Biện pháp giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh qua tổ chức hoạt động ngoại khóa (trương thanh thúy)

BIỆN PHÁP GIÁO DỤC PHÒNG CHỐNG
BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CHO HỌC SINH QUA TỔ CHỨC
HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA
Trương Thanh Thúy*
1. Đặt vấn đề
Theo thông tin của VTV, một nghiên cứu mới nhất trên 3.000 học sinh trung học
của Hà Nội cho thấy, cứ 10 học sinh thì có 7 em đã từng là nạn nhân của các hình thức
bạo lực học đƣờng: cả về tinh thần, thể chất; và trong 7 học sinh đó có 2 em là nạn
nhân của bạo lực tình dục. Ngƣời gây ra bạo lực chủ yếu vẫn là các học sinh trong
trƣờng, lớp.
Không chỉ ở Hà Nội, trong hơn mƣời năm gần đây, bạo lực học đƣờng đã trở
thành vấn đề xã hội bức xúc của Việt Nam và là vấn đề gay cấn của nhiều nƣớc trên
thế giới. Càng ngày bạo lực học đƣờng càng bộc lộ tính nguy hiểm và phức tạp.
Ở Việt Nam, bạo lực học đƣờng đang trở thành mối lo của phụ huynh học sinh,
ngành giáo dục và toàn xã hội. Nó diễn ra cả ở thành thị và nông thôn; cả với học sinh
nam và học sinh nữ. Bạo lực học đƣờng không những gây ra những tác động xấu đến
mối quan hệ giữa thầy với trò, trò với trò, mà còn gây hại trực tiếp đến tính mạng, sức
khỏe, tinh thần, thái độ học tập của học sinh, chất lƣợng dạy học, giáo dục; và nhiều
hậu quả nghiêm trọng khác. Bạo lực học đƣờng hầu nhƣ xảy ra ở các cấp học nhƣng
tập trung nhất là ở lứa tuổi cuối cấp THCS và đầu cấp THPT.
Cũng trong thời gian qua, các nhà giáo dục đã và đang cố gắng bằng nhiều con
đƣờng khác nhau, nhƣ: tổ chức các trƣờng lớp chuyên biệt, lồng ghép vào hoạt động
dạy học, các hoạt động truyền thông, hoạt động ngoại khóa, tổ chức cho ngƣời học
trực tiếp tham gia các hoạt động xã hội… nhằm giảm thiểu, ngăn chặn dẫn đến chấm
dứt hiện tƣợng xã hội này. Trong đó, hoạt động ngoại khóa có đang thể hiện tính ƣu
việt của nó.
Hoạt động ngoại khóa (HĐNK) là tất cả các hoạt động ngoài giờ học do giáo viên và
nhà trƣờng tổ chức cho học sinh tham gia (văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, lao động,
sinh hoạt tập thể…) nhằm mục đích tạo điều kiện cho ngƣời học đƣợc tiếp cận với nhiều
lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, giúp các em nâng cao nhận thức, thái độ và có hệ
thống hành vi ứng xử ngày càng phù hợp với hệ thống yêu cầu và chuẩn mực của xã hội.

Với ƣu thế là hoạt động giáo dục toàn diện trong nhà trƣờng, HĐNK cho phép giáo viên
có thể tích hợp nhiều nội dung giáo dục: giáo dục môi trƣờng và bệnh thế kỷ, giáo dục
sức khỏe sinh sản, giáo dục dân số và giới tính, giáo dục giá trị sống, giáo dục kỹ năng
sống, …
*

