Phân tích lợi ích chi phí nhà máy điện đốt trấu lấp vò - Đồng Tháp

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT

PHAN NGC THO VY



PHÂN TÍCH LI ÍCH – CHI PHÍ
NHÀ MÁY IN T TRU
LP VÒ – NG THÁP

Chuyên ngành: Chính Sách Công
Mã s: 603114



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN TN BÌNH

Thành ph H Chí Minh – Nm 2011


-i-


LI CAM OAN

Tôi cam đoan lun vn nƠy hoƠn toƠn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun vƠ có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lun vn nƠy không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh
t thành ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Tp. H Chí Minh, ngày 25 tháng 04 nm 2011
Tác gi lun vn


Phan Ngc Tho Vy
-ii-


LI CM N
Chân thành cm n Quý Thy Cô Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright đƣ nhit tình
ging dy, cung cp nhng kin thc quý báu trong sut thi gian tôi hc và thc hin lun
vn. S tn tâm ca Quý Thy Cô chính là tài sn quý giá ca Chng trình vƠ lƠ ngun
đng viên to ln đi vi hc viên.
Tôi trân trng bày t lòng bit n sơu sc đn Thy Nguyn Tn Bình, Thy Cao Hào Thi,
Thy Nguyn Xuân Thành và Cô Lê Th Qunh Trơm đƣ tn tình hng dn, đng viên tôi
trong quá trình nghiên cu và thc hin đ tài.
Chân thành cm n Anh Nguyn Hu Vit ậ hc viên FETP khóa 8, Anh Lê Vn Thành ậ
Công ty C phn T vn Xây dng đin 3 và các Anh, Ch hc viên MPP1, MPP2 đƣ nhit
tình h tr thông tin và có nhng góp ý hu ích cho đ tài.
Trân trng cm n.
Hc viên Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright
Phan Ngc Tho Vy
-iii-


TịM TT

Nhit đin đt tru là dng nng lng tái to ắsch” đang đc s dng ngày càng nhiu
trên th gii. Vi sn lng tru trên 7 triu tn mi nm, Vit Nam đc đánh giá lƠ quc
gia có nhiu tim nng đ phát trin loi nng lng này.
Nhng nm gn đơy, vi chính sách khuyn khích phát trin nng lng tái to ca Nhà
nc, các d án đin đt tru xin cp phép xây dng ngày càng nhiu, đc bit là  các tnh
đng bng sông Cu Long. in đt tru Lp Vò là mt trong nhng d án đó.
D án ra đi va góp phn tng ngun cung đin va gii quyt lng tru d tha đang
gây ô nhim  các tnh đng bng sông Cu Long. Nhà máy có công sut 10 MW vi sn
lng đin hƠng nm khong 65,6 GWh, d kin đc xây dng ti huyn Lp Vò, tnh
ng Tháp.
Mc tiêu ca đ tài là góp phn cung cp cho UBND tnh ng Tháp mt đánh giá khách
quan v tính kh thi ca d án thông qua vic phân tích tài chính d án theo quan đim
tng đu t vƠ ch đu t có xét đn lm phát. ng thi đ tài tin hành phân tích ri ro
nhm nhn din nhng yu t nh hng đn hiu qu d án, phân tích kinh t ậ xã hi
nhm đánh giá tính kh thi ca d án v mt kinh t cng nh xác đnh nhng đi tng
chu ngoi tác t d án.
Kt qu phân tích cho thy d án không kh thi v mt tài chính vì có giá tr hin ti ròng
(NPV) âm và sut sinh li ni ti nh hn chi phí vn. Tuy nhiên, d án kh thi v mt
kinh t vi NPV kinh t đt 264 t đng và sut sinh li ni ti kinh t ln hn chi phí vn
kinh t. Nh vy, có th thy d án đin đt tru đáng đc NhƠ nc h tr thc hin.
Phân tích ri ro cho thy d án nhy cm vi giá bán đin, t l điu đ, kch bn bán CER
và tro, chi phí tru, chi phí đu t và tc đ tng giá đin. Phân tích phân phi cho thy
nhóm đi tng đc hng li t d án lƠ ngi tiêu dùng, ngi lao đng, NhƠ nc và
các đn v cung cp nhiên liu. Nhóm b thit là ch đu t, ngơn hƠng vƠ ngi dân b gii
ta. Do đó, đ có th khuyn khích đu t vƠo d án đin đt tru Lp Vò nói riêng và các
d án nhit đin đt tru nói chung, NhƠ nc cn có chính sách phù hp giúp nhƠ đu t
có li nhun và hn ch ngoi tác tiêu cc đi vi nhng đi tng chu thit t d án.
-iv-

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG BIU ix
DANH MC HÌNH x
CHNG 1: GII THIU 1
1.1 t vn đ 1
1.1.1 Lý do hình thành d án 1
1.1.2 LỦ do hình thƠnh đ tài 7
1.2 Mc tiêu nghiên cu 7
1.3 Câu hi nghiên cu 7
1.4 Phm vi ca đ tài 7
1.5 Thu thp d liu 8
1.6 B cc lun vn 8
CHNG 2: TNG QUAN VÀ PHNG PHÁP LUN 9
2.1 Xu hng phát trin ngun nng lng mi và tái to 9
2.2 Tng quan v nhit đin đt tru 10
2.2.1 Tình hình phát trin nhit đin đt tru trên th gii 10
2.2.2 Tình hình phát trin nhit đin đt tru  Vit Nam 11
2.2.3 Ngun nhiên liu tru 11
2.2.4 u ậ nhc đim ca nhit đin s dng tru 13
2.3 Quan đim vƠ phng pháp phơn tích d án 15
2.3.1 Quan đim phân tích d án 15
2.3.2 Phng pháp phơn tích d án 16
CHNG 3: MÔ T D ÁN 18
-v-

