Các giải pháp khắc phục rủi ro trong thi công dự án cầu trên cao vành đai 3 thành phố hà nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.55 MB, 117 trang )
L IC M
N
Lu n v n th c s chuyên ngành Qu n lý xây d ng v i đ tài:
“Các gi i pháp kh c ph c r i ro trong thi công d án c u trên cao Vành
đai 3 – Tp Hà N i ” đ
Sau
c hoàn thành v i s giúp đ c a Phòng đào t o
i h c, Khoa công trình – Tr
ng
i h c và
i h c Th y L i, cùng các th y cô giáo,
b n bè, đ ng nghi p và gia đình.
H c viên xin g i l i cám n sâu s c đ n PGS.TS
ti p h
inh Tu n H i đã tr c
ng d n, giúp đ t n tình và cung c p các ki n th c khoa h c c n thi t trong
quá trình th c hi n lu n v n. Xin chân thành c m n các th y, cô giái thu c khoa
Công trình, phòng đào t o
i h c và Sau đ i h c tr
ng
i h c Th y L i đã t o
m i đi u ki n thu n vi n cho h c viên hoàn thành t t lu n v n th c s c a mình.
Nh ng l i sau cùng xin dành cho gia đình, B m , v con cùng các đ ng
nghi p đã chia s khó kh n và t o đi u ki n t t nh t đ tôi hoàn thành đ
c lu n
v n t t nghi p này.
V i th i gian và trình đ còn h n ch , lu n v n không th tránh kh i nh ng
thi u sót và r t mong đ
ch
ng d n và đóng góp ý ki n c a các th y cô giáo, c a
đ ng nghi p.
Hà N i, ngày tháng n m 2015
Tác gi lu n v n
Nguy n V n Hanh
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài Lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng cá
nhân tôi. Các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn đúng v i th c t và
ch a đ
c ai công b trong t t c các công trình n
trích d n đã đ
c nào tr
c đây. T t c các
c ghi rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày tháng
n m 2015
Tác gi lu n v n
Nguy n V n Hanh
M CL C
M
CH
U ................................................................................................................................... 1
NG 1: T NG QUAN LÝ THUY T V R I RO TRONG THI CÔNG XÂY
D NG. ....................................................................................................................................... 5
1. CÁC KHÁI NI M V R I RO TRONG XÂY D NG .................................................. 5
1.1. Khái ni m r i ro, b t đ nh ....................................................................................5
1.2. Phân lo i r i ro .....................................................................................................9
1.2.1. R i ro thu n túy và r i ro theo suy tính (Pure risk & Speculative risk) ...........9
1.2.2. R i ro có th tính đ
c và không tính đ
c......................................................9
1.2.2. R i ro có th b o hi m và r i ro không th b o hi m .....................................10
1.2.3. R i ro n i sinh và r i ro ngo i sinh .................................................................11
1.3. Ch
ng trình qu n lý r i ro................................................................................11
1.3.1. Nh n di n r i ro .............................................................................................12
1.3.2. ánh giá và đo l
ng kh n ng thi t h i ........................................................13
1.3.3. Phân tích và đánh giá m c đ r i ro ...............................................................13
1.3.4. Các ph
ng pháp qu n lý r i ro ......................................................................16
1.4. Các gi i pháp kh c ph c r i roc ho d án c u trên cao vành đai .......................18
1.4.1. Quy đ nh qu n lý r i ro riêng c a d án c u trên cao vành đai 3 ...................18
1.4.2. Quy trình qu n lý r i ro đ a vào giai do n th c hi n d án c u trên cao vành
đai 3 ...........................................................................................................................20
1.4.3. Gi i pháp kh c ph c r i ro cho d án xây d ng c u trên cao vành đai 3.................27
1.5. T ng quan v qu n lý r i ro trong thi công xây d ng công trình ......................29
1.5.1. Khái ni m v qu n lý r i ro trong thi công xây d ng công trình....................29
1.5.2 Các nguyên nhân c b n gây ra r i ro và s c ...............................................30
K t lu n ch
CH
ng 1: ....................................................................................................34
NG 2: TH C TR NG V QU N LÝ R I RO TRONG THI CÔNG D
ÁN C U TRÊN CAO VÀNH AI 3 ................................................................................. 37
2.1. Gi i thi u v d án .............................................................................................37
2.1.1. S c n thi t và u tiên c a D án ...................................................................37
2.1.2. C s Thi t k D án ......................................................................................38
2.1.3. H s Gói th u ................................................................................................38
2.1.4. V trí các Gói th u ...........................................................................................39
2.1.5 . Mô t các Gói th u .........................................................................................39
2.1.5 . Mô t các Gói th u .........................................................................................40
2.2. Các r i ro trong giai đo n thi công ....................................................................43
2.2.1. Các r i ro
khâu ti n hành t ch c thi công xây d ng công trình .................43
2.2.2. Các r i ro
khâu ki m tra, giám sát, nghi m thu, bàn giao ...........................49
2.3. Th c tr ng x lý r i ro trong quá trình thi công h b c u t i c u trên cao Vành
đai 3 ...........................................................................................................................51
2.3.1. S c n n móng công trình ............................................................................51
2.3.2. Móng đào tr n ................................................................................................52
2.3.3. S c v thành vách h móng (Không gia c ván lát) b tr
t l ..................52
2.3.4. S c cát ch y hay cát đùn vào h móng. ......................................................53
2.3.5. S c vòng vây c c ván thép, thùng ch p.......................................................53
2.3.6. S c b c l p bê tông b t đáy.........................................................................55
2.3.7. Hi n t
ng dò v a dâng qua chân c c ván thép ............................................55
2.3.8. S c móng c c đóng ch t o s n ...................................................................56
2.3.9. S c móng c c khoan nh i ............................................................................57
2.4. Th c tr ng x lý r i ro trong quá trình thi công th
ng b c u ........................58
2.4.1. Trong qúa trình thi công m , tr c u trên cao V 3. ......................................58
2.4.2. Trong quá trình thi công k t c u nh p .............................................................59
2.4.3. S c trong quá trình thi công b n m t c u. ...................................................70
2.4.4. S c g i c u ..................................................................................................71
CH
NG 3: ÁNH GIÁ R I RO -
XU T KH C PH C R I RO TRONG
THI CÔNG D ÁN C U TRÊN CAO VÀNH AI 3 - TP HÀ N I. ........................ 75
3.1. Các b
c qu n lý r i ro và đ m b o an toàn trong thi công xây d ng ..............75
3.1.1. Xác đ nh r i ro ................................................................................................75
3.1.2. L p k ho ch qu n lý r i ro: ...........................................................................76
3.1.3. Ti n hành phân tích r i ro đ nh tính:...............................................................76
3.1.4 Ti n hành phân tích r i ro đ nh l
ng: ............................................................76
3.1.5. L p k ho ch ng phó v i r i ro: ....................................................................77
3.1.6. Quá trình qu n lý r i ro trong thi công xây d ng công trình ..........................77
3.2. ánh giá r i ro trong thi công d án c u trên cao vành đai 3. ...........................78
3.3. ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong giai đo n chu n b d án
...................................................................................................................................79
3.3.1.
tr
ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro có nguyên nhân t ch
ng đ u t sai l m.................................................................................................79
3.3.2.
ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong công tác tri n khai và
đi u hành k ' ho ch đ u t hàng n m. ......................................................................80
3.3.3.
ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a r i ro trong giai đo n th c hiên d án
c u trên cao Vành đai 3 .............................................................................................81
3.3.4. ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong đ n bù, gi i phóng m t
b ng t i d án c u trên cao Vành đai 3 .....................................................................82
3.3.5. ánh giá nguyên nhân và hâu qu r i ro trong b trí v s d ng v n ............83
3.3.6.
ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong khâu l a ch n nhà
th u ............................................................................................................................84
3.3.7. ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a r i ro trong thi công, nghiêm thu ......85
3.3.8
ánh giá nguyên nhân và hâu qu r i ro trong công tác qu n lý và tri n khai
th c hiên d án. .........................................................................................................93
3.3.9
ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong khâu quy t toán v n
đ u t , bàn giao đ a công trình vào khai thác s d ng.............................................95
3.4 ánh giá nguyên nhân và hâu qu c a các r i ro trong giai đo n khai thác d án
c u trên cao Vành đai 3 .............................................................................................95
3.5. Xây d ng s b quy trình b ng bi u đánh giá r i ro trong thi công d án c u
trên cao vành đai 3 ....................................................................................................98
3.6. L p các k ho ch ng phó trong tr
ng h p s c x u x y ra .........................99
K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................................................... 107
TÀI LI U THAM KH O: ................................................................................................ 109
DANH M C CÁC T
TXD:
VI T T T
u t xây d ng
CTXD:
Công trình xây d ng
CLCTXD:
Ch t l
XDCT:
Xây d ng công trình
CQQLNN:
C quan Qu n lý Nhà n
HMCT:
H ng m c công trình
TVGS:
T v n giám sát
C T:
Ch đ u t
QLDA:
Qu n lý d án
NN:
Nhà n
Q :
Quy t đ nh
H XD:
Ho t đ ng xây d ng
NVATL :
Nhân viên an toàn lao đ ng
V 3:
Vành đai 3
CTGT:
Công trình giao thông
BTCT D L:
Bê tông c t thép d
D L:
D
DAXD:
D án xây d ng
ng công trình xây d ng
c
c
ng l c
ng l c
DANH M C HÌNH V
B ng 1.1: D đoán xác xu t x y ra s c ..................................................................8
B ng 1.2: B ng các lo i r i ro có th g p trong quá trình th c hi n d án V 3.....20
B ng 1.3: Trách nhi m c a các bên tham gia d án t i công tác qu n lý r i ro .......21
B ng 1.4. Ví d v chia s r i ro gi a ch đ u t và nhà th u đ i v i m t s h ng
m c công vi c c th t i d án V 3 .........................................................................23
B ng 1.5: B ng phân tích đ nh tính...........................................................................25
B ng 1.6: B ng xác đ nh kh n ng x y ra s c .......................................................26
B ng 2.1. Các gói th u thu c D án Xây d ng
B ng 2.2 Danh m c r i ro do môi tr
ng Vành đai 3 - Giai đo n 2....38
ng ...............................................................43
B ng 2.3 Danh m c các r i ro trong thi công, k thu t xây d ng ..........................47
B ng 2.4 Danh m c qu n lý r i ro giám sát d án c u trên cao V 3 ....................50
B ng 3.1: ánh giá nguyên nhân và h u qu r i ro ..................................................78
B ng 3.2 : ánh giá r i ro trong thi công d án c u trên cao ...................................98
B ng 3.3: L p k ho ch ng phó tr
ng h p x y ra s c .....................................100
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1: D đoán xác xu t x y ra s c .................................................................. 8
B ng 1.2: B ng các lo i r i ro có th g p trong quá trình th c hi n d án V 3..... 20
B ng 1.3: Trách nhi m c a các bên tham gia d án t i công tác qu n lý r i ro ....... 21
B ng 1.4. Ví d v chia s r i ro gi a ch đ u t và nhà th u đ i v i m t s h ng
m c công vi c c th t i d án V 3 ......................................................................... 23
B ng 1.5: B ng phân tích đ nh tính........................................................................... 25
B ng 1.6: B ng xác đ nh kh n ng x y ra s c ....................................................... 26
B ng 2.1. Các gói th u thu c D án Xây d ng
B ng 2.2 Danh m c r i ro do môi tr
ng Vành đai 3 - Giai đo n 2.... 38
ng ............................................................... 43
B ng 2.3 Danh m c các r i ro trong thi công, k thu t xây d ng .......................... 47
B ng 2.4 Danh m c qu n lý r i ro giám sát d án c u trên cao V 3 .................... 50
B ng 3.1: ánh giá nguyên nhân và h u qu r i ro .................................................. 78
B ng 3.2 : ánh giá r i ro trong thi công d án c u trên cao ................................... 98
B ng 3.3: L p k ho ch ng phó tr
ng h p x y ra s c ..................................... 100
1
M
U
Tính c p thi t c a đ tài.
Sau nhi u n m đ i m i, kinh t Vi t Nam đã ti n lên nhanh chóng, h th ng
giao thông c ng theo đó mà m r ng và phát tri n ra. Các doanh nghi p xây d ng
công trình giao thông đ
c thành l p ngày càng nhi u và phát tri n m nh đã làm
cho hình nh c a ngành giao thông v n t i tr nên t t h n bao gi h t. Nh ng cùng
v i th i gian, s bi n đ ng c a th tr
ng và tính c nh tranh nên các doanh nghi p
xây d ng công trình giao thông c ng ph i đ i m t v i nhi u khó kh n thách th c
m i trong l nh v c công tác c a mình.
v
t qua đ
c các khó kh n và thách
th c m i đó các doanh nghi p th c s c n ph i có công c đ có th nh n bi t phân
tích rõ ràng v n đ đang g p ph i th m chí là c th hóa các nguy c r i ro đang g p
và s g p ph i, t đó tìm cách đ i phó hi u qu . Công trình giao thông xây d ng
m ic u đ
ng b là đ
c đánh giá là khó thi công và thu c lo i c p công trình có
nguy c r i ro cao và khó l
h i ng
ng tr
c, b i lý do công ngh thi công ph c t p, đòi
i qu n lý và công nhân k thu t ph i có hi u bi t nh t đ nh.
tính an toàn và hi u qu qu n lý đ u t , công trình thi công c u đ
đ
c có m t b
c đánh giá r i ro tr
ng b c n ph i
c khi ti n hành thi công, đ ng th i ch rõ cho
ch đ u t và nhà th u, t v n th y tr
pháp ng phó t
đ mb o
cđ
c các nguy c r i ro cùng có các gi i
ng ng.
