SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
L I CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa lu n “Phân tích ngu n cung và nhu c u tiêu th rau h u c trên
đ a bàn thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên c u c a tôi và hoàn toàn do tôi th c
hi n
S li u s d ng trong khóa lu n này đ
chính xác các trích d n đ u đ
c thu th p và tính toán m t cách trung th c và
c d n ngu n rõ ràng K t qu nghiên c u đ t đ
k t t quá trình nghiên c u c a tôi và không sao chép hay đã đ
trình nghiên c u khoa h c nào khác
Khóa lu n đ
c th c hi n d
is h
c là do đúc
c công b t b t kỳ công
ng d n khoa h c c a TS Tr n Ti n Khai Khóa lu n
này không nh t thi t ph n ánh quan đi m c a Tr
ng Đ i h c Kinh T thành ph H Chí
Minh hay đ n v kh o sát là công ty TNHH Organik – Đà L t
TP. HCM, ngày 4 tháng 4 năm
Ng
i vi t cam đoan
Đ ng Th Nh t Oanh
i
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
L IC M
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
N
Cách đây h n b n năm gia đình tôi g p nhi u khó khăn khi n vi c tr thành sinh viên đ i
h c ch a bao gi n m trong suy nghĩ c a tôi Gi đây khi đ
c m th y th t h nh phúc và vô cùng bi t n ba m nh ng ng
đi u ki n cho tôi th c hi n đ
là ni m vinh d
c ni m m
c th c hi n khóa lu n này tôi
i thân trong gia đình đã t o
c c a mình Kho ng th i gian h c t p
t hào và là tr i nghi m có ý nghĩa r t l n đ i v i tôi
Tôi xin g i l i c m n sâu s c đ n th y Tr n Ti n Khai gi ng viên h
không nh ng đã t n tình giúp đ
tr
ng
ng d n chính Th y
h tr tôi trong su t quá trình th c hi n khóa lu n này
mà còn đ ng viên và truy n ngu n c m h ng h c t p cho tôi qua nh ng bài gi ng th t hay
c a th y
Tôi xin c m n th y Tr n Bá Hùng giám đ c công ty TNHH Organik – Đà L t Lâm Đ ng
cũng nh các cô chú anh ch trong công ty đã t o đi u ki n và nhi t tình giúp đ tôi có
đ
c nhi u thông tin và s li u cho đ tài Xin g i l i c m n chân thành đ n các th y cô
khoa Kinh t phát tri n các b n h c cùng l p đã không ng n ng i chia s
tôi trong su t quá trình h c t p cũng nh khi th c hi n khóa lu n này
ii
ng h và giúp đ
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
NH N XÉT C A GIÁO VIÊN H
iii
NG D N
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
TÓM T T
Qua vi c kh o sát th c t công ty TNHH Organik Đà L t – Lâm Đ ng cho th y đây là công ty
duy nh t
khu v c phía nam có quy trình s n xu t khá hoàn thi n và đ m b o h th ng
tiêu chu n c a rau h u c
Đ ng th i do thi t l p đ
c chu i giá tr rau h u c hi u qu
công ty v a là nhà s n xu t v a là nhà cung ng đ n t n n i tiêu th cu i cùng nên ti t
ki m đ
ng
c các chi phí trung gian V phía c u s n ph m nghiên c u th c hi n kh o sát
i tiêu dùng trên đ a bàn thành ph H Chí Minh sau đó ti n hành phân tích nhân t
EFA và phân tích h i quy đa bi n d a trên m t s nghiên c u th c nghi m trên th gi i v
nhu c u tiêu th nông s n h u c
K t qu nghiên c u cho th y đ i v i nh ng ng
đi m tích c c v l i s ng ch t l
ng rau h u c và môi tr
i tiêu
dùng có thu nh p cao trình đ h c v n cao nhi u tr em nh tu i trong gia đình có quan
m c s n lòng tr cho s n ph m rau h u c
ng có kh năng làm gia tăng
Bên c nh đó khác v i kỳ v ng y u t gi i tính
s thành viên trong gia đình và quan đi m v th tr
m c s n lòng tr này
iv
ng rau h u c không nh h
ng đ n
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
M CL C
L I CAM ĐOAN .........................................................................................................................................i
L IC M
N ............................................................................................................................................. ii
NH N XÉT C A GIÁO VIÊN H
NG D N ...................................................................................... iii
TÓM T T.................................................................................................................................................. iv
M C L C..................................................................................................................................................... v
DANH M C B NG BI U ...................................................................................................................... vii
DANH M C HÌNH V ........................................................................................................................... vii
DANH M C CÁC PH L C .................................................................................................................. vii
CH
NG
GI I THI U Đ TÀI.................................................................................................
Tính c p thi t c a đ tài .....................................................................................................
M c tiêu nghiên c u.............................................................................................................
Đ it
ng và ph m vi nghiên c u ...................................................................................
Câu h i nghiên c u ...............................................................................................................
Ph
ng pháp nghiên c u...................................................................................................
Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a đ tài.......................................................................
C u trúc c a đ tài.................................................................................................................
CH
NG
T NG QUAN TÀI LI U ............................................................................................
C s lý thuy t .......................................................................................................................
Khái ni m v rau h u c
5
Lý thuy t v m c s n lòng chi tr
WTP
6
Lý thuy t v mô hình logistic logit
M t s nghiên c u tr
8
c .................................................................................................... 9
Nghiên c u v các y u t
nh h
ng đ n vi c l a ch n ph
Nghiên c u v các y u t
nh h
ng đ n phía c u nông s n h u c
xu t nông nghi p h u c
ng th c s n
Khung phân tích ..................................................................................................................
CH
NG
TH C TR NG V CUNG VÀ C U RAU H U C TRÊN Đ A BÀN THÀNH
PH H CHÍ MINH ...............................................................................................................................
