Nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam

B
󰗙 GIÁO D󰗥C VÀ ÀO T󰖡O
TR
󰗝NG 󰖡I H󰗍C KINH T󰖿 TP. HCM
**************
PH󰖡M TH󰗋 KIM ÁNH
NÂNG CAO NNG L
󰗱C QU󰖣N TR󰗋
R
󰗧I RO TRONG HO󰖡T 󰗙NG KINH
DOANH T󰖡I NGÂN HÀNG THNG
M
󰖡I C󰗕 PH󰖧N
CÔNG THNG VI
󰗇T NAM
LU
󰖭N VN TH󰖡C S
KINH T
󰖿
TP. H
󰗓 CHÍ MINH
󰜔 NM 2011
B
󰗙 GIÁO D󰗥C V
À ÀO T󰖡O
TR
󰗝NG 󰖡I H󰗍C KINH T󰖿 TP. HCM
**************
PH
󰖡M TH󰗋 KIM ÁNH
NÂNG CAO NNG L

󰗱C QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO
TRONG HO
󰖡T 󰗙NG KINH DOANH T󰖡I NGÂN
HÀNG THNG M󰖡I C󰗕 PH󰖧N
CÔNG THNG VI
󰗇T NAM
Chuyên ngành: KINH T
󰖿 TÀI CHÍNH
󰜔 NGÂN HÀNG
Mã s
󰗒:
60.31.12
LU
󰖭N VN TH󰖡C S
KINH T
󰖿
NG
󰗝I H󰗛NG D󰖫N KHOA H󰗍C:
TS. L
󰖡I TI󰖿N DNH
TP. H
󰗓 CHÍ MINH
󰜔 NM 2011
󰗝I CAM OAN
Tôi xin cam oan lu
󰖮n vn này do chính tôi th󰗲c hi󰗈n.
T
󰖦t c󰖤 các thông tin, s󰗒 li󰗈u trích d󰖬n có ngu󰗔n g󰗒c áng tin c󰖮y.
Tác gi
󰖤

Ph
󰖢m Th󰗌 Kim Ánh
L
󰗝I C󰖣M
Tr󰗜c tiên, tôi xin chân thành c󰖤m n các Quý th󰖨y cô c󰗨a Tr󰗞ng 󰖢i h󰗎c
Kinh t
󰗀 Tp. H󰗔 Chí Minh ã truy󰗂n 󰖢t cho tôi nh󰗰ng ki󰗀n th󰗪c t󰗬 c b󰖤n 󰗀n nâng
cao 
󰗄 tôi có ki󰗀n th󰗪
c hoàn thành lu
󰖮n vn này. 󰖸c bi󰗈t, tôi xin g󰗮i l󰗞i c󰖤m n

󰗀n th󰖨y TS. L󰖢i Ti󰗀n Dnh, ng󰗞i ã dành th󰗞i gian t󰖮n tình h󰗜ng d󰖬n cho tôi
hoàn thi
󰗈n lu󰖮n vn c󰗨a mình.
Bên c
󰖢nh ó, tôi cng xin dành l󰗞i c󰖤m n 󰗀n s󰗲 giúp 󰗢 c󰗨a các anh ch󰗌
em ang công tác t
󰖢i Ngân hàng Công Thng Vi󰗈t Nam trong vi󰗈c h󰗘 tr󰗤
nh
󰗰ng ý
ki
󰗀n óng góp 󰗄 󰗂 tài c󰗨a tôi mang tính th󰗲c ti󰗆n hn.
M
󰗚t l󰖨n n󰗰a xin g󰗮i 󰗀n Quý th󰖨y cô, các anh ch󰗌 em l󰗞i c󰖤m
n chân thành
nh
󰖦t. Kính chúc Quý th󰖨y cô, các anh ch󰗌 luôn d󰗔i d
ào
s

󰗪c kh󰗐e v
à thành công
trong côn tác.
Tác gi󰖤
Ph󰖢m Th󰗌 Kim Ánh

󰗥C CÁC T󰗫 VI󰖿T T󰖯T
󰗀t t󰖰t
Vi
󰗀t 󰖨y 󰗨
NHNN : Ngân hàng nhà n
󰗜c
NHTM : Ngân hàng thng m
󰖢i
TCTD : T
󰗖 ch󰗪c tín d󰗦ng
UBND :
󰗧y ban nhân dân
TNHH : Trách nhi
󰗈m h󰗰u h󰖢n
MTV : M
󰗚t thành viên
TMCP : Thng m
󰖢i c󰗖 ph󰖨n
CIC : Trung tâm thông tin tín d󰗦ng c󰗨a Ngân hàng nhà n󰗜c
Vietinbank : Ngân hàng thng m
󰖢i c󰗖 ph󰖨n Công thng Vi󰗈t Nam
TT : Thông t
Q : Quy
󰗀t 󰗌nh

N : Ngh
󰗌 󰗌nh
CP : Chính ph
󰗨
ACB : Ngân hàng thng m
󰖢i c󰗖 ph󰖨n Á Châu
DANH M
󰗥C CÁC B󰖣N
G, BI
󰗃U 󰗓
B
󰖣NG
1. B󰖤ng 2.1: M󰗚t s󰗒 ch󰗊 tiêu ch󰗨 y󰗀u c󰗨a Vietinbank giai o󰖢n 2006-2010 30
2. B󰖤ng 2.2 M󰗚t s󰗒 ch󰗊 tiêu c󰗨a Vietinbank 33
3. B󰖤ng 2.3: L󰗤i nhu󰖮n, T󰗖ng thu nh󰖮p, T󰗖ng chi phí nm 2006-2010 35
4. B󰖤ng 2.4: D n󰗤 cho vay và 󰖨u t t󰖢i Vietinbank 36
5. B󰖤ng 2.5: C c󰖦u cho vay theo ngành kinh t󰗀 37
6. B󰖤ng 2.6: C c󰖦u cho vay theo khu v󰗲c kinh t󰗀 39
7. B󰖤ng 2.7: C c󰖦u cho vay theo th󰗞i h󰖢n vay 41
8. B󰖤ng 2.8: T󰗸 l󰗈 n󰗤 quá h󰖢n t󰖢i Vietinbank t󰗬 nm 2006- 2010 43
9. B󰖤ng 2.9: Doanh s󰗒 mua bán ngo󰖢i t󰗈 46
10. B󰖤ng 2.10: K󰗀 ho󰖢ch cân 󰗒i v󰗒n kinh doanh nm 2011 48
11. B󰖤ng 2.11: S󰗒 d d󰗲 tr󰗰 b󰖰t bu󰗚c qua các Quý nm 2010 49
12. B󰖤ng 2.12: Xác 󰗌nh ngu󰗔n ti󰗂n ng󰖰n h󰖢n dùng 󰗄 cho vay trung
dài h󰖢n 31/12/2010 50
13. B󰖤ng 2.13: Tính t󰗸 l󰗈 kh󰖤 nng chi tr󰖤 t󰖢i Vietinbank 51
14. B󰖤ng 2.14: Bi󰗄u lãi su󰖦t cho vay thông th󰗞ng 01/2010-12/2010 52
15. B󰖤ng 2.15: Chênh l󰗈ch lãi su󰖦t 󰖨u vào và 󰖨u ra b󰖲ng VN 52
BI
󰗃U 󰗓

1. Bi󰗄u 󰗔 2.1: T󰗖ng tài s󰖤n Vietinbank qua các nm 2006-2010󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧 31
2. Bi󰗄u 󰗔 2.2: L󰗤i nhu󰖮n sau thu󰗀 c󰗨a Vietinbank nm 2006-2010󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧 32
3. Bi󰗄u 󰗔 2.3: L󰗤i nhu󰖮n, T󰗖ng thu nh󰖮p, T󰗖ng chi phí nm 2006-2010 35
4. Bi󰗄u 󰗔 2.4: D n󰗤 cho vay theo ngành kinh t󰗀 38
5. Bi󰗄u 󰗔 2.5: D n󰗤 cho vay theo khu v󰗲c kinh t󰗀 40
6. Bi󰗂u 󰗔 2.6: D n󰗤 cho vay theo th󰗞i h󰖢n cho vay 41
7. Bi󰗄u 󰗔 2.7: Bi󰗄u 󰗔 tình hình d
 n
󰗤 vay quá h󰖢n 2006-2010 44
8 Bi󰗄u 󰗔 2.8: Bi󰗄u 󰗔 t󰗸 l󰗈 cho vay không 󰖤m b󰖤o b󰖲ng tài s󰖤n 45
M
󰗥C L󰗥C
L󰗝I M󰗟 󰖧U 1
1. Tính c
󰖦p thi󰗀t
c
󰗨a 󰗂 t
ài
1
2. M
󰗦c ích nghiên c󰗪u
2
3. 
󰗒i t󰗤ng và ph󰖢m vi nghiên c󰗪u
2
4. Phng pháp nghiên c
󰗪u
2
5. K
󰗀t c󰖦u lu󰖮n vn