3.1 Gii thiu d án 18
3.2 Gii thiu các thông s và gi đnh s dng trong phân tích 18
3.2.1 Thông s v mô 18
3.2.2 Thông s vn hành 19
3.2.3 Tài tr d án 20
3.2.4 C s xác đnh chi phí d án 20
3.2.5 C s xác đnh doanh thu 21
CHNG 4: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH D ÁN 23
4.1 Báo cáo thu nhp 23
4.2 Báo cáo ngơn lu 23
4.3 Phân tích tài chính 23
4.4 Phơn tích đ nhy 25
4.4.1 Bin thiên ca NPV theo giá bán đin 25
4.4.2 Bin thiên ca NPV theo kch bn v kh nng bán CER vƠ tro 25
4.4.3 Bin thiên ca NPV theo tc đ tng giá đin 26
4.4.4 Bin thiên ca NPV theo t l điu đ 27
4.4.5 Bin thiên ca NPV theo chi phí mua tru 27
4.4.6 Bin thiên ca NPV theo chi phí đu t 28
4.4.7 Bin thiên ca NPV theo t l lm phát VND 28
4.4.8 Bin thiên ca NPV theo t l lm phát USD 29
4.5 Phân tích kch bn 30
4.6 Mô phng Monte Carlo 31
4.7 Phân tích kt qu 31
CHNG 5: PHÂN TÍCH KINH T - XÃ HI 33
5.1 Xác đnh t giá kinh t và các h s chuyn đi CFi 33
5.1.1 T giá kinh t 33
5.1.2 H s chuyn đi CFi 33
5.1.3 Phân tích ngoi tác 36
5.2 Kt qu phân tích dòng tin kinh t 37

5.3 Phơn tích đ nhy kinh t 37
5.4 Phân tích kch bn 38
-vi-


5.5 Phân tích xã hi 40
CHNG 6: KT LUN VÀ KIN NGH 41
6.1 Kt lun 41
6.2 Kin ngh chính sách 42
6.2.1 i vi NhƠ nc 42
6.2.2 i vi UBND tnh ng Tháp 43
6.2.3 i vi ch đu t 43
6.2.4 i vi tác đng môi trng 43
6.3 Hn ch ca đ tài 44
TÀI LIU THAM KHO 45
PH LC 49

-vii-


DANH MC CÁC Kụ HIU, T VIT TT
A

: in nng tiêu th
CDM
Clean Development Mechanism
: C ch phát trin sch
CER
Certified Emission Reduction
: Chng nhn gim phát thi

CFi
Conversion Factor i
: H s chuyn đi i
CO
2

Carbon Dioxide
: Khí CO
2

BSCL

: ng bng sông Cu Long
DSCR
Debt Service Coverage Ratio
: H s an toàn tr n
EIRR
Economic Internal Rate of Return
: Sut sinh li ni ti kinh t
EVN
Vietnam Electricity
: Tp đoƠn in lc Vit Nam
FEP
Foreign Exchange Premium
: Phí thng ngoi hi
GW
Gigawatt (1.000.000.000 watts)
: Gi ậ ga ậ oát
GWh
Gigawatt ậ hour

: Gi ậ ga ậ oát gi
IFC
International Finance Corporation
: Tp đoƠn TƠi chính Quc t
IMF
Internation Monetary Fund
: Qu tin t quc t
IPP
Independent Power Producer
: Nhà sn xut đin đc lp
IRR
Internal Rate of Return
: Sut sinh li ni ti
KW
Kilowatt (1.000 watts)
: Ki ậ lô ậ oát
KWh
Kilowatt ậ hour
: Ki ậ lô ậ oát gi
MVA
Mega Volt ậ Ampere
: Mê ậ ga vôn am ậ pe
MW
Megawatt (1.000.000 watts)
: Mê ậ ga ậ oát
NPV
Net Present Value
: Giá tr hin ti ròng
O&M
Operation and Maintenance

: Vn hành và bo dng
P
Power
: Công sut
PPA
Power Purchase Agreement
: Hp đng mua đin
PECC3
Power Engineering Consulting
Joint Stock Company 3
: Công ty C phn T vn Xây dng
đin 3
-viii-


PC2
Power Company Number 2
: Công ty in lc 2
SI
Sensitive Index
: Ch s đ nhy cm
SW
Switching Value
: Giá tr hoán chuyn
UBND

: y ban nhân dân
USD
United States Dollars
: ng đô la M

VND
Vietnamese Dong
: ng Vit Nam
WACC
Weight Avarage Cost of Capital
: Chi phí vn bình quân trng s
WB
World Bank
: Ngân hàng Th gii

-ix-


DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Ch tiêu s dng đin cho mt ngi dân tnh ng Tháp 2010 ậ 2020 2
Bng 1.2: Cơn đi ngun và ph ti tnh ng Tháp 2
Bng 1.3: Cơn đi ngun và ph ti vùng 3 3
Bng 1.4: Nhu cu đin nng ca Huyn Lp Vò giai đon 2005 ậ 2020 4
Bng 1.5: c tính sn lng tru  Vit Nam 6
Bng 2.1: Chng trình phát trin ngun đin đn nm 2025 9
Bng 2.2: Tim nng sn xut đin t tru  Vit Nam t sau nm 2010 12
Bng 2.3: So sánh mc phát thi ca các hình thc nhit đin 14
Bng 2.4: So sánh tru và các loi nhiên liu khác 14
Bng 4.1: Chi phí vn ca d án 23
Bng 4.2: Kt qu phân tích tài chính 24
Bng 4.3: Kt qu bin thiên ca NPV theo giá bán đin 25
Bng 4.4: Kt qu bin thiên ca NPV theo kch bn v kh nng bán CER vƠ tro 26
Bng 4.5: Kt qu bin thiên ca NPV theo tc đ tng giá đin 27
Bng 4.6: Kt qu bin thiên ca NPV theo t l điu đ 27
Bng 4.7: Kt qu bin thiên ca NPV theo chi phí tru 28

Bng 4.8: Kt qu bin thiên ca NPV theo chi phí đu t 28
Bng 4.9: Kch bn thay đi t l lm phát VND 29
Bng 4.10: Kt qu bin thiên NPV theo t l lm phát VND 29
Bng 4.11: Kch bn thay đi t l lm phát USD 29
Bng 4.12: Kt qu bin thiên NPV theo t l lm phát USD 29
Bng 4.13: Kt qu phân tích kch bn tng hp 30
Bng 5.1: Bin thiên ca NPV vƠ IRR theo giá đin kinh t 38
Bng 5.2: Kt qu phân tích kch bn tng hp 39
Bng 5.3: Kt qu phân phi thu nhp 40

