HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.PDF

NHNG IM MI VÀ KT QU T C CA LUN VN


- Lun vn đã tng hp và khái quát đc nhng ni dung yêu cu v qun tr ri
ro tín dng theo chun mc quc t - Basel 2. Nhn đnh nhng thun li, khó khn
ca các NHTM khi áp dng các tiêu chun ca Basel 2 trong công tác qun tr ri ro.
- Phân tích, đánh giá thc trng công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân Hàng
TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh bám sát 04 ch đ và 16
nguyên tc trong thc hành qun tr ri ro tín dng ca Basel 2.
- Gii thiu đc mô hình xp hng tín dng khách hàng doanh nghip ti Ngân
Hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
-  xut các gii pháp cn thc hin đ hoàn thin công tác qun tr ri ro tín
dng cho Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh
trong tình hình mi. ng thi đ xut mt s kin ngh đi vi các c quan qun lý
nhà nc nhm h tr các NHTM trong công tác qu
n tr ri ro tín dng, lành mnh
hóa hot đng Ngân hàng

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH






T C HO



 TÀI:

H
H
O
O
À
À
N
N


T
T
H
H
I
I


N
N


Q
Q
U
U


N
N

T
T
R
R




R
R


I
I


R
R
O
O


T
T
Í
Í
N
N

D
D


N
N
G
G




T
T


I
I


N
N
G
G
Â
Â
N
N

H
H
À
À
N
N
G
G


T
T
H
H




N
N
G
G


M
M



I
I


C
C




P
P
H
H


N
N




C
C
Ô
Ô
N
N
G
G

T
T
H
H




N
N
G
G


V
V
I
I


T
T


N
N
A
A

M
M


-
-


C
C
H
H
I
I


N
N
H
H
Á
Á
N
N
H
H


T
T

P
P
.
.


H
H




C
C
H
H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H

Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12


LUN VN THC S KINH T




HNG DN KHOA HC: PGS-TS. TRM TH XUÂN HNG




Thành ph H Chí Minh – Nm 2011

MC LC
Trang
Danh mc các ch vit tt
Danh mc bng và hình
Li m đu
CHNG I
: C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Ri ro tín dng 1
1.1.1 Khái nim ri ro tín dng 1
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng 1
1.1.3 Nguyên nhân ca ri ro tín dng 2
1.1.4 Hu qu ca ri ro tín dng 5

1.2 Qun tr ri ro tín dng 6
1.2.1 Khái nim Qun tr ri ro tín dng 6
1.2.2 Mc tiêu ca Qun tr ri ro tín dng 7
1.2.3 Qun tr ri ro tín d
ng theo chun mc quc t - Basel 2 8
1.2.3.1 Gii thiu v Basel 2 8
1.2.3.2 Các ni dung Basel 2 yêu cu trong Qun tr ri ro tín dng 8
1.2.4 Các mô hình đo lng ri ro tín dng 13
1.2.4.1 Mô hình đim s Z 13
1.2.4.2 Nghiên cu ca Stefanie Kleimeier v mô hình đim s tín
dng cá nhân áp dng cho các ngân hàng bán l ti Vit Nam 15
1.3. Kinh nghim phòng chng ri ro tín dng ca mt s NHTM trên Th
gii và bài hc cho các NHTM ca Vit Nam 17
1.3.1 Nhng thành công trong phòng chng r
i ro tín dng ca các
NHTM trên Th gii 17

1.3.2 Bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam trong phòng chng
ri ro tín dng 19
KT LUN CHNG I 21
CHNG II
: THC TRNG QUN TR RI RO TÍN DNG TI
VIETINBANK – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH
2.1. Gii thiu v Vietinbank – Chi nhánh TP.H Chí Minh 22
2.1.1 Mô hình t chc 22
2.1.2 Lch s phát trin và kt qu mt s hot đng ca Vietinbank –
Chi nhánh TP.H Chí Minh 23
2.1.2.1 Hot đng Huy đng vn 26
2.1.2.2 Hot đng đu t và cho vay 28
2.1.2.3 Kt qu hot đng kinh doanh 30

2.2. Thc trng ri ro tín dng ti VietinBank –Chi nhánh TP.H Chí Minh 33
2.3 Thc tr
ng qun tr ri ro tín dng ti VietinBank – Chi nhánh TP.H
Chí Minh 38
2.3.1 Nhng mt đã đt đc trong công tác qun tr ri ro tín dng ti
Vietinbank – Chi nhánh TP.H Chí Minh 38
2.3.1.1 Tuân th quy đnh Pháp lut v qun tr ri ro tín dng 38
2.3.1.2 Thc hin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng 40
2.3.1.3 Xây dng và tuân th quy trình cp tín dng lành mnh 41
2.3.1.4 Thc hin xp hng tín nhim khách hàng 44
2.3.1.5 Duy trì quy trình qun lý khách hàng 47
2.3.1.6
Xây dng môi trng ri ro tín dng thích hp 50
2.3.1.7 Xây dng, thc hin hiu qu mô hình qun tr ri ro tín dng 53
2.3.2 Nhng tn ti trong công tác qun tr ri ro tín dng ti
Vietinbank – Chi nhánh TP.H Chí Minh 54
2.3.2.1 Vic tuân th chính sách tín dng cha trit đ 55
2.3.2.2 Thm đnh tín dng còn nhiu yu t cm tính 56

2.3.2.3 Cht lng thông tin trong phân tích tín dng còn kém 58
2.3.2.4 Công tác giám sát sau khi cho vay cha hiu qu 59
2.3.2.5 B phn kim tra, kim soát ni b cha phát huy ht vai trò 60
2.3.3 Nguyên nhân ca nhng tn ti trong công tác qun tr ri ro tín
dng ti VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh 61
2.3.3.1 Nguyên nhân t môi trng kinh t, pháp lý 61
2.3.3.2 Nguyên nhân t VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh. 65
KT LUN CHNG II 71
CHNG III
: GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC QUN TR RI
RO TÍN DNG TI VIETINBANK – CHI NHÁNH TP.H CHÍ MINH

