Luận văn thạc sĩ Phân tích các yếu tố tác động đến tăng trưởng ngành nông nghiệp tại tỉnh Long An

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
***








TRN TH LUÂN



PHÂN TÍCH CÁC YU T TÁC NG
N TNG TRNG NGÀNH
NÔNG NGHIP TI TNH LONG AN

CHUYÊN NGÀNH KINH T PHÁT TRIN
MÃ NGÀNH: 60.31.05

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. INH PHI H

Long An, nm 2012
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
LI CM N

Tôi xin chân thành cm n các Quý Thy Cô ging viên Trng đi
hc Kinh t TP. H Chí Minh, Chng trình Ging dy kinh t công
Fulbright đã truyn đt nhng kin thc quý báu cho tôi trong trong sut thi
gian hc ti trng.
c bit tôi xin chân thành cm n PGS.TS. inh Phi H đã tn tình
hng dn tôi hoàn thành lun vn này.
Ngoài ra, tôi cng gi li cm n đn gia đình, bn bè, các c quan
chc nng đã giúp đ tôi trong quá trình thc hin lun vn.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
LI CAM OAN

Tôi tên là Trn Th Luân, xin cam đoan lun vn “Phân tích các yu t
tác đng đn tng trng ngành nông nghip ti tnh Long An” là do chính tôi
nghiên cu thc hin. Các thông tin và s liu thc hin trong lun vn là
trung thc, kt qu nghiên cu đc trình bày trong lun vn này cha đc
công b ti bt k công trình nào khác.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
TÓM TT

Mc tiêu ca đ tài Phân tích các yu t tác đng đn tng trng
ngành nông nghip ti tnh Long An là ng dng hàm tng quát Cobb-
Douglas, Công thc Kuznets, đ th đng nng sut lao đng nông nghip
đ phân tích các yu t tác đng đn tng trng nông nghip ti tnh Long
An. D liu đc ly t Niên giám thng kê tnh Long An các nm t nm

1986 đn nm 2010.
 đánh giá, phân tích các yu t tác đng đn tng trng ngành nông
nghip, đ tài s s dng phng pháp thng kê mô t bng phn mm SPSS
kt hp vi phng pháp đ th, so sánh và phân tích.
Phân tích t hàm tng quát Cobb-Douglas cho thy đu t công ca
tnh Long An, và din tích đt nông nghip trong giai đon 1986-2010 thc
s có tác đng mnh đn tng trng ca ngành nông nghip, các yu t này
gii thích đn trên 93,3% s thay đng ca GDP ngành nông nghip. Bên
cnh đó các yu t lao đng trong nông nghip không phi yu t chính cho
vic tng trng ngành nông nghip.
Trong ngành nông nghip có hin tng d tha lao đng, vic to điu
kin thun li (đào to ngh cho lao đng nông nghip) đ di chuyn lao đng
nông nghip sang khu kinh t khác s có vai trò quan trng trong vic phát
trin ngành nông nghip nói riêng và nn kinh t ca tnh Long An nói chung
trong thi gian ti.
Tng din tích đt nông nghip là yu t quan trng giúp ngành nông
nghip ca tnh Long An tng trng trong thi gian va qua, nhng yu t
này không đc tip tc duy trì trong thi gian ti do vic khai hoang đã
chm dt. Tnh Long An cn tp trung vào các yu t nh vn, nng xut lao
đng, ng dng khoa hc công ngh đ thúc đy quá trình phát trin
ngành nông nghip trong thi gian ti.
Phân tích bng phng pháp đ th đng nng sut lao đng nông
nghip cho thy giai đan 1997-2010 quá trình công nghip hóa din ra mnh
m ti tnh Long An, đng thi vic áp dng c gii hóa, các mô hình sn
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
xut nông nghip, thc hin chính sách khuyn nông nên làm nng sut rung
đt luôn tng. Do đó trong giai đon này nng sut lao đng nông nghip và
din tích đt trên lao đng nông nghip tng nhanh.
Phân tích da vào công thc Kuznets cho thy ngành nông nghip ca
tnh Long An có vai trò quyt đnh trong tng trng kinh t ca tnh Long