2
Chng 1
NH
󰗯NG
V
󰖥N 󰗁
CHUNG V
󰗁 NÂNG CAO NNG L󰗱C QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO T󰖡I
NGÂN HÀNG THNG M
󰖡I
4
1.1 NH󰗯NG V󰖥N 󰗁 V󰗁 QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO TRONG KINH DOANH NGÂN
HÀNG THNG M󰖡I 4
1.1.1 Khái ni󰗈m 4
1.1.2 Quy trình qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro 4
1.1.3. Nguyên t󰖰c Basel II v󰗂 qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro 5
1.1.4. Các r󰗨i ro trong kinh doanh c󰗨a NHTM󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧 7
1.1.4.1 R󰗨i ro tín d󰗦ng󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧7
1.1.4.2 R󰗨i ro t󰗸 giá 12
1.1.4.3 R󰗨i ro thanh kho󰖤n 14
1.1.4.4 R󰗨i ro lãi su󰖦t 17
1.1.4.5 R󰗨i ro uy tín 20
1.1.4.6 R󰗨i ro ho󰖢t 󰗚ng ngân hàng i󰗈n t󰗮 21
1.1.5 Các nguyên t󰖰c c b󰖤n trong vi󰗈c qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro 21
1.2 S󰗱 C󰖧N THI󰖿T PH󰖣I NÂNG CAO NNG L󰗱C QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO T󰖡I
NGÂN HÀNG THNG M󰖡I 24
Chng 2
TH󰗱C TR󰖡NG HO󰖡T 󰗙NG KINH DOANH VÀ CÔNG TÁC QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I
RO T󰖡I NGÂN HÀNG THNG M󰖡I C󰗕 PH󰖧N CÔNG THNG VI󰗇T NAM
28

2.1 S L󰗣C V󰗁 VIETINBANK 28
2.1.1 S l󰗤c v󰗂 Vietinbank 28
2.1.2 Các nghi󰗈p v󰗦 󰗤c th󰗲c hi󰗈n t󰖢i Vietinbank 32
2.2 TÌNH HÌNH HO󰖡T 󰗙NG KINH DOANH T󰖡I VIETINBANK
GIAI O󰖡N NM 2006 󰜔 2010 33
2.3 TH󰗱C TR󰖡NG TRONG HO󰖡T 󰗙NG QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO
T󰖡I VIETINBANK 36
2.3.1 Ho󰖢t 󰗚ng tín d󰗦ng 36
2.3.2 Ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngo󰖢i h󰗒i 46
2.3.3 R󰗨i ro thanh kho󰖤n 47
2.3.4 Qu󰖤n tr󰗌 lãi su󰖦t 52
2.3.5 Các r󰗨i ro khác mà Vietinbank ph󰖤i 󰗒i m󰖸t
trong ho󰖢t 󰗚ng hi󰗈n nay 53
2.3.5.1 R󰗨i ro 󰗒i v󰗜i ngân hàng ho󰖢t 󰗚ng i󰗈n t󰗮 53
2.3.5.2 R󰗨i ro uy tín 54
2.4 NH󰗯NG H󰖡N CH󰖿 TRONG CÔNG TÁC QU󰖣N TR󰗋
R󰗧I RO T󰖡I VIETINBANK 55
2.4.1 Ho󰖢t 󰗚ng tín d󰗦ng 55
2.4.2 Ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngo󰖢i h󰗒i 56
2.4.3 R󰗨i ro thanh kho󰖤n 58
2.4.4 Qu󰖤n tr󰗌 lãi su󰖦t 59
2.5 NH󰗯NG THU󰖭N L󰗣I VÀ THÁCH TH󰗩C 󰗑I V󰗛I VIETINBANK TRONG
I󰗁U KI󰗇N HI󰗇N NAY 60
2.5.1 V󰗂 c ch󰗀 qu󰖤n lý 60
2.5.2 V󰗂 trình

󰗚 công ngh󰗈 62
2.5.3 V󰗂 󰗚i ng
 nhân s
󰗲 63

2.5.4 V󰗂 hi󰗈u qu󰖤 và ch󰖦t l󰗤ng ho󰖢t 󰗚ng ngân hàng 64
Chng 3
GI󰖣I PHÁP NÂNG CAO NNG L󰗱C QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO TRONG HO󰖡T 󰗙NG
KINH DOANH T󰖡I NGÂN HÀNG THNG M󰖡I C󰗕 PH󰖧N CÔNG THNG
VI󰗇T NAM 67
3.1 󰗋NH H󰗛NG PHÁT TRI󰗃N VIETINBANK 󰖿N NM 2020󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧󰜧.67
3.2 GI󰖣I PHÁP NÂNG CAO NNG L󰗱C QU󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO TRONG HO󰖡T
󰗙NG KINH DOANH T󰖡I VIETINBANK 68
3.2.1 Gi󰖤i pháp h󰖢n ch󰗀 r󰗨i ro chung cho các ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh t󰖢i
Vietinbank 68
3.2.2 Gi󰖤i pháp nâng cao kh󰖤 nng qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro cho t󰗬ng
lo󰖢i r󰗨i ro 69
3.2.2.1. Gi󰖤i pháp nâng cao ch󰖦t l󰗤ng tín d󰗦ng và h󰖢n ch󰗀 r󰗨i ro tín d󰗦ng
phát sinh 70
3.2.2.2 Gi󰖤i pháp phòng ng󰗬a r󰗨i ro ngo󰖢i h󰗒i 76
3.2.2.3 Gi󰖤i pháp phòng ng󰗬a r󰗨i ro thanh kho󰖤n 81
3.2.2.4 Gi󰖤i pháp phòng ng󰗬a r󰗨i ro lãi su󰖦t 83
3.3. KI󰖿N NGH󰗋 85
3.3.1 󰗒i v󰗜i ngân hàng thng m󰖢i c󰗖 ph󰖨n Công thng Vi󰗈t Nam 85
3.3.2 󰗒i v󰗜i ngân hàng Nhà n󰗜c Vi󰗈t Nam 87
3.3.2.1 Hoàn thi󰗈n môi tr󰗞ng pháp lý v󰗂 ngân hàng 87
3.3.2.2 Ki󰗈n toàn chính sách t󰗸 giá và chính sách qu󰖤n lý
ngo󰖢i h󰗒i 87
3.3.2.3 Hoàn thi󰗈n h󰗈 th󰗒ng thông tin ph󰗦c v󰗦 ngân hàng 89
3.3.2.4 󰗖i m󰗜i c ch󰗀 thanh tra 89
K󰖿T LU󰖭N 92
󰗝I
M
󰗟 󰖧U
1. Tính c

󰖦p thi󰗀t c󰗨a 󰗂 t
ài
󰗜i quá trình t
󰗲 do hóa toàn c󰖨u hóa kinh t󰗀 qu󰗒c t󰗀, các lu󰗔ng tài chính ã làm
thay 
󰗖i c
n b
󰖤n h󰗈 th󰗒ng ngân h
àng. Các
NHTM Vi
󰗈t Nam ang trong quá tr
ình phát
tri
󰗄n m󰖢nh v󰗂 c󰖤 s󰗒 l󰗤ng và quy mô ho󰖢t 󰗚ng, s󰗪c c󰖢nh t
ranh trên th
󰗌 tr󰗞ng tài chính
Vi
󰗈t Nam ng
ày càng m󰖢nh m󰖾 t󰖢o ra áp l󰗲c r󰖦t l󰗜n cho các NHTM trong quá trình kinh
doanh.
Có nh
󰗰ng NHTM ã t󰖮n d󰗦ng 󰗤c c h󰗚i là ng󰗞i i tr󰗜c 󰗄 kh󰖴ng 󰗌nh th
ng
hi
󰗈u, chi󰗀m th󰗌 ph󰖨n l󰗜n và ang t󰗬ng b󰗜c hoàn thi󰗈n c
c
󰖦u t󰗖 ch󰗪c, kh󰖤 nng kinh
doanh, phng th
󰗪c qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro󰜧 Trong khi ó không ít các ngân hàng m󰗜i trong giai
o

