MỘT SỐ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐỒNG BỘ CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM

Website: Email : Tel : 0918.775.368

A. LỜI NÓI ĐẦU
Nền kinh tế Việt Nam đang trên con đường từ nền kinh tế tập trung bao
cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thể hiện trong
Đại hội lần thứ IX của Đảng đã vạch ra rõ ràng và dứt khoát hơn chủ trương
xây dựng nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa. Một nền kinh tế thị trường
tất yếu phải bao gồm trong đó tất cả các loại thị trường bộ phận. Từ đó để nền
kinh tế thị trường vận hành tốt thì trước tiên các thị trường bộ phận phải phát
triển, từng loại thị trường có mạnh có cân đối thì nền kinh tế thị trường mới
phát triển một cách tồn diện. Có thể coi các loại thị trường như một cơ thể
sống phải có đầy đủ các bộ phận của cá thể. Tuy nhiên trong cá thể sống mọi
bộ phận không thể cùng một lúc được hình thành và phát triển như cơ thể lúc
đã trưởng thành. Nền kinh tế thị trường cũng vậy, để có thể vận hành thì phải
nhen nhóm, ấp ủ, hình thành và phát triển dần từng bước. Vì vậy cần có
phương hướng và biện pháp để phát triển đồng bộ các loại thị trường.
Phát triển đồng bộ các loại thị trường là một yếu tố cơ bản của quá trình
đổi mới quản lý kinh tế ở nước ta trong nhiều năm qua nhờ có sự đổi mới
đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta từ một nền kinh tế quan liêu bao cấp đã
từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
đưa đất nước thốt khỏi tình trạng đói nghèo, đời sống nhân dân được nâng
cao. Với tốc độ tăng trưởng đứng thứ nhì thế giới chỉ sau Trung Quốc đã
khẳng định đường đi đúng đắn của Đảng và vai trò quan trọng của việc phát
triển nền kinh tế thị trường ở nước ta.
Việc nhận thức điều đó là rất cần thiết em muốn dùng những kiến thức
đã học của mình để phân tích vấn đề nêu trên nhằm đưa ra ý kiến của mình để
cơ xem xét, đánh giá phê bình giúp em đưa ra được những nhận thức và suy
nghĩ đúng đắn có khoa học hơn. Mặc dù đã cố gắng tìm tịi tài liệu, nghiên
cứu bài giảng nhưng khơng thể tránh khỏi những sai sót. Em mong cơ chỉ bảo
tận tình cho em để em cố những bài nghiên cứu tốt hơn về sự phát triển kinh
tế xã hội trong những năm tiếp theo.

Em xin chân thành cảm ơn.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

B. NỘI DUNG

I. NHỮNG LÝ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG
1. Khái niệm thị trường
Thị trường là biểu hiện thu gọn của quá trình mà thơng qua đó người
mua và người bán là một thứ hàng hoá tác động qua lại với nhau để xác định
giá và số lượng hàng hoá.
2. Các loại thị trường
Cũng như ở nhiều nền kinh tế thị trường khác cho đến nay các loại thị
trường chính trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước
ta được xác định gồm có:
- Thị trường hàng hố và dịch vụ;
- Thị trường tài chính;
- Thị trường lao động;
- Thị trường đất đai - bất động sản;
- Thị trường khoa học cơng nghệ.
3. Vai trị và chức năng của thị trường
a. Vai trị của thị trường
Thị trường có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế thị trường của quốc
gia. Qua thị trường có thể nhận biết được sự phân phối các nguồn lực sản xuất
thông qua hệ thống giá cả trên thị trường. Giá cả và nguồn lực lao động luôn
biến động bảo đảm các nguồn lực có hạn được sử dụng để sản xuất đúng hàng
hố dịch vụ mà xã hội cần. Khi gộp tất cả các thị trường khác nhau lại như lúa
gạo, chè, đất đai, vốn,... chúng ta có một hệ thống thực nghiệm rộng lớn: Đó

