B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH
H
H
T
T
H
H
I
I
Ê
Ê
N
N
H
H
N
N
G
G
THM NH D ÁN NG CAO TC
QUNG NGÃI ậ NHA TRANG
LUN VN THC S KINH T
CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT
CHUYÊN NGÀNH: CHÍNH SÁCH CÔNG
MÃ S: 60.31.14
NGI HNG DN: GS.TS DAVID O. DAPICE
TP.H CHệ MINH ậ NM 2012
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit
ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t Fulbright.
Tác gi lun vn
H Thiên Hng
ii
LI CM N
Trân trng gi li cm n sâu sc đn thy Nguyn Xuân Thành đư tn tình giúp đ, hng
dn tôi trong sut thi gian nghiên cu và thc hin đ tài “Thm đnh d án đng cao tc
Qung Ngãi – Nha Trang”.
Trân trng gi li cm n đn các Thy, Cô Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, i
hc Kinh t TP.H Chí Minh trong thi gian qua đư tn tình truyn đt, trang b kin thc cho
tôi hoàn thành đ tài.
Cm n các bn H Quang , Nguyn Th Vân Anh và các bn hc viên Chng trình Ging
dy Kinh t Fulbright luôn đng hành vi tôi trong sut thi gian khóa hc và đư góp ý cho tôi
v nhiu vn đ liên quan trong bài vit.
Cm n nhng ngi thân trong gia đình, bn bè đư đng viên, h tr cho tôi trong sut thi
gian thc hin đ tài cng nh trong thi gian tôi theo hc ti Chng trình Ging dy Kinh t
Fulbright.
Chân thành cm n.
iii
TÓM TT
Theo quyt đnh s 1734/Q-TTg ngày 1 tháng 12 nm 2008 v vic quy hoch phát trin
mng đng b cao tc Vit Nam đn nm 2020 và tm nhìn sau nm 2020, mng đng b
cao tc Vit Nam theo trc Bc – Nam vi t trng chiu dài đng cao tc so vi chiu dài
đng b tng đng vi các nc trong khu vc là t 2 – 4%.
on đng Qung Ngưi – Nha Trang là mt trong nhng đon đng có lu lng xe mc
thp nht trong trc đng cao tc. Vi mc lu lng xe thp nh vy, liu d án đng cao
tc Qung Ngưi – Nha Trang có hiu qu v mt tài chính, kinh t hay không đ t đó có th
la chn cách thc hin d án mt cách tt nht.
Kt qu thm đnh cho ta thy, d án hiu qu v mt kinh t vi giá tr hin ti ròng NPV
dng 7.491,35 t đng và sut sinh li ni ti kinh t IRR ln hn sut chit khu ca nn
kinh t vi xác sut là 92,32%. D án không kh thi v mt tài chnh trên quan đim tng đu
t và ch s hu vi giá tr hin ti ròng theo hai quan đim này đu âm và sut sinh li ni ti
IRR đu nh hn chi phí vn. Lu lng xe và chi phí đu t là nhng bin tác đng mnh
đn tính kh thi ca d án da vào kt qu phân tích đ nhy.
Kt qu phân tích phân phi cho ta thy d án to giá tr ngoi tác ln 45.238,82 t đng,
trong đó các đi tng hng li ích bao gm ngi đi đng, lao đng ph thông, chính ph
và nhà thu nhp khu máy móc, trong đó li ích ca ngi đi đng là ln nht 41.188,94 t
đng.
có th thc hin đc d án đem li li ích cho nn kinh t thì Nhà nc phi t đng ra
thc hin d án này. Trong quá trình thc hin d án, Nhà nc phi h tr ngân sách hàng
nm đ b sung vào ngun thu phí lu thông ròng đ tr lưi vay và n gc ODA, đng thi
Nhà nc phi kim soát tin đ thi công công trình và chi phí đu t ca d án.