󰖢n
b
󰖰t 󰖨u và
phát tri
󰗄n v󰗜i quy mô ho󰖢t 󰗚ng 󰗤c m󰗠 r󰗚ng nhanh chóng 󰗄 giành th󰗌
ph
󰖨n và kh󰖴ng 󰗌nh tên tu󰗖i. 󰗒i v󰗜i t󰖦t c󰖤 các ngân hàn
g dù ang trong quá trình hoàn
thi󰗈n t󰗖 ch󰗪c hay ang trong giai o󰖢n tìm cách m󰗠 r󰗚ng th󰗌 ph󰖨n thì qu󰖤n lý r󰗨i ro là m󰗚t
công tác c
󰗲c k󰗴 quan tr󰗎ng. Cng do qu󰖤n lý không t󰗒t r󰗨i ro trong ho󰖢t ông tín d󰗦ng
hay ho
󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngo󰖢i t󰗈 m
à m󰗚t s󰗒 ngân
hàng dù có b
󰗂 d
ày ho󰖢t 󰗚ng, v󰗒n ch󰗨
s
󰗠 h󰗰u l󰗜n nhng v󰖬n g󰖸p khó khn trong ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh, làm gi󰖤m l󰗤i nhu󰖮n và
ph
󰖤i x󰗮 lý r󰖦t nhi󰗂u kho󰖤n n󰗤 x󰖦u nh
 Ngân hàng Nông nghi󰗈p và phát tri󰗄n nông thôn
Vi
󰗈t Nam hay nhi󰗂u chi nhánh c󰗨a chính Ngân hàng
TMCP Công thng Vi
󰗈t Nam.
Chính vì v
󰖮y, vi󰗈c nâng cao nng l󰗲c
qu
󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro cho t󰖦t c󰖤 các m󰖤ng nghi󰗈p v󰗦

c󰗨a các NHTM Vi󰗈t Nam nói chung và Ngân hàng TMCP Công thng Vi󰗈t Nam nói
riêng là m
󰗚t ho󰖢t 󰗚ng r󰖦t thi󰗀t th󰗲c nh󰖲m giúp cho ngân h
àng có th󰗄 phò
ng ng
󰗬a v
à h󰖢n
ch
󰗀 các r󰗨i ro ngày càng r󰗨i ro và khó l󰗞ng.
Xu
󰖦t phát t󰗬 nh󰗰ng th󰗲c t󰗀 tr
ên, tác gi󰖤 ch󰗎n 󰗂 tài:
󰜝Nâng cao nng l
󰗲c qu󰖤n tr󰗌
r󰗨i ro trong ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh t󰖢i Ngân hàng thng m󰖢i c󰗖 ph󰖨n Công thng
Vi
󰗈t Nam
󰜞; v
󰗜i hy
v
󰗎ng
nh
󰗰ng ki󰗀
n th
󰗪c nghi
ên c󰗪u 󰗤c s󰖾 có th󰗄 󰗪ng d󰗦ng cho ho󰖢t

󰗚ng qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro t󰖢i
Vietinbank và có th
󰗄 nhân r󰗚ng ra cho toàn h󰗈 th󰗒ng NHTM Vi󰗈t

Nam.
2
󰗦c
ích nghiên c
󰗪u
M
󰗦c
ích nghiên c
󰗪u c󰗨a 󰗂 t
ài nh󰖲m t󰖮p trung vào các n󰗚i dung sau:
H
󰗈 th󰗒ng hóa nh󰗰ng v󰖦n

󰗂
lý lu
󰖮n c b󰖤n v󰗂 ngân hàng thng
m
󰖢i
, công tác
qu
󰖤n tr󰗌 kinh doanh ngân h
àng và qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro trong ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngân hàng.
Phân tích th󰗲c tr󰖢ng ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh và công tác qu󰖤n tr󰗌 các lo󰖢i r󰗨i ro t󰖢i
Ngân hàng TMCP Công thng Vi
󰗈t
Nam, ánh giá nh
󰗰ng m󰖸t 󰖢t 
󰗤c và nh󰗰ng t󰗔n t󰖢i
trong ho
󰖢t


󰗚ng qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro.
Qua ó 
󰗂 xu󰖦t m󰗚t s󰗒 ki󰗀n ngh󰗌 v
à gi󰖤i pháp 󰗒i v󰗜i
Ngân hàng TMCP Công
thng Vi
󰗈t Nam
nh
󰖲m nâng cao nng l󰗲c qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro trong ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh ti󰗂n
t
󰗈.
3. 
󰗒i t

󰗤ng và ph󰖢m vi nghiên c󰗪u

󰗒i t󰗤ng nghiên c󰗪u c󰗨a 󰗂 tài là t󰖮p trung phân tích và ánh giá ho󰖢t 󰗚ng qu󰖤n
tr
󰗌 kinh doanh và r󰗨i ro t󰖢i Vietinbank
trong giai o
󰖢n t󰗬 nm 2006
- 2010. Vì
ây là lnh
v
󰗲c khá r󰗚ng l󰗜n, nên ph󰖢m vi nghiên c󰗪u 󰗂 tài ch󰗨 y󰗀u
t
󰖮p trung vào phân tích b󰗒n
lo
󰖢i r󰗨i ro chính ó là: r󰗨i ro tín d󰗦ng, r󰗨i ro t󰗸 giá, r󰗨i ro thanh kho󰖤n, r󰗨i ro lãi su󰖦t và

nêu khái quát m
󰗚t vài r󰗨i ro khác ã phát sinh th󰗲c t󰗀 trong ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngân
hàng.
4. Phng pháp nghiên c
󰗪u
Trong quá trình th
󰗲c hi󰗈n tác gi󰖤 có s󰗮 d󰗦ng các ph
ng pháp sau:
- Phng pháp t
󰗖ng h󰗤p s󰗒 li󰗈u d󰗲a trên các báo cáo c󰗨a các c quan ch󰗪c
nng, c
󰗨a Ngân h
àng thng m󰖢i, tài li󰗈u trên các phng ti󰗈n thông tin 󰖢i
chúng: trên báo, t
󰖢p chí chuyên ngành, Internet󰜧
- Phng pháp so sánh, phân tích, th
󰗒ng k
ê 󰗄 xác 󰗌nh b󰖤n ch󰖦t c󰗨a v󰖦n 󰗂 c󰖨n
nghiên c󰗪u t󰗬 ó có th󰗄 a ra các bi󰗈n pháp phòng ng󰗬a và h󰖢n ch󰗀 r󰗨i ro
trong ho
󰖢t 󰗚ng kinh doanh ngân h
àng.
5. K
󰗀t c󰖦u c󰗨a lu󰖮n vn
Chng 1: Nh
󰗰ng v󰖦n

󰗂 chung v󰗂
nâng cao nng l
󰗲c qu󰖤n

tr
󰗌 r󰗨i ro t󰖢i
Ngân
hàng thng m
󰖢i
3
 Th
󰗲c tr󰖢
ng ho
󰖢t 󰗚ng kinh doanh và công
tác qu
󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro
t
󰖢i
Ngân
hàng thng m
󰖢i c󰗖 ph󰖨n
Công thng Vi
󰗈t N
am
 M
󰗚t s󰗒 gi󰖤i
pháp nâng cao nng l
󰗲c qu󰖤n tr󰗌
r
󰗨i ro t󰖢i
Ngân hàng
thng m
󰖢i c󰗖 ph󰖨n
Công thng Vi

󰗈t N
am
4

󰗯NG V󰖥N 
󰗁 CHUNG V󰗁 NÂNG CAO NNG L
󰗱C
QU
󰖣N
TR
󰗋 R󰗧I RO T
󰖡I NGÂN HÀNG THNG M
󰖡I
1.1 QU
󰖣N TR󰗋 R󰗧I RO TRONG KINH DOANH
T
󰖡I
NGÂN HÀNG THNG
M
󰖡I
1.1.1 Khái ni󰗈m
Qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro là vi󰗈c nh󰖮n di󰗈n và 󰗂 ra các bi󰗈n pháp nh󰖲m h󰖢n ch󰗀 s󰗲 xu󰖦t hi󰗈n
c󰗨a r󰗨i ro và nh󰗰ng thi󰗈t h󰖢i khi chúng phát sinh, 󰗔ng th󰗞i xác 󰗌nh tng quan h󰗤p lý
gi󰗰a v󰗒n t󰗲 có c󰗨a ngân hàng v󰗜i m󰗪c 󰗚 m󰖢o hi󰗄m có th󰗄 trong s󰗮 d󰗦ng v󰗒n c󰗨a ngân
hàng.
1.1.2 Quy trình qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro:
- Nh󰖮n d󰖢ng r󰗨i ro: là quá trình xác