Trƣờng Đại học Sƣ phạm, Đại học Huế

192


Nhận thức đƣợc vai trò của HĐNK với công tác giáo dục toàn diện, thời gian qua,
đƣợc phép của BGH các trƣờng THPT Nguyễn Huệ, Nguyễn Trƣờng Tộ - thành phố Huế,
chúng tôi tổ chức thí điểm một số hoạt động giáo dục giá trị, có lồng ghép giáo dục hệ
thống các kỹ năng sống, trong đó, có kỹ năng hợp tác, kiềm chế cảm xúc, giải quyết xung
đột… cho học sinh; một mặt nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện, mặt khác giúp
học sinh có khả năng nhận diện các biểu hiện và nguyên nhân của bạo lực học đƣờng
để có biện pháp phòng tránh hữu hiệu.
2. Thực trạng bạo lực học đƣờng
Để tổ chức hoạt động giáo dục hiệu quả, chúng tôi đã tìm hiểu nhận thức của học
sinh các trƣờng về bạo lực học đƣờng: biểu hiện, nguyên nhân và các hậu quả của hiện
tƣợng này. Mặc dù đánh giá học sinh, thanh thiếu niên ở thành phố Huế là ngoan
ngoãn, ít nổi loạn hơn so với nhiều địa bàn trên toàn quốc, ở Huế hầu nhƣ không xảy
ra các trƣờng hợp bạo lực gây hậu quả nghiêm trọng, nhƣng với kết quả chỉ với trên
10% học sinh cho rằng đã từng là nạn nhân của bạo lực học đƣờng hoặc chứng kiến
cảnh bạo lực trong nhà trƣờng đã làm chúng tôi phân vân. Có thật, ở Huế tình trạng
bạo lực học đƣờng ít xảy ra hay do nguyên nhân nào khác? Để tìm hiểu sâu hơn, chúng
tôi đã đề nghị học sinh kể tên các biểu hiện bạo lực mà các em biết; Theo kết quả điều
tra, trên 85% học sinh đƣợc hỏi đã có nhận thức đúng đắn về các dạng biểu hiện khác
nhau của bạo lực học đƣờng. Theo các em, bất kỳ hành vi nào của thầy cô giáo và bạn

bè khiến cho học sinh trong lớp cảm thấy bị xúc phạm, căng thẳng, ảnh hƣởng đến tinh
thần, thể xác và kết quả học tập của học sinh diễn ra trong hay ngoài phạm vị nhà
trƣờng đều đƣợc coi là bạo lực học đƣờng và cần phải ngăn chặn. Tuy nhiên, vẫn còn
một tỷ lệ đáng kể (12,5%) các em cho rằng, chỉ khi bị đánh đập mới gọi là bạo lực học
đƣờng; Vì theo các em, nếu đánh giá rằng các biểu hiện xúc phạm nói chung đều là
biểu hiện của bạo lực học đƣờng thì hiện tƣợng này xảy ra khắp nơi và khó có thể có
biện pháp ngăn chặn. Cũng có những ý kiến nhầm lẫn giữa bạo lực học đƣờng và bạo
lực nói chung.
Tuy nhiên, khi đƣợc hỏi về các dấu hiệu của bạo lực học đƣờng thì đa số học sinh
lại hầu nhƣ chƣa có hiểu biết. Các em mới chỉ nhìn thấy hành vi bạo lực lúc nó đang
và đã xảy ra, chƣa chỉ ra đƣợc các dấu hiệu trƣớc khi xảy ra bạo lực. Và đặc biệt, hầu
hết đều không nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc đánh giá thái độ của cả hai phía
(ngƣời gây hại và ngƣời bị hại) sau bạo lực. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, bạo
lực nói chung và bạo lực học đƣờng thƣờng trải qua ba giai đoạn là trƣớc, trong và sau
hành vi bạo lực; và đều để lại dấu vết hoặc dấu hiệu báo trƣớc bằng các biểu hiện,
chứng cứ nhận biết đƣợc. Đó là:
Dấu hiệu tiền bạo lực gồm có dấu hiệu xa và cận bạo lực. Dấu hiệu xa nhƣ học
sinh học kém, lêu lỏng, chán học, bất cần đời. Dấu hiệu gần (cận bạo lực) nhƣ gây gổ,
hăm dọa, kết băng nhóm, mang theo hung khí trong ngƣời…