Trên th gi i, Qu n lý d án (Project Management) kh i đ u vào nh ng n m
30 c a th k 20 t i n
đ
c l p ra t i n
c M . N m 1969, vi n qu n lý d án công trình l n đ u tiên
c M (Project Management Institute) g i t t là PMI, vi n qu n lý
này chính th c đ a ra h th ng các đi u l ho t đ ng qu n lý c a m t d án (Project
Management Body of Knowlge). ây đ
c coi là h th ng lý lu n v qu n lý d án
đ n gi n đ u tiên. Theo th i gian và cùng v i s phát tri n không ng ng c a xã h i,
các d án ngày càng tr nên l n h n, quy mô c ng m r ng ra, đ ng th i kéo theo
yêu c u qu n lý c ng ph i nâng cao lên.
2
N m 1901 Allan Herbert Willett đ a ra khái ni m “R i ro”, ông miêu t r i
ro nh là m t vi c, hi n t
ng gì đó mang tính không xác đ nh và không mong
mu n x y ra. Theo đó có th gi i thích d hi u thì r i ro là m t s vi c hi n t
ng
có hai tính ch t: 1. Tính khách quan và 2. Tính không xác đ nh. Qua nh ng miêu t
s khai ban đ u đ n s phát tri n m nh m c a các nghiên c u v các v n đ thu c
r i ro đ u tiên vào th p k 50 c a th k 20, N
khoa h c riêng v r i ro. Ngày nay, r i ro đ
c M đã thành l p riêng m t môn
c bi t đ n nh là m t h th ng có tính
khoa h c phân tích và đánh giá, nó c ng đan chen vào r t nhi u m ng nh : r i ro
trong ho t đ ng đ u t tài chính ngân hàng, r i ro trong khâu thi t k xây d ng
công trình giao thông và xây d ng, r i ro trong thi công công trình, r i ro trong v n
chuy n vv …
i v i công trình c u đ
ng b do tính ch t ph c t p v k thu t c a lo i
công trình và kh n ng thi công g p r i ro r t cao nên đã có r t nhi u nhà nghiên
c u và th gi i trong ngh ti n hành nghiên c u v nó. Nghiên c u v r i ro trong
ho t đ ng đ u t l nh v c giao thông ph i nh c đ n nhà khoa nghiên c u Ryuji
Kakimoto và Prianka a N. Seneviratne, hai ông đã ch ra: v i s bi n đ ng c a th
tr
ng v n t i hàng hóa và s c nh tranh mang tính toàn c u thì l i nhu n v n t i
thu đ
c s mang tính không xác đ nh, nghiên c u c ng đã làm rõ v tính không
xác đ nh c a r i ro và v n d ng nó đ xem xét s
nh h
ng c a r i ro t i ho t
đ ng đ u t v n t i [11]. Massoud Javid cùng đ ng s đã đ a ra doanh thu c a nhà
ga là doanh thu ch y u v i các ngành v n t i t đó xây d ng m t c s n n móng
cho vi c thi t k đ u t h th ng nhà ga trong l nh v c giao thông. Nghiên c u đã
l a ch n hai đ i t
ng đ u t chính cho l nh v c nhà ga sân bay là đ i t
ng s
khai thác s d ng và nhà cho vay là các ngân hàng, đ ng th i ch ra hàng lo t các
d ng r i ro c a hai đ i t
ng này khi ti n hành đ u t . K t qu nghiên c u đã cho
th y trong quá trình xây d ng nhà ga sân bay, vi c s d ng chi phí đ u t xây d ng
v
t quá m c đ u t ban đ u có nh h
ro. [10]
ng quy t đ nh đ i v i hi u qu qu n lý r i
3
[8].Nghiên c u v r i ro thu c l nh v c thi t k xây d ng c u đ
ng Fabian
C. Hadipriono (1985) đã d a trên k t qu đi u tra phân tích c a 150 v s p c u và
các c u có nguy c đ g y l n trên toàn th gi i đ ch ra 6 nguyên nhân chính d n
đ n hi n t
ng trên : Thi t k k t c u, thi t k chi ti t, thi công, b o d
c u, v t li u, t i tr ng ngoài, môi tr
ng duy tu
ng. Trong đó, khâu thi t k ban đ u không
th a mãn yêu c u k thu t k t h p v i l a ch n hình th c c u không h p lý là
nguyên nhân chính d n đ n các h u qu r i ro v sau. M t nghiên c u khác c a M.
Ala Saadeghvaziri đã ch ra sau khi xây d ng c u, thì đ x y ra các v t n t ngang s
d n đ n nguy c gây h h ng c u r t l n, làm t ng quá trình b o d
ng và gi m đi
tu i th c a c u. Nghiên c u đã ch rõ vi c thi t k ngay t ban đ u có nh h
ng
quy t đ nh đ i v i nguyên nhân này. Thông qua mô hình toán M. Ala Saadeghvaziri
đã đ a ra s thay đ i c a r t nhi u thông s tính toán thi t k có nh h
ng r t l n đ n
v t n t ngang c u[7].
Tính đ n nay, s l
ng các nghiên c u r i ro v l nh v c c u đ
ng b trên
th gi i đã tr nên đ s và đa d ng v i nhi u nghiên c u có k t qu sâu s c giúp
ngành giao thông tránh đ
c nhi u r i ro t n th t.
T i Vi t Nam, qu n lý r i ro d án c ng đã b t đ u tr thành môn khoa h c
đ
c đ u t nghiên c u, các chính sách v qu n lý r i ro đã b t đ u đ
c nhà n
c
b sung vào m t s l nh v c và h th ng các nhà t v n d ch v b o hi m r i ro đã
t ng b
c áp d ng vào d án.V các nghiên c u m c dù có ph n đi sau các n
trên th gi i nh ng c ng đã b t đ u có đ
c
c nh ng thành qu quan tr ng, song c ng
ph i nhìn nh n r ng đ i ng làm công tác này c a chúng ta còn thi u kinh nghi m
qu n lý và đánh giá r i ro, k t qu nghiên c u, ng d ng, và ph
trên th c t ch a đ
trình đ
c sâu r ng nh t là khi mà th đ
ng pháp tri n khai
ng kinh doanh xây d ng công
c m r ng h p tác m nh m v i các đ i tác n
c ngoài nh
Nh t,
c,
Pháp, Hàn Qu c … V i t m quan tr ng c a công tác qu n lý r i ro trong ho t đ ng
xây d ng công trình nói chung và trong l nh v c qu n lý r i ro công trình xây d ng
c uđ
ng b nói riêng tôi đã ch n đ tài “ Các gi i pháp kh c ph c r i ro trong
thi công d án c u trên cao Vành đai 3 – Tp Hà N i ”.
