Luận văn thạc sĩ Giải pháp mở rộng cho vay tài trợ xuất nhập khẩu tại ngân hàng đầu tư và phát triển chi nhánh TP Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





T
T
R
R




N
N
G
G


N
N
H
H


T
T

P
P
H
H




N
N
G
G



GII PHÁP M RÔNG CHO VAY TÀI
TR XUT NHP KHU TI NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN CHI
NHANH THÀNH PH H CHÍ MINH

LUN VN THC S KINH T


CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ NGÀNH: 60.34.02.01


NGI HNG DN: PGS.TS. TRN HOÀNG NGÂN

TP.H CHÍ MINH – NM 2012




LI CM N
Li cm n đu tiên xin dành cho gia đình, nhng ngi ng h tôi tham gia chng
trình hc sau đi hc ti trng i hc Kinh t TP.HCM.
Tôi xin gi li cm n đn quý Thy cô trong trng i hc Kinh T TP.HCM đã
truyn cho tôi nhng kin thc quý báu trong sut quá trình theo hc ti đây. c bit, tôi
xin dành li cm n sâu sc cho Thy Trn Hoàng Ngân ngi hng dn khóa hc, đã
tn tình hng dn đ tôi hoàn thành lun vn này.
Cui cùng, tôi xin gi li cám n đn bn bè, đng nghip đã góp ý, giúp đ tôi trong
sut thi gian hc tp và nghiên cu.
Xin chân thành cm n.
Trng Nht Phng
1
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu
s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi

hiu bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc
Kinh t thành ph H Chí Minh.
Thành ph H Chí Minh, ngày 27/11/2012
Hc viên
Trng Nht Phng
2
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 3.1 Thng kê mô t thang đo thành phn tin cy 63
Bng 3.2 Thng kê mô t thang đo thành phn đáp ng 64
Bng 3.3 Thng kê mô t thành phn phng tin hu hình. 65
Bng 3.4 Thng kê mô t thành phn cm thông 65
Bng 3.5 Thng kê mô t thành phn giá c dch v66
3
DANH MC HÌNH VÀ BIU 
Hình 1.1 Quy trình nghip v bao thanh toán quc t 17
Hình 2.1 C cu t chc BIDV Hi s chính 24
Hình 2.2 C cu t chc BIDV.HCM 26
Hình 2.3 Tng trng li nhun ròng và li nhun trên tng tài sn 2009 – 2011 27
Hình 2.4 D n cho vay và huy đng vn BIDV – HCM 2009 – 2011 27
4
DANH MC T VIT TT
BIDV : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
BIDV.HCM : Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam-Chi nhánh
TP.HCM
EFA :Exploratory Factor Analysis
TMCP : Thng mi c phn.
TNHH : Trách nhim hu hn.
WTO : T chc thng mi Th Gii.
XNK : Xut nhp khu.
MTV : Mt thành viên.

NH : Ngân hàng.
5
6
T VN 
C s hình thành đ tài :
Kinh t th gii ngày càng đc quc t hoá, Kinh t Vit Nam đang phát trin kinh
t th trng, m ca, hp tác và hi nhp; trong bi cnh đó hot đng thng mi
và đu t quc t đóng vai trò quan trng trong s phát trin kinh t, ngày càng chim
t trong cao trong GDP ca Vit Nam. Hot đng thng mi ngày nay là chic cu
ni gi kinh t trong nc vi phn kinh t th gii bên ngoài.  thc hin chc
nng cu ni này, thì h thng ngân hàng thng mi trong nc là mc xích quan
trng ca chui liên kt này, h tr và đy mnh hot đng kinh doanh xut nhp
khu, đu t nc ngoài. Thanh toán quc t ra đi da trên nn tng thng mi
quc t, nhng thng mi quc t có tn ti và phát trin đc hay không li còn
ph thuc vào khâu thanh toán có thông sut, kp thi , an toàn và chính xác hay
không, hay nói cách khác thng mi quc t ph thuc vào cht lng phc v ca
h thng ngân hàng thng mi trong nc.
Thy đc vai trò ca hot đng ca thng mi đi vi nn kinh t và nhim v
quan trng ca Ngân hàng thng mi trong viêc thúc đy hot đng thng mi
quc t phát trin Chính vì l đó  tài nghiên cu đ cp đn thc trng cho vay tài
tr xut khu đang thc hin ti Ngân hàng u t và Phát trin Chi nhánh TP.HCM
hin nay, thy đc nhng thc ti, nhng hn ch, khó khn, và ri ro đang tn ti
đ có cái nhìn bao quát t đó đa ra nhng đnh hng và gii pháp phát trin nghip
v cho vay tài tr xut khu ca Chi nhánh trong giai đon ti góp phn to điu
kin cho hot đng thng mi quc t có hiu qu.
Mc tiêu ca đ tài :
Nghiên cu tình hình cho vay tài tr xut khu ti Ngân hang TMCP u t và Phát
trin chi nhánh TP.HCM. T đó thy đc nhng khó khn vng mc khi cho vay
tài tr xut nhp khu c s đó đa ra đnh hng, gii pháp đ đy mnh lnh vc
cho vay tài tr xut nhp khu.

