B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM
NGUYN HNG PHÚ
PHÁT TRIN CHIN LC MARKETING DCH V NGÂN
HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
K THNG VIT NAM GIAI ON 2011 – 2015.
Chuyên ngành: THNG MI
Mã s: 60.34.10
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. HOÀNG TH PHNG THO
Tp.H Chí Minh – Nm 2011
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c các ni dung chi tit ca bài lun vn này đc trình
bày theo kt cu và dàn ý ca tôi vi s nghiên cu, thu thp và phân tích các tài liu
liên quan đn marketing DVNH bán l ca TCB, đng thi đc s góp ý hng dn
ca TS. Hoàng Th Phng Tho đ hoàn tt lun vn.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim vi cam kt trên.
Hc viên: Nguyn Hng Phú
Lp: Thng Mi K18
MC LC
Trang ph bìa Trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình v, đ th
LI M U
CHNG I: C S LÝ LUN V HOT NG MARKETING TRONG
KINH DOANH DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
1.1. Tng quan v dch v ngân hàng bán l 6
1.1.1. Khái nim chung v dch v 6
1.1.2. Các đc trng phân bit ca dch v 6
1.1.2.1. Tính vô hình 6
1.1.2.2. Tính không tách ri gia cung cp và tiêu dùng dch v 7
1.1.2.3. Tính không đng nht v cht lng 7
1.1.2.4. Tính không th d tr 7
1.1.3. Khái nim và dc đim ca ngân hàng bán l 7
1.1.3.1. Khái nim ca dch v ngân hàng bán l 7
1.1.3.2. c đim và vai trò ca dch v ngân hàng bán l 8
1.1.4. Xu hng phát trin dch v ngân hàng bán l 9
1.1.5. Các sn phm và dch v ngân hàng bán l 9
1.1.5.1. Dch v huy đng vn 9
1.1.5.2. Dch v tín dng 10
1.1.5.3. Dch v thanh toán 10
1.1.5.4. Dch v ngân hàng bán l qua mng 10
1.1.5.5. Dch v khác 10
1.1.6. Các nhân t tác đng đn DVNH bán l 11
1.1.6.1. Công ngh thông tin 11
1.1.6.2. Yu t lm phát 11
1.2. Tng quan v Marketing dch v ngân hàng bán l 12
1.2.1. Khái nim v Marketing ngân hàng 12
1.2.2. Ni dung ca Marketing dch v ngân hàng bán l 13
1.2.2.1. Phân khúc th trng trong lnh vc ngân hàng bán l 13
1.2.2.2. nh v thng hiu trên th trng ngân hàng bán l 15
1.2.2.3. Chin lc Marketing Mix trong dch v ngân hàng bán l 15
1.2.2.3.1. Sn phm (Product) 16
1.2.2.3.2. Giá (Price) 17
1.2.2.3.3. Phân phi (Place) 18
1.2.2.3.4. Xúc tin (Promotion) 20
1.2.2.3.5. Con ngi (People) 21
1.2.2.3.6. S dng các yu t hu hình (Physical Evidence) 22
1.2.2.3.7. Quá trình cung cp dch v (Process) 23
Tóm tt chng I 23
CHNG II: TNG QUAN V TH TRNG DCH V NGÂN HÀNG
BÁN L VÀ THC TRNG HOT NG MARKETING TRONG DCH
V NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
K THNG VIT NAM
2.1. Tng quan v th trng dch v ngân hàng bán l ti Vit Nam 25
2.2. Thc trng hot đng Marketing trong dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
thng mi c phn K Thng Vit Nam 27
2.2.1. Gii thiu chung v Ngân hàng Thng mi c phn K Thng 27
2.2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 27
2.2.1.2. C cu t chc 29
2.2.2. Tình hình hot đng kinh doanh dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
Thng mi c phn K Thng 30
2.2.2.1. V huy đng vn 30
2.2.2.2. V hot đng tín dng 31
2.2.2.3. V hot đng dch v th 32
2.2.3. Nhng nhân t bên ngoài tác đng đn hot đng dch v ngân hàng bán
l ti ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam 33
2.2.3.1. Môi trng kinh t - chính tr 33
2.2.3.2. Mi trng dân s và vn hóa – xã hi 35
2.2.3.3. Mi trng công ngh 36
2.2.3.4. Khách hàng 37
2.2.4. Sc cnh tranh gia TCB và các đi th trong ngành 37
2.2.4.1. i th hin ti 37
2.2.4.1.1. Quy mô và nng lc tài chính 40
2.2.4.1.2. Mng li phân phi 41
2.2.4.1.3. Hot đng Marketing 41
2.2.4.2. i th tim nng 43
2.2.5. Phân tích thc trng hot đng Marketing trong dch v ngân hàng bán l
ti Ngân hàng Thng mi c phn K Thng 43
2.2.5.1. Nhng hot đng marketing trong dch v ngân hàng bán l ti TCB
giai đon 2005 – 2010 43
2.2.5.2. Phân khúc th trng 44
2.2.5.3. nh v thng hiu 46
2.2.5.4. Chin lc Marketing Mix trong dch v ngân hàng bán l ti Ngân
hàng Thng mi c phn K Thng 46
2.2.5.4.1. Sn phm (Product) 47
2.2.5.4.2. Giá (Price) 51
2.2.5.4.3. Phân phi bán l (Place) 53
2.2.5.4.4. Xúc tin (Promotion) 54
2.2.5.4.5. Con ngi (People) 55
2.2.5.4.6. S dng các yu t hu hình (Physical Evidence) 56
2.2.5.4.7. Quá trình cung cp dch v (Process) 57
Tóm tt chng II 57
CHNG III: KT QU KHO SÁT THÁI KHÁCH HÀNG I VI
DCH V BÁN L TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN K
THNG VIT NAM VÀ PHÂN TÍCH SWOT
3.1. Ý kin ca khách hàng hin ti v hiu qu hot đng Marketing cho dch v
ngân hàng bán l ti TCB 59
3.1.1. c đim mu nghiên cu 59
3.1.2. Phn ánh ca khách hàng v hiu qu hot đng Marketing cho dch v
ngân hàng bán l ti TCB 60
3.1.2.1. Sn phm 60
3.1.2.2. Giá 61
3.1.2.3. Phân phi 62
3.1.2.4. Xúc tin 63
3.1.2.5. Con ngi 64
3.1.2.6. Các yu t hu hình và quy trình cp tín dng 64
3.1.2.7. Kho sát lòng trung thành ca khách hàng 65
3.2. Xu hng tiêu dùng dch v ngân hàng bán l ca khách hàng cá nhân trong
thi gian ti 66
3.2.1. c đim ca đáp viên 66
3.2.2. T l giao dch ca khách hàng ti các ngân hàng 66
3.2.3. Ý kin ca khách hàng khi chn ngân hàng giao dch 67
3.2.4. Mc đ nhn bit và thái đ ca khách hàng đi vi TCB 68
3.3. S khác bit v mc đ trung thành ca các đi tng khách hàng sau khi s
dng dch v ca TCB 70
3.4. Phân tích SWOT 72
3.4.1. im mnh 72
3.4.2. im yu 72
3.4.3. C hi 73
3.4.4. Thách thc 73
Tóm tt chng III 74
CHNG IV: XUT CHIN LC MARKETING NHM PHÁT
TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG THNG MI
C PHN K THNG VIT NAM GIAI ON 2011 – 2015.