3.1 nh hng chin lc phát trin giai đon 2010-2012 72
3.1.1 i vi Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam (Vietinbank) 72
3.1.2 i vi Vietinbank – Chi nhánh TP.HCM 74
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng cho Vietinbank –
Chi nhánh TP.H Chí Minh 76
3.2.1 Gii pháp ngun nhân lc. 76
3.2.2 Gii pháp nâng cao nng lc qun tr điu hành 78
3.2.3 Gii pháp tuân th qui trình tín dng: 80
3.2.4 Gii pháp đu t
 h thng công ngh thông tin hin đi 83
3.2.5 Gii pháp hoàn thin mô hình chm đim, xp loi khách hàng 83
3.2.6 Gii pháp khác. 84
3.3 Mt s kin ngh vi c quan qun lý nhà nc 85
3.3.1 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà Nc 85
3.3.2 Kin ngh vi các ban ngành có liên quan 87
KT LUN CHNG III 89
KT LUN
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC CÁC T VIT TT

- NHNN: Ngân hàng Nhà Nc.
- NHTW: Ngân hàng Trung ng.
- NHTM: Ngân hàng Thng Mi.
- NHTM NN: Ngân hàng Thng Mi Nhà Nc.
- DNVVN: Doanh nghip va và nh.
- DNNN: Doanh nghip Nhà Nc.
- SGD II: S giao dch 2 – Ngân hàng Công thng Vit Nam.
- VIETINBANK: Ngân hàng Thng Mi C Phn Công Thng Vit Nam.
- DPRR: D phòng ri ro.

- RRTD: Ri ro tín dng.
- TDQT: Tín dng quc t
- TCTD: T chc tín dng.
-
HQT: Hi đng qun tr.
- CIC: Trung tâm thông tin tín dng Ngân hàng Nhà Nc.
- PCB: Trung tâm thông tin tín dng t nhân.
- BASEL: y ban giám sát ngân hàng quc t.


DANH MC HÌNH

Biu đ 2.1: Ngun vn huy đng t 2005 đn 2009
Biu đ 2.2: C cu vn huy đng
Biu đ 2.3: D n cho vay t 2005 đn 2009
Biu đ 2.4: Li nhun t 2005 đn 2009
Biu đ 2.5: N xu ca Vietinbank t 2006 đn 2009
Biu đ 2.6: N xu ca Vietinbank – Chi nhánh TP.H Chí Minh
t 2006 đn 2009


DANH MC BNG

Bng 2.1: Các ch s tài chính ch yu
Bng 2.2: Phân loi n cho vay ca VietinBank
Bng 2.3: Phân loi n ca VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh
Bng 2.4: Xp loi doanh nghip ti VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh
Bng 3.1: Mt s ch tiêu k hoch giai đon 2010 đn 2012

LI M U

1. S cn thit nghiên cu đ tài:
Các t chc tín dng  nc ta có vai trò to ln trong vic cung ng vn cho
nn kinh t. Trong nhng nm qua đã thc hin tt s ch đo ca Ngân hàng Nhà
nc v tín dng, lãi sut, ngoi hi… đã cung ng cho nn kinh t mt khi lng
vn rt ln. Trong thi gian nc ta b lm phát cao và chu nh hng xu t các
đt khng hong, các NHTM tuy b gp khó khn v thanh khon, v cho vay, đu
t… nhng do s n lc ca các NHTM và vic tn dng hiu qu các h tr t
Chính ph, Ngân hàng Nhà nc nên đn nay các NHTM đã vt qua khó khn và
tip tc phát trin n đnh. Trong bi cnh hin nay, đ thc hin mc tiêu không
ch tn ti mà còn phi phát trin lâu dài, đòi hi các NHTM phi có h thng qun
tr ri ro hu hiu.
Hin nay hot đng tín dng trong các NHTM Vit Nam vn đóng vai trò
ch lc đi vi tng d n, chim khong t 70 - 90% tng tài sn có và thu nhp
t lãi cng chim mt t l tng đng trong tng thu nhp ca h thng ngân
hàng. Hot đng tín dng là hot đng cha đng nhiu ri ro nht cho các NHTM.
Vì vy, hoàn thin chính sách qun tr ri ro tín dng là góp phn gim thiu ri ro
tín dng, nâng cao hiu qu hot đng ca các NHTM. Vic xây dng mt h thng
qun tr nói chung và qun tr ri ro tín dng nói riêng có vai trò sng còn đi vi
hot đng ca h thng ngân hàng Vit Nam.
Vi tm nh hng toàn cu t cuc khng hong tài chính M, mà nguyên
nhân sâu xa chính là khng hong n di chun và s lm dng công ngh chng
khoán hóa, cùng vi s sp đ ca hàng lot ngân hàng, t chc tài chính lâu nm
trên Th gii, cho thy công tác qun tr ri ro vn luôn là vn đ cn phi quan tâm
nghiên cu, hoàn thin phù hp theo trình đ phát trin, vn đng ca ngành ngân
hàng. Vì th, vic chn đ tài “Qun tr ri ro tín dng ti Ngân Hàng TMCP
Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh” cho Lun vn tt nghip
là rt cn thit, vi mong mun hoàn thin lý lun ca bn thân v qun tr ri ro tín
dng, tip cn nghiên cu thc trng qun tr ri ro tín dng và đ xut mt s gii
pháp hoàn thin công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân Hàng TMCP Công

Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh, góp phn phát trin hot đng tín
dng theo hng Hiu qu - An toàn - Bn vng.
2. 
i tng, phm vi và mc đích nghiên cu.
i tng nghiên cu:
Xut phát t s cn thit ca vn đ cn nghiên cu, trên c s yêu cu và
vi kh nng nghiên cu, lun vn la chn đi tng nghiên cu chính là “Qun
tr ri ro tín dng”.
ng thi, nhm tin ti các kt qu nghiên cu đt yêu cu, lun v
n tin
hành nghiên cu các đi tng b tr khác nh: Ri ro tín dng, hu qu, ni dung
và phng pháp qun tr ri ro tín dng theo chun mc quc t Basel 2 và thc
trng qun tr ri ro tín dng ti VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
Phm vi nghiên cu:
 tài tp trung nghiên cu trên các mt:
Ni dung và yêu cu qun tr ri ro tín dng đi vi các NHTM.