193


Dấu hiệu thực hiện hành vi bạo lực: Là các dấu vết bạo lực để lại sau hành vi bạo
lực nói lên mức độ độc ác, nƣơng tay hay chỉ là dằn mặt, cảnh cáo ngƣời bị xâm hại.
Ngoài ra, các dấu hiệu còn cho biết kẻ gây hại là nhẫn tâm, vô tình hay cố ý với ngƣời
bị hại.
Dấu hiệu hậu bạo lực: chủ yếu là hành vi, thái độ của kẻ gây hại sau khi bị xử lý.
Đó là thái độ đối với hậu quả xảy ra nhƣ ăn năn, hối hận hay hả hê, thỏa mãn của
ngƣời gây hại.

Đây là cách tiếp cận đƣợc nhiền ngƣời quan tâm vì ý nghĩa lý luận và thực tiễn
của nó. Trong công tác giáo dục, việc hiểu biết và phát hiện kịp thời các dấu hiệu của
tiền bạo lực là vấn đề có ý nghĩa quan trọng; nó giúp nhà trƣờng, giáo viên phát hiện,
tiến hành can thiệp kịp thời, định hƣớng cách giải quyết thỏa đáng nhằm ngăn chặn
bạo lực xảy ra. Các dấu hiệu sau bạo lực cũng cần đƣợc xem xét kỹ lƣỡng để giáo dục
cảm hóa ngƣời gây hại, ngăn chặn hành vi tiếp diễn đối với những dấu hiệu ân hận, hối
cải sau bạo lực.
Khảo sát hiểu biết của học sinh về những nguyên nhân dẫn đến bạo lực học
đƣờng cho thấy, học sinh các trƣờng PTTH thành phố Huế đánh giá chính xác về
những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Theo các em, có nhiều nguyên nhân dẫn
đến bạo lực học đƣờng, trong đó, có những nguyên nhân thuộc về nhà trƣờng, gia đình,
xã hội; nhƣng cũng có nguyên nhân thuộc về chính học sinh. Những nguyên nhân
đƣợc các em đánh giá cao nhƣ: Về phía gia đình đó là sự thiếu quan tâm của cha mẹ
(92,7%); bạo lực gia đình (59,7%)…; về phía xã hội: ảnh hưởng của thông tin, phim
ảnh, internet (91,4%), cách cư xử thô bạo của người xung quanh (72%)…; Còn về bản
thân học sinh, với các em, đó là, do chƣa đƣợc giáo dục đến nơi đến chốn nên thiếu
kinh nghiệm sống, kỹ năng sống (91,7%), khả năng kiềm chế kém (78,1%), tâm lý chưa
ổn định (84,2%), thậm chí có em sau khi bị hành hung:“chính em cũng không biết vì
sao”… Cũng theo nhận thức của học sinh, cũng có một số nguyên nhân dẫn đến bạo
lực học đƣờng của học sinh dẫn đến từ chính nhà trƣờng và đội ngũ giáo viên; nhƣ áp
lực học tập gây tâm lý căng thẳng (39,1%), Thiếu các sân chơi lành mạnh trong nhà
trường (46,4%), cách ứng xử thiếu mô phạm của một số giáo viên (71,9%)…
Và dù với bất kỳ nguyên nhân nào, 100% học sinh đều nhận thức đƣợc rằng, tuy
hiện nay sinh viên, học sinh của thành phố Huế đang đƣợc sinh sống và học tập trong
môi trƣờng tƣơng đối lành mạnh; ở Huế hầu nhƣ không xảy ra các vụ bạo lực gây hậu
quả nghiêm trọng, nhƣng việc phát hiện kịp thời và ngăn chặn có hiệu quả các hành vi
bạo lực học đƣờng là rất quan trọng và rất cần thiết. Quan trọng hơn, các em đều ý
thức sâu sắc rằng, giải quyết tệ nạn xã hội này là trách nhiệm của cả nhà trƣờng, gia
đình và xã hội, trong đó, vai trò chủ đạo vẫn thuộc về nhà trƣờng và đội ngũ giáo viên.
Tuy nhiên, nếu mỗi học sinh không có khả năng tự chủ, không kiểm soát ý thức và

hành vi của bản thân, mọi nỗ lực của các nhà giáo dục đều không có tác dụng.