Website: Email : Tel : 0918.775.368

là một hệ thống tạo ra một sự cân đối giữa giá cả và sản xuất bằng cách cân
đối giữa người bán và người mua trong mỗi một thị trường này, nền kinh tế sẽ
đồng thời giải quyết ba vấn đề: sản xuất hàng hố gì? sản xuất hàng hố đó
thế nào? và hàng hố đó sản xuất ra cho ai?
Vấn đề thứ nhất là sản xuất hàng hố gì? Hằng ngày mỗi khi người tiêu
dùng quyết định mua mặt hàng này chứ không phải mặt hàng kia mặt khác
động cơ của doanh nghiệp là lợi nhuận, doanh nghiệp bị lợi nhuận cao lơi
cuốn vào sản xuất mặt hàng có mức cầu cao bỏ lại nhiều khu vực có lợi nhuận
thấp. Như vậy đây là một chu kỳ khép kín.
Vấn đề thứ hai là sản xuất hàng hố đó thế nào? Ta thấy sản xuất hàng
hoá được xác định bởi sự cạnh tranh giữa các nhà sản xuất. Cách duy nhất để
các nhà sản xuất cạnh tranh được về giá cả và tối đa lợi nhuận của mình là
giảm mức chi phí đến mức tối thiểu bằng cách áp dụng phương thức sản xuất
đơn giản nhất.
Vấn đề thứ ba là sản xuất hàng hố đó cho ai? Sản xuất hàng hố đó cho
ai được xác định bởi mối quan hệ cung cầu ở thị trường nhân tố sản xuất (đất
đai, lao động, vốn) những thị trường này xác định mức lương tiền thuê đất, lãi
suất, lợi nhuận những thứ này đi vào thu nhập của mọi người.
b. Chức năng của thị trường
Chức năng thứ nhất là chức năng thừa nhận. Thị trường là nơi gặp gỡ
giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng. Nhà doanh nghiệp đưa hàng hố của
mình vào thị trường với mong muốn bán được nhiều hàng hoá với giá cả bù
đắp được mọi chi phí và có nhiều lợi nhuận. Mặt khác người tiêu dùng tìm
đến thị trường mua những hàng hố đúng cơng dụng, hợp thị hiếu và có khả
năng thanh tốn. Trong q trình diễn ra trao đổi; có hai khả năng xảy ra một
là thừa nhận hoặc khơng thừa nhận. Nếu khơng được thừa nhận thì trong quá
trình này tái sản xuất sẽ bị ách tắc khơng thực hiện được, cịn nếu được thực

hiện thì q trình sản xuất vẫn hoạt động bình thường.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Chức năng thứ hai là chức năng thực hiện: thị trường là nơi diễn ra các
hành vi mua bán. Người ta thường cho rằng thực hiện về giá trị là quan trọng
nhất. Nhưng sự thực hiện về giá trị chỉ xảy ra khi giá trị sử dụng được thực
hiện.
Chức năng điều tiết: chức năng điều tiết của thị trường được thực hiện
thông qua sự hình thành giá cả dưới tác động của quy luật giá trị và quy luật
cạnh tranh trong quan hệ cung cầu hàng hoá. Việc giải quyết quan hệ giữa số
cung và số cầu nhằm đảo bảo giá trị tái sản xuất trơi chảy. Trong q trình
định giá, chức năng điều tiết của thị trường được thực hiện thông qua sự phân
bố lực lượng sản xuất từ ngành này sang ngành khác từ khu vực này sang khu
vực khác đối với người sản xuất. Đồng thời hướng dẫn tiêu dùng và xây dựng
cơ cấu tiêu dùng đối với người tiêu dùng.
Chức năng thông tin: Chức năng thông tin thể hiện ở chỗ nó chỉ ra cho
người sản xuất biết nên sản xuất hàng hoá nào khối lượng bao nhiêu nên tung
ra thị trường ở thời điểm nào, nó chỉ ra cho người tiêu dùng biết nên mua một
lượng hàng hoá hay một mặt hàng hố thay thế nào đó hợp với khả năng thu
nhập của họ. Thị trường có chứa đựng thông tin về tổng số cung, cầu, cơ cấu
cung cầu, quan hệ cung cầu của từng loại hàng hoá, chi phí sản xuất giá thị
trường chất lượng sản phẩm, điều kiện tìm kiếm thị trường, tập hợp các yếu tố
sản xuất và phân phối sản xuất. Đây là những thông tin cần thiết để người sản
xuất và người tiêu dùng ra quyết định phù hợp với lợi ích của mình.
II. THỰC TRẠNG CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM
1. Thị trường hàng hoá và dịch vụ
Thị trường hàng hoá và dịch vụ được hình thành sơ khai ngay trong thời
kỳ kế hoạch hố tập trung và đến nay nó đã phát triển khá tốt. Thị trường này

hoạt động ngày càng sơi động, lượng hàng hố đưa vào lưu thơng tăng liên
tục tốc độ cao đáp ứng được yêu cầu cơ bản của sản xuất và đời sống dân cư