Thc trng trong công tác qun tr ri ro tín dng ti VietinBank – Chi
nhánh TP.H Chí Minh.
Ch yu đ cp ti vic hoàn thin công tác qun tr ri ro tín dng ca
VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
Mc đích nghiên cu:
H thng hoá lý lun v ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng ca các
NHTM.
nh hình và h thng các dng thc v thc trng trong công tác qun tr
ri ro tín dng.
T đó, đ ra các gii pháp hoàn thin chính sách qun tr ri ro tín dng
đi vi VietinBank – Chi nhánh TP.H Chí Minh nói riêng và đi vi các NHTM
nói chung.
3. Tình hình nghiên cu đ tài:

 các nc có ngành ngân hàng phát trin, các vn đ có liên quan đn ri ro
tín dng và chính sách qun tr ri ro tín dng đi vi ngân hàng đã đc xác lp t
rt lâu và di nhiu góc đ khác nhau nhng trong điu kin nn kinh t luôn vn
đng, vic nghiên cu ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng vn rt đc quan
tâm và đt ra nhiu vn đ phát sinh cn đc gii quyt.
 nc ta, các đ tài nghiên cu ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng đi
vi các NHTM luôn đc quan tâm và hin nay vn mang tính thi s cp bách,
cn tip tc hoàn thin các lun c khoa hc và thc tin.
4. Nhng đim mi và kt qu đt đc ca đ tài:
- Lun vn đã tng hp và khái quát đc nhng ni dung yêu cu v qun tr
ri ro tín dng theo chun mc quc t - Basel 2. Nhn đnh nhng thun li, khó
khn ca các NHTM khi áp dng các tiêu chun ca Basel 2 trong công tác qun tr
ri ro.
- Phân tích, đánh giá thc trng công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân Hàng
TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh bám sát 04 ch đ và
16 nguyên tc trong thc hành qun tr ri ro tín dng ca Basel 2.
- Gii thiu đc mô hình xp hng tín dng khách hàng doanh nghip ti
Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H Chí Minh.
-  xut các gii pháp cn thc hin đ nâng cao hiu qu công tác qun tr
ri ro tín dng cho Ngân Hàng TMCP Công Thng Vit Nam – Chi nhánh TP.H
Chí Minh trong tình hình mi. ng thi đ xut mt s kin ngh
đi vi các c
quan qun lý nhà nc nhm h tr các NHTM trong công tác qun tr ri ro tín
dng, lành mnh hóa hot đng Ngân hàng
5. Kt cu lun vn:
Vi đi tng, mc đích, phm vi nghiên cu trên, Lun vn ngoài phn m
đu, kt lun và các ph lc, đc kt cu thành 3 chng:
Chng 1: C s l ý lun
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro tín dng ti VietinBank – Chi nhánh
TP.H Chí Minh

Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu công tác qun tr ri ro tín dng cho
VietinBank – Chi nhánh TP.H
 Chí Minh


1
CHNG I:
C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Ri ro tín dng
1.1.1 Khái nim Ri ro tín dng
Theo Basel 2, ri ro tín dng đc đnh ngha mt cách đn gin nht là kh
nng mt bên vay hay đi tác ca ngân hàng tht bi trong vic thc hin các ngha
v theo các điu khon đã tha thun.
Ngoài ra ri ro tín dng còn đc
đnh ngha là khon l tim tàng vn có,
đc to ra khi cp tín dng cho mt khách hàng. Có ngha là kh nng khách hàng
không tr đc n theo hp đng gn lin vi mi khon tín dng ngân hàng cp
cho h. Hoc nói mt cách c th hn, lung thu nhp d tính mang li t các tài
sn có sinh li ca ngân hàng có th không đc hoàn tr đy đ xét c v mt s
lng và thi hn.
Trong trng hp, nu không có ri ro, ngun thu nhp ca ngân hàng là có
gii hn di dng lãi sut các khon cho vay hoc lãi sut trái phiu, ngc li
ngân hàng thng mt toàn b phn lãi sut và có th mt phn hay toàn b vn
gc, điu này còn ph thuc vào kh nng bi hoàn ca tài sn th chp và kt qu
ca vic thanh lý tài sn trong trng hp ngi đi vay phá sn.
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng
Có nhiu cách thc phân loi ri ro, tuy nhiên, đ tài xin đa ra các loi hình
ri ro theo các tiêu chí sau:
Phân loi theo tính khách quan, ch quan ca nguyên nhân gây ra ri ro:

ri ro khách quan và ri ro ch quan.
Phân loi theo c cu các loi hình ri ro: Theo cách phân loi này ri ro
tín dng đc chia thành ri ro theo khon cho vay ngn hn, trung, dài hn hay vay
khon tín dng hp vn.


2
Phân loi theo ngun gc hình thành:
X Ri ro t phía ngi cho vay: Ri ro  khâu chính sách, ri ro  khâu
nghiên cu, theo dõi, qun lý và x lý ri ro, ri ro  khâu thông tin, Ri
ro  khâu cán b, ri ro  công tác kim tra, kim soát.
X Ri ro t phía ngi vay: ri ro v đo đc (ch quan), ri ro do kh
nng tài chính yu kém ca ngi vay (ch quan), ri ro t phía ngi
điu hành doanh nghip, ngành hot đng, v trí ca doanh nghip, mi
quan h ca doanh nghip vi các doanh nghip khác, ri ro bt kh
kháng.
Phân loi khác: Ri ro t khâu qun lý, kim soát ca NHNN, ri ro phát
sinh t ch đ chính sách ca Nhà Nc, ri ro quc gia, ri ro môi trng, ri ro
khác nh do s đánh giá không khách quan, chính xác ca c quan công chng đi
vi tài sn th chp do vic cho vay b áp đt bi cp trên…
1.1.3 Nguyên nhân ca ri ro tín dng
Có th nói ri ro tín dng rt đa dng và nó liên quan đn toàn b quá trình
tín dng ca ngân hàng vi khách hàng và nn kinh t. Do đó nguyên nhân ri ro tín
dng cng nhiu và đa dng nh: ri ro th trng (giá c hàng hóa bin đng, t giá
bin đng…); ri ro t phía khách hàng (do d án, phng án kinh doanh kém hiu
qu, không kh thi…); ri ro do môi trng (kinh t, pháp l ý); ri ro t phía ngân
hàng mang yu t k thut và yu t con ngi: ri ro nghip v, ri ro giao dch…
Tuy nhiên, theo đánh giá chung nht thì có các nguyên nhân chính sau:
Mt là, do yu t
ngun nhân lc: Yu t ngun nhân lc là mt trong

