B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN QUC VIT
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
TÍN DNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP
NÔNG THÔN TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH
TNH QUNG NGÃI
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – NM 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN QUC VIT
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
TÍN DNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP
NÔNG THÔN TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP
VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH
TNH QUNG NGÃI
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS. TRN HUY HOÀNG
TP. H CHÍ MINH – NM 2011
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi. Các s liu trong Lun
vn này hoàn toàn trung thc và cha tng đc ai công b. Tt c các tài liu tham
kho trong Lun vn đã đc trích dn đy đ. Mi s giúp đ đã đc tác gi cm
n.
Ngi cam đoan
Nguyn Quc Vit
LI CM N
Trong sut quá trình hc tp và tin hành nghiên cu Lun vn, tôi đã nhn
đc s giúp đ ca các tp th và cá nhân. Tôi xin có li cm n chân thành đn tt
c các tp th và cá nhân đã to điu kin giúp đ tôi hoàn thành đ tài nghiên cu
này.
Trc ht, tôi xin chân thành gi li cm n ti PGS.TS. Trn Huy Hoàng
ngi đã tn tình hng dn và giúp đ tôi trong sut quá trình tin hành thc hin đ
tài này.
Tôi chân thành cm n Ban giám hiu Trng i Hc Kinh T Thành ph H
Chí Minh; Khoa Sau đi hc; Khoa Ngân hàng; các thy cô giáo đã trc tip tham gia
ging dy và giúp đ tôi trong sut quá trình hc tp.
Tôi xin chân thành cm n đn UBND tnh Qung Ngãi; S Nông nghip và
phát trin nông thôn Tnh; Cc thng kê Tnh; Ngân hàng nông nghip và phát trin
nông thôn chi nhánh Qung Ngãi đã to điu kin cho tôi trong vic thu thp s liu và
thông tin phc v cho đ tài.
Mc dù có nhiu c gng trong tìm tòi, hc hi và nghiên cu nhng vi kh
nng còn hn ch nên lun vn không th tránh khi nhng khim khuyt. Kính mong
nhn đc s thông cm sâu sc và đóng góp ý kin t Quý Thy Cô cùng các Anh ch
đng nghip, bn bè cng nh t các đc gi quan tâm đ tôi có th nâng cao hn na
kin thc chuyên môn ca mình sau này.
Xin chân thành cm n !
Nguyn Quc Vit
MC LC Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Li cm n
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
2. Mc đích và nhim v nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Nhng đóng góp v khoa hc ca lun vn
6. Kt cu ca lun vn
CHNG 1: TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ HIU QU HOT NG TÍN
DNG NGÂN HÀNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP NÔNG THÔN 1
1.1. Tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip nông thôn 1
1.1.1. c đim kinh t xã hi NNNT nh hng đn HTD Ngân hàng 1
1.1.1.1. Khái quát v lnh vc NNNT 1
1.1.1.2. Vai trò ca NNNT trong vic phát trin kinh t, xã hi 2
1.1.1.3. c đim kinh t xã hi NNNT nh hng đn HTD Ngân hàng 3
1.1.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT 5
1.1.2.1. Tng quan v tín dng và tín dng ngân hàng 5
1.1.2.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT 6
1.1.3. Hot đng tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT 8
1.1.3.1. Nghip v cho vay 8
1.1.3.2. Nghip v bo lãnh ngân hàng 9
1.1.3.3. Nghip v tr góp 9
1.2. Hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip nông thôn 10
1.2.1. Quan nim v hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT 10
1.2.2. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi bn thân ngân
hàng 11
1.2.2.1. Nhóm ch tiêu đnh tính 12
1.2.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng 13
1.2.3. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi khách hàng 16
1.2.4. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi xã hi 17
1.2.5. Các nhân t nh hng đn hiu qu HTD đi vi lnh vc NNNT 17
1.2.5.1. Các nhân t bên trong 18
1.2.5.2. Các nhân t bên ngoài 20
1.2.6. Ý ngha ca vic nâng cao hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc
NNNT 20
1.3. Kinh nghim hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT thôn t NHNo chi
nhánh các tnh 21
1.3.1. Kinh nghim t NHNo chi nhánh Qung Nam 22
1.3.2. Kinh nghim t NHNo chi nhánh Bình nh 22
1.3.3. Bài hc kinh nghim cho NHNo chi nhánh Qung Ngãi 23
KT LUN CHNG 1 24
Chng 2: THC TRNG HOT NG VÀ HIU QU TÍN DNG NGÂN
HÀNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP NÔNG THÔN TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH QUNG NGÃI . 25
2.1. Khái quát v đa bàn tnh và NHNo chi nhánh Qung Ngãi 25
2.1.1. Khái quát v đc đim kinh t, xã hi tnh Qung Ngãi 25
2.1.2. Khái quát v NHNo chi nhánh Qung Ngãi 27
2.1.2.1. Quá trình hình thành và phát trin 27
2.1.2.2. Chc nng, nhim v 27
2.1.2.3. C cu t chc và mng li chi nhánh 29
2.1.2.4. Lc lng lao đng và c s vt cht 29
2.2. Thc trng hot đng và hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT
ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi 31
2.2.1. Thc trng hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi nhánh
Qung Ngãi 31
2.2.1.1. Chính sách tín dng đi vi lnh vc NNNT 31
2.2.1.2. Thc trng v hot đng huy đng vn t lnh vc NNNT 34
2.2.1.3. Thc trng v hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT 37
2.2.2. Thc trng v hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo
chi nhánh Qung Ngãi 43
2.2.2.1. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi NHNo chi nhánh
Qung Ngãi 43
2.2.2.2. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi kinh t xã hi