194


Nhận thức đúng làm cơ sở cho hành động đúng. Cần trang bị cho học sinh những hiểu
biết đúng đắn về những vấn đề liên quan đến phòng chống bạo lực học đƣờng cùng với việc
dạy cho họ các cách thức phòng tránh.
3. Tổ chức hoạt động ngoại khóa nhằm giáo dục phòng chống bạo lực học
đƣờng
Để tiến hành giáo dục kỹ năng sống và các kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, xung đột
cho học sinh, chúng tôi đã thiết kế mẫu và tổ chức hoạt động theo các chủ đề thuộc
chƣơng trình Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đƣợc Bộ Giáo dục & Đào tạo xây
dựng cho học sinh PTTH. Ở tất cả các chủ đề, cấu trúc bài thiết kế quan tâm đến các vấn
đề:
3.1. Xác định mục tiêu của chủ đề sinh hoạt
Mỗi chủ đề sinh hoạt nhằm đạt đến những mục tiêu nhất định. Với mục tiêu giáo
dục phòng chống bạo lực học đƣờng, chúng tôi hƣớng tới các mục tiêu:
- Học sinh nhận diện đƣợc các biểu hiện của bạo lực học đƣờng, nguyên nhân và
cách phòng tránh;
- Tỏ thái độ phù hợp với các biểu hiện của bạo lực trong mỗi giai đoạn; có khả năng
ngăn chặn, đẩy lùi bạo lực;
- Hình thành các kỹ năng: hợp tác, kiềm chế cảm xúc, giải quyết xung đột…
3.2. Nội dung các hoạt động đƣợc tổ chức
Cấu trúc của phần nội dung hoạt động lần lƣợt là:
- Hoạt động khởi động
- Hiểu biết chung
- Nhận diện thực trạng
- Thử sức
- Trách nhiệm của chúng ta.

Việc tìm kiếm và xây dựng các nội dung hoạt động đƣợc căn cứ trên mục tiêu đã
xác định, tránh lựa chọn hoạt động xa rời mục tiêu.
3.3. Dự kiến hệ thống các phƣơng pháp và phƣơng tiện đƣợc sử dụng
Trong từng buổi sinh hoạt, tùy thuộc vào chủ đề đƣợc tổ chức mà mỗi hoạt động sẽ
lựa chọn và sử dụng những phƣơng pháp và phƣơng tiện khác nhau. Mọi phƣơng pháp
đều phải hƣớng vào việc giúp sinh viên lĩnh hội và trải nghiệm các kỹ năng một cách có
hiệu quả, tránh khuôn sáo, gò ép. Những phƣơng pháp mà chúng tôi ƣu tiên sử dụng là thi
hỏi đáp nhanh, tình huống, sắm vai, trò chơi thƣ giãn, thảo luận chia sẻ, thể hiện khả năng
thông qua tác phẩm nghệ thuật… Với sự hỗ trợ của phƣơng tiện kỹ thuật hiện đại (máy vi
tính, máy chiếu, ampli…) hiệu quả của sử dụng phƣơng pháp tăng lên rõ rệt.