iv
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT viii
DANH MC CÁC BNG BIU ix
DANH MC CÁC HÌNH V, TH xi
CHNG 1: GII THIU 1
1.1 Bi cnh chính sách 1
1.2 Mc đích nghiên cu và câu hi chính sách 4
1.3 B cc lun vn 4
CHNG 2: MÔ T H THNG NG CAO TC BC NAM VÀ D ÁN
NG CAO TC QUNG NGÃI ậ NHA TRANG 5
2.1 Mô t h thng đng cao tc Bc Nam 5
2.2 Ngun vn tài tr cho h thng đng b cao tc Bc Nam 6
2.3 Các d án đƣ trin khai 7
2.4 Mô t d án nghiên cu 9
CHNG 3: KHUNG PHỂN TệCH 11
3.1 Khung phân tích kinh t 11
3.1.1. Li ích kinh t ca d án 11
3.1.2. Chi phí kinh t 13
3.1.3. Ngân lu kinh t ròng, NPV, IRR kinh t 14
v
3.2 Khung phân tích tài chính 14
3.2.1. Li ích tài chính 14
3.2.2. Chi phí tài chính 14
3.2.3. Ngân lu tài chính ròng, NPV, IRR tài chính 14
CHNG 4: PHỂN TệCH KINH T 16
4.1 Lu lng xe tham gia giao thông 16
4.1.1. Lu lng xe tham gia giao thông theo s liu đm xe 16
4.1.2. Tc đ tng trng lu lng xe trên đon Qung Ngãi – Nha Trang. 16
4.1.3. T l xe chuyn t đng quc l sang đng cao tc 17
4.2 Li ích kinh t 18
4.2.1. Tit kim thi gian vn chuyn hành khách 18
4.2.2. Tit kim thi gian vn chuyn hàng hóa 20
4.2.3. Tit kim thi gian ca lái xe 21
4.2.4. Tit kim thi gian di chuyn ca các phng tin trên đng quc l sau khi có
d án 22
4.2.5. Tit kim chi phí vn hành phng tin 23
4.3 Chi phí kinh t 24
4.3.1. Chi phí đu t kinh t 24
4.3.2. Chi phí vn hành kinh t 25
4.3.3. Chi phí bo trì kinh t 25
4.3.4. Chi phí duy tu đnh k kinh t 26
4.4 Chi phí vn thc ca nn kinh t 26
4.5 Ngơn lu vƠ kt qu phân tích kinh t 27
vi
4.6 Phân tích ri ro v mt kinh t ca d án 27
4.6.1. Phân tích đ nhy 28
a. Phân tích đ nhy lu lng xe lu thông 28
b. Phân tích đ nhy chi phí đu t 28
c. Phân tích đ nhy hai chiu đi vi chi phí đu t và lu lng xe lu thông 29
4.6.2. Phân tích tình hung 29
4.6.3. Phân tích mô phng Monte Carlo 29
CHNG 5: PHỂN TệCH TÀI CHệNH 31
5.1 Các thông s v mô ca d án 31
5.2 Phí giao thông 32
5.3 Chi phí vn hành, bo trì, duy tu vƠ đu t ca d án 32
5.4 Thu thu nhp doanh nghip 33
5.5 Chi phí vn tài chính 33
5.5.1. Chi phí vn ch s hu 33
5.5.2. Chi phí vn vay 33
5.6 Ngân lu vƠ kt qu phân tích 34
5.7 Phân tích ri ro v mt tài chính ca d án 35
5.7.1. Phân tích đ nhy 35
a. Phân tích đ nhy lu lng xe lu thông 35
b. Phân tích đ nhy chi phí đu t 35
c. Phân tích đ nhy theo mc phí lu thông 36
d. Phân tích đ nhy hai chiu lu lng xe lu thông và chi phí đu t 36
5.7.2. Phân tích tình hung 36
vii
5.7.3. Phân tích mô phng Monte Carlo 37
CHNG 6: PHỂN TệCH PHỂN PHI 39
CHNG 7: KT LUN VÀ KHUYN NGH CHÍNH SÁCH 41
TÀI LIU THAM KHO 44
viii
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT
ADB Ngân hàng phát trin Châu Á
BOT Xây dng, khai thác và chuyn giao
BT Xây dng và chuyn giao
BTO Xây dng, chuyn giao và kinh doanh
IRR Sut sinh li ni ti
LIBOR Lãi sut liên ngân hàng London
NPV Giá tr hin ti ròng
OCR Ngun vn thông thng
ODA H tr phát trin chính thc
PCU n v xe con quy đi
PPP Hp tác Nhà nc-T nhân
PPP Quy lut ngang bng sc mua
VEC
Công ty u t Phát trin ng cao tc Vit Nam.
WACC Chi phí trung bình có trng s ca vn
ix
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1 So sánh mt đ đng b ca các quc gia 2
Bng 2.1 C cu vn đu t ca mt s d án đng cao tc 9
Bng 2.2 Chi phí đu t ca d án đng cao tc Qung Ngãi – Nha Trang 10
Bng 4.1 Lu lng xe nm 2010. 16
Bng 4.2 Tc đ tng trng lu lng các phng tin tham gia giao thông. 17
Bng 4.3 T l xe chuyn t đng quc l 1A sang đng cao tc. 18
Bng 4.4 Giá tr thi gian trung bình ca hành khách và s hành khách trên mi phng tin.
19
Bng 4.5 Tc đ tng giá tr thi gian ca hành khách 20
Bng 4.6 Giá tr thi gian trung bình ca hàng hóa, khi lng hàng hóa trên mi phng tin.
20
Bng 4.7 Giá tr thi gian trung bình ca lái xe trên mi phng tin. 21
Bng 4.8 Vn tc ca các phng tin tham gia giao thông trên các loi đng. 22
Bng 4.9 Chi phí vn hành phng tin trên đng cao tc nm 2011. 23
Bng 4.10 Chi phí vn hành phng tin trên đng quc l nm 2011. 24
Bng 4.11 T l chi phí có th ngoi thng, không th ngoi thng ca các hng mc 25
Bng 4.12 Ngân lu kinh t tóm tt ca d án 27
Bng 4.13 nhy ca IRR và NPV kinh t theo lu lng xe lu thông. 28
Bng 4.14 nhy ca IRR và NPV kinh t theo chi phí đu t. 28
Bng 4.15 nhy ca IRR và NPV kinh t đi vi chi phí đu t và lu lng xe lu thông.