Th c tr ng v ngu n cung rau h u c trên đ a bàn TP HCM ..............................
v
9
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Gi i thi u v công ty TNHH Organik
Th c tr ng s n xu t rau h u c c a công ty Organik
Th c tr ng cung ng rau h u c c a công ty Organik
Th c tr ng v nhu c u rau h u c c a ng
CH
NG S LI U VÀ PH
Ngu n s li u và ph
Mô hình kinh t l
ng
i tiêu dùng khu v c TP HCM .....
NG PHÁP NGHIÊN C U ...........................................................
ng pháp thu th p .....................................................................
ng trong phân tích các y u t
nh h
ng đ n WTP c a
i tiêu dùng TP HCM đ i v i s n ph m rau h u c .......................................
M c tiêu c a vi c xây d ng mô hình
CH
24
Xây d ng mô hình
25
NG
PHÂN TÍCH K T QU NGHIÊN C U ................................................................
K t qu phân tích công ty TNHH Organik ...................................................................
K t qu nghiên c u v m c s n lòng tr c a ng
i tiêu dùng rau h u c
TP HCM ...................................................................................................................................
Th o lu n k t qu nghiên c u ........................................................................................
CH
NG
K T LU N VÀ M T S GI I PHÁP KHUY N NGH ......................................
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................................................
PH L C ..................................................................................................................................................
vi
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
DANH M C B NG BI U
B ng
B ng
B ng
B ng
Y ut
nh h
ng đ n quy t đ nh chăn nuôi bò s a theo ph
K t qu nghiên c u th c nghi m v các y u t
nuôi bò s a theo ph
ng th c h u c
ng đ n quy t đ nh chăn
K t qu nghiên c u v s s n lòng tr cho lo i khoai tây
K t qu nghiên c u v các y u t tác đ ng đ n s s n lòng tr cho nông s n h u
c c a ng
i tiêu dùng
Madrid Tây Ban Nha
B ng
D u kỳ v ng c a các h s tr
Hình
Đ
Hình
Xác su t ch p nh n m c giá rau h u c c a
DANH M C HÌNH V
Hình
nh h
ng th c h u c
c bi n đ c l p c a mô hình
ng bàng quan c a m t cá nhân
Khung phân tích
DANH M C CÁC PH L C
ng
i tiêu dùng TP HCM
Ph l c
Phi u kh o sát thông tin tiêu dùng rau h u c t i thành ph H Chí Minh
Ph l c
K t qu phân tích nhân t EFA
Ph l c
K t qu mô hình h i quy
Ph l c
Ph l c
Ph l c
28
B ng mã hóa câu h i
44
Th ng kê mô t các bi n
K t qu
cl
5
46
ng c a Pi
vii
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
CH
NG
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
GI I THI U Đ TÀI
Tính c p thi t c a đ tài
N m 1986, chính sách đ i m i toàn di n đ t n
nghi p đã đi tr
c b ng các ch
c đ
ng trình “Khoán 10, Khoán 100”. Nh ng b
phong c a nông nghi p đã gi i quy t v n đ thi u l
l
c thông qua. Tuy nhiên, nông
ng th c trong n
c đi tiên
c và dành m t
ng l n đ xu t kh u, t o đi u ki n tích l y t b n cho giai đo n phát tri n sau này.
Qua h n 20 n m đ i m i, nông nghi p đã có nh ng b
thành qu c a Vi t Nam là bài h c cho nhi u n
c ti n th n k , kinh nghi m và
c đang phát tri n trên th gi i. Ngày
nay, ngành nông nghi p ch chi m 1/5 đóng góp GDP, 1/3 giá tr kim ng ch xu t kh u
nh ng v n là ngu n vi c làm cho h n 50% lao đ ng xã h i và giúp thúc đ y n n kinh t
Vi t Nam v
t qua kh ng ho ng sau th i k suy thoái.
Trong đó, đóng góp ph n l n vào s phát tri n trên là nh vào s n l
ng nông s n không
ng ng gia t ng. Nh l i cu c cách m ng xanh kh i đ u t h n 4 th p k qua đã t o ra
m tb
c đ t phá v n ng su t và s n l
ng trong nông nghi p, nh ng đ ng th i c ng
d n đ n s gia t ng nhanh m c đ ô nhi m môi tr
ng do vi c s d ng ngày càng nhi u
phân hoá h c, thu c tr sâu, b nh, c d i…S thành công ngo n m c c a cu c cách
m ng xanh m t th i đã t o ra đ nh ki n mu n đ t n ng su t cao ph i dùng nhi u hoá ch t,
làm cho d l
ng hoá ch t trong nông s n và trong môi tr
báo đ ng. Vì v y nông dân ngày càng có xu h
đ đ t n ng su t cao và s n ph m trông đ p m t.
ng ngày càng cao, đ n m c
ng s d ng càng nhi u hoá ch t đ c h i
i u này đ c bi t nghiêm tr ng đ i v i
rau qu , d n đ n tình tr ng ng đ c th c ph m do d l
ng hoá ch t nông nghi p ngày
càng t ng, m t khác, phá v s cân b ng sinh h c trong môi tr
ng t nhiên.
