BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG
SỬ DỤNG MÀU SẮC THÍCH HỢP
CHO HỌC SINH LỚP 1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đổi mới, thời kỳ công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, phù hợp với truyền thống Việt Nam. Yếu tố cơ bản và nền
tảng để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững đó là phát
triển nguồn nhân lực con người. Hay nói cách khác là phát triển và đổi mới
giáo dục trong đó có môn Mĩ thuật - một môn học chính thức của cấp tiểu
học. Xuất phát từ nhận thức trước đây thường xem môn Mĩ thuật là môn phụ
cho nên các ngành, các cấp chưa quan tâm nhiều về trí tuệ, thời gian cũng
như trang thiết bị, đồ dùng học tập đặc biệt là phương pháp dạy học chủ yếu
còn mang nặng phương pháp dạy học cổ truyền, máy móc, rập khuôn, chưa
chú trọng đến giáo dục thẩm mĩ. Vì vậy hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng
được mục tiêu môn học. Mà chúng ta đã biết giáo dục thẩm mĩ cho học sinh
là nhiệm vụ chính của môn Mĩ thuật. Bởi con người ta luôn có khát vọng
vươn tới cái đẹp, mà muốn cho mỗi người trong đó có trẻ em tiếp cận và cảm
thụ một cách đầy đủ về cái đẹp nói chung, về màu sắc nói riêng thì việc rèn
luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1 là một việc làm
hết sức cần thiết. Có năng khiếu và yêu thích môn vẽ nhưng phải có kĩ năng
chuẩn mực để vẽ đẹp, hợp lí và sáng tạo. Đối với lớp 1 là lứa tuổi nhỏ nhất
trong bậc tiểu học, cần có sự uốn nắn, rèn luyện ngay từ đầu.
Trong chương trình giáo dục mới, môn Mĩ thuật được xem như là một
phương tiện giáo dục quan trọng trong việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh.
Ngoài việc cung cấp cho học sinh một số kiến thức mĩ thuật phổ thông còn
giúp các em hiểu biết về cái đẹp, hoàn thành các bài tập của chương trình,
đồng thời còn tạo điều kiện để học tốt các môn học khác. Và điều quan trọng
hơn vận dụng những hiểu biết kiến thức mĩ thuật vào học tập cũng như sinh
hoạt hàng ngày.
1
Môn Mĩ thuật rèn luyện cho học sinh cách quan sát, khả năng tìm tòi, tư
duy, sáng tạo để góp phần hình thành phẩm chất của người lao động mới.
Giúp học sinh nhận thức được vẽ đẹp của Mĩ thuật dân tộc và có ý thức giữ
gìn và bảo tồn nền mĩ thuật đậm đà bản sắc dân tộc của chúng ta. Vì vậy,
muốn giáo dục cái đẹp để các em tiếp nhận và cảm thụ được một cách đầy
đủ, biến nó thành những giá trị thẩm mĩ thực sự cho bản thân thì việc giáo
dục thẩm mĩ nói chung và rèn luện kĩ năng sử dụng màu sắc thích hợp cho
học sinh đặt ra phải được giải quyết tốt ở những năm học đầu cấp Tiểu học.
Để giúp các em biết bộc lộ tình cảm của bản thân mình với mọi người,
với tự nhiên, xã hội, thì những người thầy giáo, cô giáo đóng một vai trò hết
sức quan trọng để đạt được mục tiêu môn học đề ra. Gắn giáo dục thẩm mĩ
với các môn học khác, với đặc thù của địa phương phải được tiến hành một
cách thường xuyên, nghiêm túc để các em có những tư duy tốt về thẩm mĩ, để
các em mang lại nhiều cái hay, cái đẹp cho cuộc sống, cho xã hội.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Trong cuộc sống hàng ngày, khi ngôn ngữ con người chưa hình thành và
phát triển thì đã có nhu cầu thiết thực về màu sắc. Trẻ mới sơ sinh nằm chơi
đã muốn nhìn các màu sắc rực rỡ có cách nhìn màu sắc đẹp như (hoa, quần,
áo...). Từ đôi mắt nhận biết màu sắc đến bàn tay vẽ, sử dụng màu bất kì ở
đâu, nơi nào trẻ cũng thích màu sắc rực rỡ, ngộ nghĩnh.
