Luận văn thạc sĩ Các yếu tố tác động đến sự hài lòng của nhà đầu tư nước ngoài Nghiên cứu trường hợp tỉnh Long An

B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM




Võ Bu Vit Cng

CÁC YU T TÁC NG N S HÀI LÒNG
CA NHÀ U T NC NGOÀI:
NGHIÊN CU TRNG HP TNH LONG AN





LUN VN THC S KINH T





TP. H CHÍ MINH ậ NM 2012
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT

Võ Bu Vit Cng

CÁC YU T TÁC NG N S HÀI LÒNG
CA NHÀ U T NC NGOÀI:
NGHIÊN CU TRNG HP TNH LONG AN

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 60.31.14

LUN VN THC S KINH T

HNG DN KHOA HC:
TS. INH CÔNG KHI


TP. H Chí Minh ậ Nm 2012
i

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s
liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi
hiu bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc
Kinh t thành ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
TP. HCM, ngày 29 tháng 7 nm 2012
Tác gi



Võ Bu Vit Cng

ii


LI CM N
u tiên, em xin chân thành cm n thy, TS. inh Công Khi, ngi đã tn tình hng
dn em trong sut qua trình hoàn thành lun vn. Thy đã b nhiu thi gian hng dn,
giúp đnh hng và đa ra các nhn xét giúp em hoàn thành tng bc bài lun vn này.
Em xin chân thành cm n tt c các thy cô giáo trong Chng trình Ging dy Kinh t
Fulbright đã ht mình truyn đt nhng kin thc b ích trong sut thi gian hai nm qua.
Tip theo, tôi xin chân thành cm n ông Nguyn Sn – Cc Trng Cc Thng kê tnh
Long An, ông Nguyn Thanh Nguyên – Trng phòng u t thuc S K hoch và u
t tnh Long An, ông Lê Vn Bích – Giám đc S Thông tin và Truyn thông tnh Long
An đã ht lòng giúp đ và cung cp nhng ngun s liu giúp tôi hoàn thành phn phân
tích ca lun vn.
Tôi cng xin cm n tt c các bn đng môn lp MPP3 đã luôn giúp đ đng viên giúp
tôi trong sut quá trình hoàn thành lun vn này.
Cui cùng, nhng li cm n chân thành gi đn Gia đình đã to điu kin, đng viên và
h tr tôi trong sut quá trình hc tp.
TP. HCM, ngày 29 tháng 7 nm 2012
Tác gi


Võ Bu Vit Cng
v

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC v

DANH MC CH VIT TT vi
DANH MC HÌNH VÀ BNG vii
PHN 1: GII THIU TNG QUAN 1
1.1 Bi cnh vn đ chính sách 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 4
1.3 Câu hi nghiên cu 5
1.4 i tng và phm vi nghiên cu 5
1.5 Phng pháp nghiên cu 5
1.6 Kt cu đ tài nghiên cu 5
PHN 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC VÀ C S LÝ THUYT 6
2.1 Khái nim FDI 6
2.2 Vai trò và tác đng ca FDI 6
2.3 Cách tip cn marketing đa phng trong thu hút FDI 7
2.4 Tng quan các nghiên cu trc 8
2.5 Mô hình nghiên cu 13
PHN 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 14
3.1 Phng pháp nghiên cu 14
3.2 Xây dng thang đo 16
PHN 4: KT QU NGHIÊN CU 23
4.1 Kt qu nghiên cu đnh tính 23
4.2 Kt qu nghiên cu đnh lng 24
4.3 Mt s nhn xét v kt qu nghiên cu đnh tính và đnh lng 31
PHN 5: KT LUN VÀ KHUYN NGH CHÍNH SÁCH 36
5.2 Nhng khuyn ngh chính sách 36
5.3 Kt lun 38
TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC 44
vi

DANH MC CÁC CH VIT TT VÀ KÝ HIU

BSCL: ng bng sông Cu Long
FDI (Foreign Direct Investment): u t trc tip nc ngoài
GDP (Gross Domestic Product): Tng sn phm quc ni
KTTPN: Kinh t trng đim phía Nam
MNE (Multinational Enterprises): Công ty đa quc gia
PCI (Provincial Competitiveness Index): Ch s nng lc cnh tranh cp tnh

vii

DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Tình hình thu hút FDI giai đon 1993 - 2010 ca tnh Long An 3
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu 13
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 15
Hình 4.1: Quc tch các doanh nghip đc kho sát 25
Hình 4.2: C cu ngành ngh 25
Hình 4.3: Mô hình hi quy đa bin 29


DANH MC BNG
Bng 1.1: Xp hng thu hút vn FDI ca tnh Long An 4
Bng 4.1: Kt qu phân tích đ tin cy bng Cronbach's Alpha 26
Bng 4.2: Các bin nghiên cu trong mô hình hi quy 28
Bng 4.3: Kt qu phân tích hi quy 30
Bng 4.4 Kt qu kim đnh gi thuyt 31
iii


TÓM TT
Tnh Long An v đa lý thuc vùng đng bng sông Cu Long, nhng đng thi li thuc
vùng kinh t trng đim phía Nam. Trong nhng nm qua, đa phng đã đt đc nhng

kt qu rt đáng khích l v thu hút đu t trc tip nc ngoài (FDI). Tuy nhiên so vi các
đa phng khác trong vùng kinh t trng đim phía Nam, kt qu thu hút FDI vn còn 
mc thp, cha tng xng vi tim nng ca đa phng. Nghiên cu s dng cách tip
cn ca lý thuyt marketing xem nhà đu t nh khách hàng tim nng, thông qua phng
pháp phân tích nhân t khám phá nhm xác đnh các nhóm yu t tác đng đn s hài lòng
ca nhà đu t nc ngoài. Kt qu cho thy nhóm yu t c s h tng k thut, cht
lng ngun nhân lc và h tng giáo dc, cht lng hành chính và pháp lut, nhóm yu
t v hình thành cm ngành có tác đng tích cc đn s hài lòng ca nhà đu t nc
ngoài. iu này rt có ý ngha đi vi các nhà hoch đnh chính sách  đa phng v
chin lc ci thin môi trng đu t nhm thu hút vn đu t trc tip nc ngoài vào
tnh Long An nói riêng, cng nh các đa phng khác trên c nc. T kt qu trên,
nghiên cu đã đ ra nhng chính sách nhm ci thin hn na cht lng môi trng đu
t ca tnh Long An, gia tng mc đ hài lòng ca nhà đu t nc ngoài, tác đng tích
cc đn s la chn, quyt đnh đu t ti đa phng ca các nhà đu t nc ngoài, c
th:
Mt là, đa phng cn đu t tt hn na các h thng c s h tng k thut (đng, cu,
cng, đin nc, thông tin liên lc ) nhm đáp ng nhu cu hot đng sn xut kinh doanh
ca nhà đu t nc ngoài. Trng tâm là phát trin h tng giao thông gn kt vi các vùng
kinh t trng đim phía Nam và vùng đng bng sông Cu Long, song song đó tng cng
đu t cho h thng đng giao thông ni tnh, huyn. a phng cng cn quy hoch
phát trin các trm đin công sut ln đ đáp ng đ nhu cu sn xut kinh doanh ca các
doanh nghip.
Hai là, cn ci thin hn na cht lng ngun nhân lc và h tng giáo dc, thông qua
vic đu t cho h thng c s đào to ngh và cht lng giáo dc ca đa phng. nh
hng phát trin các c s đào to ngh cn gn kt vi các khu công nghip, có s tham
gia ca doanh nghip và s đnh hng h tr ca chính quyn tnh Long An.
iv