trên đa bàn nông nghip, nông thôn Qung Ngãi 53
2.2.3. ánh giá chung 56
2.2.3.1. Kt qu hot đng và hiu qu tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo
chi nhánh Qung Ngãi 56
2.2.3.2. Nhng hn ch và nguyên nhân ch yu v hiu qu hot đng tín dng
đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi 59
KT LUN CHNG 2 64
Chng 3: GII PHÁP C BN NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN
DNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP, NÔNG THÔN TI NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH
QUNG NGÃI 65
3.1. Phng hng và mc tiêu phát trin hot đng tín dng đi vi lnh vc
NNNT ca NHNo chi nhánh Qung Ngãi 65
3.1.1. Các cn c nn tng xây dng phng hng và mc tiêu phát trin hot
đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ca NHNo chi nhánh Qung Ngãi 65
3.1.1.1. Phng hng và mc tiêu phát trin kinh t NNNT Vit Nam trong quá trình
CNH- HH giai đon 2011- 2015 65
3.1.1.2. Phng hng và mc tiêu phát trin kinh t NNNT Qung Ngãi giai
đon 2011 - 2015 66
3.1.1.3. Phng hng và mc tiêu phát trin hot đng tín dng đi vi lnh vc
NNNT ca NHNo Vit Nam đn nm 2015 67
3.1.2. Phng hng và mc tiêu hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ca
NHNo chi nhánh Qung Ngãi đn nm 2015 68
3.2. Các gii pháp c bn nâng cao hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc
NNNT ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi 70
3.2.1. Nâng cao kh nng huy đng vn ti ch và tranh th tip nhn các ngun
vn bên ngoài 70
3.2.1.1. Nâng cao kh nng huy đng vn ti ch 70
3.2.1.2. Tranh th tip nhn các ngun vn bên ngoài 73
3.2.2. Gii pháp đy mnh hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT 74
3.2.2.1. Xây dng đ án đu t tín dng cho nông nghip, nông thôn theo tng
giai đon phát trin nht đnh 74
3.2.2.2. Xác đnh, la chn đi tng u tiên và m rng đi tng cho vay 75
3.2.2.3. a dng hoá các phng thc cho vay 77
3.2.2.4. y mnh phng thc cho vay thông qua t vay vn 78
3.2.2.5. y mnh cho vay có đm bo bng tài sn hình thành t vn vay 79
3.2.3. Gii pháp hn ch ri ro hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT 79
3.2.3.1. Tuân th nghiêm ngt quy trình cho vay 79
3.2.3.2. Tng cng công tác kim tra, kim soát ni b 81
3.2.3.3. Phi kt hp cht ch vi chính quyn đa phng, các t chc chính tr
xã hi c s 82
3.2.3.4. Nâng cao cht lng công tác thông tin tín dng 82
3.2.3.5. Phi hp vi các công ty bo him đ đa thêm điu khon v bo him
vt nuôi, cây trng trong sn xut nông nghip. 83
3.2.4. Các gii pháp khác 83
3.2.4.1. Gii pháp nhân s 83
3.2.4.2. M rng mng li chi nhánh, phòng giao dch và kin toàn b máy t
chc ca ngân hàng 85
3.2.4.3. Tip tc thc hin đi mi và hin đi hoá công ngh ngân hàng 85
MT S KIN NGH 86
1. i vi Nhà nc và chính quyn đa phng 86
2. i vi Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 87
3. i vi NHNo Vit Nam 88
4. i vi NHNo chi nhánh Qung Ngãi 89
KT LUN CHNG 3 90
KT LUN 91
TÀI LIU THAM KHO
DANH MC CÁC T VIT TT
CBTD Cán b tín dng
CNH-HH Công nghip hóa – hin đi hóa
EDC/POS Thit b đin t chp nhn th thanh toán
HQT Hi đng qun tr
HTD Hot đng tín dng
HSX H sn xut
HTX Hp tác xã
IPCAS H thng hin đi hóa ngân hàng và dch v thanh toán
NHCSXH Ngân hàng chính sách xã hi
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHNo Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn
NHTM Ngân hàng thng mi
NNNT Nông nghip nông thôn
Q Quyt đnh
SXKD Sn xut kinh doanh
SXNN Sn xut nông nghip
TCKT T chc kinh t
TCTD T chc tín dng
TDNH Tín dng ngân hàng
UBND y ban nhân dân
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Trình đ đi ng cán b ca Chi nhánh 29
Bng 2.2: i ng cán b ca Chi nhánh phân theo khu vc hot đng 30
Bng 2.3: Tình hình huy đng vn t lnh vc NNNT ca Chi nhánh 34
Bng 2.4: Hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 37
Bng 2.5: Nng sut huy đng và cho vay đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 43
Bng 2.6: H s kh nng HTD đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 47
Bng 2.7: Mc đ ri ro trong HTD đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 50
Bng 2.8: C cu n xu trong HTD đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 51
Bng 2.9: Kh nng sinh li HTD đi vi lnh vc NNNT ca Chi nhánh 52
Bng 2.10: Các ch tiêu phn ánh tình hình phát trin NNNT tnh Qung Ngãi 54
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1: C cu vn huy đng t lnh vc NNNT theo loi k hn 35
Biu đ 2.2: C cu d n đi vi lnh vc NNNT theo loi k hn 39
Biu đ 2.3: C cu d n theo đi tng khách hàng đi vi lnh vc NNNT 40
Biu đ 2.4: C cu d n theo ngành ngh đi vi lnh vc NNNT 42
Biu đ 2.5: Nng sut huy đng vn t lnh vc NNNT theo đi tng khách hàng 44
Biu đ 2.6: Nng sut huy đng vn t lnh vc NNNT theo loi k hn 45
Biu đ 2.7: Nng sut cho vay bình quân đi vi lnh vc NNNT 46
Biu đ 2.8: Lãi sut bình quân đu vào, đu ra 48
Biu đ 2.9: T l n xu đi vi lnh vc NNNT 51
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Mc tiêu phát trin kinh t xã hi ca nc ta đn nm 2020 là t mt nc
nông nghip c bn tr thành mt nc công nghip hin đi, có nn kinh t hàng hóa
phát trin. đt đc mc tiêu đ ra chúng ta cn quán trit quan đim coi s nghip
CNH - HH là s nghip ca toàn dân, ca mi thành phn kinh t. c bit là phi
coi trng s nghip CNH - HH nông nghip, nông thôn. Phát trin toàn din nông,
lâm, ng và diêm nghip gn lin vi công nghip ch bin nông, lâm, thy sn, phát
trin nông nghip toàn din hng vào đm bo an toàn lng thc quc gia trong mi
tình hung, chuyn dch c cu kinh t nông nghip và nông thôn có hiu qu.
