sự biến đổi khí hậu trái đất

Lời nói đầu
Trong mấy thập kỷ qua, nhân loại đã và đang trải qua các biến động bất
thường của khí hậu toàn cầu. Trên bề mặt trái đất, khí quyển và thủy quyển không
ngừng nóng lên làm xáo động môi trường sinh thái, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy
với đời sống loài người. Nó ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế, xã hội và môi trường
của các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng.
Sự thay đổi khí hậu không phải là vấn đề hàn lâm mà thực tế nó có tác
động rất lớn đến nhân loại. Đối với cư dân ở nhiều vùng nước ta, sự biến động bất
thường của khí hậu trên trái đất là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống
của họ.
Do các yếu tố trên bắt buộc chúng ta phải có cách nhìn nhận đúng đắn hơn
về vấn đề môi trường, khí hậu.
Nghiên cứu vấn đề này, tầm quan trọng nhất, mục đích lớn nhất của chúng
tôi là phân tích biến động khí hậu ở Việt Nam và giải pháp quản lí của nhà nước.
Giúp cho các nhà hoạch định chính sách có các chiến lược hợp lý giảm thiểu và
thích ứng với các biến đổi tiêu cực do thay đổi khí hậu gây ra, hướng tới sự phát
triển bền vững, toàn diện hơn.
Tuy nhiên đây là vấn đề ở tầm vĩ mô, trình độ hiểu biết và phương pháp
trình bày còn hạn chế nên chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi rất mong
được sự đóng góp ý kiến của Thầy giáo và các bạn để hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Kinh t v qun lớ mụi trng
1. Khỏi nim bin i khớ hu
Bin i khớ hu trỏi t l s thay i ca h thng khớ hu gm khớ quyn,
thy quyn, sinh quyn, thch quyn hin ti v trong tng lai bi cỏc nguyờn
nhõn t nhiờn v nhõn to.
2. Cỏc biu hin ca s bin i khớ hu trỏi t gm:
S núng lờn ca khớ quyn v trỏi t núi chung.
S thay i thnh phn v cht lng khớ quyn cú hi cho mụi trng sng
ca con ngi v cỏc sinh vt trờn trỏi t.
S dõng cao mc nc bin do tan bng dn ti s ngp ỳng ca cỏc vựng

t thp, cỏc o nh trờn bin.
S di chuyn ca cỏc i khớ hu tn ti hng nghỡn nm trờn cỏc vựng khỏc
nhau ca trỏi t dn ti nguy c e da s sng ca cỏc loi sinh vt, cỏc h
sinh thỏi v hot ng ca con ngi.
S thay i cng hot ng ca quỏ trỡnh hon lu khớ quyn, chu trỡnh
tun hon nc trong t nhiờn v cỏc chu trỡnh sinh a húa khỏc.
S thay i nng sut sinh hc ca cỏc h sinh thỏi, cht lng v thnh phn
ca thy quyn, sinh quyn, cỏc a quyn.
3. Nguyờn nhõn
Trỏi t c bao bc bi khớ quyn v trong bu khớ quyn cú nhiu loi khớ
khỏc nhau. Trong ú khớ nh kớnh (KNK) gm CO2 (cacbonit-dioxit cacbon), CH4
(Metan), Nox (Oxit Nit), hi nc v xon khớ.Nhiệt độ bề mặt trái đợc tạo nên do
sự cân bằng giữa năng lợng mặt trời đến bề mặt trái đất và năng lợng bức xạ của
trái đất vào khoảng không gian giữa các hành tinh. Năng lợng mặt trời chủ yếu là các
tia sóng ngắn dễ dàng xuyên qua cửa sổ khí quyển, trong khi đó bức xạ của trái đất
sinh ra do hoạt động của sự sống trên trái đất là sóng dài có năng lợng thấp dễ dàng
bị khí quyển giữ lại. Các tác nhân gây ra sự hấp thụ bức xạ sóng dài trong khí quyển
là khí CO2, bụi, hơi nớc, khí mêtan, khí CFC... các tác nhân này phần lớn đợc sinh ra
trong hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con ngời.
Theo bỏo cỏo mi nht ca Liờn hip quc, nguyờn nhõn ca hin tng bin
i khớ hu 90% do con ngi gõy ra, 10% l do t nhiờn.Chu k núng m ca Trỏi
t mang tớnh ni sinh v ngoi sinh t nhiờn c y nhanh v tr nờn nghiờm
trng hn do nhng tỏc ng ca khớ thi cụng nghip v hiu ng nh
kớnh.Nguyờn nhõn chớnh ca s núng lờn ca trỏi t l do s gia tng ỏng k nng
khớ nh kớnh nhõn to trong khớ quyn, lm thay i kh nng hp th v phn
x bc x ca khớ quyn.
TTC
2
Kinh t v qun lớ mụi trng
Hiu ng nh kớnh