󰗌nh liên t󰗦c và có h󰗈 th󰗒ng 󰗒i v󰗜i các h󰗎at
󰗚ng kinh doanh c󰗨a ngân hàng thông qua vi󰗈c phân tích khách hàng, môi tr󰗞ng

kinh doanh, 󰖸c thù các s󰖤n ph󰖪m, d󰗌ch v󰗦 và quy trình nghi󰗈p v󰗦. Nh󰖮n d󰖢ng r󰗨i
ro bao g󰗔m các công vi󰗈c theo dõi, xem xét, nghiên c󰗪u môi tr󰗞ng h󰗎at 󰗚ng và
toàn b󰗚 m󰗎i ho󰖢t 󰗚ng c󰗨a ngân hàng nh󰖲m th󰗒ng kê 󰗤c t󰖦t c󰖤 các r󰗨i ro. M󰗚t
trong nh󰗰ng cách phân tích r󰗨i ro c b󰖤n là phân tích t󰗬 nguyên nhân 󰗀n t󰗖n th󰖦t
theo: 󰜝chu󰗘i r󰗨i ro󰜞 v󰗜i 5 m󰖰t xích nh sau: M󰗒i nguy c -> môi tr󰗞ng r󰗨i ro ->
S󰗲 tng tác gi󰗰a m󰗒i nguy c và y󰗀u t󰗒 môi tr󰗞ng -> K󰗀t qu󰖤 tr󰗲c ti󰗀p -> H󰖮u
qu󰖤 lâu dài.
- Phân tích r󰗨i ro: là xác 󰗌nh 󰗤c nh󰗰ng nguyên nhân gây ra. ây là m󰗚t công
vi󰗈c ph󰗪c t󰖢p, b󰗠i m󰗘i r󰗨i ro không ch󰗊 do m󰗚t nguyên nhân duy nh󰖦t gây ra mà
th󰗞ng do nhi󰗂u nguyên nhân gây ra.
5
- o l󰗞ng r󰗨i ro: vi󰗈c thu th󰖮p s󰗒 li󰗈u và phân tích, ánh giá. T󰗬 k󰗀t qu󰖤 thu th󰖮p
󰗤c, nhà qu󰖤n tr󰗌 l󰖮p ma tr󰖮n o l󰗞ng r󰗨i ro. 󰗄 ánh giá m󰗪c 󰗚 quan tr󰗎ng c󰗨a
r󰗨i ro 󰗒i v󰗜i ngân hàng ng󰗞i ta s󰗮 d󰗦ng 2 tiêu chí: t󰖨n su󰖦t xu󰖦t hi󰗈n c󰗨a r󰗨i ro
và biên 󰗚 c󰗨a r󰗨i ro. Trong ó tiêu chí th󰗪 2 óng vai tr
ò quy
󰗀t 󰗌nh.
- Ki󰗄m soát và phòng ng󰗬a r󰗨i ro: là vi󰗈c s󰗮 d󰗦ng các bi󰗈n pháp, k󰗺 thu󰖮t, công c󰗦,
chi󰗀n l󰗤c, các chng tr
ình h
󰗎at 󰗚ng 󰗄 ngn ng󰗬a, né tránh ho󰖸c gi󰖤m thi󰗄u
nh󰗰ng t󰗖n th󰖦t, nh󰗰ng 󰖤nh h󰗠ng không mong 󰗤i có th󰗄 x󰖤y ra v󰗜i ngân hàng.
- Tài tr󰗤 r󰗨i ro: khi r󰗨i ro ã x󰖤y ra, tr󰗜c h󰗀t c󰖨n theo dõi, xác 󰗌nh chính xác
nh󰗰ng t󰗖n th󰖦t v󰗂 tài s󰖤n, v󰗂 ngu󰗔n nhân l󰗲c, v󰗂 giá tr󰗌 pháp lý. Sau ó c󰖨n có
nh󰗰ng bi󰗈n pháp tài tr󰗤 r󰗨i ro thích h󰗤p. Các bi󰗈n pháp này 󰗤c chia làm hai
nhóm: t󰗲 kh󰖰c ph󰗦c r󰗨i ro và chuy󰗄n giao r󰗨i ro.
ên t󰖰c Basel II v󰗂 qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro:
M󰖸c dù có r󰖦t nhi󰗂u i󰗄m m󰗜i nhng Hi󰗈p 󰗜c Basel I v󰗜i b󰖤n s󰗮a 󰗖i nm 1996 v󰖬n có
khá nhi󰗂u i󰗄m h󰖢n ch󰗀. M󰗚t trong nh󰗰ng i󰗄m h󰖢n ch󰗀 ó là Basel I 
ã không 

󰗂 c󰖮p
󰗀n m󰗚t lo󰖢i r󰗨i ro ang ngày càng tr󰗠 nên ph󰗪c t󰖢p và v󰗜i m󰗪c 󰗚 ngày càng tng lên,
ó là r󰗨i ro tác nghi󰗈p. Chính vì v󰖮y, t󰗬 nm 1999, U󰗸 ban Basel 
ã n
󰗘 l󰗲c a ra m󰗚t
Hi󰗈p 󰗜c m󰗜i thay th󰗀 cho Basel I, và cho 󰗀n nm 2004, b󰖤n Hi󰗈p 󰗜c qu󰗒c t󰗀 v󰗂 v󰗒n
c󰗨a Basel (Basel II) ã chính th󰗪c 󰗤c ban hành. V󰗜i cách ti󰗀p c󰖮n m󰗜i d󰗲a trên 3 c󰗚t
tr󰗦 chính, Basel II 
ã bu
󰗚c các ngân hàng qu󰗒c t󰗀 ph󰖤i tuân th󰗨 theo 3 nguyên t󰖰c c
b󰖤n:
Nguyên t󰖰c th󰗪 nh󰖦t: Các ngân hàng c󰖨n ph󰖤i duy trì m󰗚t l󰗤ng v󰗒n 󰗨 l󰗜n 󰗄 trang tr󰖤i
cho các ho󰖢t 󰗚ng ch󰗌u r󰗨i ro c󰗨a mình, bao g󰗔m r󰗨i ro tín d󰗦ng, r󰗨i ro th󰗌 tr󰗞ng và r󰗨i
ro tác nghi󰗈p (C󰗚t tr󰗦 1). Theo ó, cách tính chi phí v󰗒n 󰗒i v󰗜i r󰗨i ro tín d󰗦ng có s󰗲 s󰗮a
󰗖i l󰗜n, thay 󰗖i nh󰗐 v󰗜i r󰗨i ro th󰗌 tr󰗞ng nhng hoàn toàn là phiên b󰖤n m󰗜i 󰗒i v󰗜i r󰗨i
ro tác nghi󰗈p.
6
Nguyên t󰖰c th󰗪 hai: Các ngân hàng c󰖨n ph󰖤i ánh giá m󰗚t cách úng 󰖰n v󰗂 nh󰗰ng lo󰖢i
r󰗨i ro mà h󰗎 ang ph󰖤i 󰗒i m󰖸t và 󰖤m b󰖤o r󰖲ng nh󰗰ng giám sát viên s󰖾 có th󰗄 ánh giá
󰗤c tính 󰖨y 󰗨 c󰗨a nh󰗰ng bi󰗈n pháp ánh giá này (C󰗚t tr󰗦 2). V󰗜i c󰗚t tr󰗦 này, Basel II
nh󰖦n m󰖢nh 4 nguyên t󰖰c c󰗨a công tác rà soát giám sát:
󽟽 Các ngân hàng c󰖨n ph󰖤i có m󰗚t quy trình ánh giá 󰗤c m󰗪c 󰗚 󰖨y 󰗨 v󰗒n c󰗨a
h󰗎 theo danh m󰗦c r󰗨i ro và ph󰖤i có 󰗤c m󰗚t chi󰗀n l󰗤c úng 󰖰n nh󰖲m duy trì
m󰗪c v󰗒n ó.
󽟽 Các giám sát viên nên rà soát và ánh giá l󰖢i quy trình
ánh giá v
󰗂 m󰗪c v󰗒n n󰗚i
b󰗚 c
ng nh v
󰗂 các chi󰗀n l󰗤c c󰗨a ngân hàng. H󰗎 c