Thực tế cho thấy môn vẽ trang trí đối với học sinh lớp 1, các em rất thích,
dạy cũng vẽ, không dạy cũng vẽ, vẽ theo ngẫu hứng, theo ý thích như: vẽ
bông hoa, chiếc lá, con vật ...
Qua sự hướng dẫn và phương pháp rèn luyện của giáo viên, các em vẽ
đẹp hơn, vẽ màu mạnh dạn và tự tin hơn, có ý thức lựa chọn màu sắc thích
hợp, sắp đặt màu phù hợp, có màu đậm, có màu nhạt, không lạm dụng màu
quá nhiều. Điều đó khẳng định nhiệm vụ của nhiều giáo viên cần quan tâm
2
nắm vững phương pháp giảng dạy, sử dụng đồ dùng dạy học khoa học và có
tâm huyết trong những giờ giảng thì kết quả càng tốt hơn, chất lượng bài vẽ
ngày càng tiến bộ, khả năng sử dụng màu vẽ của các em ngày càng đẹp hơn.
Hiểu được các mục tiêu trên và nắm bắt tình hình thực tế địa phương, xác
định được trách nhiệm, yêu cầu cụ thể của bản thân đối với môn học đó chính
là lí do để tôi đi sâu nghiên cứu thể nghiệm về biện pháp rèn luyện kĩ năng sử
dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1.
III. PHẠM VI, NHIỆM VỤ CỦA KINH NGHIỆM
1. Phạm vi nghiên cứu:
- Kinh nghiệm không đi sâu vào nghiên cứu những vấn đề mở rộng về
kiến thức cơ bản của môn Mĩ thuật cho học sinh mà chỉ nghiên cứu về rèn
luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1.
- Đối tượng nghiên cứu là học sinh khối 1 thuộc đơn vị tôi đang công tác.
2. Nhiệm vụ của kinh nghiệm
- Biện pháp rèn luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp
1.
- Thực trạng kết quả học vẽ của học sinh được xem xét nghiên cứu qua bài
thực hành.
- Trên cơ sở đó đề xuất một một số ý kiến nhằm gây ấn tượng ban đầu tốt
về mức độ màu sắc, cách sử dụng màu nhằm nâng cao chất lượng dạy - học
môn Mĩ thuật ở cấp Tiểu học.
IV. CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ NGHIÊN CỨU KINH
NGHIỆM
1. Phương pháp điều tra quan sát.
2. Phương pháp đàm thoại vấn đáp.
3. Phương pháp trắc nghiệm.
3
4. Phương pháp phân tích tổng hợp.
5. Phương pháp rèn luyện kĩ năng vẽ màu.
6. Phương pháp nghiên cứu xem xét sản phẩm của học sinh.
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Chương trình và sách giáo viên từ khối 1 đến khối 5
- Vở tập vẽ từ khối 1 đến khối 5
- Sách giáo khoa từ khối 4 đến khối 5
- Tài liệu đổi mới chương trình, sách giáo khoa từ khối 1 đến khối 5 và một
số tài liệu tham khảo khác.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
II. THỰC TRẠNG:
Trường tôi đang công tác đóng trên địa bàn trung tâm kinh tế, văn hoá của
huyện nhà. Được sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường và đại đa
số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em. Học sinh có tương đối
đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. Phương tiện, thiết bị dạy học cơ bản đảm
bảo cho hoạt động của thầy và trò. Học sinh ham thích học vẽ, so với một số
nơi khác thì môn Mĩ thuật ở đơn vị tôi công tác sớm được quan tâm. Bởi vậy,
khi xem tranh vẽ của các em học sinh ta thấy khá đẹp về hình vẽ: dí dỏm, ngộ
nghĩnh, hồn nhiên, màu sắc tươi sáng, phong phú và hấp dẫn, gần gũi với
cuộc sống. Đó chính là kết quả của những giá trị thẩm mĩ mà các em thể hiện
qua tranh,
Trên đây là những điều kiện thuận lợi trong việc dạy học Mĩ thuật cho học
sinh. Song bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại không ít hạn chế gây khó khăn cho
dạy học Mĩ thuật, đó là: một bộ phận dân cư làm nghề sông nước, công việc
không ổn định, đời sống kinh tế còn khó khăn dẫn đến ảnh hưởng học tập của
học sinh. Điều khó khăn hơn đối với lứa tuổi này, đó là sự cảm nhận mọi vật
xung cuộc sống các em nói chung và cảm nhận về màu sắc nói riêng đã theo
4
công thức, rập khuôn máy móc ở bậc học mầm non như: Lá cây nhất thiết chỉ
có một màu xanh, thân cây thì màu nâu, hoa thì phải đỏ hoặc vàng. Màu sắc
thường rực rỡ, rực rỡ không giữ được độ tươi sáng, ngộ nghĩnh mà dẫn đến
sự loè loẹt, sự khô khan của màu sắc. Mà điều đó là một điều tối kị với môn
học nghệ thuật, môn học đòi hỏi có sự tìm tòi, suy nghĩ, sáng tạo cao của mỗi
một học sinh. Chính vì những điều đó mà tôi luôn trăn trở, băn khăn và tự
nhủ mình quyết tâm tìm tòi, suy nghĩ và mạnh dạn đưa ra biện pháp rèn luyện
kĩ năng sử dụng màu sắc thích hợp cho học sinh lớp 1.