4
1. Ph m vi và đ i t
ng nghiên c u.
- Ph m vi: Nghiên c u v r i ro khi thi công c u đ
it
-
ng: C u đ
ng b .
ng b t i Hà N i.
2. M c tiêu c a đ tài.
- Nghiên c u đánh giá nh ng r i ro th
đ
ng g p trong giai đo n thi công c u
ng b .
xu t m t s gi i pháp kh c ph c, h n ch r i ro trong giai đo n thi công.
3. Ph
ng pháp nghiên c u.
-
Ph
ng pháp xác su t ch quan;
-
Ph
ng pháp phân tích th ng kê;
-
Ph
ng pháp phân tích đ nh tính r ro;
-
Ph
ng pháp so sánh;
-
Ph
ng pháp phân tích h th ng.
4. Ý ngh a c a nghiên c u.
Ý ngh a đóng góp đ i v i công tác d báo các r i ro trong quá trình thi công
d án c u đ
ng b .
T nh ng ho t đ ng đi u tra kh o sát s đ a ra các b ng bi u danh m c r i
ro khi thi công c u đ
ng b , sau cùng s đ xu t các gi i pháp c th đ đ i phó và
qu n lý r i ro, nh v y s giúp đ i ng thi công t ch đ u t đ n nhà th u thi công
và nhà th u t v n nâng cao hi u qu qu n lý v chi phí, ti n đ ch t l
ng công trình.
Có ý ngh a đ i v i doanh nghi p ho t đ ng trong công tác t v n b o hi m
r i ro công trình khi đ a ra ph
ng pháp đánh giá r i ro v m c đ r i ro, t n xu t
r i ro và cách th c nh n bi t r i ro.
5. K t qu d ki n đ t đ
Giúp tránh đ
c:
c các lo i r i ro có th x y ra trong công tác thi công xây d ng
và áp d ng cho ngành công trình c u đ
ng nói chung.
Giúp nâng cao n ng l c qu n lý r i ro cho ch đ u t , nhà th u và t v n làm
công tác xây d ng công trình giao thông c u đ
ng b .
Góp ph n nh vào h th ng lý lu n đánh giá r i ro khi thi công c u trên cao
m t n i dung đ ngành khoa h c này ngày càng hoàn thi n và phát tri n
5
CH
NG 1: T NG QUAN LÝ THUY T V R I RO TRONG THI CÔNG
XÂY D NG.
1. CÁC KHÁI NI M V R I RO TRONG XÂY D NG
1.1. Khái ni m r i ro, b t đ nh
Theo nghiên c u m t s tài li u r i ro đ
c đ nh ngh a: ta c n tìm hi u k v
r i ro nh sau:
R i ro đ u t là t ng h p nh ng y n t ng u nhiên (b t tr c) có th đo l
ng
b ng xác su t, là nh ng b t tr c gây nên các m t mát thi t h i.
R i ro trong qu n lý d án là m t đ i l
su t xu t hi n l p m t hi n t
t
ng t trong t
ng đ
ng. Trên c s t n
ng trong quá kh , có th gi đ nh nó l i xu t hi n
ng lai. Trong qu n lý d án, m t hi n t
n u có th xác đ nh đ
xu h
ng có thê đo l
c xác su t xu t hi n c a nó. Trong tr
c b o hi m và có th đ
cl
ng đ
c xem là r i ro
ng h p đó, r i ro có
ng hóa nh sau:
R i ro = Xác su t xu t hi n X M c thua thi t / k t qu
C n phân bi t hai ph m trù: r i ro và b t tr c. B t tr c ph n ánh tình hu ng,
trong đó không th bi t đ
c xác su t xu t hi n c a s ki n. Nh v y, khái ni m b t
tr c ch a đ ng y n t ch a bi t nhi u h n khái ni m r i ro. R i ro và b t tr c có th
xem nh hai đ u c a đo n th ng. R i ro n m
phía đ u có kh n ng đo l
nhi u h n và nhi u s li u th ng kê h n đ đánh giá. B t tr c n m
không có s li u” đ đo l
Có th đ nh l
-
ánh giá đ
-
c
đ u còn l i: “s
ng. Có th mô t s phân bi t này qua hình sau:
R i ro
-
ng đ
B t tr c
ng
c v th ng kê
S li u tin c y
-
Không có kh n ng đ nh l
-
Không đánh giá đ
-
Ý ki n không chính th c
ng
c
1.1.1 Khái ni m r i ro
- Khái ni m r i ro lien quan ph n l n nh ng hành đ ng mang tính ch t quy t
đ nh c a con ng
Nh ng s không l
i. H u qu c a nh ng hành đ ng này là không l
ng tr
ng tr
cđ
c.
c x y ra vì m t đ c đi m n i b t c a nh ng hành đ ng
6
mang tính quy t đ nh là luôn h
quan tr ng đ
ng t i t
ng lai. Chính vì l đó, th i gian là nhân t
c xem xét khi gi i quy t các r i ro. R i ro bi u th trên r t nhi u khía
c nh khác nhau, ví d nh th i gian, chi phí, ch t l ng, các ho t đ ng xây d ng khác….
Nghiên c u r i ro đ c p đ n nh ng s ki n không may m n, b t ng đã x y
ra gây nh ng thi t h i v l i ích c a con ng
Nh v y r i ro s bi n đ ng ti m n
các ho t đ ng c a con ng
i nh : s c kh e, tinh th n, tài s n…
nh ng k t qu . R i ro hi n di n trong h u h t
i. Khi có r i ro ng
i ta không th d đoán đ
c chính
xác k t qu . S hi n di n c a r i ro gây ra s b t đ nh. Nh v y, s b t đ nh là s
nghi ng v kh n ng c a chúng ta trong tiên đoán k t qu nó xu t hi n khi có m t
cá nhân nh n th c đ
c nguy c v r i ro. Nguy c r i ro có th phát sinh b t c
khi nào và không th d đoán tr
th y mang l i nhi u t n th t cho ng
cđ
c. Và m t khi x y ra thì h u qu th
ng
i gánh ch u r i ro đó h u h t các r i ro đ u s
di n ra n m ngoài ý mu n ch quan c a con ng
i.
Trên c s các khái ni m trên đây có th khái ni m r i ro nh sau: R i ro là
s t ng h p c a nh ng s ki n ng u nhiên tác đ ng lên s v t, hi n t
đ i k t qu c a s v t, hi n t
đ ng ng u nhiên đó có th đ
ng (th
ng theo chi u h
ng làm thay
ng b t l i) và nh ng tác
c đo b ng xác su t.
R i ro có hai m t (hai khía c nh) là tiêu c c và tích c c và có th đ
c xác
đ nh b ng xác su t xu t hi n r i ro nhân v i m c đ , thi t h i ho c l i ích đ t đ
c
do r i ro gây ra.