i tng nghiên cu :
7
i tng nghiên cu ca đ tài là nhóm khách hàng doanh nghip.
Phm vi nghiên cu :
Phm vi nghiên cu ca đ tài là khách hàng doanh nghip đang s dng sn phm
cho vay tài tr thng mi ti BIDV CN TP.HCM.
Phng pháp nghiên cu:
Trc ht, ngi vit s dng phng pháp nghiên cu đnh tính tìm hiu thc trng
cho vay tài tr xut nhp khu ti Ngân hàng, sau đó điu chnh mô hình và thang đo
cht lng cho vay tài tr xut nhp khu. Sau đó, ngi vit s dng phng pháp
nghiên cu đnh lng đ đo lng mc đ hài lòng ca khách hàng trong dch v
cho vay tài tr xut nhp khu. Trong đó, phng pháp nghiên cu đnh lng có s
dng bng câu hi và qua email, nhm thu nhp thông tin ca các khách hàng đang
d dng dch v sn phm tài tr thng cho vay xut nhp khu ti BIDV.CN
TP.HCM.
Ý ngha thc tin ca đ tài :
 tài tìm hiu thc trng cho vay tài tr xut nhp khu ti BIDV.HCM nhm xác
đnh các yu t tác đng đn sn phm cho vay tài tr xut nhp khu. T đó giúp
Ban lãnh đo ngân hàng có nhng gii pháp đ cung cp dch v tt hn nhm đáp
ng nhu cu ca khách hàng, nâng cao sc cnh tranh ca BIDV CN TPHCM vi các
ngân hàng khác trên cùng đa bàn đc bit là nhng ngân hàng có sn phm cho vay
tài tr thng mi có cht lng tt.
Kt qu nghiên cu là c s đ BIDV CN TPHCM đ xut Hi s chính trin khai
hoàn thin quy trình các sn phm cho vay tài tr xut nhp khu đáp ng nhu cu
ca khách hàng.
Nghiên cu cng góp phn vào vic tái cu trúc hot đng sau c phn hoá ti Ngân
hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam.
Cu trúc lun vn:
Lun vn gm 4 chng c th :
Chng 1 : C s lý lun và nghiên cu

Chng 2: Thc trng cho vay tài tr xut nhp khu ti Ngân hàng TMCP u t
8
và Phát trin Vit Nam chi nhánh TP.HCM.
Chng 3 : Mô hình đo lng cht lng cho vay Xut nhp khu.
Chng 4 : Kin ngh
9
C S LÝ LUN VÀ NGHIÊN CU CHO VAY TÀI TR XUT
NHP KHU
S ra đi và phát trin ca tài tr xut nhp khu.
Trong điu kin nn kinh t th trng, xut nhp khu tr thành vn đ quan trng.
Th trng thng mi th gii m rng không ngng, nhu cu v th trng tiêu th
hàng hóa, th trng đu t đang tr thành nhu cu cp bách ca các doanh nghip
xut nhp khu. Do kh nng tài chính có hn mà các doanh nghip xut nhp khu
không phi lúc nào cng có đ tin đ thanh toán hàng nhp khu hoc có đ vn thu
mua ch bin hàng xut khu, t đó ny sinh quan h vay mn và s h tr ca ngân
hàng.
Quan h giao thng quc t đt ra nhng vn đ t nh, đôi khi phc tp, nên nhng
nghip v thng mi đòi hi s tham gia ca ngân hàng. Ngân hàng đem li cho các
nhà hot đng ngoi thng s hiu bit v k thut và ch da tài chính trong lnh
vc quan trng này.
Có th nói s ra đi ca tín dng tài tr xut nhp khu là mt yêu cu tt yu khách
quan, gn lin vi các quan h mua bán ngoi thng gia các nc vi nhau. Tín
dng tài tr xut nhp khu đóng vai trò quan trng đi vi s tn ti và phát trin
ca ngoi thng cng nh đi vi s phát trin kinh t ca đt nc. Vai trò đó đc
th hin qua các mt sau:
• Ngân hàng cho các doanh nghip vay đ nhp khu máy móc, thit b hin đi,
đi mi trang thit b k thut, dây chuyn sn xut ch bin hàng xut khu vi
công ngh tiên tin nhm nâng cao cht lng sn phm hàng hóa, h giá thành sn
phm, to kh nng cnh tranh vi hàng ngoi nhp và kinh doanh có lãi;
• Nh có s tài tr ca ngân hàng, đáp ng nhu cu v vn ca doanh nghip,

giúp doanh nghip có th tn ti và đng vng trong c ch kinh t th trng, m
rng sn xut kinh doanh, to công n vic làm cho ngi lao đng, gim t l tht
nghip, đng thi hoàn thành ngha v np thu cho ngân sách nhà nc;
• Tín dng to điu kin thun li giúp các đn v tiu th công nghip phát trin
sn xut, tng nhanh sn lng hàng hóa, to ra nhiu sn phm xut khu (may
mc, giày dép, dt, sn mài, gm s m ngh, sn xut ch bin thc phm xut
khu, đa tre, chiu tre, mây tre, đan, …) đa dng hóa các mt hàng xut khu;
• Tín dng ngoài vic tài tr vn đ nhp khu máy móc, thit b phc v
10
sn xut, còn góp phn nhp khu các hàng hóa tiêu dùng cn thit cho đi
sng và sinh hot ca nhân dân;
• Tín dng xut khu góp phn phc v chng trình, mc tiêu phát trin
kinh t ca đt nc, góp phn m rng quan h đi ngoi vi các nc trên th
gii.
Tín dng tài tr xut nhp khu ti các ngân hàng thng mi da vào 3 nguyên tc c bn:
• Tin vay phi đc hoàn tr đúng hn c vn ln lãi;
• Vn vay phi đc s dng đúng mc đích;
• Vn vay phi có tài sn tng đng làm đm bo.
Cùng vi s phát trin ca ngoi thng và h thng ngân hàng, hot đng tài tr
xut nhp khu ca ngân hàng phát trin ngày càng đa dng và phong phú:
• Hình thc đn gin đu tiên là ngân hàng cho vay trc tip đi vi các
đn v nhp khu nh cho vay đ b sung vn lu đng thu mua ch bin sn
xut hàng xut khu theo các hp đng đã đc ký kt, cho vay đ thanh toán
các nguyên liu, hàng hóa, vt t nhp t nc ngoài;
• T hình thc cho vay ngn hn là ch yu, ngân hàng đã m rng cho vay
trung và dài hn đ tài tr cho hot đng sn xut kinh doanh xut nhp khu.
Ngân hàng cho vay đ mua sm máy móc thit b, ci tin công ngh, ng
dng các thành tu khoa hc k thut đ nâng cao cht lng sn phm, tng
nng lc cnh tranh trên th trng th gii;
• Ngân hàng còn thc hin cho vay gián tip, đng ra bo lãnh đ vay vn