T đó nhu c u nông s n an toàn ngày càng tr nên c n thi t, thúc đ y s ra đ i và phát
tri n các lo i hình s n xu t nông nghi p h u c , v i ý ngh a không dùng hoá ch t đ c
h i, đ m b o an toàn th c ph m và chú tr ng b o v môi tr
s nđ
c quan tâm nhi u nh t. Giá bán rau h u c th
rau thông th
ng. Rau h u c là lo i nông
ng đ t h n nhi u so v i các lo i
ng vì các lý do: s n xu t nông nghi p h u c ch a đ
c tr c p hay đ
c
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
h
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
ng m t chính sách h tr khuy n khích đ c bi t t chính ph , s n xu t hoàn toàn
b ng các ph
ng th c t nhiên nên khó đ t đ
thâm d ng nhi u lao đ ng h n,…
tr c ti p và khó b o qu n đ
c l i th kinh t theo quy mô, đòi h i
c thù c a lo i s n ph m này th
c lâu nên m t khi đ
c s t o tâm lý an toàn cho ng
ng đ
c tr ng theo đúng ph
c s d ng
ng th c h u
i tiêu dùng, khuy n khích h s n lòng chi tr nhi u h n
cho s n ph m. Tuy nhiên, câu h i đ t ra là li u t t c m i đ i t
ng khách hàng có s n
lòng chi tr nhi u h n cho lo i rau h u c không? Các y u t nào chi ph i tiêu dùng rau
h uc c ah ?
Nh ng đi u trên đ
h t ng
c nhìn nh n d
i góc đ r ng l n c a m t qu c gia hay th m chí h u
i tiêu dùng trên th gi i. Tuy nhiên cũng nh nh ng ho t đ ng kinh t khác ho t
đ ng s n xu t và tiêu th s n ph m nông nghi p nói chung và rau h u c nói riêng có th
khác nhau
t ng đ a ph
năng đ ng b c nh t c n
ng H Chí Minh là thành ph có n n kinh t phát tri n nhanh và
c n m trong vùng phát tri n kinh t tr ng đi m phía Nam đi u
này cũng góp ph n không nh vào vi c hình thành và phát tri n th tr
ng tiêu dùng
Đ tài nghiên c u này s góp ph n đánh giá ph n nào v nhu c u c a ng
v c thành ph H Chí Minh đ i v i rau h u c
xác đ nh b ng ph
ng pháp đ nh l
đây
i tiêu dùng khu
gi i thích thông qua m c giá s n lòng chi tr
ng Đ ng th i đ a ra cái nhìn c th h n v ngu n
cung ng rau h u c ch y u cho khu v c này – công ty TNHH Organik Đà L t T
khuy n ngh m t s gi i pháp giúp cung ng hi u qu rau h u c cho th tr
H Chí Minh
đó
ng thành ph
M c tiêu nghiên c u
N mđ
c các c s lý thuy t v vi c l a ch n ph
và m t s lý thuy t v hành vi l a ch n c a ng
ng th c s n xu t nông nghi p h u c
i tiêu dùng đ i v i m t lo i s n ph m lý
thuy t v m c s n lòng chi tr WTP và lý thuy t v mô hình kinh t l
Phân tích và đánh giá đ
ng logit
c th c tr ng v ngu n cung ng rau h u c hi n t i
ch y u là công ty TNHH Organik
Ti p c n phân tích và đánh giá các y u t
nh h
tiêu dùng TP HCM đ i v i s n ph m rau h u c
2
TP HCM
ng đ n m c s n lòng chi tr c a ng
i
làm c s khuy n ngh gi i pháp thích h p
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
Đ it
Đ it
c a ng
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u c a bài vi t là ngu n cung ng rau h u c và m c s n lòng chi tr
i tiêu dùng đ i v i s n ph m rau h u c này
Ph m vi nghiên c u là công ty TNHH Organik – Đà L t Lâm Đ ng và nh ng ng
bi t v s n ph m rau h u c trên đ a bàn TP HCM
i tiêu dùng
Câu h i nghiên c u
Đ tài nghiên c u này s tr l i cho câu h i nghiên c u chính sau đây
• Các y u t nào nh h
• Các y u t nào nh h
ng đ n quy t đ nh l a ch n s n xu t nông nghi p h u c ?
ng đ n nhu c u s d ng rau h u c ?
• Li u s n xu t nông nghi p theo ph
nông nghi p b n v ng trong t
Ph
ng lai?
ng pháp h u c có ph i là xu h
ng pháp nghiên c u
Đ phù h p v i n i dung đ tài và m c tiêu nghiên c u ph
d ng trong đ tài này là ph
vi c ng d ng kinh t l
y ut
nh h
ng phát tri n
ng pháp nghiên c u đ
ng pháp đ nh tính k t h p v i ph
ng pháp đ nh l
cs
ng B ng
ng đ tài đ a ra các mô hình h i quy đ phân tích và đánh giá các
ng đ n s s n lòng chi tr cho rau h u trên c s k th a t các nghiên c u
th c nghi m trên th gi i Bên c nh đó ph
ng pháp cũng đ
c s d ng trong phân tích
ngu n cung ng rau h u c là công ty TNHH Organik – Đà L t Lâm Đ ng Ph
nghiên c u s đ
c trình bày rõ ràng và chi ti t h n
Ch
ng
ng pháp
Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a đ tài
Hi n nay ngu n cung ng rau h u c
khu v c phía nam Vi t Nam còn khá ít và non tr
ch y u là t công ty TNHH Organik – Đà L t Lâm Đ ng Qua vi c phân tích th c tr ng bài
vi t cung c p m t s thông tin v ngu n cung ng rau s ch này qua đó cho th y nh ng u