nguyên nhân dn đn ri ro tín dng th hin qua các mt sau:
Trình đ nghip v và nng lc ca cán b tín dng hn ch: Chính s hn
ch v nng lc và trình đ ngh nghip là kt qu ca nhng quyt đnh cho vay
không đúng, quyt đnh đu t vào nhng phng án, d án kinh doanh kém hiu
qu. S hn ch này trong quá trình thm đnh và quyt đnh cho vay, quá trình
phân tích và đánh giá khách hàng, đánh giá doanh nghip đã dn đn đu t sai và


3
dn đn ri ro tín dng. Mt khác, kh nng phân tích d án ca cán b tín dng còn
hn ch, nht là các d án kinh t ln có thi gian đu t dài đòi hi kh nng phân
tích, đánh giá và d báo tt vi nhiu yu t, ch tiêu kinh t xã hi có liên quan đn
kh nng thc hin và tính kh thi ca d án.
o đc ca cán b tín dng: Ph
m cht đo đc cán b tín dng là vn đ
cn đc bit quan tâm, nó đã và đang là nguyên nhân thuc yu t ngun nhân lc
dn đn ri ro tín dng, vi mc đ tác đng nh hng là rt ln.
Hai là, yu t k thut: yu t này th hin nhng hn ch trong hot đng
qun tr ri ro tín dng, công tác kim soát ni b, quy trình và th tc tín dng
cng nh chính sách tín dng ca ngân hàng, c th:
Hot đng qun tr ri ro tín dng ch yu da trên h thng c ch chính
sách tín dng, các quy trình v cho vay đm bo an toàn tín dng. Tuy nhiên, trong
công tác qun tr ri ro tín dng vic tuân th các quy trình cng cha đc thc
hin mt cách trit đ, không tuân th đúng các quy đnh v phân loi n, trích lp
d phòng. Ngoài ra, h thng thông tin không đc trang b đ đ phc v trong
công tác phòng nga và hn ch ri ro.
Bên cnh đó, hiu qu hot đng ca b phn kim tra, kim soát ni b
cha cao, vic chp hành các quy đnh ca NHNN v an tòan vn, tín dng, bo
lãnh ti mt s NHTM cha đc chp hành đy đ, công tác t
chc, qun l ý cán

b tín dng còn bt cp
i vi chính sách tín dng: chính sách tín dng không hp l ý, đu t tín
dng nhiu vào d án ln, t trng cho vay trung dài hn cao trong khi đó ngun
vn dài hn thp, tp trung cho vay nhiu vào mt loi thành phn kinh t, chính
sách tín dng quan tâm quá mc đn vn đ tài sn đm bo n vay, quá nhn mnh
vào li nhun và mun phát trin nhanh, không cân xng vi thc lc ngân hàng,
không có đc nhng gii pháp đúng và không có đc nhng quy đnh kp thi đ
x l ý nhng trng hp cho vay có du hiu ca mt khon cho vay kém an toàn.


4
Chính sách tín dng không phù hp vi các điu kin thc tin, thiu mt quy ch
đy đ, cht ch đ đm bo an toàn khi cho vay.
Ba là, yu t th trng, yu t khách hàng:
Yu t th trng: Vic bin đng ca giá c, đc bit là giá c hàng hóa
ch lc, nguyên nhiên liu đu vào nh st thép, xng du…tác đng nh h
ng
trc tip đn vic trin khai d án, đn hiu qu hot đng sn xut kinh doanh ca
doanh nghip và gián tip nh hng đn hot đng tín dng ngân hàng và gây ra
ri ro tín dng. Mt khác, nhng din bin phc tp ca th trng hàng hóa, th
trng xut khu, là nguyên nhân tim n, cha đng ri ro đi vi hot đng tín
dng.
Yu t khách hàng: Do khách hàng s dng vn vay không đúng mc
đích, tin vay không có tác dng thúc đy hot đng sn xut kinh doanh, dn đn
doanh nghip vay vn làm n kém hiu qu, n phi tr tng trong đó có n vay
ngân hàng. Ngoài ra, phn ln nhng nguyên nhân dn đn khon cho vay kém và
mt an toàn bt ngun t tình trng mt kh nng tr n ca khách hàng, kh nng
tr n b suy yu hoc không còn kh nng, nguyên nhân có th do: nng lc và
trình đ qun l ý yu kém; Thiu vn hoc t trng vn vay quá ln trong tng
ngun vn hot đng; Công ngh sn xut lc hu, cht lng sn phm thp,

không đáp ng đc nhu cu ca th trng. Thêm vào đó, bn thân doanh nghip
thiu ý thc trong vn đ tr n, không lo lng, không quan tâm đn n ngân hàng
mc dù kh nng tài chính ca doanh nghip có.
Bn là, môi trng kinh t, pháp l ý:
Môi trng kinh t không thun li (chu tác đng ca các nhân t nh
thay đi chính sách ca Chính Ph, ch s cán cân thanh toán, hot đng đu t
nc ngoài, giá tr ca đng bn t, lãi sut, mi quan h gia các ngành công
nghip, phn ng và hành đng ca ngi tiêu dùng); Chu k hot đng ca doanh
nghip (chu s tác đng bi nhng thành tu công ngh, mc đ cnh tranh, chính
sách ca Chính Ph, nhng điu lut mi v s hu, cm c và th chp tài