4.1. Mc tiêu và đnh hng phát trin kinh doanh ti Ngân hàng Thng mi c
phn K Thng 75
4.1.1. Tm nhìn chin lc giai đon 2011 – 2015 75
4.1.2. S mng kinh doanh 76
4.1.3. Mc tiêu kinh doanh 76
4.2. Phát trin chin lc Marketing cho dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
Thng mi c phn K Thng giai đon 2011–2015 ti khu vc TPHCM 77
4.2.1. Mc tiêu marketing 77
4.2.2. Th trng mc tiêu 78
4.2.3. i th cnh tranh chính 79
4.2.4. nh v thng hiu 80
4.2.5. Chin lc Marketing Mix trong dch v ngân hàng bán l ti Ngân hàng
Thng mi c phn K Thng 81
4.2.5.1. Sn phm (Product) 81
4.2.5.2. Giá (Price) 84
4.2.5.3. Phân phi bán l (Place) 85
4.2.5.4. Xúc tin (Promotion) 86
4.2.5.5. Con ngi (People) 89
4.2.5.6. S dng các yu t hu hình (Physical Evidence) 91
4.2.5.7. Quá trình cung cp dch v (Process) 92
4.2.5.8. Ngân sách marketing 93
4.3. Các gii pháp nhm h tr thc hin chin lc 93
4.3.1. Gii pháp v ngun nhân lc 93
4.3.2. Gii pháp v công ngh - trang thit b 94
4.3.3. Gii pháp v qun tr ri ro 95
KT LUN 96
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
DVNH: dch v ngân hàng
TCB: Ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam
HSBC: Ngân hàng Hng Kông và Thng Hi
NHNN: Ngân hàng nhà nc
TPHCM: Thành ph H Chí Minh
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
VCB: Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng
STB: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
EIB: Ngân hàng xut nhp khu Vit Nam
DAB: Ngân hàng thng mi c phn ông Á
TGKH: Tin gi khách hàng
DANH MC CÁC BNG, BIU
1. Bng 1.1: Các chin lc kênh phân phi
2. Bng 1.2: Các công c xúc tin – truyn thông
3. Bng 2.1. Doanh s bán l trên đa bàn TP.HCM 2005 – 2009
4. Bng 2.2: Mt s ch tiêu ch yu ca giai đon 2008 – 2010
5. Bng 2.3: Tình hình huy đng vn ca TCB phân loi theo đi tng khách hàng
giai đon 2008 – 2010
6. Bng 2.4: D n tín dng ca TCB cn c theo k hn giai đon 2008 – 2010
7. Bng 2.5: D n tín dng ca TCB cn c theo đi tng giai đon 2008 – 2010
8. Bng 2.6: T trng lao đng có vic làm chia theo nhóm tui và loi hình kinh t,
2009
9. Bng 2.7: So sánh mt s ch tiêu tài chính tính đn Quý III/2010
10. Bng 2.8: Mng li hot đng ca các NHTMCP Vit Nam tính đn quý III/2010
11. Bng 2.9: Bng kho sát ý kin đánh giá mt vài ngân hàng trên th trng bán l
12. Bng 2.10: So sánh các sn phm dch v NHBL TCB, ACB, STB, DAB
13. Bng 2.11: Mc phí áp dng ti các ngân hàng tháng 2/2011
14. Bng 3.1: Mc đ đng ý ca khách hàng v sn phm, DVBL ca TCB
15. Bng 3.2: Ý kin ca khách hàng v mc phí, lãi sut
16. Bng 3.3: Ý kin ca khách hàng v chng trình u đãi, qung bá thng hiu
TCB
17. Bng 3.4: Mc đ hài lòng ca khách hàng v nng lc phc v ca nhân viên
18. Bng 3.5: Các lý do khách hàng chn TCB đ giao dch
19. Bng 3.6: Các dch v cn ci thin ti TCB đ thu hút khách hàng tim nng
20. Bng 4.1: Ch tiêu k hoch kinh doanh giai đon nm 2011 - 2015 ti TCB
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
1. Hình 1.1: Cu trúc ca sn phm do ngân hàng cung cp
2. Hình 1.2: Các phng pháp phân phi s dng công ngh
3. Hình 1.3: Các chin lc nhân s trong marketing DVNHBL
4. Hình 3.1: Loi dch v khách hàng đang giao dch ti TCB
5. Hình 3.2: ánh giá mc phí, lãi sut so vi mc khách hàng chp nhn giao dch
6. Hình 3.3: Ý kin ca khách hàng v mng li chi nhánh
7. Hình 3.4: Nhng kênh thông tin giúp khách hàng bit đn dch v ca TCB
8. Hình 3.5: Mc đ hài lòng ca khách hàng v quy trình phc v ti TCB
9. Hình 3.6: Mc đ trung thành ca khách hàng sau khi s dng dch v ti TCB
10. Hình 3.7: T l khách hàng đang có giao dch ti các ngân hàng
11. Hình 3.8: T l khách hàng đang giao dch ti mt s ngân hàng
12. Hình 3.9: Các yu t khin khách hàng quyt đnh vic chn ngân hàng giao dch
13. Hình 3.10: T l khách hàng bit đn dch v bán l ca TCB
14. Hình 3.11: T l khách hàng có ý đnh chn TCB trong tng lai
15. Biu đ 2.1: Tình hình phát hành th ca TCB giai đon 2008 – 2010
16. Biu đ 2.2: Mc đ tng trng ca nn kinh t Vit Nam
17. Biu đ 2.3: T trng dân s t 15 tui tr lên đang đi hc chia theo thành th/nông
thôn, 2009
18. Biu đ 2.4: T l khách hàng giao dch ti TCB phân theo đ tui nm 2010
Trang 1
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trong bi cnh nn kinh t Vit Nam thc hin l trình hi nhp vào nn
kinh t quc t ngày nay, s phát trin nhanh chóng và nhng h tr to ln ca hot
đng ngân hàng thng mi (NHTM) đi vi s phát trin ca đi sng xã hi và
hot đng kinh t đã làm cho NHTM tr thành mt đnh ch tài chính ngày càng
quan trng. Hot đng NHTM đã phát trin nhanh c v quy mô và cht lng, đc
bit là sau khi hi nhp t chc thng mi th gii. H thng ngân hàng Vit Nam
đã không ngng nâng cao cht lng phc v, đy mnh các hot đng liên quan
đn th trng và đa dng hóa các loi hình sn phm, dch v cung cp cho xã hi.
Chính vì l đó, s tn ti ca NHTM và nn kinh t có s gn bó cht ch vi nhau.
Bên cnh đó, ngân hàng là mt loi hình doanh nghip kinh doanh tin t,
sn phm kinh doanh ca ngân hàng là loi sn phm đc bit đòi hi cao v lòng
tin ca khách hàng đi vi các hot đng ca ngân hàng. Và trong điu kin nn
kinh t phát trin ngày càng nhanh nh hin nay, thu nhp ca ngi dân ngày càng
cao dn đn s tha mãn nhu cu v các dch v tài chính ca h cng ngày càng
mi m hn. Có th nói, thi k khách hàng t tìm đn ngân hàng khi có nhu cu s
dng sn phm nh trc đây đã không còn. Hn th na, đ có th tn ti trong
điu kin cnh tranh gay gt nh hin nay, các ngân hàng đã ph i ch đng đa sn
phm dch v cng nh hình nh thng hiu ca mình vào nhn thc ca khách
hàng. Và mt trong nhng công c hiu qu mà các ngân hàng khi mun m rng
phát trin sn phm cng nh thng hiu ca mình đó chính là Marketing . Ngày
nay, hot đng Marketing đã đc xem là mt hot đng không th thiu đ thành
công trong lnh vc kinh doanh nói chung và trong lnh v c tài chính ngân hàng nói
riêng. Tuy nhiên, hot đng Marketing ngân hàng bán l hin nay vn cha đc
chú trng nhiu ti các NHTM c phn trong nc.
Tht vy, sau thi gian dài Vit Nam chính thc gia nhp t chc thng mi
th gii, th trng tài chính ngày càng m ca cho hàng lot t chc tài chính nc
ngoài tham gia vào th trng tài chính Vit Nam. Phn ln các ngân hàng nc
Trang 2
ngoài có tim lc v tài chính, cht lng dch v, trình đ chuyên môn k thut,
trình đ Marketing và k nng qun lý hn h n các NHTM Vit Nam. c bit,
di áp lc cnh tranh v cung cp dch v ngân hàng (DVNH) và s phát trin ca
công ngh thông tin, nm 2010 đc đánh giá là nm “bùng n” v DVNH bán l,
tng cng tip cn vi nhóm khách hàng cá nhân, doanh nghip va và nh, h
kinh doanh cá th. Dân s Vit Nam tng nhanh qua các nm, mc thu nhp ca
ngi dân ngày càng cao, là th trng tim nng ca các NHTM, khi phng tin
thanh toán bng tin mt không còn đ c chú trng. Các NHTM Vit Nam đã b t
đu quan tâm đy mnh hin đi hóa, ng dng nhng tin b ca khoa hc công
ngh vào khai thác th trng bán l. Theo đánh giá t chuyên gia tài chính, lnh
vc dch v này s không ngng phát trin và thúc đy cnh tranh gia các NHTM
ngày càng gay gt, nht là ti các đô th loi mt và loi hai, ni tp trung khách
hàng có tim nng tài chính ln và mt đ ngân hàng tng mnh. Hin nay, trong s
các ngân hàng nc ngoài đang hot đng ti Vit Nam, Ngân hàng Hng Kông và
Thng Hi (HSBC) và Citibank là hai ngân hàng ni ting toàn cu v DVNH bán
l vi các chin lc c th đ phát trin kinh doanh bán l. Chính vì vy, các
NHTM Vit Nam nói chung và ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit
Nam (TCB) nói riêng cn phi xác đnh vic phát trin DVNH bán l là yu t quan
trng trong chin lc phát trin chung ca mình.
T nhng lý do trên, TCB cng nh n thc đc tm quan trng ca th
trng bán l, trong giai đon 2010 – 2015, vi đnh hng đi mi chin lc
TCB cùng khu hiu “Thay đi đ dn đu”, ban lãnh đ o TCB đã đ t ra mc tiêu
ci tin và đi mi đ tr thành nhà cung cp DVNH bán l tt nht Vit Nam. iu
này cng đc th hin rõ t nm 2009, khi DVNH và tài chính cá nhân ti TCB
đã không ngng nghiên cu tìm hiu th hiu ca khách hàng đ có th thit k và
phát trin các gói sn phm, DVNH chuyên bit, đa dng, tin li, nhm gia tng
cht lng dch v, đáp ng tt nht cho khách hàng cá nhân. Tuy nhiên, thc t
trong quá trình ci tin đi mi, TCB cha thc s chú trng đn vic xây dng mt
chin lc Marketing phù hp nhm xúc tin thc hin tt các dch v đ nâng cao
Trang 3
hiu qu kinh doanh ca mình. Trong tình hình cnh tranh gay gt gia các NHTM
trong nc và gia NHTM trong nc vi nc ngoài nh hin nay, nht là khi
TCB xác đnh mc tiêu tr thành ngân hàng bán l hàng đu Vit Nam thì vic xây
dng phát trin chin lc Marketing phù hp t thi đim này là rt cn thit. Mt
chin lc Marketing bán l phù hp ngay t bây gi không ch giúp qung bá cho
thng hiu TCB nâng cao th phn trên th trng ngân hàng bán l mà còn đa ra
mt kim ch nam cho đnh hng phát trin nhng sn phm ngân hàng bán l ca
TCB nhm đáp ng nhu cu ca khách hàng cá nhân vn cha đc chú trng
nhiu trong thi gian qua trên đa bàn hn chín triu dân ca thành ph H Chí
Minh. Chính vì lý do đó, tác gi quyt đnh chn đ tài “Phát trin chin lc
Marketing DVNH bán l ti ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit
Nam giai đon 2011 – 2015” làm đ tài nghiên cu cho lun vn ca mình vi hy
vng góp mt phn nh trong công tác hoch đnh chin lc ca TCB.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài có các mc tiêu c th nh sau:
- Phân tích và đánh giá thc trng hot đng Marketing trong hot đng kinh
doanh DVNH bán l ti TCB.
- iu tra thái đ ca khách hàng đi vi DVNH bán l ca TCB và xu hng
tiêu dùng DVNH bán l trong thi gian ti.
- xut chin lc phát trin Marketing phù hp h tr cho chin lc phát
trin DVNH bán l ca TCB giai đon 2011 – 2015.
3. Phng pháp nghiên cu
- Thông tin th cp: bao gm các s liu v môi trng, thông tin xã hi và
các s liu tài chính ca ngành cng nh c a các ngân hàng đc thu thp thông
qua các tp chí thng kê, tp chí ngành và các báo cáo thng niên ca các ngân
hàng. Sau đó, tác gi vn dng phng pháp phân tích h thng, thng kê, so sánh
đ thc hin phân tích.
- Thông tin s cp: S dng bng câu hi kho sát, ly ý kin t khách hàng cá
nhân đã và cha s dng DVNH bán l ca TCB. Cuc kho sát đc tin hành trên
Trang 4
đa bàn Thành ph H Chí Minh vi mu gm 200 đáp viên là khách hàng ca ngân
hàng, c th:
+ Kho sát 100 khách hàng cha s dng DVNH bán l ti TCB.
+ Kho sát 100 khách hàng đang s dng DVNH bán l ti TCB.
- Phng pháp chn mu: i vi khách hàng cha s dng DVNH bán l ca
TCB, chn mu thun tin các cá nhân hin đang sinh sng ti TPHCM, thi gian
phng vn vào cui tun và ngoài gi. i vi khách hàng ca TCB, đi tng
đc chn là các khách hàng hin đang giao dch ti TCB ti TPHCM.
- Thi gian tin hành kho sát 03 tun ca tháng 04 nm 2011.
- Sau đó tác gi tin hành phân tích thông qua SPSS bng vic s dng các
phép thng kê mô t nh tn s, giá tr trung bình,… và kim đnh các câu hi/gi
thit nghiên cu bng cách phân tích Anova, T-test.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- Sn phm và DVNH bán l ti TCB.
- Tp trung vào các chin lc Marketing DVNH bán l cho phân khúc khách
hàng cá nhân khu vc TPHCM.
- Do hn ch v thi gian, đa lý và nhng hn ch khách quan nên tác gi ch
gii hn kho sát các khách hàng trên đa bàn Thành ph H Chí Minh và tp trung
vào hot đng Marketing DVNH bán l ti TCB, không đi sâu vào các lnh v c
khác.
5. Tính mi ca đ tài nghiên cu
tài xây dng chin lc Marketing trong hot đng dch v mt s ngân
hàng và nhng nghiên cu v hiu qu ca vic phát trin DVNH bán l ti các
NHTM cng đã đc mt s tác gi thc hin. Tuy nhiên, vic nghiên cu đa ra
các chin lc Marketing hoàn chnh nhm dành riêng cho phát trin DVNH bán l
đi vi mt ngân hàng vn có truyn thng bán buôn nh TCB trc đây là mt đ
tài hoàn toàn mi m.
Vic nghiên cu đ tài có ý ngha quan trng v mt thc tin. tài hng
đn đi tng ch yu là DVNH bán l, mt lnh vc đang trên đà phát trin và ci
Trang 5
cách rt nóng trong thi gian gn đây. tài cung cp mt bc tranh toàn cnh v
hot đng marketing DVNH bán l ti TCB và đ xut các chin lc marketing
nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh trong hot đng DVNH bán l ti
TCB giai đon 2011 – 2015.
ng thi, đ tài còn có giá tr v mt lý lun, cung cp hoàn thin cho công
tác marketing, vn dng chin lc marketing vào thc tin đi vi lnh vc nhy
cm nh ngân hàng s mang li hiu qu to ln.
Do hn ch nht đnh nên đ tài cng ch dng li công tác hoàn thin
marketing cho DVNH bán l ti TCB.
6. B cc ca đ tài nghiên cu
Ngoài phn ph lc, danh mc tài liu tham kho và kt lun, ni dung ca
lun vn gm 4 chng:
Chng I: C s lý lun v hot đng Marketing trong kinh doanh DVNH
bán l.
Chng II: Tng quan v th trng DVNH bán l và thc trng hot đng
Marketing trong DVNH bán l ti ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit
Nam.
Chng III: Kt qu kho sát thái đ khách hàng đi vi DVNH bán l ti
ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam.
Chng VI: xut chin lc Marketing nhm phát trin DVNH bán l ti
ngân hàng thng mi c phn K Thng Vit Nam giai đon 2011 – 2015.
Trang 6
CHNG I
C S LÝ LUN V HOT NG MARKETING TRONG KINH
DOANH DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
1.1. Tng quan v DVNH bán l
1.1.1. Khái nim chung v dch v
Dch v là mt khái nim ph bin trong marketing và kinh doanh. Dch v
đc hiu là rt nhiu các loi hình hot đng và nghip v thng mi khác nhau.
Có rt nhiu đnh ngha v dch v.
Theo Philip Kotler: “ Dch v là mi bin pháp hay li ích mà mt bên có th
cung cp cho bên kia và ch yu là không s thy đc và không dn đn s chim
đot mt cái gì đó. Vic thc hin dch v có th có và cng có th không liên quan
đn hàng hóa di dng vt cht ca nó”. (Ngun: Philip Koler, Marketing cn bn,
2007, trang 478) [1]
1.1.2. Các đc trng phân bit ca dch v
1.1.2.1. Tính vô hình
Dch v là vô hình xut hin đa dng nhng không tn ti mt hình dng
c th nào. Do đó s cm nhn ca khách hàng tr nên rt quan trng trong vic
đánh giá cht lng. Khách hàng cm nhn cht lng ca dch v bng cách so
sánh vi cht lng mong đi hình thành trong ký c khách hàng. cng c lòng
tin ca khách hàng đi vi mình, ng i cung ng dch v có th thi hành mt lot
các bin pháp c th:
- Ngi cung ng có th tng tính s thy đc ca hàng hóa.
- Ngi cung ng có th không ch mô t dch v ca mình mà còn làm khách
hàng chú ý đn nhng li ích có liên quan đn dch v đó.
- tng mc đ tin tng, ngi cung ng có th ngh ra nhng tên gi cho
dch v ca mình.
- to bu không khí tin cy, ngi cung ng có th mi mt ngi ni
ting nào đó tham gia tuyên truyn dch v ca mình.
(Ngun: Philip Koler, Marketing cn bn, 2007, trang 479) [1]
Trang 7
1.1.2.2. Tính không tách ri gia cung cp và tiêu dùng dch v
Tính không tách ri ca dch v th hin vic khó phân chia dch v thành
hai giai đon rõ ràng là giai đo n sn xut và giai đon tiêu th. Quá trình dch v
hình thành và tiêu dùng là cùng mt thi đim. Khách hàng cng có m t và cùng
tham gia vic cung cp dch v nên s tác đng qua li gia ngi cung ng dch v
và khách hàng đu nh hng đn kt qu ca dch v. Phi có nhu cu, có khách
hàng thì quá trình dch v mi thc hin đc.
1.1.2.3. Tính không đng nht v cht lng
Các dch v luôn không n đnh, do đó cht lng dch v tùy thuc rt ln
vào hoàn cnh to ra dch v. Mt bác s đi u tr gii không nhng ph thuc vào
trình đ chuyên môn, kinh nghim, trang thit b hin đi mà còn ph thuc vào c
tâm trng ca bác s trong lúc chn đoán.
1.1.2.4. Tính không th d tr
Dch v không th lu tr, tn kho, hay vn chuyn đc, quá trình hình
thành và tiêu dùng dch v luôn xy ra đng thi và khi quá trình to ra dch v
hoàn tt cng là lúc quá trình tiêu dùng kt thúc.
1.1.3. Khái nim và đc đim ca DVNH bán l
1.1.3.1. Khái nim ca DVNH bán l
Th trng bán l là mt cách nhìn hoàn toàn mi v th trng tài chính, qua
đó phn đông nhng ngi lao đng thu nhp trung bình có th tip cn vi các sn
phm DVNH, to ra mt th trng đy tim nng. Hin nay có rt nhiu khái nim
v DVNH bán l theo nhiu cách tip cn khác nhau.
Theo t chc thng mi th gii, DVNH bán l là loi hình dch v đin
hình ca ngân hàng ni khách hàng cá nhân có th đn giao dch ti các đim giao
dch ca ngân hàng đ thc hin các dch v gi tin, vay tin, thanh toán, kim tra
tài khon, dch v th. i vi các NHTM, DVNH bán l gi vai trò quan trng
trong vic nâng cao nng lc cnh tranh, m rng th phn, mang li ngun thu n
đnh cho các NHTM. Bên cnh đó, DVNH bán l còn mang li c hi đa dng hóa
Trang 8
các sn phm và dch v phi ngân hàng, c hi bán chéo sn phm gia cá nhân và
doanh nghiêp nh.
Theo các chuyên gia kinh t, DVNH bán l là dch v cung ng sn phm
ngân hàng ti tng cá nhân riêng l, các doanh nghip va và nh thông qua mng
li chi nhánh, khách hàng có th tip cn trc tip đn sn phm và DVNH thông
qua các phng tin đin t vin thông và công ngh thông tin.
Nh vy, chúng ta có th hiu theo cách chung nht, DVNH bán l là vic
cung cp các sn phm, dch v tài chính ngân hàng đn tng khách hàng là cá nhân
riêng l, h gia đình, các doanh nghip va và nh.
1.1.3.2. c đim và vai trò ca DVNH bán l
• c đim:
i tng ca DVNH bán l là nhng cá nhân, h gia đình và doanh nghip
va và nh. Các khách hàng bán l có đim khác bit rt ln vi khách hàng doanh
nghip, nh là:
- i tng khách hàng ca DVNH bán l rt rng ln.