29
Bng 4.16 Kt qu phân tích tình hung tc đ tng giá tr thi gian 29
Bng 5.1 C cu vn ca d án. 34
Bng 5.2 Ngân lu tài chính tóm tt ca d án theo quan đim ca tng đu t. 34
Bng 5.3 nhy ca IRR và NPV tài chính theo lu lng xe lu thông. 35
Bng 5.4 nhy ca IRR và NPV tài chính theo chi phí đu t. 35
Bng 5.5 nhy ca IRR và NPV tài chính theo mc phí lu thông. 36
x
Bng 5.6 nhy ca NPV tài chính theo lu lng xe lu thông và chi phí đu t. 36
Bng 5.7 Kt qu phân tích tình hung mc thu phí giao thông. 37
Bng 6.1 Kt qu phân tích phân phi. 40
Bng 7.1 Ngân sách b sung đ tr n vay và n gc ODA. 43
xi
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình 3.1 th li ích ca d án giao thông 12
Hình 4.1 Phân phi xác sut NPV kinh t ca d án 30
Hình 5.1 Phân phi xác sut NPV tài chính 38
1
CHNG 1: GII THIU
1.1 Bi cnh chính sách
Phát trin c s h tng giao thông đang là nhu cu bc thit nhm thúc đy s tng trng
kinh t Vit Nam. T nm 2008, Vit Nam thoát khi nhóm nc có thu nhp thp và bc
vào nhóm nc đang phát trin có thu nhp trung bình vào nm 2010.
1
Mt mt, nhu cu giao
thông s tng lên theo đà tng trng kinh t, do đó đòi hi phi m rng c s h tng giao
thông hin hu hay đu t xây dng mi. Mt khác, khi thu nhp ngi dân tng lên thì giá tr
thi gian ca h cng tng lên. Vic này to ra nhu cu phi xây dng h thng giao thông tc
đ cao đ tit kim thi gian đi li.
i vi bt c quc gia phát trin nào, h thng đng b cao tc cng đc coi là huyt
mch ch, đng lc thúc đy kinh t xư hi phát trin. H thng này càng đc hoàn thin
sm càng mang li li ích phát trin kinh t xư hi hiu qu. Trung Quc, là mt nc hin
nay có mng li đng cao tc xp vào hàng th hai trên th gii ch đng sau M vi
74.000 km, kt ni tt c các vùng vi Bc Kinh, gia các vùng vi nhau, liên kt các thành
ph ln và các qun quan trng. Nhâ
t Bn, đn nm 2010 đa
co
9.855 km đ
ng cao tôc trong
mng li đa vào phc v . Malaixia vi mng li đng cao tc có chiu dài là 1.192 km,
đc xem nh là đng cao tc tt nht trong khu vc đông nam á, ch xp sau Nht Bn và
Trung Quc.
Nu so sánh vi các nc khác trong khu vc cng nh trên th gii, thì mt đ v mng li
đng b và đc bit là đng cao tc ca Vit Nam mc rt thp.
1
Theo tiêu chun ca ngân hàng th gii, nc thu nhp thp có mc bình quân GDP đu ngi thp hn 875
USD, nc thu nhp trung bình có mc bình quân GDP đu ngi đt 1000 USD. Nm 2010 mc bình quân
GDP đu ngi ca Vit Nam là 1200 USD.
Ngun:
An H, “ADB: Vit Nam có tim nng đ thoát “by thu nhp trung bình”, báo Dân trí truy cp ngày
20/5/2011 ti đa ch:
2
Bng 1.1 So sánh mt đ đng b ca các quc gia
Mt đ đng
Nht Bn
Phillipin
Thái Lan
Anh
Vit Nam
Mng li đng b
(km/km
2
)
3,16
0,67
0,38
1,58
0,78
Quc l (km/km
2
)
0,14
0,1
0,11
0,19
0,05
ng b cao tc
(km/ triu phng
tin)
97
97
36
115
0
Ngun: JICA (2009), The Study on National Road Traffic Safety Master Plan in the Socialist
Republic of Vietnam Until 2020. Ha Noi.
Da vào Bng 1.1, mt đ đng quc l ca Vit Nam là 0,05 km/km
2
ch bng 1/20 so vi
các nc trong khu vc nh Phillipin và Thailand, còn nu so v đng cao tc thì hu nh
Vit Nam cha có (tính đn thi đim 2009)
2
.
Chính ph đư ghi nhn s cn thit cho mt mng li công sut cao, đng cao tc vi tc đ
cao t Bc vào Nam bng quyt đnh s 1734/Q-TTg ngày 1 tháng 12 nm 2008 v vic quy
hoch phát trin mng đng b cao tc Vit Nam đn nm 2020 và tm nhìn sau nm 2020.