đi m và khuy t đi m đ đ nh h
ng phát tri n ph
nh m đáp ng nhu c u s d ng rau an toàn c a ng
ng th c s n xu t nông nghi p h u c
i dân
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Bên c nh đó b ng nh ng công c phân tích đ nh l
gi i bài nghiên c u đã ch ra đ
ng
cm ts y ut
i dân cho s n ph m rau h u c
ra các gi i pháp và chi n l
ng và k th a các nghiên c u trên th
nh h
Đi u này giúp các nhà s n xu t nông nghi p có th đ a
c h p lý đ phát tri n th tr
Bài nghiên c u còn m ra cho ng
ng đ n m c s n lòng chi tr c a
ng rau h u c
i tiêu dùng m t l i s ng m i trong t
Vi t Nam
ng lai v vi c s
d ng rau h u c đ đ m b o an toàn th c ph m và b o v s c kh e H n n a vi c s n xu t
rau h u c có th đem l i thu nh p cao cho các nhà s n xu t nông nghi p đ ng th i có th
b o v môi tr
ng đây là ph
C u trúc c a đ tài
ng th c s n xu t b n v ng
N i dung c a đ tài nghiên c u này g m ch
• Ch
ng
• Ch
ng
ng
Gi i thi u đ tài – Gi i thi u v đ tài nghiên c u
T ng quan tài li u – Cung c p c s lý thuy t và m t s b ng ch ng th c
nghi m có liên quan đ n đ tài nghiên c u
• Ch
ng
Th c tr ng v cung và c u rau h u c trên đ a bàn TP HCM – Nêu m t s th c
tr ng v đ tài nghiên c u đánh giá và phân tích
• Ch
ng
S li u và ph
ng pháp nghiên c u – Nêu cách l p b ng câu h i cách thu th p
s li u s c p và đ a ra mô hình đ nh l
• Ch
ng cho đ tài nghiên c u
ng 5 Phân tích k t qu nghiên c u – Trình bày k t qu nghiên c u đ t đ
tích đánh giá và th o lu n
• Ch
ng
K t lu n và m t s gi i pháp khuy n ngh – Tóm t t k t qu nghiên c u
khuy n ngh gi i pháp nêu nh ng h n ch c a đ tài và đ xu t h
t
c phân
ng lai
4
ng nghiên c u trong
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
CH
NG
Ch
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
T NG QUAN TÀI LI U
ng này s trình bày m t s nghiên c u tr
xu t nông nghi p h u c và nhu c u c a ng
di n Th
nh t v phía cung là các y u t
nghi p h u c
c đây có liên quan đ n v n đ l a ch n s n
i tiêu dùng đ
nh h
c th hi n trên hai ph
ng đ n ph
Th hai v phía c u là s s n lòng tr c a ng
ng
ng th c s n xu t nông
i tiêu dùng đ i v i lo i nông
s n này Theo đó trình bày các lý thuy t có liên quan bao g m lý thuy t v m c s n lòng
chi tr
WTP và lý thuy t v mô hình logistic logit
C s lý thuy t
Khái ni m v rau h u c
Rau h u c là lo i rau đ
c s n xu t theo ph
hoàn toàn ph thu c vào s sinh tr
ng th c canh tác nông nghi p thu n túy
ng và phát tri n t nhiên c a cây tr ng không s
d ng các ch t hóa h c t ng h p nh thu c tr sâu thu c b o v th c v t không s d ng
h t gi ng bi n đ i gen và không đ
c x lý b ng cách s d ng chi u x
nghi p hóa ch t ph gia th c ph m (theo www organikvn com
Ng
i nông dân s n xu t rau h u c luôn tuân th theo các ph
Th c hi n luân canh
Cung c p ch t dinh d
Th
ng th c t nhiên nh
compost
ng xuyên th c hi n c gi i hóa s n xu t đ b o v đ t tr ng và ki m soát sâu
Canh tác theo ph
h uc
Phòng tr sâu b nh b ng các bi n pháp sinh h c
b nh
ng cho cây b ng phân
dung môi công
ng th c h u c không s d ng
Phân bón t ng h p
Thu c tr sâu t ng h p
H t gi ng bi n đ i gen
Ngu n n
ct
B c x ion hóa
i b ô nhi m
5
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Canh tác Nông nghi p h u c s c i thi n và duy trì c nh quan t nhiên và h sinh thái nông
nghi p tránh vi c khai thác quá m c và gây ô nhi m cho các ngu n l c t nhiên gi m thi u
vi c s d ng năng l
dinh d
ng và các ngu n l c không th tái sinh s n xu t đ l
ng không đ c h i và có ch t l
ng cao
ng th c có
Ngoài ra nông nghi p h u c còn đ m
b o duy trì và gia tăng đ màu m lâu dài cho đ t c ng c các chu kỳ sinh h c trong nông
tr i đ c bi t là các chu trình dinh d
ng b o v cây tr ng d a trên vi c phòng ng a thay
cho c u ch a đa d ng các v mùa và các lo i v t nuôi phù h p v i đi u ki n đ a ph
Lý thuy t v m c s n lòng chi tr
Ýt
ng v m c s n lòng chi tr
WTP
willingness to pay – WTP đ
bàng quan trong kinh t h c phúc l i
Trên hình
đ
c gi i thích b ng đ
ng bàng quan I th hi n s thích c a m t cá nhân cho tr
hi n tiêu dùng m t hàng hóa X ví d trong tr
ng
ng
c Tr c hoành th
ng h p c a nghiên c u này thì X là rau h u c
đ n v tính là kg tháng Tr c tung th hi n chi tiêu cho nh ng hàng hóa còn l i quy ra ti n
đ n v tính là đ ng tháng Nh ng đi m trên đ