III. Gi¶i ph¸p thùc hiÖn:
1. Thường xuyên quan tâm giáo dục cho học sinh biết yêu thích cái đẹp.
Xuất phát từ nội dung và mục tiêu đã định, dạy học Mĩ thuật phải tạo điều
kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen và bước đầu tập thể hiện cái đẹp, vận
dụng nó vào học tập và sinh hoạt hàng ngày, điều đó chính là Mĩ thuật góp
phần vào giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Dạy Mĩ thuật giáo viên phải gợi
mở, cung cấp kiến thức tới học sinh để hướng kiến thức đó không những giúp
học sinh dễ hiểu mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển, tìm tòi, sáng tạo
hơn trong học tập.
2. Yêu cầu học sinh nhớ tên ba màu cơ bản, dần dần nhận biết được các
màu nhị hợp và tiến tới gọi tên màu thành thạo (hộp 12 màu), cao hơn nữa
biết phân biệt màu đậm, màu nhạt:
Mặc dầu các em đã nhận biết ba màu cơ bản từ bậc học mầm non song do
đặc điểm tâm sinh lí của các em ở lứa tuổi này, việc ghi nhớ chưa lâu và chưa
bền vững, nên việc nhắc nhở thường xuyên là một việc làm cần thiết. Đặc
biệt các màu do pha trộn mà có (đỏ pha với vàng tạo thành màu da cam; đỏ
pha với xanh lam tạo thành màu tím...), cao hơn phân biệt độ đậm nhạt của
màu sắc, biết chọn những màu sắc phù hợp để vẽ vào tranh.
Ví dụ: Khi dạy bài 25 - Vẽ màu vào tranh dân gian (Lớp 1)
5
Giáo viên cần chuẩn bị kĩ nội dung và phương tiện, đồ dùng học tập, như
tranh phiên bản lớn để học sinh dễ quan sát hơn, thông qua tranh mẫu, giáo
viên giáo cần nói qua: Tranh dân gian có từ rất lâu đời, được truyền từ thế hệ
này sang thế hệ khác, nó thường được treo vào dịp Tết nên còn có tên gọi là
tranh Tết. Tranh do các nghệ nhân làng Đông Hồ - Thuận Thành - Bắc Ninh
khắc in màu bằng phương pháp thủ công, nội dung gần gũi với nông dân Việt
Nam. Màu sắc thường được chiết xuất từ thiên nhiên như: Màu đen lấy từ
than lá tre, than rơm, màu trắng lấy từ vỏ con sò, con điệp ở biển, màu vàng
lấy từ đất gạch, màu xanh lấy từ lá cây... Bởi thế khi gợi ý học sinh vẽ màu
cần chọn màu sắc như thế nào cho phù hợp để vẽ vào con lợn đang ăn cây
ráy, trên mình con lợn có xoáy âm dương; cây ráy mọc lên từ ụ đất...