n
g ph󰖤i có kh󰖤 nng giám sát
và 󰖤m b󰖤o tuân th󰗨 t󰗸 l󰗈 v󰗒n t󰗒i thi󰗄u. Theo ó, giám sát viên nên th󰗲c hi󰗈n
m󰗚t s󰗒 hành 󰗚ng giám sát phù h󰗤p n󰗀u h󰗎 không hài lòng v󰗜i k󰗀t qu󰖤 c󰗨a quy
trình này.
󽟽 Giám sát viên khuy󰗀n ngh󰗌 các ngân hàng duy trì m󰗪c v󰗒n cao hn m󰗪c t󰗒i thi󰗄u
theo quy 󰗌nh.
󽟽 Giám sát viên nên can thi󰗈p 󰗠 giai o󰖢n 󰖨u 󰗄 󰖤m b󰖤o m󰗪c v󰗒n c󰗨a ngân hàng
không gi󰖤m d󰗜i m󰗪c t󰗒i thi󰗄u theo quy 󰗌nh và có th󰗄 yêu c󰖨u s󰗮a 󰗖i ngay l󰖮p
t󰗪c n󰗀u m󰗪c v󰗒n không 󰗤c duy trì trên m󰗪c t󰗒i thi󰗄u.
Nguyên t󰖰c th󰗪 ba: Các ngân hàng c󰖨n ph󰖤i công khai thông tin m󰗚t cách thích áng theo
nguyên t󰖰c th󰗌 tr󰗞ng (C󰗚t tr󰗦 3). V󰗜i c󰗚t tr󰗦 này, Basel II a ra m󰗚t danh sách các yêu
c󰖨u bu󰗚c các ngân hàng ph󰖤i công khai thông tin, t󰗬 nh󰗰ng thông tin v󰗂 c c󰖦u v󰗒n, m󰗪c
󰗚 󰖨y 󰗨 v󰗒n 󰗀n nh󰗰ng thông tin liên quan 󰗀n m󰗪c 󰗚 nh󰖢y c󰖤m c󰗨a ngân hàng v󰗜i
r󰗨i ro tín d󰗦ng, r󰗨i ro th󰗌 tr󰗞ng, r󰗨i ro tác nghi󰗈p và quy trình
ánh giá c
󰗨a ngân hàng
󰗒i v󰗜i t󰗬ng lo󰖢i r󰗨i ro này.
Nh v󰖮y, v󰗜i quá trình phát tri󰗄n c󰗨a Basel và nh󰗰ng Hi󰗈p 󰗜c mà t󰗖 ch󰗪c này a ra,
các ngân hàng thng m󰖢i càng ngày càng 󰗤c yêu c󰖨u ho󰖢t 󰗚ng m󰗚t cách minh b󰖢ch
hn, 󰖤m b󰖤o v󰗒n phòng ng󰗬a cho nhi󰗂u lo󰖢i r󰗨i ro hn và do v󰖮y, hy v󰗎ng s󰖾 gi󰖤m thi󰗄u
󰗤c r󰗨i ro.
7
ác r󰗨i ro trong kinh doanh c󰗨a NHTM
1.1.4.1 R󰗨i ro tín d󰗦ng
Khái ni󰗈m:
Ngân hàng nhà n󰗜c Vi󰗈t Nam 󰗌nh ngh
a: 󰜝R
󰗨i ro tín d󰗦ng trong ho󰖢t 󰗚ng ngân
hàng là kh󰖤 nng x󰖤y ra t󰗖n th󰖦t trong ho󰖢t 󰗚ng ngân hàng do khách hàng khơng th󰗲c

hi󰗈n ho󰖸c khơng có kh󰖤 nng th󰗲c hi󰗈n ngh
a v
󰗦 c󰗨a mình theo cam k󰗀t󰜞.
L󰗤ng hóa và ánh giá r󰗨i ro tín d󰗦ng:
L󰗤ng hóa r󰗨i ro tín d󰗦ng
Là việc xây dựng mô hình thích hợp để lượng hóa mức độ rủi ro của khách hàng, từ
đó xác đònh phần bù rủi ro và giới hạn tín dụng an toàn tối đa đối với một khách hàng
cũng như để trích lập dự phòng rủi ro. Sau đây là các mô hình được áp dụng tương đối
phổ biến:
a. Mô hình chất lượng 6 C:
(1) Tư cách người vay (Character)
(2) Năng lực của người vay (Capacity) :
(3) Thu nhập của người vay (Cash):
(4) Bảo đảm tiền vay (Collateral)
(5) Các điều kiện (Conditions):
(6) Kiểm soát (Control)
8
b. Mô hình xếp hạng của Moody󰜚s và Standard & Poor󰜚s:
c. Mô hình điểm số Z (Z- Credit scoring model):
Đây là mô hình do E.I. Altman dùng để cho điểm tín dụng đối với các doanh
nghiệp vay vốn. Đại lượng Z phụ thuộc vào:
󽜡- Trò số của các chỉ số tài chính của người vay.
󽜡 - Tầm quan trọng của các chỉ số này trong việc xác đònh xác xuất vỡ nợ của
người vay trong quá khứ.
󽜡 Từ đó Altman đã xây dựng mô hình điểm như sau:
󽜡Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5
Trong đó:
X1 = Hệ số vốn lưu động / tổng tài sản
X2 = Hệ số lãi chưa phân phối / tổng tài sản
X3 = Hệ số lợi nhuận trước thuế và lãi / tổng tài sản

X4 = Hệ số giá trò thò trường của tổng vốn sở hữu/giá trò hạch toán của nợ
Ngu󰗔n
X󰗀p h󰖢ng
Tình tr󰖢ng
Standard & Poor󰜚s
Aaa
Chất lượng cao nhất, rủi ro thấp nhất
Aa
Ch󰖦t l󰗤ng cao
A
Ch󰖦t l󰗤ng trên trung bình
Baa
Ch󰖦t l󰗤ng trung bình
Ba
Ch󰖦t l󰗤ng trung bình, mang y󰗀u t󰗒 󰖨u c
B
Ch󰖦t l󰗤ng d󰗜i trung bình
Caa
Ch󰖦t l󰗤ng kém
Ca
Mang tính 󰖨u c, có th󰗄 v󰗢 n󰗤
C
Ch󰖦t l󰗤ng kém nh󰖦t, tri󰗄n v󰗎ng x󰖦u
9
X5 = Hệ số doanh thu / tổng tài sản
Trò số Z càng cao, thì xác suất vỡ nợ của người đi vay càng thấp. Ngược lại, khi
trò số Z thấp hoặc là một số âm thì đó là căn cứ xếp khách hàng vào nhóm có nguy cơ
vỡ nợ cao.
Theo mô hình cho điểm Z của Altman, bất cứ công ty nào có điểm số thấp hơn
1,81 phải được xếp vào nhóm có nguy cơ rủi ro tín dụng cao.

ánh giá r 󰗨i ro tín d󰗦ng
󰗄 ánh giá ch󰖦t l󰗤ng tín d󰗦ng c󰗨a t󰗖 ch󰗪c tín d󰗦ng ng󰗞i ta có th󰗄 cn c󰗪 vào t󰗸
l󰗈 x󰖦u trên t󰗖ng d n󰗤.
N󰗤 x󰖦u là kho󰖤n n󰗤 thu󰗚c nhóm 3 (n󰗤 d󰗜i tiêu chu󰖪n), nhóm 4 (n󰗤 nghi ng󰗞) và
nhóm 5 (n󰗤 có kh󰖤 nng m󰖦t v󰗒n). Theo quy 󰗌nh v󰗂 phân lo󰖢i n󰗤, trích l󰖮p d󰗲 phòng