-x-


DANH MC HỊNH
Hình 4.1: Kt qu mô phng NPV theo quan đim tng đu t vƠ ch đu t 32
Hình 5.1: Kt qu mô phng NPV 39

-1-


CHNG 1: GII THIU
Ni dung chng 1 nhm gii thiu lý do hình thành d án nhƠ máy đin đt tru và lý do
hình thƠnh đ tài nghiên cu, đng thi trình bày mc tiêu nghiên cu, phm vi nghiên
cu, cách thc thu thp d liu và b cc ca đ tài.
1.1 t vn đ
1.1.1 Lý do hình thƠnh d án
D án đc hình thành xut phát t ba nhân t chính (1) thc trng ngun cung đin cha
đáp ng nhu cu đin ca tnh ng Tháp nói chung và huyn Lp Vò nói riêng, (2) kh
nng tip cn các ngun nng lng ca ng Tháp và (3) yêu cu gii quyt đu ra cho
lng tru d tha đang gây ô nhim môi trng  các tnh BSCL.

1.1.1.1 ThctrngvƠnhucuđincatnhngTháp
Tnh ng Tháp đc cp đin ch yu t h thng đin quc gia, trong đó ngun đin
chính là t nhƠ máy đin tua bin khí chu trình hn hp Cà Mau, nhà máy nhit đin Ô Môn
1 vƠ nhƠ máy đin Cn Th.
Hin các h tiêu th đin trên đa bàn tnh nhn đin t h thng đin min Nam thông qua
các trm trung gian gm trm Cao Lãnh thuc thành ph Cao Lãnh, trm An Long thuc
huyn Tam Nông, trm Hng Ng thuc th xã Hng Ng, trm Sa éc thuc th xã Sa
éc vƠ trm Thnh Hng thuc huyn Lp Vò. Phn ln các trm bin áp là mt pha nên
ch phc v nhu cu ánh sáng cho sinh hot ngi dân, còn nhu cu đin cho sn xut vn
còn hn ch. Các trm bin áp phân b không đu, thng tp trung nhiu  các trc và
nhánh chính, sau đó kéo h th đi xa, gơy tn tht ln, cht lng cung cp đin kém.
Bng 1.1 cho thy bình quơn đin thng phm trên đu ngi ca tnh ng Tháp nm
2010 là 657 kWh/nm, khá thp so vi mc bình quân c nc lƠ 1.010 kWh/nm. Mc
tiêu ca ngành đin ng Tháp là có s h s dng đin đt 99,8% vƠo nm 2015 vƠ xp
x 100% vƠo nm 2020. ng thi, tng ch tiêu đin thng phm bình quơn đu ngi
lên 1.235 kWh/ngi/nm vƠo nm 2015 và 2.256 kWh/ngi/nm vƠo nm 2020 tin gn
đn mc bình quân chung ca c nc.

-2-


Bng 1.1: Ch tiêu s dng đin cho mt ngi dân tnh ng Tháp 2010 ậ 2020
n v: kWh/ngi/nm
Hng mc
Nm 2010
Nm 2015
Nm 2020
in thng phm bình quơn
657
1.235

2.256
Bình quơn chung c nc
1.010
1.860
2.840
in sinh hot bình quơn
246
370
577
T l đin khí hoá (%)
99,2
99,8
99,9
Ngun: UBND tnh ng Tháp (2011), Quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp giai đon 2011 – 2015
có xét đn 2020 [37]
i cùng vi s tng trng ca c nc, ng Tháp có tc đ tng trng ngày càng cao.
c tính GDP nm 2010 ca tnh đt 14.362 t đng vi mc tng bình quơn khong
14,5% giai đon 2006 ậ 2010 và d kin đt 14,3% ậ 15,2% giai đon 2011 ậ 2015; 13,4%
ậ 14,1% giai đon 2016 ậ 2020. Tc đ tng trng bình quân t 14,1% đn 14,6% trong
15 nm, cao gp 1,28 ậ 1,33 ln toƠn vùng ng bng sông Cu Long
1
. Theo đó, nhu cu
đin ca tnh cng tng khá nhanh vi tc đ tng d kin giai đon 2011 ậ 2015 là
15,18% vƠ giai đon 2016 ậ 2020 là 12,81%, th hin trong Ph lc 1.
Nhu cu đin ngƠy cƠng tng, trong khi ngun cung chm ci thin, dn đn thiu ht đin
ti ng Tháp ngày càng nhiu. c tính đn nm 2020, ngun đin ti tnh ch đáp ng
đc 12,18% nhu cu ca tnh, th hin trong Bng 1.2.
Bng 1.2: Cân đi ngun và ph ti tnh ng Tháp
Hng mc
n v

Nm 2010
Nm 2015
Nm 2020
Nhu cu ngun cp
MVA
337
595
1.026
Ngun hin có:
MVA
125
125
125
Trm 220kV Cao Lƣnh 2
MVA
125
125
125
T trng ngun hin có/nhu cu
ngun cp
%
37,09
21
12,18
Cơn đi tha (+)/thiu (-)
MVA
- 212
- 470
- 901
Ngun: UBND tnh ng Tháp (2011), Quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp giai đon 2011 – 2015

có xét đn 2020 [37]


1
UBND tnh ng Tháp (2008), Quy hoch tng th phát trin kinh t - xã hi tnh ng Tháp đn 2020 [35]
-3-


Tng t, t nm 2015, các trm bin áp 110kV hin có trên đa bàn Vùng 3
2
không đm
bo cp đ đin cho các ph ti vùng vƠ đn nm 2020 ch cung cp đc 46,23% nhu cu
ca vùng, th hin trong Bng 1.3.
Bng 1.3: Cơn đi ngun vƠ ph ti vùng 3
Hng mc
n v
2015
2020
Nhu cu ngun cp
MVA
303,90
503,90
Ngun cp hin có
MVA
233
233
+ 110kV Sa éc
MVA
25 + 40
25 + 40

+ 110kV An Hòa
MVA
63
63
+ 110kV Thnh Hng
MVA
2 x 40
2 x 40
T trng ngun hin có/nhu cu ngun cp
%
76,67
46,23
Ngun đang đu t xơy dng



+ 110kV KCN Sông Hu
MVA
25
25
Cơn đi tha, thiu (-)
MVA
- 70,90
- 270,90
Ngun: UBND tnh ng Tháp (2011), Quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp giai đon 2011 – 2015
có xét đn 2020 [37]
Vùng 3 có tim nng phát trin kinh t khá mnh vi nhiu c s sn xut công nghip,
tiu th công nghip vi mc tng trng bình quân 19,9%/nm giai đon 2006 ậ 1010 và
d kin tng 14,2%/nm giai đon 2011 ậ 2015; 14,8%/nm giai đon 2016 ậ 2020
3

. i
cùng vi tng trng kinh t, nhu cu tiêu th đin ca Vùng 3 nói chung và huyn Lp Vò
nói riêng cng tng nhanh. Bng 1.4 cho thy nhu cu đin ca Lp Vò giai đon 2005 ậ
2020 tng khá nhanh, đc bit là trong lnh vc công nghip ậ xây dng.