5
sn…hoc nhng quy đnh mi có th đe da s tn ti ca doanh nghip, s thay
đi quan đim và s thích ca ngi tiêu dùng).
Tình hình kinh t th gii có th nh hng đn hot đng tín dng nh:
bin đng ca giá vàng th gii, giá mt s ngoi t mnh hoc giá mt s vt t
ch y
u có xu hng tng cao
1.1.4 Hu qu ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng có th gây ra hu qu nng n đi vi các ch th tham gia
trc tip vào quan h tín dng là ngân hàng thng mi và khách hàng. Ngoài ra nó
có th gây ra hu qu tiêu cc ti mi đi tng trong xã hi, làm gim lòng tin ca
công chúng vào s vng chc và lành mnh ca h thng tài chính, cng nh hiu
qu ca các chính sách tài chính tin t, nh hng xu đi vi h thng tài chính
ca c quc gia.  đây, ta xem xét hu qu ca ri ro tín dng đi vi nn kinh t
nói chung và đi vi ngân hàng nói riêng.
i vi nn kinh t:
Hot đng ngân hàng liên quan đn hot đng doanh nghip, các ngành và
các cá nhân. Vì vy, khi mt ngân hàng gp phi ri ro tín dng dn đn b phá sn

thì ngi gi ti
n  các ngân hàng khác hoang mang lo s và kéo nhau  t đn rút
tin  các ngân hàng khác, làm cho toàn b h thng ngân hàng gp khó khn trong
thanh khon. Ngân hàng phá sn s nh hng đn tình hình sn xut kinh doanh
ca doanh nghip, không có tin tr lng dn đn đi sng công nhân gp khó
khn. Hn na, s hong lon ca các ngân hàng nh hng rt ln đn toàn b nn
kinh t. Nó làm cho nn kinh t b suy thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip
tng, xã hi mt n đnh. Ngoài ra, ri ro tín dng cng nh hng đn nn kinh t
th gii vì ngày nay nn kinh t mi quc gia đu ph thuc vào nn kinh t khu
vc và th gii. Kinh nghim cho ta thy cuc khng hong tài chính Châu Á
(1997), cuc khng hong tài chính Nam M (2001-2002) và cuc khng khong
tài chính Th gii (2008) đã làm rung chuyn toàn cu. Mt khác, mi liên h v


6
tin t, đu t gia các nc hin nay phát trin rt nhanh nên ri ro tín dng ti
mt nc nh hng trc tip đn nn kinh t các nc có liên quan.
i vi ngân hàng:
Khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu đc vn tín dng đã cp và lãi
cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon tin huy đng đn hn, điu
này làm cho ngân hàng mt cân đi thu chi. Ngân hàng khi không thu đc n thì
vòng quay vn tín dng gim, dn đn kinh doanh không hiu qu. Khi gp ri ro
tín dng, ngân hàng thng ri vào tình trng mt kh nng thanh khon, làm mt
lòng tin ngi gi tin, nh hng nghiêm trng đn uy tín ca ngân hàng. Không
nhng ngân hàng b mt khách hàng mà còn có th b mt c ngun nhân lc có tay
ngh, mà đây li là các yu t quan trng đ mt ngân hàng có th tn ti và phát
trin.
Nói tóm li, hu qu ca ri ro tín dng gây cho mt ngân hàng có th xy ra
 các mc đ khác nhau: nh nht là ngân hàng b gim li nhun khi không thu hi
đc lãi vay, nng nht khi ngân hàng không thu đc vn lãi, n tht thu vi t l

cao dn đn ngân hàng b l mà mt vn. Nu tình trng này kéo dài không khc
phc đc, ngân hàng s b phá sn, gây hu qu nghiêm trng cho nn kinh t nói
chung và h thng ngân hàng nói riêng. Chính vì vy đòi hi các nhà qun tr ngân
hàng phi luôn quan tâm và có nhng bin pháp thích hp nhm gim thiu ri ro
tín dng  mc tt nht có th.
1.2 Qun tr ri ro tín dng
1.2.1 Khái nim Qun tr ri ro tín dng
Qun tr ri ro ca NHTM có th hiu là quá trình tác đng có t chc,
hng đích ca các nhà qun tr ngân hàng lên các đi tng qun tr và khách th
kinh doanh nhm mc tiêu phòng nga, hn ch và gim thiu ri ro trong kinh
doanh t đó nâng cao mc đ an toàn kh nng sinh li và đt đc các muc tiêu
tng trng trong ngn hn và dài hn ca mi NHTM.


7
Hot đng trong lnh vc kinh doanh ngân hàng thì qun tr kinh doanh cng
chính là qun tr ri ro, hay nói cách khác, qun tr ri ro chính là trung tâm ca
hot đng qun tr điu hành ca mi NHTM. Hiu mt cách đn gin thì qun tr
ri ro chính là quá trình các NHTM áp dng các nguyên lý, các phng pháp và
kinh nghim qun tr kinh doanh ca NHTM  các quc gia phát trin vào hot
đng kinh doanh ca ngân hàng mình đ giám sát phòng nga, hn ch và gim
thp ri ro trong hot đng tín dng, đu t và các hot đng kinh doanh khác đ
gim thiu tn tht thit hi cho ngân hàng, đng thi không ngng nâng cao sc
mnh và uy tín ca ngân hàng trên thng trng.
Nh đã nói trên, chin lc qun tr ri ro là b phn quan trng trong chin
lc kinh doanh ca mi NHTM, đng thi vi mi loi ri ro c th li áp dng
các phng pháp qun tr riêng.
Vì vy, đi vi ri ro tín dng thì qun tr ri ro tín dng là quá trình xây
dng và thc thi các chin lc, các chính sách qun lý và kinh doanh tín dng
nhm đt đc các mc tiêu an toàn, hiu qu và phát trin bn vng. Tng cng