Nh n th c ph bi n hi n nay cho r ng r i ro bao g m c hi m h a và c h i:
N u r i ro là m t hi m h a thì s gây ch ng i cho vi c th c hi n m c tiêu. N u r i
ro xu t hi n nh m t c h i thì l i t o ra đi u ki n thu n l i cho vi c th c hi n m c
tiêu. R i ro d án là t ng h p nh ng y u t ng u nhiên, nh ng tình hu ng không
thu n l i liên quan đ n b t đ nh, có th đo l
ng b ng xác su t không đ t m c tiêu
đã đ nh c a d án và gây lên m t mát thi t h i.
R i ro là nh ng đi u ki n ho c s ki n không ch c ch n mà n u nó x y ra thì
nó s tác đ ng x u đ n m c tiêu c a d án. R i ro là các bi n c không ch c ch n
7
có x y ra hay không, s không ch c này phát sinh t nh n th c c a d án v t
lai, d a trên
cl
ng
ng, gi đ nh ho c m t ít s ki n v ngu n l c, th i gian và yêu c u.
R i ro th
ng t o ra các tác đ ng x u đ n các d án, nh ng d án c n ph i
xem xét và t n d ng các tác đ ng tích c c ho c các c h i phát sinh t các r i ro
(không th tránh kh i t t c các r i ro) đ giúp cho d án đ t đ
h n và ít t n kém h n.
phòng ng a c n đ
c m c tiêu nhanh
i v i các r i ro có tác đ ng x u đ n các d án, ho t đ ng
c u tiên h n ho t đ ng kh c ph c r i ro.
1.1.2. Khái ni m v B t đ nh
B t đ nh hi u theo ngh a r ng là s không đ y đ và không chính xác c a
thông tin v các đi u ki n th c hi n d án, trong đó có các v n đ liên quan đ n chi
phí và k t qu d án. B t đ nh ph n ánh tình hu ng (s ki n) trong đó không tính
đ
c xác su t xu t hi n c a các s ki n. Khái ni m b t đ nh ch a đ ng y u t ch a
bi t nhi u h n khái ni m r i ro.
Ngu n g c c a các y u t b t đ nh th hi n: khi l a ch n các y u t t i u
không n m v ng ho c không th tính đ y đ và chính xác các thông tin, s bi n
đ ng c a môi tr
ng.
-
Các y u t ng u nhiên nh bão l t, đ ng đ t
-
Các y u t đ i kháng mang tính ch quan khi quá trình ra quy t đ nh di n ra
trong tình hu ng l i ích c a các đ i tác không cùng chi u th m chí đ i ngh ch nhau.
S phân đ nh gi a r i ro và b t đ nh ch mang tính t
tin có th có đ
ng đ i tùy thu c vào thông
c và kh n ng đánh giá c a m i cá nhân hay t ch c mà có th là
r i ro hay b t đ nh.
Nhìn chung b t đ nh là m t khái ni m đ ch tr ng thái nghi ng và kh n ng
tiên đoán k t qu đ t đ
c trong t
đ nh xu t hi n khi m t cá nhân đ
c nh không d đoán đ
c đó
ng lai c a nh ng hành đ ng hi n t i. S b t
c nh n th c đ
c s có kh n ng x y ra các bi n
c xác su t x y ra c ng nh m c đ t n th t c a các bi n
8
B ng 1.1. D đoán xác xu t x y ra s c
B t đ nh
S
không đ y đ
không
chính
xác
R i ro
Thi t h i
và Kh n ng, xác su t thi t Thi t h i, m t mát do xu t
c a h i, m t mát liên quan đ n hi n s ki n r i ro trong
thông tin v các đi u ki n b t đ nh
đi u ki n b t đ nh, ví d
th c hi n d án
m t th i gian làm vi c c a
công nhân, thi u h t thu
nh p, gia t ng chi phí
Nh v y theo ý hi u thông th
ng r i ro luôn là y u t mang m u s c tiêu
c c, nh ng khác v i b t đ nh r i ro có th đo l
ng đ nh hóa đ
c. R i ro liên quan
đ n nh ng k t c c thi t h i và m t mát. V m t toán h c có th xem r i ro là m t
hàm s c a m c đ thi t h i v i bi n s là s không ch c ch n.
ây là m t hàm s
thu n bi n ngh a là đ không ch c ch n càng cao thì r i ro càng l n, th hi n
m c
đ thi t h i càng cao. B n ch t c a r i ro, b t đ nh trong th c hi n d án liên quan
tr
c h t t i kh n ng b thi t h i v tài chính do h u qu c a tính d báo, tính xác
su t c a các dòng ti n và do ph i th c hi n các y u t mang tính s c xu t c a d án.
Ngoài ra r i ro và b t đ nh c ng liên quan đ n s đa dang c a các thành viên d án,
các ngu n l c dùng trong d án và các lo i hoàn c nh, tình hu ng đa d ng bên trong
c ng nh bên ngoài d án.
1.1.3. Ngu n g c và h u qu c a r i ro
1.1.3.1. Ngu n g c c a r i ro
- Công ngh m i và xa l
- Công vi c m i và xa l đ i v i nhân viên l p k ho ch và các thành viên
nhóm d án
- T m c d án v
t quá kh n ng c a ng
ch a có kinh nghi m v d án t
i th c hi n, ng
i th c hi n
ng t .
- S im l ng c a nhân viên tr
c nh ng v n đ r i ro mà h nh n th y, ho c
nh n nhi m v b t ch p r i ro (vì lý do gì đó).
- Lãnh đ o không mu n nghe s th t c a r i ro.
9
- S thay đ i c a môi tr
ng t nhiên.
1.1.3.2. H u qu c a r i ro
- Phát sinh chi phí.
- Ch m k ho ch ti n b
- Có th không đ t đ
c k t qu cu i cùng.
1.2. Phân lo i r i ro
1.2.1. R i ro thu n túy và r i ro theo suy tính (Pure risk & Speculative risk)
1.2.1.1. R i ro thu n túy là lo i r i ro mà n u nó x y ra s d n đ n k t qu t n th t
v kinh t .
c đi m c a r i ro này:
R i ro thu n túy n u x y ra th
-
ng đ a đ n k t qu m t mát ho c t n th t.
Ví d r i ro h a ho n s làm m t mát m t s tài s n nh ng n u không b h a ho n
s không b thi t h i.
R i ro thu n túy là lo i r i ro liên quan đ n vi c phá h y tài s n (n u h a
-
ho n thì tòa nhà b phá h y).
Bi n pháp đ i phó v i r i ro này là b o hi m.