195


3.4. Cách thức tổ chức, tiến hành.
Quan trọng trong khâu này là phải có một MC duyên dáng, nói năng lƣu loát, có tài
ứng đối, dẫn dắt… để hƣớng dẫn hoạt động cho lớp. Sau một vài lần đƣợc giáo viên làm
mẫu và góp ý, học sinh đã đáp ứng đƣợc các yêu cầu này.
3.5. Dự kiến đánh giá, tổng kết
Sau mỗi hoạt động, giáo viên đều nhận xét, góp ý về cách thức tổ chức, tinh thần
thái độ tham gia của học sinh, cùng các em rút kinh nghiệm cho những lần tổ chức sau.
Để hoạt động thêm hấp dẫn và tạo đƣợc không khí thi đua vui vẻ, các phần quà cho
các đội thắng cuộc là không thể thiếu.
Kết quả của giáo dục kỹ năng trong quá trình tổ chức HĐNK là rất khả quan. Các
em học sinh trở nên năng động hơn, trách nhiệm hơn đối với công việc đƣợc giao, nhận
thức về hệ thống giá trị cũng thay đổi về cơ bản. Qua các bài tập trải nghiệm, các em rèn
luyện thêm đƣợc cho mình nhiều kỹ năng sống cần thiết.
4. Kết quả đạt đƣợc
Qua quá trình tổ chức, chúng tôi khẳng định một số kết quả thu đƣợc nhƣ sau:
- Học sinh có thái độ rất hứng thú khi tham gia vào các hoạt động giáo dục do giáo

viên tổ chức hoặc do chính bản thân mình tổ chức cho nhau tham gia. Các học sinh đƣợc
hỏi đều cho rằng, việc tiếp thu và rèn luyện hệ thống các kỹ năng sống qua hoạt động và
các bài tập trải nghiệm lý thú hơn và sâu sắc hơn so với việc giáo viên giảng các bài đạo
đức truyền thống hoặc lồng ghép vào các môn học khác.
- Học sinh hiểu rõ ràng, sâu sắc và nhận diện chính xác hơn về các biểu hiện của
hành vi bạo lực có thể xảy ra. Sau mỗi hoạt động, chúng tôi đều yêu cầu học sinh tự rút ra
các bài học cần thiết cho bản thân: “Dấu hiệu của bạo lực là gì?”, “Đâu là nguyên nhân cơ
bản, đâu là duyên cớ dẫn đến bạo lực?”, “Có thể ngăn chặn bằng cách nào?”, “Trong
trƣờng hợp tƣơng tự cần giải quyết theo cách nào?”... Khi trao đổi, chia sẻ, các em không
chỉ nói về những điều các em nhận thức đƣợc, học đƣợc mà còn thấy đƣợc trách nhiệm
của bản thân trong việc làm giảm thiểu các hiện tƣợng tiêu cực có thể xảy ra.
- Có sự chuyển biến đáng kể trong nhận thức và thái độ của các học sinh “cá biệt”
theo hƣớng tích cực. Ở một số hoạt động, khi chúng tôi cho học sinh xem các clip về tình
yêu thƣơng, chia sẻ, hay kể các câu chuyện về hậu quả của chia rẽ và các hành vi bạo lực,
có những học sinh đã khóc và tỏ ra ân hận về hành vi trƣớc đó của mình. H, một học sinh
của trƣờng THPT Nguyễn Trƣờng Tộ, vốn là học sinh nổi tiếng hay gây gổ với bạn bè
trong và ngoài lớp, sau khi xem clip: “Hạnh phúc từ sự sẻ chia” đã chia sẻ: “từ trƣớc đến
nay, em nghĩ chỉ có mình mình là bất hạnh nên hay ghen tức với bạn khác trong lớp. Đó
chính là nguyên nhân tại sao em không hòa đồng với bạn, hay đánh bạn mỗi khi thấy bạn
khác có điều kiện hơn mình. Nay em đã hiểu, muốn đƣợc yêu thƣơng, trƣớc hết phải yêu
thƣơng mình và mọi ngƣời”.
196