An trong nhng nm đu giai đan 1986-2010, nhng mc đ đóng góp này
có xu hng gim nhanh trong khang 10 nm cui ca giai đan 1986-2010,
đn nm 2010 ngành nông nghip ch đóng góp 13% vào tng trng chung
ca tnh Long An.
T nhng phát hin trên, đ tài gi ý mt s chính sách cn thc hin,
tp trung vào nhng nhóm chính nh: Chú trng hn trong vic xem xét hiu
qu kinh t ca các d án đu t xây dng c bn trong ngành nông nghip;
To s liên kt gia ngành nông nghip và công nghip trong quá trình phát
trin; Thc hin các gii pháp nâng cao nng sut lao đng nông nghip; y
mnh công tác khuyn nông; Hoàn thin công tác quy hoch ngành, sn phm
có liên quan
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 2.1: S lng và t l lao đng đã qua đào to  khu vc nông
thôn…………………………………………………………………… ….22
Bng 2.2: Trang b c gii hóa nông nghip tnh Long An………… 23
Bng 2.3: Tng hp mt s ch tiêu ca các công trình thy li tnh Long An
đn nm 2008………………………………………………………… … 24
Bng 2.4: Thng kê din tích ti tiêu ca các công trình thy li tnh Long
An đn nm 2008……………………………………………… ………….25
Bng 2.5: phân tích phng sai ………………………………………….33
Bng 2.6: Các h s hi qui trong mô hình ………………………….….35
Bng 2.7: Kt qu phân tích phng sai ca hi qui ph: …………….36
Bng 2.8: óng góp ca ngành nông nghip vào tng trng kinh t
chung ca tnh qua các nm trong giai đan 1986-2010…………….….44
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

 th 1.1: ng tng sn phm nông nghip……………………………5
 th 1.2: Quá trình dch chuyn lao đng……………………… …… 6

 th 1.3: nh hng ca lao đng và yu t t nhiên……………… 11
 th 1.4: nh hng ca vic s dng đu vào công nghip .………12
 th 1.5: nh hng ca vic s dng đu vào công nghip……….13
 th 2.1: Xu hng tng trng chung ca NSLNN……………… 40
 th 2.2: ng dch chuyn nng sut lao đng NN vùng BSCL giai
đan 1986-2006…………………………… 41
 th 2.3: ng dch chuyn nng sut lao đng NN ti Long An giai
đan 1986-2006…………………………… 42
Hình 3.1: Vai trò ca c s h tng hu hình đi vi vic phát trin nông
nghip…………………… …… 48
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
DANH MC CÁC CH VIT TT

GDP: Tng sn phm quc ni
Ln: Logarit c s e
GNP: Tng sn phm quc dân
Khu vc I: Khu vc Nông Lâm Thy sn
Khu vc II: Khu vc Công nghip – Xây dng
Khu vc III: Khu vc Thng mi Dch v
BSCL: ng Bng Sông Cu Long
OLS: Phng pháp bình phng ti thiu thông thng
XDCB: Xây dng c bn
TTCN: Tc đ tng trng ngành công nghip
TTNN: Tc đ tng trng ngành nông nghip
Ha: hecta
NSLNN: Nng sut lao đng nông nghip
KTXH: Kinh t xã hi
TW: Trung ng

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -

MC LC

PHN M U……………………………………………………………1
1. S cn thit ca đ tài……………………………………………………1
2. Mc tiêu, phm vi nghiên cu……………………………….………… 2
3. Phng pháp lun……………………………………………………… 3
4. Kt cu đ tài………………………………………………….………….3
CHNG 1: C S LÝ LUN V VAI TRÒ CA NÔNG NGHIP
TRONG TNG TRNG KINH T…………………………………….4
1.1 Các c s lý thuyt v vai trò ca ngành nông nghip trong phát trin
kinh t ………………………………………………………………………4
1.1.1 Mô hình David Ricardo (1772-1823) ………….…………………….4
1.1.2 Mô hình hai khu vc ca Athur Lewis ….………………….……….5
1.1.3 Mô hình Harry T. Oshima………… ……………………….……….7
1.1.4 Mô hình Todaro…………………………………………… ……… 9
1.1.5 Mô hình Sung Sang Park………………………………….……… 10
1.2 Mt s quan đim cn đi v vai trò ngành nông nghip …….……13
1.2.1 Ngành nông nghip cung cp lng thc thc phm ………….…13
1.2.2 Cung cp nguyên liu cho ngành công nghip ………………….….13
1.2.3 Tích ly ngoi t thông qua xut khu hàng hóa………………… 14
1.2.4 Cung cp vn cho các ngành khác ………………………………….14
1.3 Vai trò ca ngành nông nghip đi vi mt s nc…………………15
1.3.1 Quá trình phát trin nông nghip ca Thái Lan………………… 15
1.3.2 Quá trình phát trin nông nghip ti Trung Quc ………………16
1.3.3 Quá trình phát trin nông nghip ca M……………….…… ….17
1.4 Nhng bài hc kinh nghim đi vi vic phát trin nông
nghip……………………………….………………………………… ….18
1.5 Kt lun chng mt……………………………….………………… 19
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
CHNG 2: THC TRNG NN NÔNG NGHIP TNH LONG AN,