-
1.2.1.2. R i ro suy tính là lo i r i ro do nh h
đoán, ph m vi nh h
ng c a nh ng nguyên nhân khó d
ng r t r ng l n. R i ro suy tính là lo i r i ro th
ng x y ra
trong th c t . Ví d r i ro thay đ i giá c , m c thu không n đ nh, tình hình chính
tr không n đ nh. T ng giá có th mang l i nhi u l i cho ng
gi m giá làm h b thua thi t l n.
không đ
i có t n kho nhi u và
c đi m c b n c a lo i r i ro này là th
ng
c b o hi m nh ng có th đ i phó b ng bi n pháp rào ch n (hedging).
1.2.2. R i ro có th tính đ c và không tính đ c
1.2.2.1. R i ro có th tính đ c là lo i r i ro mà t n s xu t hi n c a nó có th tiên
đoán đ
c
m t m c đ tin c y nh t đ nh.
1.2.2.2. R i ro không th tính đ
r t khó d đoán đ
c là r i ro mà t n su t c a nó quá b t th
ng và
c.
Th c t không có lo i r i ro nào n m h n v m t c c. Khái ni m ch v hình
th c. H u h t các r i ro n m
gi a hai c c ranh gi i. Do đó gi a hai c c này có vô
10
s m c đ chính xác và đ tin c y khác nhau khi d đoán. Kh n ng đo l
tính ch t t
ng đ i. M t s có th đo l
ng đ
c nhi u, m t s đo l
ng mang
ng ít h n.
1.2.3. R i ro có th b o hi m và r i ro không th b o hi m
1.2.3.1.R i ro không th b o hi m bao g m r i ro c b c và suy tính.
C b c t o ra r i ro mà không t n t i tr
làm gi m r i ro. Cá c
c đó, trong khi b o hi m có tác d ng
c là m t lo i r i ro theo suy tính (khi nó bao hàm kh n ng
đ
c m t) nh ng c ng có nét khác nhau. Cá c
c đ a đ n k t qu ít nh t m t bên
đ
c m t bên thua. Các lo i r i ro theo suy tính khác s đ a đ n k t c c t t c đ u
th ng ho c t t c đ u thua.
1.2.3.2. R i ro có th b o hi m là nh ng r i ro n u x y ra có th d n đ n các thi t
h i.
-
c đi m c a r i ro có th b o hi m nh sau:
Kh n ng thi t h i c a m t t p h p các đ n v t
ng t nhau. Trên có s này
tính toán chính xác m c phí
Thi t h i có tính ng u nhiên.
- Không ph i thi t h i do t t o ra. Vì n u nh v y ti n đóng b o hi m c a các
thành viên s r t cao và có th khuy n khích các hành đ ng nh
đ đ
n tr m, t i ph m
c b o hi m.
- Không ph i do hi n t
ng hao mòn v t ch t t nhiên nh mòn, s n, h ng
trong quá trình s d ng. Nh ng thi t h i này không ph i là thi t h i ng u nhiên mà
là vi c gi m giá tr kinh t .
-
Thi t h i ph i đ
c đ nh d ng, có th đo l
ng và đ đ t o ra nh ng khó
kh n kinh t .
- Thi t h i đ
c b o hi m ph i đ
c xác đ nh rõ nguyên nhân. Ví d , b o
hi m ngôi nhà đ i v i l a ch không b o hi m hi n t
ng b m i xông, c n phân
bi t l i h a đ m b o c a các t ch c d ch v ch ng m i v i t ch c b o hi m. Ho t
đ ng kinh doanh c a các t ch c d ch v ch ng m i cho ngôi nhà, công trình và các
tài s n khác đ u không ph i là b o hi m.
- Ph i có kh n ng đo l
ng m c đ thi t h i. Ví d , con mèo c a gia đình nào
đó b ch t làm cho m i ng i bu n nh ng l i r t khó đo l
ng m c đ đau bu n này.
11
- Thi t h i ph i đ t o ra nh ng khó kh n kinh t . Không b o hi m nh ng thi t
h i x y ra th
-
ng xuyên, giá tr nh mà b o hi m nh ng thi t h i l n và b t đ nh.
Xác su t thi t h i th m h a th p.
Thi t h i th m h a là thi t h i c c l n so v i quy mô tài s n trong nhóm b o
hi m. Ví d , thi t h i 1000 t đ ng có th là th m h a trong tr
không ph i là th m h a trong tr
ng h p khác.
ng h p này nh ng
ng đ t, núi l a, l t l i là nh ng
th m h a đ i v i h th ng b o hi m t nhân. Thi t h i th m h a có đ c đi m là
chúng gi i h n trong m t ph m vi đ a lý và không th c đoán chính xác. Thi t h i
th m h a nói chung không th đ
c b o hi m b i h th ng b o hi m t nhân.
Trong h th ng b o hi m, m i ng
i có đ ng c ng n c n thi t h i và ít nh t là
ti c n u có thi t h i x y ra. M t h th ng b o hi m không th ho t đ ng thành công
n u các thành viên c a t ch c l i th
tr
c thi t h i.
1.2.4. R i ro n i sinh và r i ro ngo i sinh
1.2.4.1. R i ro n i sinh là r i ro do nh ng nguyên nhân n i t i c a d án. Quy mô,
đ ph c t p, tính m i l c a d án cùng v i các nhân t nh t c đ thi t k và xây
d ng, h th ng t ch c qu n lý d án là nh ng nguyên nhân n i sinh.
1.2.2.2. R i ro ngo i sinh là r i ro do nh ng nguyên nhân ngoài gây nên. Nh ng
y n t r i ro ngo i sinh th
ng g p nh l m phát, th tr
đ ng và nguyên li u, đ b t đ nh v chính tr , do nh h
ng, tính s n có c a lao
ng c a th i ti t.
V y ta có th : Khi th c hi n d án s g p ph i nh ng nhân t r i ro mà chúng
ta không l
ng tr
cđ
c. Qu n lý r i ro là bi n pháp qu n lý mang tính h th ng
nh m t n d ng t i đa nh ng nhân t b t l i không xác đ nh cho d án. Công tác
qu n lý này bao g m vi c nh n bi t, phân bi t r i ro, cân nh c, tính toán r i ro, xây
d ng đ i sách và kh ng ch r i ro.
1.3. Ch
ng trình qu n lý r i ro
Qu n lý r i ro là m t quá trình bao g m nhi u n i dung, nhi u khâu công vi c.
M i khâu công vi c có m t n i dung riêng. Th c hi n t t khâu này s là ti n đ đ
th c hi n t t các khâu sau. Các khâu công vi c t o nên m t chu trình liên ti p. Qu n
lý r i ro là m t h th ng các b
c công vi c, t ho t đ ng xác đ nh, nh n di n r i ro
12
đ n phân tích đánh giá m c đ r i ro, đ ra nh ng gi i pháp, ch
ng trình đ phòng,
ch ng r i ro và qu n lý các ho t đ ng qu n lý các ho t đ ng qu n lý r i ro nh th
hi n trong hình 1.1
Ch ng trình
qu n lý r i ro
Ho t đ ng
qu n lý r i ro
Nh n di n,
phân lo i r i ro
Phát tri n
ch ng trình
phòng ch ng
r i ro
ánh giá m c
đ r i ro
Hình 1.1: Chu trình các khâu công vi c qu n lý r i ro
1.3.1. Nh n di n r i ro
Xác đ nh r i ro là quá trình phân tích, đánh giá, nh n d ng l nh v c r i ro, các
lo i r i ro ti m tàng nh h
ng đ n d án.