3. Yêu cầu học sinh so sánh các mẫu vật thực:
Độ đậm nhạt của màu sắc phụ thuộc vào các màu nằm cạnh nó, hay nói
cách khác một màu sắc nào đó không phát huy hết tính chất của nó khi chỉ
nằm một mình đơn độc, mà nó được bộc lộ tốt hơn khi nằm cạnh màu khác
làm tôn nó lên. Trong trường hợp này có thể xẩy ra hai hiện tượng hoàn toàn
trái ngược nhau: hoặc tốt hơn, hoặc xấu đi. Thí dụ: màu đỏ đặt lên màu vàng
làm cho đỏ ấy tươi sáng lên, rực rỡ hơn; nhưng cũng màu đỏ ấy đặt lên màu
xanh thì sẽ làm mất tính chất của nó mà thôi. Điều này đòi hỏi giáo viên định
hướng cho các em một cách hết sức khéo léo và tế nhị, vì chọn màu gì và sử
dụng màu như thế nào mà không làm mất đi sự tự do sáng tạo của học sinh
mà vẫn đảm bảo sự hợp lí trong khi sử dụng màu, đó mới là điều cơ bản của
việc dạy học môn Mĩ thuật mà giáo viên cần lưu tâm.
Ví dụ: Bài 7 - Vẽ màu vào quả (trái) cây - Lớp 1
Chọn màu gì vẽ vào quả là tuỳ thuộc vào ý thích các em, nhưng khi đã
chọn quả màu đậm rồi thì nền nên vẽ màu nhạt, hoặc ngược lại. Ngoài ra khi
chọn màu phù hợp rồi cũng cần hướng dẫn học sinh kĩ thuật vẽ màu đó là vẽ
bên ngoài hình vẽ trước vẽ màu ở giữa sau hay sử dụng các loại chất liệu
6
(loại bút màu) khác nhau như: Bút dạ cần đưa nét nhanh và nhẹ nhàng, sáp
màu, chì màu cần nhấn mạnh hơn, bên cạnh đó vẽ màu vào quả cây không
nên vẽ đều nhau tạo thành mảng bẹt mà có thể vẽ chỗ đậm, chỗ nhạt sẽ tạo
thành hình khối của nó hơn...
4. Yêu cầu học sinh chỉ các màu sắc có trong bức tranh, màu nào được sử
dụng nhiều, màu nào ít sử dung trong bức tranh đó:
ở trường hợp này có thể tổ chức cho học sinh học theo nhóm. Thông qua
hoạt động nhóm học sinh ham thích tìm được những màu vẽ có trong tranh,
các em cảm nhận được cái hay, cái đẹp thông qua việc sử dụng màu sắc mà
mình hay các bạn tìm ra...
Ví dụ: Khi dạy bài 9: Xem tranh phong cảnh (Lớp 1)
Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm bằng cách đặt các
câu hỏi gợi ý:
- Trong tranh có những màu nào?
- Hình ảnh nào được vẽ to nhất, nổi bật nhất?
- Ngoài các hình ảnh to, nổi bật đó rồi còn có hình ảnh nào nữa?
- Màu sắc của những hình ảnh này như thế nào?
- Màu sắc nào được sử dụng nhiều nhất trong bức tranh?
- Em có thích bức tranh này không? Vì sao?
Như vậy học sinh phải suy nghĩ trả lời các câu hỏi. Với cách tiến hành
như vậy giáo viên đã tạo điều kiện cho mọi đối tượng học sinh tham gia hoạt
động, học hỏi lẫn nhau, được bày tỏ ý kiến trước tập thể, thông qua hoạt động
học nhóm này giúp cho học sinh mạnh dạn hơn, cứng cỏi hơn.
5. Phát huy năng lực sáng tạo và khả năng độc lập của học sinh:
Dạy Mĩ thuật phải phát triển ở trẻ những năng lực quan sát, so sánh, đối
chiếu, phân tích, tổng hợp, suy nghĩ độc lập sáng tạo trong học tập, để các em
tìm ra được cái mới, cái đẹp và cảm thụ được nó.
7
Mục tiêu của dạy học lấy học sinh làm trung tâm là tôn trọng nhu cầu
tiềm năng của học sinh, chuẩn bị cho học sinh sớm thích ứng với đời sống xã
hội, hoà nhập và phát triển cộng đồng. Giáo viên là người tổ chức điều hành,
học sinh là người thực hiện, học sinh tự giác, chịu trách nhiệm về kết quả học
tập của mình, được tham gia đánh giá và đánh giá lẫn nhau.
