CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DU LỊCH TỈNH TÂY NINH.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG
I
HC KINH T TP.H CHÍ
MINH










LÊ THÀNH CÔNG

CÁC YU T NH HNG N
PHÁT TRIN SN PHM DU LCH
TNH
TÂY NINH














LUN VN THC S KINH
T






NGI HNG DN KHOA HC

TS. TRN VN THÔNG










TP.H Chí Minh – Nm 2011



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG
I
HC KINH T TP.H CHÍ
MINH

LÊ THÀNH CÔNG







CÁC YU T NH HNG N
PHÁT TRIN SN PHM DU LCH
TNH
TÂY NINH








Chuyên ngành: Kinh t phát trin
Mã s: 60.31.05





LUN VN THC S KINH
T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. TRN VN THÔNG










TP.H Chí Minh – Nm 2011




LI CM
N




Tôi xin bày t lòng bit n sâu sc đn Quý Thy, Cô khoa Kinh t phát trin và Phòng
Qun lý – ào to Sau đi hc Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh

đã
trang b
cho tôi nhng kin thc quý báu, giúp tôi tip cn t duy khoa hc,
phc
v công tác và
cuc
sng.

Tôi chân thành cám n Tin s Trn Vn Thông đã tn
tình
hng dn tôi thc
hin lun vn này. Trong quá trình nghiên cu thc hin
lun
vn, di s hng dn khoa
hc ca Thy, tôi đã hc hi đc nhng kin thc
và
phng pháp nghiên cu khoa hc b
ích.

Vô cùng cm n gia đình, bn bè, đng nghip đã giúp đ, đng viên tôi hoàn
thành
tt
nghiên cu ca
mình.



Ngi
vit,

Lê Thành Công

1





LI CAM
OAN



Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca
tôi.


Các s liu trong lun vn này là trung thc. Ni dung công trình
nghiên
cu này
cha tng đc ai công
b.

Lê Thành Công


2

PHN M U

1. Lý do chn đ tài
Tây Ninh là tnh thuc min ông Nam B vi tim nng du lch
khá phong phú, có nhng nét đc sc riêng, tiêu biu là các di tích và
danh lam thng cnh ni ting nh núi Bà en, h Du Ting, Tòa Thánh
Cao ài, Cn C Trung ng Cc Min Nam… Chính vì vy, Tây Ninh
có th to nên sc thu hút ln đi vi du khách trong nc và quc t.
Tuy nhiên, hin trng c
a du lch Tây Ninh hin nay còn nhiu hn
ch, còn nhiu vn đ bt cp cn phi gii quyt, bi nhng hot đng
ca du lch cha mang li nhng giá tr thit thc đi vi li ích ca cng
đng và tng doanh thu cho ngân sách đa phng. iu này đã chng t
rng “tim nng du lch Tây Ninh vn còn là… tim nng”
T nh
ng nhn đnh nêu trên, tác gi chn đ tài “Các yu t nh
hng đn phát trin sn phm du lch tnh Tây Ninh”. Mc dù đ tài ch
gii hn trong phm vi hp, nhng tác gi hy vng rng s góp phn vào
s phát trin chung ca ngành du lch, cng nh t đ xut các gii pháp
da trên nhng c s đánh giá khoa hc đ có th góp phn nh
bé vào
phát trin du lch Tây Ninh, vn là tim nng sn có ca đa phng.
2. Mc tiêu nghiên cu

Lun vn xác đnh các mc tiêu sau đây:
- ánh giá hin trng tài nguyên và hin trng phát trin sn phm
du lch ca tnh Tây Ninh.
- Phân tích các nhân t nh hng đn phát trin sn phm du lch
Tây Ninh theo đánh giá ca du khách.
-  xut nhng gii pháp nhm phát trin sn phm du lch Tây

3
Ninh.
3. Gii hn đ tài
Lun vn tp trung nghiên cu s đánh giá ca khách du lch trong
nc và nc ngoài đi vi sn phm du lch ca tnh Tây Ninh.
a bàn nghiên cu: các khu vc phát trin du lch tnh Tây Ninh.
Lun vn s dng s liu trong khong thi gian t nm 2005 đn
nm 2010 và đnh hng đn 2015 ca ngành du lch Tây Ninh.
4. Lch s nghiên cu đ tài
4.1 Trên th gii
Nghiên cu du lch có 3 hng là nghiên cu phng pháp lun,
phng pháp nghiên cu, đánh giá tài nguyên thiên nhiên và nghiên cu
t chc lãnh th (không gian) du lch.
Hin nay đã có nhiu công trình nghiên cu nghiên cu v đánh giá
các tng th tng hp t nhiên phc v gii trí (L.I. Mukhina, 1973),
nghiên cu sc cha và n đnh ca các đa đim du lch (Sepfer, 1973),
các nhà nghiên cu M (Bohart, 1971), (Davis,1971); nhà nghiên cu
Anh (H.Robinson, 1966) tin hành đ
ánh giá s dng tài nguyên thiên
nhiên phc v ch yu mc đích du lch, ngh ngi, gii trí…
4.2  Vit Nam
 nc ta, vn đ nghiên cu v tài nguyên du lch cng đc đt
ra t lâu, trong mt s sách giáo khoa, tài liu đã đ cp đn. Song ch có

tính cht gi ý, cha có điu kin đi sâu gii quyt. c bit trong nhng
nm gn đ
ây, trc yêu cu phát trin ca ngành du lch, mt s đ tài,
công trình nghiên cu khoa hc phc v vic ch đo phát trin du lch đã
đc khn trng tin hành. Các đ tài: Khai thác tài nguyên du lch và
bo v môi trng Vit Nam (1986); S đ phát trin và phân b ngành