nc ngoài cho các đn v xut nhp khu, nh đó các doanh nghip có th
vay vn mà không cn phi th chp hay cm c tài sn, bo lãnh m L/C
thanh toán hàng nhp khu, bo lãnh hi phiu, bo lãnh thc hin hp đng,
v.v …
11
• Nu doanh nghip có hi phiu trong tay có th đa đn ngân hàng chit
khu cng nh các chng t thanh toán có giá tr khác. Ngân hàng có th mua
li toàn b chng t và có quyn đòi nhà nhp khu theo hi phiu. Trng
hp nhà xut khu có nhng hp đng xut liên tc và dài hn theo đnh k
vi điu kin thanh toán tr chm, nhng có nhu cu vn ngay, nhà xut khu
bán các khan thanh toán cha đn hn cho ngân hàng. Khi đn hn, ngân
hàng s thu tin t nhà nhp khu, đây chính là hình thc tín dng bao thanh
toán.
Nh vy, do trình đ k thut nghip v thanh toán càng phát trin, các phng thc
thanh toán quc t ngày càng đa dng, nghip v tài tr xut nhp khu phát trin
di nhiu hình thc ngày càng đa dng, phc v tích cc và có hiu qu cho hot
đng xut nhp khu.
Vai trò ca các hình thc tài tr xut nhp khu.
i vi Ngân hàng thng mi
Tín dng tài tr xut nhp khu ca ngân hàng thng mi là hình thc tài tr thng
mi, k hn gn lin vi thi gian thc hin thng v, đi tng tài tr là các doanh
nghip xut nhp khu trc tip hoc y thác. Giá tr tài tr thng  mc va và ln.
Tài tr ca ngân hàng trong lnh vc xut nhp khu là hình thc cho vay mang li
hiu qu cao, an toàn, bo đm s dng vn đúng mc đích và thi gian thu hi vn nhanh,
vì:
• Thi gian tài tr ngn hn do gn lin vi thi gian thc hin thng v. Thi
gian thc hin thng v đi vi ngi xut khu là thi gian k t lúc gom hàng,
xut đi cho đn khi bán ht hàng và thu tin v. K hn tài tr ngn phù hp vi k
hn huy đng vn ca các ngân hàng thng mi thng là di mt nm. iu
này giúp ngân hàng tránh đc ri ro v thanh khon;

• Tài tr xut nhp khu đm bo s dng vn đúng mc đích. ng vn tài tr
gn lin vi thng v. Trong nhiu trng hp, vn tài tr đc thanh toán thng
cho bên th ba mà không qua bên xin tài tr nh thanh toán tin hàng nhp khu,
12
thanh toán tin nguyên vt liu cho các đi lý gom hàng cho ngi xut khu … Rõ
ràng vic làm này tránh đc tình trng ngi xin tài tr s dng vn sai mc đích,
hn ch đc ri ro tín dng;
• Tài tr xut nhp khu nâng cao tính an toàn cho ngân hàng thông qua vic
qun lý các ngun thu thanh toán. i vi ngi xut khu, khi ngân hàng chuyn
b chng t giao hàng đ đòi tin ngi nhp khu nc ngoài đã ch đnh vic
thanh toán tin hàng phi thông qua tài khan ca ngi xut khu m ti ngân
hàng. i vi ngi nhp khu, trong trng hp có tài tr, ngân hàng s buc
ngi nhp khu tp trung tin bán hàng vào tài khon m ti ngân hàng. Do vy,
ngun thu đ tr các khon tài tr đc ngân hàng qun lý ht sc cht ch, tránh
đc tình trng xoay vn ca doanh nghip trong thi gian vn tm thi nhàn ri,
d xy ra ri ro;
• Hiu qu ca ngân hàng trong tài tr xut nhp khu th hin thông qua lãi sut
và phí. Có nhiu lãi sut trong quá trình tài tr: lãi cho vay thanh toán, lãi chit
khu chng t, lãi vay bc buc (bng mc lãi quá hn)… Tin lãi thu cao vì
thng giá tr tài tr  mc va và ln. Ngoài ra, thông qua tài tr xut nhp khu,
ngân hàng còn m rng đc các quan h vi cá doanh nghip và ngân hàng nc
ngoài, nâng cao uy tín ngân hàng trên trng quc t, đây cng là mt hiu qu.
i vi doanh nghip
Tài tr xut nhp khu ca ngân hàng giúp doanh nghip thc hin đc nhng
thng v ln: có nhng thng v trong ngoi thng đòi hi ngun vn rt ln đ
thanh toán tin hàng. Do đc đim ca vn chuyn hàng hi, các mt hàng thit yu
nh phân bón, st thép, go, bt mì … thng hai bên mua bán vi s lng nguyên
tàu hàng (t 10.000 đn 20.000 tn) nhm tit kim chi phí vn chuyn, thun li
trong công tác giao nhn nên kéo theo giá tr lô hàng cng rt ln. Trong trng hp
này, vn lu đng ca doanh nghip không đ đ chun b hàng xut hoc thanh toán

tin hàng. Tài tr ngân hàng cho xut nhp khu là gii pháp giúp doanh nghip thc
hin đc nhng hp đng dng này.
13
Trong quá trình đàm phán, thng lng, ký kt hp đng ngoi thng, nn doanh
nghip trc đó đã thông qua ngân hàng v vic tài tr và thanh toán quc t, có
ngha là doanh nghip đã xác đnh ngân hàng phc v mình, thì s to đc li th
trong quá trình này. Vì hp đng ngoi thng đc thc hin thông qua ngân hàng
phc v ngi mua và ngi bán, đã tha thun trc vi ngân hàng ngha là doanh
nghip đã xác đnh đc nng lc thc hin hp đng. iu này có ý ngha quan
trng trong tin trình thng lng, đàm phán.
Tài tr xut nhp khu làm tng hiu qu ca doanh nghip trong quá trình thc hin
hp đng: thông qua tài tr ca ngân hàng, doanh nghip nhn đc vn đ thc hin
thng v. i vi doanh nghip xut khu, vn tài tr giúp doanh nghip thu mua
hàng đúng thi v, gia công ch bin và giao hàng đúng thi đim. i vi doanh
nghip nhp khu, vn tài tr ca ngân hàng giúp doanh nghip mua đc nhng lô
hàng ln, giá h. C hai trng hp đu giúp doanh nghip đt hiu qu cao khi thc
hin thng v.
Ngân hàng thng mi tuy ít thc hin tài tr các d án tm c quc gia nh xây
dng nhà máy, bn cng, đng xá, v.v … do giá tr d án quá ln và do đc đim
chu chuyn ngun vn huy đng trong ngân hàng không th đáp ng. Tuy nhiên,
ngân hàng vn thng tham gia tài tr các d án vi quy mô nh và va, thi gian thu
hi vn không quá dài nh thay đi dây chuyn công ngh, máy móc thit b, chính
quá trình này đã to điu kin cho doanh nghip phát trin đc quy mô sn xut,
tng nng sut lao đng, h giá thành sn phm.
Tài tr ca ngân hàng giúp doanh nghip nâng cao uy tín trên th trng quc t:
thông qua tài tr ngân hàng doanh nghip thc hin đc nhng thng v ln trôi
chy, quan h đc vi khách hàng tm c th gii, t đó nâng cao uy tín ca doanh
nghip trên th trng.
i vi nn kinh t đt nc
Tài tr xut nhp khu ca ngân hàng thng mi to điu kin cho hàng hóa xut

nhp khu lu thông trôi chy: thông qua tài tr ca ngân hàng, hàng hóa xut nhp
theo yêu cu ca th trng đc thc hin thng xuyên, liên tc góp phn tng tính
nng đng ca nên kinh t, n đnh th trng.
Tài tr xut nhp khu ca ngân hàng to điu kin cho doanh nghip phát trin, tng
hiu qu sn xut kinh doanh, làm đng c thúc đy nn kinh t phát trin: thông qua
tài tr xut nhp khu ca ngân hàng, doanh nghip có điu kin thay đi dây chuyn
14
công ngh máy móc thit b nhm tng nng sut lao đng, h giá thành sn phm. S
phát trin ca doanh nghip nói riêng đã tác đng đn s phát trin ca nn kinh t nói chung.
Hot đng tài tr nhp khu ca Ngân hàng thng mi
Khái nim tài tr nhp khu:
Tài tr nhp khu cng là mt b phn trong hot đng tài tr ngoi thng ca các
ngân hàng thng mi. Nghip v tài tr nhp khu nhm h tr v tài chính cùng
vi th tc giy t liên quan đ doanh nghip nhp khu có th thc hin ngha v
ca mình trong hp đng mua bán hàng hóa. Giá tr tài tr thng  mc va và ln.
i tng tài tr nhp khu :
i tng đc tài tr nhp khu là nhu cu v tin ca các nhà nhp khu đ thanh
toán cho bên xut khu trong hp đng mua bán hàng hóa.Thi hn tài tr thng là
ngn. Các t chc nhp khu mun đc nhn tài tr cng phi có mt s điu kin
nht đnh nh có giy phép kinh doanh nhp khu, nhp khu mt hàng đc phép
nhp theo quy đnh ca pháp lut và mt s yêu cu v kh nng tài chính đ đm bo
vic hoàn tr n vay.
Các hình thc tài tr nhp khu:
M L/C Thanh toán hàng nhp khu:
Hình thc tài tr nhp khu ph bin trên th gii cng nh  Vit Nam hin nay là
tín dng chng t hay tín dng th L/C.
Tín dng th là cam kt ca Ngân hàng m L/C đi vi nhà xut khu (theo yêu cu
ca khách hàng nhp khu) rng ngân hàng s thanh toán cho nhà xut khu hoc
chp nhn hi phiu do nhà xut khu ký phát nu nhà xut khu xut trình đc b
chng t phù hp vi nhng điu kin và điu khon do ngân hàng m L/C ch ra.