các bin pháp phòng nga, hn ch và gim thp n quá hn, n xu trong kinh
doanh tín dng, t đó tng doanh thu, gim chi phí và nâng cao cht lng và hiu
qu
hot đng kinh doanh c trong ngn hn và dài hn ca NHTM.
1.2.2 Mc tiêu ca Qun tr ri ro tín dng
Theo Basel 2, mc tiêu qun tr RRTD là ti đa hóa li sut đã điu chnh
theo ri ro ca ca ngân hàng bng cách duy trì RRTD trong phm vi chp nhn
đc. Các ngân hàng cn qun tr RRTD trong toàn b danh mc đu t cng nh
ri ro trong tng khon tín dng hay giao dch
Hot đ
ng tín dng hin đang đóng vai trò quan trng đi vi các NHTM
Vit Nam, nó vn đang là lnh vc hot đng mang li ngun thu nhp chính cho
hu ht các NHTM. Tuy nhiên, tín dng cng là hot đng cha nhiu ri ro nht
trong kinh doanh ca các NHTM. Qun tr ri ro tín dng phi hng vào vic đm
bo hiu qu ca hot đng tín dng và không ngng nâng cao cht lng hot


8
đng tín dng ca NHTM ngay trong nhng điu kin th trng đy bin đng,
nguy c ri ro không ngng gia tng. Nói mt cách c th hn thì qun tr ri ro tín
dng phi nhm vào vic h thp ri ro tín dng  mc hp lý, nâng cao mc đ an
toàn cho kinh doanh ca mi NHTM bng các chính sách, các bin pháp qun l ý,
giám sát các hot đng tín dng khoa hc và hiu qu. ng thi qun tr ri ro tín
dng phi đm bo thc hin đúng các quy đnh ca nhà nc và pháp lut.
1.2.3 Qun tr ri ro tín dng theo chun mc quc t – Basel 2.
1.2.3.1 Gii thiu v Basel 2
Basel là y ban Giám sát ngân hàng do các NHTW các nc G10 thành lp
nm 1975 di s bo tr ca Ngân hàng Thanh toán quc t. Sau mt thi gian
hot đng, y ban đã nghiên cu và đa ra các yêu cu v an toàn vn, đc ban
hành ln đu vào nm 1988 và gi là Basel 1. Nm 1999, y ban đã đ ra 25

nguyên tc c bn v giám sát ngân hàng hu hiu, đây là nhng nguyên tc ti
thiu và đc xem là tài liu đ các c quan thanh tra, giám sát ngân hàng và các
nhà qun lý tài chính tham kho. Do nhng hn ch ca Basel 1, mt hip c mi
v vn đã đc thông qua, gi là Basel 2.
1.2.3.2 Các ni dung Basel 2 yêu cu trong Qun tr ri ro tín dng.
Theo Basel 2, th
c hành qun tr RRTD c th có th khác nhau gia các
ngân hàng tùy theo bn cht và mc đ phc tp ca các hot đng tín dng. Mt
chng trình qun tr RRTD toàn din s nhm vào 4 ch đ chính, mi ch đ có
các nguyên tc riêng, c th nh sau:
Ch đ 1: Xây dng môi trng ri ro tín dng thích hp
Nguyên tc 1: Hi đng qun tr có trách nhim phê duyt và
đnh kì (ti
thiu 1 ln/nm) xem xét chin lc v RRTD và các chính sách v RRTD ca ngân
hàng. Chin lc cn phn ánh mc đ chp nhn ri ro ca ngân hàng và mc sinh
li mà ngân hàng k vng đt đc khi gánh chu các ri ro này.
Nguyên tc 2: Ban (tng) giám đc có trách nhim thc hin chin lc
RRTD đc HQT phê duyt và phát trin các chính sách, th tc nhm phát hin,


9
đo lng, theo dõi, kim soát RRTD. Các chính sách và th tc này cn nhm vào
RRTD trong mi hot đng ca ngân hàng  cp đ tng khon tín dng cng nh
toàn b danh mc đu t.
Nguyên tc 3: Các ngân hàng cn xác đnh và qun lý RRTD trong mi sn
phm và hot đng. Các ngân hàng cn bo đm rng các ri ro ca các sn phm
và hot đng mi phi tuân th các th tc qun lý ri ro và kim soát phù hp
trc khi đc đa vào s dng hoc trin khai và phi đc HQT hoc y ban
ca Hi đng phê duyt.
Ch đ 2: Quy trình cp tín dng lành mnh

Nguyên tc 4: Các ngân hàng phi hot đng trong phm vi các tiêu chí cp
tín dng lành mnh đc xác đnh rõ ràng. Nhng tiêu chí này cn ch rõ th trng
mc tiêu ca ngân hàng và cho thy s hiu bit cn k v bên vay hay đi tác cng
nh mc đích và c cu ca khon tín dng và ngun hoàn tr.
Nguyên tc 5: Ngân hàng cn xây dng các hn mc tín dng tng th 
mc tng bên vay và đi tác, và nhóm các đi tác có liên quan đn nhau đ to ra
các loi hình ri ro tín dng khác nhau theo cách có ý ngha và có th so sách đc,
 trong s sách k toán ngân hàng và s sách k toán kinh doanh, ni bng và ngoi
bng.
Nguyên tc 6: Ngân hàng c
n có quy trình đc xây dng rõ ràng đ phê
duyt các khon tín dng mi cng nh sa đi, gia hn và tái tài tr các khon tín
dng hin hành.
Nguyên tc 7: Vic cp tín dng cn đc thc hin trên c s giao dch
công bng gia các bên. c bit, các khon tín dng cho các công ty và cá nhân có
liên quan cn đc phê duyt trên c s ngoi l, theo dõi cn thn và trin khai các
bc cn thit đ kim soát hay loi tr ri ro cho vay đi vi các trng hp ngoi
l.
Ch đ 3: Duy trì quy trình qun lý, đo lng và theo dõi tín dng thích
hp


10
Nguyên tc 8: Các ngân hàng cn có h thng qun lý liên tc đi vi các
danh mc đu t có ri ro tín dng.
Nguyên tc 9: Ngân hàng cn có h thng theo dõi điu kin ca tng khon
tín dng, bao gm vic xác đnh mc đ đy đ ca d phòng và d tr.
Nguyên tc 10: Khuyn khích các ngân hàng phát trin và s dng h thng
xp hng tín dng ni b trong qun lý RRTD. H thng xp hng cn nht quán
vi bn cht, quy mô và mc đ phc tp ca các hot đng ca ngân hàng.