ng bàng quan I th hi n s k t h p chi tiêu
gi a hàng hóa X v i các hàng hóa còn l i mà mang l i cùng m t m c đ th a d ng cho cá nhân
T i đi m A t
ng ng v i tình tr ng tiêu dùng hàng hóa X ban đ u cá nhân tiêu dùng x
đ n v ti n t cho hàng hóa X và chi tiêu y đ n v ti n t cho nh ng hàng hóa còn l i T i
đi m B cá nhân đã s d ng hàng hóa X nhi u h n qua vi c chi tiêu t x lên x nh ng chi
tiêu cho các hàng hóa khác ph i gi m t y xu ng y Vì A và B có cùng đ th a d ng nên giá
tr y – y đo n AC chính là m c s n lòng chi tr thêm cho hàng hóa X
M c s n lòng chi tr
thích đ
WTP có th đ
cl
ng b ng m t trong hai ph
c phát bi u stated preference ho c s thích đ
Đi m c b n phân bi t hai ph
l
c
ng pháp này là ph
revealed preference
ng pháp s thích đ
c phát bi u
ng WTP d a trên phát bi u v s thích c a các cá nhân trong nh ng tình hu ng gi
thi t Ông bà s n lòng tr bao nhiêu ti n cho hàng hóa X
đ ng cho hàng hóa X không
1
cb cl
ng pháp s
Ph
Theo Bateman và các đ ng tác gi (2002)
ng pháp s thích đ
6
c
ho c Ông bà có s n lòng tr A
cb cl
cl
ng WTP d a trên
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
thông tin t nh ng quan sát và b ng ch ng th c t
du hành - travel cost method đánh giá h
b ng nh ng ph
ng th - hedonic price
ng pháp nh chi phí
A
y
y
C
Hình
B
xo
x
Đ
I
ng bàng quan c a m t cá nhân
Ngu n Bateman và các đ ng tác gi Economic Valuation with Stated Preference
Techniques a Manual
p
thành ph H Chí Minh tr
ng h p mua rau h u c
Do khó khăn trong thu th p đ
đ n
-25)
c nh ng b ng ch ng th c t v vi c tiêu th rau h u c
nên nghiên c u này s d ng ph
WTP đ i v i rau h u c
V n đ l n nh t khi áp d ng ph
các các đi m tiêu th không có hóa
ng pháp s thích đ
ng pháp s thích đ
c phát bi u đ
ng
c phát bi u là tính ch t gi đ nh c a
nh ng câu h i và đ chính xác c a nh ng câu tr l i K t qu thu đ
c là m c giá mà ng
ta s n lòng chi tr ch không ph i là m c giá mà h đã thanh toán th t s
cũng là ph
cl
i
Tuy nhiên đây
ng pháp ti p c n g n nh t đ n giá tr c a hàng hóa b i nó thu th p thông tin
tr c ti p t khách hàng thông qua phát bi u v mong mu n M u ch t là cách thi t k
nghiên c u và đ t câu h i đ ng
đ
i tr l i hi u rõ v giá tr c a hàng hóa t đó xác đ nh
c m c s n lòng chi tr th c s c a cá nhân đ ng th i lo i b nh ng câu tr l i không
nghiêm túc nói gi m ho c nói quá m c s n lòng chi tr th c s c a cá nhân
Trong ph
ng pháp s thích đ
c phát bi u có hai ph
ng pháp đ nh giá ng u nhiên
contingent valuation và mô hình ch n l a choice modelling trong đó ph
ng pháp đ nh
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
giá ng u nhiên th
l ađ
M
tr
2
c dùng đ
c tính giá tr kinh t c a c hàng hóa mô hình ch n
c dùng đ tính toán giá tr kinh t c a m t thu c tính trong hàng hóa ví d nh giá
tr c a hàm l
đ
ng đ
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
ng dinh d
ng có trong rau h u c
c s d ng l n đ u vào năm
và sau đó đ
đ
c s d ng ph bi n đ
ng và dùng trong nh ng tr
b cl
Nghiên c u này s áp d ng ph
cl
Ph
ng pháp đ nh giá ng u nhiên
ng giá tr c a vi c săn b n thú l n
cl
Maine
ng giá tr c a nh ng hàng hóa phi th
ng h p không th áp d ng ph
ng pháp đ nh giá ng u nhiên đ
tiêu dùng TP HCM đ i v i rau h u c
ng pháp s thích đ
c
cl
i
ng WTP c a ng
Lý thuy t v mô hình logistic logit
Nghiên c u v WTP đ i v i m t lo i hàng hóa nào đó hàng hóa X th
cl
ng xác su t x y ra m t bi n c nào đó ví d nh xác su t ng
d ng hàng hóa X h n hay xác su t ng
ng đi li n v i vi c
i tiêu dùng mu n s
i tiêu dùng ch p nh n m t m c giá cho tr
c
Vì
đây là bi n ph thu c mang tính nh phân ch có hai giá tr mu n không mu n ch p
nh n không ch p nh n
quy logistic logit
Nh v y WTP s đ
nên mô hình th
ng đ
c áp d ng đ
c th hi n qua xác su t mà m t ng
cl
ng là mô hình h i
i ch p nh n chi tr cho hàng hóa
X Xác xu t đó là m t hàm s ph thu c vào m t s y u t và có d ng nh sau
Trong đó
Pi là xác su t ng
kho ng t
X2i X
i
đ n
i tiêu dùng th i ch p nh n m c giá c a hàng hóa X luôn n m trong
Xki là nh ng y u t tác đ ng đ n xác su t ng
hàng hóa X
2
Theo Champ và các đ ng tác gi (2003, trang 111)
8
i tiêu dùng th i ng h m c giá c a
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
. M t s nghiên c u tr
c
Vi c s n xu t nông nghi p theo ph