NG DNG MT S MÔ HÌNH KINH T  PHÂN TÍCH VAI TRÒ
CA NGÀNH NÔNG NGHIP……………………………….…………20
2.1 Thc trng nn nông nghip tnh Long An ……………………… 20
2.1.1 Khái quát v nn kinh t ca tnh Long An……………………… 20
2.1.2 Lao đng trong nông nghip, s chuyn dch c cu lao
đng……………………………….……………………………………… 20
2.1.3 Dân s sng ti nông thôn………………………….……………… 21
2.1.4 Nng sut lao đng trong khu vc nông nghip………………… 21
2.1.5 Trình đ lao đng trong ngành nông nghip……………………….21
2.1.6 Tình hình ng dng c gii hóa trong nông nghip……………….23
2.1.7 C s h tng thy li phc v nông nghip……………………….24
2.2. Mt s phân tích thc nghim có liên quan………………………….26
2.3. Thit lp mô hình kinh t lng đ phân tích vài trò ca ngành nông
nghip ti tnh Long An……………………………….………………… 29
2.3.1 Chn mô hình lý thuyt……………………………….… ……….29
2.3.2 Chn mô hình kinh t lng ………………………………………30
2.3.3 ng dng hàm Cobb-Douglas đ phân tích vai trò ca nông nghip
trong trng hp tnh Long An, kt qu hân tích hi
qui…………………………………… …………… 31
2.3.3.1 Mô t s liu……………………………….………… 31
2.3.3.2 Kt qu phân tích mô hình hi quy đi vi hàm tng quát Cobb-
Douglas……………………………….……… ….32
2.3.4 Phân tích xu hng tng trng nng sut lao đng nông nghip
ca tnh Long An. …………………………………… 39
2.3.5 ng dng công thc KUZNETS đ phân tích vai trò ca ngành
nông nghip trong tng trng kinh t ca tnh Long An. ………… 43
2.3.6 Kt lun chng 2……………………………….………… 45
CHNG 3: KT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH……………… 46
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
3.1 D báo xu hng phát trin ca ngành nông nghip tnh Long An

trong thi gian ti ………………………………… 46
3.2 Gi ý mt s chính sách đ phát trin ngành nông nghip trong thi
gian ti: ………………………………….……… 47
3.2.1 Chú trng hn trong vic xem xét hiu qu kinh t ca các d án
đu t xây dng c bn (XDCB) trong ngành nông nghip: ………… 47
3.2.2 To s liên kt gia ngành nông nghip và công nghip trong quá
trình phát trin: ………………………………….……… 50
3.2.3 Thc hin các gii pháp nâng cao nng sut lao đng nông nghip52
3.2.4 y mnh công tác khuyn nông: ……………………… 53
3.2.5 Các gii pháp khác: ……………………………….…………… 54
KT LUN……………………………….……… ….56
PH LC ………………………………………… 59









Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 1 -
PHN M U
1. S cn thit ca đ tài.
Ngành nông nghip vi tính cht là ngành cung cp lng thc thc phm
luôn gi vai trò quan trng đi vi các nc đang phát trin và c các nc phát
trin. ã có nhiu mô hình kinh t cho thy vic phát trin kinh t ca mt nc
đu tri qua nhiu giai đon, trong đó ngành nông nghip luôn là tin đ c bn
cho các ngành khác phát trin và cng đóng vai trò quan trng trong nhng giai

đon tip theo.
Nc ta, sau nm 1975 khi đt nc hoàn toàn gii phóng, cùng vi s tr
giúp t nc ngoài, chúng ta mun b qua giai đan phát trin đ tin nhanh lên
Xã hi Ch ngha. Vì lý do trên, chúng ta đã tp trung đu t vào ngành công
nghip nng thay vì tp trung đu t phát trin nông nghip đ to tin đ cho s
phát trin bn vng hn. Kt qu là mt lng ln đt nông nghip b b hoang,
t mt nc có tim nng ln v nông nghip đã tr thành nc nhn vin tr,
lm phát phi mã… S nghip đi mi ca nc ta bt đu t nm 1986 đã to
điu kin cho ngành nông nghip Vit Nam phát trin nhanh chóng, góp phn
đa nc ta ra khi khng hong và to nn tng cho s phát trin kinh t xã
hi, tng bc hi nhp vào nn kinh t th gii.
Long An là ca ngõ Tây - Nam ca TP HCM, ca thông thng gia mt
thành ph ln - mt trung tâm khoa hc k thut và công nghip ln nht nc
vi mt vùng đng bng trù phú và ln nht nc là đng bng sông Cu Long.
T nhiu nm qua, tnh Long An luôn là tnh thun nông, nm 2010 nông nghip
chim t trng 38%, ln nht trong c cu ngành kinh t. Tuy nhiên trong nhng
nm gn đây, tnh Long An đt đc nhiu thành qu quan trng trong quá trình
phát trin, nm 2010 GDP bình quân đu khong 23,2 triu đng, c cu ngành
kinh t đang có xu hng dch chuyn mnh m theo đnh hng công nghip
hoá.
Tuy đt đc nhng thành tu ln trong nhng nm qua, nhng bc vào
thi k phát trin mi - thi k công nghip hóa, hin đi hóa, hi nhp kinh t
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 2 -
Quc t, ngành nông nghip tnh Long An đang đng trc nhng khó khn và
thách thc không nh:
+ Nn nông nghip có xut phát đim thp, qui mô sn xut nh l, nông
dân thiu vn đu t nên hn ch vic ng dng thành tu khoa hc công ngh
đ nâng cao nng sut, cht lng sn phm, h chi phí sn xut. Do vy, hiu
qu sn xut cha cao, sc cnh tranh ca sn phm yu, đc bit s gay gt hn

