B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
H và tên: NGUYN VN HIU
CÁC NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN CA
CÁC DOANH NGHIP NGÀNH XÂY DNG NIÊM YT
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. PHAN TH BÍCH NGUYT
TP.H CHÍ MINH, NM 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
H và tên: NGUYN VN HIU
CÁC NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN CA
CÁC DOANH NGHIP NGÀNH XÂY DNG NIÊM YT
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH, NM 2011.
LI CM N
Trc tiên, xin trân trng cm n Ban giám hiu và Phòng qun lý
đào to sau đi hc Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh
đã to điu kin thun li cho tôi hc tp, nghiên cu trong sut thi
gian qua.
Tác gi cng xin cm n và gi li tri ân đn khoa Tài chính doanh
nghip và tt c các quý thy cô Trng i Hc Kinh t Thành ph H Chí
Minh đã tn tâm gi
ng dy trong sut chng trình hc tp và nghiên cu. Tác
gi xin gi li cm n đc bit đn PGS.TS PHAN TH BÍCH NGUYT đã
tn tình hng dn và đóng góp nhng ý kin quý báu giúp tôi hoàn thành
lun vn này.
Cui cùng, xin chân thành cm n gia đình, các bn hc, đng nghip đã
to điu kin và h tr cho tôi trong sut quá trình thc hin đ tài.
Trân trng cm n.
Tác gi lun vn
NGUYN VN HIU
LI CAM OAN
tài “Các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca doanh nghip ngành
xây dng niêm yt trên th trng chng khoán” là đ tài do chính tác gi thc
hin.
Tác gi da trên vic vn dng các kin thc đã đc hc, các tài liu
tham kho, kt hp vi quá trình nghiên cu thc tin, thông qua vic tìm
hiu, trao đi vi Giáo viên hng dn khoa hc, bn bè và các đi tng
nghiên cu đ hoàn thành lu
n vn ca mình.
Lun vn này không sao chép t bt k mt nghiên cu nào khác. Tác
gi xin cam đoan nhng li nêu trên là hoàn toàn đúng s tht.
TP.HCM, ngày 15 tháng 12 nm 2011
Ngi thc hin đ tài
NGUYN VN HIU
DANH MC CÁC T VIT TT
1. CTTC Cho thuê tài chính
2. CTV Cu trúc vn
3. DN Doanh nghip
4. GROW C hi tng trng
5. LIQ Tính thanh khon
6. LTD T s n dài hn trên tng tài sn
7. ROA T sut sinh li trên tng tài sn
8. SIZE Quy mô doanh nghip
9. STD T s n ngn hn trên tng tài sn
10.TANG Tài sn hu hình
11.TAX Thu thu nhp doanh nghip
12. TD T s tng n trên tng tài sn
13. TTCK Th trng chng khoán
14. UNI c đim riêng ca sn phm
15. XD Xây dng
16. HNX S giao dch chng khoán Hà Ni
17.HSX S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
DANH MC BNG
trang
Bng 2.1: Mc đ đóng góp vào nn kinh t ca ngành xây dng 21
Bng 2.2: T trng TSC và đu t dài hn/Tng tài sn 22
Bng 2.3: Nhn đnh mc đ và hng tác đng ca các bin 32
Bng 2.4: Kt qu thng kê mô t các bin 33
Bng 2.5 H s tng quan gia các bin 34
Bng 2.6 Kt qu hi quy t s tng n trên tng tài s
n (TD) 35
Bng 2.7 ánh giá đ phù hp ca hàm hi quy TD 36
Bng 2.8: Kt qu kim đnh đ phù hp ca hàm hi quy TD 36
Bng 2.9: Kt qu hi quy t s n ngn hn trên tng tài sn (STD) 37
Bng 2.10 Kt qu đánh giá đ phù hp và kim đnh đ phù hp ca
hàm hi quy STD 38
Bng 2.11 Kt qu hi quy t s n dài hn trên t
ng tài sn (LTD) 39
Bng 2.12 Kt qu đánh giá đ phù hp và kim đnh đ phù hp ca
hàm hi quy LTD 40
Bng 2.13: Kt qu chiu hng và mc đ tác đng ca các bin 41
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 2.1 : C cu s doanh nghip xây dng theo vn 23
Hình 2.2 : Xu hng thay đi vn bình quân mt doanh nghip 24
Mc Lc
Li cam đoan
Li cm n
Mc lc
Danh mc bng
Danh mc hình