ng th c h u c đã đ
c áp d ng khi n n nông nghi p s
khai b t đ u Tuy nhiên trong nh ng th p niên tr l i đây môi tr
c a con ng
i ph i ch u nh h
canh tác Vì v y ng
ng t nhiên và s c kh e
ng nghiêm tr ng do s d ng nhi u hóa ch t đ c h i trong
i nông dân ngày nay đang d n quay v v i ph
nghi p h u c đ h n ch tác h i đ n môi tr
Vi t Nam nông s n h u c ch a đ
ng th c s n xu t nông
ng và đ m b o s c kh e cho ng
c s n xu t và tiêu th
nghiên c u v lĩnh v c này cũng còn h n ch
i tiêu dùng
quy mô l n Công trình
Tuy nhiên trên th gi i đã có r t nhi u bài
khoa h c nghiên c u v v n đ l a ch n s n xu t nông nghi p h u c và nhu c u c a ng
tiêu dùng Ph n này s trình bày ba nghiên c u th nh t nghiên c u v các y u t
h
ng đ n vi c l a ch n s n xu t nông nghi p h u c
c u v các y u t
nh h
ng đ n c u nông s n h u c
Loureiro
Hine
Reuters
Nghiên c u v các y u t
Sánchez
Gardebroek
nh
Th hai nghiên
giá s n lòng tr cho khoai tây h u c
và giá s n lòng tr cho nông s n h u c
Tây Ban Nha Gil Gracia
Th ba kh o sát v nhu c u nông s n h u c c a
nh h
i
ng
ng đ n vi c l a ch n ph
i dân Hoa Kỳ
ng th c s n
xu t nông nghi p h u c
Khi đ a ra các y u t nh m l a ch n gi a chăn nuôi bò s a thông th
th c h u c
nhóm nghiên c u tr
ng và theo ph
ng
ng đ i h c nông nghi p Wageningen Hà Lan đã đ a ra
mô hình h i quy v i bi n ph thu c là bi n gi nh n giá tr b ng
là quy t đ nh l a ch n
s n xu t nông nghi p h u c và các bi n đ c l p d a trên các l p lu n sau
9
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
B ng
Y ut
nh h
ng đ n quy t đ nh chăn nuôi bò s a theo ph
Bi n đ c l p
Đ tu i c a ng
L p lu n
i
nông dân
Đ tu i trung bình c a các nông dân áp d ng ph
h uc
Trình đ h c v n
Phân tán quy n nh
h
ng
thông th
tr h n so v i các nông dân áp d ng ph
ng
thuê
ng đ
cs n
xu t t i đa quota
Quy mô trang tr i
ng th c h u c th
ng th c
ng th c
ng là nh ng
i m i gia nh p s n xu t nông nghi p và có trình đ h c
v n cao
N u vi c s n xu t nông nghi p do ng
th ng quy t đ nh th
nh ng ng
S h u đ t hay đi
ng
Các nông dân áp d ng ph
th
S nl
ng th c h u c
ng khó áp d ng ph
i l n tu i có t t
i nông dân truy n
ng th c h u c do
ng v các ph
ng N u vi c s n xu t ch do m t ng
ng pháp thông
i nông dân (tr
tu i d đi đ n quy t đ nh s n xu t h u c h n
N u vi c s n xu t nông nghi p đ
đ t đi thuê thì các ch đ t th
ph
ng th c h u c
Khi b gi i h n s n l
c th c hi n trên ph n l n
ng ngăn c n vi c s n xu t theo
ng s n xu t thay vì mua thêm h n
ng ch s n xu t các nhà nông th
th c s n xu t h u c do ph
s nl
trang tr i l n
ng
ng th c này có th có th cho ra
ng th p h n không b v
Vi c s n xu t theo ph
ng chuy n sang ph
t h n ng ch
ng th c h u c đòi h i ph i có quy mô
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
Th c ăn
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Vi c s n xu t theo ph
nhi u l
ng th c h u c s góp ph n t o ra
ng ch t x h n so v i ph
ng th c thông th
ng có
th tr c ti p làm th c ăn cho gia súc do đó các nhà nông có
th l a ch n ph
Doanh thu t vi c
bán s n ph m nông
nghi p
L i nhu n kỳ tr
c
T l doanh thu t ho t đ ng s n xu t nông nghi p on – farm
trên t ng doanh thu càng cao th hi n cho xu h
nông nghi p theo ph
L i nhu n kỳ tr
c th
ng th c h u c
ng ho t đ ng
ng là c s đ d báo l i nhu n kỳ
này n u nh l i nhu n kỳ tr
h
Giá s n ph m
ng th c h u c
c th p ng
i nông dân có xu
ng thay đ i quy t đ nh đ th c hi n m t ph
xu t nông nghi p khác
Giá c s xác đ nh thu nh p c a ng
ng pháp s n
i nông dân S có s khác
bi t gi a thu nh p c a nông dân tham gia s n xu t h u c và
thông th
ng N u s khác bi t này đ l n s khuy n khích
các nhà nông chuy n qua s n xu t theo ph
ng pháp h u c
Ngu n T ng h p t nghiên c u c a Cornelis Gadebroek Wageningen Agricultural
University Netherlands
Sau khi nghiên c u th c nghi m trên
nông tr i h u c và
nông tr i thông th
ng
Hà Lan nhóm tác nh n đ nh k t qu h i quy nh sau quy t đ nh chuy n sang s n xu t
h u c ph thu c vào các y u t
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
B ng
K t qu nghiên c u th c nghi m v các y u t
theo ph
ng th c h u c
nh h
ng đ n quy t đ nh chăn nuôi bò s a
Y ut
Đ tu i c a ng
Trình đ h c v n
H
i nông dân
NS
+
S th h trong gia đình
_
S h u đ t hay đi thuê