Mng li đng cao tc Vit Nam theo quy hoch này, đc th hin theo trc Bc Nam, có
đim đu là nút giao Pháp Vân (Hà Ni) đim cui là nút giao Chà Và (Cn Th), vi t trng
đng cao tc trong chiu dài mng li đng b tng đng các nc trong khu vc vào
nm 2020 (chim t 2 - 4%)
3
. H thng này s kt ni các trung tâm kinh t trng đim, các
đu mi giao thông quan trng, to kh nng liên kt cao vi các phng thc vn ti khác
(đng st, cng bin, sân bay ….) nhm nâng cao nng lc vn ti trên hành lang Bc Nam,
đáp ng yêu cu phát trin kinh t - xư hi, gii quyt tình trng ùn tc giao thông trên Quc l
1
4
.
2
n thi đim hin nay, tuyn đng cao tc Trung Lng đư đc đa vào s dng ngày 3/2/2010
3
Ngun: oàn Loan, “Quy hoch đng cao tc sánh ngang vi các nc trong khu vc ”, Vit báo, truy cp
ngày 27/1/2011 ti đa ch:
4
Ngun: Th tng Chính ph (2010), Quyt đnh s 1́0/Q-TTg ngày 21 tháng 1 nm 2010.
3
T nm 2000 đn nm 2020, các tuyn đng b cao tc đc sp xp u tiên, phân k đu t
da trên kt qu đm xe, d báo lu lng xe và phát trin kinh t - xư hi tng khu vc.
Nhng tuyn đc u tiên nht là các tuyn có hiu qu kinh t cao (nhu cu vn ti ln) nh
các tuyn nm gn các trung tâm kinh t-xư hi nh Hà Ni, Thành ph H Chí Minh, Hi
Phòng, à Nng, Nha Trang, Cn Th.
Da vào d báo nhu cu vn ti đng b đn nm 2020 cho 22 hành lang giao thông chính
yu (Ph lc 2), các tuyn đng cao tc Pháp Vân – Cu Gi, Cu Gi - Ninh Bình, Thành
ph H Chí Minh – Trung Lng, Thành ph H Chí Minh – Long Thành – Du Giây đư
đc tin hành xây dng. ây là nhng đon đng có lu lng giao thông cao nht c
nc. Theo d báo này, nhu cu vn ti đn nm 2020, tuyn Pháp Vân – Cu Gi là 81.658
(đn v xe con quy đi/ngày đêm), Cu Gi - Ninh Bình là 115.315 (PCU (đn v xe con quy
đi)/ngày đêm), Thành ph H Chí Minh – Trung Lng là 179.155 (PCU/ngày đêm), Thành
ph H Chí Minh – Long Thành – Du Giây là 146.275 (PCU/ngày đêm).
Hin nay, đi vi đon đng t Qung Ngưi đn Nha Trang, quc l 1A vn là tuyn đng
chính mà các phng tin vn ti đi qua. Tuy nhiên, theo d báo nhu cu vn ti đng b đn
nm 2020 ca B Giao thông Vn ti, tuyn đng quc l 1A đon Qung Ngãi - Nha Trang
là 20.500 (PCU/ngày đêm) (theo Ph lc 2) mà công sut ti đa ca đng b 2 làn xe là
15.000 (PCU/ngày đêm)
5
. Do vy, đn nm 2020, tuyn đng này s b ùn tc giao thông,
công sut thit k ca đng quc l s không đáp ng đc nhu cu vn ti. Tuy nhiên, nu
ch xét v lu lng giao thông thì phi đn nm 2020 mi cn đn mt loi hình giao thông
có kh nng đáp ng đc nhu cu vn ti trên tuyn đng này là đng b cao tc. Nhng
nu xét v mt tc đ, tit kim thi gian cng nh tit kim chi phí vn hành thì cn thit
phi đa vào vn hành đng b cao tc sm hn thi đim nm 2020. Do vy, đ xem xét
tính hiu qu ca tuyn đng cao tc Qung Ngãi – Nha Trang, ta cn tin hành thm đnh c
v mt kinh t ln tài chính đi vi d án xây dng tuyn đng này.
Là mt phn thuc mng li đng cao tc Bc Nam, tuyn đng cao tc Qung Ngãi -
Nha Trang đi qua các tnh thuc khu vc duyên hi nam trung b nh Qung Ngưi, Bình nh,
5
Ngun: ADB (2007), Project Number: 38023, Viet Nam: Expressway Network Development Plan.
4
Phú Yên, Khánh Hòa. ng cao tc Qung Ngãi – Nha Trang kt ni vi các tuyn đng
cao tc khác to thành trc đng b cao tc Bc Nam góp phn vào vic thúc đy s phát
trin v các mt kinh t, xã hi ca các đa phng, kt ni hai vùng phát trin ca khu vc
min trung là à Nng và Nha Trang to đà phát trin cho c vùng nam trung b cng nh c
nc trong tng lai.