Nh n di n r i ro không ph i công vi c ch di n ra m t l n mà đây là m t quá
trình th c hi n th
ng xuyên trong su t vòng đ i d án. Nh ng c n c chính đ xác
đ nh r i ro là:
+ Xu t phát t b n ch t s n ph m d án. S n ph m công ngh chu n hóa ít b
r i ro s n ph m c n s c i ti n đ i m i. Nh ng r i ro nh h
th
ng đ
cl
ng đ n s n ph m
ng hóa các thông tin liên quan đ n ti n đ và chi phí.
+ Phân tích chu k d án.
13
+ C n c vào s đ phân tách công vi c, l ch trình th c hi n d án.
+ Phân tích chi phí đ u t , ngu n v n đ u t .
+ C n c vào thi t b , nguyên li u cho d án.
+ Thông tin l ch s các d án t
ng t v tình hình bán hàng, nhóm qu n lý d
án.
1.3.2. ánh giá và đo l
ng kh n ng thi t h i
Thi t h i có nhi u lo i. Có th phân lo i nh sau:
1.3.2.1. Thi t h i tài s n tr c ti p
Thi t h i tài s n tr c ti p là nh ng thi t h i v t ch t do nguyên nhân tr c ti p
nào đó gây nên. Ví d , do h a ho n, va ch m, v t t kém ch t l
ng.
Thi t h i tài s n gián ti p là nh ng thi t h i do ho t đ ng c a bên th ba gây
nên. Ví d , do cháy chi c máy quan tr ng nh t mà doanh nghi p b gi m thu nh p.
Chú ý:
Thi t h i tr c ti p c a ho t đ ng đ u t kinh doanh theo mùa v th
ng khác
nhau gi a mùa làm n và th i k nhàn r i.
Nhi u tr
ng h p thi t h i gián ti p l i l n h n thi t h i tr c ti p.
1.3.2.2. Thi t h i trách nhi m
Thi t h i trách nhi m là nh ng thi t h i do b ph t liên quan đ n trách nhi m
c a công ty mà ng
i b h i ki n thành công. Có 2 lo i thi t h i trách nhi m chính:
+ Thi t h i do b i th
c ch và ng
ng tai n n lao đ ng. Tr
ng h p này chi phí r t l n cho
i làm công, do đó c n ng n ng a.
+ Trách nhi m đ i v i s n ph m s n xu t. Ví d , s n ph m kém ch t l
ng do
thi t k sai sót ho c sai sót trong quá trình th c hi n d án mà bên d án ph i ch u
trách nhi m pháp lý.
1.3.3. Phân tích và đánh giá m c đ r i ro
Có th phân tích và đánh giá m c đ r i ro b ng ph
tính và phân tích đ nh l
ng pháp phân tích đ nh
ng. Phân tích đ nh tính là vi c mô t tác đ ng c a m i lo i
r i ro và s p x p chúng vào t ng nhóm m c đ : r i ro cao, trung bình th p. M c
đích c a phân tích đ nh tính là nh m đánh giá t ng th xem r i ro tác đ ng đ n
14
nh ng b ph n nào và m c đ
nh h
ng c a nó đ n t ng b ph n và toàn b d án.
i v i nh ng d án đ n gi n có th ch áp d ng ph
ng pháp đ nh tính đ xác
đ nh r i ro. Ngoài ra, c ng có m t s d án không áp d ng ph
đ nh l
ng thì vi c phân tích đ nh tính đ xác đ nh r i ro là r t c n thi t.
Phân tích đ nh l
h cđ
cl
công c th
ph
ng pháp phân tích
ng là vi c s d ng các ph
ng pháp toán, th ng kê và tin
ng r i ro v chi phí, th i gian ngu n l c và m c đ b t đ nh. M t s
ng s d ng đ l
ng hóa r i ro nh phân tích m ng, phân tích xác su t,
ng pháp đ th , phân tích quan h .
1.3.3.1. Ph
ng pháp đo l
Có nhi u ph
ph
ng r i ro
ng pháp đ nh l
ng pháp: Phân tích ph
ng đ
c s d ng đ phân tích r i ro.
ó là các
ng sai ho c đ l ch chu n, phân tích h s bi n thiên
(xét ph m vi m t d án); ph
ng pháp tính l i h s chi t kh u; phân tích đ nh y;
phân tích nhân t
nh h
ng; phân tích k ch b n; phân tích cây quy t đ nh; phân
tích xác su t… D
i đây trình bày m t s ph
ng pháp chính:
1.3.3.2. Phân tích xác su t
Phân tích xác su t c th hóa m c phân b xác su t cho m i r i ro và xem xét
nh h
đ nh l
ng c a r i ro tác đ ng đ n toàn b d án.
ng th
l y m u. Ph
ng đ
ây là ph
ng pháp phân tích
c s d ng trong phân tích r i ro, đ c bi t s d ng k thu t
ng pháp này d a vào s tính toán ng u nhiên các giá tr trong các
phân ph i xác su t nh t đ nh, đ
c mô t d
i ba d ng
cl
ng là t i thi u, trung
bình và t i đa. K t qu c a d án là s k t h p c a t t c các giá tr đ
cho m i m c r i ro. S tính toán này đ
c l a ch n
c l p l i m t s l n khá l n đ nh n đ
c
phân b xác su t cho k t qu d án.
1.3.3.3. Ph
-
ng sai và h s bi n thiên
Ph
ng sai
Ph
ng sai là trung bình c ng c a bình ph
v i s trung bình c a l
-
Công th c tính ph
2
ng bi n đó:
ng sai:
= Pi(i-itb)2
ng các đ l ch gi a l
ng bi n
15
Trong đó :
P là xác xu t x y ra bi n c
I: là t su t đ u t (%)
H s bi n thiên
H s bi n thiên cho bi t m c đ r i ro tính trên m t đ n v t su t đ u t
-
Khi so sánh hai d án, h s bi n thiên c a d án nào l n h n thì d án đó có
đ r i ro cao h n.
1.3.3.4. Phân tích đ nh y
Phân tích đ nh y là k thu t phân tích nh m xác đ nh m c đ thay đ i c a
nhân t k t qu (ví d , NPV và t l hoàn v n) khi thay đ i m t m c nh t đ nh
nh ng bi n đ u vào quan tr ng, trong khi c đ nh nh ng bi n khác.