4
du lch Vit Nam (1986); K hoch ch đo phát trin Vit Nam (1991);
Qui hoch tng th du lch Vit Nam (1995-2000) do Vin nghiên cu du
lch phát hành (1994);  tài KT-03-18 đánh giá tài nguyên bin Vit
Nam phc v mc đích du lch (1993)…Nhng công trình đó bt đu
phân tích c s lý lun ca t chc du lch, đánh giá các dng tài nguyên
vi mc đích phc v du lch. D báo nhu cu phát trin và đ
ánh giá hiu
qu kinh t - xã hi ca s phát trin du lch.
 Tây Ninh, vn đ này trc đây có nhiu đ tài nghiên cu cp
tnh cng nh sinh viên ngành du lch ca các trng đi hc  thành ph
H Chí Minh đ cp đn. Có th lit kê mt s đ tài sau đây:
- Thc trng và hng khai thác sn phm du lch Tây Ninh, nm
2005. Khóa lun tt nghip c
a sinh viên Trn Trung Thành.
- Gii pháp nhm nâng cao nng lc hp dn ca sn phm du lch
đi vi khách du lch đn vi tnh Tây Ninh, nm 2005. Khóa lun tt
nghip ca sinh viên Trn Th Hoàng Th…
Tuy nhiên, vn đ phát trin du lch Tây Ninh cho đn nay vn cha
có công trình nghiên cu nào đi sâu vào phân tích, đánh giá v các nhân
t nh hng đn sn phm du lch Tây Ninh, đ đa ra đnh hng phát
tri
n du lch mt cách toàn din, đây cng là đim mi ca đ tài.

5. H quan đim và phng pháp nghiên cu
5.1 Quan đim
5.1.1 Quan đim h thng
Tính cht tng hp và tính cht liên ngành là đc đim ni tri ca
kinh doanh du lch, s phát trin du lch Tây Ninh đc đt trong bi
cnh chung v kinh t xã hi, là s nghip chung ca các c quan h
u
trách và các ngành kinh t khác.

5
5.1.2 Quan đim tng hp
ây là quan đim truyn thng, nghiên cu toàn b điu kin t
nhiên, tài nguyên du lch (t nhiên và nhân vn), các yu t kinh t - xã
hi s phân b và bin đng ca chúng.
Kt hp có qui lut trên c s phân tích và tng hp các hp phn
ca h thng lãnh th du lch, phát hin và xác đnh các đim đc thù ca
tài nguyên du l
ch. Ngoài ra còn kt hp mt s quan đim kinh t, sinh
thái, lch s, vn hóa…
5.2 Phng pháp nghiên cu
 tin hành thc hin đ tài này, chúng tôi s dng các phng
pháp sau:
5.2.1 Phng pháp thu nhp và phân tích d liu
5.2.1.1 Phng pháp thu nhp d liu
Thu nhp d liu th cp gm: nhng tài liu đc xut bn chính
thc, nhng đ tài đã nghiên cu có liên quan và các bn s li
u thng kê,
báo cáo tng kt ca y ban nhân dân tnh, S vn hóa, Th thao và Du
lch cùng các công ty du lch t nhân.
Thu nhp d liu s cp: tin hành thc đa, điu tra xã hi hc các

du khách đn đa phng, tham kho ý kin và điu tra phng vn sâu
mt s v cán b lãnh đo ngành, các nhà nghiên cu, nhà doanh nghip
v nhng yu t cu thành nên du lch đ
a phng và đnh hng phát
trin du lch trên đa bàn tnh.
5.2.1.2 Phng pháp kho sát thc đa
Kho sát thc t đa bàn các đim, tuyn, khu vc phát trin du lch
trong tnh và các vùng đm xung quanh giúp cho vic quan sát phát hin,
nhn đnh v đánh giá vn đ đang tìm hiu đc chính xác hn, kim

6
chng các thông tin đã có, đng thi thu nhp nhng thông tin mi cn
thit cho đ tài nghiên cu.
5.2.3 Phng pháp điu tra xã hi hc
Phng pháp này có ý ngha quan trng trong vic nghiên cu nhu
cu ca du khách, nm bt đc s thích, th hiu ca du khách qua hình
thc phng vn hoc phiu điu tra. Phng pháp này có tác dng giúp
các nhà chuyên môn nm bt đc th trng tim nng, th tr
ng mc
tiêu; nm đc tâm t, nguyn vng ca nhng ngi làm công tác phc
v và điu hành trong ngành du lch.
5.2.4 Phng pháp bn đ
Do lãnh th nghiên cu thng có qui mô ln nên vic s dng bn
đ s giúp chúng ta có mt tm nhìn bao quát và nhng nghiên cu đt
đc cng thng thông qua vic xây dng bn đ. Phng pháp bn đ
có chc nng phn nh ánh nhng
đc đim không gian ca s phân b
các ngun lc phc v du lch và các dòng du khách. Là c s đ phân
tích và phát hin qui lut hot đng ca h thng lãnh th du lch, trên c
s đó xây dng đnh hng phát trin du lch trong tng lai.