1.2 Mc đích nghiên cu và câu hi chính sách
tài đc thc hin nhm phân tích tính kh thi v mt kinh t, tài chính đng thi đánh giá
mc đ bn vng v mt tài chính ca d án đng cao tc Qung Ngãi - Nha trang. C th,
lun vn nhm ti vic tr li cho các câu hi sau:
Nu bt đu xây dng vào nm 2012 và đa vào s dng trong nm 2018 thì d án
đng cao tc Qung Ngãi – Nha Trang có hiu qu v mt kinh t và tài chính hay không ?
Nhng đi tng nào hng li, chu thit hi khi d án đc thc hin ?
Nu d án mang li hiu qu v mt kinh t nhng không kh thi v mt tài chính thì
đ d án đc thc hin, Nhà nc cn có can thip gì bng chính sách công ?
1.3 B cc lun vn
Lun vn bao gm 06 chng vi b cc nh sau:
Chng 1: Gii thiu
Chng 2: Mô t h thng đng cao tc Bc Nam và d án đng cao tc Qung Ngãi – Nha
Trang
Chng 3: Khung phân tích
Chng 4: Phân tích kinh t
Chng 5: Phân tích tài chính
Chng 6: Phân tích phân phi
Chng 7: Kt lun và kin ngh chính sách
5
CHNG 2: MÔ T H THNG NG CAO TC BC NAM VÀ D ÁN
NG CAO TC QUNG NGÃI ậ NHA TRANG
2.1 Mô t h thng đng cao tc Bc Nam
H thng đng cao tc Bc Nam bao gm 22 tuyn vi tng chiu dài 5.873 km.
im đu ca h thng đng cao tc là nút giao Pháp Vân trên đng Vành đai 3 thành ph
Hà Ni và đim cui là nút giao Chà Và (đim đu ca d án cu Cn Th), tnh Vnh Long.
Tuyn cao tc Bc – Nam gm hai tuyn vi tng chiu dài 3.262km. Tuyn cao tc Bc -
Nam phía đông, bt đu t Hà Ni đn Cn Th, dài 1.941km, quy mô 4-8 làn xe. Tuyn cao
tc Bc - Nam phía tây, bt đu t Phú Th đn Kiên Giang, dài khong 1.321km, quy mô 4-6
làn xe.
H thng đng cao tc khu vc phía Bc bao gm by tuyn đng cao tc vi tng chiu
dài khong 1.099km: Lng Sn - Bc Giang - Bc Ninh dài 130km, Hà Ni - Hi Phòng dài
105km, Hà Ni - Vit Trì - Lào Cai dài 264km, Ni Bài - H Long - Móng Cái dài 294km, Hà
Ni - Thái Nguyên - Ch Mi (Bc Kn) dài 90km, Láng - Hòa Lc - Hòa Bình dài 56km,
Ninh Bình - Hi Phòng - Qung Ninh dài 160km. Các tuyn đng cao tc trên có quy mô 4-6
làn xe.
H thng đng cao tc khu vc min Trung và Tây nguyên bao gm ba tuyn vi tng chiu
dài 264km: Hng Lnh - Hng Sn (Hà Tnh) dài 34km, Cam L - Lao Bo dài 70km, Quy
Nhn - Pleiku dài 160km. Các tuyn đng cao tc trên có quy mô 4 làn xe.
H thng đng cao tc khu vc phía Nam bao gm by tuyn vi tng chiu dài 984km:
Biên Hòa - Vng Tàu dài 76km, Du Giây - à Lt dài 209km, TP.HCM - Th Du Mt -
Chn Thành dài 69km, TP.HCM - Mc Bài (Tây Ninh) dài 55km, Châu c - Cn Th - Sóc
Trng dài 200km, Hà Tiên - Rch Giá - Bc Liêu dài 225km, Cn Th - Cà Mau dài 150km.
Tùy theo tng tuyn đng cao tc đc quy hoch có quy mô 4-8 làn xe.
6
H thng đng vành đai cao tc ti thành ph Hà Ni và thành ph H Chí Minh: thành ph
Hà Ni bao gm đng vành đai 3 dài 56 km và vành đai 4 dài 125 km; thành ph H Chí
Minh đng vành đai 3 dài 83 km.
6
2.2 Ngun vn tài tr cho h thng đng b cao tc Bc Nam
Theo quyt đnh s 1734/Q-TTg ngày 01 tháng 12 nm 2008 v vic quy hoch phát trin
mng đng b cao tc Vit Nam đn nm 2020 và tm nhìn sau nm 2020 đ đáp ng đc
tng nhu cu vn cho xây dng 5.873 km đng cao tc c tính 48 t USD đc huy đng
t các ngun sau:
Ngun vn đu t t ngân sách nhà nc di hình thc Chính ph vay hoc bo lãnh
vay;
Ngun vn do các nhà đu t huy đng đ đu t xây dng theo các hình thc nh
BOT (Xây dng - Khai thác - Chuyn giao), BTO (Xây dng - Chuyn giao - Kinh doanh),
BT (Xây dng và Chuyn giao), PPP (Hp tác Nhà nc - T nhân)…, trong đó có đóng góp
mt phn vn t ngân sách nhà nc.
