Cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa người học cho học phần động cơ đốt trong tại trường cao đẳng sư phạm đà lạt

vi

performing theme and teaching directly at genre, expandable tendency of theme
next time.
MC LC

Trang tựa
Quyết định giao đề tài
Lý lịch cá nhân i
Lời cam đoan ii
Lời cảm ơn iii
Tóm tắt iv
Mục lục vi
Danh sách các chữ viết tắt ix
Danh sách các bảng x
Danh sách các biểu đồ xi
M ĐU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2
3. Giả thuyết nghiên cứu 2
4. Đối tượng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu 2
5. Phương pháp nghiên cứu 3
6. Giới hạn đề tài 3
7. Cấu trúc của luận văn 4
Chng 1 C S Lụ LUN 5
1.1 Lịch sử nghiên cứu 5
1.1.1  nước ngoài 5
1.1  Việt Nam 7
1.2 Các vấn đề liên quan đến đề tài 10
1.2.1 Một số khái niệm liên quan 10
1.2.2 Đặc trưng của PPDH tích cực 12

1.2.3 Những dấu hiệu của tính tích cực cá nhân trong học tập 14
1.2.4 Dạy học theo xu hướng tích cực hoá người học 15
vii

1.2.5 Đặc điểm của dạy học tích cực 15
1.2.6 Giảng dạy theo phương pháp tích cực 17
1.2.7 Bản chất của PPDH theo hướng tích cực hoá người học 17
1.2.8 Các biện pháp cụ thể để tích cực hoá dạy học 18
1.2.9 Vai trò của giáo viên trong dạy học tích cực 20
1.2.10 u, nhược điểm của PP tích cực hoá người học 20
1.2.11 Sự khác nhau giữa mô hình dạy học truyền thống và tích cực 21
1.3 Một số phương pháp dạy học 22
1.3.1 Phương pháp đàm thoại 22
1.3.2 Phương pháp thuyết trình có minh hoạ 24
1.3.3 Phương pháp thảo luận theo nhóm nhỏ 25
1.3.4 Phương pháp dạy học trực quan 27
1.3.5 Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề 28
1.4 Một số kỹ thuật dạy học 30
1.4.1 Kỹ thuật đặt câu hỏi 30
1.4.2 Một số kỹ thuật dạy học 32
1.5 Phiếu dạy học 33
1.5.1 Khái niệm 33
1.5.2 Các loại phiều dạy học 33
Kt lun chng 1 36
Chng 2 THC TRNG CA VIỆC DY VÀ HC HC PHN ĐCĐT
TI TRNG CAO ĐNG S PHM ĐÀ LT 37
2.1 Tổng quan về trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt 37
2.1.1 Lịch sử hinh thành 37
2.1.2 Đội ngũ giảng viên 38
2.1.3 Cơ s vật chất 38

2.2 Giới thiệu ngành Lý – KTCN và CNTBTH 38
2.2.1 Ngành Lý - KTCN 38
2.2.2 Ngành CNTBTH 39
2.3 Giới thiệu học phần Động cơ đốt trong 40
2.3.1 Mô tả vắn tắt nội dung 40
viii

2.3.2 Mục tiêu học phần 41
2.3.3 Đặc điểm học phần 42
2.4 Đánh giá thực trạng dạy học ĐCĐT tại trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt 43
2.4.1 Mục đích 43
2.4.2 Phạm vi và đối tượng khảo sát 43
2.4.3 Đánh giá kết quả khảo sát 43
Kt lun chng 2 60
Chng 3 CẢI TIN PPDH HC PHN ĐCĐT TI TRNG CAO ĐNG
S PHM ĐÀ LT 62
3.1 Cải tiến học phần ĐCĐT theo hướng tích cực 62
3.1.1 Mục đích cải tiến 62
3.1.2 Nội dung cải tiến 62
3.1.3 Biên soạn kế hoạch dạy học học phần ĐCĐT theo hướng TCH 66
3.2 Thực nghiệm sư phạm và đánh giá kết quả 75
3.2.1 Mục đích 75
3.2.2 Đối tượng 76
3.2.3 Thời gian và địa điểm thực nghiệm 76
3.2.4 Nội dung thực nghiệm 76
3.2.5 Tổ chức thực nghiệm 76
3.2.6 Tiêu chí và PP đánh giá 78
3.2.7 Thu thập và xử lý số liệu 79
Kt lun chng 3 85
KT LUN VÀ KIN NGHỊ 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO 89
PH LC 91





DANG MC CÁC CH VIT TT
ix


STT
Ch vit tắt
Cm t tng ng
1
HS
Học sinh
2
GV
Giáo viên
3
SV
Sinh viên
4
PP
Phương pháp
5
PPDH
Phương pháp dạy học
6

NCKH
Nghiên cứu khoa học
7
CNTBTH
Công nghệ thiết bị trường học
8
KTCN
Kỹ thuật công nghiệp
9
SL
Số lượng
10
TL
T lệ
11
ĐC
Động cơ
12
ĐCĐT
Động cơ đốt trong
13
GQVĐ
Giải quyết vấn đề
14
TCH
Tích cực hoá
15
PT
Phương tiện
16

HT
Hệ thống
17
PTDH
Phương tiện dạy học






DANH MC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 1.1 So sánh hai mô hình dạy và học 21
x

Bảng 2.1 Đánh giá chung về kỹ năng SP của GV giảng dạy tại tổ Lý - KTCN 44
Bảng 2.2 Các nguyên nhân ảnh hưng tới chất lượng giảng dạy ĐCĐT 44
Bảng 2.3 Khả năng GV có thể giảng dạy học phần ĐCĐT 45
Bảng 2.4 Kết quả sử dụng PPDH hiện nay tại trường CĐSP Đà Lạt 46
Bảng 2.5 Đánh giá về việc dự giờ đồng nghiệp 47
Bảng 2.6 Kết quả sử dụng hình thức kiểm tra để đánh giá kết quả học tập của SV 48
Bảng 2.7 Hoạt động góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng giảng dạy 48
Bảng 2.8 Kết quả nhận xét về trọng tâm của việc đổi mới PPDH 49
Bảng 2.9 Nhận xét về việc sử dụng các PPDH mới trong giảng dạy 50
Bảng 2.10 Mức độ ham thích học học phần ĐCĐT của SV 52
Bảng 2.11 Lý do SV gặp khó khăn khi học học phần ĐCĐT 52
Bảng 2.12 Nguồn tài liệu, giáo trình, sách tham khảo cho việc học ĐCĐT 53
Bảng 2.13 GV sử dụng PPDH trong giảng dạy học phần ĐCĐT 54
Bảng 2.14 Độ khó của SV khi học ĐCĐT với chi tiết chưa nhìn thấy 55

Bảng 2.15 Phương tiện GV thường sử dụng trong giờ học 55
Bảng 2.16 Mức độ mong muốn cải tiến PPDH học phần ĐCĐT 56
Bảng 2.17 Mức độ hứng thú của SV đối với PPDH học phần ĐCĐT 57
Bảng 2.18 Ý kiến của SV về việc làm việc theo nhóm nhỏ 58
Bảng 2.19 Mức độ cấp thiết cải tiến PPDH học phần ĐCĐT 59
Bảng 3.1 Quy tắc biên soạn bài giảng 66
Bảng 3.2 Đánh giá mức độ hiểu bài của SV trên lớp 79
Bảng 3.3 Mức độ làm việc của SV khi sử dụng PPDH TCH và truyền thống 79
Bảng 3.4 Nhận xét của SV sau khi học xong ĐCĐT theo PPDH tích cực 80
Bảng 3.5 Kết quả đánh giá bài giảng của GV dự giờ lớp thực nghiệm 81
Bảng 3.6 Kết quả đánh giá bài giảng của GV lớp đối chứng 82
Bảng 3.7 Điểm số kiểm tra lớp đối chứng và lớp thực nghiệm 83
Bảng 3.8 Bảng tương quan và tần số kỳ vọng 84
DANH MC CÁC BIỂU Đ

Hình 2.1 Đánh giá kỹ năng sư phạm của GV giảng dạy tại tổ Lý - KTCN 44
Hình 2.2 Nguyên nhân ảnh hưng tới chất lượng giảng dạy ĐCĐT 45
xi

Hình 2.3 Đánh giá khả năng GV có thể giảng dạy học phần ĐCĐT 46
Hình 2.4 Kết quả sử dụng các PPDH hiện nay tại trường CĐSP Đà Lạt 46
Hình 2.5 Đánh giá về việc dự giờ đồng nghiệp 47
Hình 2.6 Kết quả sử dụng hình thức kiểm tra để đánh giá kết quả của SV 48
Hình 2.7 Hoạt động góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng giảng dạy 49
Hình 2.8 Kết quả nhận xét về trọng tâm của việc đổi mới PPDH 49
Hình 2.9 Nhận xét về việc sử dụng các PPDH mới trong giảng dạy 51
Hình 2.10 Mức độ ham thích học học phần ĐCĐT của SV 52
Hình 2.11 Lý do SV gặp khó khăn khi học học phần ĐCĐT 53
Hình 2.12 Nguồn tài liệu, giáo trình, sách tham khảo cho việc học ĐCĐT 53
Hình 2.13 GV sử dụng PPDH trong giảng dạy học phần ĐCĐT 54

Hình 2.14 Độ khó của SV khi học ĐCĐT với chi tiết chưa nhìn thấy 55
Hình 2.15 Phương tiện GV thường sử dụng trong giờ học 56
Hình 2.16 Mức độ mong muốn cải tiến PPDH học phần ĐCĐT 57
Hình 2.17 Mức độ hứng thú của SV đối với PPDH học phần ĐCĐT 58
Hình 2.18 Ý kiến của SV về việc làm việc theo nhóm nhỏ 59
Hình 2.19 Mức độ cấp thiết cải tiến PPDH học phần ĐCĐT 60
Hình 3.1 Mức độ hiểu bài của SV 79
Hình 3.2 Kết quả đánh giá của GV dự giờ 82
Hình 3.3 Biểu đồ kết quả kiểm tra 83




1
M ĐU

1. LỦ do chn đ tƠi
Trong quá trình công nghip hoá, hic s ng và sáng
to ci là mt trong nhng nhân t quynh s thành công hay tht
bi, s phát trin nhanh hay chm ca xã h c ta có th hoà nhp vi s
phát trin chung ca th gii, sánh ngang vng qu i
ngành Giáo do phi có nhi mi mnh m 
to ra nh c sáng to, s 
dám làm, dám chu trách nhim và có kh i nh làm ch c trong







-   [22]
 
 -  mc V.3d
 


hc phn 


hc phn 

hc
phn  vii m


2
pháp trong dy hi my hc hc phn
t trong nói rc thc hin  mt s n ch mang
tính cht hình thc, ch yu trong các gi thao ging
 các

"Ci
tin phng pháp dy hc theo hng tích cc hoá ngi hc cho hc phn
Đng c đt trong ti trng Cao đng s phm ĐƠ Lt” 
2. Mc tiêu vƠ nhim v nghiên cứu
2.1 Mc tiêu nghiên cứu

 PPDH  
trong 
SV.

2.2 Nhim v nghiên cứu
-     

- t 
 C  
-               

- 
3. Gi thuyt nghiên cứu
 
phát huy  tính  


  
 


3



4. Đi tng nghiên cứu vƠ khách th nghiên cứu
4.1 Đi tng nghiên cứu


4.2 Khách th nghiên cứu
P             

5. Phng pháp nghiên cứu
5.1 Nghiên cứu lỦ lun

NG
quan 
 
, 
, 
5.2 Phng pháp nghiên cứu thc tin
- 
và vi
- 

- 
  

- 
  PP 
- 
 


4
- 

Ngoài     chúng      


6. Gii hn đ tƠi
       




sau:




7. Cu trúc ca lun văn



 
p

p
 







5







Chng 1

C S Lụ LUN

1.1 Lch sử nghiên cứu
1.1.1  nc ngoƠi

kes

pháp phát 

[9]
- 
- 

- 
J.J.Rousseau (Jean Jacques Rousseau, 1712 -     
     hám phá và

K.D.Usinxki (Konstantin Dmitrievich Ushinskij, 1824 - 1871)  
HS 


6
J.A.Komenxki (1592 -
 
  .
quan tâm
:
Mỹ:  



HS trong quá trình 




Châu Âu:           



HS 
HS 

HS 

    lone-    -Suzuki (1988). Theo
Malone - 







7
o  
o 

o 
o 
o 

o 
o 

chú ý (ARC
(Sastisfaction). Mô hình Keller 



Roger Johnson và Dav         
  
sinh  


 Theo Roger và David Johnson, 

               

 

Ngoài ra, Roger Johnson và David Johnson 





8






1.1.2  Vit Nam


 


  
g tính







       


               







9
PGS.TS.    -        


 -  -  
              

, , c
giáo khoa, 2006.
 có bài 
 
 
d- 
2009.
, 
a
 , 1996.


        


theo h
c hóa
ng







10


ong theo h




Vinatex TPHCM.



TCH ng 


PP 
h


 


 
     
  


1.2 Các vn đ liên quan đn đ tƠi
1.2.1 Mt s khái nim liên quan
a. Ci tin
T.

11
b. Phng pháp
ng pháp  
con 
             
 

 [20, 46]
c.
Phng pháp dy hc


 [4]
           
        
 (Meyer, H.1987).



, PPDH 


d. Ci tin phng pháp dy hc
  là 
PP trên
 cá
các HS
 
e. Tích cc hóa


12

 



vi .
Tính tích 


 
[21,281]
T[14,190]

 


f. Tích cc hoá ngi hc
 
hình thành và phát tr[14,193]
g. Phng pháp dy hc tích cc

 
[5]
PPDH 


PP GV PP 

PPDH 



13
 

1.2.2 Đặc trng ca các phng pháp dy hc tích cc
a. Dy vƠ hc thông qua tổ chức các hot đng hc tp ca HS
Trong PPDH  - 
- GV 

GV 




GV 

và tích  [5,15]
b. Dy vƠ hc chú trng rèn luyn phng pháp t hc
PP  HS 

- 
- 
HS 

 Trong các PP 
PP 
 

quá 


GV. [5,16]


14
c. Tăng cng hc tp cá th, phi hp vi hc tp hp tác
 HS 
PP 


ÁPP 
 
     HS. Tuy nhiên,

- trò, trò -




PP 







trong 



 [5,16]


15
d. Kt hp đánh giá ca thy vi t đánh giá ca trò
HS 


  GV      HS. Trong PP   GV 
HS 
GV 

HS.





GV, mà 

GV 
GV 
 HS 

HS GV 
giáo án, GV 

 

HS. GV 
HS 
GV. [5,17]
1.2.3 Nhng du hiu ca tính tích cc cá nhơn trong hc tp
         


16
  thì 
 

THS [21,281]
Tính tích cc hot
đng nhn thức
Nhng du hiu biu hin







   

- 
- 
  ?         
 )
-          
riêng không

- 
- Có    
 
- không?
-           
không?
- 

1.2.4 Dy hc theo xu hng TCH ngi hc


13,269 ]
, 

 
[25.24]
1.2.5 Đặc đim ca dy hc tích cc
a. H tr hot đng hc tp tích cc ca ngi hc:
Hỗ trợ quá trình trình bày thông tin     



17

[3,18]
Theo dõi, quản lí, điều khiển và giám sát chặt chẽ quá trình học tập: 



[3,18]

Hướng dẫn và tổ chức thực hiện cho người học


        PPDH       
[3,18]
Quản lí tiến trình các hoạt động dạy học
              

[3,18]
Quản lí môi trường học tập

[3,18]
b. H tr s tham gia trc tip ca ngi hc trong quá trình dy hc
Tạo động lực cho người học



Khuyến khích người học

 




18
Hướng dẫn người học
           
n

Trợ giúp người học: 


 


Tạo cơ hội lựa chọn cho người học, các


1.2.6 Ging dy theo phng pháp tích cc


[7]


 

PP


1.2.7 Bn cht ca phng pháp dy hc theo hng tích cc hóa ngi hc
  
  . 
  
 
 


19
 
,


 
- 

góp ý, trò ý 
              , Tuy
nhiên,  



, 
,  


               
 
1.2.8 Các bin pháp c th đ tích cc hóa dy hc
a. Phơn hóa dy hc vi mô

 


,218]
b. Sử dng các kỹ thut tng tác đa phng tin


 