2
Vùng 3 gm th xã Sa éc, huyn Châu Thành, huyn Lai Vung và huyn Lp Vò
3
UBND tnh ng Tháp (2008), Quy hoch tng th phát trin kinh t - xã hi tnh ng Tháp đn 2020 [35]
-4-


Bng 1.4: Nhu cu đin nng ca Huyn Lp Vò giai đon 2005 ậ 2020
n v tính: GWh
Hng mc
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2015
2020
Công nghip
ậ xơy dng
25,89
29,08
34,10
54,27

67,06
76,87
171,46
303,07
Nông ậ lâm ậ
thy sn
0,61
0,37
0,53
0,78
0,61
0,63
3,13
5,52
Thng
nghip ậ
khách sn ậ
nhà hàng
0,10
0,21
0,27
0,48
0,48
1,39
2,93
5,64
Qun lỦ tiêu
dùng và dân
c
26,76

29,48
31,57
32,41
38,28
42,94
69,72
108,76
- C quan
qun lỦ
-
-
-
-
-
0,67
1,36
1,37
- Tiêu dùng
dơn c
-
-
-
-
-
42,27
68,36
107,39
Hot đng
khác
0,58

0,65
0,77
0,97
1,32
1,17
2,44
4,59
Tng đin
thng
phm
53,93
59,78
67,24
88,91
107,75
122,99
249,68
427,58
Công sut
ca huyn
(MW)





24,70
47,20
77,90
Ngun: UBND tnh ng Tháp (2011), Quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp giai đon 2011 – 2015

có xét đn 2020 [37]
D án đin đt tru đc hình thành góp phn tng ngun cung đin cho huyn Lp Vò và
gim áp lc đin cho tnh ng Tháp. C th, vi công sut 10 MW và sn lng đin
trung bình hƠng nm lƠ 65,6 GWh, nhà máy chim hn 1/5 công sut huyn Lp Vò và có
th đáp ng nhu cu tiêu dùng đin dơn c cho đn nm 2015.
 b sung ngun đin nhm đáp ng nhu cu đin trên đa bàn tnh, ng Tháp có th
chn phát trin các hình thc nhit đin truyn thng t diesel, than… hoc các dng nng
lng mi nh phong đin, đin mt tri, nng lng sinh khi… Tuy nhiên, do nhiên liu
hóa thch ngày càng tr nên khan him và vic s dng nhiên liu hóa thch gây tác hi
xu đn môi trng nên Vit Nam cng nh th gii hin chú trng phát trin các ngun
-5-


nng lng tái to. Theo hng u tiên phát trin ngun nng lng tái to, đánh giá kh
nng khai thác các ngun nng lng trên đa bàn ng Tháp trong Quy hoch phát trin
đin lc tnh [37] cho thy ngun đin mt tri tuy đƣ đc ng dng ti tnh nhng cha
ph bin do công sut nh ch phù hp cho sinh hot gia đình, trong khi sut đu t li cao,
giá thƠnh đin lên đn 40 ậ 50 xen/kWh vt quá mc chi tr ca ngi dân. Trong khi đó,
phong đin có u đim không gây ô nhim môi trng nhng ph thuc vƠo điu kin khí
tng, ch thích hp  nhng vùng có nhiu gió. Vn tc gió  ng Tháp nh hn 5m/s
nên ch có th lp máy phát đin gió c nh, không có tính kinh t do sut đu t cao dn
đn giá thƠnh đin cao. Tuy không có li th đ phát trin đin mt tri vƠ phong đin
nhng ng Tháp đc đánh giá có ngun nhiên liu tru di dào, có nhiu tim nng phát
trin nhit đin đt tru vì ng Tháp là mt trong nhng tnh có sn lng lúa cao nht
BSCL vƠ có ngƠnh công nghip xay xát phát trin.
Phơn tích s b cho thy tnh ng Tháp cn có phng án b sung ngun đin vƠ đin đt
tru là s la chn thích hp. D án đc hình thành ngoài vic đáp ng nhu cu v đin
ca đa phng, còn giúp gii quyt lng tru d tha đang gơy ô nhim ti ng Tháp
cng nh các tnh BSCL.
1.1.1.2 Tình trng ô nhim do tru

Vit Nam là mt trong nhng quc gia sn xut go ln nht th gii vi sn lng lúa
nm 2010 c tính 37,6 triu tn, th hin trong Bng 1.5. Trong đó, BSCL có sn lng
trên 20 triu tn/nm, chim 90% sn lng go xut khu
4
. Quá trình xay xát 1 tn lúa 
Vit Nam thng cho khong 0,18 ậ 0,21 tn tru tùy thuc vào loi lúa, công ngh và
điu kin vn hành ca nhƠ máy xay xát. c tính trung bình 1 tn lúa cho 0,2 tn tru
5
thì
sn lng tru nm 2010  Vit Nam là 7,52 triu tn và BSCL có trên 4 triu tn tru.
Ch riêng tnh ng Tháp, lng tru hƠng nm đƣ trên 400 ngƠn tn
6
.