Ba là, cn ci thin cht lng hot đng ca h thng hành chính và pháp lut ca đa

phng. Trong đó, tính công khai minh bch trong tip cn thông tin, trong quy trình th
tc đu t, trong hot đng ca c quan chính quyn là ht sc cn thit, thông qua vic
hoàn thin các h thng trang thông tin đin t ca c quan Nhà nc trên đa bàn tnh
Long An. Bên cnh đó, đa phng cn tng cng các hot đng đi thoi vi s đa dng
v ni dung, đng thi cn ci thin hn na cht lng và thi gian gii quyt các th tc
hành chính cho nhà đu t, doanh nghip.
Bn là, cn có chin lc, quy hoch đ hình thành các cm ngành thích hp ti đa
phng theo hng h tr các doanh nghip nhiu hn v các thông tin cn thit, giúp hình
thành các t chc, dch v h tr (c s đào to ngh, hi quan, thu ) ngay ti các khu
cm tp trung này. nh hng phát trin cm ngành cn gn kt cht ch vi phân vùng
phát trin theo đnh hng phát trin bn vng ca tnh.

- 1 -
PHN 1: GII THIU TNG QUAN
1.1 Bi cnh vn đ chính sách
Hot đng đu t trc tip nc ngoài (Foreign Direct Investment – FDI) đóng vai trò rt
quan trng trong nn kinh t toàn cu hoá hin nay nói chung và các quc gia nói riêng,
đc bit là các quc gia đang phát trin. i vi Vit Nam, FDI đc nhìn nhn nh mt
trong nhng nguyên nhân chính góp phn cho tng trng kinh t k t sau i mi
(1986) đn nay. Vi s ra đi ca Lut u t trc tip nc ngoài nm 1987, đu t trc
tip nc ngoài  Vit Nam đã phát trin mt cách nhanh chóng c v s lng và s đa
dng ngành ngh. S liu thng kê cho thy Vit Nam là mt trong nhng quc gia có tc
đ tng trng mnh dòng vn FDI ca khu vc và trên th gii. Giai đon 1995 đn 2004
tc đ tng trng bình quân 17,8%/nm, riêng giai đon 2008-2010, tc đ tng trng
thu hút FDI c tính xp x 25,6%/nm.  góc đ đa phng (tnh/thành ph), s liu
chính thc v FDI nm 2011 t Cc u t nc ngoài (2012) cho thy, mc đ thu hút
FDI có s chênh lch rt ln gia các đa phng và vùng min khác nhau trên c nc.
Trong đó, vùng đng bng Bc B và ông Nam B dn đu v thu hút FDI, c v s
lng d án ln vn đng ký. Nhng đa phng vt tri trong thu hút FDI là Thành ph
H Chí Minh, thành ph Hà Ni, Bình Dng, ng Nai, Bà Ra – Vng Tàu vi s d án

ly k đn ht nm 2011 bình quân là 2.000 d án/tnh thành, tng vn đng ký ly k bình
quân 22,9 t USD/tnh thành. Ngc li, các tnh c Nông, in Biên, Lai Châu, Bc
Kn, Hà Giang ch thu hút đc t 1 đn 8 d án, vi tng vn đng ký bình quân xp x
11 triu USD/tnh thành
1
.
Tnh Long An nm  vùng BSCL song li thuc vùng KTTPN, đc xác đnh là vùng
kinh t đng lc có vai trò đc bit quan trng trong chin lc phát trin kinh t Vit
Nam, đng thi cng là vùng thu hút FDI đng đu c nc. Theo Trung Hi (2011), cng
nh nhiu đa phng khác trong nc, trong thi gian đu, hot đng FDI vào công
nghip  Long An gp 2 khó khn chính là c s h tng yu kém và th tc xin giy phép
đu t và trin khai d án đu t phc tp, mt nhiu thi gian. Do đó, kt qu thu hút FDI
đt đc cha nh mong mun ca đa phng.  tng cng thu hút FDI Tnh cng đã
có nhng n lc trong vic ci thin môi trng đu t, nh hoàn thin c s h tng k
thut, nht là h tng giao thông, xây dng các khu công nghip tp trung, ci cách th tc


1
Chi tit xem s liu và biu đ kt qu thu hút FDI  Vit Nam ti Ph lc 2

- 2 -
hành chính liên quan đn lnh vc đu t V h tng khu công nghip, toàn tnh hin có
30 khu công nghip vi tng din tích 10.903 ha trong đó có 17 khu công nghip đi vào
hot đng trong tng s 19 khu đã đc thành lp vi tng din tích 5.753,27 ha (t l lp
đy khong 40,43%). Hin có 40 cm công nghip vi tng din tích đt quy hoch là
4.234 ha, trong đó 9 cm công nghip đã đi vào hot đng, tng din tích là 746 ha, t l
lp đy khong 77,85%. V giao thông, mng li đng b ca Tnh kt ni tt vi thành
ph H Chí Minh và các tnh thành khác trong vùng
2
. Bên cnh đó, Long An có h tng

bu chính – vin thông tng đi tt, đáp ng nhu cu thông tin liên lc và ng dng công
ngh thông tin và truyn thông đi vi ngi dân và các doanh nghip
3
. Cht lng hot
đng ca h thng chính quyn đa phng và môi trng chính sách đc ci thin rt
đáng k. Trong nhng nm gn đây Tnh luôn đc đánh giá tt v ch s nng lc cnh
tranh cp tnh (PCI), liên tc có s ci thin v v trí trong bng xp hng tt c tnh/thành
trên toàn quc. Nm 2011, tnh Long An ln đu tiên lt vào tp 3 đa phng có ch s
PCI cao nht c nc, xp hng 3/63 tnh thành c nc
4
. Kt qu kho sát cho thy tnh
Long An đc doanh nghip đánh giá rt tt v yu t tip cn đt đai (hng 1/63), tính
minh bch (hng 3/63), chi phí thi gian (hng 7/63), thit ch pháp lý (hng 8/63), các
nhóm yu t khác cng đc đánh giá  mc khá tt nh chi phí không chính thc, đào to
lao đng