󰗄
s󰗮 lý r󰗨i ro tín d󰗦ng trong ho󰖢t 󰗚ng ngân hàng c󰗨a t󰗖 ch󰗪c tín d󰗦ng (Quy󰗀t 󰗌nh
493/2005/QDD-NHNN).
Quy 󰗌nh hi󰗈n nay c󰗨a ngân hàng nhà n󰗜c cho phép d n󰗤 q h󰖢n c󰗨a các
NHTM khơng 󰗤c v󰗤t q 5% t󰗖ng d n󰗤 cho vay c󰗨a ngân hàng.
T󰗸 l󰗈 n󰗤 q h󰖢n
D n󰗤 q h󰖢n là kho󰖤n n󰗤 mà m󰗚t ph󰖨n ho󰖸c tồn b󰗚 n󰗤 g󰗒c và/ho󰖸c lãi
ã q
h󰖢n.
Nh󰗰ng ngun nhân d󰖬n 󰗀n r󰗨i ro tín d󰗦ng:
Ngun nhân khách quan:
10
Trong kinh doanh tín d󰗦ng, NHTM ch󰗌u tác 󰗚ng c󰗨a các nhân t󰗒 khách quan nh
sau:
- Các y󰗀u t󰗒 th󰗞i ti󰗀t, khí h󰖮u: nh󰗰ng hi󰗈n t󰗤ng th󰗞i ti󰗀t không d󰗲 báo và b󰖦t
th󰗞ng c
ng l
àm ngng tr
󰗈 vi󰗈c xây d󰗲ng, khai khoáng, ho󰖸c ng󰗬ng s󰖤n xu󰖦t. Khí h󰖮u
theo mùa 󰖸c bi󰗈t 󰖤nh h󰗠ng l󰗜n 󰗒i v󰗜i nghành nông nghi󰗈p và khu v󰗲c kinh doanh bán
l󰖼.
- Môi tr󰗞ng kinh t󰗀 không thu󰖮n l󰗤i: môi tr󰗞ng kinh t󰗀 không thu󰖮n l󰗤i ch󰗌u 󰖤nh
h󰗠ng c󰗨a các nhân t󰗒:
+ Các chính sách c󰗨a chính ph󰗨 bao g󰗔m: nh󰗰ng thay 󰗖i v󰗂 m󰗪c thu󰗀,

ngân sách hàng nm, nh󰗰ng thay 󰗖i c󰗨a chính sách ti󰗂n t󰗈 (󰗌nh h󰗜ng
v󰗂 lãi su󰖦t) và thay 󰗖i trong l
nh
v󰗲c ngân hàng.
+ Giá tr󰗌 c󰗨a 󰗔ng b󰖤n t󰗈: 󰗔ng b󰖤n t󰗈 có giá tr󰗌 th󰖦p làm tng giá nh󰖮p
kh󰖪u, t󰗬 ó có th󰗄 làm cho lãi su󰖦t tng lên và làm gi󰖤m s󰗲 t󰗲 tin c󰗨a
ng󰗞i tiêu dùng.
+ Ph󰖤n 󰗪ng và hành 󰗚ng c󰗨a ng󰗞i tiêu dung: s󰗲 tin t󰗠ng c󰗨a ng󰗞i tiêu
dùng gi󰖤m sút có th󰗄 󰖤nh h󰗠ng gi󰖤m c󰖨u và doanh thu.
- Thông tin không cân x󰗪ng: quan h󰗈 tín d󰗦ng gi󰗰a ngân hàng và khách hàng là quan
h󰗈 kinh t󰗀, vì v󰖮y phát sinh nhu c󰖨u trao 󰗖i và thu nh󰖮p thông tin gi󰗰a các bên. Tuy
nhiên trong th󰗲c t󰗀 do nhi󰗂u lý do khác nhau (v󰗂 tài chính, v󰗂 kh󰖤 nng) x󰖤y ra tình tr󰖢ng
thông tin không cân x󰗪ng.
+ Ngân hàng không có 󰖨y 󰗨 thông tin v󰗂 nhà qu󰖤n lý, v󰗂 các k󰗀 ho󰖢ch
kinh doanh, v󰗂 quan h󰗈 b󰖢n hàng, quan h󰗈 thanh toán.
+ Khách hàng không có 󰖨y 󰗨 thông tin v󰗂 ngân hàng: quy mô các d󰗌ch
v󰗦 áp 󰗪ng, phng th󰗪c tài tr󰗤 phù h󰗤p, giá c󰖤 th󰗲c t󰗀.
Nguyên nhân t󰗬 phía ngân hàng:
11
- Chính sách tín d󰗦ng không h󰗤p lý: nh󰗰ng nh󰗤c i󰗄m c󰗨a chính sách cho vay v󰗬a
là nguyên nhân sâu xa, v󰗬a là nguyên nhân tr󰗲c ti󰗀p gây r󰗨i ro tín d󰗦ng, c󰗦 th󰗄 nh:
+ Chính sách cho vay cha tri󰗈t 󰗄 theo nguyên t󰖰c thi tr󰗞ng, 
ã b
󰗌 cu󰗒n
theo các h󰗚i ch󰗪ng kinh t󰗀, theo phong trào, theo kh󰖪u hi󰗈u phát tri󰗄n
kinh t󰗀, ch󰖢y theo ch󰗨 ngha thành tích, có th󰗄 th󰖦y 󰗤c qua nhi󰗂u
chng trình kinh t󰗀 mà chính sách cho vay c󰗨a NHTM h󰗜ng theo
nhng k󰗀t c󰗦c l󰖢i không hi󰗈u qu󰖤 nh chng tr
ình ánh b
󰖰t xa b󰗞, mía

󰗞ng,󰜧
+ Cha qu󰖤n tr󰗌 rõ ràng v󰗂 danh m󰗦c cho vay theo l
nh v
󰗲c s󰗠 tr󰗞ng c󰗨a
b󰖤n thân m󰗘i ngân hàng thng m󰖢i. C󰖢nh tranh giành gi󰖮t th󰗌 ph󰖨n 󰗠
các ngành, 󰗠 nhóm khách hàng mà chính ngân hàng mình không có s󰗠
tr󰗞ng 
ã mang 
󰗀n r󰗨i ro hi󰗈n t󰖢i và ti󰗂m 󰖪n 󰗠 m󰗚t s󰗒 ngân hàng.
- Cán b󰗚 ngân hàng: trong ho󰖢t 󰗚ng tín d󰗦ng c󰗨a ngân hàng, y󰗀u t󰗒 cán b󰗚 󰖤nh
h󰗠ng t󰗜i ch󰖦t l󰗤ng tín d󰗦ng th󰗄 hi󰗈n qua:
+ Th󰗪 nh󰖦t là trình

󰗚 chuyên môn còn nhi󰗂u h󰖢n ch󰗀.
+ Th󰗪 hai là 󰖢o 󰗪c ngh󰗂 nghi󰗈p, trong r󰖦t nhi󰗂u tr󰗬ng h󰗤p x󰖤y ra r󰗨i
ro tín d󰗦ng t󰖢i các ngân hàng th󰗞ng có s󰗲 k󰗀t c󰖦u gi󰗰a cán b󰗚 làm công
tác tín d󰗦ng và khách hàng 
ã gây h
󰖮u qu󰖤 r󰖦t nghiêm tr󰗎ng.
Nguyên nhân t󰗬 phía khách hàng:
- 󰗒i v󰗜i khách hàng là các doanh nghi󰗈p
+ Th󰗪 nh󰖦t là qu󰖤n lý không hi󰗈u qu󰖤: ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh không
󰗤c qu󰖤n lý t󰗒t s󰖾 d󰖬n 󰗀n nhi󰗂u v󰖦n 󰗂 nghiêm tr󰗎ng, thi󰗀u thông tin
tài chính, không có k󰗀 ho󰖢ch kinh doanh 󰗤c tri󰗄n khai, các s󰖤n ph󰖪m
không có s󰗲 g󰖰n k󰗀t, không có kh󰖤 nng thích 󰗪ng v󰗜i nh󰗰ng thay 󰗖i
c󰗨a thi tr󰗞ng.
12
+ Th󰗪 hai là nh󰗰ng nguyên nhân trong vi󰗈c x󰗮 lý các v󰖦n 󰗂 v󰗂 th󰗌
tr󰗞ng. Các doanh nghi󰗈p 󰗂u ph󰖤i gi󰖤i quy󰗀t hai v󰖦n 󰗂 c b󰖤n là
󰜝mua󰜞 và 󰜝bán󰜞 gi󰖤i quy󰗀t các v󰖦n 󰗂 liên quan t󰗜i th󰗌 tr󰗞ng, các y󰗀u