- Tính chủ động, tích cực trong các hoạt động cao hơn rõ rệt. Các em tự phân công
nhau đóng kịch, sắm vai, dựng cảnh và quay các clip; cùng nhau trao đổi ý kiến, lập luận,
phản bác; tham gia các hoạt động trải nghiệm… Điều làm cho chúng tôi ngạc nhiên và
khâm phục đó là rất nhiều tình huống tiền bạo lực đƣa ra cần đƣợc học sinh nhận diện và
tìm cách ngăn chặn đều đã đƣợc các em giải quyết sáng tạo, tròn trịa. Các em cũng rất tinh
tế, nhạy cảm khi đọc cảm xúc của ngƣời đối diện trong các trò chơi nhận diện. Điều lý thú

chúng tôi quan sát đƣợc là những sự phân biệt các nhóm hay e ngại về giới tính dần mất đi
khi các em tham gia hoạt động chung. Tinh thần hợp tác tƣơng trợ trong công việc đƣợc
nâng lên. Các em đoàn kết với nhau hơn, dễ chấp nhận và tha thứ…
- Ý thức trách nhiệm đƣợc phát triển và củng cố. Hiệu quả rõ rệt nhất của các buổi
HĐNK đó là sự chuyển biến trong thái độ, hành vi và cách ứng xử của các em đối với
nhau, đối với công việc chung và đối với giáo viên. Các em tự giác hơn trƣớc các hoạt
động của lớp, ý thức về sự xấu hổ và tự trọng tăng, nhân ái, rộng lƣợng và đoàn kết…
- Hiệu quả cao nhất mà chúng tôi thu đƣợc, đó là, học sinh đánh giá rất cao ý nghĩa
của các chƣơng trình HĐNK đƣợc tham gia, đặc biệt, trong việc giảm thiểu các hành vi có
tính bạo lực trong nhà trƣờng.
Những kết quả đo đƣợc và quan sát đƣợc trong tập thể học sinh cho phép chúng tôi
khẳng định tính hiệu quả trong công tác giáo dục của mình. Để chƣơng trình giáo dục các
kỹ năng phòng chống bạo lực học đƣờng hiệu quả, chúng tôi mạnh dạn đề xuất một số
biện pháp sau.
Quá trình giáo dục kỹ năng sống nói chung và kỹ năng phòng chống bạo lực học
đƣờng có vai trò quan trọng trong giảm thiểu các tệ nạn học đƣờng hiện nay. Cần phải bền
bỉ tiến hành theo thời gian, phải phát huy sức mạnh của tất cả các lực lƣợng giáo dục và
cần triển khai đồng bộ bằng nhiều con đƣờng.
Một là, nâng cao nhận thức cho toàn xã hội và học sinh về nguy cơ và hậu quả
của bạo lực học đƣờng và trách nhiệm của toàn xã hội trong giải quyết vấn nạn này.
Những tổn thƣơng về tinh thần, sức khỏe và vật chất của học sinh, cả những em chủ
mƣu gây ra và những em bị hại là khôn lƣờng. Đặc biệt, sự gia tăng của bạo lực đang
làm suy thoái nhân cách của một bộ phận những ngƣời trẻ tuổi, thế hệ chủ nhân tƣơng
lai. Trong cuộc đấu tranh này, không ai đƣợc đứng ngoài cuộc. Việc tuyên truyền về
nguy cơ và hậu quả của bạo lực học đƣờng, nhà trƣờng và các phƣơng tiện truyền
thông có vai trò quan trọng.
Hai là, tăng cƣờng khả năng nhận diện các biểu hiện và nguyên nhân của bạo lực
học đƣờng, nhất là trong giai đoạn tiền bạo lực; chuẩn bị cho học sinh sự sẵn sàng về
tâm lý đấu tranh chống lại bạo lực và có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn. Nhận thức
đúng là cơ sở để hành động. Để ngăn chặn bạo lực, phải hiểu biết về bản chất của bạo

lực và những biểu hiện của nó trong mỗi giai đoạn. Yêu cầu này cần thực hiện bằng
nhiều biện pháp, qua dạy học, thảo luận, tọa đàm, các trò chơi, các cuộc nói chuyện…
197