4
Phng Lê (2011), “BSCL: cung cp 90% lng go xut khu nm 2011”, FBNC, truy cp ngày
14/01/2011 ti đa ch: />
5
Robert Choronowski, Tran Quang Cu, Nguyen Le Truong (2009), Vietnam: Rice Husk Market Study, IFC
6
UBND tnh ng Tháp (2011), Quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp giai đon 2011 – 2015 có xét
đn nm 2020
-6-


Bng 1.5: c tính sn lng tru  Vit Nam

2007

2010
2020
Sn lng lúa (triu tn)
35,87
37,60
39,50
T l tru/lúa (%)
20
20
20
Sn lng tru (triu tn)
7,17
7,52
7,90
Ngun: Ly t IFC (08/2009), Vietnam: Rice Husk Market Study, Bng 9, trang 38 [46]
Trong hn 4 triu tn tru/nm  BSCL, hin ch có 20% đc s dng làm thc n gia
súc, làm cht đt trong các h gia đình, nung gch hoc đt ly tro làm phân bón
7
… Lng
tru còn li cha mang li li ích gì, li không có ni cha nên đc thi tràn lan, gây ô
nhim sông rch nh hng đn ngun nc sinh hot và sc khe ngi dơn, đng thi
lãng phí mt lng tài nguyên rt ln.
Nu không tìm đc đu ra cho tru thì tru s tht s tr thành vn nn nghiêm trng đi
vi môi trng vì khi nn nông nghip và k thut xay xát phát trin, lng tru thi ra s
nhiu hn, trong khi đó các ngành truyn thng nh lò gch, lò gm… trc đơy lƠ ngun
tiêu th tru ch yu nay đƣ b nhƠ nc cm s dng tru làm cht đt do quá trình đt
tru không trit đ gây ô nhim môi trng. Bên cnh đó, kinh t phát trin, mc sng
ngi dơn nông thôn đc ci thin s dn đn s thay th nhiên liu theo hng tng dn
nhu cu s dng nng lng t đin, du, khí, than và gim s dng tru. Theo kho sát
ca tác gi, vào nhng mùa cao đim, các nhà máy xay xát không ch cho không tru mà

h còn tn chi phí thuê ghe ch tru đi b. Vic gii quyt đu ra cho tru đang lƠ vn đ
cp bách đ bo v môi trng và gim lãng phí tài nguyên. Vi công sut 10 MW, mi
nhà máy đin đt tru có th đt khong 90.000 tn tru/nm, giúp gii quyt đc khá
nhiu lng tru thi ra sông, rch.
Các phân tích trên cho thy vic xây dng nhƠ máy đin đt tru va cung cp thêm ngun
đin phc v cho nhu cu dơn c va góp phn gii quyt tình trng ô nhim môi trng
ti ng Tháp và các tnh BSCL.

7
Tn Hin (2010), “Ngun tru d tha  các tnh BSCL có th sn xut 500 MW đin”, B Tài nguyên và
Môi trng Vit Nam, truy cp ngày 14/01/2011 ti đa ch:
/>
-7-


1.1.2 Lý do hình thành đ tài
Theo Quy hoch Phát trin in lc tnh ng Tháp giai đon 2011 ậ 2015 có xét đn nm
2020 [37], nhƠ máy đin đt tru d kin đc xây dng trong giai đon 2011 ậ 2015 vi
tng vn đu t 362 t đng. Vic đu t vƠo d án không ch cn đm bo hiu qu v
mt tài chính cho ch đu t mƠ còn phi mang li li ích v mt kinh t đi vi quc gia
và phù hp vi đnh hng phát trin ca tnh ng Tháp. Do đó, đ tƠi đc hình thành
nhm đánh giá tính kh thi v tài chính và kinh t ca d án vi k vng kt qu phân tích
ca đ tài đc s dng nh mt ngun tham kho trong vic xem xét, đánh giá vƠ ra
quyt đnh ca c quan qun lỦ nhƠ nc đa phng trong quá trình thc hin d án.
ng thi, t kt qu phân tích d án, đ tƠi đa ra các khuyn ngh chính sách cho Nhà
nc đi vi d án đin đt tru Lp Vò nói riêng và các d án đin đt tru nói chung.
1.2 Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu ca đ tài nhm đánh giá tính kh thi v mt tài chính ca d án trên quan đim
tng đu t vƠ ch đu t cng nh đánh giá tính hiu qu v mt kinh t ậ xã hi ca d
án. Trên c s đó đa ra nhng gi Ủ chính sách đi vi d án nhit đin đt tru.

1.3 Câu hi nghiên cu
Thông qua tình hung nhƠ máy đin đt tru Lp Vò, ng Tháp, câu hi đ tƠi đt ra là
d án có hiu qu v mt tài chính và kinh t không? Nu d án kh thi v mt kinh t
nhng không kh thi v mt tƠi chính thì NhƠ nc cn có nhng chính sách gì đ d án
đin đt tru Lp Vò nói riêng vƠ lnh vc đin đt tru nói chung có th phát trin?
1.4 Phm vi ca đ tài
Phm vi nghiên cu ca đ tài  mc đ tin kh thi, tp trung vào các mt tài chính, kinh
t và xã hi ca d án.  tài s dng các s liu c s t báo cáo đu t, trong đó điu
chnh tng mc đu t theo lm phát vƠ theo quy đnh hin hành. ng thi, qua tham
kho các nghiên cu, các quy đnh có liên quan và kho sát thc t, đ tài có s điu chnh
các thông s k thut và tài chính ca d án.  tài m rng nghiên cu thông qua vic
phơn tích tƠi chính có xét đn lm phát, xác đnh sut chit khu ca d án, phân tích ri ro
có xét phân phi xác sut ca các bin đu vào, phân tích kinh t và xã hi trên c s đnh
lng theo phng pháp h s chuyn đi và phân tích ngoi tác.
-8-


1.5 Thu thp d liu
D liu đc s dng trong đ tài ch yu thu thp t ngun s liu s cp và th cp. C
th, s liu thông s v mô thu thp t các báo cáo ca Qu tin t quc t (IMF). S liu
tng quát v tình hình cung ậ cu đin ti tnh ng Tháp thu thp t Quy hoch phát trin
đin lc quc gia giai đon 2006 ậ 2015 có xét đn nm 2025, Quy hoch tng th phát
trin kinh t ậ xã hi tnh ng Tháp đn nm 2020 và Quy hoch phát trin đin lc
ng Tháp đn nm 2020. Ngun s liu khác t báo cáo đu t d án Nhà máy nhit đin
đt tru Lp Vò, ng Tháp và d liu t các d án đin đt tru ti Vit Nam và trên th
gii. Bên cnh đó, đ tài kho sát thc t mt s thông tin nh mc sn lòng chi tr giá
đin ca ngi dân, giá tru, giá đt ti Lp Vò và chi phí vn chuyn.
T các s liu thu thp đc, đ tài s dng các phng pháp phơn tích d án và phân tích
ri ro đ đánh giá tính hiu qu ca d án nhit đin đt tru ti thi đim thm đnh.
1.6 B cc lun vn