5.2.5 Phng pháp phân tích xu th
Da vào qui lut vn đng trong quá kh, hin ti đ suy ra xu
hng phát trin trong tng lai. Phng pháp này nhm đ
a ra các d
báo v các ch tiêu phát trin và có th đc mô hình hóa bng các biu
đ toán hc đn gin.
5.2.6 Phng pháp phân tích SWOT
(Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats)
Phân tích SWOT là công c tìm kim tri thc v mt đi tng da
trên nguyên lý h thng, trong đó phân tích nhng u khuyt đim bên

7
trong và nhng đe da và thun li bên ngoài ca h thng nghiên cu.
5.2.7 Phng pháp phân tích tng hp
ây là phng pháp da trên c s tng hp các ngun d liu th
cp thu nhp đc, tin hành phân tích các d liu đ nhn đnh đánh giá
v tim nng và hin trng khai thác hot đng du lch.
5.2.8 Phng pháp đnh lng
Thng kê mô t, phân tích nhân t khám phá và h
i quy đ xem
mc đ hài lòng và tìm các mi tng quan trong các yu t nh hng
đn phát trin du lch ti đa phng.
6. B cc lun vn
Tên lun vn: Các yu t nh hng đn phát trin du lch  Tây
Ninh.
Ngoài phn m đu, kt lun, mc lc, ph lc và danh mc các tài
liu tham kho, ni dung lun vn đc trình bày trong 4 chng.
Ch
ng 1: C s lý lun.
Chng 2: ánh giá hin trng tài nguyên và đnh hng phát trin

du lch  tnh Tây Ninh.
Chng 3: Phng pháp và kt qu nghiên cu.
Chng 4: Các gii pháp và kin ngh phát trin du lch Tây Ninh.

8
PHN NI DUNG
CHNG 1: C S LÝ LUN
1.1 Mt s khái nim liên quan đn du lch
1.1.1 Khái nim v du lch
- Khái nim “du lch” có ý ngha đu tiên là s khi hành và lu trú
tm thi ca con ngi ngoài ni c trú thng xuyên ca h. Tuy nhiên,
du lch là mt hin tng kinh t, xã hi phc tp và trong quá trình phát
trin, ni dung ca nó ngày càng m rng và ngày càng phong phú. Mt
s ti
p cn khác nhau đã có nhng khái nim khác nhau và ngày càng có
nhiu tác gi đa ra quan đim ca mình v du lch:
Du lch là “hot đng ca con ngi đi đn và  nhng ni nm
ngoài môi trng sng thng ngày ca mình đ ngh ngi, công tác và
các lý do khác” (WTO, 2002).
Lun thuyt v du lch ca John Urry (2002): “S ngm nhìn ca du
khách hng trc tip đn nét ni bt ca phong cnh mà cuc s
ng
thng ngày ca h không có đc”. Các v đp này đc “nhìn ngm
bi vì chúng khác xa vi tri nghim thng ngày”.
Trong đi hi ln th 5 Hip hi quc t nhng nhà nghiên cu
khoa hc v du lch đã chp nhn đnh ngha ca Tin s Hunziker và
Giáo s, tin s Kraft nh sau: “Du lch là tp hp các mi quan h và
các hin tng phát sinh trong các cuc hành trình và l
u trú ca nhng
ngi ngoài đa phng, nu vic lu trú đó không thành c trú thng

xuyên và không liên quan đn hot đng kim li”.
Vi mt cách tip cn mang tính phát trin du lch bn vng thì
“Du lch là quan h tng h do s tng tác ca bn nhóm: Du khách,
c quan cung ng du lch, chính quyn và dân c ti ni đn du lch to

9
nên”.
Theo Lut du lch Vit Nam: “Du lch là các hot đng có liên quan
đn chuyn đi ca con ngi ngoài ni c trú thng xuyên ca mình
nhm đáp ng nhu cu tham quan, tìm hiu, gii trí, ngh dng trong
mt khon thi gian nht đnh”.
Nh vy, du lch là mt hot đng có nhiu đc thù, gm nhiu
thành phn tham gia, to thành mt tng th ht sc phc tp. Ho
t đng
du lch va có đc đim ca ngành kinh t, va có đc đim ca ngành
vn hóa-xã hi.
1.1.2 Khái nim v khách du lch
Các t chc Quc t nh t chc Liên hip các quc gia – League
of Nations, T chc du lch th gii – WTO, Tiu ban các vn đ kinh t-
xã hi trc thuc Liên hip quc và Hi đng thng kê liên hip quc….
có nhi
u đnh ngha khác nhau v khách du lch nói chung, khách du lch
quc t và khách du lch ni đa nói riêng. Song xét mt cách tng quát
thì đu có mt s đim chung ni bt nh sau:
- Khách du lch phi là ngi khi hành ri khi ni c trú thng
xuyên ca mình.
- Khách du lch có th khi hành vi mi mc đích khác nhau, loi
tr mc đích lao đng đ kim tin  ni
đn.
- Thi gian lu li ni đn ít nht là 24 gi, nhng không đc quá

mt nm.
nh ngha khách du lch theo Lut du lch ca Vit Nam:
- Khách du lch là ngi đi du lch hoc kt hp đi du lch, tr
trng hp đi hc, làm vic hoc hành ngh đ nhn thu nhp  ni đn.
Khách du lch bao gm khách du lch ni đa và khách du lch qu
c