Website: Email : Tel : 0918.775.368

đã hình thành được thị trường truyền thống và thông suốt trong cả nước, mở
rộng và phát triển thị trường quốc tế từng bước đưa thị trường trong nước hội
nhập khu vực và quốc tế.
Thị trường này đã có đủ các thành phần kinh tế góp mặt và sự vận hành
của nó về cơ bản được tuân thủ theo các quy luật khách quan.
Tuy nhiên thị trường hàng hoá dịch vụ cũng đang đứng trước những
thách thức về chất lượng và hiệu quả trong thế cạnh tranh với các nước vẫn
còn phân tán, manh mún quy mơ nhỏ, chất lượng hàng hố kém, tính cạnh
tranh chưa cao, sức mua cịn thấp, hàng hố ứ đọng khó tiêu thụ trong khi
hàng hố nước ngồi tràn vào làm cho các doanh nghiệp trong nước càng khó
khăn trong thế cạnh tranh.
Thị trường và sức mua phát triển không đồng đều trong phạm vi cả nước
ta. Sức mua thấp đặc biệt là ở nông thôn, vùng núi, vùng xa, trong khi hàng
hố nước ta sản xuất khó tiêu thụ thì tình trạng bn lậu hàng giả, hàng lậu
lưu thông trên thị trường đang làm tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng và
các doanh nghiệp.
Vấn đề quản lý của Nhà nước đối với thị trường hàng hố và dịch vụ cịn
nhiều bất cập. Việc quản lý thị trường hàng hố dịch vụ đang gặp khó khăn.
Hệ thống chính sách pháp luật có nhiều tiến bộ nhưng tính đồng bộ cịn yếu
việc phân tích dự báo thị trường chưa đi vào nề nếp và chưa thật chính xác.
2. Thị trường tài chính
a. Thị trường tiền tệ
Trước những năm 1990, hoạt động của tiền tệ, tín dụng và ngân hàng
cịn mang nặng tính bao cấp, gắn với biện pháp quản lý hành chính pháp lệnh.

Từ khi ngân hàng ra đời năm 1990, các Luật Ngân hàng Nhà nước và các
Luật tổ chức tín dụng năm 1997 có hiệu lực thì nó đã có những tác động tích
cực tới sự phát triển của thị trường tiền tệ. Cùng với sự hình thành của các


Website: Email : Tel : 0918.775.368

loại thị trường tiền tệ, một số công cụ trên thị trường tiền tệ Việt Nam cũng
được hình thành đó là: tín phiếu kho bạc, tín phiếu ngân hàng Nhà nước,
thương phiếu, kỳ phiếu ngân hàng thương mại.
Bên cạnh thị trường tiền tệ chính thức, thị trường ngoại tệ ngầm cũng
phát triển. Hoạt động của thị trường ngoại tệ ngầm có một số tác động tích
cực như đáp ứng nhu cầu giao dịch bằng ngoại tệ của các tầng lớp dân cư các
doanh nghiệp một cách nhanh chóng trong điều kiện thị trường ngoại tệ chính
thức chưa phát triển. Tuy nhiên hoạt động của thị trường tiền tệ ngầm nằm
ngồi sự kiểm sốt của Nhà nước vì vậy làm hiệu lực của việc thi hành chính
sách tiền tệ tạo điều kiện cho các hoạt động bất hợp pháp như tham nhũng,
buôn lậu và chảy máu ngoại tệ.
b. Thị trường vốn
Thị trường tín dụng trung và dài hạn đã có bước chuyển biến tích cực.
Tỷ trọng cho vay trung và dài hạn của hệ thống ngân hàng thương mại đã tăng
lên đáng kể. Các cơng ty chứng khốn đều đã hoạt động ổn định cơ cấu doanh
thu của các cơng ty chứng khốn đã chuyển biến theo chiều hướng tích cực,
nếu ngân hàng trước đây phần lớn doanh thu là từ lãi trên vốn kinh doanh thì
hiện nay phần lớn doanh thu từ trên nghiệp vụ môi giới.
Trong thời gian qua uỷ ban chứng khoán nhà nước đã thực hiện nhiều
biện pháp quản lý thị trường khá hiệu quả, phù hợp với đặc điểm giải đoạn
đầu của thị trường. Tuy nhiên một số quyết định cịn mang tính hành chính vì
vậy trong nhiều trường hợp chưa theo kịp và điều chỉnh thị trường một cách
hiệu quả.