Lun vn gm sáu chng. Chng 1 gii thiu c s hình thƠnh đ tài, câu hi nghiên
cu, phm vi nghiên cu, cách thu thp d liu và b cc lun vn. Chng 2 trình bày
tng quan v nhit đin đt tru  Vit Nam và trên th gii; phng pháp vƠ quan đim s
dng trong phân tích tài chính, kinh t ậ xã hi ca d án. Chng 3 mô t d án thông qua
vic đánh giá v ngun nhiên liu, gii thiu d án và các thông s d án. Chng 4 phân
tích tài chính d án và phân tích ri ro thông qua phơn tích đ nhy, phân tích kch bn,
phơn tích Monte Carlo vƠ đánh giá kt qu thu đc. Chng 5 phân tích kinh t ậ xã hi
bao gm phân tích ngơn lu kinh t, phơn tích đ nhy, mô phng và hiu qu xã hi ca
d án. Cui cùng, chng 6 trình bày kt lun v d án và kin ngh chính sách.
-9-


CHNG 2: TNG QUAN VẨ PHNG PHÁP LUN
Ni dung chng 2 nhm gii thiu tng quan v nhit đin đt tru trên th gii và  Vit
Nam, đng thi trình bày nhng phng pháp vƠ quan đim s dng trong phân tích d án.
2.1 Xu hng phát trin ngun nng lng mi và tái to
8

Theo Quy hoch phát trin đin lc quc gia [26], đn 2016 ậ 2017 hu ht các công trình
thy đin tim nng đƣ đc đa vƠo khai thác vi tng công sut 16.000 MW và hin nay
mc nc  các h thy đin không ngng h thp. Ngun nhiên liu hóa thch cng ngày
càng khan him
9
. Theo chng trình phát trin ngun đin  Bng 2.1, đ đt công sut
đin t nhit đin than nh d kin, Vit Nam phi nhp khu than t nm 2016.
Do s cn kit dn ca các ngun nng lng truyn thng, mc tiêu phát trin ca ngành
nng lng Vit Nam lƠ u tiên phát trin nng lng tái to nh nng lng gió, mt tri,
thy đin nh, sinh khi… nhm tng t l các ngun nng lng này t mc không đáng
k hin nay lên 2,7% nng lng thng mi s cp nm 2015, th hin trong Bng 2.1.
Bng 2.1: Chng trình phát trin ngun đin đn nm 2025

n 2015
n 2020
n 2025
Công
sut
(MW)
T
trng
Công
sut
(MW)
T trng
Công
sut
(MW)
T
trng
Thy đin vƠ thy
đin tích nng
15.294
36,40%
16.600
26,77%
20.180
22,70%
Nhit đin khí ậ du
13.614
32,40%
15.000

24,19%
17.200
19,35%
Nhit đin than
9.286
22,10%
20.900
33,71%
36.300
40,84%
in ht nhơn
ậ
ậ
3.000
4,84%
8.000
9,00%
Nng lng mi*
1.134
2,70%
1.700
2,74%
2.400
2,70%
in nhp khu
2.689
6,40%
4.800
7,74%
4.800

5,40%
Tng công sut
42.017
100%
62.000
100%
88.880
100%
* Nng lng gió, mt tri, sinh khi
Ngun: Quy hoch phát trin đin lc quc gia, Chng 7: Chng trình phát trin ngun đin [26]


8
Quy hoch phát trin đin lc quc gia giai đon 2006 – 2015 có xét đn nm 2025 [26]
9
Du m trên th gii s cn kit trong 50 – 70 nm na, than đá cn kit trong 100 – 150 nm na [28]

-10-


2.2 Tng quan v nhit đin đt tru
2.2.1 Tình hình phát trin nhit đin đt tru trên th gii
V tru là ngun tài nguyên sinh khi ln, hin đang rt d tha  các quc gia Châu Á và
khu vc ông Nam Á. HƠng nm có khong 600 triu tn go đc sn xut trên toàn th
gii vi sn lng tru là 120 triu tn. Trong đó, 90% sn lng t ông Á, Nam Á và
ông Nam Á. ơy là ngun tài nguyên rt ln đ sn xut nng lng. Lng sn phm
sinh hóa tim nng t v tru trên toàn th gii hin nay đáp ng khong 1/5 nhu cu nng
lng sinh hóa toàn cu
10
.

Hin nay nhiu nc nh n , Thái Lan, Philippines, Campuchia, Malaysia… đƣ s
dng tru đ sn xut đin vi công sut di 30 MW, ch yu là 10 MW ậ 12 MW, đng
phát hi nc vƠ đin vi công sut đin 2 MW. Trong đó, hai nc có nhiu kinh nghim
trong phát trin đin đt tru theo thông tin tham kho ca tác gi là n  và Thái Lan.
Theo nghiên cu ca Thermax [24], cuc khng hong du m nm 1973 to áp lc buc
ngành công nghip n  phi tìm kim ngun nng lng t ph thi nông nghip hay
sinh khi trong nc. Hin nay  n , tru đc s dng cho sn xut hi nc vi
3000 lò hi công sut 8 tn/gi, đng phát nhit ậ đin vi 200 nhà máy công sut đin 2
MW và sn xut đin vi 25 ậ 30 nhà máy công sut lên đn 10 MW. Các nhà máy sinh
khi đƣ phát trin nhiu  n  vi mc sinh li hp dn.
Thái Lan bt đu trin khai d án đin đt tru t nhng nm 1990. n 07/2000, nhm
gim nhp khu các ngun nng lng không tái to cng nh gim ô nhim môi trng,
Thái Lan xây dng nhà máy đin đt tru công sut 9,8 MW; vòng đi d kin 35 ậ 40
nm, sn lng đin thun 8,8 MW
11
. Nm 2004, có 5 nhƠ máy đin đc xây dng, mi
nhà máy có kh nng cung cp khong 22 MW. Các d án này hin đc B nng lng
Thái Lan bo h 5 nm
12
.


10
Ali Abbas & Santosh Ansumali (2010), Global Potential of Rice Husk as a Renewable Feedstock for
Ethanol Biofuel Production, Springer Science + Business Media [40]
11
Thipwimon Chungsangunsit, Shabbir H. Gheewala and Suthum Patumsawad, Environmental Assessment
of Electricity Production from Rice Husk: A Case Study in Thailand [47]
12
King Mongkut’s University of Technology Thonburi (KMUTT) Thailand (12/2004), Suvit Tia, Ph.D., Ví d

v các công trình nhit sinh khi  Thái Lan [15]
-11-


2.2.2 Tình hình phát trin nhit đin đt tru  Vit Nam
13

Theo nghiên cu ca IFC [46], Vit Nam ch có nhƠ máy đng phát nhit ậ đin 50kW
đc xơy dng ti tnh Long An vƠo nm 1999 t ngun vn h tr ca chính ph Úc. Nhà
máy va sn xut đin va sn xut nhit đ sy khô thóc. Tuy nhiên, sau đó nhu cu sy
thóc không còn nên nhƠ máy ch đn thun cung cp đin. Do sut đu t cao, giá đin ca
d án không th cnh tranh vi giá đin li, nhƠ máy đƣ ngng hot đng vƠo nm 2001.
Nghiên cu cng cho thy Vit Nam là quc gia giàu tim nng v tài nguyên tru. Nm
2010 Vit Nam có khong 7,52 triu tn tru, trong đó 50% sn lng tp trung  10 tnh
gm An Giang, Kiên Giang, ng Tháp, Long An, Sóc Trng, Tin Giang, Cn Th,
Thanh Hóa, Thái Bình vƠ Nam nh. IFC k vng khong 1,5 triu tn tru đc s dng
hƠng nm đ sn xut ra khong 1 triu MWh đin mi nm t nm 2010.
n 2025, chính ph có k hoch xây dng 33 nhƠ máy đin đt tru vi tng công sut
169 MW; sn lng gp là 813 ngàn MWh/nm vƠ sn lng ròng là 721 ngàn MWh/nm.
Vn đu t d kin cho các d án là 291,45 triu USD, th hin trong Ph lc 2.
Các d án có th thit k theo 3 c công sut khác nhau gm (1) +/- 500 kW ậ 1 MW thích
hp cung cp đin cho mt nhà máy xay xát; (2) 1 ậ 4 MW thích hp cung cp cho nhiu
nhà máy xay xát và (3) 5 ậ 20 MW nhm cung cp cho li đin quc gia hoc kt hp
va hòa vƠo li đin quc gia va cung cp cho mt nhóm khách hàng ti đa phng.
Hin có mt s d án đang đc đu t gm nhƠ máy đng phát nhit đin công sut 7
MW vƠ nhƠ máy đin 10 MW  Cn Th, nhƠ máy đin 10 MW  Tin Giang, nhà máy
đin 10 MW  Lp Vò, ng Tháp.
2.2.3 Ngun nhiên liu tru
Theo đánh giá ca IFC [46], Vit Nam có rt nhiu tim nng trong vic s dng tru đ
sn xut hi nc, sn xut đin hay đng phát nhit ậ đin.

Gi s t l thu gom tru là 60% trong sn lng tru 7,52 triu tn/nm vƠ lng tru có
th dùng đ phát đin là 1,5 triu tn/nm, Vit Nam có th sn xut đc khong 1.000
GWh đin mi nm. Trng hp gi đnh t l thu gom tru lƠ 90% vƠ lng tru s dng


13
Robert Choronowski, Tran Quang Cu, Nguyen Le Truong (2009), Vietnam: Rice Husk Market Study [46]
-12-


đ phát đin là 3,77 triu tn/nm, sn lng đin sn xut lên đn 2.600 GWh/nm, th
hin trong Bng 2.2.
Bng 2.2: Tim nng sn xut đin t tru  Vit Nam t sau nm 2010

n v tính
Giá tr
Kch bn 1
Kch bn 2
Sn lng tru
Triu tn/nm
7,52
7,52
T l thu gom
%
60
90
Sn lng tru thu gom
Triu tn/nm
4,51
6,77

Tru s dng cho công nghip
vƠ h gia đình
Triu tn/nm
3,0
3,0
Tru s dng cho phát đin
Triu tn/nm
1,51
3,77
Sn lng đin
GWh/nm
944 ậ 1.079
2.356 ậ 2.693
Công sut thit k
MW
197 ậ 225
490 ậ 560
Ngun: Ly t IFC (08/2009), Vietnam: Rice Husk Market Study, Bng 10, trang 41 [46]
Các vùng có nhiu tim nng phát trin đin đt tru ti Vit Nam là huyn Ch Mi và
An Phú thuc tnh An Giang; huyn Cái Bè và Cai Ly thuc tnh Tin Giang; các huyn
Lp Vò, Lai Vung, Châu Thành và th xƣ Sa éc thuc tnh ng Tháp; huyn Càng Long
thuc tnh Trà Vinh; huyn Long Phú, K Sách, M Xuyên thuc tnh Sóc Trng; huyn
ông Hng thuc tnh Thái Bình
14
.
Thông tin tng hp t Niên giám thng kê Vit Nam [30] và Niên giám thng kê ng
Tháp [12] cho thy ng Tháp là mt trong các tnh có sn lng go cao nht Vit Nam
vi din tích trng lúa chim 11,64% din tích trng lúa ca BSCL. Trong đó, huyn Lp
Vò có din tích gieo trng chim 6,87% din tích trng lúa tnh ng Tháp.
Theo quy hoch phát trin đin lc tnh ng Tháp [37], trong giai đon 2010 ậ 2020,

ngƠnh xay xát đc xem là ngành công nghip ch lc, s đc đa vƠo các cm công
nghip huyn vi sn lng nm 2010 lƠ 1,97 triu tn, d kin nm 2015 là 2,6 triu tn
vƠ nm 2020 lƠ 2,8 triu tn, tng đng vi lng tru thu đc trên 500 ngàn tn. Vi
sut tiêu hao tru đ sn xut đin khong 1,23kg/kWh
15
, tc là ch cn cha đn 1,3 kg