10
t. Khách du lch ni đa là công dân Vit Nam và ngi nc ngoài c
trú ti Vit Nam đi du lch trong lãnh th Vit Nam. Khách du lch quc
t là ngi nc ngoài, ngi Vit Nam đnh c  nc ngoài vào Vit
Nam du lch và công dân Vit Nam, ngi nc ngoài c trú ti Vit
Nam ra nc ngoài du lch.
1.1.3 Sn phm du lch và nhng đc tính ca sn phm du lch
1.1.3.1 Khái nim
Sn ph
m du lch là các dch v, hàng hóa cung cp cho du khách,
đc to nên bi s kt hp ca vic khai thác các yu t t nhiên, xã hi
vi vic s dng các ngun lc: c s vt cht k thut và lao đng ti
mt c s, mt vùng hay mt quc gia nào đó.
- Các loi sn phm du lch: sn phm du lch chính, sn phm du
lch hình thc và s
n phm du lch m rng…
Nh vy sn phm du lch là mt tng th các dch v to thành,
các dch v này đng riêng không th gi là sn phm du lch, khi chúng
kt hp li vi nhau to thành mt th thng nht, hoàn chnh, làm tha
mãn nhu cu ca du khách.
1.1.3.2 Nhng nét đc trng ca sn phm du lch
- Sn phm du lch v
c bn là không c th, không tn ti di

dng vt th. Thành phn chính ca sn phm du lch là dch v, hàng hóa
chim t trng nh. Vì vy, vic đánh giá cht lng sn phm du lch rt
khó khn vì thng mang tính ch quan và phn ln không ph thuc vào
ngi kinh doanh mà ph thuc vào khách du lch. Cht lng sn phm
du lch thng đ
c xác đnh da vào s chênh lch gia mc đ k vng
và mc đ cm nhn v cht lng ca khách du lch.
- Sn phm du lch thng đc to ra gn vi tài nguyên du lch,

11
do vy sn phm du lch không th dch chuyn đc. Trên thc t, không
th đa sn phm du lch đn ni có khách du lch mà bt buc khách du
lch phi đn ni có sn phm du lch đ tha mãn nhu cu ca mình
thông qua vic tiêu dùng sn phm du lch.
Chính đc đim này là mt trong nhng nguyên nhân gây ra khó
khn cho các nhà kinh doanh du lch trong vic tiêu th sn phm.
- Phn l
n quá trình to ra và tiêu dùng sn phm trùng nhau v
không gian và thi gian. Chúng không th ct đi, tn kho nh nhng hàng
hóa khác. Vì vy, đ to s n khp gia sn xut và tiêu dùng sn phm
du lch luôn là bài toán khó cho các doanh nghip kinh doanh du lch.
- Vic tiêu dùng sn phm din ra không đu đn mà mang tính
mùa v. Khc phc tính mùa v trong kinh doanh du lch luôn là vn đ
bc xúc ngay c trong thc tin và lý lun.
1.1.4 Tài nguyên du lch
Tài nguyên du lch là c
s đ phát trin ngành du lch. ó là cnh
quan thiên nhiên, yu t t nhiên, di tích lch s - vn hóa, công trình lao
đng sáng to ca con ngi và các giá tr nhân vn khác có th đc s
dng nhm đáp ng nhu cu du lch, là yu t c bn đ hình thành các

khu du lch, đim du lch, tuyn du lch, đô th du lch (Lut Du lch).
Hiu sâu v tài nguyên du lch là mt tt y
u trong qun lý nhà nc, nm
đc tài nguyên du lch ca mình là gì, nhà cung cp có th đa ra chin
lc dài hn đ tìm đc khách hàng tim nng.
1.2 Vai trò ca ngành du lch đi vi s phát trin kinh t - xã
hi và môi trng
1.2.1 Vai trò ca ngành du lch đi vi s phát trin kinh t
1.2.1.1 Phát trin du lch quc t