Nguyên tc 11: Ngân hàng cn có h thng thông tin và các k thut phân
tích đ cho phép lãnh đo đo lng đc RRTD trong mi hot đng ni bng và
ngoi bng. H thng thông tin qun lý phi cung cp đy đ thông tin v c cu
ca danh mc đu t tín dng, bao gm xác đnh s tp trung ri ro.
Nguyên tc 12: Ngân hàng phi có h thng theo dõi c cu và cht lng
ca toàn b danh mc đu t tín dng.
Nguyên tc 13: Ngân hàng cn tính đn các thay đi tim nng trong tng
lai v các điu kin kinh t khi đánh giá tng khon tín dng và danh mc đu t tín
dng, và phi đánh giá mc
đ RRTD trong điu kin cng thng.
Ch đ 4: Bo đm kim soát đy đ đi vi ri ro tín dng
Nguyên tc 14: Ngân hàng cn xây dng h thng đánh giá liên tc, đc lp
v các quá trình qun lý RRTD và kt qu đánh giá cn đc báo cáo trc tip cho
HQT và Ban (tng) giám đc.
Nguyên tc 15: Ngân hàng cn đm bo rng chc nng cp tín dng đc
qun lý hiu qu và RRTD nm trong các mc thng nht vi các tiêu chun v
thn trng và các gii hn ni b. Ngân hàng cn xây dng và tng cng kim soát
ni b và các hot đng khác nhm bo đm các vi phm v chính sách, th tc và
gii hn đc báo cáo kp thi cho cp lãnh đo thích hp đ x lý.


11
Nguyên tc 16: Ngân hàng cn có h thng khc phc sm đi vi các
khon tín dng xu, qun lý các khon tín dng có vn đ và các trng hp cn
gii quyt tng t.
* Vn đ áp dng Basel 2 ca các NHTM Vit Nam hin nay
Hin nay các chun mc ca Basel 2 đã nh hng rt ln đn các NHTM
Vit Nam, nht là yêu cu v qun lý ri ro. Vi
c áp dng Basel 2 đòi hi chi phí
khá cao, các TCTD phi áp dng h thng xp hng tín dng ni b, bao gm các

qui trình, th tc và công ngh thông tin đ đánh giá khách hàng vi mc đ ri ro
tín dng khác nhau. Vì th, mc ri ro ca các ngân hàng ln có th gim, nhng
ca các ngân hàng nh và yu kém có th tng lên. Khi đó, các ngân hàng nh s
chu chi phí đu vào tng, nên lãi sut đu ra s tng hoc chênh lch lãi sut thp
hn, gây nh hng bt li đn li nhun ca ngân hàng. Trong điu kin đó, các
ngân hàng nh có th phi hp nht hoc sáp nhp đ hn ch ri ro. iu này
dng nh đã đc các NHTM Vit Nam xác nhn và nhiu ngân hàng đã xây
dng chin lc kinh doanh riêng, trong đó chú trng m rng qui mô v vn và
loi hình dch v theo hng sáp nhp thành ngân hàng ln hn và liên doanh, liên
kt vi các ngân hàng nc ngoài.
Trong xu th hi nhp và t do hóa hot đng ngân hàng vi nhiu loi hình
dch v ngân hàng mi, áp dng Basel 2 là yêu cu cp thit và bt buc đi vi
mi NHTM, trên c s đó s tng cng nng lc hot đng và gim thiu ri ro,
mc dù vic tip cn Basel 2 đòi hi k thut phc tp, trong khi h thng ngân
hàng Vit Nam mi đang  giai đon phát trin ban đu. Các TCTD có th t xác
đnh đc thc trng ri ro hot đng theo tng lnh vc kinh doanh và xác đnh th
mnh ca ngân hàng trong tng lnh vc kinh doanh đ đnh hng hot đng ngân
hàng, tng bc áp dng các chun mc Basel 2.
Theo đánh giá chung, các ngân hàng Vit Nam s gp không ít khó khn và
thách thc khi áp dng Basel 2. Basel 2 quy đnh t l vn an toàn ti thiu gn cht
ch vi mc đ ri ro ca tài sn ngân hàng. Bn thân mc đ ri ro ca tài sn còn
tính đn nhiu yu t nh đ tín nhim ca khách hàng, thi hn khon vay, đ tp


12
trung ca các khon vay vào mt nhóm khách hàng nht đnh. Tuy nhiên, phng
pháp chun hóa đc đa ra trong Hip c li quá nhn mnh vai trò ca c quan
xp hng trong vic phân loi ri ro tài sn. Trong khi đó, kinh nghim cho thy,
các công ty ln trong ngành xp hng đ tín nhim có tng đi ln s v xp hng
không chính xác. Ngoài ra, nhiu nc trên th gii đc bit là  Vit Nam, hu ht