trong thi k hi nhp ti.
+ S gn kt gia doanh nghip và nhà sn xut cha cht ch. Công tác
xúc tin thng mi, thông tin th trng, đnh hng sn xut cha đc thc
hin thng xuyên và mnh m. Th trng tiêu th nhiu nông sn phm chính
(lúa go, khóm, thanh long, đai si, cá nc ngt ) còn yu, giá c tiêu th
cha n đnh.
+ iu kin t nhiên vn còn nhiu khó khn, nhiu vùng còn thiu ngun
nc ti, nh hng ngp l, h tng giao thông b, thy li ni đng nhiu
ni còn thiu và cha đng b, din tích canh tác manh mún làm hn ch đn
vic thâm canh, chuyn dch c cu cây trng, vt nuôi.
+ Cht lng ngun lc phc v cho nông nghip còn thiu v cht lng,
t l lao đng đã qua đào to trong ngành nông nghip nhìn chung còn thp, kh
nng ng dng khoa hc công ngh cha cao.
Do đó, vic nghiên cu chi tit v các yu t tác đng đn vic tng
trng ngành nông nghip và vai trò ca ngành nông nghip trong tng th nn
kinh t là rt cn thit đi vi tnh Long An trong giai đan hin nay.
2. Mc tiêu, phm vi nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài Phân tích các yu t tác đng đn tng trng ngành
nông nghip ti tnh Long An là ng dng hàm tng quát Cobb-Douglas, Công
thc Kuznets, đ th đng nng sut lao đng nông nghip đ phân tích các yu
t tác đng đn tng trng nông nghip ti tnh Long An. T đó giúp các nhà
lãnh đo có th đa ra chính sách phù hp đ đnh hng quá trình phát trin
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 3 -
kinh t nói chung và ca ngành nông nghip nói riêng trên đa bàn tnh Long An
trong thi gian ti.
3. Phng pháp lun.
 đánh giá mi quan h gia công nghip và nông nghip trong quá trình
tng trng, các yu t tác đng đn tng trng ngành nông nghip, đ tài s s
dng phng pháp thng kê mô t bng phn mm SPSS kt hp vi phng

pháp đ th, so sánh và phân tích.
D liu đc ly t Niên giám thng kê tnh Long An các nm t nm
1986 đn nm 2009, riêng s liu nm 2010 đc c lng da trên báo cáo
tình hình phát trin kinh t - xã hi nm 2010 ca UBND tnh Long An; website
ca các c quan, t chc; k tha kt qu nghiên cu ca Thc s Nuyn Th
ông, Phó giáo s inh Phi H…
4. Kt cu đ tài.
 tài s gm các phn chính nh sau:
- C s lý lun v vai trò ca ngành nông nghip đi vi tng trng kinh
t.
- ng dng mt s mô hình kinh t đ phân tích vai trò ca ngành nông
nghip trong quá trình phát trin kinh t, trng hp ca tnh Long An.
- Kt lun, gi ý nhng chính sách đi vi ngành nông nghip trong giai
đan ti ti tnh Long An.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 4 -
CHNG 1
C S LÝ LUN V VAI TRÒ CA NÔNG NGHIP
TRONG TNG TRNG KINH T

1. 1 Các c s lý thuyt v vai trò ca ngành nông nghip trong phát
trin kinh t
1.1.1 Mô hình David Ricardo (1772-1823)
Lun đim c bn ca Mô hình David Ricardo cho rng đt đai dùng đ
sn xut là ngun gc tng trng kinh t, nhng đt sn xut li có gii hn do
đó ngi sn xut phi m rng din tích trên đt xu hn đ sn xut, li nhun
ca ch đt thu đc ngày càng gim dn đn chí phí sn xut lng thc, thc
phm cao. Do đó li nhun/lng đu vào ca ngành nông nghip có xu hng
gim dn và giá lng thc thc phm có xu hng tng.