t󰗒 󰖨u vào và th󰗌 tr󰗞ng tiêu th󰗦 s󰖤n ph󰖪m.
+ Th󰗪 ba là do s󰗲 h󰖢n ch󰗀 c󰗨a nhân viên thu󰗚c doanh nghi󰗈p. S󰗲 y󰗀u
kém c󰗨a 󰗚i ng
 nhân vi
ên c
󰗨a m󰗚t doanh nghi󰗈p làm cho k󰗀 ho󰖢ch
kinh doanh c󰗨a doanh nghi󰗈p th󰗲c hi󰗈n không thành công, kém hi󰗈u
qu󰖤.
- Nguyên nhân t󰗬 phía khách hàng là cá nhân: v󰗜i khách hàng cá nhân nguyên
nhân r󰗨i ro có th󰗄 là:
+ Ho󰖢t 󰗚ng kinh doanh không thu󰖮n l󰗤i, kh󰖤 nng qu󰖤n lý y󰗀u kém.
+ Ngu󰗔n hoàn tr󰖤 chính t󰗬 thu nh󰖮p c b󰖤n m󰖦t ho󰖸c suy gi󰖤m do m󰖦t
vi󰗈c, chuy󰗄n sang công vi󰗈c kém hn ho󰖸c không có kh󰖤 nng lao 󰗚ng.
+ 󰖢o 󰗪c cá nhân không t󰗒t: C󰗒 tình l󰗬a ngân hàng, s󰗮 d󰗦ng ti󰗂n vay
không úng m󰗦c ích.
󰗨i ro t󰗸 giá
Khái ni󰗈m:
R󰗨i ro t󰗸 giá phát sinh trong quá trình cho vay ngo󰖢i t󰗈 ho󰖸c trong kinh doanh
ngo󰖢i t󰗈 c󰗨a ngân hàng khi t󰗸 giá bi󰗀n 󰗚ng theo chi󰗂u b󰖦t l󰗤i cho ngân hàng.
R󰗨i ro t󰗸 giá c
ng phát sinh khi có s
󰗲 chênh l󰗈ch v󰗂 k󰗴 h󰖢n, v󰗂 lo󰖢i ti󰗂n t󰗈 c󰗨a các
kho󰖤n ngo󰖢i h󰗒i n󰖰m gi󰗰 và vì th󰗀 làm cho ngân hàng có th󰗄 ph󰖤i gánh ch󰗌u thua l󰗘 khi t󰗸
giá ngo󰖢i h󰗒i bi󰗀n 󰗚ng.
ánh giá r󰗨i ro t󰗸 giá:
13
- Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a m󰗘i lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 là chênh l󰗈ch gi󰗰a t󰗖ng tài s󰖤n có và
t󰗖ng tài s󰖤n n󰗤 c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 ó bao g󰗔m c󰖤 tài kho󰖤n ngo󰖢i b󰖤ng tng 󰗪ng.
- Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a t󰗬ng lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈: 󰗤c o l󰗞ng qua 2 ch󰗊 tiêu sau:
- Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i hi󰗈n t󰖢i ròng (còn g󰗎i là tr󰖢ng thái hi󰗈n t󰖢i)

󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A = S󰗒 d c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A thu󰗚c tài s󰖤n Có 󰜔 S󰗒 d
c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A thu󰗚c tài s󰖤n N󰗤
- Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i tng lai r
òng (còn g
󰗎i là tr󰖢ng thái tng lai): Là chênh
l󰗈ch gi󰗰a t󰗖ng các giao d󰗌ch ngoai t󰗈 k󰗴 h󰖢n mua vào và t󰗖ng các giao d󰗌ch ngo󰖢i t󰗈 k󰗴
h󰖢n bán ra.
Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i tng lai r
òng c
󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A = T󰗖ng các giao d󰗌ch ngo󰖢i t󰗈 k󰗴
h󰖢n mua vào c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A 󰜔 T󰗖ng các giao d󰗌ch ngo󰖢i t󰗈 k󰗴 h󰖢n mua vào c󰗨a ngo󰖢i
t󰗈 A
- Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a ngo󰖢i t󰗈 A là t󰗖ng c󰗨a tr󰖢ng thái ngo󰖢i t󰗈 A hi󰗈n t󰖢i và
tr󰖢ng thái ngo󰖢i t󰗈 A tng lai.
M󰗚t trong nh󰗰ng cách th󰗪c ánh giá nh󰗰ng r󰗨i ro t󰗸 giá, chúng ta có th󰗄 cn c󰗪
vào tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i 󰗤c tính cho t󰗬ng lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 ho󰖸c tính chung cho các lo󰖢i
ngo󰖢i t󰗈 mà ngân hàng hi󰗈n có.
+ Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i = 0: t󰗸 giá ngo󰖢i t󰗈 A tng ho󰖸c gi󰖤m thì r󰗨i ro t󰗸 giá
không xu󰖦t hi󰗈n vì thu nh󰖮p và chi phí s󰖾 tng và gi󰖤m v󰗜i t󰗒c 󰗚 b󰖲ng nhau nên l󰗤i
nhu󰖮n không 󰗖i. Lúc này t󰗸 giá xem nh = 0.
+Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i > 0: t󰗸 giá ngo󰖢i t󰗈 A gi󰖤m thì thu nh󰖮p gi󰖤m nhanh hn
t󰗒c 󰗚 gi󰖤m c󰗨a chi phí. Vì v󰖮y r󰗨i ro t󰗸 giá xu󰖦t hi󰗈n khi t󰗸 giá ngo󰖢i t󰗈 A gi󰖤m giá.
14
+ Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i < 0: t󰗸 giá ngo󰖢i t󰗈 A thì r󰗨i ro t󰗸 giá s󰖾 xu󰖦t hi󰗈n, vì t󰗒c
󰗚 tng c󰗨a thu nh󰖮p nh󰗐 hn t󰗒c 󰗚 tng chi phí nên gi󰖤m lãi, ngân hàng s󰖾 b󰗌 l󰗘. Vì
v󰖮y, trong tr󰗞ng h󰗤p này r󰗨i ro t󰗸 giá xu󰖦t hi󰗈n khi t󰗸 giá ngo󰖢i t󰗈 A tng.
Tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i chung cho các lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈:
Do qu󰖤n lý r󰗨i ro ngo󰖢i h󰗒i thông qua tr󰖢ng thái c󰗨a t󰗬ng lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 có nh󰗤c
i󰗄m là ch󰗊 xem xét m󰗒i quan h󰗈 t󰗸 giá tr󰗲c ti󰗀p gi󰗰a hai lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 ch󰗪 không o
l󰗞ng s󰗲 bi󰗀n 󰗚ng tng 󰗒i c󰗨a các lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 khác. 󰗄 kh󰖰c ph󰗦c nh󰗤c i󰗄m này,

các ngân hàng ph󰖤i s󰗮 d󰗦ng t󰗖ng tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i.
T󰗖ng tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a ngân hàng là tr󰖢ng thái ngo󰖢i h󰗒i c󰗨a t󰗬ng lo󰖢i ngo󰖢i
t󰗈 c󰗚ng l󰖢i.
M󰗦c tiêu c󰗨a qu󰖤n lý r󰗨i ro trong kinh doanh ngo󰖢i t󰗈:
B󰖤o v󰗈 ngân hàng kh󰗐i nh󰗰ng thi󰗈t h󰖢i không d󰗲 tính 󰗤c trong kinh doanh ngo󰖢i
t󰗈.
Chu󰖪n b󰗌 cho nh󰗰ng thay 󰗖i b󰖦t l󰗤i cho ngân hàng kinh doanh ngo󰖢i t󰗈, và tng
c󰗞ng l󰗤i th󰗀 c󰖢nh tranh.
󰗨i ro thanh kho󰖤n
Khái ni󰗈m:
Theo Thomas P .Fitch 󰜝R󰗨i ro thanh kho󰖤n là r󰗨i ro khi ngân hàng thi󰗀u ngân qu󰗺
ho󰖸c tài s󰖤n ng󰖰n h󰖢n mang tính kh󰖤 thi 󰗄 áp 󰗪ng nhu c󰖨u c󰗨a ng󰗞i g󰗮i ti󰗂n và ng󰗞i
i vay󰜞.
R󰗨i ro thanh kho󰖤n phát sinh thông th󰗞ng t󰗬 xu h󰗜ng c󰗨a các ngân hàng là huy
󰗚ng ng󰖰n h󰖢n và cho vay trung dài h󰖢n. Tr󰗞ng h󰗤p này x󰖤y ra n󰗀u nh các kho󰖤n huy
󰗚ng v󰗂 m󰖸t k󰗺 thu󰖮t s󰖾 ph󰖤i hoàn tr󰖤 theo yêu c󰖨u c󰗨a ng󰗞i g󰗮i ti󰗂n, 󰖸c bi󰗈t nh
15
chúng ta 
ã th
󰖦y trong b󰖦t c󰗪 cu󰗚c kh󰗨ng ho󰖤ng nào thì ng