Danh mc t vit tt
trang
Phn m đu 1
Vn đ nghiên cu 1
Mc đích nghiên cu 2
i tng và phm vi nghiên cu 2
Phng pháp nghiên cu 2
Kt cu ca đ tài 2
Chng 1: C S LÝ LUN V CU TRÚC VN VÀ CÁC NHÂN T
TÁC NG N CU TRÚC VN 3
1.1 Cu trúc vn 3
1.1.1 Khái nim cu trúc vn. 3
1.1.2 Cu trúc vn ti u và chi phí s dng vn bình quân. 3
1.2 Mt s
lý thuyt v cu trúc vn. 4
1.2.1 Quan đim truyn thng v cu trúc vn 4
1.2.2 Lý thuyt li nhun hot đng ròng (Net Operating Income Approach) 4
1.2.3 Lý thuyt ca MM v cu trúc vn 5
1.2.4 Lý thuyt đánh đi (The agency theory) 9
1.2.5 Lý thuyt trt t phân hng 10
1.3 Các nhân t nh hng đn cu trúc vn 12
1.3.1 Thu thu nhp doanh nghip 12
1.3.2 Tm chn thu phi n 12
1.3.3 Ri ro kinh doanh 12
1.3.4 C hi tng trng 13
1.3.5 Tài sn hu hình 13
1.3.6 Quy mô doanh nghip 14
1.3.7 Li nhun 15
1.3.8 c đim riêng ca sn phm 15
1.3.9 Tính thanh khon 15
1.3.10 N
hân t ngành 15
1.3.11 T l vn s hu ca Nhà nc 16
1.4 Tóm tt mt s kt qu nghiên cu thc nghim trên th gii v tác đng
ca các nhân t ti cu trúc vn 17
Kt lun chng 1 18
CHNG 2: CU TRÚC VN VÀ CÁC NHÂN T NH HNG N
CU TRÚC VN CA CÁC DOANH NGHIP NGÀNH XÂY DNG
ANG NIÊM YT TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN 19
2.1 c
đim và vai trò ca ngành xây dng 19
2.1.1 c đim hot đng ca các doanh nghip ngành xây dng 19
2.1.2 Vai trò ca ngành xây dng trong nn kinh t 21
2.1.3 Thc trng v vn và cu trúc vn ca các doanh nghip ngành xây
dng 22
2.2 o lng mc đ tác đng ca các nhân t đn cu trúc vn ca các
công ty xây dng. 27
2.2.1 Thit k nghiên cu 27
2.2.1.1 Xây dng mô hình nghiên cu 27
2.2.1.2 Ngun s liu và phng pháp thu thp d liu. 32
2.2.2 Kt qu nghiên cu 33
2.2.2.1 Thng kê mô t 33
2.2.2.2 Phân tích tng quan 33
2.2.2.3 Phân tích hi quy 34
2.2.2.4
ánh giá kt qu mô hình 40
2.2.3 im phát hin mi t kt qu nghiên cu 42
Kt lun chng 2. 43
CHNG 3: MT S GII PHÁP XÂY DNG CU TRÚC VN CHO
CÁC DOANH NGHIP NGÀNH XÂY DNG 45
3.1 V phía các doanh nghip 45
3.1.1 Nhng đ xut cho vic thit lp cu trúc vn ca doanh nghip 45
3.1.2 Chuyn đi c cu s dng vn, la chn ngun tài tr h
p lý 46
3.1.3 Thit lp chin lc tài chính phù hp 50
3.1.4 S dng tit kim vn 51
3.2 V phía chính ph 53
3.2.1 n đnh s hot đng ca th trng chng khóan 53
3.2.2 Phát trin th trng tín dng 55
3.2.3 Phát trin th trng cho thuê tài chính 56
3.2.4 Th trng hóa các khon n 59
3.2.5 Các chính sách khác 60
Kt lun chng 3 61
Kt lun chung 62
V kt qu nghiên cu 62
Hn ch ca nghiên cu và gi ý hng nghiên cu ti
p theo 62
Tài liu tham kho 64
Ph lc 1: Danh sách các doanh nghip xây dng trên sàn 66
Ph lc 2: Mt s ch tiêu v doanh nghip t kt qu điu tra doanh nghip
2010 ca Tng cc thng kê 68
Ph lc 3: Giá tr các bin đa vào mô hình hi quy 69
Ph lc 4: th liên h gia các bin đc lp và các bin ph thuc 71
1
Phn m đu
Ti u hóa CTV ca các Công ty là nhim v quan trng ca nhà
Qun tr tài chính. Có nhiu lý thuyt hin đi v CTV đ gii thích s khác
bit trong vic la chn CTV ca các công ty. Vit Nam cng có khá nhiu
các nghiên cu thc nghim đánh giá c cu vn ca các công ty trên TTCK.
Tuy nhiên, trong bi cnh kinh t th gii có nhiu thay đi, khng
hong tài chính t cui nm 2007 và khng ho
ng n công châu Âu đang
gây tác đng su đn kinh t th gii s có tác đng ti la chn CTV ca
các công ty. Nhng thay đi trên cng thêm vi môi trng th ch cha
hoàn thin ca Vit Nam đã có nhng nh hng ln đn vic la chn CTV
trong thc tin ca các DN.