Giá lng thc, thc phm tng cao làm nh hng đn đi sng ca công
nhân trong ngành công nghip, tc là tin lng danh ngha ca lao đng trong
ngành công nghip phi tng đ đm bo đi sng cho h do đó làm li nhun
ca nhà t bn công nghip gim, mà li nhun là ngun tích ly đ m rng
đu t dn đn tng trng. Nh vy, do gii hn đt nông nghip dn đn xu
hng gim li nhun ca c ngi sn xut nông nghip và công nghip và nh
hng đn tng trng kinh t.
Bên cnh vic đt nông nghip gii hn, dân s có xu hng tng nhanh
to ra tình trng d tha lao đng trong nông nghip, tc là nn kinh t xut hin
tình trnh tht nghip (bao gm c bán tht nghip, tht nghip trá hình trong
khu vc nông thôn). Do nn kinh t có t l tht nghip cao làm cho nng sut
lao đng chung gim, làm nh hng đn tng trng kinh t.
T nhng quan đim c bn ca Mô hình David Ricardo có th thy rng
nhng nc đang phát trin nh Vit Nam phi gii quyt các vn đ quan trng
trong quá trình phát trin nh: nâng cao nng sut lao đng, đc bit là trong
ngành nông nghip, đm bo li nhun ca ngi sn xut, s dng hiu qu tài
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 5 -
TP
A
Y
A
L
A
L
1
L
2
L
3

Y
2
Y
1
nguyên đt, gii quyt tình trng tht nghip (bao gm c bán tht nghip, tht
nghip trá hình trong khu vc nông thôn), gim t l tng dân s.
1.1.2 Mô hình hai khu vc ca Athur Lewis
Mô hình hai khu vc cho rng tng trng kinh t da vào s tng trng
hai khu vc nông nghip và công nhip trong đó chú trng yu t chính là lao
đng (L-labor), yu t tng nng sut do đu t và khoa hc k thut tác đng
lên hai khu vc kinh t. Tiêu biu cho mô hình hai khu vc là mô hình Lewis,
Tân c đin và Harry T. Oshima. Lun đim c bn ca Mô hình hai khu vc là
kh nng thu hút lao đng d tha t khu vc nông nghip ca khu vc công
nghip, làm tng nng sut lao đng xã hi và to ra tng trng.
Mô hình hai khu vc ca Athur Lewis đc đa ra vào nm 1955 da trên
gi đnh nn kinh t gm hai khu vc nông nghip truyn thng và công nghip.
- Khu vc nông nghip truyn thng: do nông nghip ch yu da vào đt
đai nhng đt đai ngày càng khan him, trong khi dân s ngày càng tng làm
cho lc lng lao đng trong nông nghip ngày càng tng.
 th 1.1: ng tng sn phm nông nghip

Trên đ th có th thy khi lao đng trong ngành nông nghip tng đn
mt mc nào đó (tng t L
2
đn L
3
) thì nng sut biên ca lao đng bng không,
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 6 -
nh vy nu gim lng lao đng t L
3
xung

L
2
s không làm gim sn lng
trong ngành nông nghip.
- Khu vc công nghip:
Lewis cho rng mc tin lng trong khu vc công nghip phi cao hn
khong 30% so vi mc lng ti thiu trong khu vc nông nghip thì khu vc
công nghip có th thu hút lao đng d tha trong nông nghip.
 th 1.2: Quá trình dch chuyn lao đng:

Theo Lewis đng cung lao đng trong khu vc nông nghip đc chia
làm hai giai đan. Giai đan th nht bt đu t đim W
1
, đây chính là mc
lng có th thu hút lao đng t khu vc nông nghip sang khu vc công
nghip, đng cung lao đng ti giai đan mt có xu hng nm ngang, th hin
mc lng bng nhau ca tt c các lao đng di chuyn t khu vc nông nghip
TP(K
3
)
TP(K
2
)
TP(K
1
)
S
i

Y
3

W
1

L
1
L
2
L
3

W
2

Y
1

D
1
D
3

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 7 -
sang khu vc công nghip. Trong giai đon này khu vc công nghip thu hút
mt lng lao đng L
1
t khu vc nông nghip, to ra giá tr sn lng là Y
1
vi

lng vn là K
1
. Vì tin lng không đi trong khi tng sn lng tng nên li
nhun ca các nhà t bn công nghip tng. Li nhun đc tái đu t m rng
sn xut nên vn mi s là K
2
(K
2
>K
1
), hàm sn xut mi s là TP(K
2
). Lúc này
khu vc công nghip li tip tc thu hút lao đng t khu vc nông nghip.