2
Tuyn đng cao tc TPHCM – Trung Lng và đi l ông – Tây đc đa vào s dng, các tuyn
đng vành đai 1, 2, 3 kt ni Long An vi TPHCM, các tnh min ông và Tây Nam B đã rút ngn
khong cách t Long An đn TPHCM và các tnh min Tây. Bên cnh đó d án đng cao tc Bn Lc –
Long Thành đi ngang qua Long An, TP.HCM, ng Nai đã đc phê duyt vào trung tun tháng 10/2010,
khi hoàn thành s to điu kin khai thác th mnh v phát trin kinh t, thu hút đu t và du lch ca
TP.HCM, Long An, ng Nai. Ngoài ra, tuyn đng cng giúp cho hành trình t Long An đn TP.HCM,
ng Nai, Bà Ra- Vng Tàu và ngc li đc rút ngn đáng k so vi đi theo các tuyn quc l và tnh l
hin có, t đó phát huy hiu qu đu t ca các khu công nghip do các nhà đu t trong và ngoài nc đu
t ti các tnh phía Nam (Green City, 2012).
3
n ht nm 2011 mt đ đin thoi c đnh đt 16 thuê bao/100 dân, mt đ đin thoi chung (c đnh và
di đng) đt xp x 164 thuê bao/100 dân, mt đ internet đt xp x 2,6 thuê bao/100 dân, 1.550 trm phát

sóng thông tin di đng BTS, hin có 8 doanh nghip cung cp dch v vin thông-internet và 6 doanh nghip
cung cp dch v bu chính trên đa bàn tnh (S Thông tin và Truyn thông tnh Long An, 2011, tr.3).
4
Kt qu kho sát và xp hng v nng lc cnh tranh cp tnh/thành do Phòng Thng mi và Công nghip
Vit Nam (VCCI) và D án Sáng kin cnh tranh Vit Nam thuc C quan Phát trin Quc t Hoa K
(USAID/VNCI) phi hp thc hin. Ch s PCI gm 9 ch s thành phn: chi phí th trng đ khi s kinh
doanh, tip cn đt đai d dàng và s dng đt n đnh, môi trng kinh doanh minh bch và vic tip cn
thông tin kinh doanh thun li, chi phí không chính thc, chi phí thi gian thanh tra kim tra và thc hin các
quy đnh th tc hành chính, lãnh đo tnh nng đng và sáng to trong gii quyt vn đ cho doanh nghip,
cht lng và s phát trin ca dch v h tr kinh doanh, chính sách đào to lao đng, th tc pháp lý gii
quyt tranh chp, (Malesky và đ.t.g, 2012, tr.3-9).

- 3 -
Song song đó, hot đng thu hút đu t trc tip nc ngoài cng đt đc nhng kt qu
đáng khích l, vi vic s d án đc cp phép và lng vn đu t vào Long An có mc
tng trng vt bc, xem hình 1.1. S liu t S K hoch và u t tnh Long An cho
thy tính đn ht quý I nm 2012, trên đa bàn tnh Long An có 435 d án FDI vi tng
vn đng ký 3.481,4 triu USD (k c vn đng ký và b sung). Hin nay, có 254 d án đi
vào hot đng, tng vn thc hin đt khong 1.427 triu USD, đt 41% so vi tng vn
đng ký. Mt s d án đin hình nh d án Happyland (khu vui chi gii trí phc hp) vi
tng vn đu t khong 2 t USD đã đc khi công. Giai đon 2007-2011, tnh Long An
là đa phng liên tc dn đu v thu hút FDI  vùng BSCL.
Hình 1.1: Tình hình thu hút FDI giai đon 1993 - 2010 ca tnh Long An

Ngun: Niên giám Thng kê tnh Long An nm 2010
Xét v tác đng tích cc, FDI to ra nhiu ngành ngh mi, to công vic làm, giúp phát
trin công ngh, tng thu nhp cho ngi lao đng và thu nhp cho ngân sách (Root, 1990,
trích trong Nguyn ình Th, 2010, tr.78). c bit đi các tnh/thành ca Vit Nam, vn
FDI có tác đng tích cc đn tng trng kinh t, góp phn tích cc cho s phát trin v
nhiu mt ca đa phng

5
. Vì vy, các đa phng luôn tìm cách thu hút FDI đn đa
phng mình, vi k vng FDI s có tác đng tích cc đn s phát trin ca đa phng
mình.


5
Nguyn Phi Lân (2009, tr.113) khi nghiên cu mi quan h hai chiu gia tng trng kinh t và đu t
trc tip nc ngoài ti Vit Nam thông qua mô hình hi quy đa bin s dng s liu ca 61 tnh thành đã kt
lun rng vn FDI và tng trng kinh t ca các đa phng có mi quan h tính cc hai chiu. Vn FDI ch
tác đng tích cc khi các đa phng hi t cn bn các nhân t v đu t con ngi, công ngh, nghiên cu
và phát trin, và mt th trng tài chính phát trin. Nguyn Thanh Nguyên (2011, tr. 62) bng nghiên cu
đnh lng s dng s liu FDI và tng trng kinh t ca tnh Long An giai đon 1991-2010 đã chng minh
mi tng quan t l thun gia đu t trc tip nc ngoài vi tng trng kinh t tnh Long An.

- 4 -
Mc dù đã có nhiu thay đi tích cc trong các chính sách nhm ci thin môi trng đu
t, tuy nhiên so vi các tnh thuc vùng kinh t trng đim phía Nam mt khu vc đc
đánh giá là nng đng nht c nc v phát trin kinh t thì tnh Long An vn còn  v trí
khá khiêm tn. Kt qu thu hút FDI luôn nm  tp trung bình so vi các tnh/thành khác
trong vùng có cùng điu kin t nhiên, v trí đa lý.
Bng 1.1: Xp hng thu hút vn FDI ca tnh Long An
Xp hng v thu hút FDI
ca Long An so vi các
tnh/thành trong các vùng
và c nc
Nm
2007
Nm
2008

Nm
2009
Nm
2010
Nm
2011
Vùng BSCL
6

1
1
1
1
1
Vùng KTTPN
7

5
5
6
4
5
C nc
9
14
14
8
14
Ngun: Tng hp t s liu ca Tng cc Thng kê 2007-2011
1.2 Mc tiêu nghiên cu

Hin nay, cha có nhiu các nghiên cu v các yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca
nhà đu t nc ngoài ti mt đa phng c th  Vit Nam. Vì th nhng nghiên cu sâu
đ tìm ra các yu t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài, t đó tác đng
tích cc đn quyt đnh đu t ca các nhà đu t nc ngoài ti đa phng là ht sc cn
thit đi vi chính quyn đa phng tnh Long An. Nghiên cu này s giúp cho các nhà
hoch đnh chính sách ca tnh Long An có th đánh giá và khng đnh hiu qu, tác đng
ca các chính sách ci thin môi trng đu t, các chính sách thu hút FDI mà đa phng
đã thc hin thi gian va qua, cng nh đ ra các chính sách hu hiu ci thin môi
trng đu t, nâng cao nng lc cnh tranh ca đa phng mình đ thu hút các nhà đu
t trong thi gian ti mt cách hiu qu. Kt qu nghiên cu có th là c s tham kho hu
ích cho các đa phng khác, phc v cho các nhà hoch đnh chin lc và c các nhà đu
t nc ngoài đang trong quá trình tìm kim c hi kinh doanh ti Vit Nam.


6
Vùng BSCL bao gm 13 tnh/thành: An Giang, Bc Liêu, Bn Tre, Cà Mau, thành ph Cn Th, ng
Tháp, Hu Giang, Kiên Giang, Long An, Sóc Trng, Tin Giang, Trà Vinh, Vnh Long.
7
Vùng KTTPN gm 8 tnh/thành: Bà Ra – Vng Tàu, Bình Dng, Bình Phc, ng Nai, thành ph H
Chí Minh, Long An, Tây Ninh, Tin Giang.