Nhìn chung thị trường chứng khốn Việt Nam cịn quá nhỏ bé, hoạt động
còn nhiều yếu kém chưa đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế nhất là trong
điều kiện hội nhập kinh tế hiện nay. Việc phát triển và niêm yết chứng khoán
trên thị trường chứng khoán bộc lộ khơng ít những bất cập như số lượng các
chứng khoán niêm yết trên trung tâm giao dịch chứng khốn cịn q ít so với


Website: Email : Tel : 0918.775.368

nhu cầu và so với số lượng các công ty cổ phần, khối lượng trái phiếu chính
phủ phát hành hàng năm cịn thấp.
3. Thị trường lao động
Thị trường lao động là một bộ phận hữu cơ của hệ thống các loại thị
trường trong nền kinh tế. Thị trường lao động đang tồn tại và phát triển liên
quan và tác động qua lại với thị trường khác. Trong những năm qua thị trường
lao động cũng đã được hình thành và phát triển giao dịch trên thị trường lao
động đã sôi động hơn xuất hiện nhiều trung tâm xúc tiến việc làm, các hình
thức giao dịch trên thị trường lao động cũng đã bước đầu được chính thức
giao dịch trên thị trường lao động cũng đã bước đầu chính thức hố thơng qua
"Hợp đồng lao động", "Thoả ước lao động tập thể". Lực lượng lao động bước
đầu đã được phân bổ xuất phát từ nhu cầu thị trường.
Ở nước ta thị trường lao động phổ thơng khá phát triển nhưng thị trường
lao động có trình độ cao, đặc biệt thị trường lao động chất xám cịn nhỏ bé.
Bên cạnh đó chúng ta cịn có những khó khăn về cư trú, hộ khẩu, sự chuẩn bị
trình độ cho người lao động, các công ty cung ứng dịch vụ lao động đồng bộ
đã làm chậm sự phát triển và đang chia cắt thị trường lao động. Trên thị
trường lao động cái giá phải trả cho người lao động (tiền lương, tiền công)
thấp; hệ thống thông tin, thống kê về thị trường lao động không đồng bộ và có
độ tin cậy thấp đã làm cản trở sự phát triển của thị trường này. Tỷ lệ thất
nghiệp và thiếu việc làm ở nước ta vẫn còn cao. Thị trường lại có sự phân

mảng lớn giữa lao động ở thành thị với lao động nơng thơn, giữa lao động
chính quy và lao động khơng chính quy, giữa lao động trong các doanh
nghiệp nhà nước với lao động trong khu vực dân doanh, giữa lao động hiện
đại với lao động truyền thống, giữa lao động trong các ngành và lĩnh vực kinh
tế. Điều này đã cản trở tính linh hoạt của thị trường lao động, các nhóm dân
cư thường bị bó buộc ở các mảng đó.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

4. Thị trường đất đai
Thị trường bất động sản là một trong những thị trường rất quan trọng
trong nền kinh tế thị trường. Việc phát triển thị trường bất động sản có tác
động đến tăng trưởng kinh tế thông qua các kênh như: tạo ra kích thích đầu tư
vào đất đai nhà xưởng, chuyển bất động sản thành tài sản tài chính để phát
triển kinh tế.
Đặc điểm chung nhất của loại bất động sản là gắn liền với đất tuy nhiên
không phải tất cả các loại bất động sản đều là bất động sản hàng hoá và tham
gia vào thị trường bất động sản, ở nước ta đất thuộc sở hữu toàn dân và pháp
luật khơng cho phép mua bán đất, do đó đất khơng phải là hàng hố chỉ quyền
sử dụng đất mới là hàng hoá. Như vậy thị trường bất động sản ở nước ta mới
được xác định quyền sử dụng đất và từ khi Nhà nước có chính sách bán nhà
thuộc quyền sở hữu nhà nước. Tuy mói hình thành và hiện cịn rất sơi động
đặc biệt là vào những thời kỳ "sốt đất", "sốt nhà". Sự hình thành và phát triển
loại thị trường này đã có những tác động mạnh mẽ tới phát triển kinh tế - xã
hội.
Tuy nhiên thị trường bất động sản ở nước ta còn nhiều khiếm khuyết và
tác động tiêu cực do đất đai chưa được thừa nhận chính thức là hàng hố nên
đã hình thành một thị trường "ngầm" về đất đai và thị trường này đã méo mó.
Theo số liệu của Tổng cục Địa chính năm 2003 thì Nhà nước chỉ kiểm sốt