L/C do ngân hàng m theo đ ngh ca nhà nhp khu. Nhng không phi lúc nào
nhà nhp khu cng có s d trên tài khon đ đm bo (hay đ ký qu) cho vic m
th tín dng. Nh vy, có th nói vic m th tín dng đã th hin s tài tr cho nhà
nhp khu. Ngân hàng s gánh chu ri ro nu nh nhà nhp khu không có kh nng
thanh toán cho nhà xut khu theo cam kt trong L/C. Do đó, trc khi m L/C, ngân
hàng phi kim tra tình hình tài chính và kh nng thanh toán, tình hình hot đng
ca nhà nhp khu.
Bo lãnh và tái bo lãnh
ây là hình thc tín dng qua cam kt bng ch ký cho vic m L/C hay thanh toán
15
hi phiu khi đn hn. Bo lãnh và tái bo lãnh nói chung là mt trong nhng hot
đng cp tín dng ca Ngân hàng nhng khi s dng trong hot đng nhp khu nó
tr thành mt trong nhng hình thc tài tr nhp khu.
Chp nhn hi phiu:
Loi tín dng này đm bo cho ngi hng tín dng đc s dng đ thanh toán
hi phiu khi đn hn. Ngi vay khon tín dng này chính là nhà nhp khu. ây là
mt hình thc, mt s đm bo v tài chính và ngân hàng cha phi xut tin vay
thc s trong trng hp này. Nhà nhp khu ch vay mn v mt danh ngha đ có
s chp nhn trên hi phiu ca ngân hàng theo đ ngh ca nhà xut khu, và nhà
nhp khu phi tr l phí trên khon vay mn này. Khi ti hn, nu nhà nhp khu
không không đ kh nng thanh toán thì lúc này ngân hàng phi cho nhà nhp khu
vay. Hi phiu có s chp nhn ca ngân hàng th hin s đm bo chc chn v kh
nng thanh toán, t đó làm tng uy tín ca hi phiu trong lu thông.
Cho vay thanh toán hàng nhp khu
Trong thanh toán theo phng thc nh thu, ngân hàng tip nhn chng t t ngân
hàng nc ngoài và xut trình hi phiu đòi tin nhà nhp khu. Nu nhà nhp khu
cha thanh toán đc và yêu cu mt s tài tr thì ngân hàng có th cho vay thanh
toán hàng nhp khu trong trng hp này.
Thm đnh tài tr nhp khu
Thm đnh tính cht pháp lý và hiu qu ca hp đng nhp khu:

iu cn lu ý trc tiên khi thm đnh tài tr nhp khu là khía cnh pháp lý, trong
nc và quc t ca hp đng nhp khu. Phòng thanh toán quc t ti các Ngân
hàng th lý hu ht các hp đng nhp khu mà khách hàng đang xin tài tr. Do đó,
đ thm đnh tính cht pháp lý ca hp đng này phòng tín dng liên h thông tin và
xem xét ý kin ca phòng thanh toán quc t. Phòng thanh toán quc t am hiu nht
v tình trng pháp lý ca hp đng nhp khu.
Thm đnh hiu qu tài chính ca hp đng nhp khu, phòng tín dng cn quan tâm
đn mc đích nhp khu hàng hoá là gì. Thông thng hàng nhp khu khách hàng có
th s dng vào mt trong hai mc đích: Bán ra th trng ni đa đ kim li nhun,
16
hoc dùng làm nguyên vt liu sn xut ra sn phm hoc dch v khác.
Nu hàng nhp đ bán ra th trng thì cn thm đnh thêm các yu t nh nhu cu th
trng, th phn ca khách hàng v loi sn phm đang xin tài tr, giá c và d báo
bin đng th trng ca sn phm đó trong tng lai.  thm đnh nhng yu t
này đòi hi nhân viên tín dng cn phi am hiu v tình hình th trng và hot đng
kinh doanh sn phm đó.
Nu hàng nhp v dùng làm nguyên liu sn xut hàng hoá khác thì công vic thm
đnh nói chung pht tp hn, đòi hi nhân viên cn thm đnh nhiu yu t khác nh:
• Tình hình sn xut nguyên vt liu trong nc thay th cho hàng nhp khu nh
th nào.
• Sn phm sn xut ra t nguyên liu nhp khu s tiêu th ra sao, tiêu th trên
th trng ni đa hay xut khu.
• Ngoài ra còn thm đnh phng án sn xut kinh doanh ca khách hàng nh th
nào khi nhp khu nguyên liu v sn xut.
Thm đinh ri ro ngoi hi đi vi hp đng nhp khu.
Thm đnh ri ro ngoi hi nhân viên tín dng cn phi có kin thc và hiu đc
nhng tn tht có th xy ra khi t giá hi đoái bin đng. Nhìn chung khi ngoi t
lên giá so vi ni t, khách hàng nhp khu phi gánh chu hai loi tn tht: tn tht
giao dch (transaction exposure) và tn tht kinh t (economic exposure)
Thm đnh tn tht giao dch :

Tn tht giao dch phát sinh là do ngoi t lên giá so vi ni t khin cho chi phí
thanh toán hp đng nhp khu khi đn hn quy ra ni t tng lên. Chng hn khách
hàng Cholimex nhp khu xe máy hp đng tr giá 400.000 USD.  thi đim ký hp
đng t giá giao ngay là USD/VND là 20,850 – 20,870 và Công ty thy rng hp
đng nhp khu có lãi và vay vn ngân hàng đ nhp hàng. T lúc ký hp đng đn
khi nhn đc hàng và thanh toán phi mt mt khong thi gian nht đnh ví d là 1
tháng. Khi xem xét tài tr cho khách hàng nhp khu, c Ngân hàng và khách hàng
đu cha bit t giá giao ngay USD/VN lúc thanh toán là bao nhiêu, do thi đim
17
này cha xy ra.
n thi đim thanh toán nu t giá USD/VND lên đn 20,880 – 20,900 thì c mi
USD hàng hoá nhp khu Cholimex phi tr thêm là 20,900 - 20,870 = 30 VN. Xét
toàn b hp đng nhp khu, Công ty phi chi thêm 30 x 400,000 USD = 12 triu
đng. S gia tng chi phí giao dch này góp phn làm cho hiu qu tài chính hp
đng nhp khu ca khách hàng gim sút. Nu quá nghiêm trng có th làm đo ln
kt qu kinh doanh. Trong điu kin t giá hi đoái tng đi n đnh thì tn tht
giao dch không đáng k. Tuy nhiên, cng cn quan tâm vì, mt khi t giá bin đng,
bên cnh tn tht giao dch còn có tn tht kinh t.
Thm đnh tn tht kinh t :
Tn tht kinh t phát sinh là do ngoi t lên giá so vi ni t khin cho sc mua và
nhu cu th trng đi vi hàng nhp khu gim xung, đc bit là nhng mt hàng
trong nc sn xut đc hàng thay th. So vi tn tht giao dch tn tht kinh t khó
xác đnh hn nên công vic thm đnh tr nên pht tp. Khi thm đnh tn tht kinh
t, ngân hàng khó xác đnh đc nu t giá bin đng thì sc mua th trng gim
bao nhiêu và thi hn tr n ca khách hàng kéo dài thêm bao lâu.  nhng thi đim
t giá bin đng mnh nhân viên tín dng phi ht sc chú ý vn đ này và nên t vn
cho khách hàng s dng các gii pháp phòng nga ri ro ngoi hi mà ngân hàng có
th cung cp.
Thm đnh tình hình tài chính vi khách hang:
Khi xem xét tài tr hp đng nhp khu, ngân hàng trc tiên và ch yu da vào

hiu qu tài chính ca phng án kinh doanh hàng nhp khu và k vng thu hi n
t doanh thu tiêu th hàng nhp khu. Tuy nhiên, do vic thm đnh và quyt đnh
cho vay xy ra  hin ti trong khi vic thu hi n s đc thc hin trong tng lai
cho nên vic thu hi đc n vay t doanh thu tiêu th hàng nhp khu, k c trong
trng hp thm đnh k lng cng vn cha chc chn. Vì th, ngoài hiu qu hot
đng nhp khu vic thu hi n còn phi da vào tình hình tài chính ca doanh
nghip nhp khu. Do đó, khi xem xét cp tín dng nhp khu Ngân hàng cng phi
thm đnh tình hình tài chính ca doanh nghip
Thm đnh tài sn đm bo n vay:
18
Khi xem xét tài tr nhp khu, ngân hàng yêu cu mt s khách hàng, do cha có
giao dch thng xuyên hoc cha có uy tín vi Ngân hàng, phi có tài sn đm bo
tin vay, có th là tài sn th chp, cm c hoc tài sn hình thành t vn vay. Trong
trng hp này, nhân viên tín dng cn phi đnh giá tài sn đm bo n vay bao
gm:
• Xem xét chng t pháp lý liên quan đn quyn s hu tài sn.
• nh giá tài sn đm bo đ quyt đnh xem giá tr tài sn đm bo có đ
đm bo cho giá tr khon tài tr nhp khu hay không.
• Xem xét tình hình th trng và kh nng thanh lý tài sn đm bo đ thu
hi n vay khi cn.
Thm đnh k nng và trình đ qun lý ca ngi điu hành.
K nng và trình đ qun lý ca ngi điu hành doanh nghip cng có kh nng nh
hng đn kh nng thu hi n. Do đó ngoài nhng ni dung cn thm đnh nh đã
nêu ra  trên, ngi thm đnh cng xem xét qua, nht là đi vi doanh nghip nh và
đi vi khách hàng cha có giao dch thng xuyên, xem xét k nng qun lý và điu
hành doanh nghip ca giám đc hoc ch doanh nghip nh th nào trc khi quyt đnh
tài tr.
Hot đng tài tr xut khu ca Ngân hàng thng mi
Khái nim tài tr xut khu :
Tài tr xut khu ca Ngân hàng thng mi là mt hình thc tài tr thng mi, k

hn gn vi thi gian thc hin thng v xut khu , đi tng nhn tài tr là các
doanh nghip xut khu trc tip hoc y thác; giá tr tài tr thng  mc va và
ln. Tài tr xut khu là mt b phn trong tài tr ngoi thng ca ngân hàng. Tài
tr ngoi thng bao gm các hot đng mang tính cht tài tr ca ngân hàng nhm
đáp ng nhu cu đc thù v tài chính và uy tín trong kinh doanh ca các doanh nghip
xut khu và nhp khu trong quá trình giao dch ngoi thng.
Quá trình giao dch ngoi thng là toàn b din bin ca thng v xut khu (đi
vi bên bán) và nhp khu (đi vi bên mua). Rng hn, quá trình giao dch ngoi
thng có th bao hàm các giao dch kinh doanh trc và sau thng v xut – nhp
19
khu , có tính cht gn lin vi thng v xut - nhp khu đó. i vi bên xut khu
đó là quá trình thu gom hàng xut khu, mua vt t nguyên liu đ sn xut, đu t
nâng cao cht lng sn phm dch v xut khu… hoc giai đon bo hành, bo trì
đi vi các d án xut khu máy móc hoc xây dng c xng  nc ngoài.
i tng đc tài tr xut khu:
i tng tài tr xut khu là nhu cu vn tm thi thiu ht ca khách hàng trong
quá trình kinh doanh xut khu (quá trình thu gom hàng, cng nh ch bin hàng hóa
chun b xut khu), nht là đi vi nhng khách hàng là các các t chc xut khu
ln có uy tín, có nhng hp đng xut khu liên tc, thng có nhu cu vn ngay đ
tip tc sn xut kinh doanh bình thng. Khách hàng đ đc nhn tài tr xut khu
phi tha mãn các điu kin sau:
• Doanh nghip phi đc phép kinh doanh xut khu.
• Nu doanh nghip không có chc nng kinh doanh xut khu thì phi có
hp đng y thác xut khu.
• D án phi có hiu qu kinh t, xác đnh đc ngun tr n, kt qu sn
xut kinh doanh ca khách hàng không b l, không có n quá hn ngân hàng.
Vai trò ca tài tr xut khu đi vi NHTM
Vi hot đng xut khu ngày càng đa dng, pht tp và có s cnh tranh gay gt,
vai trò h tr ca các Ngân hàng thng mi là cc k quan trng. Các ngân hàng
không nhng h tr v mt tài chính (cp tín dng) đ hoàn tt ngha v thanh toán và