Ví dụ : Đối với bài vẽ màu vào các hoạ tiết ở hình vuông (Bài 14 - Lớp1)
Khi hướng dẫn vẽ màu vào bông hoa ở giữa hay các lá ở bốn góc thì không
nên yêu cầu học sinh phải chọn màu này cho hoa, màu kia cho lá. Nên để cho
học sinh vẽ màu tự do theo ý thích, tự do không có nghĩa là vẽ màu linh tinh,
vẽ màu theo ngẫu hứng, mà cần vẽ đúng luật trang trí (đối xứng, xen kẻ hay
nhắc lại...). Chẳng hạn: Bông hoa có bốn cánh đó học sinh có thể tự do chọn
màu nhưng khi đã chọn một màu nào đó rồi thì nhất định bốn cánh hoa đó chỉ
nên vẽ một màu. Và ở các lá bốn góc cũng vậy, không yêu cầu học sinh vẽ
màu gì, nhưng khi đã chọn lá ở một góc thì lá ba góc còn lại phải vẽ cùng
màu đó (những hình vẽ, hoạ tiết giống nhau cố gắng vẽ bằng nhau và vẽ cùng
một màu). Điều này luôn làm cho học sinh cảm giác thoải mái trong học tập,
không bị gò bó, ràng buộc làm những việc mà mình không thích, tức là đã
phát huy tối đa tính tích cực độc lập suy nghĩ, sáng tạo của học sinh, mà vẫn
đạt được mục tiêu bài học cũng như đặc trưng của môn học. Hơn nữa qua đây
chúng ta thấy rất rõ, sự định hướng của giáo viên chung cho cả lớp, như kết
quả lại là đa dạng, phong phú về màu sắc của sản phẩm, sự phong phú đó
được thể hiện thông qua những suy nghĩ, những việc làm hết sức ngây thơ và
hồn nhiên của trẻ thơ mà điều đó rất khó có được ở người lớn và đây chính là
đặc trưng cơ bản của dạy học Mĩ thuật, mềm mỏng nhưng cần phải đúng đắn,
một môn học ít công thức, không có đáp số nhưng vẫn có những chuẩn mực
về cái đẹp. Và điều đặc biệt hơn tất cả là: giáo viên sẽ phát hiện ra được
những học sinh có thế mạnh ở từng phân môn, từng môn học, để từ đó định
hướng thêm, bổ sung thêm cho các đối tượng học sinh một cách hợp lí nhất.
8
6. Tổ chức cho học sinh các trò chơi học tập:
Trò chơi học tập là trò chơi có nội dung trí thức gắn với hoạt động của
học sinh, gắn với nội dung bài học. Thông qua trò chơi giúp các em biết vận
dụng linh hoạt những kiến thức đã học vào cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày;
tạo cho các em tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát hơn, sáng tạo hơn nhằm thích
nghi với mọi tình huống xẩy ra trong học tập cũng như trong cuộc sống hàng
ngày.
Ví dụ: áp dụng trò chơi ở bài vẽ trang trí: Vẽ đường diềm vào áo, váy. (Bài
32 - Lớp 1)
- Trò chơi có tên gọi ai nhanh, ai khéo
- Luật chơi: Chia lớp thành ba hoặc bốn nhóm, mỗi nhóm cử khoảng 4 bạn.
- Cách chơi: Giáo viên chuẩn ba hoặc bốn hình vẽ áo, váy (vẽ to) như trong
bài học. Cắt một số hình bông hoa, cái lá khác nhau (đủ để cho các nhóm xếp
đồng thời cùng một lúc), có cắt một số bông hoa không phù hợp để loại trừ,
nếu nhóm nào chọn thì kết quả sẽ bị trừ điểm. Thời gian cho trò chơi là
khoảng 3 phút, các đội cứ thứ tự từ em đầu tiên lên gắn hoa xong về chỗ, em
thứ hai lên gắn bông hoa tiếp theo và cứ tiếp tục lúc nào hết giờ hoặc xong
trước thì thôi. Nhóm nào hoàn thành trước, đẹp, hài hoà thì nhóm đó chiến
thắng, sau khi kết thúc trò chơi yêu cầu các nhóm nhận xét, sau đó giáo viên
tổng hợp các ý kiến, nhận xét bổ sung. Với yêu cầu này, học sinh sẽ tự biết
trang trí cho chiếc áo, váy đẹp hơn bằng sự kết hợp sức mạnh tập thể, bằng sự
nhanh nhạy, khéo léo và khả năng quan sát, phán đoàn, tư duy của mình. Trò
chơi giúp cho các em hứng thú hơn trong học tập, biết vận dụng kiến thức của
bài học để tạo cho đồ vật đẹp thêm.