được 30% thị trường đất đai, còn 70% là mua bán trao tay thoả thuận trực tiếp
giữa người mua và người bán và nằm ngồi tầm kiểm sốt của Nhà nước. Kết
quả là Nhà nước khơng kiểm sốt được sự hoạt động của thị trường này, ngân
sách Nhà nước bị thất thu lớn.
Hơn nữa trên thị trường cung - cầu về bất động sản mất cân đối nghiêm
trọng giá cả dễ biến động do thị trường "nóng, lạnh" thất thường. Quy trình
mua bán bất động sản quá phức tạp, qua nhiều khâu trung gian không cần
thiết gây tốn kém về thời gian và chi phí. Thơng tin về các loại bất động sản


Website: Email : Tel : 0918.775.368

làm cho không ít diện tích đất và nhà bị sử dụng kém hiệu quả, gây lãng phí,
hiện tượng đất bỏ hoang vẫn còn nhiều.
Việc Nhà nước ta đã ban hành Luật Đất đai, sửa đổi bổ sung trong thời
gian qua đã đáp ứng được nhiều vấn đề bức xúc của xã hội trong điều kiện
kinh thế thị trường, tuy nhiên trên thực tế trong q trình áp dụng nó cịn bộc
lộ nhiều bất cập cần phải tiếp tục nghiên cứu tổng kết để có một mơi trường
pháp lý ổn định lâu dài phát triển đồng bộ các thị trường ở nước ta.
5. Thị trường khoa học và công nghệ
Khoa học và công nghệ là lĩnh vực rất quan trọng trong quá trình tiến
hành cơng nghiệp hố, hiện đại hố ở nước ta. Kho học - công nghệ được thị
trường chấp nhận và thị trường khoa học công nghệ đã phát triển mạnh ở các
nước có nền cơng nghệ đã phát triển, cịn ở nước ta Đảng và Nhà nước ta đã
quan tâm và nhận rõ tầm quan trọng của khoa học công nghệ, tuy nhiên sự
chú ý dành cho thị trường khoa học công nghệ mới được thể hiện rõ trong
một số năm gần đây. Do đó thị trường này đang cịn ở mức độ manh nha, các
yếu tố cấu thành của thị trường chưa được hình thành đầy đủ.
Luật Khoa học và cơng nghệ đã có điều khoản quy định về quyền sở
hữu, quyền tác giả đối với kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển cơng

nghệ nhưng chưa có văn bản dưới luật nào quy định cụ thể điều này. Đây có
lẽ là một trong những cản trở lớn cho sự phát triển thị trường khoa học công
nghệ.
Một vấn đề nữa là nền kinh tế thị trường ở nước ta chưa phát triển đủ
mức để có được một thị trường khoa học cơng nghệ sơi động, hàng hố cung
cấp cho thị trường khoa học và công nghệ, nhất là những cơng nghệ mới phù
hợp với trình độ phát triển của nền kinh tế nước ta, phù hợp với khả năng tài
chính của nhiều doanh nghiệp chưa nhiều do khả năng tài chính của các tổ
chức phía cung cịn nhiều hạn chế. Hơn nữa ở nước ta các tổ chức tư vấn
chuyển giao cơng nghệ nhìn chung cịn thiếu và yếu cả về năng lực lẫn tổ


Website: Email : Tel : 0918.775.368

chức, các hội chợ triển lãm khoa học - công nghệ chưa phải là hội chợ giao
dịch mua bán hàng hoá khoa học và cơng nghệ, thơng tin mua bán loại hàng
hố này còn nhiều yếu kém, chưa đáp ứng được nhu cầu của cả phía cung lẫn
phía cầu.
Như vậy trong lĩnh vực khoa học công nghệ ở nước ta đã tồn tại quan hệ
mua - bán (chuyển giao) giữa các cá nhân - tổ chức nghiên cứu với người sản
xuất và doanh nghiệp nhưng cịn mang tính cục bộ, tự phát và trong phạm vi
hẹp, khơng có cơ quan quản lý thống nhất, chưa hình thành mạng lưới giao
dịch liên kết giữa người mua và người bán. Hiện vẫn còn thiếu một hệ thống
pháp luật và hệ thống tổ chức quản lý để có thể hình thành thị trường khoa
học cơng nghệ sôi động, phát triển.
III. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐỒNG BỘ CÁC
LOẠI THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM
1. Thực hiện nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần
Trên cơ sở đa dạng hố các hình thức sở hữu, thực hiện nhất quán và lâu
dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần. Lấy việc

phát triển sức sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội, cải thiện đời sống
nhân dân làm mục tiêu quan trọng để khuyến khích phát triển các thành phần
kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh. Theo tinh thần đó, tất cả
các thành phần kinh tế đều bình đẳng trước pháp luật, đều được khuyến khích
phát triển.
2. Thực hiện tốt vai trị, chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế
Tạo điều kiện, môi trường cho các quy luật kinh tế hoạt động như quy
luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh. Tập trung vào xây dựng,
hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách tạo mơi trường bình đẳng cho sự
hoạt động của các thành phần kinh tế. Luôn bổ xung và hoàn thiện hệ thống