󰗞i g󰗮i ti󰗂n s󰖾 rút ti󰗂n c󰗨a
mình ra nhanh h
n vi
󰗈c ng󰗞i i vay s󰖶n sàng tr󰖤 n󰗤.
M󰗚t trong nh󰗰ng nhi󰗈m v󰗦 quan tr󰗎ng c󰗨a b󰖦t k󰗴 m󰗚t ngân hàng nào là 󰖤m b󰖤o
kh󰖤 nng thanh kho󰖤n 󰖨y 󰗨. i󰗂u này có ngh
a l
à ngân hàng có s
󰖶n l󰗤ng v󰗒n kh󰖤

d󰗦ng trong tay, ho󰖸c có th󰗄 ti󰗀p c󰖮n d󰗆 dàng v󰗜i các ngu󰗔n v󰗒n vay m󰗤n bên ngoài v󰗜i
chi phí h󰗤p lý, ho󰖸c có th󰗄 nhanh chóng bán b󰗜t m󰗚t s󰗒 tài s󰖤n 󰗠 m󰗪c giá th󰗐a áng.
Nguyên nhân d󰖬n 󰗀n r󰗨i ro trong thanh kho󰖤n:
Ngân hàng vay m󰗤n quá nhi󰗂u các kho󰖤n ti󰗂n g󰗮i, qu󰗺 d󰗲 tr󰗰 t󰗬 các cá nhân, sau
ó chuy󰗄n hóa chúng thành nh󰗰ng tài s󰖤n 󰖨u t có k󰗴 h󰖢n. Do ó, 
ã x
󰖤y ra tình tr󰖢ng
b󰖦t cân x󰗪ng gi󰗰a ngày áo h󰖢n c󰗨a các kho󰖤n s󰗮 d󰗦ng v󰗒n và ngày áo h󰖢n c󰗨a các
ngu󰗔n v󰗒n huy 󰗚ng.
Chi󰗀n l󰗤c và phng pháp qu󰖤n tr󰗌 thanh kho󰖤n. M󰗚t ngân hàng có 󰗨 v󰗒n, ch󰖦t
l󰗤ng tín d󰗦ng t󰗒t, nhng n󰗀u không quan tâm 󰗀n qu󰖤n tr󰗌 thanh kho󰖤n ho󰖸c xây d󰗲ng
d󰗲 tr󰗰 ngân qu󰗺 ho󰖸c thanh kho󰖤n không h󰗤p lý s󰖾 d󰖬n 󰗀n r󰗨i ro thanh kho󰖤n. M󰗚t lý
do th󰗞ng x󰖤y ra nhóm nguyên nhân này là ngân hàng quá chú tr󰗎ng 󰗀n l󰗤i nhu󰖮n, nên
vi󰗈c 󰖨u t vào tài s󰖤n sinh l󰗞i quá m󰗪c.
Xu󰖦t hi󰗈n các bi󰗀n c󰗒 b󰖦t th󰗞ng. Các bi󰗀n c󰗒 b󰖦t th󰗞ng có th󰗄 tác 󰗚ng r󰖦t l󰗜n
󰗀n c󰖨u thanh kho󰖤n c󰗨a ngân hàng. N󰗀u ng󰗞i g󰗮i ti󰗂n m󰖦t ni󰗂m tin v󰗂 kh󰖤 nng chi tr󰖤
c󰗨a ngân hàng, hay nh󰗰ng tin 󰗔n th󰖦t thi󰗈t, h󰗎 s󰖾 󰗀n rút ti󰗂n ra kh󰗐i ngân hàng ngay
l󰖮p t󰗪c. Nm 2005, v
ì m
󰗚t tin 󰗔n th󰖦t thi󰗈t là T󰗖ng giám 󰗒c ACB 
ã b
󰗐 tr󰗒n khi 󰖦y dân
chúng 󰗔 󰖢t 󰗀n rút ti󰗂n ra kh󰗐i các chi nhánh và H󰗚i s󰗠 ACB t󰖢i Thành ph󰗒 H󰗔 Chí
Minh. Trong tr󰗞ng h󰗤p này nhu c󰖨u thanh kho󰖤n tng 󰗚t bi󰗀n và b󰖤n thân ACB không
th󰗄 áp 󰗪ng ngay 󰗤c, ph󰖤i nh󰗞 vào 󰗪ng c󰗪u c󰗨a Ngân hàng Nhà n󰗜c, các NHTM
khác.
Do s󰗲 nh󰖢y c󰖤m v󰗜i s󰗲 thay 󰗖i v󰗂 lãi su󰖦t 󰖨u t, nh󰖦t là các kho󰖤n ti󰗂n g󰗮i. Khi
lãi su󰖦t 󰖨u t tng, c
òn các khách hàng vay ti
󰗂n s󰖾 tích c󰗲c ti󰗀p c󰖮n các kho󰖤n tín d󰗦ng

16
vì lãi su󰖦t th󰖦p hn. Nh v󰖮y, s󰗲 thay 󰗖i lãi su󰖦t 󰖤nh h󰗠ng c󰖤 khách hàng vay ti󰗂n và
ti󰗂n g󰗮i, k󰗀 ó là hai tác 󰗚ng 󰗀n tr󰖢ng thái thanh kho󰖤n c󰗨a ngân hàng󰜧 Hn n󰗰a,
nh󰗰ng xu h󰗜ng v󰗂 thay 󰗖i lãi su󰖦t còn 󰖤nh h󰗠ng 󰗀n giá tr󰗌 th󰗌 tr󰗞ng c󰗨a các tài s󰖤n
mà ngân hàng có th󰗄 em bán 󰗄 tng thêm ngu󰗔n cung c󰖦p thanh kho󰖤n và tr󰗲c ti󰗀p 󰖤nh
h󰗠ng 󰗀n chi phí vay m󰗤n trên th󰗌 tr󰗞ng ti󰗂n t󰗈.
R󰗨i ro thanh kho󰖤n do 󰖤nh h󰗠ng tr󰗲c ti󰗀p t󰗬 các lo󰖢i r󰗨i ro khác. Lo󰖢i r󰗨i ro 󰖤nh
h󰗠ng l󰗜n nh󰖦t 󰗀n r󰗨i ro thanh kho󰖤n là r󰗨i ro tín d󰗦ng. N󰗤 quá h󰖢n, t󰗖n th󰖦t tín d󰗦ng
n󰗀u 󰗠 m󰗪c 󰗚 cao s󰖾 làm gi󰖤m ngu󰗔n thanh kho󰖤n c󰗨a ngân hàng và t󰖦t nhiên vi󰗈c áp
󰗪ng nhu c󰖨u rút ti󰗂n có th󰗄 có th󰗄 không th󰗲c hi󰗈n 󰗤c. Ngoài r󰗨i ro tín d󰗦ng, r󰗨i ro
ngo󰖢i h󰗒i, r󰗨i ro th󰗌 tr󰗞ng c
ng có tác 
󰗚ng 󰗀n r󰗨i ro thanh kho󰖤n. Nh khi t󰗸 giá
xu󰗒ng liên t󰗦c trong khi ó giá vàng ang xu h󰗜ng tng ng󰗞i g󰗮i ti󰗂n ôla s󰖾 󰗀n rút
nhi󰗂u hn là ng󰗞i g󰗮i vào ngân hàng 󰗄 em i 󰖨u t vàng có l󰗤i hn. Khi 󰖦y ngân
hàng c󰖨n ph󰖤i d󰗲 tr󰗰 m󰗚t lo󰖢i ngo󰖢i t󰗈 󰗨 l󰗜n nh󰖲m 󰖤m b󰖤o nhu c󰖨u thanh kho󰖤n c󰗨a
ng󰗞i dân.
Các phng pháp qu󰖤n tr󰗌 r󰗨i ro thanh kho󰖤n:
Áp d󰗦ng m󰗚t chi󰗀n l󰗤c qu󰖤n tr󰗌 kinh doanh thích h󰗤p v󰗜i 󰖸c i󰗄m c󰗨a ngân
hàng, duy trì m󰗚t t󰗸 l󰗈 h󰗤p lý gi󰗰a v󰗒n dùng cho d󰗲 tr󰗰 và v󰗒n dùng cho kinh doanh.
Ngân hàng ph󰖤i th󰗞ng xuyên 󰖤m b󰖤o t󰗸 l󰗈 kh󰖤 nng chi tr󰖤 󰗒i v󰗜i t󰗬ng lo󰖢i
󰗔ng ti󰗂n, vàng nh sau:
T
󰗸 l󰗈 v󰗂 kh󰖤 nng chi tr󰖤
+ T󰗸 l󰗈 v󰗂 kh󰖤 nng chi tr󰖤 t󰗒i thi󰗄u ph󰖤i b󰖲ng 1 gi󰗰a tài kho󰖤n 󰜝Có󰜞 có th󰗄 thanh
toán ngay trong kho󰖤ng th󰗞i gian 7 ngày làm vi󰗈c ti󰗀p theo và tài s󰖤n 󰜝N󰗤󰜞 ph󰖤i thanh
toán trong kho󰖤ng th󰗞i gian 7 ngày làm vi󰗈c ti󰗀p theo.