sn xut trong quan h kinh t đi ngoi mà còn h tr v mt k thut, bo đm các
quá trình thanh toán cho nhng hot đng chu chuyn vi nc ngoài, đng thi đm
nhn nhng ri ro gn lin vi nhng hot đng đó.
Vi nhng hp đng xut khu có giá tr ln và va, vn lu đng ca khách hàng
(các doanh nghip) thng là không đ đ thc hin hp đng, h s nh đn ngun
vn ca ngân hàng thông qua vic tài tr. Ngân hàng khi đó s va đóng vai trò ngân
hàng phc v nhà xut khu, va là ngân hàng tài tr cho vic thc hin hp đng.
ng thi vi quá trình tài tr, đ đm bo cho ngun vn tài tr đc đc s dng
đúng mc đích, qun lý đc ngun thu, ngân hàng s tham giá thanh toán quc t
20
vi vai trò là ngân hàng thng lng (Negotiating Bank), ngân hàng nh thu
(collecting bank)…
Là mt thành viên hot đng trong các lnh vc quc t, hot đng ngân hàng trong
tài tr xut khu đã có đóng góp đáng k đi vi nn kinh t đt nc trên nhiu
phng din. Bng vic cung cp các dch v  nc ngoài (gi là xut khu vô hình)
đã đóng góp ngày càng ln vào thu nhp quc gia và điu quan trng hn là hot
đng tài tr này đã thúc đy vic xut khu hàng hóa, mang li mt ngun thu nhp
ln ca quc gia, to điu kin cho s phát trin kinh t.
Các hình thc tài tr xut khu.
Cho vay thc hin hàng xut khu theo L/C đã m
Mi mt lô hàng giao ra nc ngoài đu đòi hi mt loi tài tr nào đó trong quá
trình sn xut và vn chuyn, nhà nhp khu có th da vào L/C đã m đ yêu cu
ngân hàng phc v mình cp mt khon tín dng nhm thc hin xut hàng theo các
điu khon đã quy đnh ca L/C.
Chit khu hi phiu
Chit khu hi phiu là mt hình thc tín dng ca Ngân hàng cp cho khách hàng
di hình thc mua li hi phiu trc khi đn hn thanh toán.Chit khu hi phiu
to điu kin thun li cho nhà xut khu nhn đc tin sm hn nhm đáp ng nhu
cu v vn đi vi khon tín dng cung ng hàng mà doanh nhip trong nc đã cp
cho nhà nhp khu. C s xác đnh khi lng tín dng này là giá tr ca hi phiu

sau khi đã tr đi giá tr chit khu và l phí nh thu mà ngân hàng chit khu hng.
Chit khu chng t thanh toán theo hình thc tín dng chng t
 đáp ng nhu cu vn, nhà xut khu sau khi giao hàng xong có th thng lng
vi ngân hàng đ ngân hàng thc hin chit khu b chng t hoc ng trc tin
trc khi b chng t đc thanh toán. Nh vy đi vi nhà xut khu thì L/C không
ch là công c bo đm thanh toán mà còn là công c bo đm tín dng.
Cho vay trên c s b chng t thanh toán theo hình thc nh thu.
21
Hu ht các ngân hàng sn sàng cp các khon thu chi cho các khách hàng xut khu
thc hin các hp đng mà thi hn thanh toán lên đn 6 tháng. Khi mt ngân hàng
x lý các chng t gi hàng bng cách chuyn chúng cho mt ngân hàng đi lý 
nc ngoài đ nhthu, ngân hàng sn sàng cung cp mt khon ng trc theo mt t
l phn trm tha thun tính trên các khon nh thu tn đng còn cha nhn đc
tin. Trong mt s trng hp, vt đm bo đc chp nhn cho khon ng trc s
là các chng t gi hàng đem li quyn kim soát hàng hóa cùng vi các t hi phiu
đang trong quá trình nh thu. Phng thc này cng có nhiu đim tng t nh hình
thc chit khu b chng t thanh toán theo hình thc tín dng chng t. Tuy nhiên,
trong trng hp b chng t thanh toán theo hình thc nh thu thì mt s ngân hàng
s s dng cm t “ ng trc tin hàng xut khu” và công vic thm đnh s giao
cho phòng tín dng ph trách. Và đi vi loi hình tài tr này, vì mc đ ri ro rt
cao nên lãi sut tài tr cng cao hn so vi các hình thc tài tr khác, ngoài ra đ
đc tài tr doanh nghip cng cn có tài sn đm bo.
Bao thanh toán quc t (Factoring quc t)
Các khái nim v bao thanh toán
Công c v Bao thanh toán quc t ca UNIDROIT 1988 đã đa ra đnh ngha v
nghip v nh sau: Bao thanh toán (Factoring) là mt dng tài tr bng vic mua bán
các khon n ngn hn trong giao dch thng mi gia t chc tài tr và bên cung
ng, theo đó t chc tài tr thc hin ti thiu hai trong s các chc nng sau: Tài tr
bên cung ng gm cho vay và ng trc tin, qun lý s sách liên quan đn các
khon phi thu, thu n các khon phi thu, bo đm ri ro không thanh toán ca bên mua

hàng.
Theo hip hi thanh toán th gii (FCI), bao thanh toán là mt loi hình dch v tài
chính trn gói bao gm s kt hp gia tài tr vn hot đng, bo him ri ro tín
dng, theo dõi các khon phi thu và dch v thu h. ó là mt s tha thun gia
ngi cung cp dch v bao thanh toán (factor) vi ngi cung ng hàng hóa dch v
hay còn gi là ngi bán hàng trong quan h mua bán hàng hóa (seller). Theo nh
tha thun Factor s mua li các khon phi thu ca ngi bán da trên kh nng tr
22
n ca ngi mua trong quan h mua bán hàng hóa (buyer ) hay còn gi là con n
trong quan h tín dng (debtor).
Ngoài ra theo mt s t chc cung cp dch v bao thanh toán khác thì nghip v bao
thanh toán đc đnh ngha là vic mua li các khon phi thu, hay vic cung cp tài
tr tài chính ngn hn thông qua vic tr các khon phi thu ngay lp tc bng tin
mt đ ci thin dòng ngân lu ca khách hàng (clients) đng thi nhn ly ri ro tín
dng. Các dch v đi kèm gm qun lý n, qun lý s cái bán hàng, xp hng tín dng và thu
h.
Trong quy ch hot đng bao thanh toán ca các t chc tín dng, ngân hàng nhà
nc đã đa ra đnh ngha v bao thanh toán nh sau: “ Bao thanh toán là mt hình
thc cp tín dng ca T chc tín dng cho bên bán hàng thông qua vic mua li các
khon phi thu phát sinh t vic mua, bán hàng hóa đã đc bên bán và bên mua
hàng tho thun trong hp đng mua bán hàng hóa. (Q s 1096/2004/Q-NHNN).
Mc dù có nhiu cách din đt khác nhau cho khái nim v nghip v bao thanh toán,
nhng nói chung có th hiu nghip v bao thanh toán chính là hình thc tài tr cho
nhng khon thanh toán cha đn hn t các hot đng sn xut kinh doanh, cung
ng hàng hóa và dch v, đó chính là hot đng mua bán n.
Bao thanh toán có th s dng trong phm vi mt quc gia, thng gi là bao thanh
toán ni đa, hoc trên phm vi nhiu quc gia, thng gi là bao thanh toán quc t,
bao thanh toán có th s dng nh là mt công c hay hình thc tài tr xut khu.
Bao thanh toán quc t là nghip c bao thanh toán da trên hp đng xut nhp khu
hàng hóa, các khách hàng và con n là nhng doanh nghip  các nc khác nhau.

Vai trò ca đn v bao thanh toán là thu tin n t nc ngoài bng vic tip cn các
nhà nhp khu ti nc ca h, bng ngôn ng ca h và theo tp quán kinh doanh
ca đa phng.
Các bên tham gia trong nghip v bao thanh toán:
Tham gia trong hot đng bao thanh toán thng gm có 3 bên: n v bao thanh
toán (factor), ngi bán (seller), và ngi mua (buyer):
Ngi mua n hay đn v bao thanh toán (factor): là ngân hàng, công ty tài chính
23
chuyên thc hin vic mua bán n và các dch v khác liên quan đn mua bán n.
Trong nghip v bao thanh toán quc t, s có hai đn v bao thanh toán, mt đn v
bao thanh toán ti nc ca nhà xut khu và mt đn v bao thanh toán ti nc ca
nhà nhp khu.
Ngi bán n hay nhà xut khu (clients, seller, exporter): các doanh nghip sn xut
hàng hóa hoc kinh doanh dch v có nhng khon n cha đn hn thanh toán.
Ngi mc n hay nhà nhp khu (buyer, debtor, importer) hay còn gi là ngi phi
tr tin, đó chính là ngi mua hàng hóa hay nhn các dch v cung ng.
Li ích ca nghip v bao thanh toán
i vi ngi bán, bao thanh toán mang li đc nhiu li ích. Bao thanh toán lp
đc khong trng trong dòng ngân lu gia thi gian gi hóa đn và thi gian thu
n đng thi kim soát đc các khon n và tránh khi ri ro không thu hi đc
n. Nh vy, bao thanh toán giúp gim đc các khon phi thu còn tn đng và
gim chi phí cho vic thu hi n. Ngoài ra Bao thanh toán còn đem li các li ích
khác nh:
• M rng tín dng cho khách hàng mà không nh hng đn dòng ngân lu
• Chit khu cho các đi lý và ngi bán hàng, tng doanh s bán hàng nh vic
đa ra chào các điu kin và điu kin và điu khon thanh toán có tính cnh tranh.
• Tng vn hot đng
i vi ngi mua :Bao thanh toán giúp ngi mua có nhiu c hi đc mua hàng
tr chm t phía đi tác. Nh vy, nhu cu mua hàng hóa tng lên mà không cn dùng
các hn mc tín dng hin có.i vi hình thc bao thanh toán quc t, nht là bao

thanh toán vi hai đn v bao thanh toán thì các khó khn v ngôn ng s đc gii
quyt bi đn v bao thanh toán.Cui cùng, bao thanh toán giúp ngi nhp khu có
th đc mua hàng mà không chm tr rc ri và không tn chi phí m tín dng. Nh
có bao thanh toán, nhà nhp khu có th nhp khu hàng hóa mà không cn đn tín
dng th (L/C).
i vi đn v bao thanh toán: Thông qua nghip v bao thanh toán có th thu đc
24