Nông nghip là lnh vc sn xut lng thc, thc phm cho con ngi và cung
cp nguyên liu cho các ngành ngh khác nên có vai trò quan trng trong phát trin
kinh t xã hi ca quc gia. Vit Nam có trên 70% dân s sng nông thôn, thu nhp
ch yu là t sn xut nông nghip nên phát trin NNNT càng có vai trò quan trng.
B mt NNNT Vit Nam trong nhng nm qua có nhng bc chuyn bin đáng k
nhiu h gia đình nông thôn thoát nghèo và tr nên giàu có, c cu kinh t NNNT có
nhng thay đi theo hng sn xut hàng hóa. Tuy nhiên, trên thc t NNNT hin
đang tn ti nhng hn ch đó là: thiu vn, mc đu t thp, sn xut chm phát trin,
c cu kinh t chuyn dch chm, đi sng c dân sng nông thôn còn nhiu khó
khn, t l đói nghèo cao, c s h tng còn yu kém. Vì th, nhu cu đu t vn cho
lnh vc NNNT là rt ln, cn thit phi tng cng đu t vn cho NNNT, hn na,
vn đu t đó phi đc khai thác và s dng có hiu qu thì mi gii quyt đc
nhng hn ch này. Trong nhng kênh đu t cho NNNT, kênh tín dng ngân hàng
đc xem là kênh quan trng nht. Vì vy hiu qu ca hot đng TDNH s là mt
trong nhng c s quan trng góp phn thúc đy quá trình CNH-HH, nht là quá
trình CNH-HH NNNT.
Hot đng ca mi doanh nghip trong c ch th trng, thi k hi nhp là ti
đa hóa li nhun. đt đc mc tiêu này trong điu kin các ngun lc tr nên
khan him thì bt buc các doanh nghip phi nâng cao nng lc qun lý và s dng
các yu t đu vào tit kim, hiu qu. Ch trên c s SXKD đt hiu qu cao thì
doanh nghip mi có th đng vng đc.
i vi các NHTM, tín dng là mt hot đng kinh doanh đem li thu nhp ln
cho các ngân hàng. đt đc mc tiêu đt ra, trong chin lc kinh doanh ca
mình, đòi hi mi ngân hàng cn phi xây dng cho mình mt c cu t chc và chính
sách tín dng hp lý, hiu qu. Vì vy, vn đ hiu qu hot đng tín dng là yêu cu
bc xúc đt ra, đng thi là mc tiêu hng ti trong hot đng tín dng nói riêng và
hot đng kinh doanh ca NHTM nói chung.
Qung Ngãi là tnh thun nông, nông thôn Qung Ngãi còn khá nghèo nên nhu
cu vn trong lnh vc NNNT rt ln. Là ngân hàng hot đng ch yu trên đa bàn
NNNT và là th trng mc tiêu, NHNo chi nhánh Qung Ngãi t khi thành lp (1990)
đn nay đã đt nhiu kt qu kh quan trong hot đng tín dng nh: s h giao dch
vi ngân hàng ngày càng nhiu, doanh s cho vay và d n qua các nm liên tc tng,
t l n xu và n khó đòi do nhiu nguyên nhân gim. Tuy nhiên, vn còn nhiu vn
đ tn ti, vng mt làm gim hiu qu hot đng tín dng ca ngân hàng cng nh
cn tr vic tip cn vn ca ngi dân đ phát trin NNNT. Do vy, vic nghiên cu
gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi
nhánh Qung Ngãi là cp thit và có ý ngha thc tin. ó cng là lý do c bn ca
vic la chn đ tài “ Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh
vc nông nghip, nông thôn ti Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn chi
nhánh Qung Ngãi” làm lun vn tt nghip ca mình.
2. Mc đích và nhim v nghiên cu
- Mc đích nghiên cu: Trên c s h thng hóa và phân tích nhng vn đ lý
lun và thc tin v hot đng tín dng và hiu qu ca TDNH đi vi lnh vc
NNNT, t đó đ xut các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng ngân hàng
đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi.
- Nhim v nghiên cu:
+ H thng hóa và làm rõ nhng vn đ lý lun v hot đng tín dng và hiu
qu ca TDNH đi vi lnh vc NNNT.
+ Phân tích, đánh giá thc trng v hot đng tín dng và hiu qu hot đng
tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi trong thi gian qua.
Qua đó, ch ra nhng kt qu đt đc, nhng tn ti, hn ch và nhng nguyên nhân
ch yu trong vic nâng cao hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT.
+ xut mt s gii pháp c bn nhm m rng và nâng cao hiu qu hot
đng tín dng đi vi lnh vc NNNT ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi trong thi gian
ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu ca lun vn
+ Hiu qu hot đng tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT.
+ Hot đng tín dng đu t vào sn xut nông nghip, phc v đi sng và các
hot đng kinh t trên đa bàn nông thôn tnh Qung Ngãi.
- V phm vi nghiên cu
+ Không gian: Nghiên cu ti NHNo chi nhánh Qung Ngãi và các chi nhánh
huyn Ngha Hành, T Ngha, M c, c Ph, Bình Sn, Sn Tnh, Minh Long,
Ba t, Sn Hà, Trà Bng.
+ Thi gian: T nm 2006 đn 2010.
4. Phng pháp nghiên cu
Thc hin đ tài trên, lun vn s dng các phng pháp c bn nh: phng
pháp lun duy vt bin chng, duy vt lch s, phng pháp khái quát hoá, phng
pháp so sánh, thng kê và kt hp vi vic nghiên cu lý lun, quan đim, chính sách
ca ng, Nhà nc; các quy đnh, các qui ch ca Ngân hàng Nhà nc, NHNo Vit
Nam.
5. Nhng đóng góp v khoa hc ca lun vn
Kt qu nghiên cu ca đ tài s giúp các nhà qun lý đánh giá đc thc trng
v hot đng tín dng và hiu qu hot đng tín dng đi vi lnh vc NNNT trên đa
bàn tnh Qung Ngãi giai đan 2006-2010, s tác đng ca tín dng đn phát trin
kinh t nông nghip - nông thôn trên đa bàn, t đó có nhng chính sách tín dng đu
t phát trin nông nghip - nông thôn hiu qu hn.
Lun vn có th là tài liu tham kho cho NHNo chi nhánh Qung Ngãi trong
vic đ ra các gii pháp mang tính kh thi cao đi vi hot đng tín dng phc v phát
trin NNNT trên đa bàn tnh Qung Ngãi.
6. Kt cu ca lun vn
Lun vn ngoài li m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho, ni dung
ca lun vn đc chia làm 3 chng, 7 tit.
1
CHNG 1
TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ HIU QU HOT NG TÍN
DNG NGÂN HÀNG I VI LNH VC NÔNG NGHIP -
NÔNG THÔN
1.1. Tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip nông thôn
1.1.1. c đim kinh t xã hi nông nghip, nông thôn nh hng đn hot
đng tín dng ngân hàng
1.1.1.1. Khái quát v lnh vc nông nghip, nông thôn
Theo quan đim hin ti, nn kinh t ca mt quc gia, vùng lãnh th đc
phân chia thành 3 khu vc: Nông nghip, công nghip và dch v.
Sn xut nông nghip là ngành sn xut vt cht có t lâu đi nht trên th gii.
Hot đng SXNN nhm đáp ng nhng nhu cu thit yu ca con ngi nh n,
ung… Khi xã hi càng phát trin, SXNN không ch dng li đáp ng nhu cu thit
yu mà nó còn là ni cung cp nguyên liu cho các ngành khác và nông sn xut khu.
Vì vy, nông nghip là mt ngành sn xut vt cht c bn ca nn kinh t quc dân
nhm đáp ng nhu cu thit yu v lng thc, thc phm cho ngi dân, nguyên liu
cho sn xut công nghip và xut khu, ngành nông nghip bao gm các lnh vc:
nông nghip, lâm nghip, ng nghip và diêm nghip.
Nu nông nghip là mt ngành, mt lnh vc c th đc phân chia da theo ý
ngha kinh t ca sn xut vt cht thì nông thôn là mt khu vc đa lý có gii hn v
mt không gian và thi gian. Khi nói đn nông thôn, chúng ta thng liên tng đn
đô th, vic phân chia nông thôn và đô th đc da theo các tiêu chí v trình đ phát
trin nh: mt đ dân s đông, c s h tng phát trin, mc sng dân c cao … Các
tiêu chí này tùy theo trình đ phát trin ca mi quc gia và trong mi thi k nht
đnh. Cng có các tiêu chí khác đa ra đ phân bit nông thôn và đô th là da vào tính
cht và c cu hot đng sn xut vt cht ca vùng lãnh th đó, trong đó nông thôn là
khu vc có hot đng SXNN là ch yu. Tiêu chí này đúng nhng cha đ vì c cu
kinh t ca khu vc nông thôn cng có s chuyn dch theo hng gim t trng nông
nghip và tng t trng công nghip, dch v khi nn kinh t phát tin. [2, tr.4]
Theo Ngh đnh 41/2010/N-CP ngày 12 tháng 04 nm 2010 ca Th tng
Chính ph thì Nông thôn là phn lãnh th không thuc ni thành, ni th các thành
2
ph, th xã, th trn, đc qun lý bi cp hành chính c s là y ban nhân dân xã.
Nh vy, nông thôn là mt đa bàn mà đó hot đng SXNN đc coi là bao
trùm. Tuy nhiên, vi s phát trin ca tin b khoa hc k thut và công ngh, thì
nông thôn không còn là khu vc hot đng SXNN thun túy mà còn có c hot đng
công nghip và dch v, khi nn kinh t càng phát trin thì t trng ca hot đng
SXNN thun túy gim đi nhng con s tuyt đi không ngng tng lên. Các hot đng
kinh t nông thôn bao gm: sn xut nông, lâm, ng, diêm nghip; sn xut công
nghip, tiu th công nghip; thng mi, dch v, nhng nông thôn sn xut nông
nghip vn chim t trng ln trong c cu kinh t khu vc nông thôn.
1.1.1.2. Vai trò ca nông nghip, nông thôn trong vic phát trin kinh t, xã
hi
Trong nhng thp niên 40 và 50 ca th k XX, phn ln các nhà kinh t không
đánh giá cao vai trò ca NNNT trong vic tng trng và phát trin kinh t nên các
chính sách phát trin kinh t thi gian này ít quan tâm đn NNNT. Trong quá trình
phát trin, mt s nc ch chú trng đn phát trin đô th, khu công nghip hin đi
mà không chú ý đn phát trin NNNT điu này đã nh hng rt ln đn s tng
trng và phát trin kinh t ca các quc gia, to ra s mt cân đi gia nông nghip
và công nghip, gia sn xut và tiêu dùng. Nhn thy đc điu đó, các nhà kinh t
tp trung nghiên cu v lnh vc NNNT và đa ra đóng góp quan trng ca lnh vc
nông nghip trong quá trình phát trin kinh t [3, tr.12]. ó là:
- Nông nghip là ngành cung cp lng thc và các nguyên liu đu vào cho
các ngành khác ca nn kinh t.
- Lnh vc nông nghip to ra ngun thu ngoi t quan trng các quc gia có
li th so sánh sn xut mt s mt hàng nông sn xut khu.
- Nông thôn là th trng quan trng cho các ngành kinh t khác trong nn kinh
t và là ngun cung cp lao đng cho khu vc công nghip.
- Nông nghip to ra mt lng vn thng d đ đu t cho quá trình công
nghip hóa.
T đó, nông nghip mi đc nhìn nhn đóng vai trò tích cc trong phát trin
kinh t và cn thit phi đu t, mt s nc da vào s phát trin nông nghip đ
CNH đt nc.
Vit Nam đi lên t mt nn nông nghip lc hu, phát trin NNNT có vai trò
ht sc quan trng trong vic phát trin kinh t đt nc [31, tr.10] bi:
3
- NNNT là ni sn xut lng thc, thc phm cho nhu cu c bn ca nhân
dân, cung cp nông sn, nguyên liu cho công nghip và xut khu. Trong nhiu nm,
nông nghip đóng góp t 17 – 18% thu nhp quc dân và gn 35% giá tr xut khu,
góp phn to ngun tích ly cho s nghip CNH-HH đt nc.
- NNNT là ni cung cp ngun nhân lc d tr di dào cho công nghip, chim
trên 70% lao đng xã hi. Trong quá trình CNH - HH lao đng nông nghip đang
chuyn dn sang làm công nghip và dch v. Vì vy, phát trin NNNT s góp phn
gii quyt vic làm cho lao đng nông thôn.
- Khu vc NNNT là ngun cung cp vn ln cho s phát trin kinh t nht là
giai đon CNH. Ngun vn nông nghip đc to ra t tit kim ca nông dân hay
ngoi t thu đc do xut khu nông sn đc đu t vào hot đng phi nông nghip.
- Vi hn 70% dân s c nc, nông nghip và nông thôn là th trng tiêu th
rng ln ca công nghip. Phát trin NNNT to điu kin nâng cao thu nhp cho c
dân sng nông thôn, t đó làm tng sc mua t khu vc nông thôn và làm cho công
nghip phát trin.
Nhn thc đc v trí, vai trò ca NNNT nc ta trong quá trình phát trin kinh
t đt nc ng và Nhà nc ta đã có nhiu ch trng đi mi, phát trin NNNT.
Quá trình đi mi bt đu vào nm 1981, sau ch th 100 ca Ban Bí th Trung ng
ng v khoán cây lúa đn nhóm ngi lao đng, nht là sau Ngh quyt 10 ca B
Chính tr khóa VI (4/1988) v đi mi c ch qun lý nông nghip, thc hin khoán
rung đt đn h nông dân [4, tr.9]…Vi nhiu ch trng, chính sách ca Nhà nc
nhm khuyn khích các t chc tín dng cho vay, đu t vào lnh vc NNNT nhm
chuyn dch c cu kinh t trong NNNT, xây dng c s h tng, xóa đói gim nghèo
và tng bc nâng cao đi sng ca nhân dân nh Quyt đnh 67/1999/Q-TTg ngày
30/03/1999 và mi đây là Ngh đnh 41/2010/N-TTg ngày 12/04/2010 ca Th
tng Chính ph v “Chính sách tín dng phc v phát trin nông nghip, nông thôn”,
NNNT Vit Nam có nhng bc phát trin đt bin, tc đ tng trng trong nông
nghip bình quân qua các nm tng cao. Riêng giai đon 2006-2010 tng trng trong
nông nghip bình quân 3,36% nm.[33]
1.1.1.3. c đim kinh t xã hi nông nghip, nông thôn nh hng đn hot
đng tín dng ngân hàng
Kinh t khu vc NNNT ch yu da vào SXNN và mt s b phn phi nông
nghip. B phn nông dân sn xut nh chim đa s trong c dân nông thôn nhng
4
sn lng li chim t trng ln trong tng sn phm ca khu vc nông nghip. Mt
phn sn lng này phc v cho nhu cu tiêu dùng ca gia đình, phn ln đc mang
ra trao đi trên th trng. Mt s b phn khác trong kinh t nông thôn sn xut có
tính hàng hóa, sn phm làm ra ch yu phc v cho công nghip ch bin và xut
khu. Nhng đc đim kinh t, xã hi NNNT có nh hng trc tip đn HTD th
hin nh sau:[4, tr.5]
- Sn xut nông nghip ph thuc vào chu k sinh hc và điu kin t nhiên.
SXNN là mt trong nhng ngành sn xut vt cht quan trng và c bn ca nn kinh
t quc dân. Khác vi các ngành sn xut khác, nông nghip là ngành sn xut sinh
hc, ph thuc rt ln vào điu kin t nhiên, Tuy nhiên, do trình đ dân trí còn thp,
vic áp dng tin b khoa hc k thut còn hn ch nên kt qu ca SXNN cha cao
và không chc chn nh công nghip và dch v do vy HTD đi vi lnh vc
NNNT cn có s h tr t phía Nhà nc.
- u ra ca sn phm nông nghip khá khó khn. Vic tiêu th sn phm nông
nghip thng khó khn, giá c li thiu n đnh. iu này gây khó khn cho ngi
sn xut. phát trin kinh t NNNT, cn có nhiu hình thc tín dng giúp đ nông
dân nâng cao nng sut, hn ch ri ro. Vì vy bên cnh tín dng ngân hàng, cn có tín
dng u đãi ca Nhà nc.
- Nguy c ri ro trong SXNN khá cao nhng t sut sinh li li khá thp. Do
đi tng ca SXNN là cây trng, vt nuôi, là c th sng, hot đng SXNN chu s
chi phi rt ln ca các qui lut sinh hc và qui lut t nhiên nên ri ro trong hot
đng SXNN là rt ln. Hn na, nng sut lao đng trong nông nghip nc ta còn
thp, li nhun trong ngành nông nghip cha cao. Do vy, lãi sut cho vay khu vc
NNNT cao s dn đn ngi sn xut không dám vay, còn nu lãi sut thp, ngân hàng
s gp khó khn. Vì vy lãi sut cho vay đi vi lnh vc NNNT cn phi xác đnh
linh hot và hp lý trong tng thi k nht đnh.
- Sn xut nông nghip tính đa dng, phân tán và nh l. a bàn SXNN rng,
phân tán, sn phm đa dng, tính chuyên môn hóa thp và din ra theo hình thc xen
canh, mùa v, d gp nhiu tình hung bt ng xy ra. Hn na, phn ln món vay
nh, s lng khách hàng đi vay nhiu. Vì vy, vic thm đnh, gii ngân và theo dõi
n vay cng nh thu hi n cn phi khác vi các lnh vc cho vay công nghip và
dch v, hay nói cách khác cn phi có hình thc và phng thc cho vay linh hot.
5
1.1.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip, nông thôn
1.1.2.1. Tng quan v tín dng và tín dng ngân hàng
Tín dng ra đi cùng vi s phát trin và trao đi hàng hóa, tín dng xut phát
t ngôn ng Latinh Creditium là tin tng, tín nhim. Trong thc t cuc sng, thut
ng tín dng đc hiu theo nhiu ngha khác nhau.
- Tín dng là mt phm trù kinh t phn nh s chuyn nhng quyn s dng
vn t ngi s hu sang ngi s dng trong mt thi gian nht đnh và vi mt
khon chi phí nht đnh. [29, tr.49]
- Cng có th hiu: Tín dng là quan h vay mn da trên nguyên tc có hoàn
tr c vn ln lãi sau mt thi hn nht đnh.
Nh vy, v hình thc, tín dng là mt s vay mn ln nhau gia ngi cho
vay và ngi đi vay. V ni dung kinh t, tín dng là s chuyn nhng tm thi
quyn s dng mt lng giá tr có th biu hin bng tin hoc bng hin vt t ch
th này sang ch th khác vi điu kin phi hoàn tr theo nhng tha thun trc. Ni
dung tha thun đó là thi hn tr n, lãi sut và cách thc tr n gc và lãi.
Tín dng xét theo ni dung hot đng ca các t chc tín dng có ngha khá
rng. ó là vic t chc tín dng s dng ngun vn t có, ngun vn huy đng đ
cp tín dng. Trong đó, cp tín dng là vic t chc tín dng tha thun đ khách hàng
s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi bng các nghip v
cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng và các nghip v khác
(thu chi, tr góp ).
Khi sn xut ngày càng phát trin, đ đáp ng yêu cu vn cho nn kinh t,
nhiu hình thc tín dng ra đi nh tín dng thng mi, tín dng ngân hàng, tín dng
nhà nc. Trong đó, TDNH là loi hình tín dng ph bin nht.
Tín dng ngân hàng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên
cho vay (ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh
nghip và các ch th khác), trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho bên đi vay
s dng trong mt thi hn nht đnh theo tha thun. Bên đi vay có trách nhim hoàn
tr vô điu kin vn và lãi cho bên cho vay khi đn thi hn thanh toán. TDNH có các
đc trng sau:
- Tài sn giao dch trong quan h TDNH bao gm hai hình thc là cho vay
(bng tin) và cho thuê (bt đng sn và đng sn).
6
- Xut phát t nguyên tc hoàn tr, vì vy ngi cho vay khi chuyn giao tài sn
cho ngi đi vay s dng phi có c s tin rng ngi đi vay s tr đúng hn. Tc là
TDNH da trên mc đ tín nhim v khách hàng.
- Giá tr hoàn tr thông thng phi ln hn giá tr lúc cho vay, tc là ngi đi
vay phi tr thêm phn lãi ngoài vn gc.
- Trong quan h TDNH, tin vay đc cp trên c s cam kt hoàn tr vô điu
kin.
1.1.2.2. Vai trò ca tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip, nông thôn
TDNH đi vi lnh vc NNNT là đáp ng các nhu cu v vn cho h sn xut
nông nghip, h kinh doanh thng mi, dch v, hp tác xã, các doanh nghip đóng
trên đa bàn nông thôn hoc các doanh nghip hot đng trong lnh vc NNNT. Vì vy
tín dng ngân hàng gi vai trò đc bit quan trng đi vi vic phát trin NNNT [35,
tr.14-17]. C th:
- TDNH là đng lc thúc đy sn xut hàng hoá nông thôn. TDNH thúc đy
sn xut hàng hoá nông thôn. Sn xut nông nghip ch có th phát trin khi nào nó
đc chuyn qua sn xut hàng hoá. Sn phm nông nghip sn xut ra đc trao đi
vi các ngành sn xut khác, phc v cho sn xut công nghip, tiêu dùng các đô th
và xut khu ra nc ngoài.
Mt khác, TDNH góp phn đu t và tng cng vn đ xây dng các vùng
kinh t nông nghip trng đim, chuyên môn hoá và tp trung hoá sn xut vi trình
đ công ngh cao, vi khoa hc k thut hin đi và hiu qu nht. Qua đó hình thành
các vùng chuyên canh nh: vùng cây lng thc, vùng cây nguyên liu, vùng trái cây
cht lng cao, vùng rau an toàn; hình thành các trung tâm đánh bt và ch bin thy
sn, các vùng chn nuôi tp trung to ra ngày càng nhiu sn phm hàng hoá có giá
tr.
TDNH cng s thúc đy sn xut theo mô hình trang tri - mt hình thc t
chc kinh doanh phù hp vi kinh t hàng hoá trong nông nghip. TDNH còn theo
các chng trình d án phát trin cây, con, các vùng chuyên canh, phc hi các làng
ngh truyn thng t đó to ra lng hàng hoá tiêu dùng và xut khu đa dng, có
hiu qu hn.
- TDNH góp phn thúc đy vic thay đi c cu sn xut, c cu kinh t
NNNT. Thông qua đnh hng đu t tín dng, vi các chính sách nht đnh, TDNH
7
có tác dng rt to ln đn vic điu chnh c cu kinh t cho phù hp vi chính sách
và đnh hng phát trin kinh t xã hi ca Nhà nc trong tng thi k nht đnh.
Thc trng kinh t NNNT nc ta trong giai đon đi mi c ch qun lý kinh t là
mt minh chng rt rõ nét. Vi mt chính sách tín dng hp lý kt hp vi các chính
sách tài chính tin t khác, trong mt thi gian ngn, kinh t NNNT nc ta đã có
nhng chuyn bin mnh m, t ch phi nhp khu lng thc, thc phm tr thành
nc xut khu nông sn có th hn trên th gii, các sn phm nông nghip đóng góp
rt ln vào tng giá tr kim ngch xut khu ca nc ta.
- TDNH góp phn xây dng c s h tng nông thôn.
C s h tng nông thôn nc ta còn rt hn ch v đin, đng, trng, trm
Nhng nm gn đây đã đc Nhà nc và nhân dân tích cc chú trng đu t nhiu
hn. C s h tng là mt trong nhng thành t quan trng tác đng rt ln vào quá
trình CNH - HH NNNT. Vì nó làm thay đi b mt nông thôn, đa nhanh các tin b
khoa hc, k thut vào sn xut, tip cn vi th trng trong và ngoài nc, làm gim
s chênh lch v phát trin gia thành th và nông thôn, gn nông thôn vi thành th.
Trong điu kin ngân sách Nhà nc còn hn hp, k hoch đu t vào c s h
tng nông thôn còn ít, thì ngun vn đu t t TDNH, trên góc đ trc tip và gián
tip đã tham gia mt cách tích cc vào đu t xây dng c s h tng NNNT, to điu
kin phi kt hp vi vn t lc trong dân, vi vn ngân sách theo phng châm Nhà
nc và nhân dân cùng làm, đã làm cho h thng giao thông, thu li, đin, nc sinh
hot đc xây dng và phát trin ngày càng tt hn.
- TDNH góp phn gim nn cho vay nng lãi nông thôn.
Hot đng cho vay nng lãi tn ti t lâu và hin vn đang tn ti khá ph bin
khu vc nông thôn, nht là nhng vùng sâu, vùng xa, gây ra nhiu tác hi cho
ngi dân và làm cho hot đng kinh t khu vc nông thôn chm phát trin. Vic
phát trin hot đng TDNH nông thôn s góp phn rt ln vào vic hn ch nn cho
vay nng lãi khu vc này.
- TDNH góp phn xoá đói gim nghèo khu vc NNNT.
Nc ta là nc nông nghip lc hu, kinh t chm phát trin, thu nhp ca
ngi dân còn rt thp, nht là nông dân nên t l nghèo còn khá cao. Mc du quá
trình đi mi đã gim bt nghèo kh k t nm 1986 nhng tình trng này vn còn
ph bin Vit Nam và cho đn nay vn là th thách cp bách nht trong quá trình
tin kp các nc khác nht là khu vc min Trung, Tây nguyên. Vì vy, xoá đói,
8
gim nghèo là mt trong nhng nhim v hàng đu ca ng và Nhà nc ta, trong
đó, TDNH đóng vai trò đc bit quan trng. Thông qua HTD, ngân hàng s chuyn
ti vn đn nhng h nghèo thiu vn sn xut đ mua sm t liu lao đng, con cây
ging, giúp h duy trì và m rng sn xut đ thoát nghèo. Thc t đã cho thy, nh
vay vn ngân hàng mà nhiu h gia đình thoát nghèo và tr nên khá gi và giàu có.
- TDNH đã to điu kin xã hi hóa HTD nông thôn.
Nhiu t chc chính tr xã hi nh: Hi nông dân, Hi Ph n, … đã tr thành
thành viên tích cc tham gia vào quá trình đa vn tín dng ngân hàng đn tn h
nông dân. Vic tng tr, liên kt, giúp đ nhau sn xut, hng dn s dng vn gia
các thành viên trong Hi cùng vi s h tr t các t chc tín dng đã góp phn giúp
ngi nông dân s dng đng vn hiu qu hn.
1.1.3. Hot đng tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip, nông thôn
HTD là vic t chc tín dng s dng ngun vn t có, ngun vn huy đng đ cp
tín dng. Còn cp tín dng là vic t chc tín dng tha thun đ khách hàng s dng mt
khon tin vi nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài
chính, bo lãnh ngân hàng và các nghip v khác (thu chi, tr góp ). i vi lnh vc
NNNT thì HTD bao gm các nghip v sau.
1.1.3.1. Nghip v cho vay
Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó t chc tín dng giao cho khách
hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi hn nht đnh theo tha thun
vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. [11, tr. 28]
i vi lnh vc NNNT thì vic cho vay ca ngân hàng tp trung vào các đi
tng sau:
- Cho vay các chi phí sn xut trong lnh vc nông, lâm, ng, diêm nghip.
- Cho vay phát trin c s h tng nông thôn.
- Cho vay phát trin ngành ngh nông thôn.
- Cho vay ch bin, tiêu th các sn phm nông, lâm, thy sn và mui.
- Cho vay đ kinh doanh các sn phm, dch v phc v nông, lâm, diêm
nghip và thy sn.
- Cho vay phc v sn xut công nghip, thng mi và cung ng các dch v
phi nông nghip trên đa bàn nông thôn.
9
1.1.3.2. Nghip v bo lãnh ngân hàng
Bo lãnh ngân hàng là cam kt bng vn bn ca t chc tín dng (bên bo
lãnh) vi bên có quyn (bên đc bo lãnh) v vic thc hin ngha v tài chính thay
cho khách hàng (bên nhn bo lãnh) khi khách hàng không thc hin hoc thc
hin không đúng ngha v đã cam kt vi bên nhn bo lãnh. Khách hàng phi nhn
n và hoàn tr cho t chc tín dng s tin đã đc tr thay.
Bo lãnh ngân hàng thông qua cam kt bù đp, đn bù nhng thit hi v
phng din tài chính cho ngi th hng, bo lãnh khi có thit hi xy ra qua đó
ngn nga và hn ch ri ro phát sinh trong các quan h kinh t gia các ch th trong
nn kinh t. Bo lãnh ngân hàng có tính đc lp tng đi so vi các hp đng kinh t,
hp đng thng mi, tài chính Ngân hàng bo lãnh phi thc hin cam kt bo lãnh
theo đúng trách nhim ca mình đã ghi trong th bo lãnh, không k ngi đc bo
lãnh vi phm hp đng vì lý do gì.
Bo lãnh ngân hàng đi vi các doanh nghip đóng trên đa bàn nông thôn bao
gm các loi hình sau đây: bo lãnh thanh toán, bo lãnh d thu, bo lãnh thc hin
hp đng.[26]
1.1.3.3. Nghip v tr góp
Cho vay tr góp thng đc áp dng cho khách hàng vay vn là các doanh
nghip nh, h gia đình, cá nhân có nhu cu vay vn đ xây nhà, sa cha nhà, mua
sm phng tin vn ti, sinh hot Theo phng thc này, ngân hàng cho vay và
khách hàng vay tha thun mc cho vay, thi hn vay vn, lãi sut cho vay và s k
hn tr góp đ xác đnh mt mc tr góp trong sut thi hn vay tr. Trong cho vay tr
góp có th áp dng mt trong ba cách tính lãi. [6, tr.98]
- Th nht: Tr góp, tin lãi đc tính theo s d ban đu (Phng thc lãi gp)
- Th hai: Tr góp, tin lãi tính theo s d gim dn (Phng thc lãi đn).
- Th ba: Tr góp, s tin phi tr ti mi k hn điu bng nhau tr s tin tr
ti k cui s điu chnh theo d n thc t (Phng thc tính toán làm tròn s).
i vi lnh vc NNNT thì ngân hàng cho vay tr góp đi vi h gia đình, cá
nhân và doanh nghip đ đu t vào các đi tng ch yu sau:
+ Mua tàu, thuyn đ phc v cho vic đánh bt thy, hi sn.
+ Các phng tin vn ti nhm vn chuyn hàng hóa.
+ Mua các máy móc, thit b phc v cho vic ch bin thy, hi sn và hàng
nông sn khác.
10
+ Mua máy móc, nông c phc v cho quá trình sn xut và thu hoch trong sn
xut nông, lâm nghip.
+ Mua sm các phng tin đi li, đ dùng sinh hot cho các cá nhân, h gia
đình.
1.2. Hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc nông nghip nông thôn
1.2.1. Quan nim v hiu qu tín dng ngân hàng đi vi lnh vc NNNT
Bt c hot đng nào cng đòi hi tiêu tn nhng chi phí và mang li nhng
kt qu nht đnh. Theo t đin Ting Vit thì: Hiu qu là kt qu nh yêu cu ca
vic làm mang li. Vì vy, có th khng đnh rng: Mi quan h gia kt qu đt đc
và chi phí b ra chính là cn c c bn đ đo lng hiu qu và đc xác đnh theo
công thc sau:
Kt qu đt đc
Hiu qu =
Chi phí b ra
Hot đng ch mang li hiu qu khi và ch khi ch tiêu này ln hn 1, ch tiêu
này càng ln hn 1 bao nhiêu, hot đng càng có hiu qu cao by nhiêu. Ngc li,
khi ch tiêu này nh hn hay bng 1, hot đng xem nh không đem li hiu qu. ây
là quan nim chung nht v hiu qu. Tuy nhiên, tu thuc vào ch th và mc tiêu
đt ra mà kt qu đt đc có th là li ích kinh t hoc li ích xã hi hoc là c li
ích kinh t ln li ích xã hi. Vì vy, chúng ta thng có hai phm trù v hiu qu đó
là phm trù hiu qu kinh t và phm trù hiu qu xã hi.
i vi các NHTM hot đng trong lnh vc NNNT thì HTD đi vi lnh
vc này hin vn là hot đng mang li phn ln thu nhp cho các ngân hàng, vì vy,
hiu qu tín dng đi vi lnh vc NNNT là vn đ ht sc quan trng và luôn là mi
quan tâm hàng đu ca các ngân hàng. Nhng đ nhìn nhn mt cách chi tit, sâu sc v
hiu qu tín dng đi vi lnh vc NNNT thì không phi là vn đ đn gin.
Nu nhìn t phng din ch th tham gia, mt quan h tín dng gia ngân
hàng và khách hàng thì đn gin ch là quan h gia ngi cho vay và ngi đi vay.
Ngi đi vay có ngha v hoàn tr c gc và lãi đúng thi hn. Ngi cho vay có trách
nhim thc hin nghip v đúng quy trình. Nh vy, gia hai ch th đã hoàn thành
trách nhim vi nhau. Nhng xét mt cách tng th, quan h tín dng không ch có
vy mà nó còn đt trong mi quan h vi các mt khác nhau ca xã hi. Chính vì vy,
khi đ cp đn phm trù hiu qu TDNH đi vi lnh vc NNNT, chúng ta phi xut
11
phát t bn cht ca nó, đó là: vn cho vay ca ngân hàng đc khách hàng s dng
vào quá trình SXKD, dch v mt cách hiu qu nhm to ra mt lng tin ln hn
đ hoàn tr cho ngân hàng. Qua quá trình chu chuyn tin t này, ngân hàng s thu
li đc vn đã cho vay và tin lãi, khách hàng thì s dng vn đi vay ca ngân
hàng đ đáp ng yêu cu v vn cho hot đng kinh doanh ca mình mt cách có
hiu qu. Nh vy, có th hiu, hiu qu TDNH trong lnh vc NNNT va th hin
li ích mang li đi vi ngân hàng (hiu qu kinh t) va th hin li ích mang li
đi vi khách hàng và xã hi (hiu qu xã hi) trong mi quan h vi đng vn ngân
hàng đã đu t.
Nh vy, khi đánh giá hiu qu TDNH trong lnh vc NNNT cn phi đánh
giá trên hai góc đ, đó là hiu qu kinh t và hiu qu xã hi nh vic làm, thu nhp
ca ngi lao đng, n đnh chính tr,
Th nht: Vn đu t ca ngân hàng đã làm gì đ góp phn thc hin các ch
tiêu kinh t, xã hi, thúc đy kinh t NNNT phát trin.
Th hai: Vn đu t ca ngân hàng đã mang li cho ngân hàng nhng li ích
kinh t nào.
Gia hai phm trù hiu qu này có quan h cht ch, b sung cho nhau và
không th tách ri nhau, quá chú trng hiu qu xã hi, coi nh hiu qu kinh t s
dn đn tình trng đu t tín dng mang tính cht phc v, không mang tính cht
kinh doanh, t đó, dn đn đu t tín dng s tràn lan, nguyên tc hoàn tr tín dng
s b vi phm. Vì vy, hiu qu ca đng vn tín dng thp, thm chí gây ra nhng
hu qu xu. Ngc li, nu quá nhn mnh hiu qu kinh t, coi nh hiu qu xã
hi, tc là các ngân hàng ch đu t vào nhng ni mang li nhun cao thì đó cng
là nhn thc phin din bi li ích ca các NHTM không th tách ri li ích chung
ca nn kinh t, nu nn kinh t trì tr, kém phát trin s làm gim kh nng huy
đng vn và nhu cu đu t. Hn na, nu các ngân hàng ch chy theo li ích kinh
t thun tuý thì s dn đn mo him do ri ro cao nên hiu qu tín dng đi vi
NHTM s bp bênh, không n đnh.[35, tr.18-19]
1.2.2. Hiu qu hot đng tín dng trong lnh vc NNNT đi vi bn thân
ngân hàng
Vi quan nim v hiu qu tín dng đi vi lnh vc NNNT nh đã đ cp trên
đây, vic đánh giá hiu qu tín dng trong lnh vc này đi vi bn thân ngân hàng
cn phi da trên mt h thng các ch tiêu nhm phn ánh khái quát đc thc trng