Vi mc tng đu t lên ti 48 t USD thì vn đu t t ngân sách nhà nc khó có th đáp
ng đc nhu cu đu t xây dng h thng đng cao tc. Do vy, ngun vn huy đng t
các nhà đu t khác vi nhiu hình thc nh BOT, BTO, BT và PPP s có vai trò quan trng
và rt cn thit đ đáp ng nhu cu này. Tuy nhiên, các d án h tng GTVT và đng cao tc
cha hp dn các nhà đu t t nhân vì đòi hi quy mô vn ln, thi gian thu hi vn dài, ri
ro cao. Vì vy, cho đn thi đim hin nay, hu ht ngun vn ca các d án đc thc hin
ch yu là t ngun vn ngân sách, ngun vn vay u đưi và phát hành trái phiu có s bo
lãnh ca chính ph, vn hành theo phng thc thu phí giao thông, cha có s tham gia đu t
ca các thành phn kinh t khác.
6
Ngun: Th tng Chính ph (2010), Quyt đnh s 17̀́/Q-TTg ngày 1 tháng12 nm 2008.
7
2.3 Các d án đƣ trin khai
D án xây dng đng cao tc thành ph H Chí Minh - Trung Lng đi qua thành ph H
Chí Minh, tnh Tin Giang và tnh Long An. Tuyn đng cao tc thành ph H Chí Minh -
Trung Lng dài 39,8 km vi quy hoch 8 làn xe, phân k đu t giai đon 1 vi quy mô 4 làn
xe, đư đc đa vào s dng t ngày 3/2/2010. Tng vn đu t ca d án là 9.884,5 t đng.
D án xây dng đng cao tc Ni Bài – Lào Cai đi qua các khu vc Ni Bài - Vêt Trì -
oan Hùng - Yên Bái - Lào Cai. Chiu dài tuyn ca d án là 264 km, s làn xe đc xây
dng trong giai đon 1 là 2-4 làn xe và 4-6 làn xe trong giai đon 2. Tng mc đu t ca d
án trong giai đon 1 trên 12.000 t đng. D án khi công vào nm 2009 và d kin đa vào
s dng nm 2013. Lu lng xe tham gia giao thông trên tuyn đng này đc d báo vào
nm 2015 là 29.109 (PCU/ngày đêm) đon Hà Ni-Vit Trì, đon Vit Trì-Yên Bái là
13.508(PCU/ngày đêm), đon Yên Bái-Lào Cai là 6.640 (PCU/ngày đêm).
D án xây dng đng cao tc thành ph H Chí Minh - Long Thành - Du Giây đc xây
dng ti thành ph H Chí Minh, tnh ng Nai. Tng chiu dài tuyn 54,9 km, s làn xe t 4
đn 6 làn. D kin tng mc đu t trong giai đon I là 9.890,62 t đng. D án khi công
vào nm 2009 và d kin đa vào s dng nm 2013. Lu lng xe tham gia giao thông trên
tuyn đng này đc d báo là 53.123 (PCU/ngày đêm) đon thành ph H Chí Minh –
Long Thành và 35.192 (PCU/ngày đêm) đon Long Thành – Du Giây vào nm 2014. NPV
kinh t vi sut chit khu kinh t là 12% ca d án đt 230 triu USD (giá 2007), sut sinh
li ni ti kinh t ca d án là 15,4%
7
D án xây dng đng cao tc Cu Gi - Ninh Bình đi qua các tnh Hà Tây, Hà Nam, Nam
nh, Ninh Bình, dài 56 km. S làn xe trong giai đon 1 vi quy mô nn đng 06 làn xe,
mt đng 04 làn xe; 6 làn xe c gii trong giai đon 2. Tng mc đu t ca d án đc điu
chnh vào nm 2010 là 8.974 t đng.
8
D án đc khi công t đu nm 2006 và d kin s
7
Ngun:Tng công ty đu t phát trin đng cao tc Vit Nam, truy cp ngày 20 tháng 3 nm 2011 ti đa ch:
8
Ngun: c Thng, “D án đng cao tc Cu Gi - Ninh Bình ngóng ch phát hành trái phiu công trình”,
báo Giao thông vn ti, truy cp ngày 16/03/2011 ti đa ch:
8
hoàn thành, đa vào s dng quý IV nm 2010, tuy nhiên trong thi đim hin nay vic huy
đng vn bng phát hành trái phiu gp khó khn nên thi đim d án đa vào s dng di
đn nm 2013. Lu lng giao thông đc d báo vào nm 2015 là 92.023(PCU/ngày đêm)
đon Cu Gi - Ph Lý, và 52.294(PCU/ngày đêm) đon Ph Lý – Ninh Bình.
D án đng cao tc à Nng – Qung Ngãi đi qua đa bàn thành ph à Nng, tnh Qung
Nam và tnh Qung Ngãi. D án có tng chiu dài 139,52 km bao gm 131,5 km đng cao
tc và 8,02 km đng ni tuyn đng cao tc vi đng Quc L 1A. Tng mc đu t ca
d án 27.968 t đng. D án đc khi công vào cui quý IV/2011 và hoàn thành vào nm
2016. NPV kinh t vi sut chit khu kinh t là 11% ca d án đt 2,19 triu USD, sut sinh
li ni ti kinh t IRR 25,4%.