Website: Email : Tel : 0918.775.368

pháp luật. Tập trung phát triển hệ thống giáo dục - đào tạo, phát triển tiềm
năng khoa học - công nghệ và xây dựng kết cấu hạ tầng.
3. Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại, giữa vững ổn định
chính trị, hồn thiện hệ thống luật pháp
Chỉ có thể mở cửa kinh tế, hội nhập vào kinh tế khu vực và thế giới mới
thu hút được vốn, kỹ thuật và công nghệ hiện đại, để khai thác tiềm năng và
thế mạnh của đất nước nhằm phát triển kinh tế.
Sự ổn định về chính trị bao giờ cũng là nhân tố quan trọng đầu tiên để
phát triển, là điều kiện để các nhà sản xuất kinh doanh trong và ngoài nước
yên tâm đầu tư cho sản xuất. Hệ thống pháp luật đồng bộ là công cụ quan
trọng để Nhà nước quản lý nền kinh tế hàng hố nhiều thành phần. Nó tạo ra
hành lang pháp luật cho mọi hoạt động kinh tế, buộc các doanh nghiệp chấp
nhận sự điều tiết của Nhà nước.
* Thị trường hàng hoá và dịch vụ
Nghị quyết Đại hội IX đã nhấn mạnh "phát triển thị trường hàng hố
dịch vụ, phát huy vai trị nịng cốt định hướng và điều tiết của kinh tế Nhà

nước trên thị trường", "hạn chế và kiểm soát độc quyền kinh doanh". Đây là
những định hướng cơ bản đối với sự phát triển của thị trường hàng hoá dịch
vụ. Kinh tế Nhà nước chỉ nên giữ vai trò nòng cốt và định hướng đối với đời
sống kinh tế xã hội như an ninh, quốc phịng, điện nước, giáo dục. Những loại
hàng hố dịch vụ khác nên để cho thị trường tự quyết định. Biện pháp quan
trọng để phát triển nhanh và lành mạnh thị trường hàng hố là hồn thiện
khung pháp lý điều chỉnh thị trường này, ban hành các bộ luật cạnh tranh và
kiểm soát độc quyền trong kinh doanh, bổ sung các luật hiện hành và ban
hành luật mới hướng tới việc tạo ra mơi trường kinh doanh thơng thống và
có tính cạnh tranh cao. Đồng thời qn triệt thực thi các chính sách của Nhà
nước.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Một yếu tố quan trọng để phát triển thị trường hàng hoá dịch vụ và cũng
là mục tiêu hướng tới của thị trường này là hướng tới thị trường quốc tế mở
cửa thị trường trong nước hơn nữa tạo áp lực nâng cao sức cạnh tranh của các
doanh nghiệp trong nước. Đồng thời phải tiến hành kiểm tra chất lượng hàng
hoá trên thị trường.
* Thị trường tài chính
Trong văn kiện Đại hội lần thứ IX của Đảng, Đảng ta đã xác định
"chuyển cơ chế phân bổ nguồn vốn vay Nhà nước mang tính hành chính sang
cho vay theo cơ thế thị trường, xố bỏ bao cấp thơng qua tín dụng đầu tư,..."
Với định hướng như vậy thì Đảng và Nhà nước ta đã đề ra các biện pháp như:
Đẩy mạnh việc cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước, tiến tới cho phép cổ
phần hố các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi. Cần tăng cơ hội cho
các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tiếp cận với nguồn vốn tín dụng của các
ngân hàng thương mại Nhà nước và quỹ hỗ trợ phát triển, đồng thời tăng thu
hút đầu tư từ nước ngoài.

Phát triển hệ thống ngân hàng cũng như các doanh nghiệp kinh doanh
trong lĩnh vực tài chính có đủ năng lực cạnh tranh trong điều kiện hội nhập.
Cần đề cao vai trò của NHNN trong việc giám sát hoạt động kinh doanh tiền
tệ nói chung và sử dụng linh hoạt các cơng cụ của chính sách tiền tệ như
chính sách lãi suất, chính sách tỷ giá hối đối, kiểm sốt lạm phát.
Xây dựng và phát triển hệ thống thể chế đảm bảo được khả năng hội
nhập quốc tế. Các tổ chức tài chính trong nước cần được xây dựng và có cơ
chế hoạt động phù hợp hơn với điều kiện mới. Đây cũng chính là biện pháp
hướng tới mục tiêu của Đại hội IX nhằm "Phát triển nhanh và bền vững thị
trường vốn, tăng khả năng chuyển đổi của đồng tiền Việt Nam".
* Thị trường bất động sản