S nl
ng đ
NS
c s n xu t t i đa quota
_
Quy mô trang tr i
+
Th c ăn
NS
Doanh thu bán s a t nông tr i
L i nhu n kỳ tr
Giá s a
ng tác đ ng
+
c
_
NS
Ngu n T ng h p t nghiên c u c a Cornelis Gadebroek Wageningen Agricultural
University Netherlands
Nghiên c u v các y u t
nh h
ng đ n phía c u nông s n h u c
Gi thuy t v s s n lòng tr cho khoai tây h u c
Khi so sánh m c đ s n sàng chi tr c a khách hàng cho m i lo i khoai tây đ a ph
khoai tây h u c
y ut
nh h
hay khoai tây không bi n đ i gien Loureiro và Hine
ng đ n nhu c u v lo i nông s n h u c này
Gi i tính N
Tr em Không có tr em d
M c thu nh p
Đ tu i
Trình đ h c v n
M cđ t
Dinh d
i
m cđ t d
tu i trong h gia đình
i THPT đ n Ti n sĩ
i m i c a s n ph m Likert đ n
ng Likert
đ n
Nhóm trí th c cao và thu nh p
ng
đã đ a ra
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Bài vi t s d ng bi n ph thu c là WTP cho
T
phi u kh o sát
lo i khoai tây trên
bang Colorado Hoa Kỳ tác gi ti n hành phân tích mô hình h i
quy và cho ra k t qu sau
B ng
K t qu nghiên c u v s s n lòng tr cho lo i khoai tây
H uc
Đ tu i
–
Nhóm trí th c cao và thu nh p
Gi i tính
M cđ t
Tr em
Dinh d
i m i c a s n ph m
ng
Ngu n Loureiro
Không bi n đ i gen Đ a ph
NS
–
+
+
NS
NS
NS
NS
NS
NS
NS
+
+
ng
NS
NS
+
+
Hine
Gi thuy t v v s s n lòng tr cho nông s n h u c
Gil Gracia và Sánchez
khi nghiên c u phân khúc th tr
dùng s n sàng chi tr cho nông ph m h u c
ng và m c đ ng
i tiêu
th đô Madrid Tây Ban Nha đã cho th y có
y u t tác đ ng sau gi i tính s thành viên trong gia đình đ tu i trình đ h c v n thu
nh p m c đ tiêu dùng thói quen tiêu dùng th c ph m quan đi m v s n ph m h u c và
thái đ v môi tr
y ut đ uđ
ng
c tác gi s d ng ph
ng pháp th ng kê mô t nh m phân khúc th tr
tìm ra nhóm khách hàng có ti m năng s d ng nông s n h u c
đ nh b ng ph
ng pháp phân tích nhân t EFA t
Madrid K t qu nghiên c u đ
c t ng h p qua b ng sau
y u t sau đ
phi u kh o sát ng
ng
c xác
i tiêu dùng
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
B ng
K t qu nghiên c u v các y u t tác đ ng đ n s s n lòng tr cho nông s n h u c c a
ng
i tiêu dùng
Madrid Tây Ban Nha
Y u t tác đ ng
M cđ
nh h
Gi i tính
Nam
N
S thành viên trong gia đình
ng
i
ng
i
ho c ng
i
nhi u h n ng
Đ tu i
i
Nh h n
tu i
L nh n
tu i
T
tu i đ n
tu i
Trình đ h c v n
Trung h c ph thông ho c th p h n
Đ i h c ho c cao h n
Thu nh p
Cao
Trung bình
pta tháng
Th p
M c đ tiêu dùng
đ n
pta tháng
pta tháng
Không
Ti m năng
Th nh tho ng
Th
ng xuyên
Thói quen tiêu dùng th c ph m
B o v s c kh e
+
ng
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
S n ph m t nhiên
+
Ít cholesterol
+
Tiêu c c
–
Cân b ng cu c s ng
+
Quan đi m v s n ph m h u c
H
ng đ n ch t l
ng và s c kh e
+
V b ngoài c a s n ph m
+
Có ý th c b o t n
+
Thái đ v môi tr
ng
Có quan tâm
+
là m c ý nghĩa
Ngu n T ng h p t nghiên c u c a Gil Gracia và Sánchez
Khung phân tích
Hình
Khung phân tích
Phía cung
Rau h u c
Phía c u
(2)
Phân tích th c tr ng ngu n cung ng rau h u c
Đ ng
(2) ng d ng kinh t l
ng đ phân tích các y u t
s n ph m rau h u c c a ng
i tiêu dùng TP HCM
công ty TNHH Organik – Đà L t Lâm
nh h
ng đ n m c s n lòng chi tr cho
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
CH
NG
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
TH C TR NG V CUNG VÀ C U RAU H U C
TRÊN Đ A BÀN THÀNH
PH H CHÍ MINH
Th c tr ng v ngu n cung rau h u c trên đ a bàn TP HCM
các n
c trên th gi i nông dân t lâu đã tr ng tr t theo ph
ng th c h u c
đó canh tác h u c theo hi u bi t qu c t l i khá m i đ i v i Vi t Nam Tháng
trong khi
B
Nông nghi p và Phát tri n nông thôn đã ban hành các tiêu chu n c b n c p qu c gia đ i
v i s n xu t theo hình th c h u c
bi n và nh ng ng
n
có th áp d ng làm quy chi u cho các nhà s n xu t ch
i khác quan tâm đ n các s n ph m h u c dành cho th tr
ng trong
c D án Phát tri n Khuôn kh cho s n xu t và Marketing nông nghi p h u c t i Vi t
Nam do T ch c Phát tri n nông nghi p Châu Á – Đan M ch (ADDA) tài tr và do H i Nông
dân Vi t Nam th c hi n là m t trong nh ng d án phát tri n h u c đ u tiên t i Vi t Nam
Tuy nhiên vi c l a ch n s n xu t nông nghi p theo ph
ng th c h u c hi n nay
th
ng Vì v y ng
Vi t
Nam còn r t h n ch Do chi phí đ u t ban đ u khá cao thêm vào đó năng su t lao đ ng