D án xây dng đng cao tc Bn Lc – Long Thành đi qua các tnh Long An, thành ph H
Chí Minh và tnh ng Nai. D án có tng chiu dài 57,8 km. Kh nn đng phân k làm
hai, giai đon 1 (4 làn xe) và giai đon quy hoch (08 làn xe). Tng mc đu t giai đon 1 là
31.320 t đng. Tin đ xây dng ca d án giai đon 1 là t nm 2012 đn nm 2017. NPV
kinh t vi sut chit khu kinh t là 12% ca d án đt 2.070 triu USD, sut sinh li ni ti
kinh t IRR 25,52%.
http://123.30.183.233:8080/Plus.aspx/vi/News/38/0/367/0/1350/Du_an_duong_cao_toc_Cau_Gie_Ninh_Binh_N
gong_cho_bao_lanh_phat
9
Bng 2.1 C cu vn đu t ca mt s d án đng cao tc
D án
C cu vn đu t
Tng vn đu
t
(triu USD)
Thành phn
S tin (triu USD)
T l (%)
Cu Gi ậ Ninh Bình
Trái phiu
VEC
426,17
56
88,39
11,61
482,17
Ni Bài ậ Lào Cai
ADB
VEC
1096,06
120
90,13
9,97
1.216,02
HCM-LT-DG
ADB
JBIC
VEC
410,2
516,5
5,7
44
55,39
0,61
932,4
Bn Lc ậ Long Thành
ADB
JICA
VEC
638,35
641,39
518,42
39,49
39,68
20,83
1.616,47
Ơ Nng ậ Qung Ngãi
WB
JICA
Chính ph
613,5
673,6
116,6
43,7
47,99
8,31
1.403,7
Ngun: ADB (2010), Preparing the Ben Luc-Long Thanh Expressway Project.
WB (2011), Project appraisal document on a proposed loan in the amount of US$470.49
million and two proposed credits in the total amount of SDR 90.20 million (US$143.01 million
equivalent) to the socialist republic of Vietnam for the Da Nang – Quang Ngai Expressway
development Project.
2.4 Mô t d án nghiên cu
ng cao tc Qung Ngãi – Nha Trang có chiu dài 385 km, tip ni vi đng cao tc à
Nng – Qung Ngãi phía bc và đng cao tc Nha Trang – Phan Thit phía Nam. ng
cao tc s đi qua các tnh Qung Ngưi, Bình nh, Phú Yên, Khánh Hòa. im đu tuyn là
thành ph Qung Ngưi và đim cui tuyn ti xã Diên Th, Diên Khánh, Khánh Hòa. Tuyn
đng giao vi quc l 24 ti Hip An, Qung Ngãi; quc l 19 ti đa phn xư Nhn Tân, An
Nhn, Bình nh; quc l 25 ti tuyn đng tránh Tuy Hòa và quc l 26 phía Tây ca nhà
máy đng Ninh Hòa
9
.
Da vào s liu công b gn đây nht v chi phí xây dng, máy móc thit b và đt ca d án
đng cao tc à Nng – Qung Ngãi ca Ngân hàng th gii, tác gi tính đc đi vi 1 km
đng b cao tc có chi phí xây dng 7,292 triu USD, mua sm máy móc thit b 0,419 triu
USD, đt 0,788 triu USD. T đó, tác gi tính đc d án xây dng đng cao tc Qung
9
Ngun: Th tng Chính ph (2010), Quyt đnh s 1́0/Q-TTg ngày 21 tháng 1 nm 2010.
10
Ngãi – Nha Trang có tng vn đu t đc c tính mc 3.272,56 triu USD hay 68.255,88
t VND tài tr bi vn vay ODA và vn ca ch đu t bao gm chi phí xây dng, mua sm
máy móc, thit b và đt, do d án cha có ch đu t c th nên VEC đc gi đnh làm ch
đu t ca d án. Nm 2012, d án đc tin hành đu t xây dng, vi quy mô 4 làn xe.
Bng 2.2 Chi phí đu t ca d án đng cao tc Qung Ngưi – Nha Trang
Hng mc
Giá tr (triu USD)
Chi phi đu t phi tr
Bng VND (t đng)
Bng USD
(triu USD)
Xây dng
2.807,42
26.349,46
1.544,08
Thit b, máy móc
161,52
1.010,67
113,07
t
303,62
6.332,62
Tng cng
3.272,56
33.692,75
1.657,15
Ngun: Tác gi tính toán da trên kho sát thc đa và so sánh vi các d án đng cao tc
khác.
11
CHNG 3: KHUNG PHÂN TÍCH
3.1 Khung phân tích kinh t
Phân tích kinh t d án giao thông đòi hi phi so sánh tình trng có và không có d án. Mc
đích ch yu ca các d án giao thông thng là ci tin dch v hin có đ gim chi phí giao
thông.
