Hoạt động của tổ chức cơ sở trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng yên hiện nay

B QUC PHềNG
HC VIN CHNH TR

BI THANH CAO
HOạT ĐộNG CủA Tổ CHứC CƠ Sở ĐảNG
TRONG THựC HIệN DÂN CHủ ở Xã, PHƯờNG,
THị TRấN TỉNH HƯNG YÊN HIệN NAY
LUN N TIN S KHOA HC CHNH TR
H NI - 2015
B QUC PHềNG
HC VIN CHNH TR

BI THANH CAO
HOạT ĐộNG CủA Tổ CHứC CƠ Sở ĐảNG
TRONG THựC HIệN DÂN CHủ ở Xã, PHƯờNG,
THị TRấN TỉNH HƯNG YÊN HIệN NAY
Chuyờn ngnh: Xõy dng ng v Chớnh quyn nh nc
Mó s: 62 31 02 03
LUN N TIN S KHOA HC CHNH TR
NGI HNG DN KHOA HC:
1. PGS,TS Phm ỡnh Nhn
2. PGS,TS Trn Bỏ Thanh
H NI 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu
của riêng tôi. Các số liệu, kết quả trong luận án là
trung thực có nguồn gốc rõ ràng.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Bùi Thanh Cao
MỤC LỤC
Trang

TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU 5
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
10
Chương 1 HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG TRONG THỰC HIỆN
DÂN CHỦ Ở XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN TỈNH HƯNG YÊN- NHỮNG
VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN 25
1.1.
Xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên và thực hiện dân chủ ở xã,
phường thị trấn tỉnh Hưng Yên
25
1.2.
Tổ chức cơ sở đảng và những vấn đề cơ bản về hoạt động của tổ chức cơ
sở đảng trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên
38
Chương 2 THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG KINH NGHIỆM HOẠT ĐỘNG
CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG TRONG THỰC HIỆN DÂN CHỦ
Ở XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN TỈNH HƯNG YÊN
80
2.1.
Thực trạng hoạt động của tổ chức cơ sở đảng trong thực hiện dân
chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên
80
2.2.
Nguyên nhân và những kinh nghiệm hoạt động của tổ chức cơ sở
đảng trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên
106

Chương 3 YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG CƯỜNG HOẠT
ĐỘNG CỦA TỔ CHỨC CƠ SỞ ĐẢNG TRONG THỰC HIỆN DÂN
CHỦ Ở XÃ PHƯỜNG, THỊ TRẤN TỈNH HƯNG YÊN HIỆN NAY
120
3.1. Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và yêu cầu tăng cường hoạt động
của tổ chức cơ sở đảng trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn
tỉnh Hưng Yên hiện nay. 120
3.2. Những giải pháp chủ yếu tăng cường hoạt động của tổ chức cơ sở
đảng trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng
Yên hiện nay.
131
KẾT LUẬN
168
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 170
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
171
PHỤ LỤC
182
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt
1 Ban Chấp hành Trung ương BCHTW
2 Chủ nghĩa xã hội CNXH
3 Chính trị quốc gia CTQG
4 Công nghiệp hoá, hiện đại hoá CNH, HĐH
5 Đảng Cộng sản Việt Nam ĐCSVN
6 Hội đồng nhân dân HĐND
7 Hệ thống chính trị cơ sở HTCTCS
8 Năng lực lãnh đạo NLLĐ
9 Nhà xuất bản Nxb

10 Mặt trận Tổ quốc MTTQ
11 Quy chế dân chủ QCDC
12 Tổ chức cơ sở đảng TCCSĐ
13 Thực hiện dân chủ THDC
14 Ủy ban nhân dân UBND
15 Xã hội chủ nghĩa XHCN
MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu khái quát về luận án
Công trình nghiên cứu “Hoạt động của tổ chức cơ sở đảng trong thực hiện
dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay” được thực hiện dựa
trên hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về TCCSĐ và những vấn
đề về dân chủ, thực hiện dân chủ; các văn bản pháp quy, tài liệu liên quan đến
TCCSĐ và THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên; các tài liệu, số liệu,
kết quả điều tra xã hội học về thực trạng hoạt động của TCCSĐ trong THDC
ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên những năm gần đây. Luận án tập trung
nghiên cứu, khái quát, luận giải những khái niệm về dân chủ, THDC ở xã,
phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên; quan niệm, nội dung, phương thức hoạt
động, tiêu chí đánh giá, những vấn đề có tính nguyên tắc đối với hoạt động
của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên; đánh giá thực
trạng, chỉ rõ nguyên nhân, rút ra một số kinh nghiệm và đề xuất những giải
pháp chủ yếu tăng cường hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường,
thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay. Đây là công trình nghiên cứu độc lập của tác
giả, không trùng lặp với các công trình khoa học đã công bố.
2. Lý do chọn đề tài luận án
Mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân
dân là mục tiêu, đồng thời là động lực bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng,
của công cuộc đổi mới. Đảng ta đã khẳng định: Khâu quan trọng và cấp bách
trước mắt là phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, là nơi trực tiếp
thực hiện mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, là nơi cần thực

hiện quyền dân chủ của nhân dân một cách trực tiếp và rộng rãi nhất. Vì vậy,
dân chủ hoá đời sống xã hội đã và đang trở thành vấn đề cốt lõi và quan trọng
nhất của sự nghiệp đổi mới toàn diện ở nước ta hiện nay.
5
Tổ chức cơ sở đảng có vị trí, vai trò rất quan trọng trong lãnh đạo chính
quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tổ chức hiện
thực có hiệu quả các quyền dân chủ của nhân dân ở cơ sở, góp phần thực hiện
thắng lợi mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng
và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, hơn 10 năm qua, cấp uỷ, chính quyền,
MTTQ, đoàn thể chính trị - xã hội các các cấp đã có nhiều chủ trương, biện
pháp lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, sâu rộng QCDC cơ sở,
thu được nhiều kết quả quan trọng, góp phần ổn định tình hình ở từng địa
phương, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân vào sự nghiệp xây dựng,
bảo vệ đất nước. Tuy nhiên, việc thực hiện QCDC ở cơ sở vẫn còn bộc lộ nhiều
hạn chế, khuyết điểm. Không ít nơi triển khai có tính chiếu lệ, hình thức, đối
phó, thậm chí còn vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, một số nơi nội bộ lãnh
đạo cấp uỷ, chính quyền mất đoàn kết; tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng
phí, tiêu cực chưa được ngăn chặn kịp thời; tình hình khiếu kiện của nông dân,
đình công, bãi công của công nhân diễn biến phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ
đến lòng tin của nhân dân đối với cấp uỷ, chính quyền. Nguyên nhân quan
trọng, phổ biến của những hạn chế, yếu kém đó chính là hoạt động của TCCSĐ
chưa hiệu quả, lúng túng trong lãnh đạo việc thực hiện dân chủ ở cơ sở, trách
nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ đảng, chính quyền, MTTQ, đoàn thể
chính trị - xã hội và người đứng đầu các tổ chức trong HTCTCS chưa đầy đủ…
Vì vậy, Đảng ta đã yêu cầu: “Tăng cường vai trò lãnh đạo của các cấp uỷ
đảng tiếp tục chỉ đạo cụ thể hoá phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm,
dân kiểm tra" ở cơ sở”[03].
Nhận thức rõ về vai trò quan trọng của TCCSĐ trong lãnh đạo thực hiện
dân chủ cơ sở, thời gian qua, các TCCSĐ ở xã, phường, thị trấn tỉnh ủy Hưng

Yên đã lãnh đạo, triển khai thực hiện khá tốt quyền và lợi ích chính đáng của
nhân dân trong xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
6
Tuy nhiên, quá trình THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên, hoạt động
của TCCSĐ còn bộc lộ những hạn chế nhất định. Theo đánh giả của Tỉnh ủy Hưng
Yên: “Chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm, quyền hạn của TCCSĐ; nội dung,
phương thức hoạt động còn chậm đổi mới, hiện tượng nội bộ mất đoàn kết, tình
trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, hách dịch, vi phạm quyền làm chủ của nhân
dân vẫn còn xảy ra”[91], thậm chí có địa phương còn để xảy ra những bức xúc xã
hội, những “điểm nóng”, làm ảnh hưởng tới mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền
với nhân dân, ảnh hưởng đến việc xây dựng và phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa,
xã hội, quốc phòng và an ninh ở địa phương như: xã Cửu Cao, Xuân Quan, Phụng
Công (Văn Giang); Tân Lập, Liêu Xá (Yên Mỹ); Đào Dương (Ân Thi); Ngò Lão
(Kim Động); Chí Tân, Phùng Hưng, Bình Kiều (Khoái Châu); Hoàng Hanh,
Cương Chính, Thiện Phiến (Tiên Lữ); Đoàn Đào (Phù Cừ); Hồng Nam, Liên
Phương; An Tảo, Hiến Nam (TP Hưng Yên) thực tiễn đó đòi hỏi, TCCSĐ xã
phường, thị trấn phải tăng cường dân chủ trong Đảng, mở rộng dân chủ trong xã
hội, phát huy sức mạnh của toàn dân, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế
- xã hội ở địa phương. Vì vậy, nghiên cứu hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở
xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn sâu sắc, vừa cơ bản, vừa rất cấp bách.
Từ những lý do cơ bản trên, nghiên cứu sinh lựa chọn vấn đề: “Hoạt
động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện
nay” làm đề tài luận án.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
* Mục đích: Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực
tiễn và đề xuất những giải pháp chủ yếu tăng cường hoạt động của TCCSĐ
trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
* Nhiệm vụ:
- Luận giải làm rõ những vấn đề cơ bản về xã, phường, thị trấn và THDC

ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên.
7
- Luận giải làm rõ hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị
trấn tỉnh Hưng Yên.
- Đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân, rút ra một số kinh nghiệm hoạt
động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu tăng cường hoạt động của TCCSĐ trong
THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận án
* Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã,
phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên.
* Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị
trấn tỉnh Hưng Yên. Các số liệu, tư liệu, điều tra, khảo sát từ năm 2008 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của luận án
* Cơ sở lý luận: Lý luận chủ nghĩa Mác-lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây
dựng Đảng, THDC ở cơ sở; các quy chế, quy định, pháp lệnh; các chỉ thị,
nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về
TCCSĐ và THDC ở cơ sở.
* Cơ sở thực tiễn: Thực tiễn việc THDC và hoạt động của TCCSĐ trong
THDC ở xã, phường, thi trấn tỉnh Hưng Yên từ 2008 đến nay; kết quả nghiên
cứu, điều tra, khảo sát của tác giả và kế thừa các tư liệu, báo cáo tổng kết và kết
quả khảo sát của các công trình khoa học đã được công bố có liên quan.
* Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, các
phương pháp nghiên cứu của khoa học liên ngành và chuyên ngành, trong đó
chú trọng các phương pháp: phân tích, tổng hợp, lịch sử - lôgíc, khảo sát thực
tiễn, điều tra xã hội, thống kê, so sánh và phương pháp chuyên gia.
8
6. Những đóng góp mới của luận án

- Đưa ra quan niệm, nội dung hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường,
thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
- Một số kinh nghiệm hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị
trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
- Đề xuất một số biện pháp chủ yếu tăng cường hoạt động của
TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
- Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp thêm những luận cứ
khoa học giúp các TCCSĐ tăng cường hoạt động trong THDC ở xã, phường, thị
trấn nói chung và ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên nói riêng.
- Kết quả nghiên cứu của luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong
nghiên cứu, giảng dạy ở các trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Đảng, Nhà
nước và các tổ chức chính trị - xã hội.
8. Kết cấu của luận án
Luận án gồm: phần mở đầu, tổng quan vấn đề nghiên cứu, 3 chương
(6tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
9
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Hoạt động của TCCSĐ nói chung và hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở
xã, phường, thị trấn nói riêng đã được các nhà khoa học trong nước nghiên cứu, bàn
giải trên nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau. Do vậy, việc tổng quan các công trình
nghiên cứu có liên quan đến hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị
trấn, phân tích luận giải, tìm ra những vấn đề chưa được nghiên cứu hoặc đã nghiên
cứu nhưng chưa cụ thể, chưa hệ thống để luận án tiếp tục nghiên cứu, luận giải về
lý luận, thức tiễn và đề xuất những giải pháp mới có tính đột phá nhằm tăng cường
hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên hiện nay.
1. Nhóm các công trình nghiên cứu về dân chủ và thực hiện dân
chủ ở xã, phường, thị trấn
* Bàn về dân chủ:
Đã có nhiều tác giả nghiên cứu làm rõ quan niệm về dân chủ; vai trò của

dân chủ đối với sự phát triển của xã hội và trong thực hiện nhiệm vụ ở cơ sở,
tiêu biểu như:
- “Dân chủ với tư cách là một chế độ chính trị”, GS.TS Hoàng Chí Bảo
[16]. Tác giả đã luận giải cách xem xét dân chủ dưới góc độ là một chế độ
chính trị và chỉ ra rằng: Dân chủ có căn nguyên sâu xa về kinh tế, có cơ sở
trực tiếp về chính trị, là sản phẩm của sự phát triển kinh tế và sự vận động của
chính trị. Bên cạnh việc luận giải các mặt không trùng hợp, tác giả còn chỉ ra
sự trùng hợp giữa dân chủ và chính trị dẫn đến sự trùng hợp giữa chế độ dân
chủ với chế độ chính trị và chế độ nhà nước; chỉ ra nguyên lý, tính chất giai
cấp của dân chủ trong hình thái dân chủ chính trị và chế độ chính trị, chế độ
dân chủ; khẳng định dân chủ không chỉ là quyền lực chính trị, quyền lực nhà
nước mà còn là một nhu cầu và giá trị xã hội, một thành tựu văn hoá, một quá
trình sáng tạo văn hoá…
- Trong công trình“Một số suy nghĩ về xây dựng nền dân chủ ở Việt Nam
hiện nay”, TS. Đỗ Trung Hiếu [50] đã luận bàn về thuật ngữ, về ngữ nghĩa,
10
lịch sử của “Dân chủ”. Theo tác giả, nội dung của khái niệm dân chủ, về cơ
bản vẫn giữ nguyên nghĩa cho đến ngày nay. Điểm khác biệt căn bản giữa
cách hiểu về dân chủ thời cổ đại với thời hiện đại là ở tính trực tiếp của mối
quan hệ sở hữu quyền lực công cộng và cách hiểu còn hạn hẹp về khái niệm
nhân dân. Nghiên cứu sự khác nhau của các quan niệm về dân chủ, tác giả chỉ
ra rằng: Sự phức tạp của vấn đề dân chủ còn nằm ở chỗ bản thân thuật ngữ
dân chủ ngày nay được hiểu và sử dụng theo nhiều nghĩa. Bởi vậy, phân biệt
sự khác nhau của nó cũng là việc làm rất cần thiết. Và chính tác giả đã nghiên
cứu vấn đề dân chủ từ những sự khác nhau đó.
- Trong cuốn sách“Quy chế thực hiện dân chủ ở cấp xã - một số vấn đề lý
luận và thực tiễn”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Dương Xuân Ngọc [74] đã luận bàn một
cách hệ thống về đặc điểm, quá trình hình thành, phát triển của cấp xã. Tác giả đã
khẳng định rằng: Xã là cơ sở xã hội của hệ thống chính trị, nơi đại đa số nông dân
- lực lượng lao động nông nghiệp đông đảo nhất ở nước ta sinh sống. Vai trò và

sức mạnh của lực lượng này chỉ được phát huy khi dân chủ ở cơ sở được mở
rộng, quyền làm chủ của nhân được bảo đảm và phát huy.
* Bàn về thực hiện dân chủ cơ sở:
Đã có các công trình nghiên cứu về quan niệm, thực trạng, giải pháp
THDC cơ sở, tiêu biểu như:
- Thực hiện dân chủ ở nông thôn tỉnh Hải Dương hiện nay, luận văn thạc sĩ
của Phạm Văn Hiền [49]. Tác giả đã làm rõ quan niệm, vai trò của THDC ở
nông thôn; đánh giá thực trạng, chỉ ra nguyên nhân của việc THDC ở nông thôn
tỉnh Hải Dương trong thời gian qua và phân tích chỉ rõ một số vấn đề đặt ra cần
giải quyết; đề xuất yêu cầu và một số giải pháp cơ bản nhằm thực hiện tốt dân
chủ ở nông thôn tỉnh Hải Dương hiện nay. Trung thành với quan niệm của
Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin, Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về
dân chủ và THDC, tác giả đã khẳng định: dân chủ là quyền làm chủ của nhân
dân được thực hiện trên thực tế, trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội thông
11
qua chế độ dân chủ, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước. Theo
tác giả, nội dung dân chủ ở nông thôn mang tính toàn diện trên các lĩnh vực
chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội nhằm bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng cho
nhân dân, bảo đảm cho nhân dân được tham gia, trực tiếp thực thi các quyền,
nghĩa vụ và trách nhiệm của họ trên thực tế, góp phần phát triển kinh tế, xã hội,
nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, giữ gìn an ninh chính trị, trật
tự an toàn xã hội ở nông thôn. Thực hiện tốt dân chủ ở nông thôn sẽ tạo điều
kiện thuận lợi cho việc tập hợp, tổ chức, động viên nông dân tham gia ngày càng
sâu rộng vào các hoạt động phát triển kinh tế, xã hội ở nông thôn, bảo vệ quyền
và lợi ích chính đáng của nông dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; trực tiếp xây
dựng chính quyền ở nông thôn vững mạnh, góp phần làm thất bại mọi âm mưu,
thủ đoạn của các thế lực thù địch và các hành vi lợi dụng dân chủ chống phá
cách mạng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Để thực hiện tốt dân chủ ở nông thôn hiện nay, theo tác giả, phải sử

dụng đồng bộ, tổng hợp nhiều biện pháp tác động đến con người và tổ
chức, trong đó tập trung nâng cao nhận thức, năng lực thực hành dân chủ
cho nhân dân, phát huy trách nhiệm của mỗi cá nhân, của cả hệ thống
chính trị, nhất là vai trò của các tổ chức đảng, chính quyền ở cơ sở; tăng
cường công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm việc
THDC ở nông thôn hiện nay.
- “Vận dụng tư tưởng và phương pháp dân chủ của Hồ Chí Minh
trong quá trình thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam”, Luận án
Tiến sĩ của Phạm Văn Bính [22]. Tác giả đã khái quát hệ thống tư tưởng
dân chủ của Hồ Chí Minh trên các nội dung: Không có gì quý hơn độc
lập, tự do; dân chủ trong lĩnh vực chính trị; dân chủ trong lĩnh vực kinh
tế; dân chủ trong lĩnh vực văn hoá, tinh thần. Tác giả khẳng định, dân chủ
XHCN được thực hiện trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, bao gồm:
Thực hành dân chủ trong lãnh đạo là từ trong quần chúng ra và trở về nơi
12
quần chúng; công tác dân vận - nội dung cơ bản, cốt lõi nhất của thực
hành dân chủ trong nhân dân; thực hiện quyền tự do tư tưởng; tuân thủ
cách làm việc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
- “Nâng cao trình độ văn hoá dân chủ của nhân dân trong quá trình xây
dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay”, Luận án Tiến sĩ của Mẫn
Văn Mai [68]. Trong luận án, tác giả đã luận giải làm rõ bản chất của văn hoá dân
chủ, nội dung, cấu trúc trình độ văn hoá dân chủ của nhân dân ta. Trên cơ sở
thực trạng, yêu cầu, phương hướng, mục tiêu, tác giả đã đề xuất một số biện
pháp chủ yếu nâng cao trình độ văn hoá dân chủ. Theo tác giả, để nâng cao
trình độ văn hóa dân chủ trước hết mỗi bộ phận cấu thành hệ thống chính trị
phải thực sự là một tổ chức dân chủ, đảm bảo thực sự có văn hoá; mỗi bộ
phận của hệ thống chính trị phải thực sự tôn trọng và thực hiện tốt quan hệ
dân chủ với các bộ phận khác theo cơ chế dân chủ chung; phải tôn trọng, bảo
vệ các quyền tự do dân chủ của công dân và tạo điều kiện thuận lợi để nhân
dân thực hiện được quyền làm chủ của mình, trong đó vấn đề mấu chốt nhất

là tăng cường mối liên giữa hệ thống chính trị với nhân dân và thực hiện cơ
chế dân chủ; Đảng phải là tấm gương mẫu mực về văn hoá dân chủ; Mặt trận
Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội giữ vai trò quan trọng trong thiết chế
dân chủ; là những tổ chức đại biểu cho lợi ích, quyền làm chủ của các tầng
lớp nhân dân, thông qua đó nhân dân thực hiện quyền dân chủ của mình, đồng
thời đó là môi trường xã hội thuận lợi, trường học để nâng cao trình độ văn
hóa dân chủ của nhân dân.
2. Các công trình nghiên cứu về phát huy vai trò các tổ chức của hệ
thống chính trị cơ sở trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn
* Bàn về phát huy vai trò các tổ chức của hệ thống chính trị trong thực
hiện dân chủ ở cơ sở có các công trình khoa học, tiêu biểu như:
- “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân xã đáp ứng yêu
cầu THDC cơ sở ở Nam Định hiện nay”, luận văn thạc sĩ của Phạm Thu Ngọc
[75]. Tác giả đã luận giải làm rõ vị trí, vai trò của HĐND xã trong tổ chức bộ
13
máy nhà nước và trong hệ thống chính quyền cơ sở, khẳng định vai trò của
HĐND xã trong việc đảm bảo dân chủ cơ sở ở Việt Nam hiện nay; phân tích,
đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của HĐND xã hiện nay.
Từ thực tế khảo sát ở tỉnh Nam Định, tác giả đã khẳng định, đặc điểm
của chính quyền xã ở nông thôn nước ta hiện nay là chính quyền cấp xã là
một cấp trong hệ thống hành chính bốn cấp của nước ta, là nền tảng của hệ
thống chính trị, là cơ sở thực tiễn hình thành chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước; cấp xã là cấp cuối cùng, gần dân và sát
dân nhất nên được gọi là cấp cơ sở.
Tác giả làm rõ vai trò của chính quyền xã trong bộ máy nhà nước. Sức mạnh
hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền cơ sở là việc quy tụ được lòng dân, phát
huy tình đoàn kết, truyền thống làng xã, tinh thần làm chủ của nhân dân. Hệ thống
chính trị cơ sở có phát huy được vai trò lãnh đạo, tổ chức đoàn kết toàn dân thực
hiện được những mục tiêu xây dựng địa phương có kinh tế - xã hội - văn hoá phát
triển hay không, điều đó tuỳ thuộc rất nhiều vào trình độ, phẩm chất, năng lực, quản

lý điều hành của đội ngũ cán bộ chính quyền cơ sở.
Trên cơ sở khẳng định vai trò cuả chính quyền cấp xã trong bộ máy nhà
nước, tác giả xác định các phương thức hoạt động của HĐND xã được thể hiện
dưới ba hình thức: Hoạt động tập thể của HĐND thông qua kỳ họp của
HĐND là hình thức hoạt động chủ yếu; hoạt động của Thường trực HĐND xã
và hoạt động của đại biểu HĐND xã. Chức năng của HĐND xã gồm chức năng
ra nghị quyết và chức năng giám sát của HĐND xã. Mối quan hệ giữa HĐND
xã với các cơ quan, tổ chức ở địa phương. Theo tác giả, HĐND xã dù là một cơ
quan quyền lực nhà nước ở địa phương hay là cơ quan đại diện cho nhân dân ở
xã thì cũng có vai trò to lớn trong việc THDC ở cơ sở.
Theo tác giả, để hoạt động của HĐND xã đạt chất lượng, hiệu quả cần
phải nâng cao nhận thức về vai trò của HĐND xã, củng cố cơ cấu, tổ chức,
14
thành lập các ban chuyên môn và nâng cao trình độ cho đại biểu HĐND;
nâng cao chất lượng kỳ họp và đổi mới hoạt động chất vấn; nâng cao hiệu
quả giám sát; tiếp tục hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của
HĐND xã; xây dựng, củng cố bộ máy chính quyền cấp cơ sở, phát huy tính
chủ động sáng tạo của địa phương; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, mở
rộng sự tham gia của nhân dân và các tổ chức đoàn thể nhân dân và hoạt
động quản lý nhà nước.
- Phát huy tốt vai trò của hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Hà Nam trong
thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa hiện nay, Luận văn thạc sĩ của Trần Đức
Luận [64]. Tác giả đã làm rõ cơ sở lý luận, phân tích thực trạng, đề xuất một
số giải pháp cơ bản nhằm phát huy vai trò HTCTCS tỉnh Hà Nam trong thực
hiện dân chủ XHCN. Tác giả khẳng định: Thực hiện dân chủ XHCH ở cơ sở là
tổng thể các hoạt động của HTCTCS để cụ thể hoá và hiện thực hoá những
nội dung, nguyên tắc, cơ chế dân chủ phù hợp với chức năng, quyền hạn,
nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động của HTCTCS, để nhân dân lao động trở
thành người chủ, làm chủ trên thực tế. Hệ thống chính trị cơ sở cụ thể hóa
phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra trong thực hiện các mục

tiêu kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh của Đảng, Nhà nước và của
địa phương. Tác giả khẳng định: Hệ thống chính trị cơ sở xã, phường, thị trấn
trên địa bàn tỉnh Hà Nam giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong thực hiện các
chính sách kinh tế, xã hội nói chung và trong THDC XHCN nói riêng. Thực
hiện tốt dân chủ XHCN ở cơ sở sẽ phát huy vai trò to lớn của quần chúng nhân
dân lao động trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Vai trò của HTCTCS
tỉnh Hà Nam trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý xây dựng và thực hiện QCDC
cơ sở được thể hiện thông qua vai trò của từng thành tố.
Theo tác giả, TCCSĐ trực tiếp đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo quá
trình tổ chức xây dựng và thực hiện QCDC cơ sở theo đúng chỉ thị, nghị định
15
và hướng dẫn thực hiện của hệ thống chính trị cấp trên, đúng với pháp luật của
Nhà nước; giám sát, kiểm tra, rút kinh nghiệm, uốn nắn những sai sót kịp thời
đảm bảo cho quá trình xây dựng, thực hiện QCDC cơ sở đạt hiệu quả cao và đi
vào đời sống, sinh hoạt hằng ngày ở địa phương. Chính quyền cơ sở trực tiếp tổ
chức thực hiện chủ trương lãnh đạo của TCCSĐ, thành lập ban chỉ đạo, xây
dựng chương trình kế hoạch và triển khai thực hiện QCDC một cách hiệu quả.
Tổ chức những buổi tiếp xúc với nhân dân để tuyên truyền, phổ biến cho nhân
dân hiểu về QCDC cơ sở, tạo mọi điều kiện để nhân dân phát huy quyền làm
chủ, tính tích cực cách mạng, quyền lợi và nghĩa vụ công dân bảo đảm đúng
định hướng của Đảng và Nhà nước ta. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức quần
chúng ở cơ sở có vai trò tập hợp đoàn kết toàn dân, đại diện cho nhân dân tham
gia vào ban chỉ đạo, đồng thời giám sát toàn bộ hoạt động của các tổ chức đảng,
chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện QCDC cơ sở; nắm bắt
tâm tư, nguyện vọng và những đóng góp của nhân dân về vấn đề dân chủ để phản
ánh với tổ chức đảng, chính quyền cơ sở; động viên nhân dân tích cực tham gia
vào cuộc vận động xây dựng và thực hiện QCDC, đảm bảo cho dân chủ XHCN
được thực hiện trên thực tế ở cơ sở.
Để phát huy tốt vai trò của hệ thống chính trị trong THDC, theo tác giả cần
phải thường xuyên củng cố, xây dựng HTCTCS, xây dựng TCCSĐ trong sạch

vững mạnh, nâng cao hiệu quả lãnh đạo đối với các tổ chức trong HTCTCS; củng
cố kiện toàn và nâng cao trình độ năng lực tổ chức thực hiện dân chủ và QCDC
cho bộ máy chính quyền cơ sở; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ
chức quần chúng trong thực hiện dân chủ XHCN; đổi mới nội dung, phương pháp
thực hiện dân chủ XHCN, phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong xây
dựng HTCTCS vững mạnh, tăng cường sự lãnh đạo, kiểm tra giám sát của hệ
thống chính trị cấp trên đối với HTCTCS trong thực hiện dân chủ XHCN và đấu
tranh với những hiện tượng tiêu cực, vi phạm và lợi dụng dân chủ.
16
- Trong cuốn“Dân chủ và hệ thống chính trị ở Việt Nam trong tiến trình
đổi mới và Hệ thống chính trị nông thôn nước ta hiện nay” Giáo sư, Tiến sĩ
Hoàng Chí Bảo [18] đã luận giải khá toàn diện, sâu sắc về dân chủ và thực tiễn
dân chủ ở Việt Nam; về vai trò của hệ thống chính trị nông thôn và sự ổn định
chính trị cơ sở; phát huy dân chủ, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân trong
xây dựng Nhà nước, quản lý xã hội, cộng đồng dân cư; vai trò của Đảng cầm
quyền lãnh đạo Nhà nước và xã hội trong sự nghiệp đổi mới. Theo tác giả, xây
dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở là một đòi hỏi tất yếu của tiến trình phát triển
dân chủ ở nước ta trong sự nghiệp đổi mới, góp phần quan trọng để phát huy
nội lực xã hội từ cơ sở. Tác giả đã khẳng định: Dân chủ là một hình thức lịch
sử tất yếu của việc tổ chức và thực thi quyền lực trong xã hội có giai cấp. Do
đó, chế độ dân chủ thuộc về giai cấp nào, hướng tới lợi ích cho ai, vì ai, giải
quyết vấn đề con người (nhân quyền) và quyền công dân (dân quyền) như thế
nào là đòi hỏi tất yếu, khách quan đối với việc nghiên cứu và giải quyết thực
tiễn dân chủ. Thực hiện dân chủ cơ sở và QCDC ở cơ sở là một bước tiến lớn
của Đảng ta trong giải quyết thực tiễn vấn đề dân chủ, là sự cần thiết, tất yếu
phải chuyển từ nghiên cứu lý thuyết về dân chủ sang ứng dụng các kết quả
nghiên cứu đó vào thực tiễn xã hội. Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động
của hệ thống chính trị, nhất là HTCTCS và đội ngũ cán bộ cấp cơ sở là điều
kiện đảm bảo cho việc thực hiện quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở.
- “Vai trò của Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam đối với việc thực hiện quyền

làm chủ của nhân dân ở nước ta hiện nay”, Luận án Tiến sĩ của Nguyễn Thị
Hiền Oanh [76]. Tác giả đã khẳng định: Nội dung, bản chất của dân chủ là
quyền lực thuộc về nhân dân mà trước hết là quyền lực về chính trị. Quyền
lực chính trị của nhân dân thực chất là quyền làm chủ, quyền dân chủ của
nhân dân. Nhân dân làm chủ thông qua Nhà nước và lực lượng, phương tiện
của mình, đó là Mặt trận Tổ Quốc và các đoàn thể quần chúng - phương thức
17
quan trọng nhất để thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Mặt trận Tổ quốc
và các tổ chức quần chúng ở cơ sở có vai trò tập hợp đoàn kết toàn dân, đại diện
cho nhân dân tham gia vào ban chỉ đạo, đồng thời giám sát toàn bộ hoạt động của
các tổ chức đảng, chính quyền ở cơ sở
- “Vai trò của Nhà nước đối với việc thực hiện quyền dân chủ của nhân
dân ở Việt Nam hiện nay”, Luận án Tiến sĩ của Trần Thị Băng Thanh [85].
Tác giả đã tiếp cận vấn đề dân chủ với tư cách là một chế độ chính trị, một
hình thái nhà nước và khẳng định: Với bản chất cách mạng và ưu việt của
mình, Nhà nước XHCN ngày càng thể hiện rõ vai trò là phương tiện bảo đảm
THDC, thực hiện các quyền dân chủ của nhân dân, đem lại và tạo cho họ
những khả năng thực tế để thực hiện các quyền dân chủ của mình và hưởng
thụ thành quả dân chủ. Tác giả nhấn mạnh vai trò của Nhà nước Việt Nam đối
với việc thực hiện quyền dân chủ của nhân dân trong lịch sử và nhất là trong
sự nghiệp đổi mới ở nước ta. Trên cơ sở đó, tác giả đã đề xuất một số giải
pháp chủ yếu nhằm phát huy vai trò của Nhà nước đối với việc thực hiện
quyền dân chủ của nhân dân ở Việt Nam hiện nay là: đẩy mạnh đấu tranh
chống quan liêu, tham nhũng trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước; đẩy
mạnh cải cách hành chính nhà nước; tiếp tục hoàn thiện hình thức dân chủ đại
diện và dân chủ trực tiếp của nhân dân; đổi mới việc đào tạo và nâng cao chất
lượng đội ngũ công chức hành chính nhà nước.
3. Nhóm các công trình nghiên cứu hoạt động của tổ chức cơ sở đảng
trong thực hiện dân chủ ở cơ sở
Hoạt động của TCCSĐ trong THDC là vấn đề được nhiều nhà khoa học

quan tâm, nghiên cứu ở nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau, tiêu biểu là một
số công trình sau:
- "Các Đảng bộ phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội lãnh
đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trong giai đoạn hiện nay", Luận văn
18
thạc sĩ của Hồ Thị Tú [105]. Tác giả luận giải làm rõ nội dung, phương thức;
đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp chủ yếu để tăng cường sự lãnh đạo
của các Đảng bộ phường ở quận Thanh Xuân đối với việc thực hiện QCDC ở
cơ sở trong thời gian tới. Tác giả khẳng định: Thực hiện dân chủ cơ sở là con
đường ngắn nhất và hiệu quả nhất để mọi công dân được hưởng quyền dân
chủ một cách trực tiếp và rộng rãi nhất. Tác giả khẳng định rằng: Quy chế dân
chủ ra đời mang lại cách giải quyết vừa cơ bản vừa cụ thể đối với việc THDC
ở cơ sở; khẳng định vai trò và quyền làm chủ của người dân lao động, tạo ra
một cơ chế phát huy quyền làm chủ của mọi công dân, nhằm đảm bảo quyền
lực chính trị của nhân dân và góp phần làm phong phú hơn hình thức thực
hiện quyền lực chính trị của nhân dân. Thực hiện QCDC cơ sở gắn với xây
dựng HTCTCS, có tác động tích cực tới công tác xây dựng Đảng, xây dựng
chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tạo
chuyển biến tích cực về ý thức và phong cách làm việc của cán bộ theo hướng
gần nhân dân, tôn trọng nhân dân và có trách nhiệm với nhân dân hơn; tạo ra
được sự chuyển biến rõ rệt theo hướng tiến bộ trong đời sống văn hóa cơ sở
góp phần tích cực vào việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Tác giả đã đưa ra quan niệm, làm rõ nội dung, phương thức hoạt động
lãnh đạo của Đảng bộ phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội đối với
việc thực hiện QCDC ở cơ sở. Trên cơ sở đánh giá những ưu điểm, hạn chế,
chỉ rõ những nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm, tác giả Hồ Thị Tú đã
xác định hệ thống giải pháp Đảng bộ phường ở quận Thanh Xuân, thành phố
Hà Nội lãnh đạo thực hiện QCDC ở cơ sở. Theo tác giả, để lãnh đạo thực hiện
QCDC cơ sở ở đảng bộ các phường thuộc quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
đạt chất lượng, hiệu quả cao, trước hết phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm,

trình độ, năng lực của cán bộ, đảng viên và các cấp ủy ở phường; đẩy mạnh
công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân và tiếp tục lãnh đạo bổ
19
sung, sửa đổi, hoàn chỉnh các quy định về QCDC; đổi mới phương thức lãnh
đạo, đưa việc chỉ đạo, kiểm tra thực hiện QCDC ở cơ sở thành nề nếp; xây
dựng đội ngũ cán bộ, công chức phường có phẩm chất, năng lực và phong cách
làm việc dân chủ; đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới hoạt động
của bộ máy chính quyền, phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thế chính trị
- xã hội, huy động các tầng lớp nhân dân tham gia thực hiện QCDC ở cơ sở;
đẩy mạnh dân chủ hóa trong tổ chức, sinh hoạt và lãnh đạo của đảng bộ
phường; tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của cấp ủy cấp trên
đối với việc lãnh đạo thực hiện QCDC ở cơ sở.
- “Vai trò của tổ chức cơ sở đảng trong lãnh đạo thực hiện công nghiệp
hoá, hiện đại hoá nông thôn ở các xã, phường, thị trấn”. Đề tài khoa học, Ban
Tổ chức Tỉnh uỷ Hải Dương [15]. Đề tài đã đánh giá khát quát thực trạng
tình hình TCCSĐ, đảng viên ở xã, phường, thị trấn, những ưu điểm, yếu
kém và nguyên nhân chủ yếu. Đề tài khẳng định: số đông TCCSĐ xã,
phường, thị trấn làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, góp phần nâng
cao nhận thức chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh chống "diễn
biến hoà bình", chống địch phá hoại về tư tưởng chính trị của các tầng lớp nhân
dân ở các địa phương. Đội ngũ cán bộ, cấp uỷ viên ở xã, phường, thị trấn nhiệt
tình, có kinh nghiệm thực tiễn, biết vận dụng, thực hiện đúng đắn chỉ thị, nghị
quyết, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở địa phương;
có phẩm chất chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng, rất tâm huyết với sự
nghiệp cách mạng của Đảng. Đa số quần chúng nhân dân ở cơ sở cần cù, chịu
khó, luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và tâm huyết tham gia xây dựng
Đảng và chính quyền ở cơ sở.
Đề tài cũng khẳng định công tác tuyên truyền, quán triệt chỉ thị, nghị
quyết, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tới cán bộ
đảng viên và quần chúng nhân dân ở một số cơ sở xã, phường, thị trấn còn hạn

20
chế; thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở
nhiều xã, phường, thị trấn chưa tốt, thậm chí có nơi, có lúc còn vi phạm, gây
hậu quả phức tạp, làm mất lòng tin của đảng viên, của nhân dân, làm mất ổn
định an ninh, trật tự tại địa phương; tình trạng suy thoái đạo đức, lối sống, thiếu
tinh thần trách nhiệm, quan liêu xa rời quần chúng nhân dân của một bộ phận
cán bộ cơ sở, gây giảm sút sức chiến đấu và vai trò lãnh đạo của Đảng; đội ngũ
cán bộ xã, phường, thị trấn nhìn chung còn yếu và thiếu về chuyên môn, lý
luận; khả năng, năng lực lãnh đạo điều hành còn hạn chế.
Đề tài đã xác định những chủ trương, giải pháp nâng cao năng lực lãnh
đạo của TCCSĐ xã, phường, thị trấn đối với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá nông nghiệp, nông thôn ở tỉnh Hải Dương như: Xây dựng đảng bộ cơ
sở về chính trị, tư tưởng, tổ chức; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân
chủ; nâng cao chất lượng sinh hoạt của cấp ủy các cấp và của chi bộ; thực
hiện nghiêm chế độ tự phê bình và phê bình, chống cách làm hình thức, không
sửa chữa khuyết điểm; thực hiện tốt công tác quản lý đảng viên; xây dựng và
củng cố các TCCSĐ ở xã, phường, thị trấn thực sự là cầu nối giữa Đảng với
nhân dân, trực tiếp tổ chức và lãnh đạo nhân dân thực hiện đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng; xây dựng đội ngũ đảng viên có trình độ giác
ngộ cách mạng, trình độ trí tuệ, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, phẩm chất đạo
đức tốt; thường xuyên quan tâm lãnh đạo xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản
Hồ Chí Minh, coi đây là một nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng Đảng;
các cấp uỷ đảng, đặc biệt là cấp uỷ chi bộ cần quan tâm động viên tới từng đồng
chí đảng viên.
- “Tổ chức cơ sở đảng nông thôn với ổn định chính trị - xã hội ở Kon
Tum hiện nay”, Luận văn cao học của Nguyễn Văn Dũng [28]. Trong luận
văn, tác giải khẳng định: Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của TCCSĐ
nông thôn là nguyên nhân và điều kiện bảo đảm ổn định chính trị- xã hội ở
21
nước ta hiện nay. Tác giả khẳng định: tổ chức cơ sở đảng (chi bộ cơ sở, đảng

bộ có sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở. Các TCCSĐ nối
liền Đảng và nhân dân; là nơi giáo dục, rèn luyện, kết nạp và sàng lọc đảng
viên, nơi đào tạo cán bộ cho Đảng, nơi xuất phát để cử ra cơ quan lãnh đạo
các cấp của Đảng; nơi trực tiếp đưa đường lối, chính sách của Đảng vào quần
chúng và tổ chức, thực hiện đường lối, chính sách ấy.
Tác giả khẳng định, vai trò của TCCSĐ nông thôn là “gốc rễ của
Đảng”, là cầu nối giữa Đảng với nông dân, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện
vọng của họ, phản ánh với Đảng để Đảng đề ra đường lối, chủ trương,
chính sách phù hợp với nông dân, nông nghiệp, nông thôn. Đồng thời,
TCCSĐ nông thôn còn là nơi kiểm nghiệm, bổ sung, hoàn thiện đường lối,
chủ trương, chính sách đó, cung cấp cho Đảng những kinh nghiệm quý góp
phần làm cơ sở cho nhiều chủ trương, chính sách lớn, đúng đắn của Đảng.
Tác giả đề xuất một số giải pháp như: Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của TCCSĐ và đội ngũ đảng viên ở nông thôn; nâng cao năng
lực lãnh đạo của TCCSĐ nông thôn đối với các quá trình phát triển kinh tế-
xã hội; quan tâm xây dựng, phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống
chính trị cơ sở; nâng cao năng lực lãnh đạo của TCCSĐ nông thôn trong
lĩnh vực giữ vững an ninh, trật tự xã hội ở nông thôn.
4. Đánh giá khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học
đã công bố và những vấn đề luận án tập trung giải quyết
4.1. Đánh giá khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa
học đã công bố
Với nhiều cách tiếp cận khác nhau, các công trình trên đã nghiên
cứu làm rõ quan niệm về dân chủ, THDC, THDC ở cơ sở, THDC ở xã,
phường, thị trấn; làm rõ quan niệm về ý thức dân chủ, ý thức thực hiện
dân chủ, năng lực thực hành dân chủ, trình độ văn hóa dân chủ; làm rõ
22
quan niệm, nội dung, phương thức, cách thức, đánh giá thực trạng, chỉ rõ
nguyên nhân, kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp, biện pháp phát huy vai
trò của Nhà nước, của HTCTCS, vai trò của HĐND, UBND, MTTQ

trong thực hiện dân chủ; vai trò của TCCSĐ trong lãnh đạo thực hiện
CNH,HĐH nông thôn; vai trò của TCCSĐ nông thôn đối với ổn định
chính trị xã hội; hoạt động của đảng bộ phường trong thực hiện Quy chế
dân chủ cơ sở.
Các công trình trên là cơ sở quan trọng để tác giả kế thừa kết quả
nghiên cứu, vận dụng làm rõ một số nội dung trong luận án. Tuy
nhiên, các công trình trên chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu có
bản, hệ thống về hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị
trấn tỉnh Hưng Yên; chưa có công trình nào làm rõ quan niệm về thực
hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên cũng như quan
niệm nội dung, phương thức, những vấn đề có tính nguyên tắc đối với
hoạt động của TCCSĐ trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn
tỉnh Hưng Yên; chưa có công trình nào đánh giá thực trạng, chỉ ra
nguyên nhân, kinh nghiệm và đề xuất những giải pháp cơ bản tăng
cường hoạt động của TCCSĐ trong trong THDC ở xã, phường, thị trấn
tỉnh Hưng Yên.
4.2. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết
Thông qua tổng quan về vấn đề nghiên cứu đã đặt ra những vấn đề luận
án cần tiếp tục giải quyết như sau:
Một là, luận án sẽ tập trung nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về
xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên và THDC ở xã, phường, thi trấn tỉnh
Hưng Yên; làm rõ chức năng, nhiệm vụ của TCCSĐ, khẳng định vai trò của
TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên; làm rõ quan
niệm, nội dung, phương thức, tiêu chí đánh giá và những vấn đề có tính
23
nguyên tắc đối với hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn
tỉnh Hưng Yên.
Hai là, luận án phân tích, đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân, rút ra
một số kinh nghiệm hoạt động của TCCSĐ trong thực hiện dân chủ ở xã,
phường, thị trấn tỉnh Hưng Yên.

Ba là, trên cơ sở phân tích sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và yêu
cầu tăng cường hoạt động của tổ chức cơ sở đảng trong thực hiện dân chủ ở
xã, phường, thị trấn tỉnh Hưng yên hiện nay, luận án đề xuất một số giải pháp
cơ bản tăng cường hoạt động của TCCSĐ trong THDC ở xã, phường, thị trấn
tỉnh Hưng Yên hiện nay.
Đây là đề tài độc lập, không trùng lặp với các công trình khoa học đã
công bố và có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp thiết hiện nay.
24