Giai đon hai bt đu khi lao đng d tha trong khu vc nông nghip đã
b thu hút ht, khi khu vc nông nghip mun thu hút thêm lao đng t khu vc
nông nghip thì phi tr mc lng W
2
ln hn W
1
nên li nhun công nghip
s gim.  m rng tng sn phm và tìm kim li nhun nhà t bn công
nghip phi s dng các yu t khác thay th cho lao đng nh vn, công ngh.
Quá trình tng trng s tip tc.
Mô hình lewis cho thy tng trng ca nn kinh t đc thc hin trên
c s tng trng ca ngành công nghip thông qua tích ly vn t lao đng d
tha ca ngành nông nghip. Khi mt lng lao đng trong nông nghip đc
chuyn đi s không làm gim tng sn lng nông nghip, giá nông sn không
gim nên không to áp lc tng lng trong khu vc công nghip. Nu c hai

khu vc đu tp trung áp dng công ngh hin đi s to ra tích ly li nhun
trên c hai khu vc, to đng lc tng trng nhanh cho nn kinh t.
1.1.3 Mô hình Harry T. Oshima
Quan đim ca Oshima, lao đng trong khu vc nông nghip có d tha
nhng ch vào thi đim nht đnh, khi v mùa đang vào giai đan cao đim có
kh nng s thiu lao đng, đc bit là các nc Châu Á gió mùa là các nc có
na nm ma nhiu, na nm ma ít làm cho ngành nông nghip càng có tính
mùa v rõ nét. Do đó, ông cho rng quan đim chuyn mt lng lao đng t
khu vc nông nghip sang khu vc công nghip mà không làm gim sn lng
ngành nông nghip là không phù hp (quan đim ca Lewis).
Cng ging nh quan đim ca các nhà kinh t hc Tân C in, Oshima
cho rng cn thit phi phi đu t theo chiu sâu cho c khu vc nông nghip
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 8 -
và công nghip đ đy nhanh quá trình phát trin. Tuy nhiên, đi vi nhng
nc có ngun vn và trình đ nhân lc có hn, k nng qun lý kém thì vic
đu t cho hai khu vc cùng lúc là rt khó kh thi nu không nói là phi thc t.
Oshima đ ngh phát trin kinh t theo 3 giai đon vi nhng mc tiêu khác
nhau.
Giai đan 1: Mc tiêu ca giai đan này là tp trung đu t cho nông
nghip phát trin theo chiu rng nhm nâng cao sn lng và đa dng hóa sn
phm nông nghip, gii quyt vn đ tht nghip theo mùa v trong khu vc
này. Mc tiêu này phù hp vi các nc đang phát trin do không cn đu t
vn ln so vi đu t vào ngành công nghip, đng thi không đòi hi k thut
nông nghip cao. Khi ngành nông nghip phát trin và to ra sn lng nông sn
ln s làm gim giá tr nhp khu nông sn và có kh nng sut khu, trong c
hai trng hp ngành nông nghip đu có vai trò tích ly ngai t, to điu kin
nhp khu máy móc, thit b cho các ngành công nghip s dng nhiu lao đng.
Du hiu kt thúc giai đan 1 là chng loi hàng hóa nông sn đc sn
xut ngày càng nhiu, quy mô ngày càng ln, nhu cu các yu t đu vào cho

ngành nông nghip ln. Hàng hóa nông sn nhiu làm xut hin nhu cu ch
bin nông sn vi quy mô ln, tc là phát sinh điu kin nhu cu phát trin
ngành công nghip và dch v vi quy mô ln.
Giai đan 2: Sau khi kt thúc giai đan 1, nn kinh t đã có đ ngun lc
đ đng thi đu t theo chiu rng các ngành nông nghip, công nghip và dch
v. Ngành nông nghip tip tc đa dng hóa sn xut, ng dng khoa hc k
thut, công ngh sinh hc, xây dng các mô hình sn xut ln nhm m rng qui
mô sn lng. Ngành nông nghip phát trin theo hng đa dng hóa to điu
kin thích hp cho vic phát trin ngành công nghip ch bin, các ngành công
nghip cung cp đu vào cho ngành nông nghip, các ngành công nghip thâm
dng lao đng và nhu cu các ngành dch v.
Du hiu kt thúc giai đon 2 là tc đ tng trng vic làm ln hn tc
đ tng trng lao đng, th trng lao đng b thu hp, lng thc t tng.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 9 -
Giai đan 3: quá trình phát trin kinh t  giai đon 2 phi tri qua mt
thi gian khá dài làm cho ni lc ca nn kinh t khá mnh và đ kh nng phát
trin các ngành kinh t theo chiu sâu nhm gim nhu cu lao đng. Giai đon
này xut hin kh nng thiu ht lao đng do s phát trin các ngành nông
nghip, công nghip và dch v  giai đan 2. Do đó nn ngành nông nghip cn
đy mnh c gii hóa nhm thay th sc lao đng, ng dng công ngh sinh hc
nhm tng nng sut lao đng. Lao đng trong khu vc nông nghip có th
chuyn mt phn sang ngành công nghip nhng không làm gim sn lng
nông nghip.
Ngành công nghip phát trin theo hng sn xut hàng hóa thay th nhp
khu và chuyn sang xut khu vi s chuyn dch dn trong c cu sn xut.
Các ngành công nghip thâm dng lao đng s dn b thu hp do kh nng cnh
tranh thp, thay vào đó là các ngành công nhip thâm dng vn và công ngh có
sc cnh tranh cao và ít s dng lao đng.
Ht giai đan này, nn kinh t đã đt đc trình đ phát trin cao.

Nhìn chung mô hình Oshima là mô hình rt tin b, và cng tng đi
phù hp vi điu kin Vit Nam, ý ngha chính ca mô hình là th hin c cu
đu t đc xác đnh c th trong tng giai đon, s thay đi ca c cu đu t
s quyt đnh c cu kinh t trong các giai đon.
1.1.4 Mô hình Todaro
Quan đim ca Todaro cho rng nn nông nghip phát trin theo 3 giai
đon tun t nh sau:
Giai đon t cung t cp: đc đim ni bt ca giai đan này là các sn
phm nông nghip đc sn xut đ phc v ni ngành, các sn phm không đa
dng, ch yu là các sn phm truyn thng. Công c sn xut trong ngành nông
nghip còn thô s, cha áp dng các tin b khoa hc k thut vào sn xut nên
ph thuc ln vào thiên nhiên, đu vào ch yu là đt và lao đng do đó vic
tng sn lng ca ngành nông nghip ch yu thông qua vic m rng din
tích sn xut.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 10 -

Giai đon chuyn dch c cu nông nghip theo hng đa dng hóa: đc
đim ca giai đon này là nn nông nghip có kh nng đa dng hóa sn xut,
gim dn tình trng đc canh trong sn xut, tình trng mùa v trong nông
nghip đc hn ch. Nng sut trong nông nghip đc nâng cao do ng dng
mt s tin b khoa hc nh s dng ging mi, phân bón hóa hc, thuc bo v
thc vt và xây dng h thng thy li hiu qu. Nn nông nghip sn xut các
sn phm đáp ng tt các nhu cu th trng, thoát khi tình trng t cung t
cp.
Giai đan phát trin nông nghip hin đi: đây là giai đan phát trin cao
nht ca nông nghip, mô hình sn xut trang tri đc chuyên môn hóa, sn
phm đc cung ng hoàn toàn cho th trng nhm mc tiêu li nhun thng
mi. Khác vi các giai đan khác, vn và công ngh là hai yu t đu vào quan
trng trong vic phát trin ngành nông nghip. Giai đan này ngành nông nghip

đã đt đc li th theo qui mô.
1.1.5 Mô hình Sung Sang Park
Cng tng t nh mô hình Todaro, Saung Sang Park cng cho rng quá
trình phát trin ngành nông nghip gm ba giai đan bao gm: s khai, đang
phát trin và phát trin. Trong mi giai đan phát trin, sn lng s ph thuc
vào các yu t đu vào khác nhau. C th nh sau:
Giai đan s khai: Sn lng sn phm nông nghip ph thuc vào các
yu t đu vào gin đn nh điu kin t nhiên, đt đai, lao đng. Trong giai
đon này qui lut nng sut biên gim dn th hin trong hàm sn xut. Do đó
hàm sn xut ca ngành nông nghip có dng nh sau:
Y=F(N,L) (1.1)
Trong đó: Y là sn lng nông nghip, N là yu t t nghiên, L là lao
đng.



Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 11 -

 th 1.3: nh hng ca lao đng và yu t t nhiên



Giai đon đang phát trin: giai đon này sn lng nông nghip còn ph
thuc vào yu t t nhiên, lao đng, ngoài ra ngành nông nghip còn s dng
yu t đu vào đc sn xut t ngành công nghip nh phân bón, thuc hóa
hc. Do đó hàm sn xut ca ngành nông nghip đc khái quát nh sau:
Y=F(N,L) + F(Ci) (1.2)
Trong đó Ci là đu vào do ngành công nghip cung cp trên 1ha đt nông
nghip, F(Ci) là sn lng nông nghip tng lên do s dng đu vào do ngành

công nghip cung cp.