7. Liên hệ với thực tiễn cuộc sống:
Tri thức của môn học đều được chắt lọc từ cuộc sống và trở lại phục vụ
cho cuộc sống, cho nên trong dạy học cần liên hệ bài học với thực tiễn tạo
9
cho học sinh sự liên tưởng, gây thói quen quan sát, so sánh, móc nối giữa cái
đang học và cái đã có trong cuộc sống, hướng các em đi tìm cái đẹp cho mai
sau.
Để vận dụng biện pháp này có hiệu quả đòi hỏi giáo viên cần suy nghĩ,
tìm tòi, phân tích tổng hợp, yêu nghề và hứng thú với bộ môn.
Biện pháp này giúp học sinh tự bổ sung nhận thức và phát huy óc tưởng
tượng, khả năng tư duy, sáng tạo cho các em. Trang bị cho các em những
hiểu biết cần thiết để vận dụng vào cuộc sống. Như là cảm nhận được màu
sắc đẹp ở viên gạch lát nền của lớp học, hình vẽ, hoạ tiết ở tờ giấy khen... hay
sự cảm nhận tinh tế với màu sắc của thiên nhiên khi thể hiện qua các bài văn
miêu tả sau này, thiết thực hơn nữa có thể chọn màu sắc trang phục, đồ dùng
cá nhân cho phù hợp với con người...
Ngoài những biện pháp trên còn phải vận dụng các phương pháp giáo
dục chính khoá và ngoại khoá để giáo dục, hướng dẫn học sinh phân biệt các
màu sắc, những màu đậm, những màu nhạt, vẽ màu từ đơn giản đến phức tạp
để vận dụng vào các bài tập thực hành một cách có hiệu quả.
- Đánh giá phân tích kết quả qua các bài thực hành của học sinh về vẽ
tranh, vẽ trang trí của học sinh lớp 1.
- Quá trình tư duy của học sinh có vai trò trong việc tiếp thu những tri
thức về môn Mĩ thuật và vận dụng những tư duy của các em dần dần phát
triển từ khái quát đến chi tiết.
- ở tiểu học, tư duy hình ảnh trực quan còn đơn giản, dễ sai lệch lên các
lớp trên khả năng tư duy hình ảnh trực quan của các em cao hơn, chính xác
hơn, đến lớp cuối cấp khả năng tư duy trừu tượng xuất hiện và hoàn thiện
dần. Việc rèn luyện cách quan sát, nhận xét, kĩ năng chọn màu thích hợp
thông qua các bài vẽ tranh, vẽ trang trí, hay xem tranh, tôi nhận thấy các em
vẽ tốt hơn, không lạm dụng quá nhiều màu sắc và biết phân định màu sắc
tương đối hợp lí . Những biểu hiện cụ thể:
10
- Học sinh vẽ màu mạnh dạn biết sử dụng màu có đậm, có nhạt, vẽ màu rất
tự tin không vẽ tuỳ tiện, đơn điệu.
- Biết áp dụng các đường nét đã học để vẽ màu theo ý thích của mình. Mặt
khác cũng thấy được cái hào hứng, say mê khi vẽ bài...