- 5 -
1.3 Câu hi nghiên cu
Nghiên cu này đc thc hin nhm tr li cho các câu hi chính sách sau:
1. Nhng yu t nào ca tnh Long An tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc
ngoài?
2. Mc đ tác đng ca các yu t đó đn s hài lòng ca các nhà đu t nc ngoài ti
tnh Long An?
3. Nhng chính sách nào là kh thi nhm ci thin mc đ hài lòng ca nhà đu t nc
ngoài nhm tng kh nng thu hút FDI ca đa phng?

1.4 i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài và nhn đnh ca h v các
yu t môi trng đu t ca đa phng. Phm vi nghiên cu là các doanh nghip FDI
đang hot đng, đu t trên đa bàn tnh Long An (có mt tính đn thi đim 1/4/2012).
1.5 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu s dng phng pháp phân tích nhân t khám phá da trên các phân tích đnh
tính và phân tích đnh lng. Bc nghiên cu đnh tính nhm khám phá, tìm hiu sâu v
quan đim ca các chuyên gia trong lnh vc FDI và mt s nhà đu t nc ngoài  đa
phng v các yu t tác đng đn s hài lòng ca các nhà đu t nc ngoài  tnh Long
An. Bc này nhm xác đnh và hiu chnh mô hình nghiên cu, hiu chnh thang đo (nu
có) cho phân tích tích đnh lng  bc tip theo. Bc nghiên cu đnh lng đc thc
hin bng d liu kho sát thông qua bng câu hi có ni dung da trên kt qu ca bc
phân tích đnh tính, trên c s đó tin hành phân tích nhân t khám phá và hi quy đa bin
nhm xác đnh các yu t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài và mc đ
tác đng ca yu t này. Trên c s kt qu phân tích s đ xut, khuyn ngh các chính
sách nhm tng kh nng thu hút đu t trc tip nc ngoài đn đa phng. Chi tit v
mô hình và phng pháp nghiên cu s đc trình bày c th hn  Phn 3 ca nghiên cu
này.
1.6 Kt cu ca đ tài nghiên cu
Kt cu ca nghiên cu này gm nm phn chính: Phn 1 s trình bày tng quan v bi
cnh nghiên cu, phm vi và mc tiêu nghiên cu, câu hi nghiên cu; Phn 2 s trình bày
v các nghiên cu trc và c s lý thuyt; Phn 3 s phân tích, trình bày mô hình và
phng pháp nghiên cu; Phn 4 trình bày kt qu nghiên cu; Phn 5 s nêu mt s kt
lun và đ xut, khuyn ngh chính sách t kt qu nghiên cu có đc.

- 6 -
PHN 2: TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC
VÀ C S LÝ THUYT
2.1 Khái nim FDI
Có nhiu đnh ngha v hot đng đu t trc tip nc ngoài (Foreign Direct Investment –

FDI). Theo T chc Thng mi Th gii (WTO), FDI xy ra khi mt nhà đu t t mt
nc (nc ch đu t) có đc mt tài sn  mt nc khác (nc thu hút đu t) cùng
vi quyn qun lý tài sn đó. Phng din qun lý là th đ phân bit FDI vi các công c
tài chính khác. Trong phn ln trng hp, c nhà đu t ln tài sn mà ngi đó qun lý 
nc ngoài là các c s kinh doanh. Trong nhng trng hp đó, nhà đu t thng hay
đc gi là "công ty m" và các tài sn đc gi là "công ty con" hay "chi nhánh công ty"
(WTO, 2006). Còn theo Qu Tin t quc t (IMF), FDI là hot đng đu t đc thc
hin nhm đt đc li ích lâu dài ca nhng doanh nghip hot đng trong mt nn kinh
t khác nn kinh t nc ch đu t, mc đích ca ch đu t là giành quyn qun lý doanh
nghip (IMF, 2003, tr.6).  mt góc nhìn khác, FDI là qu đu t ca ch s hu dùng đ
đu t  các quc gia khác (Rugman và Hodgetts, 2003, trích trong Brunner, 2006, tr.6).
Theo Lut u t s 59/2005/QH11 đc Quc hi nc Cng hòa Xã hi Ch ngha Vit
Nam (Khóa 11) thông qua ngày 29/11/2005, Khon 2 iu 3 đnh ngha “đu t trc tip
là hình thc đu t do nhà đu t b vn đu t và tham gia qun lý hot đng đu t”;
Khon 5 iu 3 đnh ngha “nhà đu t nc ngoài là t chc, cá nhân nc ngoài b vn
đ thc hin hot đng đu t ti Vit Nam”, Khon 6 iu 3 đnh ngha “doanh nghip có
vn đu t nc ngoài bao gm doanh nghip do nhà đu t nc ngoài thành lp đ thc
hin hot đng đu t ti Vit Nam, doanh nghip Vit Nam do nhà đu t nc ngoài
mua c phn, sáp nhp, mua li”.
Nh vy, có th thy FDI là s di chuyn vn quc t di hình thc vn sn xut thông
qua vic nhà đu t  mt nc đa vn vào mt nc khác đ đu t, thit lp c s sn
xut, tn dng u th v vn, trình đ công ngh, kinh nghim qun lý,ầ nhm mc đích
thu li nhun và chi phi hoc toàn quyn kim soát doanh nghip.
2.2 Vai trò và tác đng ca FDI
i vi các quc gia đu t, hot đng đu t ra nc ngoài giúp chuyn giao ngun lc
đu t hng ngoi và tng thu ngoi t t ngun li đu t  nc ngoài chuyn v. T
đó, ch đu t có đng lc đ đi mi c cu sn xut, áp dng công ngh mi và nâng cao

- 7 -
nng lc cnh tranh. Bên cnh đó, hot đng đu t ra nc ngoài giúp tng cng sc

mnh kinh t, nâng cao uy tín và m rng th trng tiêu th ca ch đu t. Trong dài
hn, đu t ra nc ngoài s nh hng tích cc đn cán cân thanh toán quc t ca quc
gia đu t thông qua vic xut khu máy móc, thit b, nguyên vt liu (Phm Th Qunh
Li, 2010, tr.7).
i vi các quc gia tip nhn đu t, các nghiên cu và lý thuyt v FDI cho rng FDI
đem li nhiu tác đng tích cc. Trc ht, quc gia tip nhn đu t s nhn đc s b
sung v ngun vn t các d án FDI khi ngun vn trong nc không đ cho nhu cu tng
trng. Th hai, thu hút FDI s giúp mt quc gia có c hi tip thu công ngh và bí quyt
sn xut kinh doanh mà các doanh nghip FDI đã tích lu và phát trin qua nhiu nm và
bng nhng khon chi phí ln. Th ba, FDI s giúp kích thích tính cnh tranh, tng hiu
qu và thúc đy phát trin th trng trong nc. Th t, FDI đem đn c hi cho các
doanh nghip trong nc tham gia mng li sn xut toàn cu. Cui cùng, các d án FDI
giúp gii quyt vic làm và đào to lao đng cho các quc gia tip nhn đu t (Phm Th
Qunh Li, 2010, tr.8-9).
2.3 Cách tip cn marketing đa phng trong thu hút FDI
Có nhiu cách tip cn khi nghiên cu các yu t tác đng đn quyt đnh đu t ca nhà
đu t nc ngoài ti mt đa phng nào đó. Các nghiên cu trc đa phn s dng
phng pháp nghiên cu đnh tính. Mt s nghiên cu s dng phng pháp đnh lng
thông qua mô hình hi quy đa bin, s dng các d liu th cp v các đc tính, yu t ni
sinh ca các đa phng, vì vy có th cha phn ánh và th hin chính xác quan đim ca
nhà đu t nc ngoài v vn đ này.
 mt cách tip cn khác bng lý thuyt marketing đa phng, Mai Th Cng (2005,
tr.5) cho rng chính quyn đa phng cn xem các nhà đu t nc ngoài nh khách
hàng, đng thi vic am hiu nhu cu khách hàng (nhà đu t) là ht sc cn thit đ tho
mãn các nhu cu ca h. ng quan đim đó, Ulaga (2002, trích trong Nguyn ình Th,
2010, tr.102) cho rng chính quyn đa phng cn nm bt nhng đòi hi ca nhà đu t
v đa phng mình.  cnh tranh vi các đa phng khác, chính quyn đa phng cn
làm cho đa phng mình có nhng đc tính có th tho mãn, hài lòng đi vi khách hàng
là các nhà đu t hin ti cng nh tng lai. Nguyn ình Th (2010, tr.82) cho rng s
hài lòng ca nhà đu t, doanh nghip vi mt đa phng là li th cnh tranh ca đa

- 8 -
phng đó. Nu đa phng đáp ng, tho mãn đc các nhu cu ca các nhà đu t nc
ngoài s tác đng đn s hài lòng ca h, là đng lc ln đ h quyt đnh đu t ti đa
phng. Khi khách hàng (nhà đu t nc ngoài) hài lòng vi mt đa phng, h không
nhng có xu hng gia tng tiêu dùng ( đây là tip tc đu t nhiu hn) vào đa phng
đó, mà còn gii thiu các nhà đu t khác vào đa phng.
V lý thuyt, khách hàng ch chn nhng sn phm đem li s hài lòng cho h, hay nói
cách khác là la chn nhng đa đim đu t đem li nhng li ích, hoc bo đm nhng
li th cho h trong hot đng đu t. Mai Th Cng (2005, tr.5) nhn đnh rng vi cách
tip cn marketing đa phng đ thu hút FDI, mt trong nm bin s quan trng mà chính
quyn đa phng cn quan tâm đó là “sn phm” cung cp cho khách hàng ( đây là nhà
đu t nc ngoài). Sn phm đc hiu là bt k cái gì làm tha mãn khách hàng, và lý
thuyt marketing hin đi ch ra rng khách hàng mua mt sn phm không phi vì nhng
đc đim mà nhà sn xut cho là tt mà vì nhng li ích ca sn phm. Sn phm không
phi là bn thân chính sách thu hút FDI mà chính là môi trng đu t ca mt đa
phng.
Có th thy vic s dng cách tip cn này bng nghiên cu sâu thông qua trao đi, phng
vn, kho sát trc tip t nhà đu t nc ngoài và các chuyên gia trong lnh vc FDI s
giúp đánh giá chính xác nhn đnh ca nhà đu t nc ngoài và s hài lòng ca h v
nhng yu t ca môi trng đu t đa phng. S hài lòng ca nhà đu t nc ngoài v
môi trng đu t ca mt đa phng s tác đng tích cc đn quyt đnh đu t ti đa
phng đó. ây là c s đ xây dng các chính sách nhm thu hút nhiu hn các nhà đu
t nc ngoài đn đa phng.
2.4 Các yu t ca môi trng đu t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc
ngoài, tng quan các nghiên cu trc
Nh đã phân tích  trên, các yu t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài dn
đn quyt đnh đu t ti mt đa phng chính là nhng yu t v môi trng đu t ca
đa phng đó. Môi trng đu t là nhng yu t v kinh t, tin t và nhng điu kin
khác có nh hng đn hiu qu ca hot đng đu t (FETP, 2012). Mt đnh ngha khác

v môi trng đu t, đó là các điu kin v kinh t và tài chính trong mt đt nc nh
hng đn vic các cá nhân và doanh nghip sn sàng b tin đu t hoc mua c phn
trong các doanh nghip hot đng  đó. Môi trng đu t xét  cp đ quc gia b nh

- 9 -
hng bi nhiu yu t, bao gm: nghèo đói, ti phm, lc lng lao đng, c s h tng,
an ninh quc gia, bt n chính tr, thu, quy đnh ca pháp lut, quyn s hu, quy đnh
ca chính ph, s minh bch ca chính ph và trách nhim ca chính ph (Investopedia,
2012). Nguyn Ngân Giang (2012) cho rng môi trng đu t là tng hoà các yu t bên
ngoài liên quan đn hot đng đu t. Mi hot đng đu t suy cho cùng là đ thu li
nhun, vì th môi trng đu t hp dn phi là mt môi trng có hiu qu đu t cao,
mc đ ri ro thp. iu này li chu nh hng bi nhiu nhân t nh: chính sách, c ch
u đãi đu t ca nc ch nhà, điu kin phát trin v c s h tng kinh t, mc đ hoàn
thin v th ch hành chính - pháp lý, kh nng n đnh v mt chính tr - xã hi, đ m
ca nn kinh t, s phát trin ca h thng th trng.
Behrman (1972, trích trong Lee, 2010, tr.15-16) đa ra bn loi hình FDI, hay bn cách mà
MNE la chn đa đim đu t da vào mc tiêu đu t ca h, đó là (1) FDI tìm kim tài
nguyên, vi mc tiêu tìm kim đa đim đu t có chi phí lao đng thp hoc di dào tài
nguyên thiên nhiên; (2) FDI tìm kim th trng, các MNE tìm kim nhng đa đim mà
h xem là thun li đ m rng th trng mi và tiêu th sn phm ca h; (3) FDI tìm
kim hiu qu, các MNE phân chia quy trình sn xut, chui giá tr ca h và thuê ngoài
(outsource) các phn vic ti các đa đim đu t khác nhau trên phm vi toàn cu nhm ti
u hoá li nhun tng th thu đc; (4) FDI vi chin lc tìm kim tài sn, các MNE tìm
kim đa đim đu t nhm tip thu nhng kin thc toàn cu trong ngành ngh ca h t
các đi th cnh tranh khác, s dng các tin ích, th ch và c s h tng  đa đim đu
t nhm tng cng v th cnh tranh ca h trên th trng th gii.
Dunning đã phát trin lý thuyt chit trung (electic theory), hay mô hình OLI (Ownership –
Location – Internalization) t thp niên 1970 ca th k 20 đ gii thích đng lc cho các
hot đng đu t nc ngoài ca các MNE. Mô hình OLI cho đn nay vn là khung phân
tích ch đo đ kim chng các lý thuyt kinh t v FDI và hot đng  nc ngoài ca

các MNE. Trong mô hình này, Dunning đã kt hp lý thuyt thng mi quc t và lý
thuyt thng mi truyn thng da vào ba nhóm yu t li th v quyn s hu, li th
v đa đim và li th v ni b hóa. Dunning cho rng đng c cho vic chn đa đim
hot đng sn xut  mt ni nào đó bao gm vic tip cn th trng đc bo h, chính
sách thu u đãi, chi phí sn xut và vn chuyn thp hn, ri ro thp hn và cu trúc th