Nhiệt độ bề mặt trái đợc tạo nên do sự cân bằng giữa năng lợng mặt trời đến bề
mặt trái đất và năng lợng bức xạ của trái đất vào khoảng không gian giữa các hành
tinh. Năng lợng mặt trời chủ yếu là các tia sóng ngắn dễ dàng xuyên qua cửa sổ khí
quyển, trong khi đó bức xạ của trái đất sinh ra do hoạt động của sự sống trên trái đất
là sóng dài có năng lợng thấp dễ dàng bị khí quyển giữ lại. Các tác nhân gây ra sự hấp
thụ bức xạ sóng dài trong khí quyển là khí CO2, bụi, hơi nớc, khí mêtan, khí CFC...
các tác nhân này phần lớn đợc sinh ra trong hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con
ngời.
Hiệu ứng nhà kính là sự trao đổi không cân bằng về năng lợng giữa trái đất với
không gian xung quanh, dẫn đến sự tăng nhiệt độ của khí quyển trái đất. Hiện t-
ợng này diễn ra theo cơ chế tơng tự nh nhà kính trồng cây đợc gọi là hiệu ứng nhà
kính .
Vai trò gây nên hiệu ứng nhà kính của các chất khí đợc xếp theo thứ tự sau :
CO2 -CFC - CH4 - O3 sự gia tăng nhiệt độ trái đất có tác động mạnh mẽ tới nhiều
mặt của môi trờng trái đất.
TTC
3
Kinh t v qun lớ mụi trng
Hu ht gii khoa hc u cụng nhn bin i khớ hu l do nng ca khớ
hiu ng nh kớnh tng lờn trong khớ quyn mc cao. Bn thõn nú ó lm cho
Trỏi t m lờn, nhit b mt Trỏi t núng lờn, nhit núng lờn ny ó to ra
cỏc bin i trong cỏc vn thi tit hin nay.
Cựng vi s núng lờn ton cu, nc bin dõng, s thay i v ma v s bc
hi l s suy thoỏi ca tng ozụn bỡnh lu lm tng bc x cc tớm mt tri trờn trỏi
t, gõy ra nhng nh hng ln cho loi ngi. Ngc li, bn thõn s tn ti v
phỏt trin ca cỏc ngnh kinh t - xó hi cng lm bin i mụi trng xung quanh,
tỏc ng n h thng khớ hu. Sự gia tăng tiêu thụ nhiên liệu hoá thạch của loài ngời
đang làm cho nồng độ khí CO2 trong khí quyển tăng lên và làm cho nhiệt độ trái đất
nóng lên. Các số liệu nghiên cứu cho thấy nhiệt độ trái đất đã tăng 0,5
o

C trong
khoảng thời gian từ 1885-1940 do nồng độ khí CO2 thay đổi từ 0.027%-0.035%. Dự
báo nếu không có biện pháp khắc phục đến năm 2050 nhiệt độ trái đất sẽ tăng 1.5 -
4.5
O
C.
V khớ thi cụng nghip, ụ nhim khụng khớ do khớ thi cụng nghip gõy ra ch
yu l bi, SO2, NO2, CO... Nng bi cú xu hng tng theo thi gian v hu
ht u vt quỏ gii hn cho phộp nhiu ln. Cỏ bit, cú mt s nh mỏy sn xut
vt liu xõy dng vt tiờu chun cho phộp t 20 n 435 ln; cụng nghip khai
thỏc than, cỏc nh mỏy luyn kim vt t 5 n 125 ln; khai thỏc v ch bin
khoỏng sn nh than ỏ, apatit, cao lanh vt t 10 n 15 ln; cỏc nh mỏy c khớ,
úng tu vt khong 10 n 15 ln; cỏc nh mỏy dt, may vt t 3 n 5 ln.
Hin tng tr
Hu ht nhng s bin i ca khớ hu l mt dng ca hin tng tr, trong ú
trng thỏi hin ti ca khớ hu khụng cú tỏc ng ngay n s bin i ca thi tit.
Chng hn nh, trong mt nm cú thi tit hi khụ, nú khụng cú nh hng g
nhiu ngoi vic lm cho lng nc trong cỏc h b thu hp li hay cỏc ng bng
b khụ. Tuy nhiờn trong nm tip theo, hin tng ny l nguyờn nhõn dn n vic
lng ma ớt i v chnh v th li dn n mt nm khụ hn hn tip theo. Hin
tng ny lp i lp li cho n thi im X nm tip s dn n s thay i ca
ton b khớ hu.
Nguyờn nhõn khỏch quan:
Chu k núng lờn ca Trỏi t do hot ng ni ti. Hin tng nhit b mt
Trỏi t núng lờn v lnh i vn l hin tng t nhiờn xy ra cú tớnh chu k trong
lch s hỡnh thnh v phỏt trin ca Tri t. Chu k núng m ca Trỏi t mang
tớnh ni sinh v ngoi sinh t nhiờn c y nhanh v tr nờn nghiờm trng hn
do nhng tỏc ng ca khớ thi cụng nghip v hiu ng nh kớnh.
- S bin i ca i dng: S tỏc ng qua li gia khụng khớ v cỏc i dng
l mt trong cỏc nguyờn nhõn dn n bin i khớ hu. Rt nhiu s thay i bt

TTC
4
Kinh tế và quản lí môi trường
thường của khí hậu như hiện tượng El Nino hay La Nina được hình thành một phần
do lượng nhiệt được tích tụ vào trong các đại dương khác nhau và sự di chuyển của
các dũng biển
- Những nghiên cứu cổ sinh khí hậu đó khẳng định rằng hàng ngàn năm trước thời
kỳ tiền công nghiệp, khí hậu đó không bị nóng lên. Nhưng xu thế đó thay đổi, đặc
biệt trong những thập niên gần đây. Theo tính toán của IPCC, trong những thập
niên gần đây, nhiệt độ tăng trung bình 0,3
0
mỗi thập niên. Đến năm 2100, nhiệt độ
bề mặt có thể tăng từ 1,5
0
C đến 4,5
0
C. Mưa trở nên thất thường hơn. Những vùng
mưa nhiều, lượng mưa trở nên nhiều hơn, cường độ mưa lớn hơn. Các vùng hạn trở
nên hạn hơn. Toàn bộ mặt đệm, cả mặt đất và đại dương đều nóng lên, đặc biệt là ở
vĩ độ cao dẫn đến hiện tượng tan băng hai vùng cực, gây nên hiện tượng nước biển
dâng. Tần suất nước biển dâng. Tần suất và cường độ hiện tượng El Nino tăng đáng
kể, gây lũ lụt và hạn hán ở các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới.
- Cùng với sự nóng lên toàn cầu, nước biển dâng, sự thay đổi về mưa và sự bốc hơi
là sự suy thoái của tầng ozôn bình lưu làm tăng bức xạ cực tím mặt trời trên trái
đất, gây ra những ảnh hưởng lớn cho loài người. Ngược lại, bản thân sự tồn tại và
phát triển của các ngành kinh tế - xã hội cũng làm biến đổi môi trường xung quanh,
tác động đến hệ thống khí hậu.
- Bằng phương pháp khoan sâu tới 3.270m ở vùng Nam cực và phân tích các bóng
khí nằm trong các lớp băng tuyết ở độ sâu vài km, các nhà khoa học lần đầu tiên đó
có thể tìm hiểu về lịch sử biến đổi khí hậu hàng trăm nghìn năm trước và đi đến kết

luận rằng nồng độ CO
2
trong khớ quyển hiện nay ở mức cao nhất trong 800.000
năm qua. Các dữ liệu đó chứng minh tương quan giữa nồng độ khí CO
2
và hiện
tượng tăng nhiệt độ trên Trái đất. Theo kết quả nghiên cứu, nhiệt độ Trái đất đó ở
mức cao nhất vào thời kỳ cách đây 320.000 năm, khi mà nhiệt độ tại Nam cực nóng
hơn 3-5 độ C so với ngày nay và nồng độ CO
2
trong khí quyển khi đó có tỷ lệ 320
ppm (320/1 triệu đơn vị) so với 380 ppm hiện nay. Các nhà khoa học cũng cho biết
thời kỳ nóng lên trước kia trải dài qua nhiều thế kỷ khiến người ta có cảm giác khí
hậu ổn định, trong khi khoảng 150 năm gần đây, Trái đất nóng lên rất nhanh do
hiện tượng hiệu ứng nhà kính. Theo thống kê, nồng độ CO
2
đặc biệt tăng nhanh
trong hơn hai thập kỷ qua. Từ năm 1970 đến năm 2000, nồng độ CO
2
tăng trung
bình 1,5 ppm/năm và riêng trong năm 2007, nồng độ này đó tăng 2,14 ppm.Cũng
theo các nhà khoa học, 667.000 năm trước là thời kỳ CO
2
có nồng độ thấp nhất
trong khí quyển (chỉ khoảng 172 ppm) và các nhà khoa học cho rằng khi đó đại
dương có thể hấp thụ lượng khí CO2 tốt hơn.
• Ở Việt Nam:
Tổng lượng phát thải khí nhà kính của Việt Nam mỗi năm khoảng 120.8triệu
tấn, khí nhà kính của Việt Nam gồm 4 loại chủ yếu : CO2, CH4, NO2, NO và phát
thải chủ yếu dọc các hoạt động trong các lĩnh vực năng lg, công nghiệp, giao thông.

Trong đó giao thông chiếm tới 85% khí Co, công nghiệp chiếm 95% khí NO2...
TTC
5
Kinh tế và quản lí môi trường
Với đà phát triển như hiện nay nhiều nhà khoa học cho rằng lượng phát thải khí nhà
kính sẽ còn tăng mạnh.
4. Thực trạng về biến đổi khí hậu Việt Nam
Việt Nam có đường bờ biển dài hơn 3200km với 75% dân số sống gần biển.
Việt Nam là nước đứng thứ 2 trong 5 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến
đổi khí hậu. Theo các nhà khoa học thế giới thì :” Việt Nam chịu tác động khí hậu
nhiều hơn so với lượng CO2 thải ra.
Những biến đổi khí hậu tại Việt Nam
-Nhiệt độ trung bình năm tăng khoảng 0,3
0
C.
-Xu thế biến đổi của lượng mưa trên phần lãnh thổ Việt Nam, lượng mưa giảm đi
trong tháng 7, 8 và tăng lên trong các tháng 9, 10, 11, hiện tượng mưa phùn giảm đi
rõ rệt ở Bắc và Bắc Trung Bộ.
-Trong những thập kỷ gần đây, hiện tượng ENSO ngày càng có tác động mạnh mẽ
đến khí hậu đó đang xảy ra trong khu vực trong đó có Việt Nam.
-Mực nước biển dâng lên trung bình 0,435 cm đến 0,635 cm năm.
Dự đoán sự biến đối khí hậu đến năm 2070:
-Nhiệt độ vùng duyên hải tăng 1,5
0
C và vùng nội địa là 2,5
0
C.
-Trên các khu vực, mưa trong gió mùa đông bắc tăng 0 - 5% vào mùa khô và 0 –
10% vào mùa mưa.
-Nước biển dâng cao 45 cm.

a, Tăng nhiệt độ:
- Theo số liệu đo đạc tại TP HCM và Cần Thơ thì từ năm 1960 đền 2005 nhiệt độ
tăng khoảng 0,02
O
C, từ năm 1991-2005 tăng lên khoảng 0,033
O
C, riêng tại Vũng
Tàu từ 1960 - nay đã tăng lên 2
O
C. Theo đà tăng nhiệt độ của toàn thế giới thì Việt
Nam từ năm 1920 đến nay nhiệt độ cũng đã tăng từ 0,2-1
O
C nhưng tăng nhanh của
chủ yếu từ 1980 đến nay.
- Nhiệt độ của Việt Nam sẽ tăng lên khoảng 2 đến 4,5
o
C và mực nước biển sẽ dâng
lên khoảng 10 đến 68 cm. Và nếu sự biến đổi khí hậu cứ diễn ra như với tốc độ hiện
nay thì trong vòng khoảng 100 năm nữa, nhiều diện tích đất liền trên trái đất, trong
đó có vùng đồng bằng châu thổ sông Cửu Long và sông Hồng, có thể sẽ ngập chìm
trong nước biển
TTC
6
Kinh t v qun lớ mụi trng
Bin i khớ hu: Nhit trung bỡnh trờn b mt tri t thay i t
nm 1870 cho n nm 2100. Bin thiờn nhit t thp (mu xanh)
n cao (mu )
b, S thay i cng hot ng ca quỏ trỡnh hon lu khớ quyn
- Tn sut v cng cỏc hin tng bóo, ma ln, nhit cao, hn hỏn Vit
Nam tng hn nhiu trong thp niờn va qua.

- tn sut v cng El Nino (hin tng gõy nng núng, hn hỏn Vit Nam)
tng lờn rừ rt trong nhng nm cui th k trc v nhng nm u th k ny.
Trong 5 thp k gn õy, hin tng ENSO (bao gm c hin tng El Nino v
hin tng La Nina - hin tng ma nhiu, ma ln Vit Nam) ngy cng cú tỏc
ng mnh m n ch thi tit v c trng khớ hu trờn nhiu khu vc ca
Vit Nam. Nhng nh hng ca ENSO n thi tit, khớ hu nc ta thụng qua
mt c ch tỏc ng phc tp gia cỏc thnh phn hon lu khớ quyn v bin khu
vc Chõu - Thỏi Bỡnh Dng, gõy ra nhng bin i d thng v khớ ỏp, nhit
, lng ma v nhiu hin tng thi thit thu vn quan trng khỏc nh bóo, l,
hn hỏn...
- Tại các vùng núi cao hiện tợng băng giá và sơng muối xuất hiện muộn hơn, thời tiết
lạnh hơn và thất thờng hơn. Những đợt rét đậm rét hại dài ngày khiến gia súc chết
cóng, trẻ em mắc nhiều loại bệnh về hô hấp, ảnh hởng lớn đến sức khoẻ của ngời dân.
Ti min Bc, u nm 2008, mt t giỏ lnh cha tng thy, ó kộo di trong 38
ngy, nhit ri hn xung di mc 10
0
C, thm chớ b õm 2
0
C ti hai a
phng. Thit hi ca t lnh bt thng ny khỏ ln, hn 60 ngn con bũ b
cht.100.000 hecta lỳa b thui cht, tng thit hi c oỏn khong 30 triu.
c, Nc bin dõng cao:
- Vit Nam nm trong top 5 nc ng u th gii d b tn thng nht i vi
bin i khớ hu. Nu mc nc bin tng 1 một VN s s mt 5% din tớch t
ai, 11% ngi mt nh ca, gim 7% sn lng nụng nghip v 10% thu nhp
TTC
7
Kinh tế và quản lí môi trường
quốc nội GDP. Nếu mực nước biển dâng lên là 3-5m thì điều này đồng nghĩa với
"có thể xảy ra thảm họa" ở Việt Nam.

Băng tan và nhiệt độ tăng làm nở thể tích trung bình của nước được coi như hai
nguyên nhân chính dẫn đến mực nước đại dương cao dần lên, làm tràn ngập các
đồng bằng thấp ven biển. Các số liệu quan sát mực nước biển thế giới cho thấy mức
tăng trung bình trong vùng 50-100 năm qua là 1,8 mm/năm. Nhưng chỉ trong 12
năm gần đây, các số liệu đo đạc của vệ tinh NASA cho thấy xu thế biển dâng đang
gia tăng rất nhanh, với tốc độ trung bình là 3 mm/năm
• ĐB Sông Hồng:
Bản đồ các vùng chịu ảnh hưởng nước biển dâng ở Đồng bằng sông Hồng:
Theo dự báo, nhiều vùng thuộc ĐBSH như Hải Phòng, Thái
Bình, Nam Định, Ninh Bình sẽ ngập chìm từ 2-4m trong vũng
100 năm tới (Nguồn: ICEM)
- Hiện tượng ngập úng vùng đồng bằng châu thổ mở rộng vào mùa mưa lũ, các
dòng sông tăng cường xâm thực ngang gây sạt lở lớn các vùng dân cư tập trung ở 2
bờ trên nhiều khu vực từ Bắc chí Nam.
- Hiện tượng này cũng đồng thời tạo cồn, bãi bồi lấp dòng chảy các sông, nhánh
sông ở vùng hạ du; ở những sông đó xây dựng hệ thống đê kiên cố thì có hiện
tượng bồi lấp ngay chính dòng sông cũng như tuyến khống chế giữa hai bờ đê, tạo
nên thế địa hình ngược: những dòng sông nổi cao hơn cả đồng bằng hai bên sông.
Vào mùa khô, hiện tượng phổ biến là nước triều tác động ngày càng sâu về phía
trung du, hiện tượng nhiễm mặn ngày càng tiến sâu vào lục địa.
TTC
8