12
- Tác đng tích cc vào vic làm tng thu nhp quc dân thông qua
thu ngoi t, đóng góp vai trò to ln trong vic cân bng cán cân thanh
toán quc t. Du lch là mt ngành đã giúp nhiu quc gia thu đc hàng
t USD mi nm, bi vì đây là hot đng xut khu có hiu qu nht.
Tht vy, thu nhp t du lch quc t mi nm đu tng, nm 2003, thu
nhp t du lch qu
c t đt 523 t USD, tng 6,5% so vi nm 2002. WTO
vn tin rng du lch quc t s tip tc tng trng và đt mc tiêu khách
du lch s đt khong 1 t ngi vào nm 2010 và 1,6 t ngi vào nm
2020. S d nh vy là vì: Th nht, du lch là ngành “xut khu ti ch”
nhng hàng hóa công nghip, hàng tiêu dùng, th công m ngh, … theo
giá bán l cao hn. Th hai, du l
ch là ngành “xut khu vô hình” sn
phm du lch, bao gm nh cnh quan thiên nhiên, giá tr di tích lch s-
vn hóa, tính đc đáo trong truyn thng phong tc tp quán…Sn phm
này không b mt đi mà giá tr ngày càng đc tng thêm khi cht lng
phc v du lch cao, bi l cái mà chúng ta bán cho khách không phi là
bn thân tài nguyên du lch mà ch là giá tr các kh nng tha mãn các
nhu cu đc trng ca khách du lch đc ch

a đng trong tài nguyên du
lch.
- Du lch khuyn khích và thu hút vn đu t nc ngoài: Vì du lch
là ngành b vn đu t thp hn so vi các ngành công nghip nng khác
mà kh nng thu hi vn nhanh, k thut không phc tp. Trong khi quy
lut ph bin trên th gii hin nay ca quá trình chuyn dch c cu kinh
t là ngành dch v ngày càng chim t l cao trong tng sn phm xã h
i.
Do vy, du lch là mt trong nhng ngành hp dn các nhà kinh doanh
trên con đng đi tìm hiu qu ngun vn đu t ca mình, đc bit là
kinh doanh các dch v b sung.

13
- Du lch góp phn cng c mi quan h kinh t quc t, phát trin
đng li giao thông quc t. Nó nh là mt đu mi “xut – nhp khu”
ngoi t, góp phn phát trin quan h ngoi hi quc t.
1.2.1.2 Phát trin du lch ni đa
- Du lch góp phn làm tng sn phm quc ni thông qua vic
tham gia vào quá trình to nên thu nhp quc dân nh sn xut
đ lu
nim, ch bin thc phm…
- Góp phn phân phi li thu nhp quc dân gia các vùng, vì
thng các vùng phát trin mnh v du lch thì kém sn xut ra ca ci
vt cht.
- Bên cnh vic tng sc khe cho ngi dân, thì du lch ni đa
giúp cho vic s dng c s vt cht k thut hp lý hn, tn dng đc
toàn b
 giá tr mà nó mang li, nht là và nhng mùa không phi là thi
v ca ngành du lch.
1.2.1.3 Các ý ngha v mt kinh t khác

- Du lch làm tng ngun thu ngân sách cho các đa phng phát
trin du lch.
- Du lch góp phn thúc đy các ngành kinh t khác phát trin, vì
hot đng kinh doanh du lch đòi hi s h tr liên ngành. i vi nn
sn xut xã hi, du lch m ra mt th trng tiêu th hàng hóa.
- Phát tri
n du lch s m mang, hoàn thin c s h tng kinh t
nh mng li giao thông công cng, mng li đin nc, các phng
tin thông tin đi chúng…
1.2.2 Vai trò ca ngành du lch đi vi xã hi
- óng góp ca du lch vào vic to ra vic làm cng không th b
xem nh. Lao đng trong ngành du lch ngày càng tng, đu t vào du

14
lch có xu hng to ra vic làm nhiu hn và nhanh hn so vi đu t
vào các hot đng kinh t khác (NETO 2003).
 phát trin đc tài nguyên du lch  nhng vùng, thng là xa
xôi, ho lánh thì đòi hi phi đu t c s h tng và các dch v đi kèm
thit yu khác. Khi đó, vic phát trin dn đn phân phi li thu nhp và
làm gim bt nghèo đói; đóng góp vào vic khôi ph
c các ngh th công,
l hi và truyn thng; và ci thin c s h tng, nâng cao phúc li
chung ca xã hi (UN 1999). Nói chung, du lch đc tin tng là s làm
gim quá trình đô th hóa  các nc kinh t phát trin.
- Du lch là phng tin tuyên truyn, qung cáo có hiu qu cho
các nc ch nhà. Xét v mt kinh t, các hàng hóa ni đa bao gm các
hàng công nghip hoc tiu th công nghip…đ
c gii thiu ti ch đn
khách du lch, h s tuyên truyn đn ngi thân, bn bè và t đó có c
hi m rng con đng xut khu cho các mt hàng này. Còn xét v mt

xã hi, đây là kênh đ qung bá v các thành tu kinh t, chính tr, vn
hóa, xã hi, con ngi, phong tc tp quán… c bit, du lch vn hóa
ngày càng đông khách du lch thiên v tham quan các khu di tích, lch
s…vì vy, góp ph
n làm tôn to các ngành ngh th công m ngh nhiu
hn, tô đm nét vn hóa qua các sn phm này. Mt yu t không kém
phn quan trng là du lch làm tng thêm tình đoàn kt, hu ngh, mi
quan h hiu bit cá nhân gia các vùng vi nhau và ca nhân dân gia
các quc gia vi nhau.
Ngoài nhng ý ngha tích cc nh ta đã phân tích trên thì phát trin
du lch cng có mt nh hng tiêu cc đn kinh t, xã h
i. Tht vy, nu
du lch quc t th đng phát trin quá ti s gây áp lc lên t giá, làm
mt cân bng cán cân thanh toán quc t. Hn na, nu vic phát trin du