- 10 -
trng cnh tranh. ó là li th v đa đim (Location – L), mt trong ba nhóm li th
8
đ
lý gii mc đ và mô hình ca hot đng sn xut quc t ca các MNE (Nayak, 2006,
tr.177).
Assunção và đ.t.g (2011, tr.6) trên c s tng hp, đánh giá các nghiên cu trc trên các
tip cn khác nhau (mô hình OLI ca Dunning, cách tip cn th ch, lý thuyt thng mi
mi) v các yu t nh hng đn vic la chn đa đim đu t ca các MNE đã nhn
đnh rng c s h tng, ngun vn con ngi, s n đnh v kinh t v mô, chi phí sn
xut, mc đ tham nhng, n đnh chính tr, cht lng th ch, các u đãi tài chính, quy
mô th trng, đ m ca nn kinh t, các yu t ni sinh ca đa đim đu t là nhng
yu t tác đng đn la chn đa đim đu t ca các MNE hay nhà đu t nc ngoài.
Theo Kotler và đ.t.g (1993, trích trong Lee, 2010, tr.13) mt doanh nghip tìm kim mt
đa đim đ kinh doanh hay đu t  nc ngoài cn xem xét các điu kin, tiêu chun sau:
th trng lao đng, c s h tng và các yu t sn xut cn thit, chính sách thu và các
quy đnh, lut l, d dàng khi tip cn khách hàng và các nhà cung cp, bên cnh đó các
yu t v mô cng đc quan tâm xem xét.
Nghiên cu ca Li (2005, tr.29) da trên b d liu các đa phng ca Trung Quc, s
dng mô hình đnh lng đã kt lun rng vn FDI tích ly, quy mô th trng, mc đ
phát trin kinh t, thng mi t do, và chi phí lao đng là nhng yu t quan trng nht
ca môi trng đu t có tác đng tích cc đn vic la chn s đu t  đa phng nào
ca nhà đu t nc ngoài. Bên cnh đó, các yu t v trí đa lý, c s h tng giao thông
cng có tác đng tích cc trong la chn đa đim đu t. Cht lng ngun nhân lc đáp

ng các nhu cu ca các nhà đu t nc ngoài là c s đ thu hút ngun vn FDI nhiu
hn  các đa phng. Vì vy, bên cnh vic nhn mnh chính sách giáo dc c bn, chính
quyn đa phng cng rt nên chú ý v chính sách liên quan nghiên cu và phát trin và
đào to và dch v t vn đ ti u hóa sn xut, phân b ngun lc lao đng, góp phn
tích cc trong thu hút đu t nc ngoài ca đa phng. Kang và Lee (2007, tr.458) đã
phân tích và chng minh rng mc đ thu nhp ca đa phng, cht lng lao đng, c s


8
Li th v quyn s hu (Ownership advantage – O), là nng lc cnh tranh ca các doanh nghip tìm kim
s tham gia vào hot đng FDI (hoc m rng hot đng FDI sn có). Yu t này bao gm nhng li th
cnh tranh vi doanh nghip ni đa nh quyn s hu v phát minh, bng sáng ch, quy trình sn xut, k
nng qun lý. Li th v ni b hoá (Internalization – I) bao gm vic ct gim chi phí giao dch, gim ri ro
ca vic sao chép công ngh và bo v uy tín, danh ting ca doanh nghip thông qua vic qun lý hiu qu
và kim soát cht lng.

- 11 -
h tng, s lng các khu kinh t, là các yu t ca môi trng đu t mà các nhà đu t
Hàn Quc quan tâm, xem xét khi đu t ti các đa phng  Trung Quc.
Böke (2011, tr.16) cho rng bên cnh các đc tính ca mt đa phng (hay quc gia) mà
các nhà đu t nc ngoài cn xem xét đ la chn đa đim đu t (tài nguyên thiên
nhiên, các yu t ni sinh, các yu t v chi phí, th ch, s n đnh chính tr, bt n v mô,
chính sách thu ) thì s hình thành các cm ngành
9
hay hiu ng tích t cng có nh
hng đn la chn đa đim đu t ca dòng vn FDI. Porter (2004, tr.31) khng đnh
rng nng lc cnh tranh (mà cm ngành là mt trong nhng thành phn quan trng hình
thành nng lc cnh tranh) ca mt quc gia, vùng, đa phng, là mt nhân t quan trng
đ thu hút FDI. Nguyn Xuân Thành (2009, tr.3) cho rng s hình thành cm ngành giúp
thúc đy nng sut và hiu qu thông qua tng kh nng tip cn thông tin, dch v và

nguyên liu chuyên bit, tng cnh tranh trong đó tp trung vào vic ci thin cht lng
trên c s so sánh vi các đi th trong cm ngành, tng tc đ và gim chi phí điu phi
cng nh giao dch gia các doanh nghip trong cm ngành. Bên cnh đó, cm ngành giúp
thúc đy s đi mi cho các doanh nghip, thúc đy thng mi hoá. Li ích then cht ca
cm ngành đi vi các doanh nghip là đng thi tng cnh tranh, tng hp tác, và to tác
đng lan ta.
Nguyen Ngoc Anh và Nguyen Thang (2007, tr.38) s dng phng pháp hi quy đa bin
vi s liu t 64 tnh thành đã chng minh rng nhóm yu t th trng, nhóm yu t v
lao đng và c s h tng có tác đng đn s phân b v mt không gian ca vn FDI gia
các đa phng. Nguyn Phi Lân (2009, tr.125) khi nghiên cu mi quan h hai chiu gia
tng trng kinh t và đu t trc tip nc ngoài ti Vit Nam thông qua s liu ca 61
tnh thành đã kt lun rng đ thu hút vn FDI đn đa phng ngày càng nhiu hn, chính
quyn đa phng nên chú trng đu t vào c s h tng, k nng đi ng lao đng, vn
con ngi nh c s vt cht k thut cho giáo dc, kin thc, đu t cho các hot đng
nghiên cu phát trin ti các đa phng, ci cách th trng tài chính, nâng cp công ngh
đ có th thu hút và hp th vn FDI vào Vit Nam nói chung cng nh vào các đa
phng nói riêng mt cách có hiu qu.