Khi xem xét các d án ng
i ta th
ng dùng ch tiêu NPV đ nghiên c u.
tính NPV c n ph i bi t doanh thu và chi phí hay c n bi t s l
ng s n ph m và giá
c c a chúng. Nh ng nh ng tham s này đ u bi n đ ng, m c đ bi n đ ng c a
chúng khác nhau, do v y d n đ n s bi n đ ng (t ng gi m) khác nhau c a NPV.
1.3.3.5. Phân tích cây quy t đ nh
Cây quy t đ nh là ph
ng pháp đ h a mô t quá trình ra quy t đ nh. Thông
qua s đ hình cây v quá trình ra quy t đ nh nhà qu n lý có th s d ng lý thuy t
xác su t đ phân tích nh ng quy t đ nh ph c t p g m nhi u kh n ng l a ch n,
nhi u y u t ch a bi t.
a. Nguyên t c xây d ng cây quy t đ nh
Quá trình xây d ng cây quy t đ nh đ
c b t đ u t g c đ n ng n cây và s
d ng nh ng ký hi u sau:
i m quy t đ nh:
i m quy t đ nh đ
c mô t b ng hình vuông. Các cành
xu t phát t đi m quy t đ nh là các tình hu ng l a ch n. T i đây nhà qu n lý d án
ph i ch n m t trong các ph
ng án v i chu i các kh n ng khác nhau.
i m l a chon: i m l a ch n đ
c mô t b ng hình tròn. Các cành xu t phát
t đi m nút này ph n ánh các kh n ng có th x y ra và nó không ch u s chi ph i
c a ng
i ra quy t đ nh.
16
b. Nguyên t c phân tích cây quy t đ nh
Quá trình phân tích cây quy t đ nh đ
c b t đ u t ng n cây v g c cây (hay
t ph i qua trái) theo nguyên t c sau:
Phân tích đi m nút l a ch n (vòng tròn). T i đi m nút tròn tính các giá tr d
đoán b ng cách nhân xác su t trên t ng nhánh xu t phát t nút đó v i m c l i
nhu n ghi
t n cùng c a nhánh. Sau đó c ng t t c các k t qu tính đ
c c a các
nhánh xu t phát t nút này và ghi vào nút tròn.
Phân tích đi m nút quy t đ nh. L a ch n giá tr k t qu l n nh t trong s t t c
các giá tr c a các cành xu t phát t đi m nút này đ t vào ô vuông và lo i b các
cành còn l i b ng vi c đánh d u hai g ch nh trên t ng c nh.
1.3.4. Các ph
ng pháp qu n lý r i ro
1.3.4.1. Né tránh r i ro
Né tránh r i ro là lo i b kh n ng b thi t h i, là vi c không ch p nh n d án
có đ r i ro quá l n. Bi n pháp này đ
c áp d ng trong tr
ng h p kh n ng b
thi t h i cao và m c đ thi t h i l n. Né tránh r i ro có th đ
c th c hi n ngay t
giai đo n đ u c a chu k d án. N u r i ro d án cao thì lo i b ngay t đ u. Ví d ,
nhi u nhà đ u t n
c ngoài không đ u t vào nh ng n
c có s b t n đ nh v
chính tr vì đ r i ro thi t h i cao. Tuy nhiên, trong m t só tr
ng h p có lo i r i ro
không th né tránh. Ví d nh r i ro b phá s n, b ki n trách nhi m. Trong tr
ng
h p này, ch có th làm gi m thi t h i mà không th lo i tr kh n ng b thi t h i.
1.3.4.2. Ch p nh n r i ro
Ch p nh n r i ro là tr
tr
ng h p ch đ u t ho c cán b d án hoàn toàn bi t
c v r i ro và nh ng h u qu c a nó nh ng s n sàng ch p nh n nh ng r i ro
thi t h i n u nó xu t hi n. Ch p nh n r i ro áp d ng trong tr
ng h p m c đ thi t
h i th p và kh n ng b thi t h i không l n. Ngoài ra c ng có nh ng r i ro mà đ n
v ph i ch p nh n (ví d tr
ng h p thiên tai b t ng phá h y công trình đang xây
d ng d dang).
1.3.4.3. T b o hi m r i ro
T b o hi m là ph
ng pháp qu n lý r i ro mà đ n v ch p nh n r i ro và t
17
nguy n h p thành m t nhóm g m nhi u đ n v có r i ro t
đoán chính xác m c đ thi t h i và do đó chu n b tr
ng t khác, đ đ d
c ngu n qu đ bù đ p n u
nó x y ra. Gi i pháp t b o hi m có đ c đi m:
-
Là hình th c ch p nh n r i ro.
-
Th
ng là s k t h p gi a các đ n v đ u t trong cùng công ty b m (ví d
m t t ng công ty) ho c m t ngành.
-
Có ho t đ ng d đoán m c thi t h i (gi ng ho t đ ng b o hi m).
-
H th ng t b o hi m c ng đáp ng m i chi tiêu c a h th ng b o hi m.
T b o hi m có l i th là nâng cao kh n ng ng n ng a thi t h i, th t c chi
tr b o hi m nhanh g n, đ ng th i nâng cao kh n ng sinh l i vì t o đi u ki n quay
vòng v n. Tuy nhiên bi n pháp t b o hi m c ng có nh
phí đ v n hành ch
c đi m là đ n v ph i chi
ng trình t b o hi m; đ n v ph i mua và cung c p n i b
nh ng d ch v có giá tr nh nh ng thi t b ng n ng a thi t h i; khi kh n ng b
thi t h i xu t hi n đ n v ph i thuê ng
hi m. Ph
i đi u hành theo dõi ch
ng trình t b o
ng pháp t b o hi m c ng ch a đ ng y u t r i ro c b c vì
đây th c
t đ n v ch p nh n r i ro v i hy v ng thi t h i có th không x y ra trong m t s n m.
1.3.4.4. Ng n ng a thi t h i
Ng n ng a thi t h i là ho t đ ng nh m làm gi m tính th
ng xuyên c a thi t
h i khi nó xu t hi n.
ng n ng a thi t h i c n xác đ nh ngu n g c thi t h i. Có hai nhóm nhân t t
chính đó là nhóm nhân t môi tr
ng đ u t và nhân t thu c v n i t i d án. M t
s bi n pháp ng n ng a nh phát tri n h th ng an toàn, đào t o l i lao đ ng, thuê
ng
ib ov .
a. Gi m b t thi t h i
Ch
ng trình gi m b t thi t h i là vi c ch đ u t cán b qu n lý d án s
d ng các bi n pháp đo l
ng, phân tích đánh giá l i r i ro m t cách liên t c và xây
d ng các k ho ch đ đ i phó, làm gi m m c đ thi t h i khi nó x y ra. Tuy nhiên,
khi m c đ thi t h i s nghiêm tr ng n u nó x y ra và khi không th chuy n d ch
thi t h i thì vi c áp d ng bi n pháp này không phù h p.