15
lch quá ti s gây ra s ph thuc ca nn kinh t vào dch v du lch, d
dn đn tính không bn vng ca nn kinh t đó. ng thi, vic làm ô
nhim môi trng và t nn xã hi cng là kt qu mt trái ca du lch
gây nh hng tài nguyên và tác hi sâu xa khác trong đi sng tinh thn
ca dân tc…
1.2.3 Vai trò ca ngành du lch đi vi b
o v môi trng
1.2.3.1 Nhng tác đng tích cc ca ngành du lch đi vi môi
trng
Du lch cng hot đng theo khuynh hng phc hi, bo tn và
bo v môi trng, cng nh vic khôi phc, tôn to các kho tàng lch s.
- Phát trin v thu hút du khách:  đáp ng nhu cu du lch phi
dành nhng khong đt đai có môi trng ít b xâm phm, xây dng các
công viên bao quanh thành ph, thi hành các bi

n pháp bo v môi
trng, bo v ngun nc, không khí nhm to nên môi trng sng phù
hp vi nhu cu ca du khách.
- S phát trin c s h tng: Ci thin đng sá, h thng qun lý
cung cp nc sch và x lý nc thi có th do vic tng thu nhp t
ngành du lch. Nhng ci tin nh th có th ct gim ô nhi
m và ci
thin cht lng môi trng thiên nhiên.
1.2.3.2 Nhng mt tác đng tiêu cc ca ngành du lch đi vi
môi trng
- Hy hoi môi trng: Hot đng du lch  t có nguy c làm suy
thoái tài nguyên du lch t nhiên. S tp trung quá nhiu ngi và thng
xuyên ti đa đim du lch làm cho thiên nhiên không kp hi phc và đi
đn ch b hy hoi. S có mt ca nh
ng đoàn ngi đã uy hip đi
sng ca mt s loài đng vt hoang dã, đy chúng ra khi ni c trú yên

16
n trc đây đ tìm ni  mi.
- Ô nhim: Là nhân t tác đng tiêu cc ch yu đn du lch. Giao
thông là đu mi c bn ca c ô nhim không khí và ting n. Ô nhim
nc t nc thi và s dng các loi thuc tr sâu, thuc dit c và phân
bón  các khu vc xây dng phong cnh gii trí cng là nhng vn đ c
bn c
n gii quyt cho nhiu đa đim du lch.
- Các hot đng du lch: Nhiu hot đng du lch cng nh hng
đn h tng nh làm xói mòn đng sá, và h hi các khu di tích lch s.
Nh vy, dù đem li mt lng doanh thu không nh cho kinh t,
nhng mt trái ca ngành du lch làm nh hng nghiêm trng đn môi
trng thiên nhiên nu chúng ta không có mt k hoch mang tính chi

n
lc cho bo v môi trng.
1.3 Các yu t nh hng đn phát trin du lch
1.3.1 Yu t bên ngoài
1.3.1.1 Tình hình kinh t và chính tr trên th gii và khu vc
- Kinh t th gii n đnh và phát trin là c hi cho nhng nc có
tài nguyên du lch thu hút khách du lch đc bit là khách nc ngoài.
- n đnh chính tr là yu t đm bo cho vic m rng các mi
quan h kinh t - chính tr
, vn hóa, khoa hc k thut gia các quc gia
trên th gii. Trong phm vi các mi quan h kinh t, s giao lu v du
lch gia các nc trong khu vc, trên toàn cu không ngng phát trin.
Nu mt vùng có chin tranh hoc các cuc xung đt thng xy ra thì
khách du lch  các vùng lân cn s e ngi, không đn khu vc đó đ du
lch.
Nu trên th gii có tình hình chính tr cng thng thì ho
t đng đi
du lch khó có điu kin phát trin.

17
1.3.1.2 Tình hình và xu hng phát trin kinh t ca đt nc
Mt trong nhng yu t quan trng có nh hng đn s phát sinh
và phát trin du lch là điu kin kinh t chung. Nn kinh t chung phát
trin là tin đ cho s ra đi và phát trin ca ngành kinh t du lch. iu
này đc gii thích bi s l thuc ca du lch vào các thành qu kinh t
khác. Theo ý kin ca mt s
chuyên gia kinh t thuc Hi đng kinh t
và xã hi Liên Hip Quc: mt đt nc có th phát trin du lch nu
nc đó t sn xut đc phn ln s ca ci vt cht cho du lch.
- S phát trin ca công nghip nh, nông nghip và công nghip