9
Cm ngành đc đnh ngha bao gm các công ty to ra sn phm hay dch v cui, các nhà cung ng
nhng đu vào, các t chc tài chính và doanh nghip trong các ngành liên quan, nhà sn xut sn phm b
tr, nhà cung cp h tng chuyên dng, chính quyn và các t chc cung cp hot đng đào to chuyên môn,
giáo dc, thông tin, nghiên cu và h tr k thut (nh các đi hc, c quan nghiên cu chính sách, trng
dy ngh), nhng c quan thit lp tiêu chun, và chúng có s tp trung v mt đa lý (Porter, 2008, tr.2-3)

- 12 -
Nghiên cu ca Phm Th Qunh Li (2010, tr.51-58) v thu hút đu t trc tip nc
ngoài bng các s liu so sánh gia hai tnh Bình Dng và Vnh Phúc đã kt lun rng các
yu t c s h tng cng

10
, c s h tng mm và quyt sách ca đa phng trong thu
hút FDI
11
là nhng yu t quan trng giúp cng c nng lc cnh tranh ca đa phng
trong kêu gi ngun vn đu t FDI. Nguyn Trng Hoài (2007, tr.18-20) nghiên cu bng
phng pháp hi quy đa bin s dng s liu v kho sát ch s nng lc cnh tranh cp
tnh (PCI), trong đó tp trung đn các yu t c s h tng mm, đã khng đnh rng có
mi quan h rt có ý ngha gia nng lc cnh tranh và thu hút vn đu t. Nhng nhân t
quan trng mà đa phng có th thay đi bao gm trit lý dám đi mi và chu trách
nhim ca các nhà lãnh đo đa phng, điu này làm gim chi phí giao dch và nâng cao
tính minh bch, kh nng tip cn thông tin ca các nhà đu t. Vic thay đi các yu t
thuc c s h tng mm s to ra môi trng ít rào cn cnh tranh hn, chi phí giao dch
và tính bt n thp s to c hi cho nhà đu t ra quyt đnh khi đa phng to c hi tt
cho dòng vn đu t ca h.
Nghiên cu ca Le Quoc Thinh (2011) đã kt lun rng các nhóm yu t th trng, ngun
lao đng, c s h tng và chính sách đu t là nhng yu t tác đng đn s hài lòng ca
các doanh nghip FDI v môi trng đu t ca tnh Long An. Nguyn Mnh Toàn (2010,
tr.271-276) đã kho sát t 300 doanh nghip FDI  Thành ph H Chí Minh, à Nng và
Thành ph Hà Ni v các yu t tác đng đn thu hút FDI ca mt đa phng  Vit Nam
da trên bn nhóm nhân t chính là kinh t (th trng tim nng, li th v chi phí), tài
nguyên (ngun nhân lc, tài nguyên thiên nhiên, v trí đa lý), c s h tng (h tng k
thut, h tng xã hi) và chính sách (nhng u đãi h tr đu t). Nghiên cu đã kt lun
rng c s h tng k thut phát trin, nhn đc nhiu u đãi và h tr ca chính quyn
đa phng cng nh trung ng, chi phí hot đng thp là nhng yu t quan trng bc
nht, có nh hng mang tính quyt đnh khi xem xét la chn đa đim đu t ti Vit
Nam. Nguyn ình Th (2010, tr.135-141) khi nghiên cu các yu t ca môi trng đu
t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t ti tnh Tin Giang (đa phn là doanh nghip
trong nc, ch có 6 doanh nghip FDI) đã kt lun rng các nhóm yu t c s h tng

10
C s h tng “cng” bao gm t l lp đy các khu công nghip, cht lng đng giao thông và chi phí
vn chuyn, các dch v công ích nh đin, nc, vin thông, khong cách đn các th trng chính và các c
s h tng khác nh cng bin, sân bay (Phm Th Qunh Li, 2010, tr.19).
11
C s h tng “mm” và các quyt sách ca đa phng đc nhn đnh tng ng vi 9 ch s thành
phn ca PCI . Xem thêm ni dung chi tit các ch s thành phn PCI ti trang 2 ca nghiên cu này.

- 13 -
đu t, chính sách và dch v đu t cùng vi nhóm yu t môi trng sinh sng, làm vic
có nh hng đn s hài lòng ca nhà đu t khi xem xét đu t ti tnh Tin Giang.
Tu trung li, các nghiên cu ca quc t và ca Vit Nam đã chng minh rng các yu t
ca môi trng đu t mà nhà đu t quan tâm bao gm s n đnh ca kinh t v mô, c
s h tng k thut đc đu t và phát trin, h thng giáo dc và cht lng ngun nhân
lc, h thng tài chính phát trin, cht lng hot đng ca chính quyn đa phng, s m
ca và sn sàng h tr ca lãnh đo đa phng, cht lng h thng pháp lut, các chính
sách u đãi đu t, quy mô và tim nng ca th trng đa phng, s hình thành cm
ngành
12
. Nhng đa phng mà cht lng ca các yu t trên đc ci thin, đáp ng nhu
cu ca nhà đu t nc ngoài s làm gia tng s hài lòng ca h, dn đn quyt đnh đu
t ti đa phng đó.
2.5 Mô hình nghiên cu
Nhà đu t nc ngoài s quyt đnh đu t ti các đa phng có môi trng đu t đem
li nhng li ích cho hot đng sn xut, đu t ca h. Nhng đa phng mà cht lng
ca môi trng đu t đc ci thin, đáp ng nhu cu ca nhà đu t nc ngoài s làm
gia tng s hài lòng ca h, dn đn quyt đnh đu t ti đa phng đó. Bng cách tip
cn ca lý thuyt marketing đa phng kt hp vi các nghiên cu trc, mô hình nghiên
cu đ xut (xem Hình 2.1) nhm khám phá và tìm hiu nhng yu t ca môi trng đu

t đa phng thc s tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài trên đa bàn tnh
Long An.












12
Chi tit thng kê các nhóm yu t ca môi trng đu t mà nhà đu t nc ngoài quan tâm đc th hin
chi tit ti Ph lc 4.
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu
CÁC YU T CA
MÔI TRNG U T
A PHNG (SN PHM)
 S n đnh v mô
 C s h tng k thut
 H thng giáo dc và cht lng
ngun nhân lc
 H thng tài chính
 Cht lng hot đng chính
quyn đa phng và h thng
pháp lut
 Chính sách u đãi đu t

 Quy mô th trng
 S hình thành cm ngành




S HẨI
LÒNG CA
NHẨ U
T NC
NGOÀI

- 14 -
PHN 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU
3.1 Phng pháp nghiên cu
Nhng đánh giá tng quan v các nghiên cu trc cho thy có s đa dng v các yu t
ca môi trng đu t tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài, bao gm nhng
yu t cp đ quc gia và  cp đ đa phng. c bit, đ đánh giá chính xác tác đng
ca các yu t này đn s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài, nghiên cu cn đc thc
hin da trên s liu điu tra, kho sát t chính các nhà đu t. Vì th, v quy trình nghiên
cu, tác gi đ xut thc hin thông qua hai bc chính: bc 1 là nghiên cu khám phá
bng phng pháp đnh tính, bc 2 s nghiên cu chính thc bng phng pháp nghiên
cu đnh lng.
3.1.1 Bc nghiên cu đnh tính: đc thc hin thông qua vic phng vn sâu và tìm hiu
ý kin chuyên gia, đc thc hin da trên dàn bài tho lun đc chun b trc. Mc
tiêu ca bc nghiên cu đnh tính nhm khám phá, tìm hiu quan đim ca các chuyên
gia trong lnh vc đu t trc tip nc ngoài  đa phng, mt s doanh nghip FDI v
các yu t ca môi trng đu t đa phng tác đng đn s hài lòng ca các nhà đu t
nc ngoài trên đa bàn tnh Long An. Trên c s kt qu phng vn, trao đi vi chuyên
gia và c s lý thuyt ca các nghiên cu trc s tin hành xây dng bng hi chính thc

và điu chnh ni dung thang đo đ s dng cho bng hi chính thc dùng đ điu tra, thu
thp thông tin t các nhà đu t nc ngoài.
3.1.2 Bc nghiên cu đnh lng: đc thc hin bng phng pháp kho sát thông qua
bng câu hi có ni dung da trên kt qu ca bc nghiên cu đnh tính. T kt qu kho
sát, thu thp thông tin, tác gi đ xut s dng phng pháp phân tích nhân t khám phá
(EFA – Exploratory Factor Analysis)
13
, nhm rút gn các nhóm nhân t có tác đng đn
s hài lòng ca nhà đu t nc ngoài. Kim đnh bng h s Cronbach’s Alpha đc tin
hành nhm xác đnh mc đ cht ch ca các thang đo, th hin mc đ tin cy ca thang
đo, là c s loi b các mc hi có đ tng quan thp. Bên cnh đó, kim đnh Kaiser-
Meyer-Olkin (KMO) đc tin hành nhm xác đnh mc đ thích hp ca kt qu kho sát
cho vic phân tích nhân t. Trên c s các nhóm nhân t rút trích đc t kt qu phân tích
nhân t khám phá, tác gi tin hành hi quy đa bin nhm xác đnh các nhóm yu t ca
môi trng đu t đa phng thc s có tác đng đn s hài lòng ca nhà đu t nc


13
Phân tích nhân t khám phá là mt phng pháp phân tích thng kê dùng đ rút gn mt tp gm nhiu
bin quan sát ph thuc ln nhau thành mt tp bin (gi là các nhân t) ít hn đ chúng có ý ngha hn
nhng vn cha đng hu ht ni dung thông tin ca tp bin ban đu (Hair và đ.t.g, 1998, trích trong
Nguyn Khánh Duy, 2007).

- 15 -
ngoài và mc đ tác đng. Kt qu phân tích là c s đ đ xut các khuyn ngh chính
sách nhm ci thin các yu t môi trng đu t ca đa phng, t đó gia tng s hài
lòng ca nhà đu t nc ngoài. Vic phân tích nhân t, hi quy đa bin và các phép kim
đnh đc thc hin bng phn mm SPSS phiên bn 16.0, quy trình nghiên cu chi tit
đc th hin  Hình 3.1.
3.1.3 V mu kho sát, phng pháp thu thp s liu: theo s liu t S K hoch và u

t tnh Long An và Cc Thng kê tnh Long An hin có 254 doanh nghip FDI đang hot
đng. Nghiên cu d kin s tin hành kho sát bng bng hi vi 42 bin quan sát, do đó
vic kho sát 100% s doanh nghip FDI đang hot đng (254 doanh nghip) là đm bo
theo yêu cu v t l mu trên s bin quan sát phi đm bo ti thiu 5:1, theo Bollen
(1989, trích trong Cao Hào Thi, 2010, tr.576, dn trong Châu Ngô Anh Nhân, 2011, tr.10).
Vic điu tra, kho sát đc thc hin bng hình thc gi phiu điu tra, kho sát. Mu
phiu kho sát đc thit k c th ti Ph lc 1.2. Vic điu tra kho sát đc thc hin
kt hp vi Cuc Tng điu tra Doanh nghip nm 2012 ca Cc Thng kê tnh Long An
(kéo dài t 01/4/2012 đn 30/5/2012).

















Vn đ nghiên cu
Lý thuyt FDI và lý thuyt marketing đa phng
Phng vn chuyên gia
iu chnh thang đo, mô hình

iu tra, kho sát
Kim đnh thang đo
Phân tích nhân t
Hi quy đa bin
Kt lun, khuyn ngh chính sách
Phân tích
đnh tính
Phân tích
đnh lng
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu

- 16 -
3.2 Xây dng thang đo các yu t ca môi trng đu t và s hài lòng ca nhà đu
t nc ngoài
Nh đã phân tích  Mc 2.4, các yu t ca môi trng đu t mà nhà đu t nc ngoài
quan tâm khi xem xét đu t ti mt đa phng bao gm s n đnh ca kinh t v mô, c
s h tng k thut, h thng giáo dc và ngun nhân lc, h thng tài chính, cht lng
hành chính công, cht lng h thng pháp lut, các chính sách u đãi đu t, quy mô và
tim nng ca th trng đa phng, s hình thành cm ngành.
i vi nhóm yu t s n đnh ca kinh t v mô, các nghiên cu trc đu cho rng đây
là yu t quan trng tác đng đn s la chn đa đim đu t ca các nhà đu t nc
ngoài. Tuy nhiên, các nghiên cu trên đu phân tích vic la chn đa đim đu t  quy
mô quc gia
14
, trong khi phm vi ca nghiên cu này tp trung đn vic la chn đa đim
đu t  cp đ đa phng (tnh/thành)  Vit Nam, vì vy yu t này s không đa vào
mô hình nghiên cu đ xut. iu này cng phù hp vi các nghiên cu trc  Vit Nam
nh đã phân tích  Mc 2.2. Trên c s đó, nghiên cu đ xut 8 nhóm yu t vi 45 thang
đo, c th nh sau:
3.2.1 Nhóm yu t c s h tng k thut:

Assunção và đ.t.g (2011, tr.8) đã tng hp các bin đc s dng đ đo lng yu t c s
h tng t các nghiên cu trc, theo đó s máy đin thoi/1000 dân, s kt ni
internet/1000 dân, sn lng đin tiêu th thng đc s dng. Nguyn Phi Lân (2009,
tr.117) s dng bin thuê bao đin thoi/1000 dân đ đo lng yu t c s h tng k
thut trong mô hình hi quy đa bin nhm chng minh mi tng quan tích cc gia FDI
và tng trng kinh t các đa phng. Cht lng ca c s h tng k thut và trình đ
công nghip hóa có nh hng rt quan trng đn dòng vn đu t nc ngoài vào mt
nc hoc mt đa phng. Mt h thng c s h tng k thut hoàn chnh (bao gm c
h thng đng b, đng st, đng hàng không, mng li cung cp đin, nc, bu
chính vin thông và các dch v tin ích khác) là điu mong mun đi vi mi nhà đu t
nc ngoài (Nguyn Mnh Toàn, 2010, tr.273). H thng c s h tng k thut đc đu
t tt và sn có s giúp gim chi phí sn xut và vn chuyn các doanh nghip. Nhìn  góc
đ nhà đu t, mt h thng c s h tng k thut đáp ng nhu cu ca h khi đm bo s
sn có, d tip cn, cung cp n đnh và chi phí hp lý. Nguyn ình Th (2010, tr.114)


14
Xem thêm các nghiên cu ca Susana Assunção và các đ.t.g (2011), Böke (2011), Lee (2011).