14
Robert Choronowski, Tran Quang Cu, Nguyen Le Truong (2009), Vietnam: Rice Husk Market Study [46]
15
Thipwimon Chungsangunsit, Shabbir H. Gheewala, and Suthum Patumsawad, Environmental Assessment
of Electricity Production from Rice Husk: A Case Study in Thailand [47]
-13-


tru đ sn xut 1 kWh đin, hƠng nm sn lng đin sn xut t tru trên đa bàn tnh
ng Tháp có th đt trên 380 GWh.
Lp Vò là mt trong nhng huyn có c s xay xát phát trin nht ng Tháp, thu hút
nhiu đa phng lơn cn đn xay xát. IFC [46] cho bit ti ng Tháp, 73,4% nhà máy
xay xát tp trung ti Lp Vò, Lai Vung, Chơu ThƠnh vƠ Sa éc. Bên cnh đó, tnh giáp
ranh vi ng Tháp lƠ An Giang phát trin mnh v c s xay xát vi 471 nhƠ máy nh,
245 nhƠ máy va vƠ ln, thun tin cho vic mua vƠ vn chuyn tru v nhƠ máy đin.
Tnh ng Tháp hin có 166 nhƠ máy xay xát, riêng huyn Lp Vò có 46 nhƠ máy
16
. Các
c s xay xát va vƠ ln  ng Tháp thng xay xát 8 ậ 10 tn lúa/ngƠy. Theo Báo cáo
đu t nhƠ máy đin đt tru Lp Vò [32], 62,3% nhiên liu tru ca d án đc cung cp
ti ch; 37,7% còn li do các huyn lơn cn cung cp.
2.2.4 u ậ nhc đim ca nhit đin s dng tru
Trong bi cnh leo thang ca giá du th gii, cng nh vn đ ô nhim môi trng và s

cn kit dn ca các ngun nng lng hóa thch, vic tn dng ph thi nông nghip đ
chuyn hóa thƠnh nng lng là gii pháp kinh t rt đc khuyn khích hin nay.
Vic s dng nhiên liu hóa thch là tác nhân gây nh hng nghiêm trng đn s m
nóng toàn cu bi lng CO
2
thi ra và s axit hóa gây ra bi SO
x
và NO
x
. Trong khi đó,
theo mt nghiên cu  Thái Lan, lng CO
2
nhƠ máy đin đt tru thi ra gn nh bng 0
(không) vì đơy lƠ mt phn trong chu k ca cacbon toàn cu
17
. Theo phân tích ca
Nguyn Vn Song [21], các loi khí thi nh CO
2
, CH
4
… sinh ra t cht đt có ngun gc
thc vt không gây nh hng ti hin tng bin đi khí hu toàn cu. Xét v đc tính
hóa hc, tru là loi cht đt sch hn các loi nhiên liu hóa thch do không cha lu
hunh và có chu trình c đnh CO
2
ngn. Ngoài ra, tru là loi nhiên liu khô, đng nht,
có cht lng n đnh. ơy chính lƠ nhng u đim ni bt ca nhit đin đt tru so vi
các hình thc nhit đin khác.

16
Tác gi tng hp t s liu ca S K hoch và u t tnh ng Tháp
17
Thipwimon Chungsangunsit, Shabbir H. Gheewala, and Suthum Patumsawad, Environmental Assessment
of Electricity Production from Rice Husk: A Case Study in Thailand [47]
-14-


Bng 2.3: So sánh mc phát thi ca các hình thc nhit đin

Phát thi (kg/MWh)

Tru
Than
Du
Gas
Kt hp*
CO
2

Gn = 0
1,26 x 10
3

8,1 x 10
2

5,7 x 10
2

7,3 x 10
2

SO
2

0,32
2,80
1,30
3 x 10
-4

0,65
NO
x

2,50
5,80
2,90
1,40
2,40
CO
0,71
0,20
0,27
0,20
0,20
TSP (bi)
8 x 10

-2

3,7 x 10
-3

9,7 x 10
-2

3,6 x 10
-3

3,6 x 10
-2

* Bình quân t trng ca nhit đin than, du và gas
Ngun: Ly t GJSEE (2009), Competence Platform on Energy Crop and Agroforestry Systems for Arid and
Semi – arid Ecosystems – Afica, Bng 2, trang 4 [42]
Bng 2.3 cho thy lng CO
2
thi ra t d án nng lng sch gn nh bng 0, lng SO
2

và NO
x
cng thp hn trng hp đt than và du. Tuy nhiên, vic đt tru thi ra lng
CO và bi cao. ơy chính lƠ đim cn lu Ủ đ ci tin hiu qu ca thit b đt tru cng
nh có các bin pháp x lý k thut trong quá trình vn hành nhà máy.
Vic s dng tru còn sinh ra sn phm ph là tro tru. Tro tru cha hƠm lng silica
(SiO
2

) rt hu ích cho mt s ngành công nghip nh sn xut xi mng, vt liu xây
dng, Do thành phn v tru 75% là cht x nên tru có kh nng cháy vƠ sinh nhit tt,
25% còn li chuyn thành tro
18
.
Bng 2.4: So sánh tru vƠ các loi nhiên liu khác

Giá
(US$/kg)
Kh nng
ta nhit
(Kcal/kg)
Hiu
sut lò
(%)
Tiêu th nhiên
liu (Kg/tn
hi nc)
Chi phí
hi nc
(US$/tn)
Diesel
0,988
10.200
87
62
61,3
V tru
0,036
3.400

75
211
7,6
Mùn ca
0,042
3.800
75
189
7,9
G vn
0,031
2.800
70
275
8,5
Than
0,076
5.500
80
123
9,3
Ngun: Ngân hàng kin thc trng lúa, “V tru và công dng ca v tru”, truy cp ngày 20/01/2011 ti
đa ch: /> [17]


18
Ngân hàng kin thc trng lúa, “V tru và công dng ca v tru”, truy cp ngày 20/01/2011 ti đa ch:
/> [17]