3.1.1. Li ích kinh t ca d án
i vi các d án ci thin, nâng cp tình trng giao thông thì li ích kinh t mà d án đem li
trc tip và ph bin nht đó là:
Tit kim chi phí vn hành xe.
Tit kim thi gian.
Gim bt tn sut và mc đ nghiêm trng ca tai nn.
Tng thêm tính tin nghi, thun tin, và đ tin cy ca các dch v.
10
Ngoài ra d án cng đem li nhng li ích gián tip chng hn nh:
Tng giá tr đt gn d án giao thông.
Thúc đy tng trng kinh t.
Trong nhng li ích k trên, thì li ích do vic tit kim chi phí vn hành xe, tit kim thi
gian vn chuyn là nhng li ích d đo lng và là mc tiêu c bn ca các d án ci thin,
nâng cp tình trng giao thông.
Vi gi đnh nhu cu đi li trên tuyn đng Qung Ngãi – Nha Trang đc th hin di
dng là mt đng cu tuyn tính D, và kh nng đáp ng cho nhu cu đi li khi cha có d
án là đng cung tuyn tính S, khi d án đc hoàn thành thành thì lng cung tng lên,
đng cung dch sang phi S
p
.
10
Ngun: Ngân hàng th gii (2002), Phân tích kinh t các hot đng đu t: Công c phân tích và ng dng
thc t,Nhà xut bn Vn hóa – Thông tin.
12
Trc tung biu th chi phí đi vi ngi s dng khi đi li trên đng nh: thi gian đi li, chi
phí vn hành xe. Trc hoành biu th s lng phng tin giao thông đi li trên đng trong
mt đn v thi gian.
Hình 3.1 th li ích ca d án giao thông
Ngun: Ngân hàng th gii (2002), Phân tích kinh t các hot đng đu t, Công c phân tích
và ng dng thc t, chng 10.
Khi cha có d án đng cao tc Qung Ngưi Nha Trang, thì lng xe đi li trên đng quc
l (QL) 1A trong mt đn v thi gian là Q
0
và chi phí đi li là C
0
. Khi d án đc đa vào
vn hành, chi phí đi vi ngi s dng gim xung ch còn là C
1
, và lu lng giao thông
tng t Q
0
lên Q
1
do hai tác đng:
Tác đng thay th: mt s lng phng tin giao thông đư chuyn sang s dng
đng cao tc thay vì đi li trên đng QL 1A nh trc đây vì thi gian di chuyn nhanh
hn, chi phí vn hành gim.
Tác đng tng thêm: Do tit kim đc thi gian vn chuyn và chi phí vn hành nên
s thu hút thêm mt lng mi các phng tin tham gia giao thông trên tuyn đng cao tc.
Tác đng thay th
E
0
A
Q
0
Q
1
Lu lng giao thông trên mt đn v thi gian
E
1
S
S
P
C
0
C
1
D
Chi phí đi li trên mt phng tin
giao thông trên mt kilomet
Tác đng tng thêm
13
Nh vy, li ích kinh t ca d án đem li bao gm tác đng thay th và tác đng tng thêm.
Li ích kinh t do tác đng thay th
Li ích kinh t do tác đng thay th bao gm li ích do tit kim chi phí vn hành xe và tit
kim thi gian di chuyn do chuyn t đng QL 1A sang đng cao tc.
Li ích tit kim chi phí vn hành = (Chi phí vn hành trên toàn b tuyn đng QL1A
– Chi phí vn hành trên toàn b tuyn đng cao tc)
S ngày trong nm
Lng xe thay
th
Thi gian tit kim = Thi gian di chuyn trên đng QL 1A - Thi gian di chuyn
trên đng cao tc.
Li ích tit kim thi gian = Thi gian tit kim
Giá tr thi gian
Lng hành
khách ( hay lng hàng hóa)
S ngày trong nm
Lng xe thay th.
Li ích kinh t do tác đng tng thêm
Li ích kinh t do tác đng tng thêm bao gm li ích do tit kim chi phí vn hành xe và tit
kim thi gian di chuyn do chuyn t đng QL 1A sang đng cao tc.
Li ích tit kim chi phí vn hành = ½ (Chi phí vn hành trên toàn b tuyn đng QL
1A – Chi phí vn hành trên toàn b tuyn đng cao tc)
S ngày trong nm
Lng xe
phát sinh.
Thi gian tit kim = Thi gian di chuyn trên đng QL 1A - Thi gian di chuyn
trên đng cao tc.
Li ích tit kim thi gian = ½ Thi gian tit kim
Giá tr thi gian
Lng hành
khách ( hay lng hàng hóa)
S ngày trong nm
Lng xe phát sinh.
3.1.2. Chi phí kinh t
Chi phí kinh t đc chuyn đi t chi phí tài chính ca các hng mc đu t, vn hành, bo
trì, duy tu d án bng cách s dng t giá hi đoái kinh t đi vi các chi phí có th ngoi
thng trong chi phí đu t, h s chuyn đi lng kinh t đi vi chi phí lng ca lao đng
không có k nng ca d án.