Vit Nam đang trong giai đon công nghip hóa đt nc vì vy hot
đ
ng XD đang có mt vai trò ln đi vi s nghip này. S hot đng có
hiu qu ca các DN ngành XD trong điu kin khan hin vn s giúp cho
nn kinh t phát trin nhanh hn. Chính vì vy đ tài này tp trung phân tích
và đánh giá mc đ tác đng ca các nhân t đn CTV ca các công ty niêm
yt trên TTCK, t đó giúp cho các nhà hoch đch chính sách cng nh các
DN có cách nhìn phù hp trong vic la chn ngun tài tr v
n cho DN mt
cách ti u.
Vn đ nghiên cu:
Ngành XD Vit Nam đang có c hi phát trin c v chiu rng và
chiu sâu đ đáp ng nhu cu phát trin kinh t xã hi, vic thit lp mt
CTV hp lý không ch giúp ti thiu chi phí s dng vn, mà còn góp phn
tit kim vn trong mt lnh vc đòi hi ngun vn ln nh
ngành XD là vô
cùng quan trng đi vi các nhà qun tr DN.
2
Vic vn dng các lý thuyt v c cu vn và lng hóa mc đ tác
đng ca các nhân t trong vic hình thành CTV ca các DN xây dng s
cung cp nhng thông tin vô cùng hu ích cho các nhà qun tr, vì vy các
vn đ nghiên cu đc trình bày trong đ tài bao gm: H thng các lý
thuyt v CTV, các nhân t tác đng đn CTV ca DN và xác đnh mc đ
nh hng ca các nhân t đn CTV ca DN ngành XD, phân tích và đa ra
các khuy
n ngh giúp DN hoàn thin trong vic xây dng mt CTV ti u.
Mc đích nghiên cu
Trên c s lý thuyt v cu trúc vn và d liu ca các công ty, tác gi
s xác đnh các nhân t tác đng đn cu trúc vn ca các công ty ngành xây
dng và mc đ nh hng ca tng nhân t. T đó đ xut các gii pháp
nhm hoàn thin cu trúc vn.
i tng và ph
m vi nghiên cu: Các công ty ngành xây dng niêm yt
trên th trng chng khoán giai đon 2006-2011.
Phng pháp nghiên cu
Trong lun vn này, tác gi s dng phng pháp phân tích, so sánh,
phng pháp thng kê đ xây dng hàm hi quy nhm đánh giá tác đng ca
các bin đc lp đn bin ph thuc. S dng các chng trình Microsoft
Office Excel, SPSS đ h tr tính toán trong nghiên cu.
Kt cu ca đ tài
Ngoài li m
đu, kt lun và ph lc đ tài đc trình bày gm 3 chng:
Chng 1: C s lý lun v CTV và các nhân t tác đng đn CTV.
Chng 2: Cu trúc vn và các nhân t nh hng đn cu trúc vn
ca các DN ngành xây dng đang niêm yt trên TTCK
Chng 3: Mt s gii pháp xây dng CTV cho các DN ngành XD.
3
CHNG 1: C S LÝ LUN V CU TRÚC VN VÀ CÁC
NHÂN T TÁC NG N CU TRÚC VN
1.1 Cu trúc vn
1.1.1 Khái nim cu trúc vn.
Cu trúc vn (capital structure) là quan h v t trng ca tng loi
vn bao gm n ngn hn thng xuyên, n dài hn, vn c phn u đãi và
vn c phn thng trong tng s ngun v
n ca công ty.
Do các loi vn có chi phí s dng khác nhau nên vic thit lp mt
cu trúc vn phù hp là quyt đnh quan trng vi mi DN, nó liên quan
ti chi phí s dng vn, ti li ích ca DN và tác đng ti nng lc kinh
doanh ca DN trong môi trng cnh tranh.
1.1.2 Cu trúc vn ti u và chi phí s dng vn bình quân.
Cu trúc vn ti u là hn hp n, c ph
n u đãi, và vn c phn
thng cho phép ti thiu hóa chi phí s dng vn bình quân ca DN. Vi
cu trúc vn có chi phí s dng vn bình quân đc ti thiu hóa, tng giá
tr các chng khoán ca DN đc ti đa hóa. Do đó, cu trúc vn có chi phí
s dng vn ti thiu đc gi là cu trúc vn ti u.