Ba là, phát huy vai trò chủ đạo của nhà trƣờng trong giáo dục học sinh, thực hiện
tốt phƣơng châm: “mỗi cm2 đất trong nhà trƣờng đều trở thành môi trƣờng giáo dục”.
Hiện nay, ở một số trƣờng, vẫn còn bộ phận giáo viên quan niệm giáo dục học sinh và
phòng chống bạo lực học đƣờng là trách nhiệm của BGH và giáo viên chủ nhiệm lớp.
Quan niệm sai lầm này cần phải đƣợc khắc phục. Sự đồng thuận của tất cả các lực
lƣợng giáo dục mới tạo ra hiệu quả giáo dục cao. Mỗi giáo viên đều có trách nhiệm
trong việc tƣ vấn, tham vấn tâm lý cho các em, dạy cho các em không chỉ tri thức khoa
học mà cả tri thức và cách thức làm ngƣời. Đội ngũ giáo viên bộ môn, nhất là giáo
viên dạy các môn công dân, nhân văn và nghệ thuật cần trang bị cho học sinh những
hiểu biết cần thiết để nhận diện các biểu hiện của bạo lực, khơi dậy ở các em tình yêu
thƣơng, gắn bó…
Bốn là, tổ chức HĐNK với nhiều hình thức đa dạng, phong phú với mục đích
giáo dục cho học sinh các kỹ năng sống, trong đó, chú trọng đến các kỹ năng nhƣ kiềm
chế cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn, đồng cảm, chia sẻ… Công tác giáo dục phòng
chống bạo lực học đƣờng cho học sinh muốn đạt đƣợc kết quả cao cần tăng cƣờng hơn
nữa các HĐNK, thƣờng xuyên tổ chức các hội thi, cuộc thi tìm hiểu về các giá trị sống
cơ bản; tổ chức sinh hoạt theo chủ đề kỹ năng hoặc lồng ghép vào các hoạt động học
tập, vui chơi… Tổ chức các hoạt động thực tiễn phù hợp với điều kiện và lứa tuổi
mang tính giáo dục nhƣ: hoạt động xã hội có ích, tham quan, dã ngoại, văn hóa, văn
nghệ, thể thao… là con đƣờng rất có hiệu quả để học sinh hiểu biết lẫn nhau vừa rèn
luyện khả năng hợp tác, đồng cảm.
Trong quá trình giáo dục, một mặt giáo viên tổ chức hoạt động cho học sinh tham
gia, mặt khác hƣớng dẫn các em tự thiết kế và tự tổ chức các hoạt động theo chủ đề
đƣợc phân công, khi ấy giáo dục mới có hiệu quả thiết thực.
Năm là, sử dụng phối hợp linh hoạt các phƣơng pháp và hình thức trong quá

trình tổ chức hoạt động giáo dục
Mỗi hoạt động của từng chủ đề, từng kỹ năng cần đƣợc giáo viên lựa chọn và
sử dụng linh hoạt những phƣơng pháp và hình thức giáo dục khác nhau. Khi khai thác
và sử dụng lƣu ý:
- Sử dụng phối hợp nhiều phƣơng pháp, hình thức giáo dục.
- Ƣu tiên lựa chọn và sử dụng những phƣơng pháp phát huy tính tích cực và vai
trò chủ thể của đối tƣợng giáo dục.
- Tranh thủ khai thác tối ƣu các trang thiết bị hiện đại.
Sáu là, xây dựng môi trƣờng sống lành mạnh; thống nhất giáo dục giữa nhà
trƣờng, gia đình và xã hội.
Giáo dục nói chung, trong đó, có giáo dục phòng chống bạo lực học đƣờng là
trách nhiệm của toàn xã hội. Trên thực tế, bạo lực học đƣờng đang xảy ra ở khắp nơi,
198


nguyên nhân dẫn đến bạo lực có từ nhiều phía. Chính vì vậy, việc thống nhất giữa nhà
trƣờng, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh có ý nghĩa rất lớn trong công tác
quản lý hoạt động học tập và rèn luyện của học sinh. Trong sự phối hợp này, nhà
trƣờng phải thực hiện tốt vai trò chủ đạo của mình. Cần tăng cƣờng trao đổi với cha
mẹ học sinh về mục tiêu, nội dung và phƣơng pháp giáo dục học sinh trong nhà
trƣờng; có sự thống nhất, điều chỉnh các phƣơng pháp giáo dục, các yêu cầu và tác
động giữa nhà trƣờng và gia đình để nâng cao hiệu quả giáo dục. Cha mẹ cần quan tâm
hơn đến con, lắng nghe và đồng cảm với những vui buồn của trẻ. Không vì mƣu sinh
mà khoán trắng việc chăm sóc con cái cho nhà trƣờng. Nhà trƣờng cần phối hợp với
các lực lƣợng giáo dục xã hội, các lực lƣợng truyền thông đóng trên địa bàn để tuyên
truyền, giáo dục giúp cho mọi ngƣời và học sinh hiểu biết nhiều hơn về các nguyên
nhân của bạo lực và cách phòng chống. Tuy nhiên, cần thay đổi cách đƣa tin nhƣ hiện
nay. Trong một số trƣờng hợp, chính do truyền thông đƣa tin không đúng cách đã kích
thích hiếu kỳ, tò mò ở một bộ phận học sinh. Sự phát tán của các clip bạo lực hay
internet đã làm gia tăng đáng kể số học sinh vi phạm.

Bảy là, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể học sinh: Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh, Hội thanh niên sinh viên, các câu lạc bộ sinh viên… trong quá trình tổ chức
hoạt động giáo dục. Đƣa các nội dung giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống … thành nội
dung của các hoạt động của các tổ chức này.
Tám là, tổ chức tốt công tác tham vấn tâm lý cho học sinh. Trong những nguyên
nhân gây ra bạo lực học đƣờng, có nhiều nguyên nhân thuộc về chính học sinh. Học
sinh lứa tuổi trung học có nhiều hoài bão và ƣớc mơ, nhƣng các em còn bồng bột và
chƣa có nhiều khả năng tự giải quyết những vấn đề của mình. Nhiều trƣờng hợp gặp
bức xúc, không biết giải tỏa cùng ai, các em đã chọn cho mình cách thể hiện bản thân
bằng bạo lực. Dƣới sự tham vấn của các chuyên gia, các em sẽ đƣợc chia sẻ những khó
khăn về tâm lý, trao đổi về những băn khoăn, vƣớng mắc. Nhƣng quan trọng hơn, các
chuyên gia sẽ là những ngƣời bạn tâm tình, làm cho học sinh cảm thấy có chỗ dựa tin
cậy, đƣợc đồng cảm, chia sẻ và yêu thƣơng, những cảm xúc mà các em có thể ít đƣợc
hƣởng trong những mối quan hệ khác. Việc thành lập các trung tâm tham vấn tâm lý
trong mỗi trƣờng phổ thông, mà trƣớc hết là các trƣờng trung học là cần thiết và bức
xúc.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thực hành tổ chức Hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp, (2000), NXB Giáo dục, Hà Nội.
[2]. Luật Giáo dục, (2005) NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
[3]. Nguồn tin trên internet.

199


Kho Ebook miễ n phí
ebookfree247.blogspot.com
Cơ sở Dữ liệ u Hội t hảo/Tham luận
t huvie nhoit hao.blogspot.com
t huvie nt hamluan.blogspot.com

CHIA SẺ TRI THỨC