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Thứ nhất phát triển thị trường bất động sản một cách bền vững chú trọng
hiệu quả đồng thời đảm bảo công bằng xã hội.
Thứ hai phải có những biện pháp hạn chế và ngăn ngừa những hậu quả
tiêu cực do thị trường phi chính quy gây ra. Ban hành Luật, sửa đổi bổ sung
cho phù hợp với tình hình hiện nay. Sửa đổi bổ sung quy chế bất động sản
công. Hiện nay hầu hết các cơ quan công quyền được Nhà nước giao đất
khơng thu tiền sử dụng đất vì vậy trong thời gian tới, cần thực hiện chế độ
thuê đất và các bất động sản trên đất đối với các tổ chức công quyền. Đây là
một vấn đề mới và phức tạp.
Thứ ba, nâng cao dự báo nhu cầu đa dạng về các loại nhà ở của nhóm
dân cư, tạo cơ hội có nhà ở phù hợp cho mọi người.
Thứ tư đa dạng hố các tổ chức tài chính ban hành các cơ chế để các tổ
chức này tham gia thị trường bất động sản.
Thứ năm áp dụng cơ chế giá thị trường với các giao dịch về bất động sản
theo hướng: giá cả bất động sản giá quyền sử dụng đất nói riêng, khung giá

bất động sản do Nhà nước ban hành chỉ áp dụng trong phạm vi giao dịch giữa
Nhà nước với các tổ chức, cá nhân trong việc giao bán, khoán, cho thuê bất
động sản, bồi thường và hỗ trợ giải phóng mặt bằng; hình thành và đưa vào
hoạt động các trung tâm thẩm định giá,...
Thứ sáu là hình thành hệ thống văn bản quy hoạch như một công cụ
quan trọng để Nhà nước quản lý thị trường bất động sản.
* Thị trường sức lao động
Để hoàn thiện và phát triển thị trường lao động ở Việt Nam, cần áp dụng
đồng bộ nhiều biện pháp.
Phát triển sản xuất ở thành thị, nông thôn để tăng nhu cầu về lao động
trong nước ở thành thị cần huy động mọi thành phần kinh tế, nhất là thành


Website: Email : Tel : 0918.775.368

phần kinh tế tư nhân để phát triển sản xuất công nghiệp, xây dựng, vận tải, du
lịch, dịch vụ cho sản xuất đời sống và xuất khẩu.
Ở nông thôn cần giúp đỡ người lao động các hộ gia đình chuyển đổi cơ
cấu lao động và cơ cấu kinh tế theo hướng tiến bộ. Cần huy động nhiều lao
động, có sự giúp đỡ về tài chính của Nhà nước để xây dựng điện, đường,
trường trạm.
Đẩy mạnh xuất khẩu lao động nhằm tăng cường thị trường lao động
ngồi nước. Muốn vậy phải làm tốt cơng tác đào tạo nguồn lao động cho xuất
khẩu lao động, tích cực khai thác thị trường mới, giữ vững thị trường đã có,
tăng cường cơng tác quản lý lao động ở nước ngồi, sắp xếp lại các doanh
nghiệp làm cơng tác xuất khẩu lao động và cải tiến công tác tuyển chọn, đào
tạo.
* Thị trường khoa học và công nghệ
Thị trường khoa học và cơng nghệ cịn khá mới mẻ ở nước ta nhưng nó
rất quan trọng vì thế cần phải hồn thiện mơi trường pháp lý và hệ thống

chính sách có liên quan, tạo điều kiện thuận lợi cho thị trường vận hành.
Nhà nước ta phải tạo lập được mơi trường kinh doanh có tính cạnh tranh
cao nhằm tăng cầu đối với hàng hố khoa học và cơng nghệ.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần có sự hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp
cải tiến cơng nghệ. Nhà nước đóng vai trị quan trọng trong việc cung cấp
kinh phí cho các hoạt động nghiên cứu nhằm tạo ra sản phẩm khoa học cơng
nghệ có tính cơng cộng cao.
Cần phải nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động khoa học và công
nghệ nhằm tăng cung trên thị trường khoa học công nghệ, cần tạo mơi trường
bình đẳng cho mọi tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khoa học công
nghệ.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