ch bin lng thc – thc phm. Nhng ngành này phát trin có ý ngha
quan trng đn s
phát trin du lch. Ngành du lch s dng ln s lng
lng thc và nht là thc phm.  đây nhn mnh vai trò ca ngành
công nghip ch bin đng, tht bò, sa, đ hp… Mt s ngành công
nghip nh đóng vai trò quan trng trong vic cung ng vt t cho ngành
du lch nh ngành dt, công nghip sành s, đ gm.
- Xu hng phát trin ca ni, ngo
i thng: Ni thng bao gm
mng li bán buôn, mng li bán l và mng li khách sn, nhà hàng.
Ngoi thng là xut nhp khu, và du hiu tích cc cho nn kinh t là
t trng xut khu cao.
- T trng dân trong đ tui lao đng, t trng này càng ln, kinh t
phát trin càng cao.
1.3.1.3 Tình hình chính tr hòa bình, n đnh ca đt nc
Tình hình chính tr, hòa bình n đnh là tin đ
cho s phát trin
kinh t, chính tr, vn hóa, xã hi ca mt đt nc. Mt quc gia mc dù
có tài nguyên v du lch, cng không phát trin đc du lch nu nh  đó
luôn xy ra các s kin làm xu đi tình hình chính tr và hòa bình.

18
Trên th gii, nhng nc có đng li chính tr trung lp và nn
hòa bình n đnh thng có sc hp dn đi vi đông đo qun chúng
nhân dân – khách du lch tim nng. Ngc li  nhng nc có nn
chính tr, hòa bình bt n hay có nhng bin c cách mng, đo chính
quân s….thì s phát trin ca du lch là hn ch, nhiu khi b phá hy.
1.3.1.4 Các chính sách đ
iu tit ca nhà nc
Các chính sách điu tit ca nhà nc góp phn to điu kin đ

phát trin du lch phù hp vi tình hình kinh t hin ti và các d đoán
trong tng lai. Tuy nhiên, cng có mt s chính sách kìm hãm s phát
trin ca ngành. Ví d nh mt s chính sách v bo tn di tích giúp nhà
nc đt đc mc tiêu v xã hi nhng hn ch du khách quay tr
li vì
không có cái mi.
1.3.1.5 Nhu cu ca du khách
Bt k sn phm hay dch v nào đc to ra cng nhm đ cung
cp cho nhu cu ca th trng (du khách). Vì vy s bin đng ca nhu
cu ca du khách làm nh hng trc tip đn quá trình phát trin du lch.
Các nhân t tác đng đn nhu cu ca du khách là: s thay đi v mc thu
nhp, thay đi trong li s
ng, thay đi v t duy, chi phí và cht lng
ca dch v du lch….S thay đi này có th tác đng cùng chiu hoc
ngc chiu vi s phát trin ca ngành du lch.
1.3.1.6 Yu t t nhiên
Bao gm v trí, đt đai, khí hu sông ngòi. tài nguyên, đây là nhng
yu t tác đng trc tip đn tính hp dn ca sn phm du lch.
1.3.1.7 Yu t vn hóa
ây đc coi là tài nguyên đc bit hp dn ca ngành du lch. Nu
tài nguyên thiên nhiên thu hút du khách bi s hoang s, đc đáo và him

19
hoi ca nó thì tài nguyên du lch nhân vn thu hút bi tính phong phú, đa
dng, đc đáo và tính truyn thng cng nh tính đa phng. Các đi
tng vn hóa là c s đ to nên các loi hình du lch vn hóa phong
phú. Mt khác, nhn thc vn hóa còn là yu t thúc đy đng c du lch
ca khách. Nh vy xét di góc đ th trng thì vn hóa va là yu t
cung, va góp phn hình thành y
u t cu ca h thng du lch.

1.3.1.8 Công ngh thông tin
Yu t này không to nên sn phm du lch, nhng là yu t góp
phn quan trng trong qung bá xúc tin, đa sn phm du lch gn vi
mi ngi. To điu kin cho ngi du lch trong vic tìm kim theo nhu
cu du lch ca mình. ng thi công ngh thông tin góp phn làm cho
ngành du lch ca các nc gn g
i li vi nhau.
1.3.2 Yu t bên trong
1.3.2.1 Quy hoch
Quy hoch phát trin du lch có th đc coi là mt hot đng đa
chiu và hng ti mt th thng nht trong tng lai. Nó liên quan đn
yu t t nhiên, xã hi, kinh t, chính tr và công ngh; liên quan đn s
phân tích quá kh, hin ti và tng lai ca mt đim đn du lch. Quy
hoch cng liên quan đn s
chn la mt chng trình hành đng vi
nhiu phng án đt ra. Nó cng liên quan đn vic thit lp các mc tiêu
c bn cho đim đn đ làm cn c cho các k hoch hành đng h tr
khác tip theo.
Trong chin lc phát trin du lch, công tác xây dng quy hoch
tt s mang li nhiu li ích t du lch và gim thiu nhng tiêu cc mà
du lch có th
 mang li cho cng đng. Li ích ca vic phát trin có quy
hoch rt ln, vì vy nu thiu yu t này, có th dn đn nhng thit hi