các doanh nghi
p không đc xp hng. iu này dn ti bt li cho các ngân hàng
Vit Nam vì tt c các khon vay khách hàng không đc xp hng s b áp dng
mc đ ri ro là 100%. Thêm vào đó, vic Basel 2 cho rng nhng công ty không
xp hng ít ri ro hn nhng công ty đc xp hng là không hoàn toàn chính xác.
Hip c Basel 2 cng giao cho c quan qun lý ngân hàng xem xét đánh giá
xem TCTD có đ tiêu chun s dng h thng đánh giá ri ro ni b đ phân loi
ri ro tài sn ca t chc tín dng. Nhng trong thc t, ngân hàng trung ng - c
quan qun lý li không đ trình đ đ kim chng h thng đánh giá ri ro ca các
TCTD có đúng hay không. Trong khi đó, nu đc s dng h thng đánh giá ri ro
ni b, nhiu TCTD có th quá lc quan v trin vng khách hàng ca mình, dn ti
hu qu vô cùng nguy him đi vi s vng mnh ca h thng ngân hàng.
Mt vn đ na là vic hu ht các doanh nghip  các nc đang phát trin
cha đc xp hng có th dn ti tình trng các công ty xp hng s tin hành
chm đim xp hng doanh nghip mà không xut phát t yêu cu ca doanh
nghip. Khi đó, đim xp hng s do nhng công ty này cung cp s không chính
xác do thông tin v doanh nghip cha đy đ và nh vy s bt li cho doanh
nghip. Mt khác, trong phng pháp đánh giá ri ro hot đng cng còn nhiu vn
đ nh phng pháp ngân hàng t đánh giá quá phc tp, phng pháp chun hóa
vi các ch tiêu c bn không gn cht vi ri ro, đem cng gp ri ro tín dng vi
ri ro hot đng.
Mc dù Basel 2 quy đnh t l vn an toàn ti thiu vn gi mc 8% nhng
trên thc t, các ngân hàng phi duy trì mc vn cao hn so vi mc quy đnh 
Basel 1 bi các ngân hàng phi b sung thêm vn đ d phòng các ri ro hot đng.
iu này s cc k bt li cho các ngân hàng Vit Nam vì ri ro hot đng thp hn


13
các ngân hàng quc t ln nhng li vn phi áp dng chung mt mc vn d
phòng ri ro hot đng là 20% tng doanh thu. Bên cnh đó, phng pháp đánh giá

ri ro ni b cng khá phc tp đi vi các t chc tín dng  các nc đang phát
trin.  áp dng các phng pháp qun lý ri ro hin đi, các t chc tín dng Vit
Nam s phi đu t rt ln cho ngân hàng ca mình.
Các tr ct ca Basel 2 có mi liên h cht ch vi nhau, nên vic áp dng
các qui đnh ca Basel 2 v qun lý ri ro tín dng cn đc tin hành trong mi
liên h vi nhng tr ct khác, nht là yêu cu v phân loi n và trích lp d phòng
ri ro, v thanh tra giám sát, tuân th nguyên tc th trng và công khai tài chính.
iu này đòi hi phi có n
 lc chung ca ban lãnh đo NHTM và kim soát v mô
t Ngân hàng Nhà nc, tp trung vào vic nâng cao qun tr kinh doanh và kim
soát ni b NHTM cng nh nng lc thanh tra, giám sát ca Thanh tra Ngân hàng
Nhà nc.
1.2.4 Các mô hình đo lng ri ro tín dng
Mt trong nhng tính cht c bn ca tài chính hin đi là tính ri ro, và vì
vy tt c các mô hình tài chính hin đi đu đc đt trong môi trng ri ro.
Do đó, cn thit phi có mt khái nim ri ro theo quan đim lng và phi xây
dng công c đ đo lng nó. Lng hóa ri ro tín dng là vic xây dng mô
hình thích hp đ lng hóa mc đ ri ro ca khách hàng, t đó xác đnh phn
bù ri ro và gii hn tín dng an toàn ti đa đi vi mt khách hàng cng nh đ
trích lp d phòng ri ro. Có th s dng nhiu mô hình khác nhau đ đánh giá ri
ro tín dng. Các mô hình này rt đa dng bao gm các mô hình đnh tính và mô
hình đnh lng. Các mô hình này không loi tr ln nhau, nên NH có th s dng
nhiu mô hình đ phân tích, đánh giá mc đ ri ro tín dng ca khách hàng.  tài
nghiên cu xin gii thiu hai mô hình sau:
1.2.4.1. Mô hình đim s Z (Z-credit scoring model)
ây là mô hình do E.I. Altman dùng đ cho đim tín dng đi vi các doanh
nghip vay vn. i lng Z dùng làm thc đo tng hp đ phân loi ri ro tín
dng đi vi ngi đi vay và ph thuc vào :

14
Tr s ca các ch s tài chính ca ngi vay - X
Tm quan trng ca các ch s này trong vic xác đnh xác sut v n
ca ngi vay trong quá kh
T đó Altman đã xây dng mô hình đim nh sau:
Z = 1,2 X
1
+ 1,4 X
2
+ 3,3 X
3
+ 0,6 X
4
+ 1,0 X
5

Trong đó:

X
1
: t s “vn lu đng ròng / tng tài sn”
X
2
: t s
“li nhun tích ly / tng tài sn”
X
3
: t s “li nhun trc thu và lãi / tng tài sn”

X

4
: t s “th giá c phiu / giá tr ghi s ca n dài hn”

X
5
: t s “doanh thu / tng tài sn”
Tr s Z càng cao, thì xác sut v n ca ngi đi vay càng thp. Ngc
li, khi tr s Z thp hoc là mt s
âm thì đó là cn c xp khách hàng vào
nhóm có nguy c v n cao.
Z < 1,8 : Khách hàng có kh nng ri ro cao
1,8 < Z <3 : Không xác đnh đc
Z > 3 : Khách hàng không có kh nng v n
Theo mô hình này, bt k công ty nào có đim s thp hn 1,81 phi đc
xp vào nhóm có nguy c ri ro tín dng cao.
Ü u đim: K thut đo lng ri ro tín dng tng đi đ
n gin.
Ü Nhc đim:
- Mô hình này ch cho phép phân loi nhóm khách hàng vay có ri ro và
không có ri ro. Tuy nhiên, trong thc t mc đ ri ro tín dng tim nng ca mi
khách hàng khác nhau t mc thp nh chm tr lãi, không đc tr lãi cho đn
mc mt hoàn toàn c vn và lãi ca khon vay.
- Không có lý do thuyt phc đ chng minh rng các thông s phn ánh tm
quan trng ca các ch s trong công thc là bt bin. Tng t nh vy, bn thân