ng không cao b ng ph
ng th c s n xu t thông th
i nông dân ch a
m nh d n đ u t cho lo i hình s n xu t này Tuy nhiên n u có th gi i quy t v n đ v
ngu n v n lao đ ng và ch p nh n m c năng su t v a ph i ng
i nông dân hoàn toàn có
th tham gia s n xu t nông nghi p h u c đ gia tăng l i nhu n M c khác vi c s n xu t rau
h u c đòi h i ph i đáp ng m t h th ng ch tiêu nghiêm ng t nh
ph i an toàn không có m m b nh và đ ch p dinh d
thu n l i cho s sinh tr
trình canh tác
H Chí Minh th
vùng đ t gieo tr ng
ng c n thi t cho cây tr ng khí h u
ng c a cây hoàn toàn không có s tác đ ng t hóa ch t trong quá
Chính vì v y ngu n cung ng rau h u c ch y u cho khu v c thành ph
ng là các doanh nghi p s n xu t rau
thu n l i và truy n th ng canh tác nông nghi p lâu đ i
Đà L t n i có đi u ki n t nhiên
Trong ph m vi c a khóa lu n này s t p trung phân tích th c tr ng s n xu t và cung ng
rau h u c c a công ty TNHH Organik Đà L t Lâm Đ ng
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Gi i thi u v công ty TNHH Organik
Năm
doanh nghi p t nhân Hùng Thiên do ông Nguy n Bá Hùng thành l p ra đ i
chuyên s n xu t rau an toàn theo tiêu chu n Vi t Nam Năm
doanh nghi p Hùng
Thiên đ i tên thành Công ty TNHH liên doanh Organik v i m c tiêu t o ra s n ph m rau s
d ng phân h u c
ch t vi sinh không s d ng thu c tr sâu không s d ng phân bón hóa
h c đ m b o xanh s ch an toàn Trang tr i c a công ty r ng
lũng cách trung tâm thành ph Đà L t
t
i nhân t o đ m b o n
ct
ha n m trong m t thung
km t i thôn Đa Th xã Xuân Th Có h ch a n
c
i rau không có m m b nh Tr ng xen k các lu ng rau là
các lo i hoa có màu đ đ thu hút côn trùng tiêu di t đ
h c
c sâu b không dùng thu c hóa
Hi n t i công ty s n xu t rau theo ba tiêu chu n S n ph m th nh t s n xu t h u c n m
hoàn toàn trong trang tr i c a công ty S n ph m th hai là GlobalGap k t h p đ ng v i
h nông dân t i Đà L t Cu i cùng là s n ph m theo tiêu chu n VietGap h p đ ng v i
nông dân t i huy n Đ c Tr ng M i năm trong
GlobalGap sau đó thêm
h này ch n ra kho ng
h
h đ a lên m c
h vào mô hình VietGap Qua đó công ty đã giúp các h nông dân
quen d n v i mô hình s n xu t rau s ch h
ng d n t p hu n các cách tr ng rau chuyên
nghi p b ng cách ghi chép t t c thông tin canh tác chăm bón qu n lý trang tr i m i ngày
Đ t o s n ph m đ t tiêu chu n ch t l
ng sau thu ho ch công ty đã h p tác v i Khu Nông
nghi p công ngh cao thành ph H Chí Minh t o ra dây chuy n x lý rau s ch phù h p v i
đi u ki n tr ng rau
Lâm Đ ng Vì v y kh c ph c đ
c các v n đ tránh làm va đ p v t lý
c a s n ph m vì qua quá trình r a c đi n b ng tay làm rau b h
v t qua đ
ng tay chân gi i quy t tri t đ các nguy c v t lý đ t s i cát đá
Hàng tu n công ty thu
trong n
tránh b tái nhi m vi sinh
c Ch y u
t n rau các lo i v i c
mô hình trên
các nhà hàng khách s n các khu ngh d
s n ph m rau tiêu th
ng siêu th ng
i có thu
nh p cao Ph n còn l i xu t kh u sang Nh t Đ c và Đài Loan Công ty còn ch đ ng m m t
c a hàng đ bán các lo i rau v i c
tiêu chu n trên t i Tp H Chí Minh
SVTH: Đ ng Th Nh t Oanh
GVHD: TS Tr n Ti n Khai
Th c tr ng s n xu t rau h u c c a công ty Organik
Quy trình s n xu t rau h u c
r t nghiêm ng t bao g m b
B
c
L a ch n vùng s n xu t
trang tr i c a công ty Organik đ
c chính sau
Khu v c s n xu t h u c ph i an toàn v ngu n đ t n
b ô nhi m b i nhà máy công tr
ho t
B
c
c ti n hành và ki m soát
c theo quy đ nh Không co nguy c
ng b nh vi n nghĩa trang giao thông và n
c th i sinh
T o vùng đ m cách ly
M i khu v c s n xu t ph i thi t l p vùng đ m thích h p đ ngăn ch n nguy c xâm nhi m
t bên ngoài vào
B
c
Phân
Làm phân nóng
nóng s làm tăng t i đa các ch t h u c cho đ t giúp ph c h i và duy trì đ phì
nhiêu c a đ t Đ t kh e s cho cây tr ng kh e m nh có kh năng ch ng l i s xâm h i c a
sâu b nh
B
c
Chu n b đ t
X lý đ t b ng nhi t nóng c a m t tr i ho c s d ng ch ph m vi sinh đ tiêu di t các
ngu n sâu b nh h i trong đ t tr
B
c
Tr ng và chăm sóc
c khi gieo tr ng
Tr ng luân xen canh cây h đ u và nhi u lo i cây khác nhau trên cùng lu ng đ tăng đa
d ng sinh h c đi u hòa cân b ng sinh thái trong khu v c s n xu t T
qua x lý không dùng ch t kích thích sinh tr
B
c
Qu n lý d ch h i
ng
i b ng n
c s ch đã