20
v vt cht (c s vt cht, giá tr vn hóa, giao thông vn ti, môi
trung), con ngi, nhng tác đng v marketing, v t chc và các đng
khác (Giáo trình Kinh t du lch, trang 286).
1.3.2.2 Chính sách phát trin du lch
Mt chính sách nht quán hay uyn chuyn không khng đnh đc

là nh hng tt hay không tt đn s phát trin du lch. Tuy nhiên, trong
mi hoàn cnh kinh t, chính tr xã hi khác nhau mi khng đnh
đc
điu đó và khi đó chính sách phát trin du lch đa ra và vn hành mt
cách linh hot theo thi th thì s đa ngành du lch đi vào qu đo phát
trin rt thun li.
1.3.2.3 Môi trng pháp lý và th tc hành chính
Nu xét đn yu t thu hút đu t đ phát trin du lch thì môi
trng pháp lý và các th tc hành chính là ca ngõ đu tiên đ khuyn
khích hay hn ch tinh thn ca nhà đu t
. Chính sách thông thoáng, c
ch mt ca là mt li th ln đ kêu gi các nhà đu t, ngc ti, tính
nhiêu khê trong th tc s làm nhà đu t lo ngi.
1.3.2.4 C s vt cht k thut
C s vt cht k thut du lch đc hiu là toàn b các phng
tin đc huy đng tham gia vào vic khai thác các tài nguyên du lch
nhm to ra và thc hin các dch v
 và hàng hóa tha mãn nhu cu ca
du khách trong chuyn hành trình ca h. Nh vy, c s vt cht k
thut du lch bao gm c c s vt cht k thut ca bn thân ngành du
lch và ca ngành khác nh: h thng đng sá, cu cng, bu chính vin
thông, đin nc
C s vt cht k thut là mt trong nhng nhân t quan tr
ng đi
vi quá trình phát trin kinh doanh. Nó là yu t đm bo v điu kin

21
cho hot đng sn xut kinh doanh đc thc hin. Mi ngành, mi lnh
vc sn xut kinh doanh đ có th hot đng đòi hi phi có mt h thng
c s vt cht – k thut tng ng. Ngành du lch cng không nm ngoài

quy lut đó.
H thng c s vt cht k thut du lch là yu t quan trng tác
đng đn mc đ tha mãn nhu cu ca du khách bi tính tin ích ca nó.
Chúng ta có th s dng c s vt cht tác đng khai thác tài nguyên, to
thêm tính đa dng, hin đi và phong phú ca sn phm du lch. Mt quc
gia mun phát trin du lch tt phi có điu kin c s vt cht k thut
tt, nó cng va th hin trình đ
phát trin du lch ca đa phng đó.
1.3.2.5 Ngun nhân lc
Xét đn tn cùng ca vn đ thì con ngi là yu t then cht và
ngành du lch cng không ngoi l. Ngun nhân lc là yu t quyt đnh
đn phát trin du lch. Thành công ca ngành du lch đc da trên tng
con ngi vi điu kin chúng ta phi nhn thc đc tác đng ca cách
chúng ta làm vic.
1.3.2.6 Hi
u qu s dng vn đu t
Vn đu t là yu t giúp duy trì, nâng cp và m rng phát trin
các sn phm du lch và các dch v có liên quan. Vì vy, mt ngun vn
nu đc s dng có hiu qu s khc phc nhng thiu sót ca ngành và
góp phn ln trong phát trin du lch. Ngc li, s dng không hiu qu
vn
đu t làm va gây tn tht tin ca, va không ci thin đc v th
ca ngành du lch.
1.3.2.7 Hot đng ca các doanh nghip trong ngành và liên kt
ngành
Chúng ta bit rng du lch là mt ngành hot đng liên quan đn

22
nhiu lnh vc khác nhau, nên vic xây dng mt c ch qun lý ngành
làm sao có th h tr cho các hot đng đa ngành là ht sc quan trng.

1.3.3 Các nhân t nh hng đn phát trin sn phm du lch
ca đa phng
Sn phm du lch ca đa phng là mt sn phm tng hp gm
nhiu yu t to thành nh: tài nguyên thiên nhiên, di sn do con ng
i
to ra, các th ch…nh các khái nim đã nói  trên. Th trng khách du
lch là mt trong nhng th trng mc tiêu quan trng nht ca đa
phng. Các đa phng c gng, n lc thu hút khách du lch đn vi
đa phng mình.
Mun xây dng mt thng hiu du lch đa phng mnh, điu
đu tiên là phi xây dng cho đc mt sn ph
m du lch đc thù t
nhng ngun tài nguyên (bao gm tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên
nhân vn, tài nguyên nhân to ) sn có ca đa phng mình. iu th
hai, là phi bit qung bá nó ra th gii bên ngoài thông qua nhng kênh
truyn thông hiu qu và vi mt qui trình khoa hc.
Xây dng mt sn phm du lch đc thù ca đa phng thông qua
vic kt hp nhng nét đc trng ca thiên nhiên, nhân vn và công trình
nhân to vi vi
c bo tn và phát trin nó.
Theo cách sp xp ca T chc Du lch th gii (WTO), thành phn
sn phm du lch ca mt đa phng bao gm:
- Di sn t nhiên.
- Di sn nng lng.
- Di sn v con ngi.
- Nhng hình thái xã hi.
- Nhng hình thái v thit ch chính tr, pháp ch, hành chính.