KẾT LUẬN CHUNG
Trong nền kinh tế thị trường định hướng XHC chúng ta phải từng bước
hình thành và phát triển đồng bộ các loại thị trường, không coi thị trường nào
là kém quan trọng cả, bởi các thị trường này có sự liên quan mật thiết với
nhau và cùng thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Để làm được điều này thì Nhà
nước phải có các chính sách nhất qn, nới lỏng các thủ tục hành chính khơng
cần thiết tạo mọi hành lang thơng thống cho mọi thị trường. Phải thực hiện
nền kinh tế nhiều thành phần xoá bỏ phân biệt giữa các chủ thể kinh tế thuộc
cách thành phần kinh tế khác nhau. Đặc biệt là thực hiện đa dạng hoá các hình
thức sở hữu, và các chính sách mang tính chất chiến lược như:
+ Chính sách giáo dục để đào tạo nguồn nhân lực cho thị trường lao động.
+ Chính sách dân số và kế hoạch hố gia đình.
+ Chính sách xuất khẩu kích thích nền kinh tế phát triển.
Đặc biệt phải áp dụng khoa học công nghệ, tiếp thu tri thức thế giới một
cách phù hợp có chọn lọc vào điều kiện cụ thể của nước ta. Thực tế cho thấy

từ Đại hội Đảng 6/1986 đã cải cách từ một nền kinh tế tập trung quan liêu bao
cấp sang nền kinh tế thị trường từ đó đến nay đã có được những thành tựu
đáng kể về mọi mặt. Các thị trường chứng khốn và tài chính ban đầu khơng
phát triển đến bây giờ đã phát triển mạnh. Và cho đến Đại hội Đảng khoá X
vừa qua lại một lần nữa vai trò của nền kinh tế thị trường, coi trọng thành
phần kinh tế tư nhân bằng việc cho phép Đảng viên làm kinh tế tư nhân và lần
lượt cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước. Đến cuối năm nay chúng ta sẽ
gia nhập tổ chức thương mại lớn nhất thế giới, khi tham gia vào tổ chức này
sẽ có nhiều thuận lợi cho nền kinh tế thị trường ở nước ta. Song nó cũng đặt
cho chúng ta nhiều khó khăn thử thách, khi những tập đoàn kinh tế lớn của
thế giới đổ bộ vào thì chúng ta phải làm gì để có thể cạnh tranh được? hẳn đó
sẽ là vấn đề bức xúc hiện nay. Và để đón chờ điều đó thì vấn đề hình thành và
phát triển đồng bộ nền kinh tế thị trường định hướng XHCN cần phải được
chú trọng, tập trung phát triển có như vậy mới tạo được tiền đề vững chắc cho
nền kinh tế.
Và em tin rằng với chính sách đúng đắn của Nhà nước ta hiện nay,
khơng lâu sau chúng ta sẽ có nền kinh tế thị trường đúng nghĩa của nó.


Website: Email : Tel : 0918.775.368

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.

Dự thảo văn kiện Đại hội IX của Đảng

2.

Một số vấn đề kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta

Mai Ngọc Cường (nhà xuất bản chính trị quốc gia - 2001)

3.

Tạp chí kinh tế và phát triển năm 2003

4.

Giáo trình kinh tế chính trị Mác - Lênin
(Nhà xuất bản chính trị quốc gia)

5.

Xây dựng kinh tế thị trường định hướng XHCN
Nguyễn Nhâm (Nghiên cứu và lý luận số 10/2000)

6.

Một số thông tin trên trang Web: Vietnam.net, dantri.com.vn,...


Website: Email : Tel : 0918.775.368

MỤC LỤC

A. LỜI NÓI ĐẦU................................................................................... 1
B. NỘI DUNG......................................................................................... 2
I. NHỮNG LÝ LUẬN VỀ THỊ TRƯỜNG................................................2
1. Khái niệm thị trường.............................................................................2
2. Các loại thị trường................................................................................2

3. Vai trò và chức năng của thị trường......................................................2
II. THỰC TRẠNG CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM.............4
1. Thị trường hàng hố và dịch vụ.............................................................4
2. Thị trường tài chính...............................................................................5
3. Thị trường lao động...............................................................................7
4. Thị trường đất đai.................................................................................8
5. Thị trường khoa học và công nghệ........................................................9
III. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐỒNG BỘ
CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT NAM............................................10
1. Thực hiện nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần..................10
2. Thực hiện tốt vai trò, chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế.............10
3. Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại, giữa vững ổn định
chính trị, hoàn thiện hệ thống luật pháp..................................................11

KẾT LUẬN CHUNG............................................................................ 15
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................16