IV. KÕt qu¶ ®¹t ®îc
Trong những năm vừa qua, bản thân tôi trực tiếp tham gia giảng dạy bộ
môn Mĩ thuật trong trường tiểu học, so sánh đối tượng học sinh qua các đợt
thao giảng, sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường bạn, được học tập, nghiên cứu,
tiếp thu chuyên đề đổi mới chương trình, sách giáo khoa do Bộ giáo dục và
đào tạo tổ chức. ở cấp Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng, tôi đã đi sâu
nghiên cứu biện pháp rèn luyện kĩ năng sử dụng màu sắc phù hợp cho học
sinh lớp 1. Tuy thời gian chưa nhiều, song kết quả thu được là rất đáng mừng,
số học sinh hoàn thành ngay tại lớp 95%. Học sinh tuy nhỏ tuổi nhưng các
em có ý thức học tập tốt, tích cực tham gia vào các hoạt động trong nhà
trường, có nhiều em có bài vẽ đẹp, ngộ nghĩnh, hồn nhiên, các em đã biết vận
dụng vào thực tiễn cuộc sống (như biết giữ gìn vệ sinh cá nhân hơn, giữ gìn
sách vở, đồ dùng học tập tốt hơn, có ý thức chăm sóc bảo vệ cây cối, cơ sở
vật chất trong nhà trường tốt hơn biết lễ phép kính trọng thầy cô giáo và yêu
mến bạn bè...) và cũng thông qua môn Mĩ thuật đã giúp các em học tốt các
môn học khác. Hơn nữa số học sinh làm bài hoàn thành tốt tăng lên rõ rệt. Để
kiểm tra so sánh, trong năm học tôi đã chọn hai lớp 1A và 1B có trình độ
tương đối đồng đều để khảo sát thực nghiệm và kết quả mỗi lớp như sau:
Líp 1A
Líp 1B
Sè HS vÏ hoµn Sè HS vÏ hoµn
Tæng
thµnh tèt (A+)
thµnh tèt (A+)
thµnh (A)
sè
31
Sè HS vÏ hoµn Sè HS vÏ hoµn
Tæng
thµnh (A)
sè
SL
%
SL
%
10
32
21
68
27
11
SL
%
SL
%
5
18,5
22
81,5
c. kÕt luËn
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục toàn diện cho đất nước, từ nhiệm vụ phải
giáo dục thẩm mĩ cho thế hệ trẻ để xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc, việc giảng dạy Mĩ thuật nhằm mục tiêu giáo dục con
người có một tầm quan trọng trong các trường phổ thông nói chung và cấp
Tiểu học nói riêng.
Những khả năng bước đầu sử dụng màu sắc phù hợp cho học sinh lớp 1
có phát huy được hết những giá trị giáo dục hay không, còn phụ thuộc vào
nhiều yếu tố: chủ quan, khách quan, môi trường giáo dục... xác định được vấn
đề quan trọng như vậy, các nhà giáo dục, các thầy giáo, cô giáo, các bậc phụ
huynh hãy cùng phối hợp để khơi dậy những điều tốt đẹp còn tiềm ẩn trong
mỗi một con người các em để phát huy năng lực nhận thức của mình từ mái
trường tiểu học. Để điều đó trở thành hiện thực mỗi một chúng ta, nhất là
giáo viên dạy học môn Mĩ thuật cần:
- Kiên trì, chịu khó nghiên cứu bài dạy một cách chu đáo.
- Phải nắm vững nội dung yêu cầu, nhiệm vụ của từng tiết dạy cụ thể, nắm
được đặc điểm tâm sinh lí của của học sinh cũng như khả năng tư duy, sáng
tạo của từng học sinh.
- Phải có lòng yêu nghề, mến trẻ, tinh thần học hỏi cao để luôn luôn trau
dồi chuyên môn nghiệp vụ.
- Tăng cường làm đồ dùng dạy học, dụng cụ trực quan...
Trên đây là một vài biện pháp nhỏ của bản thân tôi đã áp dụng thành công
trong năm học 2006 - 2007. Chắc chắn còn nhiều hạn chế, rất mong được sự
góp ý của cấp trên và đồng nghiệp để ngày càng đạt kết quả cao hơn trong
dạy học môn Mĩ thuật.
* Kiến nghị:
- Tiếp tục bồi dưỡng, nâng cao kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ sư
phạm cho đội ngũ giáo viên.
12
- Tăng cường trang thiết bị, đồ dùng dạy học (nhất là các bức tượng những bài này vẫn phải giới thiệu với học sinh bằng các bức ảnh chụp các
bức tượng, ngoại trừ tượng của Bác Hồ).
Xin chân thành cảm ơn !
Tháng 4 năm 2007.
13