu thu nhp
doanh nghip.
S thu phi np/Li nhună trc
thu.
LIQ: kh nngă thanhă toánă hin
hành.
Tng tài sn ngn hn/n ngn hn
.
ROA: t sut sinh li trên tng
tài sn.
Li nhun sau thu/tng TS
Lnh hi quy tuynătínhătrongăchngătrìnhăSPSSăđc s dngăđ chy phn
mm phân tích hi quy bi. Giá tr tngăquanăbi R ch rõăđ ln ca mi quan h
gia các binăđc lp và ph thuc. H s xácăđnh (R
2
)ăđoălng t l tng bin thiên
ca bin ph thuc đc gii thích bng các binăđc lp trong mô hình. Giá tr ca R
2
càng cao thì mcăđ phù hp ca mô hình hi quy càng ln và vic d đoánăbin ph
thuc càng chính xác. H s beta (
) là h s hi quy chun hóa cho phép so sánh trc
tip gia các h s,ăđcăxemănhălàăkh nngăgii thích bin ph thuc. Tr tuytăđi
ca mt h s beta chun hóa càng ln thì tm quan trngătngăđi ca nó trong d
báo bin ph thuc càng cao.