Y

L

L
1


Y
1


Y
0


Y
3


Y

2


L
0


L
2


L
3


F
1


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 12 -

 th 1.4: nh hng ca vic s dng đu vào công nghip

Giai đon phát trin: sn lng nông nghip ph thuc vào công ngh
thâm dng vn s dng trong nông nghip, sn lng trên mt lao đng tng
thêm tng ng vi lng vn s dng tng lên, đn giai đon này không còn
tình trng tht nghip bán thi gian trong nông nghip. Hàm sn xut ca ngành
nông nghip đc khái quát nh sau:
Y=F(N,L) + F(Ci) + F(K) (1.3)

Trong đó K là vn sn xut.











Y

L

L
1


Y
1


Y
0


Y
3

Y
2


L
0


L
2


L
3


F
1


F
2


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 13 -

 th 1.5: nh hng ca vic s dng đu vào công nghip

1.2 Mt s quan đim cn đi v vai trò ngành nông nghip
1.2.1 Ngành nông nghip cung cp lng thc thc phm
Ngành nông nghip có vai trò cung cp lng thc, thc phm cho lc
lng lao đng ca các ngành kinh t khác ngành nông nghip, do đó kh nng
m rng sn xut ca các ngành khác ph thuc nhiu vào kh nng sn xut
thng d ca ngành nông nghip (sn phm sn xut ra ln hn tiêu dùng ni
ngành). Trong trng hp sn phm nông nghip đc sn xut không đ tiêu
dùng ni ngành hoc thng d thp, mt cách gii quyt khác là nhp khu t
nc ngoài đ đáp ng nhu cu trong nc.
Tuy nhiên đi vi các nc đang phát trin, vic nhp khu lng thc
thc phm luôn gp rt nhiu khó khn do thiu ht ngun ngoi t, bên cnh đó
nhu cu ngoi t cho nhp khu máy móc, thit b cng rt cao. Nhp khu
lng thc thc phm cho tiêu dùng không to ra vn gia tng cho nn kinh t,
trong khi nhp khu máy móc thit b s to ra vn cho sn xut, do đó chi phí
c hi ca nhp khu lng thc thc phm trong trng hp này là khá cao.
1.2.2 Cung cp nguyên liu cho ngành công nghip
Y

L

L
1


Y
1

Y
0


Y
3


Y
2


L
0


L
2


L
3


F
1


F

2


F
3


Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- 14 -

Ngành công nghip ch bin nông sn luôn là ngành công nghip quan
trng trong giai đon đu ca quá trình phát trin công nghip ti các nc đang
phát trin. Mt thc đo s quan trng ca ngành nông nghip đi vi ngành
công nghip ch bin là t l đóng góp ca nông sn v mt giá tr trong tng giá
tr sn phm ca ngành này.
Theo World Bank t l đóng góp ca nông sn v mt giá tr trong tng
giá tr sn phm ca ngành công nghip ch bin nh sau:
- Quc gia có GNP/ngi nh hn 390USD, t l trung bình là 46%, t l
cao nht là 92%.
- Quc gia có GNP/ngi ln hn 390USD và nh hn 3500USD, t l
trung bình là 41%, t l cao nht là 91%.
- Quc gia có GNP/ngi ln hn 3500USD, t l trung bình là 14%, t l
cao nht là 31%.
1.2.3 Tích ly ngoi t thông qua xut khu hàng hóa
Hu ht các nc đang phát trin đu có nhu cu rt cao v ngoi t đ
nhp khu máy móc, thit b, nguyên vt liu trong nc cha sn xut đc.
Mt phn ngun ngoi t này đc cung cp thông qua vic xut khu nông sn.
Trên th gii, có rt nhiu quc gia đã tích ly vn t xut khu nông sn, trong
đó có Vit Nam. Nm 2010, Vit nam đã xut khu nông sn đt giá tr 19,15 t
USD

1
, chim 26,7 % trong tng kim ngch xut khu.
1.2.4 Cung cp vn cho các ngành khác
Ngành nông nghip cung cp vn cho các ngành khác thông qua hai dng:
- Trc tip: ngun thu t thu đt nông nghip, thu xut khu nông sn,
nhp khu t liu sn xut nông nghip thng chim t trng cao trong ngun
thu nhà nc, và đc đu t vào nhiu ngành khác trong nn kinh t.
- Gián tip: chính sách qun lý giá ca nhà nc theo xu hng giá sn
phm công nghip luôn tng nhanh hn giá nông sn. iu này có ngha là tích
ly cho công nghip t s hy sinh ca nông nghip.


1
Ngun:
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -