Dạy học theo chương trình hóa môn công nghệ 11 tại trường THPT chuyên hùng vương tỉnh bình dương

LunăvĕnăThcăsĩ vii
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
MCăLC
TRANG
LụăLCHăKHOAăHC i
LIăCAMăĐOAN iii
LIăCMăN iv
TịMăTTăLUNăVĔN v
MCăLC vii
DANHăSỄCHăCỄCăCHăVITăTT xi
DANHăSỄCHăCỄCăBNG xii
DANHăSỄCHăCỄCăHỊNH,ăSăĐ xiii
MăĐU 1
1. LÝ DO CHNăĐ TÀI 1
2. MC TIÊU NGHIÊN CU 2
3. NHIM V NGHIÊN CU 2
4. KHÁCH TH VẨăĐIăTNG NGHIÊN CU 3
a. Khách th nghiên cu. 3
b.ăĐiătng nghiên cu. 3
5.ăPHNGăPHỄPăNGHIểNăCU 3
6. GI THUYT NGHIÊN CU 3
7. PHM VI NGHIÊN CU 4
8. CU TRÚC LUNăVĔN 4
Chngă1: CăS LÝ LUN CA DY HCăTHEOăCHNGăTRỊNHă
HÓA MÔN CÔNG NGH 11 5
1.1 LCH S VNăĐ NGHIÊN CU 5
1.1.1 Trên th gii. 5
1.1.2  Vit Nam 8
1.2ăMTăSăKHỄIăNIMăLIểNăQUAN 10
1.2.1ăChngătrình 10
1.2.2ăPhngăphápădy hc 12

LunăvĕnăThcăsĩ viii
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
1.3ăCăS PHÁP LÝ 13
1.4 HOTăĐNG T HC 15
1.4.1 Mt s khái nim v t hc 15
1.4.2ăĐặcăđim hotăđng t hc 17
1.4.3 T chc hotăđng t hc cho hc sinh 19
1.5ăPHNGăTIN DY HC 21
1.5.1ăĐnhănghĩa. 21
1.5.2 Phân loi PTDH 22
1.5.3 Tính cht PTDH. 25
1.5.4 Nguyên tc s dngăphngătin dy hc 26
1.5.5ăCăs chungăđ la chnăphngătin dy hc 27
1.6ăDYăHCăTHEOăCHNGăTRÌNH HÓA 27
1.6.1ăĐiăcngăvăphngăphápădyăhcătheoăchngătrìnhăhóa. 27
1.6.2ăĐặcăđimăcaădyăhcătheoăchngătrìnhăhóa. 28
1.6.3ăCuătrúcăcaăchngătrìnhădy 29
1.6.4ăCácăkiuăchngătrìnhădy 30
1.6.5ăQuiătrìnhăxơyădngăbƠiădyătheoădyăhcăchngătrìnhăhóa. 33
1.6.6ăPhngătinădyăhcătheoăchngătrìnhăhóa. 35
1.6.7ăuăđimăvƠăhnăchăcaădyăhcătheoăchng trình hóa. 36
Ktălunăchngă1 38
Chngă2: THCăTRNGăDYăHCăMỌNăCỌNGăNGHă11ăTIăTRNGă
THPTăCHUYểNăHỐNGăVNG,ăTNHăBỊNHăDNG 39
2.1ăTNGăQUANăVăTRNGăTHPTăCHUYểNăHỐNGăVNG 39
2.1.1 Lch s hình thành. 39
2.1.2ăCăcu t chc. 40
2.1.3ăThƠnhătíchăđtăđc. 40
2.2ăMỌNăCỌNGăNGHă11 42
2.2.1ăVătríămônăCôngănghă11 42

2.2.2ăĐặcăđimăniădungămônăCôngănghă11 42
LunăvĕnăThcăsĩ ix
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
2.2.3ăMcătiêuăchngătrìnhămônăCôngănghă11 44
2.2.4ăChngătrìnhămônăCôngănghă11 45
2.3ăTHCăTRNGăTăCHCăDYăHCăMỌNăCỌNGăNGHă11ăTIă
TRNGăTHPTăCHUYểNăHỐNGăVNG. 46
2.3.1ăMcăđíchăkhoăsát 46
2.3.2ăNiădungăkhoăsát 46
2.3.3ăĐiătngăkhoăsát 46
2.3.4ăKăthutăkhoăsát 47
2.3.5ăTiêuăchíăđánhăgiá 47
2.3.6ăPhơnătíchăthcătrngătăchcădyăhcămônăCôngănghă11ătiătrngăTHPTă
chuyênăHùngăVng 48
Ktălunăchngă2 61
Chngă3: DYăHCăTHEOăCHNGăTRỊNHăHịAăMỌNăCỌNGăNGHă
11ăTIăTRNGăTHPTăCHUYểNăHỐNGăVNG,ăTNHăBỊNHăDNG 62
3.1ăNIăDUNGăCHNGăắĐNGăCăĐTăTRONGẰ 62
3.1.1ăMcătiêuăcaăchng 62
3.1.2ăCuătrúcăniădungăcácăbƠiădyătrongăchng 63
3.2ăQUIăTRỊNHăXỂYăDNGăBẨIăGINGăMỌNăCỌNGăNGHă11ăTHEOăDYă
HCăCHNGăTRỊNHăHịA. 64
3.2.1ăBƠiăắNguyênălỦălƠmăvic caăđngăcăđtătrongẰ 64
3.2.2ăBƠiăắThơnămáyăvƠănpămáyẰ 67
3.2.3ăBƠiăắCăcu trc khuu thanh truynẰ 69
3.3ăTăCHCăDYăHCăTHEOăCHNGăTRỊNHăHịAăMỌNăCỌNGăNGHă
11. 71
3.4ăKIMăNGHIM,ăĐỄNHăGIỄ: 84
3.4.1ăMcăđíchăthcănghim 84
3.4.2ăĐiătngăthcănghim 84

3.4.3ăThiăgian,ăđaăđimăthcănghim 84
3.4.4ăCáchătinăhƠnhăthcănghim 84
LunăvĕnăThcăsĩ x
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
3.4.5ăTiêuăchíăvƠăthangăđoăthc nghim 85
3.4.6ăKtăqu 85
Ktălunăchng 3 97
KTăLUNăVẨăKINăNGH 98
TÀI LIUăTHAMăKHO 101
PHNăPHăLC 104


LunăvĕnăThcăsĩ xi
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
DANHăSỄCHăCỄCăCHăVITăTT

Ký hiệu Ý nghĩa
ĐC Điăchng
ĐCD Đimăchtădi
ĐCĐT Đngăcăđtătrong
ĐCT Đimăchtătrên
GV Giáo viên
HS Hcăsinh
PPDH Phngăphápădyăhc
PTDH Phngătinădyăhc
SGK Sách giáo khoa
SL Sălng
THPT Trungăhcăphăthông
TN Thcănghim
TL Tăl

UBND yăbanănhơnădơn






LunăvĕnăThcăsĩ xii
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
DANHăSỄCHăCỄCăBNG
BNGă TRANG

Bng 1.1: Phân loi PTDH da vào nhn thc trc quan 24
Bngă2.1: ThƠnhătíchătrngăTHPTăchuyênăHùngăVngăquaăcácănĕm 41
Bngă2.2: Danhăsáchăcácălpăđcăchnăkhoăsát 46
Bngă2.3: Danhăsáchăgiáoăviênăthamăgiaăkhoăsát 47
Bngă2.4: McăđăyêuăthíchămônăCôngănghă11 48
Bngă2.5: Mcăđăvnădngăkinăthc,ăkănĕngămônăCôngănghă11 49
Bngă2.6: Khănĕngălĩnhăhiăkinăthcăcaăhcăsinh 50
Bngă2.7: NhnăxétăcaăhcăsinhăvăcáchătăchcădyăhcăcaăGVăCôngăngh 52
Bngă2.8: ĐánhăgiáăvăphngătinăđădùngădyăhcămônăCôngăngh 53
Bngă2.9: PhngăphápăgiáoăviênăsădngădyămônăCôngănghă11 54
Bngă2.10: PhngătinăsădngătrongăgingădyămônăCôngăngh 56
Bngă2.11: SăquanătơmăcaăBanăgiámăhiuăđiăviămônăCôngăngh 57
Bng 3.1: Mcăđ hiu bài ti lp 86
Bng 3.2: Mcăđ ônăbƠiăcǜ 87
Bng 3.3: Mcăđ hngăthúăđi vi môn Công ngh 11 88
Bng 3.4: Mcăđ chun b bài mi 89
Bng 3.5: Đimăđánhăgiáătit dy ca các giáo viên d gi 90
Bngă3.6: KtăquăđimăsăcaăhcăsinhăălpăthcănghimăvƠălpăđiăchng 91

Bngă3.7: Thngăkêătnăsăxutăhinăđimătheoăcácămc 92
Bng 3.8: Phân phi tn s xut hinăđim ca hc sinh 93
Bng 3.9: Tng hp các tham s đặcătrngănhómăthc nghim 93
Bng 3.10: Tng hp các tham s đặcătrngănhómăđi chng 94
Bng 3.11: Phnătrĕmătn sutăđim s hc sinh ca lp TN và lpăĐC 96


LunăvĕnăThcăsĩ xiii
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
DANH SÁCH CÁC HÌNH,ăSăĐ
TRANG

Săđă1.1: Cácăliuăkinăthcăcaăchngătrình 30
Săđă1.2: Chngătrìnhăkiuăđngăthẳng 30
Săđă1.3: Chngătrìnhăkiuăphơnănhánh 32
Săđă1.4:ăQuiătrìnhăxơyădngăbƠiădyătheoăchngătrìnhăhóa 35
Hình 2.1: TrngăTHPTăchuyênăHùngăVngătnhăBìnhăDng 39
Săđ 2.1: Căcu t chcătrngăTHPTăchuyênăHùngăVng 40
Biuăđă2.1: McăđăyêuăthíchămônăCôngănghă11 48
Biuăđă2.2: Mcăđăvnădngăkinăthc,ăkănĕngămônăCôngănghă11 49
Biuăđă2.3: Khănĕngălĩnhăhiăkinăthcăcaăhcăsinh 51
Biuăđă2.4: NhnăxétăcaăhcăsinhăvăcáchătăchcăgingădyăcaăGV 52
Biuăđă2.5: ĐánhăgiáăvăphngătinăđădùngădyăhcămônăCôngăngh 54
Biuăđă2.6: PhngăphápăgiáoăviênăsădngădyămônăCôngănghă11 55
Biuăđă2.7: PhngătinăsădngătrongăgingădyămônăCôngăngh 56
Biuăđă2.8: SăquanătơmăcaăBanăgiámăhiuăđiăviămônăCôngăngh 58
Biuăđ 3.1: Mcăđ hiu bài ti lp 86
Biuăđ 3.2: Mcăđ ônăbƠiăcǜ 87
Biuăđ 3.3: Mcăđ hngăthúăđi vi môn Công ngh 11 88
Biuăđ 3.4: Mcăđ chun b bài mi 89

Biuăđă3.5: Tnăsăxutăhinăđimăsătheoăcácămcăđăgii,ăkhá,ătrungăbình 92
Biuăđă3.6: ĐngătnăsutăhiătăcaălpăthcănghimăvƠălpăđiăchng 96


LunăvĕnăThcăsĩ 1
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
MăĐU

1. LÝ DO CHNăĐ TÀI
NgƠyănay,ătrc s phát trin không ngng ca khoa hc k thut và công ngh
thông tin, liên minh kinh t gia các khu vc trên th giiăcǜngăphátătrin vô cùng
mnh m. S raăđi ngày càng nhiu và tcăđ tĕngătrng nhanh chóng ca các công
ty xuyên qucăgiaăđưăch raăxuăhng phát trin chung ca nn kinh t th gii hin
nay đóălƠ quc t hóa nn kinh t toàn cu. Không mt quc gia nào, dù ln hay nh,
dù thuc h thng kinh t xã hi nào, có th tn ti mà không chuătácăđng ca xu
hng y.
Trcătìnhăhìnhăđó VităNamăcǜngăkhôngăngoi l, hin là mtăncăđangăphátătrin
VităNamăđangătrong quá trình công nghip hóa, hinăđiăđi hóa nn kinh t, tng
bc hi nhp nn kinh t toàn cu, m rng quan h giaoălu,ăhp tác viăcácănc
trên th gii,ăđặt ra cho mình nhngăđnhăhng phát trin phù hp viăxuăhng
mi. Đi hi ln th X và Đi hi ln th XIă,ăĐng Cng sn VităNamăđưăthôngăquaă
mcătiêuăđnănĕmă2020ăs đaăVităNamăcăbn tr thành mtănc công nghip hóa
theoăhng hinăđi,ăđây là mt mc tiêu chinălc nhmăthúcăđy nn kinh t Vit
Namătĕngătrng nhanh chóng. Và mt trong nhng yu t quan trng, giúp chúng ta
có th đtăđc mcătiêuăđ ra là vai trò ca ngun nhân lc. Mtănc cho dù có tài
nguyên thiên nhiên phong phú, máy móc k thut hinăđiănhngăkhôngăcóănhng
conăngiăđ trìnhăđ, đ kh nĕngăkhaiăthácăcác ngun lcăđóăthìăcǜngăkhôngăth
phát trinăđc.ăNhăvy,ălƠmăsaoăđ to ra ngun nhân lc chtălngăđm bo cho
s phát trin bn vng caăđtănc,ăđóăchínhălƠănhim v lâu dài ca nn giáo dc
vƠăđƠoăto.

Trong h thng giáo dc caăcácănc trên th gii nói chung và ca Vit Nam nói
riêng, thì giáo dc ph thông có mt v trí ht sc quan trng, là chic cu niăcăbn,
là cp hc mang tính nn tng ca c h thng giáo dc. Chtălng ca giáo dc ph
thông không nhng có nhăhng rt ln ti cht lng giáo dc dy ngh vƠăđi hc,
mà còn góp phn quan trng quytăđnh đn chtălng ca ngun laoăđng tng
nc. Chính vì vy mà trong Quyt đnh 126-CP ca Chính Ph đưăđặt ra yêu cu cp
LunăvĕnăThcăsĩ 2
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
thităđi viăcácătrng ph thông là phi tích cc tin hành côngătácăhng nghip
mtăcáchăthng xuyên, nhm giúp hc sinh chun b mi mặt, sẵn sàng tham gia vào
hotăđng laoăđng sn xutăsauăkhiăraătrng.ăQuaăđóăchoăthy, các môn hc  ph
thôngăcǜngăkhôngăkémăphn quan trngăđin hình là môn Công ngh, mt môn hc
cung cp cho hc sinh nhiu kin thc b ích,ăliênăquanăđn rt nhiu ngành ngh
khácănhauătrongăđi sng xã hi. Tuy nhiên, điuăđángăbun là t trcăđn gi môn
Công ngh ch đcăcoiănhălƠămt môn ph, ítăđcănhƠătrngăquanătơmăvƠăđuătă
đi mi phngăpháp.
TiătrngăTHPTăchuyênăHùngăVngăcǜngăvy,ătuyălƠătrngăchuyênănhngăvic
dy và hc môn Công ngh cǜngăkhôngăđc giáo viên và hc sinh quan tâm nhiu.
Trong nhngănĕmăhc qua, giáoăviênătrngăthng ch ging dyătheoăphngăphápă
truyn thng Thyăđc ậ trò chép mƠăchaăthc s quanătơmăđn nhng li ích mà
môn hc này mang li cho các em hc sinh sau này. Chính vì nhng bt cp tn ti
nói trên, yêu cu phiăđi miăphngăpháp nhm nâng cao chtălng môn hc này
lƠăđiu vô cùng cn thit.
Xut phát t nhngăcăs lý lun và thc tin trên, tác gi chn đ tƠiăắDy hc theo
chngătrìnhăhóaămônăCôngăngh 11 tiătrngăTHPTăchuyênăHùngăVng,ătnh
BìnhăDngẰăđ nghiên cuăđ xut dy hcătheoăchngătrìnhăhóaătrongănhƠătrng,
nhm nâng cao chtălng môn Công ngh 11 nói riêng và chtălng giáo dc nói
chung.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Dy hc theo chngătrìnhăhóaămônăCôngăngh 11 tiătrng THPT chuyên Hùng

Vng,ătnhăBìnhăDngănhm nâng cao chtălng ging dy.
3. NHIM V NGHIÊN CU
- Nghiên cu lý lun v dy hc theo chngătrìnhăhóaăvƠădy hc môn Công ngh
11.
- Kho sát thc tin v hotăđng dy hc môn Công ngh 11 tiătrng THPT chuyên
HùngăVng,ătnh BìnhăDng.
LunăvĕnăThcăsĩ 3
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
- Dy hc theo chngătrìnhăhóaămônăCôngăngh 11 tiătrng THPT chuyên Hùng
Vng,ătnh BìnhăDng.
- Kim nghim,ăđánhăgiáătínhăkh thi caăđ xut.
4. KHÁCH TH VẨăĐIăTNG NGHIÊN CU
a. Khách th nghiên cu.
Hotăđng dy hc ca giáo viên và hcăsinhăđi vi môn Công ngh 11 tiătrng
THPTăchuyênăHùngăVng, tnh BìnhăDng.
b. Điătng nghiên cu.
Dy hcătheoăchngătrìnhăhóaămônăCông ngh 11.
5. PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
- Phngăphápănghiênăcu lý lun: s dngăcácăphngăpháp đc tài liu, nghiên cu
cácăvĕnăbn quy phm pháp lut, phân tích, tng hp, h thng hóa, khái quát hóa các
tài liu lý lunăliênăquanăđn dy hc theo chngătrìnhăhóa.
- Phngăphápănghiênăcu thc tin:
+ăPhngăphápăđiu tra: tinăhƠnhăđiu tra bng phiu câu hi kho sát vi giáo viên
và hcăsinhătrongătrng.ăQuaăđó,ătìmăhiu v thc trng vic dy hc môn Công ngh
11 tiătrng.
+ăPhngăphápăquanăsát: tham gia d gi mt s tit dy ca giáo viên môn Công
ngh 11, phát phiuăđánhăgiáătit dy cho các giáo viên d gi đánhăgiáăvƠăthuăli
phiuăđ tng hp, phân tích s liu t đóătìmăhiu v thc trng dy hc môn Công
ngh 11  trngăTHPTăchuyênăHùngăVng,ătnh BìnhăDng.
+ăPhngăphápăthc nghim săphmăcóăđi chng:ăđc tin hành theo mt qui trình

xácă đnh trên hai nhóm thc nghimă vƠă đi chng, nhm so sánh hiu qu gia
phngăphápădy hc truyn thngăvƠăphngăphápădy hc theo chngătrìnhăhóa.
- Phngăphápăthng kê toán hc.
6. GI THUYT NGHIÊN CU
Hin nay, môn Công ngh 11 huănhăđcăđaăvƠoăging dy chính qui đi trà 
cácătrng ph thông, tuy nhiên hiu qu t môn hc này vnăchaăđc nhămongă
mun. Nu dy hc theoăchngătrìnhăhóa môn Công ngh 11 thì s phát huy tính
LunăvĕnăThcăsĩ 4
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
tích cc, t giác hc tp ca hcăsinhăvƠăhìnhăthƠnhănĕngălc t hc, góp phn nâng
cao chtălng ging dy.
7. PHM VI NGHIÊN CU
Vì lý do thi gian vƠănĕngălc có hn nên tác gi ch tp trung nghiên cuăđ xut
dy hcătheoăchngătrìnhăhóaăchng V, VI phn ắĐngăcăđtătrongẰ môn Công
ngh lp 11.
8. CU TRÚC LUNăVĔN
Ngoài phn m đu, kt lun và tài liu tham kho, lunăvĕnăgmă3ăchng:
Chngă1:ăCăs lý lun ca dy hcătheoăchngătrìnhăhóaămônăCông ngh 11.
Chngă2:ăThc trng dy hc môn Công ngh 11 tiătrng THPT chuyên Hùng
Vng,ătnhăBìnhăDng.
Chngă3:ăDy hcătheoăchngătrìnhăhóaămônăCông ngh 11 tiătrng THPT
chuyênăHùngăVng,ătnhăBìnhăDng.

LunăvĕnăThcăsĩ 5
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
Chngă1
CăS LÝ LUN CA DY HCăTHEOăCHNGă
TRÌNH HÓA MÔN CÔNG NGH 11

1.1 LCH S VNăĐ NGHIÊN CU

1.1.1 Trên th gii.
Trong lch s phát trin ca nhân loi, dù  bt kì hình thái xã hi nào thì vai trò ca
giáo dcăcǜngăluônăđcăconăngiăquanătơmăhƠngăđu. Ý thcăđc tm quan trng
ca giáo dcăđi vi s phát trin ca xã hi, các nhà giáo dc trên th gii luôn
nghiên cuăđ tìmăraăphngăphápădy hc hiu qu nhmăgiúpăngi hc ch đng
chimălĩnhătriăthc, phát huy tiăđaănĕngălc cá nhân caăngi hc. Trong bi cnh
đó,ădy hcătheoăchngătrìnhăhóaăđưăraăđi vƠănóăđư nâng hotăđng ging dy lên
mt tm cao mi.
Cáchăđơyăkhong 90 nĕmăphngăphápădy hc theo chngătrìnhăhóa đư raăđi,
nhngăt khi khoa hcăđiu khin và tin hc phát trin thì các nhà giáo dc mi n
tng thc s v hiu qu caăphngăphápănƠyămangăli. Dy hc theo chngătrìnhă
hóa ly tên gi t khái nimăắchngătrìnhẰăca máy tính, vn dng vào dy hcăđ
ch s xây dngăchngătrìnhăhcăchoăngi hc mtăcáchăđặc bit.ăĐóălƠăhìnhăthc
hc nhmăđiu khin tiăuăvic hc ca cá nhân hc sinh thông qua vic tích cc,
ch đng hc tpătheoăchngătrìnhămƠăgiáoăviênăđưăthit k.
Mt trong nhngăngi nghiên cuăđu tiên v dy hc theo chngătrìnhăhóaălƠă
nhà tâm lý hcăngi Ba Lan Stanistaw ậ Trebixky vào nhngănĕmă20.ăĐnănĕmă
1924, vn dng lý thuyt dy hcătheoăchngătrìnhăL.ăPressey đưăsángăch ra máy
dy hcăđu tiên da trên h thng câu hi trc nghim. Chic máy này s cho hc
sinh bit kt qu la chn caămìnhălƠăđúngăhayăsaiăthôngăquaăcácăcơuăhi trc nghim,
nu tr liăđúngămáyăs t đng chuyn sang câu hi tip theo, nu sai thì vn gi
nguyên màn hình câu hiăcǜ. Khi hc tp vi máy, hcăsinhăkhôngăđnăthun ch là
nghe, nhìn hay đc chép mt cách th đng, mà còn phi ch đngăsuyănghĩăđ tìm
LunăvĕnăThcăsĩ 6
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
raăđápăánăca câu hi bng nhng kin thc va hc. Nhng câu tr li ca hc sinh
dùăđúngăhayăsaiăđuăđcăluăli đ lƠmăcăs cho vic ci tin,ăđiu chnh các câu
hi trc nghim phù hp vi kh nĕngănhn thc caăngi hc. Quaăđó,ăL. Pressey
đưăch rõ vic dy hc t đng s toăđiu kin thun li cho vic cng c ngay kin
thc mà hc sinh va hc, giúp mi hc sinh có th hc tp theo nhpăđ riêng ca cá

nhân, rèn luyn tính tích cc, ch đng trong hotăđng hc tp.
Nĕmă1950ăB.FăSkinnerămt trong nhng bc thy v thuytăhƠnhăviăđưăđaăraăkháiă
nim v dy hcătheoăchngătrìnhăhóa thu hút đc s chú ý ca hu ht các nhà
khoa hc thi by gi. Lý thuyt ca Skinner so vi các nhà nghiên cuătrc có hai
đim ni bt: Th nht Ọngăđưăđaăraăchngătrìnhăkiuăđng thẳng gm mt chui
liên tipăcácăbc hc tp cn phiăhoƠnăthƠnhăđ đtăđc mc tiêu mong mun,
nghĩaălƠătài liu dy hc phiăđc thit k cn thn, theo trt t logic, kin thc bài
trc là nn tng cho vic hc kin thc bài tip theo. Th hai, Ông mun hc sinh
t đaăraăcơuătr li riêng ca bn thân ch không nên tha nhn nhng câu tr li
mà giáo viên sonătrc,ăngi hc phi nh li kin thc và dinăđt theo ngôn ng
ca bn thân ch khôngăđnăthun ch là hc thuc lòng. T đó,ăỌngăđưăvn dng
quanăđim mi ca mình vào chic máy dy hc viăchngătrìnhăđc thit k gm
chui liên tipăcácăbc nh và h thng câu hi mƠăđápăánăphi do hc sinh t đin
vào ch trngăđ hoàn chnh ni dung.
Nĕmă1959, trong quá trình nghiên cu v dy hc theo chngătrìnhăhóaăA. Crowder
đưănhn ra rng: sai lm trong hc tp ca hc sinh cn phiăđcăhng dnăđ h
t khc phc, toăđiu kin cho vic sp xp, liên kt kin thcăđưăhcăđ gii quyt
nhim v hc tp. Theo Crowder, khi thit k chngătrình, nuălng thông tin trong
miăbc quá ln thì s rt khó cho giáo viên trong vic xây dngăchngătrìnhăkiu
đng thẳng. Vì vy,ăphngăánămƠăỌngăđaăra là khi thit k chngătrình dy hc,
ngoài vic biên son câu tr li giáo viên s cung cp thêm các thông tin kin thc b
sung, đ sau khi tr li nuăđúngăhc sinh s bităđc vì sao mình chn đúng,ăvƠănu
tr li sai thì h s nhnăđc nhng kin thc b sung gii thích nguyên nhân sai
LunăvĕnăThcăsĩ 7
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
lm nhm khc phc trong ln chn tip theo. Crowder giăchngătrìnhădy hcănh
trên là dy hc theoăchngătrìnhăhóa kiu phân nhánh.
VƠăđnănĕmă1970,ăkhiămƠăcácătrng hc phn ln đc trang b h thng máy vi
tính là thiăkìăđánhădu s phát trin mnh m ca dy hcătheoăchngătrình. Các
chngătrìnhăđc thit k đ hc sinh có th hc tp trên máy vi tính bng các phn

mm h tr giáo dc vi nhngătínhănĕngăvt tri v màu sc,ăơmăthanh,ăđaăphngă
tin
NgoƠiăraăcǜngă cóăkháă nhiuă đ tài nghiên cuă sinhăliênăquanăđn dy hc theo
chngătrìnhăhóaănh:
Nĕmă1971,ăJosephăLeeăHumphreyăđưănghiênăcu v dy hc theo chngătrìnhăhóaă
viătênăđ tƠiăắAnăinquiryăintoăprogrammedăinstructionăasăaăpedagogicalătechniqueăină
accountingăeducationẰ.ăTácăgi đưălƠmărõămcăđ có th ng dng dy hc theo
chngătrìnhăhóaăvƠoăging dy k toán,ăcǜngănhăgii thích nguyên nhân ti sao cn
phi s dng dy hcătheoăchngătrìnhăhóaătrongălĩnhăvc k toán.ăQuaăđó,ătácăgi
đưărútăraăđcăuănhcăđim caăphngăphápăđ lƠmăcăs cho vic s dng dy
hc theoăchngătrìnhăhóaănhălƠămt công c săphm dùng trong dy hc chuyên
ngành k toán. Có th nóiăđ tƠiăđưăcóănhngăđóngăgópăquanătrng, là tinăđ cho vic
nghiên cu ng dng dy hcătheoăchngătrìnhăhóaăchoănhiuălĩnhăvc khác v sau.
Nĕmă2003,ăStephenăC.ăSchererăđưănghiênăcu v dy hcătheoăchngătrìnhăhóaăvi
đ tƠiăắReinforcementăandăpunishmentăduringăprogrammedăinstructionẰ.ăTác gi đưă
nghiên cuăđn các yu t làm tĕng cngăđngăcăhc tp ca hc sinh khi hc tp
viăchngătrìnhăhóa, cǜngănhăđaăraăcácăhìnhăpht nhm rĕng đeăvic hc sinh tr
li cu th các câu hiămangătínhăđi phó trong khi hc. Kt qu cho thy, vic áp
dng các hình pht khi dy hcătheoăchngătrìnhăhóaăđưălƠmăchoăhc sinh hc tp
nghiêm túc và hiu qu hn.ăTuyănhiên, đ tƠiăcǜngăcònăhn ch khiăchaăxétăđn vic
đaăraăcácăhìnhăpht quá nhiu s làm cho hc sinh có cm giác nn lòng khi hc.
Nĕmă2005,ăReinaldoăL.Cantonătrngăđi hc minănamăFloridaăđưăcóăđ tài nghiên
cu v dy hc theo chngătrìnhăhóaăắEffectsăofăconstructedăresponseăcontingenciesă
in web-based programmed instruction on graphing compared to cued-text
LunăvĕnăThcăsĩ 8
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
presentationăofătheăsameăinformationẰ.ăTrongăđ tài này, tác gi đưăxơyădng tài liu
dy hcătheoăchngătrìnhăhóaătrênăwebsiteăvƠăsauăđóătin hành thc nghimăđ kho
sát kt qu hc tp ca hai nhóm sinh viên. Mt nhóm hc vi tài liu in trên giy,
nhóm còn li hc trên web viăcácăbc hc tpăđc lp trình theo trình t logic.

Kt qu nghiên cu cho thyăsinhăviênăđưăth hinăđc tính tích cc, ch đng thông
qua vic hc viăchngătrìnhădy trên web rt nhiu so vi nhng sinh viên hc vi
tài liu trên giy.ăTuyănhiên,ăđ tài này ch thích hpăkhiămƠăcácătrng hcăđc
trang b đyăđ các máy vi tính có kt ni mngăinternetădoăđóăkhóăápădngăđi trà.
1.1.2  Vit Nam
 Vit Nam, dy hcătheoăchngătrìnhăhóaăđcăđ cpăđnăvƠoăđu nhngănĕmă
90. Tuy nhiên, vic vn dngăphngăphápănƠyăcǜngăchaăđc ph bin rng rãi.
T đó,ăcácănhƠăgiáoădcătrongăncăđưăthamăgia nghiên cu nhm trinăkhaiăphngă
pháp dy hcănƠyătrongănhƠătrng nhm góp phn nâng cao hiu qu công tác ging
dy.
- Theoăquanăđim ca tác gi Nguyn Kỳ trong giáo trình ắPhơng pháp giáo dục
tích cực lấy ngời học làm trung tâmẰ[18] tác gi cho rng phngăphápădy hc
không phi ch là vic giáo viên ging bài và hc sinh lng nghe ghi chép, mà phi
có mt s t chc khoa hc và bao gm h thng các cách thc hotăđng hc tp ca
hcăsinhăđ chimălĩnhătriăthcădi s đnhăhng, giám sát ca giáo viên nhm rèn
luyn cho hc sinh kh nĕngăgii quyt vnăđ, phát trinătăduyăt đóăhìnhăthƠnhă
nhơnăcách.ăĐng thi, giáo viên cn chú ý ti vic toăraămôiătrng thun liăđ kích
thích s tò mò khoa hc, gơyăđc hng thú hc tp  ngi hc. Tuy nói v phngă
pháp dy hcănóiăchung,ănhngă đơyătácăgi Nguyn Kỳ đưăđ cpăđnăcácăđim mi
caăphngăphápădy hc tích cc mà dy hcătheoăchngătrìnhăhóaălƠămt trong
nhngăphngăphápăthaămưnăđc nhng yêu cu trên. T đóăcho thy các nhà giáo
dc Vit Nam cǜngărt quan tâm v các lý thuyt dy hc hinăđi đ vn dng vào
thc t.
- Tác gi NguynăVĕnăBínhăvi giáo trình “Phơng pháp dạy học kỹ thuật công
nghiệp – Tập 1 Phần đại cơng”[4] xem dy hc theo chngătrìnhăhóaănhălƠămt
LunăvĕnăThcăsĩ 9
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
trong nhngăphngăphápădy hc tích cc.ăTrongăđóăgiáoăviênăs lƠăngi thit k
chngătrình,ăchiaăni dung dy hc ra nhiuăbc hc tp nh vƠăhng dn hc
sinh hcătheoăchngătrìnhătrênăgiy hoặc trên máy tính. Theo tác gi vai trò ca giáo

viên ch lƠăngi hng dn, h tr cho hc sinh t mình chimălĩnhătriăthc hc tp.
- Cǜngăvi giáo trình cùng tên nhngăđc xut bnăvƠoănĕmă2007, tác gi Dngă
Phúc Tý[30] đưăk tha nhngăquanăđim v dy hc theo chngătrìnhăhóaăca các
nhà giáo dcătrcăđó.ăĐng thi trong tài liu ca mình, tác gi đưăvn dng lý thuyt
đ đaăraănhng ví d c th v xây dng các liu kin thc ca gia công chi tit trên
máy tin, theo kiu chngătrìnhăphơnănhánh trên các phiu hc tp.ăĐiuăđóăchoăthy
dy hc theo chngătrìnhăhóaăcóăth áp dng cho nhiu môn hc khác nhau.
- Còn tác gi Bùi Th Mùi vi giáo trình “Lý luận dạy học”[20] đưăchiaăcácăthƠnhă
phn caăbcătrongăchngătrìnhăhc ra làm bn phn nh nhm làm rõ ràngăhnăv
thành phnătrongăbc.ăTheoăđóămiăbc s gm: phn thông báo kin thc, phn
câu hi kim tra, phnăđánhăgiáăvic tr liăđ quytăđnh vic hc tip theo và cui
cùng là phn hc sinh bităđcătínhăđúngăsaiăcơuătr li ca mình. Nhăvy, so vi
vicăchiaăbc gm ba thành phn ca các tác gi trcăcǜngăkhôngăcóăgìăkhácăbit,
 đơyătácăgi đưăk tha hai thành phnăđu tiên và m rng thành phn th ba ca
bc thành hai thành phn nh naăđ d hiuăhn.
Ngoài ra, nc ta cǜngăcóărt nhiuăđ tài khoa hc tham gia nghiên cu v phngă
pháp dy hc theo chngătrìnhăhóa đ hng ti vic áp dng thay th choăphngă
pháp dy hc truyn thng, nhmăđápăng nhng yêu cu ca giáo dc trong thi kì
mi. Điu này chng t s quan tâm ngày càng nhiu ca các tác gi VităNamăđi
viăquanăđim dy hc tích cc lyăngi hc làm trung tâm.
- Nĕmă2001,ăsinhăviênăTrn Th ThuăHƠăđưănghiênăcu v dy hc theo chngătrìnhă
hóa vi tên đ tƠiăắBớc đầu nghiên cu việc sử dụng phơng pháp dạy học chơng
trình hóa với sự hỗ trợ ca phần mềm dạy học Sketchpad trong dạy học Toán ở Tiểu
họcẰ. Tuy ch lƠăbcăđu xây dngăchngătrìnhădy hcăđ giúp t đng hóa hot
đng hc tp ca hcăsinhăđi vi b mônăToán,ănhngă đơyătácăgi đưăkhaiăthác
đc sc mnh ca công c là phn mm v hình hc trên máy tính Sketchpad, kt
LunăvĕnăThcăsĩ 10
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
hp vi mtăchngătrình dyălogicăđưăto ra nhng gi hc Toán tht s rt lôi cun
hcăsinh.ăNhngăbiăvìăđặc thù la tui thiu niên nên vic t giác hc tpăcǜngănhă

kh nĕngăt hc caăcácăemăcǜngăcònănhiu hn ch.
- Nĕmă2002,ăsinhăviênăNguyn HuynăTrangăcǜngăcóăcông trình nghiên cu v vic
s dngăphngăphápădy hc theo chngătrìnhăhóaăquaăđ tƠiăắNghiên cu việc sử
dụng phơng pháp dạy học chơng trình hóa với sự hỗ trợ ca phần mềm Power
Point thông qua môn Tiếng Việt ở Tiểu họcẰ.ăTngăt đ tƠiătrc v quanăđim tip
cn dy hc theo chngătrìnhăhóa, nhngă đơyătácăgi đưăcĕnăc vào nhngăđặc thù
riêng ca môn hc mình ging dy là Ting Vit, nênăđưăkt hp phn mm h tr
trình chiuăPowerăPointăđ thit k ra nhng bài dy Ting Vit cho hc sinh hc trên
máy tính. T kt qu thuăđc, tác gi đưămnh dnăđ xut áp dng rng rãi vào hot
đng ging dyătrongăcácătrng hc.ăQuaăđó,ămt ln na ta thyăđc mcăđ tngă
thích rt tt ca dy hc theo chngătrìnhăhóaăvi nhiu b môn khác nhau. Tuy
nhiên, c haiăđ tƠiătrênăđòiăhi v trang thit b phiăđcăđuătăđyăđ mi có th
áp dngăđc mtăcáchăđi trà.
- Nĕmă2006,ăTS.ăPhóăĐc Hòa đưăk tha và m rng phm vi ng dng ca dy
hc theo chngătrìnhăhóaăchoătt c các môn hc  tiu hc viăđ tài ắNghiên cu
PPDH Chơng trình hóa có sử dụng phần mềm Power Point trong quá trình dạy học
tiểu họcẰăđưăđc công nhnălƠăđ tài trngăđim cp B. Tác gi đưăchoăthy vic
ng dng công ngh thông tin trong dy hc không ch là chiuăvƠăchépănhămi
ngi vn thngănghĩ,ămƠă đơyăs kt hp gia mtăchngătrìnhădyăđc thit k
mt cách khoa hc cùng vi s h tr ca phn mm Power point s dng trên máy
tính, s giúp phát huy tiăđaănĕngălc hc tp caăcáănhơnăvƠătĕngăcng tính tích cc,
ch đng trong hotăđng hc tp.
1.2 MTăSăKHỄIăNIMăLIểNăQUAN
1.2.1ăChngătrình
Khoa hc máy tính nghiên cuăcăs lý thuyt v thông tin, tính toán và vn dng
chúng vào h thng máy tính. Miămáyătínhăđc to thành t hai thành phnăcăbn
LunăvĕnăThcăsĩ 11
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
là phn mm và phn cng.ăTrongăđóăphn mmămáyătínhăđc xem là b nưoăđ
điu khin các thit b phn cng làm vic.

Chngătrìnhăđc xem là mt loi phn mm máy tính, là tp hp nhng câu lnh
hoặc nhng hng dn, ch th đc vit bng ngôn ng lp trình theo mt trt t xác
đnh kt hp vi các d liu liên quan nhm t đng thc hin mt s nhim v, chc
nĕngăhoặc gii quyt mt vnăđ c th nƠoăđó.ăTheoăđó, chngătrìnhăs thc hin
các chcănĕngăca mình bng cách gi các ch th trc tipăđn phn cngăđ phn
cng thc hin các mnh lnh.ăChngătrìnhăđc chia làm hai loi chính:
- Chngătrìnhăh thngădùngăđ vn hành các thit b phn cng ca máy tính.
- Chngătrìnhăng dng thng liên quan đn các thao tác giaăngi và máy tính
đ x lý các d liu, dùngăđ hoàn thành mt hay nhiu công vicănƠoăđó bng các
công c tngătácăđc lp trình viên toăraătrcăđó. Ví d nhăphn mmăvĕnăphòngă
giúp ngi dùng son thoăvĕnăbnăđc nhanh chóng, phn mm k toánăgiúpăngi
dùng tính toán x lý s liuătrongălĩnhăvc tài chính nhanh và chính xác hn,ăhayăphn
mm dy hc giúp t đng hóa mt s hotăđng trong dy hc bngămáyătínhầ
Tóm li, khiănóiăđn chngătrìnhălƠănóiăđn mt tp hp các mnh lnh,ăcácăhng
dn đc sp xp mt cách trt t, logic có mi quan h mt thit vi nhau nhm t
đng thc hin lnălt tng nhim v hay chcănĕngăc th đc to ra bi lp trình
viên. Ngi dùng s tngătác vi máy tính thông qua nhngăhng dnămƠăngi
lpătrìnhăđưăthit k sẵnăđ gii quyt mt công vic hay nhim v nhtăđnh mt cách
t đng. Thông qua cách thc hotăđng caăchngătrìnhăvƠămcăđ hài lòng ca
ngi s dng,ămƠăngi lp trình s b sung, ci tinăchngătrìnhămt cách phù
hp.
Chngătrìnhăhóaălà khái nim ch vic vn dngăquanăđim v điu khin chng
trình máy tính vào quá trình dy hc. NghĩaălƠăngi giáo viên s biên son ni dung
dy hc thành mt chngătrình, bao gm nhiu bcăhng dn liên tip đc sp
xp theo mt trình t khoa hc hp lý.ăTrongăđó, hc sinh t mình có th hc tp vi
tài liu đc chngătrìnhăhóa mt cách t đng, nhm đt kt qu hc tp cui cùng
là mc tiêu dy hc mà giáo viên đ ra khi thit k chngătrình.
LunăvĕnăThcăsĩ 12
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
Bi vì bài dy đc xây dngănhămtăchngătrìnhănên khiăchngătrìnhăhóaăcn

phi đápăngăđc nhngăđặcătrngăcăbn ca mtăchngătrìnhănh: bài dy phi
đc trình bày theo trt t logic chặt ch, ni dung gia các bài có liên h mt thit
vi nhau, nhim v tng bài hc đc gii quyt lnălt và kin thcăbƠiătrc phi
làm nn tng cho vic hc bài tip theo, nhmăđiu khin hotăđng nhn thc ca
hcăsinhănhăgiáoăviênămongămun.
Tài liu dy hc theo chngătrìnhăhóaăcóăth kt hp vi các phn mm h tr trên
máy vi tính nhm tĕngăcng kh nĕngătngătácăca hc sinh, giúp h hc tp mt
cáchăđc lp mà không cn phi có giáo viên.ăĐng thi, kt qu hc tp ca hc sinh
s lƠăcăs đ giáo viên thit k, ci tin li chngătrìnhădy hc nhm điu khin
hotăđng nhn thc đt kt qu tiăuănht.
1.2.2 Phngăphápădy hc
Phngăphápăđc hiu là cách thc,ăconăđng vnăđng ca s vt hinătngăđ
đt ti mcăđích,ăhayănóiăcáchăkhácăphngăphápălƠăcáchăthc gii quyt các nhim
v trong nhn thc và thc tin.
Quá trình dy hc là s kt hp bin chng gia hotăđng dy ca giáo viên và
hotăđng hc ca hcăsinh.ăDoăđóămƠ phngăphápădy hc là h thng các cách
thc hotăđng có mcăđích ca giáo viên, nhm t chc hotăđng nhn thc ca
hcăsinhăđ đtăđc mc tiêu dy hcăđ ra.
Có th nói rng phngăphápădy hcăcóăỦănghĩaăvôăcùngăquanătrng trong quá trình
dy hc.ăVìăphngăpháp s nhăhng trc tip đn mcăđ lĩnhăhi kin thc ca
ngi hc, nghĩaălƠăs làm cho vic tip thu kin thc  ngi hc din ra d dàng
hay khó khĕnăvƠăcóăđtăđc mc tiêu dy hcăbanăđuăđặtăraăhayăkhông.ăDoăđó, đ
la chnăphngăphápădy hc phù hp và mang li hiu qu thì khi la chn ta cn
cĕnăc vào nhngăcăs sau:
- Mc tiêu dy hc:ăthng tp trung vào ba mc tiêu chính là mc tiêu v kin thc,
mc tiêu v k nĕngăvƠămc tiêu v tháiăđ mà sau quá trình hcăngi hc s đt
đc.
LunăvĕnăThcăsĩ 13
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
- Ni dung dy hc: ni dung s nhăhng trc tipăđn vic la chnăphng pháp.

TùyăvƠoăđặc thù khoa hc, tính chtăcǜngănhăcu trúc ca môn hc, bài hc mà ta s
la chnăphngăphápăsaoăchoăphùăhp vi ni dung.
- Mcăđíchăsăphm
- Trìnhăđ phát trin kh nĕngăcaăngi hc
Tóm li khi la chn mtăphngăphápăcn quan tâm đn các thành t nhămc tiêu,
ni dung, phngătin và cácăđiu kinăđặc thù vùng min đ có th la chnăđc
phngăphápăphùăhp nht, nhmăphátăhuyăuăđim và hn ch khuytăđim ca mi
phngăpháp.ăVì không có mtăphngăphápănƠoălƠăvnănĕngăphùăhp vi tt c các
b môn,ădoăđóăkhiăging dy nu có th nên kt hp nhiuăphngăphápăvi nhau.
1.3 CăS PHÁP LÝ
Hin nay, vnăđ đi miăphngăphápădy hc luôn là vnăđ cp bách đcăđ cp
rt nhiuătrongăcácăvĕnăkin, ngh quyt caăĐngăvƠăNhƠănc, ca B Giáo dc và
ĐƠoăto:
- Theo khonă1ăĐiu 27 ca Lut giáo dcă2005ăcóănêuăắMc tiêu ca giáo dc ph
thông là giúp hc sinh phát trin toàn din v đoăđc, trí tu, th cht, thm m và
các k nĕngăcăbn, phát trinănĕngălcăcáănhơn,ătínhănĕngăđng và sáng to, hình
thƠnhănhơnăcáchăconăngi Vit Nam xã hi ch nghĩa,ăxơyădngătăcáchăvƠătráchă
nhim công dân, chun b cho hc sinh tip tc hc lên hoặcăđiăvƠoăcuc sng lao
đng, tham gia xây dng và bo v T qucẰă[23]. Tht vy,ăđtăncătaăđangătrongă
thiăkìăquáăđ lên xã hi ch nghĩaăvƠăđ điălênăhìnhătháiăxưăhi này thành công, ta
cn phi có nhngăconăngi toàn din hiăđ các yu t nhân, l,ănghĩa,ătrí,ătínăđ
lưnhăđoăđtănc.
- Theo mcă2ăĐiu 28 ca Lut giáo dcă2005ăcóănêuăắPhngăphápăgiáoădc ph
thông phi phát huy tính tích cc, t giác, ch đng, sáng to ca hc sinh; phù hp
viăđặcăđim ca tng lp hc, môn hc; biădngăphngăphápăt hc, kh nĕngă
làm vic theo nhóm; rèn luyn k nĕngăvn dng kin thc vào thc tin;ătácăđng
đn tình cm,ăđemăli nim vui, hng thú hc tp cho hcăsinhẰ[23]. V tm nhìn giáo
dcănc ta so vi cácănc trên th gii, VităNamăđưătip cnăđúngănhng vnăđ
LunăvĕnăThcăsĩ 14
HVTH: NGUYNăMINHăVNG

ct lõi v phngăphápădy hc. Vnăđ  đơyălà phi vch ra cách thcăđ vn dng
nhngăphngăphápănƠyăthƠnhăcôngătrongămôiătrng giáo dc caăđtănc, vn còn
đangălƠăvnăđ làm cho nhiuăngi phiăbĕnăkhoĕn.
- Theo Chinălc phát trin giáo dc 2001 - 2010 (Ban hành kèm theo Quytăđnh
s 201/2001/QĐă- TTgăngƠyă28ăthángă12ănĕmă2001ăca Th tng Chính ph)  mc
4.1.c có nêu mc tiêu phát trin giáo dcăđnănĕmă2010ălƠăắĐi mi mc tiêu, ni
dung,ăphngăpháp,ăchngătrìnhăgiáoădc các cp bc hcăvƠătrìnhăđ đƠoăto; phát
trinăđiăngǜănhƠăgiáoăđápăng yêu cu vaătĕngăquyămô,ăva nâng cao chtălng,
hiu qu vƠăđi miăphngăphápădy - hc,ăđi mi qun lí giáo dcăcăs pháp lí
và phát huy ni lc phát trin giáo dcẰ[6]. Trongăđóă mc 4.2.b mc tiêu ca giáo
dc ph thôngăcóănêuăắThc hin giáo dc toàn din v đc, trí, th, m. Cung cp
hc vn ph thôngăcăbn, h thngăvƠăcóătínhăhng nghip; tip cnătrìnhăđ các
nc phát trin trong khu vc. Xây dngătháiăđ hc tpăđúngăđn,ăphngăphápăhc
tp ch đng, tích cc, sáng to; lòng ham hc, ham hiu bit,ănĕngălc t hc,ănĕngă
lc vn dng kin thc vào cuc sngẰ[6]. Hu ht ch trngăchínhăsách ca ta luôn
ý thcăđc vai trò ca giáo dc ph thông trong h thng giáo dc quc dân, bi lẻ
nó s là nn tngăcăbn vng chc cho các bc hc khác và quytăđnh rt lnăđn
chtălng ngunălaoăđngăđtănc. Vì vy, mà vic nâng cao chtălngăđiăngǜă
giáo viên t nhng bc hc thp cǜng lƠăđiu quan trng không kém, nhm phát huy
tiăđaănĕngălc cá nhân caăngi hc.
- TheoăChngătrìnhăhƠnhăđng ca ngành giáo dc: Thc hin kt lun Hi ngh
ln th 6 Ban chpăhƠnhătrungăng Đng khoá IX và Chinălc phát trin giáo dc
2001 - 2010  mc B.3. cóănêuăắCi tinăphngăphápădy và hcătheoăhng phát
huy tính tích cc, ch đng, sáng to ca ngi hc;ătĕngăcng thc hành, thc tp;
kt hp chặt ch giaăđƠoăto, nghiên cu khoa hcăvƠălaoăđng sn xut; ng dng
mnh m công ngh thông tin và các thành tu khác ca khoa hc, công ngh vào
vic dy và hcẰ[6]. Li dyăngƠnăxaăca ông cha ta tht s vnăluônăđúngăchoăđn
hin ti, hc phiăđiăđôiăvi hành, kin thc hc tp phi phc v cho thc tin sn
xut. Khoa hc k thut ngày càng phát trin, đòiăhiăngi giáo viên phi luôn trao
LunăvĕnăThcăsĩ 15

HVTH: NGUYNăMINHăVNG
di kin thcăđ vn dng nhng thành tu ca khoa hc vào dy hc mang li hiu
qu cao nht.
- Theo Chinălc phát trin giáo dc 2001 - 2010  mcă5.2.ăghiărõăắĐi mi và
hinăđiăhóaăphngăphápăgiáoădc. Chuyn t vic truyn th tri thc th đng, thy
ging,ătròăghiăsangăhng dnăngi hc ch đngătăduy trong quá trình tip cn tri
thc; dyăchoăngi hcăphngăphápăt hc, t thu nhn thông tin mt cách có h
thngăvƠăcóătăduyăphơnătích,ătng hp, phát trinănĕngălc ca miăcáănhơn;ătĕngă
cng tính ch đng, tính t ch ca hc sinh trong quá trình hc tp, ăẰ[6]. ĐơyălƠă
quanăđim hoàn toàn đúngăđn mà cn phi trin khai gp rút nu munăthayăđi din
mo ca nn giáo dcăđtănc hin nay. Ch khiănƠoăngi hc hiuăđc tht s
vic hc là ca chính bn thân mình thì h mi tích cc, t giác chimălĩnhătriăthc
bng mi giá.
T nhngăcăs trên, có th nói rng mc tiêu giáo dcăluônăđcăĐng và Nhà
nc coi là qucăsáchăhƠngăđu.ăTrongăđó,ămt trong nhng nhim v trngătơmăđ
thc hinăđc mcătiêuăđ raălƠăđi miăphngăphápădy hc nhm phát huy tính
tích cc, ch đng và sáng to ca hc sinh, góp phn to ra nhngăconăngi xã hi
ch nghĩaăphátătrin toàn din.
1.4 HOTăĐNG T HC
1.4.1 Mt s khái nim v t hc
Cùng vi tcăđ phát trin nhanh chóng ca xã hiăloƠiăngi trong nhngănĕmăgn
đơyăthìăyêuăcu v chtălngăđi viăđiăngǜălaoăđngăcǜngăngƠyămtătĕngătheo.ăĐóă
cǜngăchínhălƠătháchăthc cho nn giáo dc  cácănc phi ci cách toàn dinăđ phù
hp vi tình hình mi. Nn giáo dc hinăđiăđưăchuynăsangăquanăđim dy hc ly
ngi hcălƠmătrungătơmăđ giúp hc sinh có th tích cc, ch đng t giácăhnătrongă
vic hc ca mình và mt yu t vô cùng quan trngămƠăquanăđim dy hc trên mun
hình thành  ngi hcăđóălƠăkh nĕngăt hc.
Theo Isaac Asimov trong vic t hc nhƠătrng ch nên đóngăvaiătròătoămôiătrng
thun li cho hc sinh t hc, vì ch có th bng cách t hc thì hc sinh mi mong
có th lƠmăđc vicăgìăđóăcó hiu qu t nhng kin thc ca mình. Và nu mt ngôi

LunăvĕnăThcăsĩ 16
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
trng mà không toăraăđcămôiătrng hc tp cho hc sinh thì nó s không còn là
chính nó na.
Thc t cho thy rngăconăngi có rt nhiu cách hc khác nhau. Trong cuc sng
hàng ngày, ngi ta có th hc tp thêm nhng kinh nghim mi  mi lúc miăni,ă
nhngăđóăch là vic hc tp mt cách ngu nhiên vì nhng kin thcăthuăđc ch
yu ny sinh trong sinh hot, chaăth đápăng nhng yêu cu công vic phc tpăđòiă
hi kin thc chuyên môn trong xã hi. T đó, cn phi t chc cho hc sinh đc
hc tpătrongăcácătrng, đcăgiáoăviênăhng dn,ăđnhăhng nhng kin thc
chuyên môn phù hp viăcácălĩnhăvcălaoăđng sn xutăđặc thù trong xã hi.ăĐng
thi, nhƠătrng s lƠăniătoăraămôiătrng hc tp tt nhtăđ hc sinh phát huy ti
đaănĕngălc bn thân thông qua vic t hc.ăKhiăđóăhc sinh s tích cc, ch đng, t
giác hc tp bng tt c n lc caăcáănhơnăđ chimălĩnhătriăthc.
Nghiên cu hotăđng t hc viătăcáchălƠămt hình thc t chc dy hc da trên
quanăđim tip cn công ngh dy hc và tip cn hotăđng, theo tác gi Lê Khánh
Bng[3] thì hc là vic tip thu tri thc mi bngăcácăhƠnhăđng v mặt trí tu và chân
tay  miăngi vi mcăđ khác nhau da vào vnăđặcăđim sinh hc và vn kin
thcătrcăđóăca miăngi mà s tip thu vi tcăđ nhanh chm khác nhau, quaăđóă
hình thành tri thc, k nĕng,ătháiăđ. Tác gi cǜngănêuărõăt hc là t mìnhăsuyănghĩă
mtăcáchăđc lp bngăcácănĕngălc v trí tu và phm cht tâm sinh lý ca bn thân
nhm chimălĩnhămt lĩnhăvc khoa hc nhtăđnh.
Theo tác gi Thanh Ngh trong tác phm “Việt Nam tân từ điển” đnhănghĩaărng t
hc là t bnăthơnăngi hcăđiătìmăly kin thc cho mình.
V phn mình tác gi Nguyn Cnh Toàn[25] đưăđaăraăkháiănim v t hc khá c
th. Theo tác gi t hc là t mìnhăđngănưoăsuyănghĩăbng cách s dngăcácănĕngă
lc ca trí tu nhăquanăsát,ăsoăsánh,ăphơnătích,ătng hpầ hoặc k c s dngăcă
bpănhăs dng công c cùng vi nhng phm cht ca cá nhân kt hp vi các quan
đim v nhân sinh quan, th giiăquan,ătháiăđ, tình cm ca miăngiăđ chimălĩnhă
kin thc mtălĩnhăvc khoa hcănƠoăđó.

LunăvĕnăThcăsĩ 17
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
Đúcăkt li có th điăđn khái nim v t hcănhăsau:ăt hcălƠăquáătrìnhăngi hc
t giác, tích cc, ch đng chimălĩnh tri thc, kinh nghim t môiătrng xung quanh
mtăcáchăđc lp bng chính n lc caoăđ ca bnăthơnăngi hc qua các thao tác
trí tu và chân tay, nhm hình thành cu trúc tâm lý miăđ binăđi nhân cách ca
mìnhătheoăhng ngày càng hoàn thin, và dù trong tình hung nào thì trong bn thân
s hcăcǜngăhƠmăcha s t hc.
1.4.2 Đặcăđim hotăđng t hc
Nhìn chung, các tác gi nghiên cu v hotăđng t hc đu quan nim rng: t hc
là hc vi s đc lp và tích cc, t giác  mcăđ cao.ăNghĩaălƠăt hc là quá trình
mƠătrongăđóăch th ngi hc t binăđi mình, t làm phong phú giá tr ca mình
bng các thao tác trí tu hoặc chân tay gn lin vi ý chí, ngh lc và nimăđam mê
hc tpăcaoăđ. Vì vy, t hc có th din ra  trên lp hoặc bên ngoài lp,ăbanăđu
thì có th cnăcóăgiáoăviênăhng dnăđnhăhng ngi hc nghiên cu nhngălĩnhă
vcănƠoăđ đtăđc mcătiêu,ănhngăv sau khi mà nn tng kin thcăngi hcăđt
đn mcăđ có th t nghiên cuăthìăcǜngăkhôngăcn thit phi có giáo viên na.
V bn cht hc và t hc có mi quan h mt thit vi nhau, hc ch thc s hiu
qu khi mà có s t hcăbênătrongănó.ăĐng thi, kt qu cui cùng ca vic hc
chính là s t hc. T hc giúp cho hcăsinhăphátăhuyăđc nhngănĕngălc sáng to
vn có ca mình mà không s b gò ép trong khuôn kh ca giáo viên.
Quá trình t hc có th din ra qua nhiuăbcăkhácănhau.ăLúcăđuăngi hc s thu
nhn thông tin t nhiu ngun khác nhau trong cuc sng.ăSauăđóăbng vn kin thc,
kinh nghim,ănĕngălcătăduyăcaămình,ăngi hc s đánhăgiáătínhăđúngăsaiăca thông
tin tip nhnăđ b sung vào vn kin thc ca bn thân ri vn dng kin thc đưă
hc đ gii quyt các vnăđ thc tin.
Qua nhngăđặcăđim trên ta có th rút ra mt s vnăđ ctălõiăđ vic t hc din
ra có hiu qu nhăsau:
- T hc ch dinăraăkhiăngi hc tin hành gii quyt vnăđ, gii quyt tình hung,
gii quyt các nhim v hc tp.

LunăvĕnăThcăsĩ 18
HVTH: NGUYNăMINHăVNG
- Đi vi hc sinh ph thông tr xung vì nhngăđặcăđim tâm sinh lý v la tui,
nên v mặt ý thc t giácăvƠăđnhăhng mc tiêu trong hc tpăcònăchaăđc vng
vàng, thì vic t hc s phi là mt mặt trong quá trình dy hc và không th tách ri
vi hotăđng dy ca giáo viên trên lp.ăNghĩaălƠ, vic t hc ch đt hiu qu cao
nht khi nó din ra trong mi quan h thng nht bin chng gia hotăđng dy ca
giáo viên và hotăđng t hc ca hcăsinh.ăNhngăhotăđng dy ca giáo viên c
th trongătrng hp này là dy cho hc sinh cách t hc, hay nói cách khác vai trò
caăngi giáo viên lúc này s lƠăngi t chc,ăhng dn,ăđnhăhngăđúngănhng
kin thcăliênăquanăđn môn hc caămìnhăđ t bn thân hc sinh n lc chimălĩnhă
tri thc.
- T hc s đt hiu qu caoăkhiămƠăngi hc t trang b cho mình h thng k nĕngă
t hcănh:ăk nĕngăsp xp thi gian t hc, k nĕngăđc sách, k nĕngăngheăvƠăghiă
chép bài trên lp, k nĕngănghiênăcu khoa hc, k nĕngăt đánhăgiáăkt qu hc
tpầBên cnhăđóăđ vic hcăđt hiu qu cao, ngi hc phiăcóăđngăcăvƠătháiăđ
hc tp đúngăđn nhn thc rõ mcăđích hotăđng hc tp ca mình, phi hc tp
vi mt s say mê tìm tòi hc hi.ăĐng thiăđ hoàn thành các nhim v hc tpăđòiă
hiăngi hc phi có s n lc caoăđ ca bn thân, ý chí kiên trì và sẵn sàng vt
qua mi khó khĕn th thách nhmăđtăđc các mc tiêu hc tpăđưăđ ra.

- Cui cùng, t hc ch thc s hiu qu khiămƠăngi hcăđc trang b đyăđ các
phngătin h tr cho vic t hc.ăĐuătiênălƠăcácăphngătin tt yu nhtănhătƠiă
liu, giáo trình, các tài liuăhng dn t hc hay phiu hc tp phát tay do giáo viên
biên son và các tài liu tham kho khác. TipătheoălƠăcácăphngătin h tr hc tp
nhămáyăviătính,ăbĕngăhình,ămáyăchiu,ăphngătinăngheănhìnầVà mt phn quan
trng không kém là phiăcóăđaăđimăvƠămôiătrng thun li cho vic t hc, vi các
điu kin cn thit v v sinh hcăđngăđ hotăđng t hc có hiu qu nhămongă
mun.