Mt DN có th có mt cu trúc vn t
i u bng cách s dng đòn by
tài chính phù hp. Nh vy DN có th h thp chi phí s dng vn thông
qua vic gia tng s dng n (vì khi s dng n công ty s đc hng li
ích t tm chn thu). Tuy nhiên khi t l n gia tng thì ri ro cng gia
tng do đó nhà đu t s gia tng t l li nhun đòi h
i r
E
. Mc dù s gia
tng r
E
lúc đu cng không hoàn toàn xóa sch li ích ca vic s dng n
nh là mt ngun vn r hn cho đn khi nào nhà đu t tip tc gia tng
li nhun đòi hi khin cho li ích ca vic s dng n không còn na.
4
1.2 Mt s lý thuyt v cu trúc vn.
1.2.1 Quan đim truyn thng v cu trúc vn
Các quan đim truyn thng cho rng có mt c cu vn ti u, vi c
cu này có th gia tng giá tr DN bng cách s dng t s đòn by tài
chính phù hp.
Theo cách tip cn này, chi phí s dng n thp hn chi phí s dng
v
n ch s hu do có khan tit kim thu, vi cu trúc vn không có
n (100% là vn ch s hu) thì chi phí s dng vn bình quân cng chính
là chi phí s dng vn ch s hu (WACC = rE). Ban đu khi cu trúc vn
đc tài tr bng n thì WACC bt đu gim dn theo s gia tng ca t
trng n trong cu trúc vn, sau đó tip tc gia tng n
trong cu trúc vn
thì WACC bt đu tng dn. Bi vì lúc này s gia tng n kéo theo ri ro
v kh nng thanh tóan n cho ch n, đng thi cng làm tng ri ro đi
vi ch s hu, t đó làm cho chi phí s dng vn ca tng ngun tài tr
tng nhm bù đp ri ro. S thay đi ca WACC cho thy tn ti mt m
c
WACC gim đn mc đ thp nht (WACC min), ti đây mc đ n trong
cu trúc vn đt đn mc ti u và cu trúc vn lúc này tr thành cu trúc
vn ti u.
S gia tng s dng n vt quá cu trúc vn ti u làm gia tng ri
ro, s gia tng ri ro khin cho li ích ca vic tit kim thu không bù đ
p
đ cho vic gia tng ca chi phí s dng vn bình quân đã làm cho li ích
ca vic s dng n không còn na. Chính điu này làm cho các DN không
bao gi chn cu trúc vn tài tr hoàn toàn bng n.
1.2.2 Lý thuyt li nhun hot đng ròng (Net Operating Income
Approach)
Da vào gi đnh DN hot đng trong điu kin th trng hoàn ho,
5
không có thu, li nhun ca DN có tc đ tng trng bng không và DN
chia toàn b li nhun cho ch s hu. Lý thuyt li nhun hot đng ròng
cho rng chi phí s dng vn bình quân và giá tr công ty vn không đi
khi t s đòn by tài chính thay đi. Khi đòn cân n thay đi thì ch có t l
li nhun trên vn ch s hu thay đi mà thôi.
iu đó có ngh
a rng, khi DN gia tng s dng n hay tng t s đòn
by tài chính (có s thay đi cu trúc vn) thì t sut sinh li trên vn ch
s hu s tng lên trong khi t sut li nhun nói chung (t sut sinh li
trên tng tài sn) không thay đi. Vì t sut li nhun nói chung không đi
nên giá tr ca DN cng không thay đi.
Nhc đim ca lý thuyt này ngòai nh
ng gi đnh thiu thc t (th
trng hòan ho, không có thu …) còn có mt nhc đim quan trng
khác là gi đnh lãi sut tin vay không đi khi c cu vn thay đi.
1.2.3 Lý thuyt ca MM v cu trúc vn
Lý thuyt MM trong môi trng không có thu.
Các quan đim truyn thng v cu trúc vn cho rng khi mt DN bt
đu vay mn, do chi phí n thp, kt hp v
i thun li v thu s khin
WACC (Chi phí vn bình quân gia quyn) gim khi n tng.
Trái vi quan đim truyn thng, Modilligani và Miller (1958) đã tìm
hiu xem chi phí vn tng hay gim khi mt DN tng hay gim vay mn.
chng minh mt lý thuyt kh thi, Modilligani và Miller (MM) đã đa
ra mt s nhng gi đnh đn gin hoá rt ph bin trong lý thuyt v tài
chính, h gi đnh có các
điu kin th trng vn hoàn ho nh sau:
- Không có các chi phí giao dch khi mua bán chng khoán.
- Có đ s ngi mua và ngi bán trong th trng, vì vy không có
6
mt nhà đu t riêng l nào có nh hng ln đi vi giá c chng khoán.
- Có sn thông tin liên quan cho tt c các nhà đu t và không phi
mt tin.
- Tt c các nhà đu t có th vay hay cho vay vi cùng lãi sut.
- Tt c các nhà đu t đu hp lý và có k vng đng nht v li
nhun ca mt DN.
- Các DN hot đng di các điu kin tng t s có cùng mc đ
ri ro kinh doanh.
- Không có thu thu nhp.
Nu th trng vn là hoàn ho, MM lp lun rng, thì các DN có
nguy c kinh doanh ging nhau và tin lãi mong đi hàng nm ging nhau
phi có tng giá tr ging nhau bt chp cu trúc vn, bi vì giá tr ca mt
DN phi ph thuc vào giá tr hin ti ca các hot đng ca nó, không
phi da trên cách thc c
p vn.
T các lp lun và tính toán ca mình, MM đã đi đn kt lun “Giá tr
th trng ca bt k mt DN đc lp vi cu trúc vn ca mình”, giá tr
DN đc xác đnh bi tài sn c th ct bên trái ca bng cân đi k toán
ch không phi bi t l chng khoán n và chng khoán vn do DN phát
hành.
tng thêm tính thuy
t phc, MM đa ra lp lun mua bán song
hành đ h tr cho lý thuyt ca mình. Nu hai DN có cùng ri ro kinh
doanh, nhng mt trong hai DN đó có giá tr ln hn nh vào s dng n
thì các nhà đu t s bán c phiu giá ca DN vay n có giá cao hn, đng
thi vay đ mua c phiu ca DN không n và đu t s tin còn d vào
ni khác đ kim li. Quá trình mua bán này din ra nhanh đn n
i giá c
7
phiu ca hai DN ngang bng nhau. Vì vy, MM kt lun rng mt quy
trình mua bán song hành s ngn chn vic các DN tng đng có các giá
tr th trng khác nhau ch bi vì có cu trúc vn khác nhau.
V quan h gia đòn by tài chính và t sut sinh li, MM đã lp lun
và rút ra mi quan h sau:
T sut
sinh li t
VCP
=
T sut
sinh li t
tài sn
+
T
l
n/VCP
x (
T sut sinh
li d kin t
tài sn(r
A
)
-
T sut sinh
li d kin
t n(r
D
)
)
Qua phng trình trên cho thy rng đòn by tài chính làm tng thu
nhp d kin ca mi c phn, không làm tng giá c phn. Mc đ tng t
sut sinh li d kin ca vn c phn ph thuc và t l n trên vn c
phn và chênh lch gia r
A
và r
D
.
Tóm li, MM kt lun rng, vi mt s gi đnh v th trng vn
hoàn ho nh trên, giá tr th trng ca DN đc lp vi cu trúc vn.
Không có cu trúc vn nào là ti u và DN cng không th nào gia tng giá
tr bng cách thay đi cu trúc vn.
Các gi đnh ca MM đa ra đu rt lý tng. Tuy nhiên, trên thc t
các yu t thu
thu nhp doanh nghip, thu thu nhp cá nhân, cng nh
s bt cân xng v thông tin đu tn ti. Chi phí lãi vay thì thng tng khi
s dng n ngày càng tng lên, li nhun sau thu và lãi vay gim vi
nhng mc đ s dng n khác nhau và kh nng phá sn gia tng khi DN
tng s dng các khon n đ tài tr. Mc dù các gi thuyt trên đu không
tn ti trên th
c t nhng MM đã ch ra nhng đu mi v tính liên quan
ca cu trúc vn đi vi giá tr mt DN.
Lý thuyt MM trong môi trng có thu.
Nm 1963, Modigliani và Miller tip tc đa ra mt nghiên cu tip
theo vi vic tính đn nh hng ca thu thu nhp DN. M&M cho rng,
8
trong môi trng có thu thu nhp DN, giá tr ca DN gia tng t l thun
vi s gia tng n.
Vì lãi vay là mt khon chi phí đc khu tr trc khi tính thu thu
nhp DN nên khi DN s dng n vay đ tài tr s xut hin khon tit kim
bng tin tng thêm đi vi các nhà đu t, khon tit kim này đúng bng
lãi vay nhân vi thu sut thu
thu nhp:
Tm chn thu = T (r
D
x D)
Trong đó: T là thu sut thu thu nhp DN, r
D
là t sut sinh li k
vng trên n, D là s tin vay.
Nu DN duy trì n vnh vin thì DN có vnh vin mt dòng tin tm
chn thu. Li ích ca vic DN s dng n chính là hin giá ca dòng tin
này.
PV(tm chn thu) = PV(T x r
D
x D)
Khi đó, giá tr DN = giá tr DN nu tài tr 100% bng VCP + PV(tm
chn thu)
Nh vy, vi thu thu nhp DN, MM cho rng s dng n s làm gia
tng giá tr ca mt DN.
Lý thuyt MM trong môi trng có thu thu nhp DN, chi phí
kit qu tài chính và các chi phí khác
phn trên MM đã kt lun là giá tr ca DN tng khi s lng n
trong cu trúc vn tng. Nói cách khác giá tr th trng c
a DN đc ti
đa hóa và cu trúc vn ti u đt đc khi cu trúc vn hoàn tòan bng n.
Trên thc t không có DN nào ch tài tr tòan bng n, bi vì bên cnh
s hin hu li ích tm chn thu t n, vic s dng tài tr bng n cng
phát sinh nhiu chi phí, đin hình nht là các chi phí kit qu tài chính.
9
Kit qu tài chính xy ra khi không th đáp ng các ha hn vi các
ch n hoc đáp ng mt cách khó khn, chi phí kit quê tài chính gm
nhiu mc nh chi phí phá sn, chi phí giao dch, chi phí giám sát tha
hành… tt c các chi phí này rt cuc do các c đông gánh chu, nên chi
phí kit qu tài chính gia tng cùng vi s gia tng ca vay n.
Vì vy, khi t l n tng thêm thì li ích tm chn thu
gia tng, nhng
đng thi chi phí kit qu tài chính cng gia tng. Và đn mt lúc nào đó,
khi mà vi mi t l n tng thêm, hin giá li ích t tm chn thu không
cao hn hin giá chi phí kit qu tài chính thì vic vay n không còn mang
li li ích cho DN. Chính vì điu này, các DN luôn tìm cách ti u hóa
tng giá tr DN da trên nguyên tc cân bng này đ xác đnh nên la chn
tài tr bao nhiêu n và bao nhiêu vn c
phn trong cu trúc vn ca mình.
Nh vy trong môi trng không hòan ho, có thu, chi phí phá sn
và các chi phí giao dch khác thì giá tr ca DN bng giá tr ca DN trong
môi trng hòan ho cng vi hin giá ca tm chn thu tr đi chi phí phá
sn và các chi phí khác.
1.2.4 Lý thuyt đánh đi (The agency theory)
Lý thuyt đánh đi cân đi các li th ca n vay vi các chi phí phát
sinh t vay (chi phí kit qu tài chính). Các DN đc gi đnh là ch
n mt
cu trúc vn mc tiêu làm ti đa hóa giá tr DN. Các DN có tài sn hu
hình an toàn và nhiu thu nhp chu thu đ đc hng khu tr thu nên
có t l mc tiêu cao. Các công ty không sinh li, có các tài sn vô hình vi
nhiu ri ro nên da ch yu vào tài tr vn c phn.
Lý thuyt đánh đi cu trúc vn đã thành công trong vic gii thích
các khác bit trong cu trúc vn gia nhi
u ngành, nhng không gii thích
đc ti sao các DN sinh li nht trong ngành thng có cu trúc vn bo
10
th nht (vay ít nht). Theo lý thuyt đánh đi, kh nng sinh li cao có
kh nng vay n cao và khuyn khích mnh m ca thu thu nhp DN đ
s dng kh nng này.
1.2.5 Lý thuyt trt t phân hng
Thuyt trt t phân hng th trng đc nghiên cu khi đu bi
Myers và Majluf (1984) d đoán không có c cu n trên vn c phn mc
tiêu rõ ràng.
Gi thuyt rng ban qun tr bit v hot đng tng lai ca DN nhiu
hn các nhà đu t bên ngoài (thông tin không cân xng) và vic quyt
đnh tài chính có l cho bit mc đ kin thc ca nhà qun lý và s không
chc chn v lu lng tin mt tng lai.
Khi mt công ty công b mt gia tng c tc thng xuyên, giá c
phn thng tng, vì các nhà đu t
din dch vic gia tng này nh mt
du hiu v s tin tng ca ban giám đc công ty v thu nhp tng lai.
Tc là khi gia tng c tc s chuyn ti thông tin t các giám đc đn các
nhà đu t. iu này ch có th xy ra khi các giám đc bit nhiu hn
ngay t đu.
Thông tin bt cân xng tác đng đn la chn gia tài tr n
i b và tài
tr t bên ngoài, và gia phát hành mi chng khoán n và chng khoán
vn c phn. iu này đa ti mt trt t phân hng, theo đó đu t s
đc tài tr trc tiên bng vn ni b, ch yu là li nhun tái đu t; ri
mi đn phát hành n mi; và cui cùng bng phát hành c phn mi. Phát
hành vn c
phn mi thng là phng án cui cùng khi công ty đã s
dng ht kh nng vay n, tc là, khi mi đe da ca các chi phí kit qu
tài chính làm cho các ch n hin hu cng nh giám đc tài chính ca các
công ty lo âu.
11
Thông tin bt cân xng có th gii thích s vt tri ca tài tr n so
vi phát hành c phn thng trên thc t. Phát hành n thì thng xuyên
trong khi phát hành c phn thng thì him hn. a s tài tr t bên ngoài
là do n, phát hành c phn
Trong lý thuyt này, không có hn hp n – vn c phn thng mc
tiêu đc xác đnh rõ, bi vì có hai loi vn c phn thng, n
i b và t
bên ngoài, mt đu và mt cui ca trt t phân hng. Mi t l n
quan sát đc ca mi DN phn ánh các nhu cu tích ly ca DN đi vi
tài tr t bên ngoài.
Lý thuyt trt t phân hàng gii thích ti sao các DN có kh nng sinh
li thng vay ít hn – không phi vì h có t n mc tiêu thp mà vì h
không cn tin t bên ngoài. Các DN có kh
nng sinh li ít hn thì phát
hành n vì h không có các ngun vn ni b đ cho chng trình đu t
vn do tài tr n đng đu trong trt t phân hng ca tài tr t bên ngoài.
Trong trt t phân hng, s hp dn ca tm chn thu lãi t chng
khoán n đc coi là có tác đng hng nhì. Các t l n thay đi khi có bt
cân đi ca dòng ti
n ni b, c tc và các c hi đu t thc s. Các DN
có kh nng sinh li cao vi c hi đu t hn ch s c gng đt t l n
thp. Các DN có c hi đu t ln hn các ngun vn phát sinh ni b
thng buc phi vay n ngày càng nhiu.
Lý thuyt này gii thích mi tng quan ngh
ch trong ngành gia kh
nng sinh li và đòn by tài chính. L thng các DN thng đu t theo
mc tng trng ca ngành. Nh vy, các t l đu t s tng t nhau
trong cùng mt ngành. Vi các t l chi tr c tc cho sn và không th
linh hot đc thì các DN sinh li ít nht s có ít ngun vn ni b hn và
s phi đi vay mn thêm.
12
Trt t phân hng kém thành công hn trong vic gii thích các khác
bit trong t l n gia các ngành. Thí d, các t l n có xu hng thp
trong các ngành công ngh cao, ngay c khi vn bên ngoài rt ln. Cng có
các ngành thành đt, n đnh- nh ngành đin công ích chng hn, dòng
tin d tha không dùng đ chi tr n. Thay vào đó, các t l chi tr c tc
cao đã đa dòng tin tr l
i cho các nhà đu t.
1.3 Các nhân t nh hng đn cu trúc vn
Các lý thuyt v cu trúc vn đã ch ra rng có rt nhiu các nhân t
tác đng đn cu trúc vn ca DN, các nhân t chính có th đc rút ra bao
gm:
1.3.1 Thu thu nhp DN
nh hng ca nhân t thu đi vi cu trúc vn đc gii thích theo
lý thuyt MM. Các DN vi thu sut cao hn s s
dng nhiu n đ đt
li ích t tm chn thu. Hu ht, các nhà nghiên cu cho rng thu thu
nhp DN có nh hng rt quan trng trong cu trúc vn.
1.3.2 Tm chn thu phi n
Khon gim tr v thu t chi phí khu hao ca tài sn c đnh đc
gi là tm chn thu phi n. Khi tm chn thu này càng cao, dòng tin
ròng t
li nhun kinh doanh đi vi c đông càng ln. DeAngelo và
Masulis (1980) cho rng tm chn thu này là khon thay th cho tm chn
thu khi s dng n vay. Kt qu là nhng DN có chi phí khu hao cao
trong dòng tin d toán s s dng ít n trong cu trúc vn.
1.3.3 Ri ro kinh doanh
Ri ro kinh doanh là ri ro tim n trong hot đng kinh doanh ca
DN khi không quan tâm đn s dng n. Ri ro kinh doanh gn lin vi
nhng thay đi v thu nhp mà s thay đi này có ngun gc t nhng thay
đi ca doanh thu và giá c các yu t đu vào ca DN nh giá nguyên vt
13
liu, chi phí nng lng và chi phí tin lng.
Theo ni dung chi phí kit qu tài chính, DN có ri ro kinh doanh cao
s có kh nng kit qu tài chính cao hn, vì s dao đng cao ca thu nhp
hot đng, do vy các DN phi cân nhc gia li ích tm chn thu vi chi
phí phá sn.
1.3.4 C hi tng trng
Theo lý thuyt trt t phân hng, các công ty tng trng có nhu cu
tài tr rt ln, nu luôn s dng n s truyn ti nhng thông tin xu, vì
vy s u tiên phát hành c phiu hn đ tránh vn đ bt cân xng thông
tin khi đi vay n.
Theo Myers va Majluf (1984), s bt cân xng v thông tin yêu cu
mt khon tin thng b sung đi vi các DN đ tng các ngun v
n bên
ngoài bt chp cht lng ca d án đu t ca DN. Trong trng hp tng
n, khon tin thng b sung phn ánh mt t sut li nhun yêu cu
cao hn. Các DN vi nhiu c hi tng trng có th phát hin là s là quá
đt khi s dng n đ tài tr s tng trng đó.
Myers (1977) cho rng các DN tng trng cao có nhi
u la chn hn
đ đu t trong tng lai hn là các DN tng trng thp. Do vy, các DN
s dng n nhiu tht s mong mun b qua các c hi đu t có kh nng
sinh li vì nhng khon đu t nh vy s chuyn li ích t c đông sang
trái ch. Kt qu là các DN có c hi tng trng cao s ít s d
ng n.
1.3.5 Tài sn hu hình
Nhng tài sn hu hình có th s dng nh là nhng tài sn th chp
trong quan h vay n theo yêu cu ca ngân hàng.
Nu mt DN có t trng tài sn hu hình cao, DN s s dng n nhiu
hn các DN có t trng tài sn hu hình thp. Vì các DN có t trng tài sn
14
hu hình ln có chi phí kit qu tài chính thp hn trong trng hp phá
sn.
Nh vy, tính hu hình hay tài sn th chp s làm gim s bt cân
xng v thông tin và vn đ đi din, vì nhng tài sn này s đm bo li
ích ca trái ch trong trng hp thiu thông tin hoc mâu thun v li ích
vi c đông ca DN. Các DN không có tài sn th chp s
có chi phí cao
khi s dng n đ tài tr và kt qu là h s s dng vn c phn đ tài tr.
Mt thuc tính ca cu trúc tài sn cng liên quan đn gii pháp nhm
làm gim vn đ đi din khi s dng n ngn hn và n dài hn. Theo
nguyên tc phù hp, các khon tài sn dài hn đc s dng làm tài sn th
ch
p cho các khon n dài hn, còn các tài sn ngn hn đc dùng đ th
chp các khon n ngn hn. Nguyên tc phù hp này đt ra vn đ d
đoán v cu trúc n theo thi gian.
Lý thuyt đánh đi cng cho rng tài sn hu hình có tính an toàn cao
hn nên các DN có tài sn hu hình nhiu s có t l n mc tiêu cao.
Nói chung, nhng thuc tính nh tính hu hình, cu trúc tài sn, và tài
s
n th chp có cùng ý ngha khi gii thích vic la chn cu trúc vn.
1.3.6 Quy mô doanh nghip
Mi quan h này đc gii thích bi s bt cân xng v thông tin.
Theo đó, DN vi quy mô nh thng có vn đ bt cân xng thông tin gia
c đông, ngi qun lý DN vi các ch n ln hn so vi DN có quy mô
ln, vì vy khó tip cn vi các ch n. Trong khi đó, các DN có quy mô
l
n có chi phí đi din thp, chi phí kim soát thp, ít chênh lch thông tin
hn so vi các DN nh hn nên thun li hn khi tip cn vi th trng
tín dng và s dng nhiu n vay hn đ có li nhiu hn t tm chn thu
15
Marsh (1982) cho rng các DN ln thng s dng n dài hn nhiu
hn trong khi các DN nh s dng ch yu n ngn hn. Các DN ln có
th tn dng li th quy mô s ln trong vic tng n vay dài hn, và có th
có sc đàm phán cao hn so vi các đnh ch tài chính. Ngoài ra, các DN
ln thng đa dng hóa lnh vc hot đng và có dòng tin n đnh hn,
kh nng phá sn cng bé hn so vi các DN nh.
1.3.7 Li nhun
Lý thuyt trt t phân hng cho rng các DN s s dng li nhun đ
li nh là ngun vn tái đu t, sau đó mi s dng n và phát hành vn
ch khi cn thit. Khi đó, gia kh nng sinh li và đòn by n có mi
quan h nghch chiu. Tuy nhiên, lý thuy
t MM li cho rng các DN có kh
nng sinh li cao nên đi vay nhiu hn khi các DN đó có nhu cu ln hn
đ tn dng tm chn thu thu nhp DN.
1.3.8 c đim riêng ca sn phm
Các DN có các sn phm đc đáo thng có đòn by tài chính thp bi
vì nu DN b phá sn, th trng th cp có tính cnh tranh cho hàng tn
kho và các thit b sn xut ca DN không có dn đn giá tr thu hi thp.
1.3.9 Tính thanh khon
Tính thanh khon có tác đng đn quyt đnh cu trúc vn bi vì, các
DN có t l thanh khon cao có th s dng nhiu n vay do DN có th tr
các khon n vay ngn hn khi đn hn. Mt khác, các DN có nhiu tài sn
thanh khon có th s dng các tài sn này tài tr cho các khon đu t ca
mình.
1.3.10 N
hân t ngành
Các ngành có ri ro khác nhau, chi phí khánh kit tài chính cng khác