- Quy mô tài chính trên mt sn phm nh hn đi vi đi tng khách
hàng doanh nghip.
- Nhu cu khách hàng là đa dng và phong phú nhng mang tính thi đim.
S phát trin ca DVNH bán l ph thuc rt nhiu vào trình đ công ngh
thông tin ca nn kinh t nói chung và ca tng h thng ngân hàng nói riêng.
Ngoài ra, mt trong nhng yu t quan trng đ quyt đnh s thành công cùa
DVNH bán l chính là vai trò ca marketing.
• Vai trò:
DVNH bán l góp phn trc tip làm thay đi t nn kinh t giao dch ch
yu bng tin mt sang nn kinh t không dùng tin mt, t đó nâng cao hiu qu
qun lý ca nhà nc, gim chi phí trong vic thanh toán và lu thông tin mt.
Không nhng th, thông qua DVNH bán l, vic chu chuyn tin t đc hiu qu
hn, tn dng và khai thác tim nng v vn đ góp phn thúc đy sn xut kinh
doanh và tiêu dùng, nâng cao đi sng ca ngi dân.
Trang 9
DVNH bán l giúp đa dng hóa sn phm và đem li ngun li nhun n
đnh cho ngân hàng, nâng cao kh nng cnh tranh trên th trng tài chính tin t
ngày càng gây gt hin nay. Bên cnh đó, khách hàng s đc cung cp nhng sn
phm mt cách đa dng, thun tin và an toàn.
1.1.4. Xu hng phát trin DVNH bán l
Trong nn kinh t m, nhu cu v DVNH ngày càng cao, đc bit là DVNH
bán l ngày càng đc chú trng. i tng ca ngân hàng bán l chính là khách
hàng cá nhân, nên các dch v thng đn gin hn, d thc hin và thng xuyên
tp trung vào các dch v tin gi, thanh toán, vay vn, th.
Tht vy, Vit Nam là mt quc gia có dân s ngày càng tng, thu nhp ca
ngi dân ngày càng cao, nhng s ngi bit đn DVNH và có tài khon ti ngân
hàng tng đi thp. Bên cnh đó, vi mt môi trng chính tr n đnh, nn kinh t
tng trng liên tc, n đnh qua các nm cùng vi qua trình hi nhp kinh t th
gii chính là điu kiên tt đ các NHTM Vit Nam phát trin mng DVNH bán l.
Vi nhng yu t trên, vic phát trin DVNH bán l là mt xu th tt yu,
phù hp vi xu hng chung ca các NHTM Viêt Nam, to điu kin đ các ngân
hàng đnh hng kinh doanh, th trng sn phm mc tiêu, giúp ngân hàng đt
hiu qu ti u. Tuy nhiên, vic m ca th trng tài chính cng đ ng ngha vi
vic gia tng áp lc cnh tranh gia các NHTM trong nc và các ngân hàng nc
ngoài. Do đó, các ngân hàng cn có nhng chin lc c th đ có th cnh tranh,
đt đc hiu qu ti u nht, và mt trong nhng chin lc quan trng góp phn
đi đn thành công ca vic phát trin DVNH bán l chính là chin lc marketing.
1.1.5. Các sn phm và DVNH bán l
1.1.5.1. Dch v huy đng vn
Là mt trong nhng dch v truyn thng đin hình ca các NHTM. Dch v
huy đng vn ca ngân hàng bán l ch yu là huy đng các khon tin nhàn ri t
các cá nhân hay h gia đình d i hình thc tin gi không k hn, tin gi có k
hn và các loi khác. Qua đó, ngân hàng phi thanh toán cho các khách hàng khon
lãi phát sinh t s tin h gi.
Trang 10
1.1.5.2. Dch v tín dng
ây là hot đng kinh doanh quan trng nht và mang li li nhun ch yu
cho NHTM. Ti Vit Nam, li nhun t hot đng cho vay chim đn 65% – 70%
trong tng li nhun ca ngân hàng. Các NHTM s dng ngun vn huy đng đc
đ cp tín dng cho các cá nhân , h cá th, …vi nhiu hình thc: cho vay ngn
hn, cho vay trung dài hn, các hình thc cho vay có tài sn đm bo, không có tài
sn đm bo, cho vay theo mc đích và các hình thc khác.
1.1.5.3. Dch v thanh toán
ây cng là mt chc nng quan trng ca NHTM. Có th nói ngân hàng là
th qu ca nn kinh t. Khách hàng s không phi mt thi gian sau khi mua và
bán hàng hóa bi vic thanh toán s đc ngân hàng thc hin mt cách nhanh
chóng. Bên cnh đó, công ngh ngân hàng ngày càng hin đi cng là mt trong
nhng điu kin cho ra đi các loi hình dch v thanh toán nhanh chóng và tin li.
1.1.5.4. DVNH bán l qua mng
Nhng nm gn đây, công ngh ngân hàng đã ngày càng hi n đi và phát
trin nhanh chóng, góp phn sáng to ra các DVNH bán l qua mng. ây là dch
v còn khá mi m ca DVNH bán l nhng đã chim đc u th trên th trng.
Vi dch v này, khách hàng đã tit kim đc khá nhiu thi gian đi li khi có nhu
cu giao dch qua ngân hàng nh là: chuyn khon, gi tit kim, thanh toán tin
đin, vé máy bay,…
1.1.5.5. Dch v khác
- Dch v t vn và bo him.
- Dch v môi gii chng khoán
- Dch v thu h
- Dch v y thác
- …
Trang 11
1.1.6. Các nhân t tác đng đn DVNH bán l
1.1.6.1. Công ngh thông tin
Ngày nay, công ngh thông tin đang đóng vai trò quan tr ng trong vic phát
trin các DVNH bán l nhm nâng cao nng lc hot đng, tính cnh tranh ca các
NHTMCP. Tuy nhiên, vic ng dng công ngh thông tin trong nghip v ngân
hàng hin nay vn còn mc đ khiêm tn.
Tht vy, các NHTMCP đang hng đn vic phát trin DVNH bán l nhm
phc v khách hàng tt hn và đa dng hóa các kênh phân phi nhng hu ht các
ng dng v công ngh ch dng li kt ni giao dch toàn h thng mà cha có
chính sách phát trin dch v công chúng. Mc đ ng dng công ngh gia các
ngân hàng là cha đng đu, dn đn vic hn ch phát trin ngân hàng bán l liên
kt.
Bên cnh đó, chi phí cho h tng vin thông và ng dng công ngh thông
tin là khá ln trong khi mt s ngân hàng còn hn ch v kinh phí đu t. Ngoài ra,
ngun nhân lc còn thiu, kênh phân phi dch v, sn phm cha đa dng nên gây
khó khn vic phát trin và ng dng công ngh thông tin.
Chính vì vy, trong bi cnh hi nhp sâu trong lnh v c tin t, các ngân
hàng cn có tm nhìn dài hi, đó là các ng dng công ngh cho nghip v ngân
hàng phi theo thông l quc t, kt ni và tích hp các nghip v trong tng lai.
Thêm vào đó, cn xây dng h tng công ngh thông tin theo hng m, có tính
tng tác cao nhm tng kh nng kt ni liên ngân hàng đ tin ti giao dch
không dùng tin mt.
1.1.6.2. Yu t lm phát
i vi hot đng huy đng vn: do lm phát tng cao, vic huy đng vn
ca các ngân hàng gp nhiu khó khn. huy đng đc vn, hoc không mun
vn t ngân hàng mình sang các ngân hàng khác, thì các ngân hàng phi nâng lãi
sut huy đng sát vi din bin ca th trng vn nhm thu hút khách hàng gi tin
tit kim. Do đó, hin nay tình hình chy đua lãi sut huy đng ngoài mong đi ti
hu ht các ngân hàng (17% – 18%/nm cho k hn tun hoc tháng), luôn to ra
Trang 12
mt bng lãi sut huy đng mi, ri li tip tc cnh tranh đy lãi sut huy đng lên,
mt s ngân hàng đa lãi su t huy đng gn sát lãi sut tín dng, kinh doanh ngân
hàng l ln nhng vn thc hin, gây nh hng bt n cho c h thng NHTM.
Bên cnh đó, do lm phát tng cao, NHNN phi thc hin tht cht tin t đ
gim khi lng tin trong lu thông, nhng nhu cu vay vn ca các cá nhân kinh
doanh vn rt ln, các ngân hàng ch có th đáp ng cho mt s ít khách hàng vi
nhng hp đng đã ký hoc nhng d án thc s có hiu qu, vi mc đ ri ro cho
phép. Mt khác, do lãi sut huy đng tng cao, thì lãi su t cho vay cng cao, điu
này đã làm nh hng xu môi trng đu t ca ngân hàng, ri ro đo đc s xut
hin. Do sc mua ca đng Vit Nam gim, giá vàng và ngoi t tng cao, vic huy
đng vn có k hn t 6 tháng tr lên tht s khó khn đi vi mi ngân hàng,
trong khi nhu cu vay vn trung và dài hn đi vi các khách hàng rt ln, vì vy
vic dùng vn ngn hn đ cho vay trung và dài hn trong thi gian qua ti mi
ngân hàng là không nh. iu này đã nh hng đn tính thanh khon ca các ngân
hàng, dn đn ri ro k hn và ri ro t giá.
Nh vy lm phát tng cao đã làm suy y u, thm chí phá v th trng vn,
nh hng ln đn hot đng ca các NHTM. S không n đnh ca giá c, bao
gm c giá vn, đã làm suy gim lòng tin ca các nhà đu t và dân chúng, gây khó
khn cho s la chn các quyt đnh ca khách hàng cng nh các th ch tài chính
– tín dng. Vì vy xét góc đ các NHTM cn có nhng bin pháp kim ch lm
phát, thu hút khách hàng tip tc thc hin các giao dch vi ngân hàng.
1.2. Tng quan v marketing DVNH bán l
1.2.1. Khái nim v marketing ngân hàng
Ngày nay hot đng marketing là mt hot đng không th thiu đ thành
công trong lnh v c kinh doanh cng nh m i hot đng khác ca xã hi hin đi.
Bên cnh đó, khi tình hình cnh tranh ngày càng quyt lit, chi phí gia tng, nhp đ
tng nng sut gim và cht lng dch v ngày càng mt st kém, chính vì th
ngày càng nhiu t chc dch v quan tâm đn hot đng marketing và điu này
cng không th thiu trong vic phát trin lnh vc DVNH. Do đó, đ đi vào khái
Trang 13
nim v marketing ngân hàng bán l, tác gi s gii thiu qua v marketing là gì và
marketing dch v có s khác bit nh th nào.
Hot đng marketing là mt hot đng đóng vai trò rt quan trng nhng cho
đn nay khái nim v marketing vn còn cha đc thng nht. Theo Philip Kotler
(2007): “Marketing là mt dng hot đng ca con ngi nhm tha mãn nhng
nhu cu và mong mun ca h thông qua trao đi”. Mt quan nim khác v
marketing: “ Marketing là mt quá trình qun lý mang tính xã hi giúp các cá nhân
và tp th có đc nhng gì mình cn và mong mun thông qua vic to ra, chào
bán và trao đi nhng sn phm. dch v có giá tr vi nhng ngi khác”. (Ngun:
Trnh Quc Trung, Marketing ngân hàng, 2009, trang 48) [3]. Tuy nhiên theo tác
gi, marketing là mt hot đng mang tính chin lc trong sut quá trình kinh
doanh ca các t chc vi mc đích rút ngn khong cách gia sn phm dch v và
ngi tiêu dùng, nhm tha mãn nhu cu ca h giúp các t chc đt đc mc tiêu
doanh thu, th phn và li nhun.
Chính nhng yu t quan trng ca hot đng marketing, hin nay các doanh
nghip hot đng trong lnh v c dch v cng rt chú trng đn hot đng này. Và
ngân hàng cng là m t lnh vc hot đng mà trong mt thi gian tng đi ngn
marketing cng đã tr nên ph bin và đóng vai trò khá quan tr ng. Qua khái nim
c bn v marketing và nhng lí lun v marketing dch v, theo tác gi marketing
ngân hàng bán l là các hot đng, chin lc đt ra nhm nâng cao hiu qu cnh
tranh các DVNH bán l ca mt ngân hàng vi đi th ca h, t đó giúp qung bá
hình nh thng hiu và góp phn đem li li nhun tt nht.
1.2.2. Ni dung ca marketing DVNH bán l
1.2.2.1. Phân khúc th trng trong lnh vc ngân hàng bán l
Theo Philip Kotler, phân khúc th trng là quá trình phân chia ng i tiêu
dùng thành nhóm trên c s nhng đim khác bit v nhu cu, v tính cách hay
hành vi.
Cng nh các ngành ngh kinh doanh khác, vic phân khúc th trng cho
nhng sn phm dch v ca mình là mt trong nhng yu t c bn đu tiên đóng
Trang 14
vai trò rt quan trng đ giúp ngân hàng xác đnh đc nhu cu ca khách hàng
theo tng nhóm khác nhau và to đc li th cnh tranh gia các ngân hàng đc
bit là trong giai đon phát trin nhanh ca th trng ngân hàng bán l.
Phân khúc th trng có th mang li cho th trng ngân hàng nói chung và
th trng DVNH bán l nói riêng:
- Ngân hàng có th ct gim, tit kim chi phí.
- Ngân hàng có th nâng cao s hài lòng ca khách hàng bng vic đáp ng
chính xác hn nhu cu ca khách hàng.
- Ngân hàng có th d đoán đc nhng nhu cu mi ca khách hàng.
- Ngân hàng có th làm tng lòng trung thành c a khách hàng do gia tng s
hài lòng ca khách hàng và chun b đáp ng kp thi nhu cu ca khách hàng khi
h thay đi.
Các tiêu thc phân khúc th trng ngân hàng bán l:
- Tiêu thc v đa lý bao gm các yu t: vùng, min, tnh thành, khí hu,…
- Tiêu thc v nhân khu hc, đây là c s chính to ra s khác bit v nhu
cu và hành vi tiêu dùng ca khách hàng cá nhân.
- Tiêu thc v tâm lý (đc tính cá nhân) gm các yu t gn lin vi khách
hàng nh: phong cách sng, nhân cách, quan đim, …Tiêu thc này b sung cho
các tiêu thc trên vì nhng khách hàng có cùng nhóm đa lý và nhóm nhân khu hc
vn có th có nhng đc đim tâm lý rt khác nhau.
- Tiêu thc v hành vi tiêu dùng gm các yu t th hin thái đ, hành vi tiêu
dùng ca khách hàng nh: lý do s dng sn phm, tính trung thành vi nhãn hiu,
li ích tìm kim t dch v,…
Nh vy, thông qua vic phân khúc th trng ngân hàng bán l s giúp các
ngân hàng xác đnh rõ nhu cu ca khách hàng trong tng phân khúc, t đó các
ngân hàng la chn vài phân khúc phù hp vi mình đ làm th trng mc tiêu và
cng trên c s đó, các ngân hàng đ ra và thc hin các hot đng marketing hn
hp phù hp vi DVNH bán l nhm khai thác và phc v ti đa nhu cu ca các
khúc th trng đã chn.
Trang 15
1.2.2.2. nh v thng hiu trên th trng ngân hàng bán l
Philip Kotler cho rng: “Xác đnh v trí trên th trng là đm bo cho hàng
hóa mt v trí mong mun trên th trng và trong ý thc khách hàng mc tiêu,
không gây nghi ng, khác bit hn vi các th nhãn hiu khác”
(Ngun: Philip Koler, Marketing cn bn, 2007, trang 479) [1]
S cnh tranh gây gt gia các ngân hàng v DVNH bán l đã dn đn mt
khi lng ln các sn phm bán l đc gii thiu trên th trng, dn đn khách
hàng rt khó phân bit DVNH bán l gia các ngân hàng. Do đó, đnh v thng
hiu đc bit quan trng trên th trng dch v nói chung và th trng DVNH bán
l nói riêng, đnh v thành công s giúp khách hàng nhn bit đc s khác bit và
xác đnh rõ cái h cn.
nh v thng hiu trên th trng ngân hàng bán l có th thc hin theo
các chin lc đnh v sau: đnh v da trên li ích ca sn phm đem li cho khách
hàng, đnh v da trên công dng ca sn phm, đnh v da trên đi tng khách
hàng, đnh v so sánh vi đi th cnh tranh, đnh v tách bit hn vi các đi th
cnh tranh, đnh v so sánh vi các loi sn phm khác.
Vic đnh v thng hiu trên th trng ngân hàng bán l s giúp các ngân
hàng đt đc mc tiêu phân bit hóa các sn phm bán l, to ra giá tr mong đi
cao hn cho khách hàng t đó quyt đnh đc v trí hin ti cng nh nhng mong
mun trong tng lai nhm to v th cnh tranh cao hn.
1.2.2.3. Chin lc marketing mix trong DVNH bán l
Marketing cho các ngành dch v đc phát trin trên c s tha k nhng
kt qu ca marketing hàng hóa. Tuy nhiên, h thng marketing cho hàng hóa t ra
không phù hp hoàn toàn vi nhng đt đim ca dch v. Do vy, h thng
marketing mix 4P (sn phm, giá, phân phi, xúc tin) đã đ c thay đi b sung
thêm ba thành t 3P (con ngi, quá trình cung cp dch v, s dng các yu t hu
hình) đ to thành marketing mix 7P cho phù hp vi ngành dch v nói chung và
DVNH bán l nói riêng. Nguyên nhân ca s b sung 3Ps: